De lokale maatschappelijke opdracht:

Samenwerking tussen bestuur, burgers

en het maatschappelijk middenveld.

20 juni 2012

De aanleiding

• Meest concreet: De drie decentralisaties

– Iets algemener:

• Krachtige decentralisatie tendens in de breedte

– Essentiële verschuiving in waarden:

• Solidariteit: betekenis en vormgeving

• Individualisering en de verzorgingsstaat

• Teruggeven eigen verantwoordelijkheid

aan burgers en aan professionals

Herman Wijffels

“We zijn toe aan de volgende release van

het bestaan”

Herman Wijffels over de crisis

- 4 x crisis

- De financiële crisis

- Een ecologische crisis

- Een sociaal organisatorische crisis

- Ons menselijk bewustzijn is toe aan een volgende

fase van organiseren.

- Een culturele crisis

- De waarden van onze samenleving passen niet

meer bij onze tijd.

Roger van Boxtel (Menzis)

We hebben prachtige arrangementen

bedacht waarmee we onszelf voor de gek

hebben gehouden.

Intussen groeit de langdurige zorg

explosief: we leven langer, maar ook

langer ongezond.

Vergeleken met 50 jaar terug

Enorme toename van:

• Het opleidingsniveau

• Materiële rijkdom

• Individualisering

• Technologische ontwikkeling

• Organiserend vermogen

• Complexiteit van de samenleving

Het potentieel om flexibel en kleinschalig

te organiseren is groot

Kernthema’s

• Ook de huidige aanpak is ooit ontwikkeld

om veiligheid en perspectief te bieden aan

kwetsbare mensen.

• Hoe biedt een aanpak gebaseerd op eigen

kracht en eigen verantwoordelijkheid juist

deze mensen perspectief?

• Welke eisen stelt de nieuwe tijd aan

mensen zonder beperking om tot een

inclusieve samenleving te komen?

Over rolverdeling en

samenwerking

Mijn agenda in deze presentatie:

• Welke (nieuwe) rollen als gevolg van

decentralisaties?

• Wat is de positie van de burger in de

rolverdeling?

• Hoe overtuigd zijn we van eigen kracht en

eigen verantwoordelijkheid?

• Welke ontwikkelvragen roept dat op?

• Hoe vertaalt zich dat in de contracteren?

College

Alkmaar

klantmanager

Alkmaar

Focus2Move

uitv. organisatie

intake assessment reïntegratie werk

hulpkring competentie

kring

Raam

contract

Beleidsregie en processturing op klant niveau binnen Focus2Move:

Een integrale aanpak voor re-integratie voor WWB-ers

Intake &

instroom Reïntegratie

fase

Uitplaatsing

leer/werkfase

De hulpkring

De competentiekring

Maatsch.

werk

Fysio

fitness

Alfabeti

sering NT2 EVC’s Werk

stages

klant

man. Assessment

fase

ROC

F2M: De integrale aanpak

- Onderaannemer

- Specialistische partij

-Opdrachtnemer

- Ketenmanager

Beleidsregie

Uitvoeringsregie

Uitvoering

- Doelen

- Resultaten

- Middelen

- Voorwaarden

- Bepaalt aanpak

- Schakelt ketenpartner in

- Is eindverantwoordelijk/

resultaatverantwoordelijk

- Stuurt op samenhang

- Is gecommitteerd aan het

geheel

- Levert specialistische

bijdrage

- Resultaatverantwoordelijk

voor eigen bijdrage.

Bepaalt:

Opdrachtgever

Terugkoppeling

De chocolade fontein van beleidsregie

burger

Samenwerking en rolverdeling tussen

direct betrokken partijen:

langs welke weg worden de middelen ingezet?

gemeente

aanbieders

€ €

3 Routekaarten

1. De burger aan zet

2. De gemeente als beleidsregisseur

3. De gemeente als uitvoeringsregisseur

Route 1: de burger aan zet

• Burgerkracht centraal

• Oprichten van coöperatieven – Hogeloon

– Boxtel: lokale energie opwekking

– De Kempen: basisschool in een kleine kern

• Community development trust – Amsterdam Noord

– Emmen

– Alkmaar

Route 2: de gemeente als

beleidsregisseur

– Uitgangspunt: geen uitvoerende taken

– Ketenregisseurs voor samenhangende

taakvelden

• Kind & gezin; begeleiding, zorg onderwijs

• Welzijn en begeleiding in de wijk

• Werken naar vermogen

– Beperkt aantal contractpartijen gemeente

– Anderen: contract met ketenregisseur

Voorbeelden

beleidsregisseur

• Consortium aanpak Rotterdam

• Gemeente Arnhem:

hoofdaannemers per wijk

• WNK / focus2Move aanpak Alkmaar

• Veel gemeenten die experimenteren met

bestuurlijk aanbesteden (*)

(*) zie voorbeelden Tim Robbe

Route 3: de gemeente als

uitvoeringsregisseur

– Kanteling van de WMO; de gemeente doet alle

huisbezoeken

– Gemeentes die een voorkeur hebben om wijk-

coaches en case managers zelf in dienst te hebben

– Er is een tendens om meer met gemeenschappelijke

regelingen te werken; de invloed van gemeenten

hierop is directer

– Aanbieders worden allemaal onderaannemer

De samenleving; mensen die

een beroep doen op de

gemeente

De case

manager Burgers met

‘n hulpvraag

Indicatie:

Mate en wijze

van

compensatie

Op eigen

kracht

Compensatie

noodzakelijk

Aanbieders

van betaalde

diensten

contractbureau

c c c

De gemeente en private

aanbieders

= gemeentelijk domein

De gemeente als uitvoeringsregisseur

Hoe maken we het eenvoudig?

– Wat moet de gemeente minimaal organiseren

om burgers en aanbieders te laten

samenwerken?

– Werken met platforms

– 4 voorbeelden:

• De gemeente als marktmeester

• Huishoudelijke verzorging in Tilburg

• De software van Stipter

• Het Wellesteyn concept

• Stipter adviseert en ondersteunt uw

organisatie bij de inrichting en uitvoering

van het inkoop- en administratieve proces

voor Wmo- of participatiewetgeving. De

innovatieve webapplicaties van Stipter

maken inkoop, uitvoering en administratie

een stuk eenvoudiger

Welke ontwikkelvragen?

• Gemeente; Welke rol kiezen we: • Uitvoeringsregie of beleidsregie?

• Aanbieders; • De gemeente als klant / opdrachtgever

• De burger als klant / opdrachtgever

• Gemeente en hoofdaannemer; • Rolvastheid

• Vertrouwen en transparantie

• De moed om nieuwe wegen te banen

• Nieuwe exploitatie grondslag

• Continuïteit; • Bestaande structuren gaan over de kop

• Diverse organisaties gaan op in nieuwe verbanden

De relatie met maatschappelijk

aanbesteden

Ontdekking Tim Robbe:

• bij aanbesteding van maatschappelijke diensten

(2B) is veel meer speelruimte voor gemeenten

– Hoe duidelijk is de toekomstvisie?

– Welke rol en positie kiest de gemeente?

– Hoe is de vertrouwensbasis met het

maatschappelijk middenveld?

– Hoe is de control-décontrol balans?

Waar staan we voor?

• Leiderschap begint waar de gebaande

weg eindigt. Daar begint het avontuur van

de held

Leiderschap begint waar de gebaande weg eindigt.

Daar begint het avontuur van de held