De school als morele gemeenschap

Een programma

1. De school als morele gemeenschap.

2. Zuil 1: de integere onderwijsinstelling.

3. Zuil 2: de morele leergemeenschap.

4. Zuil 3: morele vorming en burgerschap.

Programma

1. De school als morele

gemeenschap

De integere

onderwijsinstelling

1. De school als morele

gemeenschap

De integere

onderwijsinstelling

De morele

leergemeenschap

1. De school als morele

gemeenschap

De integere

Onderwijsinstelling

Werkgever

Werknemer

De morele

Leergemeenschap

Leerkracht

Leerling

Ouders

De morele

Vorming

Leerling

Beroep

Samenleving

• Een onderwijsinstelling is integer als hij duurzaam

recht doet aan personen (leerlingen, ouders,

leerkrachten etc.) en organisaties (overheid, inspectie,

leveranciers etc.) met wie en voor wie de

onderwijsinstelling werk.

• Om dat te bereiken moet de onderwijsinstelling zich

daarop inrichten. Dat betekent dat zij beschikt over een

werkend moreel leerproces en een zorgvuldige

preventieve en repressieve handhavingspraktijk.

2. De integere onderwijsinstelling

2. De integere onderwijsinstelling

De integere

onderwijsinstelling

Het morele leerproces

• Morele oordeelsvorming

• Moreel beraad

• Moreel kennis } De handhavingspraktijk

• Risico analyse

• Controle en onderzoek

• Straf }

Integriteitscode

3. De morele leergemeenschap

Het morele leerproces

• Morele oordeelsvorming

• Moreel beraad

• Moreel kennis

De disciplinaire praktijk

• Voorkomen van wangedrag

• Corrigeren van wangedrag

• Disciplinaire sanctie

Regels en richtlijnen

• De onderwijzende taak:

• Op een integere wijze de onderwijs taak uitvoeren.

• De moreel vormende taak:

• Begeleiden van het morele leergesprek van leerlingen.

• De disciplinerende taak:

• De leerkracht vertegenwoordigt het gezag.

• Handhaven van (gedrags)regels, en normen in de klas en in de school.

3. De morele leergemeenschap

De morele kerntaak van de leerkracht

Wanneer is een handeling moreel juist?

• Een handeling of beslissing is nog niet moreel juist als hij

overeenstemt met een gegeven set waarden en normen. Het

enige dat we dan weten is dat de handeling ‘normaal’ is.

• Een handelingen of beslissing is moreel juist als hij recht

doet aan de ander.

• Een handeling of beslissing is moreel juist als hij voldoende

rekening houdt met de rechten, belangen en wensen van alle

betrokkenen.

3. De morele leergemeenschap

Het morele leerproces van leerkracht,

leerling en ouders

1. Voor welke beslissing sta ik?

2. Wie zijn bij mijn beslissing betrokken?

3. Wie neemt de beslissing?

4. Welke informatie nodig om mijn beslissing op een

verantwoorde wijze te kunnen nemen?

5. Welke zijn de argumenten?

6. Tot welke conclusie kom ik?

7. Hoe voel ik me bij de genomen beslissing?

3. De morele leergemeenschap

Moreel oordelen in zeven stappen

3. De morele leergemeenschap De disciplinaire praktijk…

• Ontwikkelen van zelfdiscipline

• Voorkomen van grensoverschrijdend- en wangedrag

• Corrigeren van grensoverschrijdend- en wangedrag

• Disciplinaire sanctie

3. De morele leergemeenschap Waarom discipline?

• Sociaal veilige omgeving voor leerling en leerkracht

• Vertrouwde leeromgeving voor alle leerlingen

• Bescherming leerlingen

• Bescherming leerkrachten

• Het verborgen curriculum

3. De morele leergemeenschap Discipline in de school

Ontwikkelen

van

zelfdiscipline

Voorkomen

van

wangedrag

Corrigeren

van

wangedrag

Aanpakken

van

ernstige en

chronische

gedragsproblem

en

4. Morele vorming en burgerschap

Morele vorming van de leerling tot

zelfstandig moreel

oordelende persoon.

Morele vorming van de leerling tot

integere beroepsbeoefenaar.

Morele vorming van de leerling tot

verbindende en actieve burger.

• Ontwikkelen van moreel oordeelskracht.

• Ontwikkelen van morele wilskracht.

• Ontwikkelen van morele deugden.

• Herkennen en hanteren van morele

gevoelens.

• Integriteit als professionele competentie.

• Integere arbeidsorganisaties..

• De rechtstaat en de verplichtingen tegenover

medeburgers.

• Kosmopolitisch burgerschap.

4. Morele vorming en burgerschap De school als leerruimte

• De school is de morele en politieke gemeenschap die de morele

vorming en verbindend burgerschap van alle leerlingen ondersteunt.

• De school ontwikkelt het verborgen curriculum dat leerlingen helpt dagelijks

in en buiten de klas aan hun morele vorming en verbindend burgerschap te

werken.

• De school ziet de morele vorming en de ontwikkeling van

verbindend burgerschap als haar voornaamste opdracht in de 21ste

eeuw.

4. Morele vorming en burgerschap De docent morele vorming en burgerschap

De docent morele vorming en burgerschap: • Beschikt over de competenties om de morele vorming en de ontwikkeling van verbindend

burgerschap van leerlingen te begeleiden.

• Heeft een grondige kennis van opvattingen over moreel leren en morele ontwikkeling en

kan deze vertalen in een activerende didactiek.

• Heeft een grondige kennis van de ethiek en kan deze integreren in een samenhangende

visie op morele vorming, burgerschap en gerechtigheid in de 21ste eeuw en dit omzetten

in een aansprekend leerprogramma.

• Kan zich diepgaand uiteenzetten met de grote moraal-politieke vraagstukken van de 20ste

eeuw.

• … en kan een relativistische opvatting over moraal en cultuur weerleggen en omzetten in

een visie waarin leerlingen, als toekomstige burgers van een complexe wereld, in staat zijn

de verplichtingen ten opzichte van hun medeburgers waar ook te wereld op zich te

nemen.