Arbeidsparticipatie jongeren met licht verstandelijke beperkingen
De kracht en beperkingen van observerend leren in taalonderwijs
description
Transcript of De kracht en beperkingen van observerend leren in taalonderwijs
University of AmsterdamGraduate School of Teaching and
Learning
De kracht en beperkingenDe kracht en beperkingenvan observerend leren in taalonderwijsvan observerend leren in taalonderwijs
Praktijk en onderzoek
Gert RijlaarsdamMet onderzoek van Martine Braaksma, Michel Couzijn,
Mariet Raedts, Elke van Steendam
Onderzoeks domeinenOnderzoeks domeinen
Schrijven
Leren
Instrueren
OnderzoeksdomeinenOnderzoeksdomeinen
Schrijven
Leren
Instrueren
Domeinen & DisciplinesDomeinen & Disciplines
Schrijven
Leren
Instrueren
Cognitieve psychologie
Referentiële communicatie psychologie
Sociaal-cognitieve psychologie
Hillocks’ Meta-analyse
Individuele verschillen
Cognitieve inspanningCognitieve inspanning
Drie rollen, Drie rollen, verbonden binnen een leerlingverbonden binnen een leerling
Lezer
SchrijverObservator
Compleet Communicatie Compleet Communicatie LeermodelLeermodel
Communicatieve rol/paren: – Schrijven heeft een doel en een publiek (lezers)– Schrijver heeft toegang tot het proces van de lezer
Instructieve rol/paren: – Lezer informeert schrijvers over de ervaren kwaliteit van de tekst
Onderzoeksrol: observeren/analyzeren – Leerders bekijken het schrijf- of leesproces, of de interactie tussen
lezer en schrijver of tekst en tekstervaring.
Participantschrijver
ParticipantLezer
OnderzoekerObservator
SchrijverLezer
Basismodel: complementaire Basismodel: complementaire takentaken
Referentiële communicatie studie: Holliway & McCutchen
Leerder vervult schrijvers- en lezersrol
SchrijverSpreker
LezerLuisteraar
Schrijverrol & ObservatorrolSchrijverrol & Observatorrol
Referentiële communicatie studie: Couzijn’s natuurkundeproef
Schrijver vervult schrijvers- en observatierol
SchrijverSpreker
LezerLuisteraar
Observator“Onderzoeker’
SchrijverSpreker
LezerLuisteraar
Observator“Onderzoeker”
ObservatierolObservatierol
Referentiële communicatie studie: Sonnenschein & Winterhurst
Leerder observeert (en evalueert) een of beide communicatiepartners
Leren nieuwe taak: observeer de Leren nieuwe taak: observeer de eigen eigen leerleertaaktaak
Studie Mariet Raedts; Martine Braaksma, Michel Couzijn, Elke van
SteendamLeerder observeert de leerder in overeenkomstige leertaak
SchrijverSpreker
Observator“Onderzoeker’
Observeer lerende Observeer lerende schrijvers/lezersschrijvers/lezers
StudiesCouzijn 1995, 1999
Braaksma et al., 2002, 2003, 2006Raedts et al., 2006
Van Steendam et al., 2006Eventueel: studie van transfer van observatie van rol 1 naar rol 2
(Couzijn)
SchrijverSpreker
LezerLuisteraar
Observator“Onderzoeker’
Observator“Onderzoeker’
Cognitive inspanningCognitive inspanning
University of AmsterdamGraduate School of Teaching and
Learning
Psychologie en schrijvenPsychologie en schrijven
Studies over referentiële communicatie
Holliway & McCutchen, 2004)
TangramsTangrams
Holliway & McCutchen Holliway & McCutchen (2004)(2004)
1. Beschrijf drie tangrams
2A Feedback Feedback & beoordeel (3)
Feedback & Lees-als-de-lezer
2B Revisie Revisie Revisie
3. Beschrijf drie nieuwe tangrams
Holliway & McCutchen Holliway & McCutchen (2004)(2004)
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
Revised description Grade 9 New task Grade 9 Revised description Grade 5 New task grade 5
Eff
ec
t S
ize
Feedback Rate-Other Read-as-the-Reader
Voorbeeld 1: Natuurkunde Voorbeeld 1: Natuurkunde proef (Stap 1-3)proef (Stap 1-3)
Natuurkundeproef: Natuurkundeproef: handleidinghandleiding
Je weet dat als er ergens lucht in zit in bv. een fles en die is afgesloten kan er geen lucht uit. Bv. je neemt een fles, kurk erin, trechter erin en je gooit water in de trechter dan komt er geen water in de fles terecht, want fles is afgesloten kan geen lucht uit.Zodra je een rietje in de trechter stopt kan de lucht vanuit de fles via 't rietje naar buiten en kan 't water de fles binnenkomen.
Voer uit!
De handleidingen lezer…De handleidingen lezer…
Effectgrootte TekstkwaliteitEffectgrootte Tekstkwaliteit
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3
Revision f irst draft
Revision after observing ow n manual
Revision after observing ow n manual + w rittencomments
Revision after observing someone else's manual
Effect Size
Conclusie Natuurkunde Conclusie Natuurkunde experimentexperiment
Observatie van lezers’ processen ondersteunt de ontwikkeling van kennis over wat een effectieve tekst is.
Geschreven feedback van lezers faciliteert transfer.
Sonnenschein Winterhurst Sonnenschein Winterhurst ModelModel
Participant:
Spreker
Participant:
Luisteraar
Observeren &
Critiseren
Een paar leerconditiesEen paar leercondities
Observeer & evalueer beide partnersObserveer beide partnersObserveer & evalueer alleen luisteraar of
spreker
S&W: Observeren versus S&W: Observeren versus ParticiperenParticiperen
40
50
60
70
80
90
100
Speaking Listening Criticism
Observation & Evaluation both, Feedback
Participant (L, S), self-evaluation (feedback)
S&W: Effect van evaluerenS&W: Effect van evalueren
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
Speaking Listening Criticism
Observation & Evaluation both,Feedback
Observation both (Feedback)
University of AmsterdamGraduate School of Teaching and
Learning
Cognitieve Cognitieve leerleerpsychologiepsychologie
Leren schrijven
Bandura, Zimmerman, Bandura, Zimmerman, SchunkSchunk
Vier leerfasen
ObserverenInoefenenZelf-controle over oefenenZelf-regulerend oefenen
Zimmerman & Kitsantas: Zimmerman & Kitsantas: KernzinnenKernzinnen
He flew with the same inner control.He flew through heavy sea fogs.He climbed above them.The climb was into dazzling clear skies.Every other gull stood on the ground.Every other gull knew only the mist.
Z&K: VoorbeeldoplossingZ&K: Voorbeeldoplossing
He flew with the same inner control through
heavy sea fogs and climbed above them
into dazzling clear skies; while every other
gull stood on the ground, knowing nothing
but the mist and rain.
Z&K: Onderwezen Z&K: Onderwezen oplossingsstrategieoplossingsstrategie
1. Omcirkel elk woord dat een nieuw idee introduceert in elke zin;
2. Schrap woorden die naar hetzelfde verwijzen; 3. Combineer alle omcirkelde woorden in
zinsstukken over hetzelfde onderwerp;4. Nummer de zinsstukken in volgorde van
belangrijkheid; 5. Bouw de uiteindelijke zin op basis van de
belangrijkste zinsstukken, en voeg de minder belangrijke in op plaatsen waar ze horen en gebruik verbindingswoorden zoals ‘maar’, ‘en’, ‘hoewel’, ‘omdat’.
OnderzoeksontwerpOnderzoeksontwerp
Observeren: Model
Geen ‘Mastery’ ‘Coping’
Feedback
bij inoefenen Nee Ja Nee Ja Nee Ja
Z&K: Effect van type modelZ&K: Effect van type model
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
Effect No Model-Mastery Effect No Model-Coping
Eef
ct s
ize
Z&K: Effect van oefening na Z&K: Effect van oefening na observatieobservatie
-0,5
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Nomodel
Mastery Coping Nomodel
Mastery Coping
No feedback Feedback
Effect of Practice
Effect of M odel
Couzijn (1995); Braaksma (2002)Couzijn (1995); Braaksma (2002)
Leren schrijven (en lezen) door observeren van medeleerlingen
OpdrachtOpdracht
Zo dadelijk kijk je naar een video. Je ziet twee leerlingen een tekstje schrijven op basis van een structuur. De opdracht voor die leerlingen was ervoor te zorgen dat lezer het standpunt en de argumenten in de tekst zouden begrijpen.
VoorbeeldtaakjeVoorbeeldtaakjeAan het verkeer deelnemen wordt steeds gevaarlijker
1.1 Fietsers houden zich nauwelijks aan regels
1.2 Automobilisten doen alsof de straat van hun is
1.1.1 Fietsers steken nooit hun hand uit
1.1.2 Fietsers letten niet op rode stoplichten
1.2.1 Automobilisten parkeren op de stoep en het fietspad
o e p
Observation TaskObservation Task
Welk van de twee deed het beter?Leg kort uit wat de andere leerlingen minder oed of slecht deed.
Maak hier aantekeningen als je naar de leelringen kijkt.
…………………………………………………………………………………………………………………….......................................................................
Observeer….Observeer….
Leereffect van observeren Leereffect van observeren vergeleken met oefenenvergeleken met oefenen
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
Writing
Reading
Le
arn
ing
Mo
du
s
Effect Size
Transfereffect van Transfereffect van observerenobserveren
-0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
Observing theother modus
Practicing theother modus
Effect Size
To Reading To Writing
Studie Couzijn Studie Couzijn
Effect op leren
Voor schrijven en lezen:
observeren > oefenen
Effect op transfer
Observeren van modus A transfereert naar modus B
Transfer effect
Observeren van schrijven
> Observeren van lezen
Variatie: Observatie Variatie: Observatie toespitsen op zwakke of toespitsen op zwakke of
goede model? goede model?
Fase 1: Eerste kennismaking met leerstof
Leeractiviteit
Zwakke leerling
Sterke leerling
1. Observeren: welk van de twee doet de oefening minder goed, en waarom?
+
2. Zelf oefeningen maken
+
3. Observeren: welk van de twee doet de oefening beter, en waarom?
+
Fase 2: Enigszins bekend met leerstof
Leeractiviteit
Zwakke leerling
Sterke leerling
1. Observeren: welk van de twee doet de oefening minder goed, en waarom?
+
2. Zelf oefeningen maken
+
3. Observeren: welk van de twee doet de oefening beter, en waarom?
+
Fase 1: Eerste kennismaking met leerstof
Fase 2: Enigszins bekend met leerstof
Leeractiviteit
Zwakke leerling
Zwakke leerling
1. Observeren: welk van de twee doet de oefening minder goed, en waarom?
+ +
2. Zelf oefeningen maken
+
3. Observeren: welk van de twee doet de oefening beter, en waarom?
Fase 1: Eerste kennismaking met leerstof
Fase 2: Enigszins bekend met leerstof
Leeractiviteit
Sterke leerling
Sterke leerling
1. Observeren: welk van de twee doet de oefening minder goed, en waarom?
2. Zelf oefeningen maken
+
3. Observeren: welk van de twee doet de oefening beter, en waarom?
+ +
Fase 1: Eerste kennismaking met leerstof
Fase 2: Enigszins bekend met leerstof
Leeractiviteit
Zwakke leerling
Sterke leerling
Zwakke leerling
Sterke leerling
1. Observeren: welk van de twee doet de oefening minder goed, en waarom?
+ +
2. Zelf oefeningen maken
+
+
3. Observeren: welk van de twee doet de oefening beter, en waarom?
+ +
Braaksma studie: Braaksma studie: Volgorde-effectenVolgorde-effecten
Zwakke leerders– Nieuwe taak:
Begin met aandacht voor zwakke model
– Na gewenning met de schrijftaak:
Observeer (focus op zwakke model), of oefen
Sterkere schrijvers– Nieuwe taak
Start met observeren (focus betere model), of oefen
– Na gewenning Observeer (focus op
betere model)
Doelbepaling & AnalyseDoelbepaling & Analyse
0 10 20 30 40 50 60 70
Time Segment
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
Est
imat
ed P
roba
bilit
y of
Occ
urre
nce
CO
CO CO
WM
WM
GM
GM
0 10 20 30 40 50 60 70
Time Segment
0.00
0.02
0.04
0.06
0.08
Est
ima
ted
Pro
ba
bili
ty o
f O
ccu
rre
nce
CO CO CO
WM
WM
GM
GM
GM: Goede model
WM: Zwakke model
CO: Controleconditie: oefenen
www.ilo.uva.nl/homepages/gert
Zie lesmateriaal Smikkelclub
InputlogCamtasia