De GLOBIAD in de praktijk - ucvvgent.be · Erythrasma Andere MASD letsels 18 © 2008 Universitair...

1

© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 1

De GLOBIAD in de praktijk

Isabelle Hoorens, M.D., Ph.D.

Assistent Dermatologie

Universitair Ziekenhuis Gent

16 November 2017

22© 2008 Universitair Ziekenhuis Gent

GLOBIAD en incontinentie-geassocieerde dermatitis (IAD)

Wat is IAD?

Pathogenese van IAD

GLOBIAD in de praktijk

Aanpak van / zorg voor IAD

Interactieve casussen



Wat is IAD?

Pathogenese van IAD




2


Wat is IAD?

Incontinentie-geassocieerde dermatitis = incontinence associated dermatitis (IAD)

IAD = ‘reactive response of the skin to chronic exposure to urine

and faecal matter, which can be observed as an inflammation and erythema with or without erosion’ (Gray et al, 2007)

Synoniemen:

Maceratio cutis

Vochtletsels

Perineale dermatitis

Luierdermatitis


Wat is IAD?

= één van de 4 vormen van vocht-geassocieerde huidletsels (moisture-associated skin damage (MASD))

de 4 vormen van MASD zijn

incontinentie-geassocieerde dermatitis,

intertrigineuze dermatitis,

vocht-geassocieerde dermatitis rond een wonde,

vocht-geassocieerde dermatitis rond een stoma.


Voorbeelden van MASD

3


Wat is IAD?

IAD/ MASD wordt veroorzaakt door (langdurige) blootstelling aan uiteenlopende vormen van vocht

=> inflammatie van de huid,

met of zonder erosie

met of zonder secundaire huidinfectie

Bijkomende beïnvloedende factoren bij het ontstaan:

Duur van blootstelling aan het vocht

Chemische samenstelling van het vocht (irriterende stoffen)

pH van het vocht

Mechanische factoren zoals wrijving

Geassocieerde microorganismen


Verschillende (oude) gradaties van IAD

Categorie 0: risico op IAD

geen roodheid

intacte huid

Categorie 1: milde IAD

roodheid,

oedeem

intacte huid

Categorie 2: ernstige IAD

roodheid

vesikels, bullae, erosies

ontvelling

al dan niet met geassocieerde infectie



Categorie 0: risico op IAD

geen roodheid

intacte huid

4



Categorie 1: milde IAD

roodheid

oedeem

intacte of quasi

intacte huid



Categorie 2: ernstige IAD

roodheid

vesikels, bullae,

erosies

ontvelling

al dan niet met

geassocieerde

infectie


Verschillende gradaties

Surinfectie met candida

5


Differentiaal diagnose IAD

Decubitus

(contact) eczeem

Candida intertrigo

Erythrasma

Andere MASD letsels



Decubitus

(contact) eczeem

Candida intertrigo

Erythrasma

Andere MASD letsels



Decubitus

(contact) eczeem

Candida intertrigo

Erythrasma

Andere MASD letsels

6



Decubitus

(contact) eczeem

Candida intertrigo

Erythrasma

Andere MASD letsels



Decubitus

(contact) eczeem

Candida intertrigo

Erythrasma

Andere MASD letsels



Wat is IAD?

Pathogenese van IAD




7


Intacte huid

Externe Onderliggendeuitlokkende uitlokkendefactoren factoren(extrinsiek) (intrinsiek)

Huidletsel/ wonde

Pathogenese van IAD


Intacte huid


Huidletsel/ wonde

Pathogenese van IAD


Structuur van de huid

De huid bestaat uit:epidermis

dermis

hypodermis

De huid omvat:vasculair strukturen

zenuwen

haren, zweetklieren en talgklieren

8


Epidermis

5 lagen:

Stratum corneum

Stratum lucidum

Stratum granulosum

Stratum spinosum lucidum

Stratum basale

functies:

Barrière functie (hoornlaag en lipidenfilm)

Bescherming tegen invloeden van buitenuit



Dunne vs. dikke huid

9


Intacte huid


Huidletsel / wonde

Pathogenese van IAD


Externe uitlokkende factoren

Vocht (incontinentie):

Urine

Faeces

Dubbele incontinentie

Bijkomende mechanische factoren (frictie)


Impact van vocht (incontinentie)

Impact van vocht als zodanig:

Verhoogde permeabiliteit van de huid

Verhoogde vatbaarheid voor trauma

Verhoogde kolonisatie met micro-organismen

Impact van urine:

Normale huid heeft een zure pH; Urine heeft een alkalische pH

Effect van switch naar alkalische pH

Verstoort zure beschermende mantel van de huid

Verandert de flora van de huid

Activeert de fecale enzymes

Impact van fecale enzymes (lipasen en proteasen):

Effect van proteasen:

Afbraak van proteinen en vetten in de epidermis (vooral str. corneum)

10


Impact van mechanische factoren (bv. frictie)

Extra reiniging van de regio omwille van de incontinentie

=> bijkomende mechanische factor (wrijving)

=> verhoogde permeabiliteit van de huid

=> verhoogde kans op combinatie letsel (druk- en schuifkrachten)

Belang van gedrevenheid van de zorg:

Zachte vs. rigoureuze frictie

Al dan niet repititieve frictie

Gebruik van extra vocht en irriterende producten


Intacte huid

Externe OnderliggendeUitlokkende uitlokkendefactoren factoren(extrinsiek) (intrinsiek)

Huidletsel/ wonde

Pathogenese van IAD


Onderliggende uitlokkende factoren

IAD niet bij alle personen met incontinentie

Vooral bij

zeer jonge patiënten (neonaten)

Luier dermatitis of “diaper” dermatitis

oudere incontinente patienten

Reden hiertoe: huid bij deze patiënten is anders en meer vatbaar voor huidlaesies

11


Huid en oudere leeftijd

Cel vernieuwing vermindert =>

Problematische wondheling

dermis wordt dunner (-80%)

Barrière functie vermindert

Dermo-epidermale junctie is zwakker

Mechanische functie vermindert

Afvlakking van de dermo-epidermale junctie

Gradueel minder en minder dikke elastine vezels => gereduceerde elasticiteit

Productie van zweet en talg vermindert => droge huid

Aandeel natuurlijke vochtinbrengende factoren en lipiden in het stratum corneum vermindert

Transepidermaal water verlies neemt toe (TEWL)


Intacte huid


Huidletsel/ wonde

Pathogenese van IAD


12




Wat is IAD?

Pathogenese van IAD





GLOBIAD

= Ghent Global IAD Categorisation Tool

Ontwikkeld in 2017

Internationaal gevalideerd

Belangrijkste wijzigingen:

Geen graad 0

Graad 1 en 2 vergelijkbaar met vroegere indeling

Telkens 1A en 1B en ook 2A en 2B, waarbij

A: versie zonder tekens van infectie

B: versie met tekens van infectie

13




Wat is IAD?

Pathogenese van IAD






Weinig tot geen evidence based informatie

Wel richtlijnen gebaseerd op best practice

Vaker als onderdeel van richtlijnen voor behandeling van decubitus

Dergelijke aanpak is pragmatisch

Cfr. weliswaar andere klemtonen, maar ook factoren die zowel bij decubitus als bij IAD spelen

Analogie met situatie bij neonaten en kleine kinderen (die ook incontinent zijn)

14


Basisprotocol decubitus / IAD

Risico-evaluatie

Regelmatige inspectie

Incontinentie-aanpak

Voorzichtige reiniging

Hydratatie (vochtinbrengende aanpak)

Bescherming met barrièrecrème

Beperken van duur en grootte van druk door wissellig en aangepaste drukpreventie

Adequate nutritie


Aanpak van incontinentie

Oorzaken van continentie aanpakken (evaluatie van blaas- en nierfunctie)

Geschikt incontinentiemateriaal gebruiken

Regelmatig verversen van incontinentiemateriaal

Zo nodig herzien van aanpak (cfr. (in)contenentiepatroon kan wijzigen in functie van de tijd)

Holistische aanpak van incontinentie met ook aandacht voor

Impact op psychosociaal welzijn van de patiënt

Evt. isolatie door incontinentie

Financiële impact (kost van adequaat incontinentiemateriaal)


Zachte reiniging

Niet te frequent wassen (cfr. ook minder frequent wassen bij neonaten)

Geen gewone zepen; cfr. zeep heeft alkalische pH =>

extra huidschade

effect op bacteriële flora => selectie van pathogenen

Gebruik van badolie/ douche-olie of pH neutraal reinigingsschuim

Droogdeppen van de huid

15


Hydratatie

Vochtinbrengende crème

Niet te vettig

Beperkte hoeveelheid (cave verweking)

Voorzichtig aanbrengen (cave frictie)

Enkel op intacte huid


Barrière crème

Bescherming van de huid tegen verdere negatieve invloeden van vocht en incontinentie

Bv. op basis van dimethicone of op basis van zinkoxide


IAD (risico-)patiënt

- Minstens 3 maal incontinentie / dag

- Droge huid thv. stuit en/of perianaal

-> Dagelijkse inspectie!

Categorie 0: Intacte huid, geen

roodheid

Categorie 1: Roodheid maar

intacte huid

Categorie 2: Roodheid en open letsels aanwezig

- Geen water en zeep, enkel gebruik Menalind schuim of

vochtige wasdoekjes (WM Soft Touch)

- Voedende en beschermende Cicalfate

CREME 2X/daags dun laagje

- Geen water en zeep, enkel gebruik Menalind schuim of vochtige wasdoekjes (WM Soft Touch)

- Voedende en beschermende Cicalfate

CREME 2X/daags dun laagje

- Geen water en zeep, enkel gebruik Menalind schuim of

vochtige wasdoekjes (WM Soft Touch)

Aanpak van vochtletsels thv. de stuit en perianaal

= Incontinence Associated Dermatitis (IAD)

-Cicalfate LOTION 2X/daags op de open letsels deppen tot alle

letsels droog zijn. Daarna starten met crème.

-Bij aanwezigheid van geel

fibrineus beslag of van necrose: Vraag advies team wondzorg!

16



Wat is IAD?

Pathogenese van IAD





Casus 1: vrouw 87 jaar


Welke diagnose?

A. Decubitusletsel categorie 1

B. IAD letsel GLOBIAD categorie 1A

C. Acuut contact-allergisch eczeem

D. Candida intertrigo

17


Welke diagnose?



C. Acuut contact-allergisch eczeem

D. Candida intertrigo




Welke diagnose?



C. Erythrasma

D. IAD letsel GLOBIAD categorie 2B

18


Welke diagnose?



C. Erythrasma





Welke diagnose?

A. Vocht-geassocieerde dermatitis rond een wonde

B. IAD letsel GLOBIAD categorie 1B

C. Decubitus letsel categorie 2


19


Welke diagnose?






Casus 4: man 60 jaar


Welke diagnose?





20


Welke diagnose?






Take home message

• Urine en / of faeces op de huid = overdreven vochtigheid

• => risico op

• Roodheid

• Maceratie

• Excoriatie (of IAD letsels)

• Gradatie aan de hand van de GLOBIAD

• Naar analogie met decubitus: grotendeels vermijdbaar!

• Aanpak van incontinentie

• Goede doch zachte huidhygiëne

• Hydratatie

• Barrièrecrème


Bedankt voor uw aandacht!

De GLOBIAD in de praktijk - ucvvgent.be · Erythrasma Andere MASD letsels 18 © 2008 Universitair...

Documents

Transcript of De GLOBIAD in de praktijk - ucvvgent.be · Erythrasma Andere MASD letsels 18 © 2008 Universitair...