De kinderen ontdekken zo op een leuke manier wat het weer ......Kook wat water en giet het hete...
Transcript of De kinderen ontdekken zo op een leuke manier wat het weer ......Kook wat water en giet het hete...
Kaartenbak SE-vorming Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Instructiekaart
Wind, regen, onweer, zon en sneeuw. Hoe onstaan deze eigenlijk? Door middel van deze
kaarten kunt u de kinderen vertellen of zelf laten lezen hoe deze weersomstandigheden
ontstaan.
De onderwerpen van het weer die hier besproken worden zijn:
Wind/luchtdruk
Regen
Sneeuw
Zon
Onweer
Bij elk onderwerp hoort een uitlegkaart. Op deze kaart word uitgelegd wat het onderwerp is, en
hoe deze ontstaat.
Vervolgens kunt u de kinderen door middel van proefjes te laten uitvoeren het onderwerp nog
duidelijker maken.
De kinderen ontdekken zo op een leuke manier wat het weer nou eigenlijk is.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Wat is wind?
Wind komt je echt overal tegen:
Als je ademt.
Als je beweegt.
Als het stormt.
Als je ergens tegen aan loopt.
Wind is een luchtbeweging van de atmosfeer. De atmosfeer is de lucht om de aarde heen. De
lucht word bewogen omdat er verschillende luchtdrukken op de aarde zijn. De windkracht word
aangegeven in nummers. Bij nummer 0 is het windstil, en bij nummer 12 is er een orkaan.
In Nederland waait het 2 uur na zonsopgang het minst. Ongeveer 3 uur nadat de zon het
hoogste staat, waait het het hardst.
In Nederland waait het in Groningen (het noorden van het land) gemiddeld het hardst. In
Brabant (het zuiden van het land) waait het gemiddeld minder.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Wind maken met een windmeter
Benodigdheden: - Drie dunne latjes van 30 cm - Punaises
- Papier/Karton - Een plankje van 30 bij 20 cm
- Een stukje hout - Touw
- Spijkers
Maak met de latjes en het plankje een soort raam. Knip het papier en het karton even groot als
het stukje hout. Bevestig het papier, karton en hout met touw en punaises aan het raamwerk. Nu
is je windmeter klaar.
Zet je windmeter buiten op een goede zichtbare plek. Nu kan je elke dag kijken hoe hard de
wind gaat.
Windstil Alles hangt stil
Zwakke wind Papier beweegt
Matige wind Het karton beweegt ook
Krachtige wind Het hout beweegt ook
Heb je geen tijd om een windmeter te maken. Span dan een waslijn, en hang daar verschillende
voorwerpen op die verschillen van zwaarte. Hoe meer voorwerpen er bewegen, hoe harder de
wind.
Kaartenbak: Natuur Bron: www.iselinge.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Zelf wind maken
Benodigdheden: - Een brandende kaars
- 2 stukken papier, A4
- Een stukje plakband
Vouw van het 1e stuk papier een flatgebouw, dit doe je door het papier vierkant te vouwen. Zet
het flatgebouw voor de brandende kaars. Blaas naar het flatgebouw.
Wat gebeurt er met je adem?
Vouw de uiteinden van het andere stuk papier naar elkaar toe, en zet deze voor de brandende
kaars neer. Blaas er maar weer tegen.
Wat gebeurt er?
Kaartenbak: Natuur Bron: www.mens-en-natuur.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Een Hovercraft maken?
Benodigdheden: - 1 petfles - Papier
- 1 oude cd - Schaar
- Ballon - Lijm
- Boor 4 mm
Een Hovercraft is een grote luchtkussen die je over het water kan brengen. Een hovercraft heeft
wind nodig om vooruit te komen.
Stap 1: Lijm de dop in het midden van de cd, en trek de opgeblazen ballon een stukje over de
rand van het flessendopje.
Stap 2: Maak een kraag van papier, deze zorgt ervoor dat de ballon niet omvalt.
Stap 3: Blaas tegen je zelfgemaakte hovercraft aan.
Kaartenbak: Natuur Bron: www.mens-en-natuur.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Zit er ook lucht in een fles?
Benodigdheden: - Waterkoker - Handdoek
- 1 glazen fles - Bak met koud water
- Ballon
- Water
Wikkel een handdoek om de glazen fles, anders is het te warm voor je handen. Doe het
gekookte water in de glazen fles.
Trek een ballon stevig over de hals van de fles.
Zet de fles in een bak met koud water.
Wat gebeurt er?
Kaartenbak: Natuur Bron: www.mens-en-natuur.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
\ Een windwijzer maken
Benodigdheden: - Karton - Papier - Schaar
- Lijm - Schaar - Boetseerklei
- Bloempot - Lijm - Papier
- Liniaal - 2 rietjes
- Potlood/viltstift - Satéstokje
Met een windwijzer kan je zien welke kant de wind opwaait. Je gaat er nu zelf 1 maken.
Stap 1: Knip een driehoek uit het karton, knip de top van de driehoek eraf.
Stap 2: Knip inkepingen in een rietje. Schuif de top van het driehoek aan de ene kant erop, en
het overige van het driehoekje aan de andere kant.
Stap 3: Duw de punt van het satéstokje precies door het midden van het rietje.
Stap 4: Steek het satéstokje met de pijl erop, aan de onderkant in de bloempot.
Stap 5: Plak nog driehoekjes op de bloempot met oost, zuid, west, noord. En je windwijzer is af.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Wat is regen?
Wat hebben we toch een hekel aan al die regen. Als het regent
hebben we het koud. Maar het is ook wel leuk die regen, je kan in
de plassen springen, en lekker kliederen.
Maar waar komt al die regen nou eigenlijk vandaan?
We weten allemaal dat regen uit de wolken komt. Een wolk bestaat uit allemaal kleine
waterdruppels, die zwevend in de lucht blijven hangen. Deze waterdruppels zijn heel erg klein,
en daardoor kunnen ze ook blijven zweven.
Soms botsen deze waterdruppels met elkaar, en dan word het een grotere waterdruppel. Als de
waterdruppels te zwaar zijn vallen ze naar beneden. En dan ontstaat er regen.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Hoe ontstaat regen
Benodigdheden: -Een spiegel
Leg de spiegel in de ijskast. Je kan de spiegel ook buiten leggen, als het heel erg koud is.
Pak de spiegel weer uit de ijskast, en adem flink uit op de spiegel.
Wat zie je gebeuren?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Een regenmeter maken
Benodigdheden: - Een plastic fles van een halve liter zonder dop
- Kiezelstenen
- Een liniaal
- Een schaar
- Een watervaste stift
Knip de fles doormidden. Voordat je de fles doormidden kunt knippen, moet je eerst een
beginpunt maken, dit doe je door een gaat in de fles te maken.
Doe nu een laag kiezelstenen van 5 centimer in de fles. Gebruik je liniaal om dit op te meten.
Vul nu de fles met water tot net boven de kiezelstenen. Met een watervaste stift zet je een streep
tot waar het water staat.
Doe nu de andere helft van de fles ondersteboven in je regenmeter.
Je regenmeter is nu klaar.
Wil je weten hoe je je regenmeter kunt gebruiken, pak dan de volgende kaart uit de bak.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Hoeveel heeft het geregend?
Benodigdheden: - Je zelfgemaakte regenmeter
- Een liniaal
- Een watervaste stift
Zet je zelfgemaakte regenmeter buiten. De volgende dag ophetzelfde tijdstip ga je naar je
regenmeter kijken.
Hoe hoog is het water gestegen? Zet met een watervaste stift weer een streep op de fles op de
hoogte van het water.
Pak nu je liniaal. Meet het stukje tussen de 2 streepjes op. Nu weet je hoe hoog het water is
gestegen.
Doe dit een paar dagen achter elkaar. Let er wel op dat je het elke keer op dezelfde tijd
opmeet.
Kaartenbak: Natuur Bron: www.ouders.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Zelf regen maken
Benodigdheden: - Een glazen pot met een metalen deksel
- Water
- Zout
- Suikerklontjes
1. Maak vijf kleine gaatjes in het metalen deksel.
2. Kook wat water en giet het hete water voorzichtig in het glazen potje.
3. Leg het deksel omgekeerd op de glazen pot (en zorg dat de hele opening bedekt is).
4. Leg wat ijsklontjes op het deksel en strooi er wat zout over (zodat het ijs gaat smelten).
5. Leg op de eerste laag ijsklontjes een tweede laag ijsklontjes.
6. Wacht een paar minuten en kijk hoe er regendruppels van het deksel in het water vallen.
Weet je ook hoe de regendruppels ontstaan?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Zakt regenwater weg?
Benodigdheden: - jampot - papier
- water - gieter
- pen - plek waar gras, grind, asfalt en stoeptegels bij elkaar zijn.
Neem een gitaar, pen en papier mee naar buiten. Giet water in de jampot. Giet de jampot in 1
keer leeg over het gras.
Wat gebeurt er? Zakt het water in de grond, blijft het water liggen of stroomt het water weg?
Schrijf op het blaadje wat er gebeurt.
Doe dit ook op de andere 3 plekken: grind, asfalt en de stoeptegels.
Op welke grond zakt het water weg?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Wat is sneeuw?
Sneeuwpoppen maken, sneeuwballen gooien. Wat is het toch leuk
als het sneeuwt. Maar wat is sneeuw eigenlijk, en waar komt het
vandaan.
Wanneer de temperatuur onder 0 is, veranderen de piepkleine
regendruppels in ijsnaaldjes. Op weg naar beneden blijven deze ijsnaaldjes kleven aan
stofdeeltjes in de lucht. Hierdoor veranderen de ijsnaaldjes in sneeuwsterren. Wanneer het waait,
gaan de sneeuwsterren samenvoegen, en veranderen zo in sneeuwvlokken. Wanneer er
genoeg sneeuw valt, kan je sneeuwpoppen maken en sneeuwballen gooien.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Waar is het het koudst?
Benodigdheden: - Een thermometer
In dit proefje ga je op 3 verschillende plaatsen meten hoe koud het is.
Hang buiten een thermometer op.
Hoe koud is het?
Steek de thermometer nu in de sneeuw.
Zal het in de sneeuw kouder zijn dan boven de grond?
Haal nu het sneeuw weg, en steek de thermometer in de grond.
Hoe warm is het onder de grond?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Warme sneeuw?
Benodigdheden: - Een thermometer
- Een emmer
- Een plastic zak
- Sneeuw
Zet de thermometer een kwartier buiten. Kijk hoeveel graden het is, en noteer dit. Doe de
thermometer in een plastic zak. Leg hem op de bodem van een emmer. Vul de emmer halfvol
met sneeuw.
Haal de thermometer na een kwartier uit de emmer, en kijk naar de temperatuur.
Leg de thermometer weer op de bodem van de emmer. Vul nu de emmer helemaal met
sneeuw. Haal de thermometer na een kwartier uit de sneeuw. Kijk nu weer naar de temperatuur.
Wat zal er gebeuren?
Waarom?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Sneeuw en de zon
Benodigdheden: - Zonneschijn
- Sneeuw
- 2 even grote stukken karton
- zwart papier
-Aluminiumfolie
-Lijm
Beplak het ene stuk karton met aluminiumfolie, en het andere stuk karton met zwart papier.
Leg als de zon schijnt, beide stukken karton in de sneeuw.
Wat gebeurt?
Waarom?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Sneeuw omzetten in water
Benodigdheden: - Een glazen pot
- Een liniaal
- Sneeuw
Vul de glazen pot helemaal met sneeuw.
Neem de pot mee naar binnen en meet hoe dik de laag sneeuw is.
Laat het sneeuw nu helemaal smelten, meet nu het water in pot.
Wat zal er gebeuren?
Waarom?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Sneeuw in een potje
Benodigdheden: - Een leeg potje met een deksel
- Poppetje
- Glitter
- Glycerine (kopen bij de apotheek)
-Lijm
Knutsel een poppetje.
Vul het potje met water en doe de deksel erop. Kijk dan of het potje niet lekt.
Lijm het poppetje vast aan de binnenkant van de deksel. Laat de lijm goed drogen.
Doe de glycerine in het potje en vul het aan met water.
Verhouding 3 eenheden glycerine op 1 eenheid water.
Lukt dit niet, roep dan even je juf of meester.
Nu doe je de deksel erop en moet je flink schudden. Open het potje weer, en doe er wat glitter
bij. Draai nu de dekstel stevig vast, en daar heb je je eigen sneeuw.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Wat is de zon?
De zon die kennen we toch allemaal. We zien de zon bijna elke
Dag. De zon zorgt ervoor dat we het lekker warm hebben. Als de
Zon er niet zou zijn, dan zouden wij hier op de aarde ook niet
Kunnen leven. In de winter zien we de zon natuurlijk niet elke dag,
Maar ook dan is de zon er wel. De aarde draait om de zon heen. In de winter staat de zon dan
aan de andere kant van de aardbol, waardoor het bij ons koud is.
De zon is heel groot vergeleken met onze aarde. De aarde past er wel een miljoen keer in. De
zon is eigenlijk gewoon een hele grote ster.
Kaartenbak: Natuur Bron: www.hetwonderlijkeweer.be Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Een zonnemeter maken
Benodigdheden: - Een grote bloempot - Gekleurd plakband
- Een vergrootglas - 2 wasknijpers
- Een giet - Een schaar
- Aluminiumfolie
Om je eigen zonnemeter te maken moet je even de volgende stappen volgen:
Stap 1: Scheur een breed stuk folie af. Knip 2 stukken plakband af, deze moet net zo lang zijn als
de folie. Plak de maar op de folie.
Stap 2: Knip de onderkant van de folie af.
Stap 3: Zet de folie met de wasknijpers in de bloempot vast.
Stap 4: Zet het vergrootglas in de tuit van de gieter.
Stap 5: Op een morgen dat de zon schijnt zet je de gieter zo dat een scherpe lichtvlek op de
bovenkant van het plakband valt.
Stap 6: Terwijl de zon van positie verandert, verschijnt er een verbrande lijn op het plakband. Zo
kun je zien wanneer de zon schijnt en wanneer de achter de wolken verdwenen is.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Zelf een zon maken van papier-maché
Benodigdheden: - Gele ballon - Gele verf - behanglijm
- Karton - Krantenknipsels
Knip uit het karton een rond, met daarom om heen allemaal stekels net zoals de zon die heeft.
Doe de gele ballon in het rondje. Als de ballon groot genoeg is blijft deze zitten.
Plak de krantenstroken met papier-maché om je kunstwerk heen. Zorg dat je een dikke laag
maakt.
Laat je kunstwerk nu een dagje drogen, zodat de lijm kan opdrogen.
Als je kunstwerk droog is verf hem dan helemaal geel, en je zon is klaar.
Kaartenbak: Natuur Bron: www.johnnyshadow.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Marshmallows smelten
Benodigdheden: - Schoenendoos - Breinaald - De zon
- Dun karton - Draadje
- Aluminiumfolie - Marshmallows
Knip een stuk karton dat iets smaller is dan de lengte van de doos, maar wel een stuk breder dan
de doos.
Plak aluminiumfolie op het karton en plak het folie halfrond in de doos.
Knip een gleuf in de zijkanten van de doos en maak 2 kleine knipjes aan de zijkant tegen de
hoek. Klem daar een stukje draad tussen.
Prik verschillende marshmallows aan een breinaald, en leg de breinaald op de draadjes. Leg de
doos met de marshmallows in de zon, en kijk welke kleur marshmallow er als eerste smelt.
Kaartenbak: Natuur Bron: www.johnnyshadow.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Hoe gevaarlijk is de zon?
Benodigdheden: - krantenpapier
- 1 appel
Snij de appel doormidden.
Leg het eerste stukje appel op het krantenpapier bij het raam in de zon.
Leg het tweede stukje appel op het krantenpapier in de schaduw.
Laat de appels zo een week liggen.
Welke appel is verrot?
Kaartenbak: Natuur Bron: www.proefjes.nl Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Een regenboog maken
Benodigdheden: - Zonlicht - Water
- Teiltje - Wit papier
- Kauwgom - Spiegel
Pak een droog teiltje. Kauw op een stukje kauwgom en plak deze in het teiltje. Zet de spiegel
schuin in het teiltje tegen het kauwgom aan. Vul nu het teiltje met water.
Wat gebeurt er?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Wat is onweer?
Wat zijn toch die flitsen in de lucht, en die harde knallen
Erachteraan. Dit is nou onweer. Veel mensen zijn bang voor
Onweer, maar dit is nergens voor nodig. Onweer kan je niks doen
Als je hoge gebouwen om je heen hebt. Alles wat hoger is kan
Geraakt worden.
Maar wat als je nou op een open veld staat? Als je op een open veld staat, moet je plak op je
buik gaan liggen, want dan ben je net zo groot als het veld.
Hieronder staan 5 proefjes wat met onweer te maken heeft.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Elektriciteit met ballonnen
Benodigdheden: - 2 ballonnen
- Een wollen trui
- Een touwtje
Blaas de 2 ballonnen op. Maak ze aan elkaar vast met het touwtje. Wrijf de ballonnen over de
wollen trui heen.
Doe het licht uit.
Pak het touwtje in het midden beet. Steek je arm vervolgens recht vooruit. Je ziet dat de
ballonnen elkaar afstoten, dit kan je zien doordat er vonkjes ontstaan. Deze vonkjes kan je alleen
in het donker zien.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
bliksem
Benodigdheden: - Een wollen trui
- Een spiegel
- Een donkere kamer.
Doe voor dit proefje ook het licht uit, en zorg dat de kamer helemaal donker is.
Trek de wollen trui aan. Zorg dat je in een kamer/ruimte bent waar een spiegel staat, en ga voor
de spiegel staan.
Wacht even een paar minuten voordat je begint, je ogen moeten nog even aan het donker
wennen.
Als je ogen gewend zijn, trek dan je wollen trui uit en kijk in de spiegel wat er gebeurt.
Wat gebeurt er?
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Lekker knetteren
Benodigdheden: - 1 ballon
- Lang haar
- Een spiegel
Als je met onweer de flits gezien hebt, dan komt er daarna altijd een knal (een soort geknetter).
Met dit proefje kan je zelf geknetter maken, net zoals wanneer het echt onweert.
Blaas de ballon op en ga voor de spiegel staan.
Wrijf met de ballon eens goed door je haar.
Luister eens goed… Je hoort nu geknetter, dit is de elektriciteit.
Als je het goed gedaan hebt plakt je haar ook vast aan de ballon.
Kaartenbak: Natuur Bron: Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Knallen met papier
Benodigdheden: - Een vel papier van 30x40 cm
Met papier kan je ook het geluid van de donder namaken. Pak het vel papier maar en volg de
volgende stappen.
Stap 1: Vouw het papier in de lengte dubbel en vouw het weer open.
Stap 2: Vouw de vier hoeken naar de vouw in het midden.
Stap 3: Vouw het papier dicht langs de vouw in het midden.
Stap 4: Vouw het papier nog een keer doormidden en dan weer terug.
Stap 5: Vouw de bovenste 2 hoekpunten langs de 2de middenvouw omlaag.
Stap 6: Vouw Het papier langs de 2de middenvouw terug.
Pak de 2 bovenste punten en zwiep met een snelle beweging van je pols naar beneden.
Als je het goed gedaan hebt, dan hoor je de donder.
Kaartenbak: Natuur Bron:tipvanflip.websitemaker/onweer Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Spaarlamp
Benodigdheden: - Spaarlamp
- Ballon
- Wollen trui
Wrijf weer met de opgeblazen ballen tegen je wollen trui aan. De ballon is nu elektrisch geladen.
Hou nu de opgeladen ballon tegen een spaarlamp aan. Als je goed kijkt zie je dat de
spaarlamp een stukje oplicht.
Maar hoe komt dit nou? Dit komt doordat de opgeladen ballon elektrische schokken afgeeft
aan de spaarlamp. Deze schokken kan je niet zien.
Maar door de elektrische schokken licht de spaarlamp een klein beetje op.
Kaartenbak: Natuur Bron:tipvanflip.websitemaker/onweer Ideeën verzameld door Joy van Aalst
Nakijken!
Zelf wind maken:
1) Je adem kreeg veel weerstand van het grote obstakel, de lucht moest dus om het gebouw heen.
2) Je had weinig weerstand van het papier. Het papier valt hierdoor om, en de lucht kan er makkelijk omheen.
Zit er ook lucht in een fles:
1) De ballon gaat de fles in, dit komt doordat de warme lucht in de fles afkoelt. Koude lucht neemt minder plaats in dan
warme lucht. Er komt nu dus lucht vrij in de fles. De lucht van buiten wil de fles in, en daarom gaat de ballon de fles in
Hoe ontstaat regen:
1) Je ziet dat de spiegel beslaat. Er komt een waas over de spiegel heen. Deze waas zijn kleine regendruppels.
Waar is het het koudst?
1) onder 0
2) nee in de sneeuw is het 0 graden
3) Een paar graden boven 0.
Warme sneeuw:
1) De temp zal stijgen naarmate er meer sneeuw in de emmer zit.
2) Tussen de droge sneeuw zit veel lucht, die houdt de kou tegen. Sneeuw en de zon:
1) Het zwarte stuk zinkt dieper weg in de sneeuw.
2) Het donkere stuk karton neemt het licht op. Het licht word in warmte omgezet, waardor de sneeuw eronder gaat
smelten. Het aluminiumfolie weerkaatst de zon, waardor het niet in warmte word omgezet.