De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
Transcript of De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 1/31
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 2/31
De menselijke motor
Prof. L.J.C. van Loonwww.kenniscentrumsuiker.nl
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 3/31
Even voorstellen...
● Milou Beelen
● Sportarts en onderzoeker
MUMC+ Maastricht
● 2012: gepromoveerd op proefschrift “Sports nutrition to
promote post-exercise recovery”
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 4/31
Training en adaptatie
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 5/31
De rol van voeding bij herstel
Aanvullen van de
energievoorraden
Herstel van
spierschade
Spieropbouw /
trainingsadaptatie
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 6/31
Energievoorraden
100 g
Theimagecannotbedisplayed. Yourcomputer maynothaveenough memoryto open theimage, ortheimagemay havebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then inserti tagain.
Th e imagecannotbedi splayed. Yourcomputermaynothave enough memoryto open theimage, ortheimagemayhavebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then insertitagain.
Theimagecannotbe displayed. Yourcomputermaynothaveenough memoryto open theimage, ortheimagemayhavebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefil e a g a in. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then insertitagain.
Th e imagecannotbedi splayed. Yourcomputermaynothave enough memoryto open theimage, ortheimagemayhavebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then insertitagain.
Theimagecannotbedispl ayed. Yourcomputermaynothave enough memoryto open theimage, ortheimagemayhavebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then insertitagain.
Th e imagecannotbedi splayed. Yourcomputermaynothave enough memoryto open theimage, ortheimagemayhavebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then insertitagain.
Theimagecannotbe displayed. Yourcomputermaynothave enough memoryto open theimage, ortheimagemayhavebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then i nsertitagain.
Theimagecannotbedisplayed. Yourcomputer maynothaveenough memoryto open theimage, ortheimagemay havebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then inserti tagain.
Theimagecannotbedisplayed. Yourcomputer maynothaveenough memoryto open theimage, ortheimagemay havebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then inserti tagain.
Theimagecannotbedisplayed. Yourcomputer maynothaveenough memoryto open theimage, ortheimagemay havebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then inserti tagain.
carbohydrate fat
300 g
12.000 g
350-700 g
4.4 g 20 g
Theimagecannotbedisplayed. Yourcomputer maynothaveenough memoryto open theimage, ortheimagemay havebeen corrupted. Restartyourcomputer, and then open thefileagain. I fthered xstill appears, you mayhaveto deletetheimageand then inserti tagain.
Vetten Koolhydraten
300-700 g
100 g
300 g
12.000 g
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 7/31
Energiegebruik tijdens inspanning
40 55 75
E n e r g i e g e b r u i k
( k J · m i n - 1 )
0
20
40
60
80
100
Inspanningsintensiteit (% Wmax)
Spier glycogeen
Lever glycogeen
Plasma vrije vetzuren
Overige vetbronnen
Van Loon LJ, J Physiol 2001; 536: 295-304
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 8/31
Herstel spierglycogeen
● > 24 uur herstel ~ 8 g koolhydraten per kg (in 24 uur)
● < 24 uur herstel Inname van koolhydraten:
● Meteen na inspanning
● Frequente intervals 30-60 min
● Hoeveelheid: 1-1.2 g⋅kg-1⋅h-1
●
Toevoeging van eiwit?● Toevoeging van andere koolhydraatbronnen?
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 9/31
Herstel spierglycogeen
S p i e r g l y c o g e e n ( m m o l · k g d w - 1 · h - 1 )
0
10
20
30
40
CHO CHO+PRO
Tijd (min)
0 60 120 180 240 300 360
P l a s m a i n s u l i n e c o n c e n t
r a t i e ( m U · L - 1 )
0
20
40
60
80
100
120
140 1.2 CHO
1.2 CHO + 0.4 PRO
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
**
Beelen M, MSSE 2012; 44: 692-700
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 10/31
Herstel spierglycogeen
● Glucose
(90 g/h)
● Glucose +
Fructose
(90 g/h 2:1)
Wallis GA, MSSE 2008; 40: 1789-1794
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 11/31
Herstel leverglycogeen
●13C NMR
● CHO: 70 g/h
● Maltodextrine
+ fructose 2:1
● Maltodextrine
+ galactose 2:1
●
Maltodextrine+ glucose 2:1
Decombaz J, MSSE 2011; 43: 1964-1971
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 12/31
Herstel glycogeenvoorraden
● Meteen na inspanning en metfrequente intervals:
● Ruime hoeveelheid
koolhydraten (1-1.2 g⋅kg-1⋅h-1)
of
● Lagere hoeveelheid
koolhydraten (0.8 g⋅kg-1⋅h-1)
+ eiwit (0.4 g⋅
kg-1
⋅
h-1
)
● Koolhydraten 2:1 glucose/fructose
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 13/31
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 14/31
Positieve eiwitbalans
Eiwit synthese
Eiwit afbraak
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 15/31
Rust versus inspanning
S = Synthese B = Breakdown N = Netto balans
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 16/31
Koolhydraat of eiwit inname
S = Synthese B = Breakdown N = Netto balans
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 17/31
Hoeveelheid en type eiwit
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 18/31
Hoeveelheid eiwit
Moore DR, AJCN 2008;89:161-168
20 gram eiwit:
100 g vlees
200 g kwark
200 g eieren
300 g peulvruchten
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 19/31
Type eiwit (1)
Wilkinson et al. Am J Clin Nutr 2007;85:1031-1040
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 20/31
Type eiwit (2)
Pennings et al. Am J Clin Nutr 2011;93:997-1005
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 21/31
Timing
Inname na inspanning
Inname voor inspanning
Inname tijdens inspanning
Inname voor de nacht
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 22/31
Eiwit inname na inspanning
• ‘Post-exercise muscle protein synthesis rates are
increased up to a greater extent when dietary protein
is provided immediately after exercise’.
(Levenhagen et al., Am. J. Physiol, 2001)
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 23/31
Eiwit inname voor inspanning
Tipton et al. Am J Physiol. 2001;281:E197-E206
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 24/31
Tijdens krachttraining
Koolhydraten Koolhydraten
+ eiwit
0.00
0.02
0.04
0.06
0.08
0.10
0.12
*
E i w i t s y n t h e s e ( % ·
h - 1 )
Beelen M, AJP 2008;295:E70-77
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 25/31
Herstel tijdens slaap
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 26/31
Eiwitsynthese tijdens slaap
0
0.02
0.04
0.08
0.10
0.06
E i w i t s y n t h e s e ( %
· h - 1 )
*
water eiwit
Res PT, MSSE 2012;44:1560-9
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 27/31
Eiwitsynthese tijdens slaap
Groen et al. Am J Physiol. 2012;302:E52-E60
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 28/31
Trainingsadaptatie tijdens slaap?
• 12 weken krachttraining
• 22 personen 27,5 g
eiwit voor het slapen
• 22 personen placebo
• Eiwit toename kracht,spieromvang (mn type II
vezels).Snijders T et al. J of Nutrition. 2015; 145: 1178-1184
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 29/31
Duursport
• Tijdens inspanning:• Koolhydraten met kleine hoeveelheid eiwit
• Meteen na inspanning:• Ruime hoeveelheid koolhydraten
• 20 gram eiwit
• Daarna:• Iedere 30-60 min koolhydraten
• Iedere 2-4 uur 20 gram eiwit
• Nacht:• 20-40 gram caseine eiwit (kwark)
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 30/31
Krachtsport
• Tijdens inspanning• Eiwit met kleine hoeveelheid koolhydraten
• Meteen na inspanning:• 20 gram eiwit
• Kleine hoeveelheid koolhydraten
• Daarna:• Iedere 2-4 uur 20 gram eiwit +
• Kleine hoeveelheid koolhydraten
• Nacht:• 20-40 gram caseine eiwit (kwark)
8/18/2019 De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
http://slidepdf.com/reader/full/de-rol-van-sportvoeding-bij-herstel-en-trainingsadaptatie 31/31
Milou Beelen
Bedankt voor uw aandacht!
wwwm3-researchnl