De Helweg als lössdepotweg

8/20/2019 De Helweg als lössdepotweg

1/49

De Helweg als lössdepotweg jwr47

Inleiding

Een tijdlang leek het raadsel van de Helwegen onoplosbaar. Drie waarnemingen leidden echter toteen verdieping van de analyse, die de netwerkstructuur van het patroon der Helwegen verklaart.

Tijdens een stadsrondgang te aagdenburg !"de machtige burcht#$ tijdens de jaarwisseling%&'()%&'* legde de leidster uit, hoe belangrijk del+ssbodem van de aagdenburger voor deeconomische ontwikkeling van die regio geweest is. -eier /tto 0 moet dit belang direct hebbenwaargenomen.

/mdat aagdenburg ook als een pleisterplaats voor de Helweg bekend staat, ocht ik nog eens naar een samenhang tussen de Helwegen en beduidende vindplaatsen voor +ssbodems.

Een tweede tip vond ik in de melding, dat lssgronden 1 als een "straat# dwars door heel Europa tevinden ijn. De lssa2etting vindt plaats door de overheersende noordwester3, noordelijke o2 westelijke winden. Daardoor moest er een samenhang tussen bergketens en het verloop van deHelwegen vaststelbaar ijn.

it de ligging van de belangrijkste bergketens wordt duidelijk, dat het patroon van de Helwegenmet name in Duitsland door omwegen en parallelwegen wordt gedomineerd. Dit wordt invoorbeelden toegelicht.

De derde top stamt uit het beoek aan het ouderlijk huis van een vriendin, dat in het +imburgse 5attenhoven aan de aas plaatsvond. Het dorp bevindt ich direct naast de snelstromende aas enwordt als +ssgebied ge6denti2iceerd. 0n de moestuin van dat huis groeiden dan ook als "vanel2# de

prachtigste soorten groenten, 2ruit en bloemen. Het was duidelijk, dat de lssbodems tot de paradijselijke tuinen behoren.

ana2 het begin der menselijke activiteiten moeten de bewoners met name naar de lssbodemshebben gespeurd. /orlogen en volksverhuiingen hebben veelal de lssbodems tot doel gehad.

De rest van de bewijsvoering voor de these, dat de Helweg een reeks lssgebieden markeert, vormtalleen nog maar de tijdrovende verameling van 2eiten, die hoo2dakelijk met behulp van 8oogleaps plaatsvindt. De bewijsvoering is vermoedelijk niet echt wetenschappelijk waterdicht, maar op

een dag al er iemand een doctorale titel mee verdienen...

De +andkaart Der Hellweg als +9weg documenteert de door mij gevonden "Helweg#3markeringen, die per naam door kleurcodes gecategoriseerd worden. De legende voor deecategorisering staat in de 8oogle aps kaart ter beschikking.

Het Duitstalige manuscript bevindt ich in Der Hellweg als +9haldenweg.

https://www.scribd.com/user/12354922/jwr47https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://www.scribd.com/doc/295923459/Der-Hellweg-als-Lo%C3%9Fweghttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://www.scribd.com/doc/295923459/Der-Hellweg-als-Lo%C3%9Fweghttps://www.scribd.com/user/12354922/jwr47


2/49

De Helweg in Nederland (Waar zijn lössbodems te vinden?)

0n 5ederland komen in twee gebieden lssplateaus voor. 0n de laatste ijstijd !:eichselien$ werd lssa2geet in de luwte van de stuwwallen rond 5ijmegen !vooral bij 8roesbeek$, en in mindere materond ;rnhem. ;l in een vroegere 2ase van het


3/49

Arnhem

0n de buurt van ;rnhem vind ikG

• Helstraat, *'' ;rnhem, 5ederland• Helstraat, *C%? 8roessen, 5ederland• Hellestraat, ?'' ;mers2oort, 5ederland• Helweg, De 8lind, 5ederland

Limburg

0n de provincie +imburg vindt menG

• 8root en klein Hellegat, Boermond• Helstraat, *&'C ;< :essem, 5ederland• Helstraat, *'?' = Iittard, 5ederland• Hellegats, 5uth, 5ederland• Helpoort, Iint >ernardusstraat, aastricht, 5ederland

• *%' Helle, 5ederland0n totaal vind ik in 5ederland ten noorden van de aas drie heuvels, die tot lssa2etting hebbengeleid !ieG AHellwegA war ein A+sswegA$G

• de eluwe, die bij ;rnheim en 8roessen elk tot een Helstraat hebben geleid,• de heuvel Itompert, die bij ;mers2oort tot een Hellestraat en bij 8lind tot een Helweg

hebben geleid,• en de Hoenderberg !C*m$, die bij 8roesbeek tot een Helweg en JDe Hel" hebben geleid.

#: Drie heuvels met Helweg markeringen

https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharing


4/49

Haspengouw

Haspengouw was, wegens haar vruchtbaarheid, een relatie2 dichtbevolkt gebied en van belang inowel de Bomeinse tijd als tijdens de erovingen !;ustrasiK$ en later. De taalgrens loopt door ditgebied. Dee kwam tot stand nadat het Bomeinse Bijk instortte en de Lranken, die het gebiedveroverden, de 8allo3Bomeinse cultuur assimileerden terwijl noordelijk van Haspengouw vrijwelgeen mensen woonden en de Bomeinse cultuur minder aanweig was. 4

0n het +imburgse deel bevinden ich de steden >ilen, >orgloon, Iint3Truiden en Tongeren, het+uikse deel omvat de streek rond >orgworm en Hannuit. De steden 8eldenaken, +anden, Tienen en=outleeuw liggen in het >rabantse deel van Haspengouw. Ten westen van dit >rabantseHaspengouw ligt de streek die Hageland heet.

/ok aastricht !ten westen van de aas$ ligt eigenlijk in de Haspengouw, echter omdat dee stadin 5ederland ligt, wordt e niet tot dit gebied gerekend.

• Hellegat !5iel$, een woonkern binnen de >elgische gemeente 5iel• Hellegat !=undert$, een buurtschap in =undert• Hellegat !water$, een voormalige eearm in de 5ederlandse provincie =uid3Holland• Hellegat !Ms3Hertogenbosch$, een watergang in de binnenstad van Ms3Hertogenbosch• Hellegat !2ilm$, een 2ilm uit 'C& van on• Hellegat !bos$, bos op de Bode >erg in +oker, >elgiK• -nooppunt Hellegatsplein, een verkeersplein• Hellegat !=eeuws3laanderen$, een voormalige eearm in =eeuws3laanderen.

Henegouwen (Hennegau)5

0n Henegouwen !de Hennegau$ liggen met name ons en harleroi. De o22iciKle taal is het Lrans.

De provincie ligt ten uiden van de taalgrens en dat maakt het oeken naar "Hell#3namenmoeilijker.

isschien waren de Lranken ook niet o ge6nteresseerd in dit gebied, omdat er minder vruchtbarelssgronden ter beschikking staan !N$ en is de taalgrens verder naar het noorden verschoven.

4 Haspengouw ( Hennegau

https://nl.wikipedia.org/wiki/Merovingenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Austrasi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Bilzenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Borgloonhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Borgloonhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Truidenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Truidenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Borgwormhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Borgwormhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hannuithttps://nl.wikipedia.org/wiki/Geldenakenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Landen_(gemeente)https://nl.wikipedia.org/wiki/Tienenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Zoutleeuwhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hagelandhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Maastrichthttps://nl.wikipedia.org/wiki/Maastrichthttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Niel)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Zundert)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(water)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_('s-Hertogenbosch)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(film)https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hellegat_(bos)&action=edit&redlink=1https://nl.wikipedia.org/wiki/Knooppunt_Hellegatspleinhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Zeeuws-Vlaanderen)https://de.wikipedia.org/wiki/Monshttps://de.wikipedia.org/wiki/Charleroihttps://de.wikipedia.org/wiki/Charleroihttps://nl.wikipedia.org/wiki/Franshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Haspengouwhttps://de.wikipedia.org/wiki/Provinz_Hennegauhttps://de.wikipedia.org/wiki/Provinz_Hennegauhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Haspengouwhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Merovingenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Austrasi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Bilzenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Borgloonhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Truidenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Borgwormhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hannuithttps://nl.wikipedia.org/wiki/Geldenakenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Landen_(gemeente)https://nl.wikipedia.org/wiki/Tienenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Zoutleeuwhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hagelandhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Maastrichthttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Niel)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Zundert)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(water)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_('s-Hertogenbosch)https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(film)https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hellegat_(bos)&action=edit&redlink=1https://nl.wikipedia.org/wiki/Knooppunt_Hellegatspleinhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Zeeuws-Vlaanderen)https://de.wikipedia.org/wiki/Provinz_Hennegauhttps://de.wikipedia.org/wiki/Monshttps://de.wikipedia.org/wiki/Charleroihttps://nl.wikipedia.org/wiki/Franshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrens


5/49

De etymologie van Helle en Hellegat

0n de laamse en =uid35ederlandse dialecten kent men het woord " helle”, dat samenhangt met"helling#. Dee samenhang wordt aan twee voorbeelden ge6llustreerd.

0n Europa ijn vrijwel alle lssdepots door de wind verdeeld en via heuvel3 respectievelijk

bergketens opgevangen en in de luwe nissen van het landschap opgeslagen. De betekenis van hetwoord "helle# als lssdepot o2 lss is dus alleen al daardoor aannemelijk.

De etymologische betekenis van "helle# als "helling# is in 2eite een bevestiging van de theorie van pro2essor OPrgen dolph, die de naam JHalle" !van de stad aan de Iaale$ a2leidt van de "helling# enhet bijbehorende werkwoord "hellen#*.

Een andere duiding vindt men in de Duitse kustenregionen waar men de terpen Hallig noemt , datwellicht met het Engelse woord hill !indg. $kel QoprijenR$S'& samenhangt.

Er bevindt ich een andere stad Halle aan de Ienne. Ten uidoosten van dit stadsgebied ligt hetwoudgebied Haller!os, als een restant van het -olenbos !Iilva arbonaria$, dat ich dat ichuitstrekte in 8alliK vana2 >rabant tot elgiK bedekte. De naamAkolenwoudA werd gegeven door Oulius aesar in ijn oorlogsdagboek De >ello 8allico, toen deemet ijn leger door het bijna ondoordringbare woud trok . De naam sloeg op het algemeen gebruik van de winning van houtskool voor het smelten van de ijerhoudende andsteen !limoniet$ die opverschillende plaatsen in one streken voorkomt.


6/49

De Etymologie van Halle: Helling

oor Halle (aan de Saale) baseert OPrgen dolph !althans volgens rsprung des 5amens$ deetymologie van Halle niet op het 8riekse woord "halos# omdat alle ter sprake komende talen dewoorden voor out met een "s# !"sal#$ o2 "# !"out#$ en niet met een "h# laten beginnen. ele)hal)3woorden baseren volgens dolph op "helle# respectievelijk "helling#.S'&

Ioortgelijke thesen ijn al eerder in de 'Ce eeuw door ;ugust Lriedrich ij dee helling ou de helling tussen de markt en de oever van de Iaale ter sprake ijn gekomen.S''

0n geschiedkundige werken werd Halle ook in het +atijn Hala %aonum genoemd.S'%. =ie ook :Hall !/rtsname$.

De Etymologie van Holle

Holle is volgens de kaart Der ADer HellwegA ist ein AHangwegA beiehungsweise A+sswegA eenuitermate belangrijk knooppunt van de Helweg geweest, waar vier wegen bijeenkwamen.

olgens de documentatie Holle werd dit stadje in ''4* Holle, ''4 Hollen, ''* Hollen, '%&'Holle en rond '%&4 Holl genoemd.

Holle ligt tussen de bergketens orhol !in het noorden$, +ichtenberge !ten noordwesten van deIalgitter3bergketen$ het oosten en de Hainberg in het uidoosten. De rivierdalen van de riviertjes0nnerste en 5ette completeren de geogra2ische ligging van Holle.

De gunstige ligging wordt verklaard als de kruising van handelswegen van +Pneburg naar 5Prnbergen van Hildesheim naar 8oslar . olgens de opgravingen bij de locale -irchberg moet Holle al in de8ermaanse tijd een grote rol gespeeld hebben. oor het eerst is het plaatsje ''4* in oorkondenvermeld.

Holle ligt op een hellend grondstuk. De dorpsnaam baseert op Jhulana". ergelijkingen metJHollenstedt"G C47 Hullanstedi, C(* Hullansteti, ''&' Thitdvinus de Hollenstide, en in het EngelsJhill" !Jheuvel"$ leiden ertoe Holle als "bergdorp#, o2 "bergnederetting# te beschouwen.S(

De Etymologie van Hellweg, Halle, Helle, Holle, Hölle

et als woordenstam JHell" in de betekenis van Jhelling"G

• 0s een JHelweg" o2 JHellenweg" een Jhellingweg", die dwars over een helling verloopt enmin o2 meer een hoogtelijn volgt.

• 0s een JHelle" de helling, oals in Helle !8ulpen3:itte$ wordt uitgelegd.

• 0s een JHellegat" !DuitsG JHellenloch"$ een Jhellinggat", oals dit in het >elgischeBodeberg wordt uitgelegdG als een Jhellinggat" o2 een Jgat in o2 onder de berghelling".

• 0s JHalle" volgens de uitleg in Halle !Iaale$ Jhelling" o2 Jberghelling"

• 0s een JHallenweg" oorspronkelijk een Jhellingsweg" o2 Jheuvelweg", respectievelijk inmoderne talen !in +eiden o2 Enschede$ een weg langs de Jhallen".

• -an ook Holle o2 Hlle !oals in ?'' Holle o2 Hlle, ?%%C Ialgitter, Duistland$ eenJHalle" respectievelijk JHelle" ijn. 0n Holle is het een bergdorp.

• 0n 5ederduits betekent Hlle S', S% Hell. >ij 8rimm is JHölle" een a2grond, respectievelijk een Jruim in het voorschip om van alles op te slaan".

https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)https://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Udolphhttps://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Udolphhttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#Ursprung_des_Namenshttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-10https://de.wikipedia.org/wiki/August_Friedrich_Potthttps://de.wikipedia.org/wiki/Heiner_L%C3%BCckhttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-11https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-12https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-12https://de.wikipedia.org/wiki/Hall_(Ortsname)https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wikipedia.org/wiki/Vorholz_(H%C3%B6henzug)https://de.wikipedia.org/wiki/Lichtenbergehttps://de.wikipedia.org/wiki/Lichtenbergehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hainberg_(H%C3%B6henzug)https://de.wikipedia.org/wiki/Innerstehttps://de.wikipedia.org/wiki/Nette_(Innerste)https://de.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCneburghttps://de.wikipedia.org/wiki/N%C3%BCrnberghttps://de.wikipedia.org/wiki/Goslarhttps://de.wikipedia.org/wiki/Holle#cite_note-5https://nl.wikipedia.org/wiki/Helle_(Gulpen-Wittem)https://nl.wikipedia.org/wiki/Rodeberg_(Belgi%C3%AB)https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)https://www.google.de/search?q=hallenweg+leiden&ie=utf-8&oe=utf-8&gws_rd=cr&ei=EQGgVv7nNMTrPYrgmKgGhttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wiktionary.org/wiki/Niederdeutschhttps://de.wiktionary.org/w/index.php?title=Hell&action=edit&redlink=1https://de.wiktionary.org/w/index.php?title=Hell&action=edit&redlink=1http://woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=Hoellehttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)https://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Udolphhttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#Ursprung_des_Namenshttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-10https://de.wikipedia.org/wiki/August_Friedrich_Potthttps://de.wikipedia.org/wiki/Heiner_L%C3%BCckhttps://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-11https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)#cite_note-12https://de.wikipedia.org/wiki/Hall_(Ortsname)https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wikipedia.org/wiki/Vorholz_(H%C3%B6henzug)https://de.wikipedia.org/wiki/Lichtenbergehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hainberg_(H%C3%B6henzug)https://de.wikipedia.org/wiki/Innerstehttps://de.wikipedia.org/wiki/Nette_(Innerste)https://de.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCneburghttps://de.wikipedia.org/wiki/N%C3%BCrnberghttps://de.wikipedia.org/wiki/Goslarhttps://de.wikipedia.org/wiki/Holle#cite_note-5https://nl.wikipedia.org/wiki/Helle_(Gulpen-Wittem)https://nl.wikipedia.org/wiki/Rodeberg_(Belgi%C3%AB)https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)https://de.wikipedia.org/wiki/Halle_(Saale)https://www.google.de/search?q=hallenweg+leiden&ie=utf-8&oe=utf-8&gws_rd=cr&ei=EQGgVv7nNMTrPYrgmKgGhttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hollehttps://de.wiktionary.org/wiki/Niederdeutschhttps://de.wiktionary.org/w/index.php?title=Hell&action=edit&redlink=1http://woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=Hoelle


7/49

Het sprookje van et elle stratenpatroon

oordat de Lranken de wouden door ontbossing in de 7e tot de '&e eeuw verwijderden benodigdeeen padvinder estig dagmarsen om door het gehele Hercynische woud te marcheren en ver in hetoosten aan de grensrivier de Thei9 aan te komen, waar Hongarije nu aan BoemeniK grenst.

Die berekening ging ervan uit, dat men over een goed voetpad %( km lange kilometer per dag konlopen o2 een boot gebruikte en men de weg goed kende. oor een onervaren reiiger was hetHercynische woud een onbekend risico, dat de wandelaar na *& dagen verdwalen met deel2denonchalance een dodelijke vergissing kon presenteren als met een kwinkslag de eerste onnestralenvan twee maanden schemerig en donker gebladerte.

Er bestond echter een doorgang, die de Bomeinen niet kenden en de reiigers over enormea2standen een breed in daglicht sprankelend tuinpad tussen bloeiende tarwevelden en boomgaardenter beschikking stelt.

Dat is de Helweg, mijn beste, die das vaak smalle, maar soms ook brede warte, vruchtbarehumusband volgt, dat vanuit het westen naar het oosten leidt. 0n het Bomeinse 0mperium kan men

al in de omgeving van 'osae Traie(tum vermoeden, hoe men in een dergelijke paradijselijkewoonomgeving van de natuur kan genieten, waar de lsstuinen al lange tijd gecultiveerd worden.

De oriKntatie in het stratenpatroon van de Helweg is overichtelijk. /p de :est2aalse hellwegarriveren wij na vier dagreien een eerste straatsplitsing !bij nna$, vanwaar de reis rechtdoor ineen trechtervormig dal uitloopt, dat door bergketens omsloten wordt. De uidelijke bergketen is deHaarstreng en de noordelijk is het Teutoburger woud. Dee ketens tre22en elkaar achter de bronnenvan de rocken stoot, waar ich geen lssbodem kan vormen.

0ets ten noorden van het Teutoburgerwoud bevindt ich een tweede omweg langs de noord2lank vanhet :iehengebergte, die men ;miniuswegC o2 de Helweg onder de >erg'& noemt''.

Dee twee Helwegroutes tre22en elkaar in inden en vervolgen de handelsroute via de Helweg voor de Iant2orde'% van inden naar Hildesheim.

Hier verenigen ich de drie routes en vervolgen vana2 Hildesheim vereend de route in oostelijkerichting naar de aagdeburger lssbodem, die ten noorden van de >rocken als omvangrijke

lssvallei is ontstaan. ana2 aagdenburg leidt de weg ons naar het uiden. Daarbij volgt de routeder lssa2ettingen de bergketen bij >ernburg, Halle !aan de Iaale$, +eipig !aan de Elster$, en bereikt dan Dresden ten noorden van het Ertsgebergte.

De route volgt echter niet het dal van de Elbe maar volgt de noordijde van het Ertsgebergte, omdatde noordenwind de lssa2etting daar gedeponeerd hee2t.

Dee bergketen leidt theoretisch ononderbroken verder naar onstana, omdat er in de dee regioverder noordelijk vrijwel geen gebergten meer liggen. Het reisdoel ligt dus aan de =warte =ee.

C ;2geleen van een bord langs de weg in rde und im Teutoburger :ald

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woudhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woudhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_unter_dem_Berghttps://de.wikipedia.org/wiki/Preu%C3%9Fisch_Oldendorfhttps://de.wikipedia.org/wiki/Preu%C3%9Fisch_Oldendorfhttps://de.wikipedia.org/wiki/Kreis_Minden-L%C3%BCbbeckehttps://de.wikipedia.org/wiki/Nordrhein-Westfalenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woudhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woudhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Preu%C3%9Fisch_Oldendorfhttps://de.wikipedia.org/wiki/Kreis_Minden-L%C3%BCbbeckehttps://de.wikipedia.org/wiki/Nordrhein-Westfalenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_unter_dem_Berghttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.html


8/49

/m de a2stand van het complete traject te berekenen teken ik de weg in 8oogle aps en stel vast,dat de tocht door het Hercynische woud !als de weg over het gehele traject inderdaad geheel door een woud hee2t geleid$ inderdaad %*&&km o2wel '&4 dagreien !%( km$ lang moet ijn geweest. Datis bijna tweemaal oveel als Oulius aesar hee2t aangeduid.

5u moeten wij dee these nog bewijen. 0n eerste instantie wil ik de route tot aagdenburganalyseren en daarna de rest als relatie2 waarschijnlijke these ter discussie stellen. et wat geluk levert het concept uiteindelijk een oplossing voor het raadsel van de Helweg route.

!tru"tuur der Helweg markeringen8edurende de ijstijden hebben diverse bergketens lssa2ettingen boven Europa verooraakt. Dee

bergketens moeten daartoe een minimale hoogte bereiken en gelden dan voor uidelijker o2 oostelijk gelegen gebieden. Theoretisch kan men dee weg van ;ntwerpen !in >elgiK$ naar onstancia !BoemeniK aan de =warte =ee$ over lssbodems a2leggen. De weg wordt in dit berichtgedocumenteerd.

De in dit rapport geanalyseerde routes baseren op a2scherming doorG

&'. ;rdennen !maV. **&m$

De ;rdennen hebben de lssa2ettingen in het centrale deelvan >elgiK verooraakt. Evetueel ijn ook bij 8roesbeek en;mers2oort nog geringe lssa2ettingen ten noorden van deBijn ontstaan.

&%. Het Hohe enn gebergte !*C4m$ Het Hohe enn gebergte hee2t de lssa2ettingen in =uid3

): Traje(t van de Helweg van Antwer*en naar +onstana -#.//km o0wel 1// dagreien

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woudhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woudhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hercynische_Woud


9/49

+imburg verooraakt.

&?. Het Haarstrang gebergteHet Haarstrang gebergte hee2t de lssa2ettingen aan deHelweg tussen Herne en Ioest verooraakt'?.

&4. Het Egge gebergteHet Egge gebergte hee2t de lssa2ettingen aan de Helwegtussen Ioest en rocken hee2t de lssa2ettingen van de aagdenburger=warte aarde !>rde$ verooraakt.

&7. Het voorgebergte !tot de rand$van het Ertsgebergte

Het voorgebergte tot de rand van het Ertsgebergte hee2t delssa2ettingen van de +eipiger vlakte verooraakt.

&. Het Iudeten3gebergte, de>eskiden en de :oudkarpaten

Het Iudeten3gebergte, de >eskiden !inclusied het Tatragebergte$ en de :oudkarpaten hebben de lssa2ettingen tenoosten van Dresden verooraakt.

&C. 0maginaire Helweg route

Dee imaginaire Helweg route werd niet nader onderocht.

De bijbehorende lssa2ettingen worden door de -arpatenverooraakt.

'? Het Haarstrang gebergte bestaat in tegenstelling tot de verder noordelijk gelegen heuvels een rotsachtige enleemachtige bodem, die voor de landbouw alleen aan de noordelijker en lagere gelegen 2lank een goede oogstoplevert, waar de lssa2ettingen merkbaar hoger liggen. /p die plaatsen kan men met name haver, gerst en tarweaanbouwen, terwijl elders de weilanden overheersen.

2: %tru(tuur der 3uro*ese Helweg4markeringen

https://de.wikipedia.org/wiki/Haar_(Westfalen)https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_aardehttps://de.wikipedia.org/wiki/Haar_(Westfalen)https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_aarde


10/49

De istoris"e a"tergronden

8oed, de hierboven beschreven weg door het Hercynische woud is een sprookje. 0n werkelijkheidhee2t echter niet alleen -arel de 8rote ijn belangrijkste palts op de lssbodems aangelegd, maar ook diens oostelijke navolger /tto 0 bouwde ijn belangrijkste palts naast de lssa2etting vanaagdenburg. 5iet alleen de centrale palts, maar ook aartsbisdommen en kloosters oals orveyijn op de Helweg ontstaan.

0n het jaar C* hee2t keier /tto 0 het aartsbisdom te aagdenburg opgericht, dat bij dehristianisatie der Ilavische bevolking een elementaire rol hee2t gespeeld.

orvey behoorde tot de belangrijkste -arolingische kloosters en was destijds uitgerust met een vande waardevolste bibliotheken van het Bijk. Talloe bisschoppen hee2t dat klooster opgeleid, dat ichin de Ce en '&e eeuw tot het culturele, religieue en economische centrum van Iaksen hee2tontwikkeld.

-ennelijk hee2t /tto 0 de /ttonische Benaissance uit de rijke opbrengst der aagdenburger wartelssaarde ge2inancierd, die het >rocken3gebergte ten noorden van dit gebergte hee2t laten ontstaan.

De Bomeinen hebben ongetwij2eld ;rminius tot het uiterste getergd door de vruchtbaarsteIaksische akkers met de lssbodems ten noorden van het Teutoburger woud met een eVpeditieleger te verkennen. Hij moest dat leger dus stante pede het land uitjagen.

/ok de volksverhuiingen hebben ongetwij2eld veroveringen van de warte aarden en degouwlandschappen met de vruchtbare lssbodems op het oog gehad.

En ongetwij2eld hee2t men later de nu eenmaal bestaande Helwegen ook tot handelswegen voor deeVport van barnsteen en tin uitgebouwd.

https://de.wikipedia.org/wiki/Otto_I._(HRR)http://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Otto_I._(HRR)https://de.wikipedia.org/wiki/Otto_I._(HRR)http://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Ottonische_Renaissancehttps://de.wikipedia.org/wiki/Ottonische_Renaissancehttps://de.wikipedia.org/wiki/Otto_I._(HRR)http://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Otto_I._(HRR)http://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Ottonische_Renaissance


11/49

De taalgrenzen, die met de Helwegen overeenkomen

De taalgrenen volgen vrijwel deel2de patronen als de lijnen der Helweg markeringen, bijvoorbeeldG

• de interne >elgische taalgrens tussen laams35ederlands en Lrans

• de parallel verlopende :est2aalse Helweg en de >enrather lijn !o2 ook bijvoorbeeld de0soglosse van de maken4ma(hen3lijn$, die allebei ongeveer een rechte lijn tussen DPsseldor2 en aagdenburg vormen

• 0n het westen vormt de >enrather linie !hier de meest uidelijke groene lijn$ de scheidslijntussen het +imburgs en het Bipuarisch.

Door Hardcore3ike ter beschikking gesteld met reative ommons ;ttribution3Ihare ;like ?.& nported licentie.

De taalgrens door de Hespengau

Haspengouw was, wegens haar vruchtbaarheid, een relatie2 dichtbevolkt gebied en van belang inowel de Bomeinse tijd als tijdens de erovingen !;ustrasiK$ en later. De taalgrens tussen het

5ederlands respectievelijk laams !in het noorden$ en Lrans, respectievelijk :aals !in hetuiden$.loopt door dit gebied. Dee kwam tot stand nadat het Bomeinse Bijk instortte en deLranken, die het gebied veroverden, de 8allo3Bomeinse cultuur assimileerden terwijl noordelijk vanHaspengouw vrijwel geen mensen woonden en de Bomeinse cultuur minder aanweig was.'4

De taalgrens in Duitsland

De >enrather linie vormt de scheidslijn tussen het 5ederduits en het iddelduits en vormt tussenDPsseldor2 en aagdenburg min o2 meer een rechte lijn, die vrijwel parallel aan de belangrijksteHelweg !U de :est2aalse Helweg$ verloopt. ;naloog aan de taalgrens door de Haspengouwmarkeert ook de :est2aalse Helweg een vruchtbaar en dichtbevolkt lssgebied.

'4 Haspengouw

.: De 5enrather linie vormt de s(heidslijn tussen het Nederduits en het 'iddelduits

http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948https://de.wikipedia.org/wiki/Benrather_Liniehttps://de.wikipedia.org/wiki/Benrather_Liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Limburgshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Ripuarischhttps://commons.wikimedia.org/wiki/User:Hardcore-Mikehttps://en.wikipedia.org/wiki/en:Creative_Commonshttps://en.wikipedia.org/wiki/en:Creative_Commonshttps://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.enhttps://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.enhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Merovingenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Austrasi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Benrather_liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Nederduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Middelduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Middelduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Haspengouwhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Benrather_liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Nederduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Nederduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Middelduitshttp://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948https://de.wikipedia.org/wiki/Benrather_Liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Limburgshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Ripuarischhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Benrather_liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Nederduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Middelduitshttps://commons.wikimedia.org/wiki/User:Hardcore-Mikehttps://en.wikipedia.org/wiki/en:Creative_Commonshttps://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.enhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Haspengouwhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Merovingenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Austrasi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Benrather_liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Nederduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Middelduitshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweg


12/49

Helwegen in #enelu$ % Duitsland en de bijbeorende bergen

De Helwegen vormen een samenhangend systeem, dat bestaat uit een band lssa2ettingen, dat ichvan de >elgische kust via Duitsland en eschreibung der Ichwarerde von;sel$ el2 ijn geel gekleurd.

De hoo2droute !de :est2Flische Hellweg$ der Helwegen verloopt van ;ntwerpen via aastricht,DPsseldor2, enrather taalgrens!>enrather linie en erdinger linie$ bekend staat.

De Helweg3markeringen bestaan uit plaatsnamen !oals Halle ) Iaale$, wijknamen !oals JHelle"$o2 straatnamen !Hellestraat$, die men op de interaktieve kaart door aanklikken a2 kan leen.

6: Helwegen in 5elgi7 en Duitsland en de !ij!ehorende !ergen, die de lssa0ettingen aan denoordijde he!!en verooraakt -kaart onder de Helweg4markeringen8

9: Helwegen in 5elgi7 en Duitsland en de !ij!ehorende !ergen, die de lssa0ettingen aan denoordijde he!!en verooraakt -kaart met de Helweg4markeringen8

https://www.uni-hildesheim.de/fb4/institute/geographie/bodenschauprofile/bodenschauprofil-schwarzerde-asel/https://www.uni-hildesheim.de/fb4/institute/geographie/bodenschauprofile/bodenschauprofil-schwarzerde-asel/http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948http://www.opdegrens.eu/hansh/2009/benrath.htmlhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Benrather_liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Uerdinger_liniehttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://www.uni-hildesheim.de/fb4/institute/geographie/bodenschauprofile/bodenschauprofil-schwarzerde-asel/https://www.uni-hildesheim.de/fb4/institute/geographie/bodenschauprofile/bodenschauprofil-schwarzerde-asel/http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/2628948http://www.opdegrens.eu/hansh/2009/benrath.htmlhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Benrather_liniehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Uerdinger_liniehttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharing


13/49

De regio's van de zwarte aarde

0n >eschreibung der Ichwarerde von ;sel bevindt ich een kaartje met de lssa2ettingen, die metnummer * !+ss3 en andlssbodems$ respectievelijk 7 !Heuvelland met lssinvloeden$ wordengemarkeerd.

/ok verder naar het uiden bevinden ich nog lssa2ettingen tussen ain en Ituttgart. Dee

landschappen ijn echter niet met Helweg3namen geregistreerd.

: De !odemsoorten in Duitsland

8 %D ; arte der 5odenregionen Duitslands der Ad4ho(4

A" 5oden #//.

-toege*ast onder het: ?air use 4 0or edu(ational multimedia 4 +o*@right

https://www.uni-hildesheim.de/fb4/institute/geographie/bodenschauprofile/bodenschauprofil-schwarzerde-asel/https://copyright.lib.utexas.edu/ccmcguid.htmlhttps://copyright.lib.utexas.edu/ccmcguid.htmlhttps://www.uni-hildesheim.de/fb4/institute/geographie/bodenschauprofile/bodenschauprofil-schwarzerde-asel/https://copyright.lib.utexas.edu/ccmcguid.html


14/49

De Helweg als landbouwweg

Iedert enkele jaren bestudeer ik de 2unctie en het verloop van de Helweg, dia vaak als handelsroute,strategische militaire weg, o2 een cultroute 1 de "weg naar de hel# o2 "a2beeld van de elkweg# 1 wordt beschreven.

De 2unctie "handelsweg# o2 strategische militaire weg moet wel aan de hand van een doelstellingverklaarbaar ijn en van een begin3 resp. eindpunt en eventueel tussenstations voorien ijn. ;andee eis wordt hooguit voor korte stukken tussen bijvoorbeeld Essen en


15/49

Der Helweg bij &rimm' in der Duitse tologie

>ij 8rimm vind ik in de Duitse ythologie vana2 bladijde **C onder meerG

0n gewissen 8egenden, au2 dem +and, unter dem olk, behielt Helle uweilen seinenalten Iinn bei. =um >eispiel in :est2alen gibt es heute noch viele gemeine Lahrwege,

welchen den 5amen Hellweg 2Phren, was gleichviel mit Heerweg ist, ursprPnglich aber Totenweg , den breiten :eg, au2 dem die +eiche ge2ahren wird, beeichnet. Den Fltesten>eleg entnehme ich aus einer rkunde bei Bit ', 'C vom Oahre C&G J Helvius sive

strata *u!li(a".

?ara til Herjar 1 Die Lahrt 2Phrt ur TodesgttinG 5achdem >rynhildr verbrennt ist,2Fhrt sie au2 einem geschmPckten :agen ur Hel .

0n den 5ederlandn hei9t der 8ro9e >Fr Hellewagen. Die heidnische Hellia lag tie0 untenna(h Norden hin. Das Beich der Hel aber 2Phrt den 5amen Ni0hel , 5ebenwelt,

5ebenhlle, es ist die neunte :elt !der +age nach$ und war lange =eiten vor der Erde

gescha22en. itten in ihm liegt jener >runnen Hvergelmir und aus diesem rinnen wl2 LlPsse, unter welchen "ill unFchst an der 8ttin :ohnung reicht.

0n >rabant sollen laut 8rimm Helle!orne, mit einem daraus entspringenden Lluss Helle!eke liegen. ;uch gibt es ein /rt Hellevoetsluis. ehrere Wrter 2Phren den 5amen Helle*ut .

De !el"weg

0n 5ederland heette dus het sterrenbeeld "de 8rote >eer# de Hellewagen. Het is dus denkbaar, dat

de elkweg model hee2t gestaan voor de naamgeving van de Hellestraat o2 Helweg.En eker de route met een parallel verlopende ijweg, die als Europese straat de enorme lengte van%(&&km tussen het >elgische ;ntwerpen en het Boemeense onstana overspant, lijkt toch weltre22en op de navolgende a2beelding van de elkwegG

: 'elkweg -Blate C 0rom The Trouvelot Astronomi(al Drawings 11 4 *u!li( domain

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Trouvelot_-_Part_of_the_Milky_Way.jpghttps://commons.wikimedia.org/wiki/File:Trouvelot_-_Part_of_the_Milky_Way.jpg


16/49

De West*aalse Helweg

-enmerkend voor dee belangrijkste Helweg is, dat de route niet alleen onder veel rivierkruisingen bereisbaar is, omdat ij langs de noordelijkste Duitse middelgebergte'( verloopt, maar ook omdat ijom deel2de redenen ook nog door de vruchtbare lssgronden wordt geoomd.

/mdat de lssbodems in de beoordeling van de Helweg nogal tekort schieten wil ik eencommentaar op de Duitse :ikipedia3beschrijving leverenG

De :est2aalse Helweg vormt het westelijke gedeelte van de middeleeuwse verbindingtussen de Bijn en Elbe langs het noordelijkste Duitse middelgebergte '*. et name

beschrij2t dee Helweg de sector tussen Duisburg en


17/49

De speurto"t naar de Helweg+knooppunten in &oogle

0n 2eite kan men de Helweg3sporen met behulp van 8oogle3aps prima opsporen. ' 0k heb daarbijallereerst geocht naar de JHellweg"3markeringen, die praktisch een doorgaande route tussen Essenen iele2eld en


18/49

#egvarianten in het $elgis%he Helwegsysteem

/ok naar het westen staan er diverse "Helweg#3secties ter beschikking. Enerijds voert een wegnaar aastricht, waar de aas overgestoken wordt en de weg via de stadspoort "Helpoort# naar hetwesten voert.

&Hellegat”'reerenties in $elgi

0n >elgiK vindt men talloe "Hellegat#3re2erenties. 0n Hellegat en Hellegat documenteert Gi( van D@(k een groot aantal "Hellegat#3namen.

• Hellegat bij >russel,• Hellegat tussen 8elrode en 5ieuwrode !;arschot$,• Hellegat bij Hoeselt !+imburg$,• Hellegat in Turnhout !isbeekstraat$,• Hellegat bij Bijkevorsel,• Hellegat bij Iint3erlaar en -oningshooikt,• Hellegat bij -emmel,

0n het buitenland bevinden ich 1 eventueel bij een emigratie naar de I geKVporteerd !N$G

• Hells "ate in Engeland,• Hellegat in 5ew Zork !.I.$ een smalle daargang naar de East Biver, nu als Hell 8ate

bekend.

11: Eegvarianten in het 5elgis(he IHelweg4netwerk -ten noorden van de Ardennen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Helpoort_(Maastricht)http://users.skynet.be/dirkbinon/ruisbroek_sauvegarde/pagina's/nielhellegat.htmhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Helpoort_(Maastricht)http://users.skynet.be/dirkbinon/ruisbroek_sauvegarde/pagina's/nielhellegat.htm


19/49

De lijst bevat ook namen van locaties buiten >elgiK, maar meestal betre2t het namen uit 5oord3>rabant en +imburgG

• "root Hellegat en >lein Hellegat in Boermond !5+$%&,• Hellegats*laten bij olkerakdam !5+$,• Hellegat bij ;alsmeer !5+$,•

Hellegat in =aamslag !5+$,• Hellegat bij Bijsbergen !5+$ 1 De buurtschap Hellegat valt onder het dorp Bijsbergen.• Hellegat in Etten3+eur !5+$,• Hellegat bij ;Vel3/ssenisse 1 Het AHellegatA is hier een inmiddels volledig ingepolderde

eearm. !5+$.

*on%entratie der &Hel”'reerenties

Dichterbij de kust neemt de concentratie met "Hel#3re2erenties a2. Dat is ongewoon voor eenhandelsweg. ;an het begin van de Helweg verwacht men een haven.

De Helweg is niet oeer een straat, die twee handelspartners verbindt als wel een marktstraat, waar een aantal marktkramen op een rij op klanten wachten en aan welks uiteinden de minder gevraagdekraampjes een plaats gevonden hebben.

0k besloot daarom het doel van de speurtocht om te programmeren op een lijnvormige structuur, dieeen aantal rijke nederettingen verbindt.

%& 0n Boermond bevindt ich een groot en een klein Hellegat, die 2otogra2isch in oude stads2otoMs gedocumenteerd ijn.!ie Boermond 1 in oude ansichten[ Europese >ibliotheek, =altbommel, 'C*$.Het grote Hellegat vormt een bredere bedding van de rivierarm. Het kleine Hellegat ligt in de andere arm.

http://www.cartogiraffe.com/nederland/nederland/limburg/roermond/roermond/groot+hellegat/http://www.cartogiraffe.com/nederland/nederland/limburg/roermond/roermond/groot+hellegat/https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%22Klein_Hellegat%22,_vanuit_voorstad_Sint_Jacob_en_Heiten_-_Roermond_-_20189972_-_RCE.jpghttps://commons.wikimedia.org/wiki/File:%22Klein_Hellegat%22,_vanuit_voorstad_Sint_Jacob_en_Heiten_-_Roermond_-_20189972_-_RCE.jpghttp://www.vvvzeeland.nl/nl/vakantie/natuurgebieden/168959/hellegatsplaten/goeree-overflakkee/ooltgensplaathttp://www.plaatsengids.nl/rijsbergenhttp://www.wandelpaden.com/Rubriek2m.htmlhttp://www.wandelpaden.com/Rubriek2m.htmlhttp://www.wandelpaden.com/Rubriek2m.htmlhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Zeeuws-Vlaanderen)http://www.cartogiraffe.com/nederland/nederland/limburg/roermond/roermond/groot+hellegat/https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%22Klein_Hellegat%22,_vanuit_voorstad_Sint_Jacob_en_Heiten_-_Roermond_-_20189972_-_RCE.jpghttp://www.vvvzeeland.nl/nl/vakantie/natuurgebieden/168959/hellegatsplaten/goeree-overflakkee/ooltgensplaathttp://www.plaatsengids.nl/rijsbergenhttp://www.wandelpaden.com/Rubriek2m.htmlhttp://www.wandelpaden.com/Rubriek2m.htmlhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Hellegat_(Zeeuws-Vlaanderen)


20/49

De vru"tbare ,össbodems

;2 en toe loont het ich te 2antaseren, hoe en waar ich de eerste oerbewoners het lie2st haddengevestigd, als ij daartoe tenminste ooit een vrije keue hebben kunnen maken...

Itelt je voor, dat er nog geen handel bestond, dat er geen tin uit ornwall ingevoerd werd, geen

barnsteen uit de /ostee o2 5oordee, maar slechts immigranten, die bijvoorbeeld voor delandbouw een ideale akker en woonplaats ochten.

De +warte tuingrond

0n een in2ormatie2 0n2oblatt >rden %' ontdek ik een opsomming van de voorwaarden voor akkerbouw, die in geval van nood ook onder eVtra bemesting een goede oogst garanderen.

Tarwe en suikerbieten, allebei belangrijke akkervruchten, gedijen alleen op vruchtbare bodem, bijvoorbeeld in de warte aarde !o2 in het DuitsG de >rde$. =warte aarde is eer vruchtbaar en behoe2t geen grondverbeteraars. De warte aarde is geschikt voor de verbouw van tarwe en andere

granen. Het enige nadeel is dat er vaak droogteperioden optreden, waardoor de omvang van deoogst wisselvallig is.

&$örden”'listen

Tot de >rden behoren opvallend veel "Helweg#3markeringen, die in de lijst vet a2gedrukt wordenG

• >raunschweig3Hildesheimer +9brde mit Hildesheimer, 0lseder und +ebenstedter >rde • alenberger +ssbrde • Lritlarer >rde !waarin ik in -assel, >ad Hers2eld en Homburg geen "Helweg#3

markeringen gevonden heb$.• Heberbrde des Hebers !mit 4 "Hell#3arkierungen in 5ortheim$.• Hellwegbrden, darunter die Soester, die 8eseker und die :erl3nnaer >rde • Hildesheimer $örde • OPlich3=Plpicher >rde b+w- ein+eln ./lpi%her $örde, 0/li%her $örde und Er"elen+er

$örde

• agdeburger >rde (Hohe und 1iedere $örde)• Ioester >rde • :arburger >rde (mit 2 3 Hellweg in Hohenwepel)

De :arburger >rde bevat lssbodems van eer hoge kwaliteit en de hoogste bodemkwaliteit in :est3Duitsland S*. Daarom hebben ich ter plekke meer dan (&&& jaar

voor hristus in het LrPhneolithikums, mensen gevestigd. Dee plaats behoort tot de eerstevestigingsplaatsen in idden3Europa. Iporen van de landbouwculturen vindt men aan derand van de :arburger >rde !Hohenwepel,


21/49

Samenvatting

Tarwe en suikerbieten, beide belangrijke veldvruchten, groeien alleen op goede bodem, oals bijvoorbeeld op de brden.

Ten noorden van middelbergketens hebben ich vruchtbare nissen met lssbodems en

bodemkwaliteiten tot '&& gevormd, die al sinds de nieuwe steentijd voor akkerbouw in bedrij2 ijn.De lssa2ettingen werden door de wind getransporteerd. Het transportmechanisme wordtge6llustreerd in Entstehung von +ssbrden durch eiseitliche +ssverwehung.

De ">rde#3landschappen behoren idden3Europese lssone, die ich van centraal >elgiK tot de/ekra6ne voortet.

Het valt mij op, dat in vele ">rde#3landschappen, bijvoorbeeld in de steden 0/li%h'./lpi%h, Soest,*alenberg, Hildesheim, !agdeburg tot de typische Helweg3plaatsen behoren, waar in deadressenlijst nog steeds Helwegen en Helstraten gevonden kunnen worden.

Het ijn ook dee regioMs de vruchtbaarste landstreken, die tijdens de -arolingische periode het primaire doel voor volksverhuiingen hebben gevormd en voor het succes van de -arolingischeregering als veroveringsdoel hebben gegolden.

De re%onstru%tie van de Helwegs uit de 4össbörden

0k ga nu uit van een landkaartje en teken de te verwachten lssbodems door de 2lanken van demiddelbergketens tussen de !groen gemarkeerde$ laagvlakten en de !rood gemarkeerde$middelbergketens geel in te kleuren. De gele strook markeert nu de denkbare lssone, die in deoudheid omwille van de vruchtbaarheid beroemd geworden is.

Tussen


22/49

1): Helweg4varianten en de daarvoor in aanmerking komende !ergketens -grijs


23/49

De etmologie van -Hel.' (.el/' .s"el/ en .ellen/)

0n de etymologiebank.nl en in het 5ederlands Etymologisch :oordenboek %% worden voor Jhel" driesoorten verklaring gedocumenteerd.

Hel, onderwereld

hel2] Sonderwereld ^oudnederlands hellon C&'3'&&&, middelnederlands helle_oudsa"sis%h hellja, oudhoogduits hell-ia, oudries helle, hille, oudengels hell ,gotis%h halja Shel, oudnoors Hel Sgodin van de dood, dood[ vgl. buiten het germ.,+al@*so, de naam van een gr. nim2., eig.G ij die verbergt[ de benaming van deonderwereld hoort bij helen2 Sverbergen en de hel is dus eigenlijk Rhet verborgenrijk`%?.

hel (s%hel, el)

hel5] Sschel, 2el ^hell Shelder '477_ oudhoogduits hel Sklinkend, middelhoogduits hel Sook schitterend[ de betekenis hee2t ich uitgebreid van Rklank` tot Rlicht`[ vanmiddelnederlands hellen S!weer$ klinken, oudsa"sis%h, oudhoogduits hellan Sgeluidgeven, oudnoors hjala Sspreken[ buiten het germ. latin (larus Shelder !klinkend$,grie"s kaleK Sik roep, noem, russis%h kolokol Sklok, litouws kal!a Staal. %4

/mdat het woord Jhel" oorspronkelijk tot de akoestische uitwerking beperkt blee2, komt hetnauwelijks in aanmerking om het woord "Helweg# te verklaren.

hellen (awi"en van hori+ontale o verti%ale lin)

hellen] Sschuin a2lopen ^helden, hellen Sbuigen '%*(3'%7&_ middelnederduits helden, hellen, oudhoogduits helden Sbuigen, oudengels hieldan Sbuigen, hellen,gevormd van een woord voor schee2G oudhoogduits hald , oudengels heald , oudnoors hallr8#.

Daaraan toevoegen moeten wij nog speciale woordenG

De Helpoort en de Helstraat te !aastri%ht

De Helpoort, ook wel Jeker*oort , Hoog!rugge*oort , Alde Boort o* den An(ker , >ruittoren*oort o2

De Twee Torens genoemd,S' is een voormalige stadspoort in de 5ederlandse stad aastricht. DeHelpoort is onderdeel van de eerste middeleeuwse stadsmuur van aastricht en is gelegen in hetOekerkwartier aan het uideinde van de Iint >ernardusstraat !vroeger Helstraat geheten$, tegenover het ernardus van lairvauV !'&C'3''(?$, hervormer van deistercienser orde, die in ''4(3''4* op het /ne3+ieve3rouweplein de tweede kruistocht predikte.Dee straat heette tevoren Helstraat.

%% Oan De ries, Lelicien de Tollenaere 3 'C7%?


24/49

De poort was gelegen aan het eind van de Hoogbruggenstraat, in de middeleeuwen de naam van delatere Helstraat c.. Iint >ernardusstraat. !5iet te verwarren met de Hoogbruggenstraat o2 Hoogbrugstraat in :yck, die XXk naar een stadspoort leidde$. Er kan heel goed een huis gelegenhebben met de naam R0n de Helle`, al hee2t Ichaepkens, die alle toen !ekende huien noemt tot

begin achttiende eeuw, er voor die periode geen gevonden.

De Helpoort67

/p het 2orum mestreechonline is een hele discussie gevoerd over dit onderwerp. Een van demogelijkheden is een beitting Ahuis ter HelleA vlak bij dee poort. Ichepen Oan van +uik, laat bijijn dood in '4', %& schellingen rente plaatsen op een goed geheetenG Ader Hellen, in alto ponteA.et ;lto ponte wordt de toen o hetende AHoochbrugpoortA, de latere Helpoort bedoeld. aar de

poort verandert pas van naam laat in de achttiende eeuw, waarom dan eeuwen later pas de naamHelpoortN. ;ls meest waarschijnlijke mogelijkheid denk ik dus op dit ogenblikG !0ngrid .H. Evers$

'orreau vermeldt voor het gangenstelsel 5entin(k, aangelegd tussen 196 en 1991, een kruitkelder De Hel8 ok de *oort die nu Hel*oort heet deed eeuwenlang dienst als kruito*slag*laats-tenminste eind eventiende tot !egin negentiende eeuw8 lak bij de poort el2 was er trouwens ook

een kruitmagaijn oals blijkt uit een tekening uit '77. De naam Helstraat, voorheen de Hoogbruggenstraat, is ontstaan door het hellend verloop van deestraat. De Helpoort ligt aan het oorspronkelijk hoger gelegen gedeelte van de straat. /ok was er eenherberg A0n de HelleA. /2 de naamgeving iets met de Averder2elijkeA activiteiten welke ich in deestraat met ijn vele herbergen a2speelden te maken hee2t, is niet erg waarschijnlijk. De lee23, woon3en werkomstandigheden in dee buurt ullen vooral voor veel bewoners uit de 'Cde eeuw het levenwel vaker tot een hel hebben gemaakt hebben.

De $elgis%he Helstraten

Het is merkwaardig, dat er bij dee discussies geen verband wordt gelegd met de >elgischestraatnamen "Helweg#, die aansluiten op de Duitse Helweg. 0n beide gevallen wordt de "Hel#3stamin de naam "Helweg# in enkele gevallen van het woord "hellen# a2geleid. Het is echter niet descheepshelling, waarop dee naam betrekking hee2t. Het is eerder de lssbodem, die alleenaangetro22en wordt waar hellingen aanweig ijn, waartegen de wind in de ijstijden aan snelheidverloor en ijn de kostbare vracht van de lssandkorreltjes hee2t laten vallen.

De vruchtbare lssbodem vormt een band van vruchtbare warte aarde, >rde res*8 tsjernojom, diegeheel Europa van de >elgische kust tot de /ekra6ne overbrugt. /ok aastricht en =uid3+imburg

behoren daartoe. aastricht stelde vana2 het begin de aasovergang ter beschikking%7. :ellichtvormen de Duitse Helweg en de >elgische Helstraten een systeem, dat via de Hel*oort en de

Helstraat met elkaar verbonden waren.

De 8Hellweg8 is een 8Hangweg” respe%tieveli" &lössweg”

0n de door mij samengestelde kaart "Der HellwegA ist ein AHangweg...A heb ik %' locaties met denaam "Helstraat# !lichtgroen$ en '' met de naam "Hellestraat# !geel$ geteld. Een groot aantaldaarvan vormt een soort aaneengesloten keten "Helweg# van ;ntwerpen naar aastricht.

"En gij wilt doch nie egge, dat die Itroata allemaal hoerkeshuien gewsinN#

%* De Helpoort%7 0n het eer verre verleden is er door de Bomeinen een houten brug over de aas geplaatst. Dee aasovergang werd bewaakt

door middel van een versterking, welke uiteindelijk uitgroeide tot het huidige aastricht. ! ?,4,*$ . 0n '%%C verrees de eersteommuring !''$, waar onder andere de Helpoort !C$ een onderdeel van is. Eind '4e eeuw was de tweede ommuring !'4$ voltooid.

http://forum.mestreechonline.nl/forum/mestreech-maastricht/mestreech-kort-klein/u-zoekt-wij-vinden/1295-helpoort-en-helstraat-sint-bernardusstraathttp://www.ppsimons.nl/stamboom/maastricht/nieuwstad1877.jpghttp://www.ppsimons.nl/stamboom/maastricht/nieuwstad1877.jpghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_aardehttps://de.wikipedia.org/wiki/B%C3%B6rdehttps://de.wikipedia.org/wiki/B%C3%B6rdehttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht09.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht03.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht03.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht04.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht04.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht06.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht11.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht11.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht11.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht09.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht14.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht09.htmhttp://forum.mestreechonline.nl/forum/mestreech-maastricht/mestreech-kort-klein/u-zoekt-wij-vinden/1295-helpoort-en-helstraat-sint-bernardusstraathttp://www.ppsimons.nl/stamboom/maastricht/nieuwstad1877.jpghttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht03.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht04.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht06.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht11.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht09.htmhttp://www.voorouderslimburg.nl/maastricht/maastricht14.htmhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_aardehttps://de.wikipedia.org/wiki/B%C3%B6rdehttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharing


25/49

/ok is niet aan te nemen, dat al dee dorpjes en plaatsjes over scheepswerven beschikken o2 beschikt hebben. En o2 ij allemaal een smidse in de straat hadden staanN :ie weet... aar waaromijn dan andere dorpjes daarvan verstoken geweestN

;l2abetische lijst met voorbeelden van Helstraten en Hellestraten in >elgiK en 5ederland, waarin deoude Helstraat van aastricht niet eens is opgenomen, maar wel die van Iittard, alhoewel daar niemand van opschriktG

'. C'C& Hellestraat, >elgiK%. Hellebeemden, ?(&& Hasselt, >elgiK?. Hellestraat, %(&& +ier, >elgiK4. Hellestraat, %(?& >oechout, >elgiK(. Hellestraat, ('& -ortrijk, >elgiK*. Hellestraat, && Boeselare, >elgiK7. Hellestraat, C''% Iint35iklaas, >elgiK. Hellestraat, C%%& Hamme, >elgiKC. Helskensstraat, ?'%& Tremelo, >elgiK'&. Helstraat '&%, ?(& 5ieuwerkerken, >elgiK''. Helstraat, %(& elgiK'%. Helstraat, ?%'' +ubbeek, >elgiK'?. Helstraat, ?4&& +anden, >elgiK'4. Helstraat, ?47' -ortenaken, >elgiK'(. Helstraat, ?(&& Hasselt, >elgiK'*. Helstraat, ?4& >orgloon, >elgiK'7. Helstraat, *&'C ;< :essem, 5ederland'. Helstraat, *'?' = Iittard, 5ederland

'C. Helstraat, *'' ;rnhem, 5ederland%&. Helstraat, *C%? 8roessen, 5ederland%'. Helstraat, 7(& Edingen, >elgiK%%. Helstraat, ;chtmaal, 5ederland

12: %traatnamen MHelstraatM -li(htgroen en MHellestraatM -geel


26/49

erkwaardig genoeg bevinden vrijwel alle "Hel#3locaties ich in de buurt van lssbodems, el2s diein 5ederland, dat buiten =uid3+imburg nauwelijks van de lss gebruik hee2t kunnen maken.

0n de buurt van aastricht is er echter genoeg vruchtbare warte aarde te vinden, net als in centraal>elgiK, Henegouwen, ter hoogte van de taalgrens...


27/49

Helwegen op ,össgronden in Duitsland en #enelu$(ge*undeerde tesen)

De reeks steden langs de Helweg wordt gevormd door steden, die al in de iddeleeuwen tot grote bloei waren gekomen. an Duisburg tot nna bloeide de Helwegone, die ook destijds op basis vande lssgronden een rijke landbouw met een bijbehorende lakenindustrie had opgebouwd%.

0n detail kan men onderscheidenG

• de :est2aalse Helweg • de Helweg van de Iant2orde • de Iythener Helweg tussen DPlmen en Haltern am Iee • de Helweg onder de >erg !van ;mers2oort naar inden$G een van inden naar de Ems en

verder naar 5ederland leidende Helweg. 0n inden sloot de Helweg onder de >erg aan opde :est2aalse Helweg en de Helweg van de Iant2orde die tot de omgeving van Hildesheim reikt.

• den Hilinciweg van -alkriese naar inden !


28/49

De Westfaalse Helweg

De :est2aalse Helweg vormt het westelijke deel van de middeleeuwse verbinding tussen de Bijn enElbe aan de rand van het noordelijke Duitse middelgebergte, met name de sector tussen Duisburg enrde bevat een groot aandeel lss.

1.: %teden aan de Eest0aalse Helweg 4 -uit Eiki*edia – *u!li( domain

https://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Paderbornhttps://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Aachenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Aachenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Goslarhttps://de.wikipedia.org/wiki/Goslarhttp://onlinestreet.de/strassen/Hellweg.Essen.100301.htmlhttps://de.wikipedia.org/wiki/Westenhellweg_(Naturraum)https://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellwegb%C3%B6rdenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Westenhellweg_(Naturraum)https://de.wikipedia.org/wiki/Westenhellweg_(Naturraum)https://de.wikipedia.org/wiki/Wickede_(Ruhr)https://de.wikipedia.org/wiki/Wickede_(Ruhr)https://de.wikipedia.org/wiki/Wickede_(Ruhr)https://www.google.de/maps/place/Hellweg,+Erwitte/@51.6193103,8.3749239,17z/data=!3m1!4b1!4m2!3m1!1s0x47bbce1f3ba7e61f:0xb9d8fb52617d5c7ahttp://onlinestreet.de/80641-eikeloh-das-dorf-am-hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/L%C3%B6sshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Paderbornhttps://de.wikipedia.org/wiki/Corveyhttps://de.wikipedia.org/wiki/Aachenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Goslarhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttp://onlinestreet.de/strassen/Hellweg.Essen.100301.htmlhttp://onlinestreet.de/strassen/Hellweg.Essen.100301.htmlhttp://onlinestreet.de/strassen/Hellweg.Essen.100301.htmlhttps://de.wikipedia.org/wiki/Westenhellweg_(Naturraum)https://nl.wikipedia.org/wiki/Westfaalse_hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellwegb%C3%B6rdenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Westenhellweg_(Naturraum)https://de.wikipedia.org/wiki/Wickede_(Ruhr)https://de.wikipedia.org/wiki/Wickede_(Ruhr)https://www.google.de/maps/place/Hellweg,+Erwitte/@51.6193103,8.3749239,17z/data=!3m1!4b1!4m2!3m1!1s0x47bbce1f3ba7e61f:0xb9d8fb52617d5c7ahttp://onlinestreet.de/80641-eikeloh-das-dorf-am-hellweghttp://onlinestreet.de/80641-eikeloh-das-dorf-am-hellweghttp://onlinestreet.de/80641-eikeloh-das-dorf-am-hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/L%C3%B6ss


29/49

aderborn met de !"ude Helweg#

De plaatselijke lssa2ettingen ijn door ontbossing in de middeleeuwen verloren gegaan. Daaromis de naam ;lter Hellweg correct gekoen.

$ad Driburg met de straatnaam Am Hellweg

De akkerbouw concurreert op de akkergronden met lssa2ettingen met de stedelijke bebouwing%C.

H%&ter 'bi( )or*e+, met de straatnaam Hellweg

0n het breed uitwaaierende dal van de :eer en de westelijke ijriviertjes bestaat de ondergrond uitlosse gesteentes uit de 0Ostijd met kieel, and en lss.

ooral de hellingen en instulpingen bevatten lssa2ettingen, dia als vruchtbare lssbodems bekendstaan.

%C Die ackerbauliche 5utung von 8ebieten, in denen sich Beste der eiseitlichen +ss3berdeckung erhalten haben,konkurriert mit der 5utung als stFdtische Iiedlungs2lFche.

http://www.meinestadt.de/paderborn/stadtplan/strasse/alter+hellweghttp://www.meinestadt.de/paderborn/stadtplan/strasse/alter+hellweghttp://www.meinestadt.de/paderborn/stadtplan/strasse/alter+hellweghttp://www.meinestadt.de/bad-driburg/stadtplan/strasse/am+hellweghttp://www.meinestadt.de/hoexter/stadtplan/strasse/hellweghttp://www.meinestadt.de/paderborn/stadtplan/strasse/alter+hellweghttp://www.meinestadt.de/paderborn/stadtplan/strasse/alter+hellweghttp://www.meinestadt.de/paderborn/stadtplan/strasse/alter+hellweghttp://www.meinestadt.de/bad-driburg/stadtplan/strasse/am+hellweghttp://www.meinestadt.de/hoexter/stadtplan/strasse/hellweg


30/49

9ta""ing in de vorm van de +iweg nna';/tersloh'Detmold'$ad ovenop het gebergte bevat het Teutoburger :oud geenlssa2etting. 0n >iele2eld vindt men echter een J+ipper Hellweg".

Het TeutobPrger :oud is een relatie laag heuvelterrein, dat wellicht aanienlijke lssa2ettingen aande uidelijker gelegen Helwegen hee2t a2gestaan.

Detmold

De akkerlanden bij Dettmold ijn van gemiddeld tot eer goede kwaliteit. ;an de noord2lank vanhet Teutoburger :oud is in de 0Ostijd mergelsto2 uitgewaaid en vormden ich lssa2ettingen.

$ielefeld met de Li--er Hellweg

0n het heuvelland van Bavensberg bevindt ich met name in de dalen een vrijwel gesloten 'm dikkedeklaag van lssa2ettingen. Dee lss stamt uit het \uartFr en verweerde in de loop der tijd totvruchtbare


31/49

Helweg voor de Santforde3 !van "inden naar Hildesheim#

De Helweg voor de %ant0orde vormde een route in oost3west richting. 0n inden bevond ich eenaansluiting aan de :est2aalse Helweg. De weg ligt ten noorden van de >Pckeberge en de Deister,

Diverse burchten en vestingen beveiligden de Helweg, onder andere de Heister!urg in Deister en

een burcht op de >urgberg bij "ehrden.Een ijweg van de Helweg verliep langs de noord2lank van de Deister via :ennigsen en alenburgnaar Hildesheim.

;ls pleisterplaatsen voor de des Hellwegs voor de Iant2orde worden vermeldG

• inden• +eveste, 8ehrden• Bonnenberg• arsinghausen• :ennigsen• Hildesheim

?& ;ltwege in der Hellweg >rde und im Teutoburger :ald

19: Helweg voor de %ant0orde -ten noorden van de !ergketens

https://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_vor_dem_Santfordehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_vor_dem_Santfordehttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttp://www.altwege.de/roemer-und-kelten/hellwege.htmlhttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_vor_dem_Santforde


32/49

.inden met de Hellweg en Hellerweg/ 02425 .inden 'D,

0n bepaalde bereiken vindt men nog Sandr !Ichmelwassersand$ en vruchtbare lss. 0n hetstadsgebied bestaat de bodem hoo2dakelijk uit


33/49

De Helweg onder de $erg !van %mersfoort naar "inden#

De Helweg onder de berg was een vermoedelijk al tijdens de Bomeinen bestaande handelsweg tennoorden van het :eserbergland en ten uiden van het uitgestrekte, moerassige vlakke land van

5edersaksen.

De vanuit inden aan de Ems vertrekkende en naar 5ederland voerende Helweg werd ook wel alsopmarsroute voor legers aangeduid.

0n inden bestond er een verbinding met de :est2aalse Helweg en de Helweg voor de %ant0orde,die tot de omgeving van het huidige Hildesheim leidt.

De a2gebeelde Helweg onder de berg !inclusie2 de ;rminiusweg$ van -alkriese naar inden !ramsche en inden. ;lleen op de sector tussen>ramschen en inden voert de weg langs de noord2lank van een gebergte !d.w.. Het :iehen3gebergte$, waar men ook noemenswaardige lssdepots verwachten kan.

&Hel”'mar"eringen voor de Helweg onder de $erg (+onder 9rminiusweg)

• Hellestraat, ?'' ;mers2oort, 5ederland• Helweg, De 8lind, 5ederland• =ur Helle, 44?% Bheine, Duitsland

;emeens%happeli"e &Hel”'mar"eringen (d-w-+- voor de 9rminiusweg)

• 0m Hellbruch, 4C'(% >ad Essen, Duitsland• Hellweg, ?%?'% +Pbbecke, Duitsland• Hellerweg, ?%4%( inden, Duitsland• Hellweg, ?%4%? inden, Duitsland

1: Helweg onder de !erg van Amers0oort naar 'inden

https://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_unter_dem_Berghttps://de.wikipedia.org/wiki/Weserberglandhttps://de.wikipedia.org/wiki/Niedersachsenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Mindenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Emshttps://de.wikipedia.org/wiki/Emshttps://de.wikipedia.org/wiki/Westf%C3%A4lischer_Hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_vor_dem_Santfordehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_vor_dem_Santfordehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hildesheimhttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_unter_dem_Berghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_unter_dem_Berghttps://de.wikipedia.org/wiki/Weserberglandhttps://de.wikipedia.org/wiki/Niedersachsenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Mindenhttps://de.wikipedia.org/wiki/Emshttps://de.wikipedia.org/wiki/Westf%C3%A4lischer_Hellweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_vor_dem_Santfordehttps://de.wikipedia.org/wiki/Hildesheimhttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Arminiusweghttps://de.wikipedia.org/wiki/Hellweg_unter_dem_Berg


34/49

De %rmini&sweg 3 langs de noordeli(ke flank van het Wiehenge$ergte

Dee Helweg loopt precies parallel ten noorden van het :iehengebergte en verbindt de eventueelgevormde lssgebieden.

$ramshe89alkrieseEr is geen documentatie over lssdepots beschikbaar.

orta estfalia

0n dit gebied bevinden ich grootschalige, vruchtbare akkergronden met lss in het voorgebergte.Dee hebben ich tot


35/49

De Senner Helweg t&ssen )ielefeld en *ader$orn

De Senner Helweg is een straat in >iele2eld, die van de regio >uschkamp in de wijk Ienne naar /erlinghausen leidt. ana2 dat punt voert de straatweg met onderbrekingende naam Helweg tot Itukenbrock 3Ienne.

De middeleeuwse Ienner Helweg !tussen >iele2eld en


36/49

Tot de Helweg3markeringen aan de Ienner3Helweg behorenG

• =ur Helle, 44?% Bheine, Duitsland• ;u2 der Helle, 4C'* >ad 0burg, Duitsland• ;u2 der Hlle, 4C'C* >ad +aer, Duitsland• Halle !:est2alen$, Duitsland•

Heller :eg, ??7C& Halle !:est2alen$, Duitsland• Haller Itr., ??&? Iteinhagen, Duitsland• Ienner Hellweg, >iele2eld, Duitsland• Hellweg, ??'? /erlinghausen, Duitsland• Hildesheimer Hellweg, ??'&& rde ende Soester >rde in 5ordrhein3:est2alen, de *alenberger +ssbrde en deHildesheimer >rde in 5edersaksen als ook de !agdeburger >rde in Iaksen3;nhalt.

/ok de 4eip+iger vlakte in Iaksen behoort tot de grote, soortgelijke lssgebieden.

De *lakte *an Lei-ernburg ligt aan de Iaale ten uiden van aagdenburg en te noorden van Halle. De positie bevindtich midden in de buitengewoon vruchtbare aagdenburger >rde.

G%rlit< > met de Helle Gasse en #l%ss8ahtige leem# in G%rlitennigsen3Lrder in seinem ;u2sate Pber die 5iveaus der

drei nordischen Diluvial3eere !>d. 0. d. =eitschr.$ erwFhnt, und von welchem Herr


37/49

Iuccinea oblonga$ ge2unden worden seien, die ihn als wirklichen +ss charakterisiren?4.

Der +ss bildet hier in '( Luss Fchtigkeit die Decke eines eben2alls '( Luss mFchtigau2geschlossenen, nach :esten und /sten san2t geneigten +agers von Iand und -ies,welches eine Luss hoch entbl9te 8ranitklippe umschliesst. 5ahe der unteren 8rene2inden sich hier im +ss die bereits erwFhnten HeliV arbustorum und Iuccinea oblonga

in iemlicher enge.

?4 =eitschri2t der Deutschen 8eologischen 8esellscha2t >and %% He2t ? !'7&$, p. 7*& 1 7*' gepubliceerdG Oan ', '*C

#1: "e!ergten en Lssde*ots o* de route 'aagden!urg – "rlit

http://www.schweizerbart.de/papers/zdgg_alt/list/22#issue3http://www.schweizerbart.de/papers/zdgg_alt/list/22#issue3http://www.schweizerbart.de/papers/zdgg_alt/list/22#issue3http://www.schweizerbart.de/papers/zdgg_alt/list/22#issue3


38/49

Helwegen en ,össdepots in 1olen (onzekere tesis)

De voortetting van de Helweg3markeringen in de richting van de =warte =ee worden door hethernoemen van straatnamen niet bepaald vereenvoudigd. 0k moet oude documenten napluien ennaar nieuwe namen in


39/49


40/49

+ssgronden in )elgi5 en in ederland

entraal >elgiK, dat ich ten uiden van >russel tot aan de ;rdennen uitbreidt en door de aas enIambre wordt doorstroomd, is de vruchtbaarste streek van >elgiK. Dit gebied bevindt ich op eenhoogte van & tot %&&m en wordt bepaald dor de Hennegau !Hainaut$ in het westen en deHaspengau !Hesbaye$ in het oosten?*.

0n dee regio begin het heuvelterrein en de bodem verandert van karige andgrond naar vruchtbarelss. De bevolkingsdichtheid is relatie2 gering en bestaat voornamelijk uit ver verstrooid liggende

boerderijen?7.

+ssa2ettingen worden ten noorden van de aas en Iambre gevonden in Bocourt !bij +uik$,Harmignies, -esselt en Bemicour3omalle?.

De Hespengau in het oosten en de Hennegau in het westen vormen uiterst vruchtbare lssplateaus.De dorpjes liggen in de dalen. De grote boerderijen staan los in het landschap.

Luik

Helwegen vindt men in het gehele Duitstalige bereik. Ben Helweg wordt in +uik voor het eersttegen het einde van de Ce eeuw gedocumenteerd. Dee naam wordt vaker vermeld in de oorkondenvan de '%e tot de '4e eeuw.?C

Antwer-en

/ngeveer ten uiden van de lijn Boermond3;ntwerpen gaat het dekand over in lss dat uit uiterst2ijne andkorreltjes bestaat.

?* >elgiK +Fnder3+eVikon.de?7 >elgiK 3 8eographie und +andkarte

? The +ast 0nterglacial palaeosol in the >elgian loess belt?C Helleweg 3 Dieser Leldweg ist Teil einer im ittelalter angelegten erbindungsstra9e, die von -assel Pber

Iimmershausen nach 5orden 2Phrte. Iie wird in einer '?*& ausgestellten rkunde JHelleweg" genannt. 3 Helleweg3 Eco


41/49

=Hel&'reerenties in $elgi

De diverse JHel"3re2erenties worden nu in een 8oogle aps kaart met verschillende kleurcodesgemarkeerd. De lssa2ettingen bij Bocourt !bij +uik$, Harmignies, -esselt en Bemicour3omalle4&

worden als eVtra categorie wart gemarkeerd.

De straatnamen JHelstraat" en JHellestraat" vormen een doorgaande route. De naam JHellegat"lijkt eerder een individueel punt te ijn.

Helstraten en Hellstraten

=odoende ontstaat een bont vlechtpatroon, waarbij de JHelstraten" !helgeel$ en JHellestraten"!donkerbruin$ tussen aastricht en ;ntwerpen met elkaar verbonden kunnen worden.

ana2 de Helpoort, aastricht ijn dit bijvoorbeeldG

• Helstraat, >elgiK !bij Hasselt$• Helstraat, ?(& 5ieuwerkerken, >elgiK•

Helstraat, ?47' -ortenaken, >elgiK• Helstraat, ?%'' +ubbeek, >elgiK• Helstraat, %(& elgiK• Hellestraat, %(&& +ier, >elgiK• Hellestraat, %(?& >oechout, >elgiK• Hellestraat, C%%& Hamme, >elgiK• Hellestraat, C''% Iint35iklaas, >elgiK• C'C& Hellestraat, >elgiK !dichtbij Terneuen, aan de grens met 5ederland$

4& The +ast 0nterglacial palaeosol in the >elgian loess belt

https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharinghttps://www.deepdyve.com/lp/elsevier/the-last-interglacial-palaeosol-in-the-belgian-loess-belt-tl-age-d4Kpm0y0AJhttps://www.deepdyve.com/lp/elsevier/the-last-interglacial-palaeosol-in-the-belgian-loess-belt-tl-age-d4Kpm0y0AJhttps://www.google.com/maps/d/edit?mid=zC0T97darHxw.k9TSrKZF-q-E&usp=sharing


42/49

De taalgrens in #elgi2

De 6ia )elgi.a

reative ommons & '.& niversal elgica vana2 het -anaal !links$ tot aan de Bijn !rechts$ met eenletter aangegevenG

-aart van de Bomeinse weg Aia >elgicaA, met daaropG

• > >oulogne3sur3er )>onen !"esoria(um$,• T Therouanne)Terwaan !+olonia 'orinorum$,• ; ;rras);trecht ! Atre!atum$,• ambrai)-amerijk !+amera(um$,• > >avay)>euken ! 5aga(um$,• + +iberchies !"eminia(um$,• T Tongeren ! Atuatu(a Tungrorum$,• aastricht ! 'osa Traje(tum$,• H Heerlen !+oriovallum$,

• O OPlich)8ulik ! ulia(um$ en• - -eulen !+olonia +laudia Ara Agri**inensium$.

Ten noorden daarvan de meer directe heirbaan Tongeren3>oulogne, die vrijwel parallel loopt aan dehuidige taalgrens.

=e was het resultaat van de vlucht van de +atijn sprekende 8allo3Bomeinen uit de onveiligeBomeinse grensgebieden naar het uiden. De directe aanleiding voor dee ontvolking was deondergang van het 8allische keierrijk !%74$. De lokale legereenheden waren ten onder gegaantijdens de slag bij hlons en belangrijker ij werden gedurende twintig jaar niet vervangen. Ditmaakte de weg vrij voor de vestiging van 8ermaans sprekende Lranken in het ontvolkte gebied tennoorden van de strategisch belangrijke heirweg van >oulogne naar -eulen !ie plaatje hiernaast$.

De ia >elgica was geen rechte weg maar boog iets naar het uiden a2. De reden was dat ij eenaantal belangrijke lss3gebieden verbond. 0n die tijd werd alleen in lss3gebieden graan verbouwd.

#.: De Gia 5elgi(a

https://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Belgi%C3%ABhttps://en.wikipedia.org/wiki/en:Creative_Commonshttps://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.enhttps://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.enhttps://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.enhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Via_Belgicahttps://nl.wikipedia.org/wiki/Boulogne-sur-Merhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Therouannehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Therouannehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Arrashttps://nl.wikipedia.org/wiki/Arrashttps://nl.wikipedia.org/wiki/Cambraihttps://nl.wikipedia.org/wiki/Bavayhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Liberchieshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Maastrichthttps://nl.wikipedia.org/wiki/Heerlenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Heerlenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/J%C3%BClichhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Keulen_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Heirbaan_Tongeren-Bonenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Latijnhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Gallische_keizerrijkhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Ch%C3%A2lons_(274)https://nl.wikipedia.org/wiki/Germaanse_talenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Franken_(volk)https://nl.wikipedia.org/wiki/Franken_(volk)https://nl.wikipedia.org/wiki/L%C3%B6sshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Graanhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Taalgrenshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Belgi%C3%ABhttps://en.wikipedia.org/wiki/en:Creative_Commonshttps://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.enhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Via_Belgicahttps://nl.wikipedia.org/wiki/Boulogne-sur-Merhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Therouannehttps://nl.wikipedia.org/wiki/Arrashttps://nl.wikipedia.org/wiki/Cambraihttps://nl.wikipedia.org/wiki/Bavayhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Liberchieshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Maastrichthttps://nl.wikipedia.org/wiki/Heerlenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/J%C3%BClichhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Keulen_(stad)https://nl.wikipedia.org/wiki/Heirbaan_Tongeren-Bonenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Latijnhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Gallische_keizerrijkhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Ch%C3%A2lons_(274)https://nl.wikipedia.org/wiki/Germaanse_talenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Franken_(volk)https://nl.wikipedia.org/wiki/L%C3%B6sshttps://nl.wikipedia.org/wiki/Graan


43/49

>ehalve in >elgiK is dee taalgrens ook te ien in andere vroegere grensgebieden van het BomeinseBijk , oals in =witserland en de grens tussen Lrankrijk en Duitsland. /veral is de taalgrens iets tenuiden van de vroegere Bomeinse rijksgrens komen te liggen en beuiden dee taalgrens spreektmen nog steeds van het +atijn a2geleide Bomaanse talen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Belgi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Belgi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_Rijkhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_Rijkhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Romaanse_talenhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Belgi%C3%ABhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_Rijkhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Romeinse_Rijkhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Romaanse_talen


44/49

-3ue de l4n*er. als verlengde van de Helweg in 6rankrijk

0n Lrankrijk kan men merkwaardige stratenpatronen waarnemen, die wellicht nog nooit iemand bewust waargenomen hee2t. 0k verdenk mijel2 ervan te lichtgelovig aan te nemen, dat die patronenrechte lijnen vormen. Een ekere samenhang met de Helweg is alleen al uit de richting a2leesbaar.De wegen lijken een verlengde te vormen van de Helweg uit Duitsland naar aastricht.

De etymologie van Aen2er# als "onderwereld# en de ligging van de JBue de lMEn2er" als hetverlengde van de Helweg duiden aan dat "en2er 4'# als "onderwereld# moet worden vertaald en nietals "laagste#.

De +i(st!en# der 7Helstraten7

De +ijst!en$ der AonderwereldstratenA !JHel straten"$ JBue de lMEn2er" bevatten twee ketens, diegedeeltelijk hetel2de traject nemen, dat de ia >elgica tussen >oulogne3sur3er en -eulentoepast. Het parallelle traject tot aan de Lranse grens !Bue de lMEn2er, (C(4& 0nchy, Lrankreich$loopt dwars door de lssa2ettingen. /ver het Lranse gedeelte heb ik nog geen in2ormatie gevonden.

De twee JBue de lMEn2er"3Boutes stevenen van aastricht uit geien recht op de oceaan a2. Het lijktmij onwaarschijnlijk, dat er de wind op dee kaarsrechte routes lssa2ettingen hee2t gedeponeerd.aar wie weet hoe de vork aan de steel itN

4' Lrom /ld Lrench en0er , 2rom +atin in0ernus. 1 "en2er # in le TrQsor de la langue 0ranRaise in0ormatisQ !The Digitied Treasur@ o0 the ?ren(h Language$.

https://de.wikipedia.org/wiki/Via_Belgicahttps://en.wikipedia.org/wiki/Old_French_languagehttps://en.wikipedia.org/wiki/Old_French_languagehttps://en.wiktionary.org/wiki/enfer#Old_Frenchhttps://en.wiktionary.org/wiki/enfer#Old_Frenchhttps://en.wikipedia.org/wiki/Latin_languagehttps://en.wikipedia.org/wiki/Latin_languagehttps://en.wikipedia.org/wiki/Latin_languagehttps://en.wiktionary.org/wiki/infernus#Latinhttps://en.wiktionary.org/wiki/infernus#Latinhttp://www.cnrtl.fr/definition/enferhttps://en.wikipedia.org/wiki/fr:Tr%C3%A9sor_de_la_langue_fran%C3%A7aise_informatis%C3%A9https://en.wikipedia.org/wiki/fr:Tr%C3%A9sor_de_la_langue_fran%C3%A7aise_informatis%C3%A9https://en.wikipedia.org/wiki/Old_French_languagehttps://en.wiktionary.org/wiki/enfer#Old_Frenchhttps://en.wikipedia.org/wiki/Latin_languagehttps://en.wiktionary.org/wiki/infernus#Latinhttp://www.cnrtl.fr/definition/enferhttps://en.wikipedia.org/wiki/fr:Tr%C3%A9sor_de_la_langue_fran%C3%A7aise_informatis%C3%A9https://de.wikipedia.org/wiki/Via_Belgica


45/49

Rue de l>Ener 2, Route !aastri%ht ? @inistAre ( B7B "m)

De navolgende weg leidt linea recta van aastricht naar de westelijkste vastelandpunt Linistre, datde pelgrim in Lrankrijk op ijn weg naar het paradijs kon bereiken. De route is vergelijkbaar met deweg naar Iantiago de ompostela en kan een pelgrimsroute geweest ijn, die net de Oacobsroutevergelijkbaar is.

De En2er is de ondergrondse verblij2plaats voor de doden. Dee onderwereld is niet beperkt tot deondaars, in het noorden geregeerd door de godin "Helle#. Dat de %* knooppunten vrijwel allemaalover een "Bue de lMEn2er# beschikken duidt misschien aan, dat elke pelgrimsplaats een re2erentienaar de onderwereld aanduidt.

De knooppunten met Bue de lMEn2er op de route van aastricht U Douarnene !* km$ ijnG

'. Helstraat !Iint >ernardusstraat$, *%'' aastricht, 5ederland%. Bue de lMEn2er, 44%& Iaint35icolas, >elgiK?. Bue de lMEn2er, 4%& Hannut, >elgiK4. Bue de lMEn2er, '?(& /rp3Oauche, >elgiK

(. Bue de lMEn2er, '?*7 Bamillies, >elgiK*. Bue de lMEn2er, 7'?' >inche, >elgiK7. Bue de lMEn2er, 7'%& Estinnes, >elgiK. Bue de lMEn2er, 7?7& Dour, >elgiKC. Bue de lMEn2er, 7?%' >ernissart, >elgiK'&. Bue de lMEn2er, (C(4& 0nchy, Lrankreich''. Bue de lMEn2er, *%'%4 Haplincourt, Lrankreich'%. Bue de lMEn2er, &?4& aire3Ious3orbie, Lrankreich'?. Bue de lMEn2er, &4& Dury, Lrankreich'4. Bue de lMEn2er, &%C& Hescamps, Lrankreich'(. Bue de lMEn2er, 7*44& Iommery, Lrankreich

'*. Bue de lMEn2er, 7*'C& Zvetot, Lrankreich'7. Bue de lMEn2er, %7?7& Iaint3;mand3des3Hautes3Terres,'. Bue dMEn2er, '4'?& Iurville, Lrankreich'C. Bue de lMEn2er, '44?& >euvron3en3;uge, Lrankreich%&. Bue de lMEn2er, (&4%& Tessy3sur3ire, Lrankreich%'. Bue de lMEn2er, Iaint3alo, Lrankreich%%. Bue de lMEn2er, %%4?& Eruy, Lrankreich%?. Bue de lMEn2er, %%4&& Hnansal, Lrankreich%4. Bue dMEn2er, %%'(&


46/49

Rue de l>Ener 6, Route 4aon na%h 4es Sables'd>Clonne (F "m)

De tweede route eindigt min o2 meer in de monding van de +oire.

De tweede route van +aon naar +es Iables3dM/lonne !(C4 km$ omvatG

'. Iint >ernardusstraat, *%'' aastricht, 5ederland

%. Bue de lMEn2er, 44%& Iaint35icolas, >elgiK?. Bue de lMEn2er, 4%& Hannut, >elgiK4. Bue de lM En2er, '?(& /rp3Oauche, >elgiK(. Bue de lMEn2er, '?*7 Bamillies, >elgiK*. Bue de lMEn2er, 7'?' >inche, >elgiK7. Bue de lMEn2er, 7'%& Estinnes, >elgiK. Bue dMEn2er, &%&&& +aon, LrankreichC. Bue dMEn2er, &%&&& +aniscourt, Lrankreich'&. ;venue de lMEn2er, 774&&


47/49

Rue de la Harpe, Ener G dunord, elle commence la sortie des rues onsieur3le3Ener, longeant le jardin du +uVembourg, ce ui en 2aisait unerue trs prise.

$arriAre d>Ener (8;ate o Hell8)

>arrire dMEn2er !A8ate o2 HellA$

SDans lM;nti. +ieu souterrain o sjournent les morts. Les en0ers (ontenaient les+ham*s4Sl@sQes et le Tartare -A(88'er(ure vint saisir lauda(ieu S%is@*he au (ollet et ltant U ses joies, le ramena de 0or(e au en0ers oV son ro(her Qtait tout *rWt !amus,%is@*he,'C4%, p. '*4$.

l @ a, au4dessus de la ville, une (averne dont nos jeunes gens nont jamais trouvQ le 0ondX on dit Yuelle (ommuniYue ave( les en0ers !Iartre, 'ou(hes,'C4?, 0, (, p. ?$.

Het toeval wil dat de "Bue de lMEn2er %# ook de knooppunten "Soissons#, en "Crleans# bevat. Dit isdus de weg, die de over


48/49

&Hell”'mar"eringen

De JHell"3markeringen worden door kleurverschillen gecategoriseerd, bijvoorbeeldG

De actuele kleurcodering wordt in de kaart automatisch door 8oogle aps vastgelegd engedocumenteerd.


49/49

Inoud

0nleiding................................................................................................................................................'De Helweg in 5ederland !:aar ijn lssbodems te vindenN$..............................................................%Haspengouw.........................................................................................................................................4Henegouwen !Hennegau$ ....................................................................................................................4

De etymologie van Helle en Hellegat..............................................................................................(Het sprookje van het helle stratenpatroon............................................................................................7Itructuur der Helweg markeringen......................................................................................................De historische achtergronden.............................................................................................................'&

De taalgrenen, die met de Helwegen overeenkomen...................................................................''Helwegen in >eneluV Duitsland en de bijbehorende bergen..........................................................'%

De regioMs van de warte aarde......................................................................................................'?De Helweg als landbouwweg ...........................................................................................................'4Der Helweg bij 8rimm, in der Duitse ythologie ............................................................................'(De :est2aalse Helweg........................................................................................................................'*

De speurtocht naar de Helweg3knooppunten in 8oogle.....................................................................'7De vruchtbare +ssbodems................................................................................................................%&De etymologie van JHel", !"hel#, "schel# en "hellen#$.....................................................................%?Helwegen op +ssgronden in Duitsland en >eneluV!ge2undeerde thesen$..........................................................................................................................%7

Het JHelle"3Itratensysteem...........................................................................................................%7De :est2aalse Helweg...................................................................................................................%Helweg voor de Iant2orde !van inden naar Hildesheim$...........................................................?'De Helweg onder de berg !van ;mers2oort naar inden$............................................................??De ;rminiusweg langs de noordelijke 2lank van het :iehengebergte..........................................?4De Ienner Helweg tussen >iele2eld en elgiK .......................................................................................................................4%

De ia >elgica...............................................................................................................................4%JBue de lMEn2er" als verlengde van de Helweg in Lrankrijk..............................................................44

De +ijst!en$ der AHelstratenA.........................................................................................................44Bue de la Harpe,

De Helweg als lössdepotweg

Documents

Transcript of De Helweg als lössdepotweg