http://www.finext.nl/

DE 5 F’S VAN FOPPE DE HAAN

“Een goede voorbereiding is niet het halve, maar het hele werk,” stelt Foppe de Haan. “Je moet eerst een goed fundament leggen, gebaseerd op de achtergronden van de spelers. Dan maak je een plan, het spelconcept, en dat moet je vervolgens gaan trainen.”

Belangrijk blijft daarbij de flexibiliteit. “Het spelconcept is maar een idee, al doende leer je. Neem bijvoorbeeld destijds Jong Oranje. Op het allerlaatste moment zag ik dat het niet klopte. Tijdens een oefenwedstrijd, die we hadden moeten winnen met 10-0 maar slechts wonnen met 1-0, bleek de puzzel nog niet rond. Toen heb ik een onbekende speler ingebracht, puur gebaseerd op intuïtie.”

HET TEAM VERBETEREN VIA HET INDIVIDU Het verbeteren van een team bestaat volgens Foppe de Haan uit twee fases: “De eerste fase van coaching gaat om het beter maken van het team. Tijdens fase 2 draait het om het beter maken van het individu. Als het individu 10% beter wordt, wordt het team daarmee 1% beter. Je moet het samen doen. Daarvoor moet iedereen weten wat zijn taak is, wat zijn kwaliteiten zijn en hoe je elkaars kwaliteiten versterkt. Dan krijg je een team waar je de toekomst mee aan kan.”

“NA DE SELECTIE KUN JE BEGINNEN MET JE VERHAAL TE VERTELLEN: DIT IS HET DOEL, HOE BEREIKEN WE DAT?”

Om elke speler de juiste aanpak te geven, laat Foppe de Haan alle spelers in het team testen. “Iedereen heeft een voorkeur voor hoe hij graag aangepakt wil worden; een klap op de schouder of een schop onder de kont. Hoe is de waarneming; ziet iemand een groot of een klein veld? Is hij graag leidinggevend of heeft hij liever een dienstbare rol? De uitkomsten werden besproken in het team en met de staf. We maakten daar ook binnen de staf afspraken over; deze jongen past beter bij de assistent, deze beter bij mij.”

GEZAMENLIJK DOEL CREËREN Na jarenlang de coach te zijn geweest van Heerenveen, was Foppe de Haan van 2004 tot 2009 de coach van Jong Oranje. Hoe maak je van een ploeg met individuele sterren één team? “Een team doorloopt processen, in een normaal team duurt dat ongeveer 6 weken, bij Jong Oranje heb je die tijd echter niet. Je selectie is dan van wereldbelang, je moet kiezen voor een manier van spelen en de spelers die daar in passen. De stam van je team, bestaande uit de keeper, 2 stoppers, een aanvallende middenvelder en een spits, moet passen. Daar kun je dan de rest omheen draperen. Daarna kun je beginnen met je verhaal vertellen: ‘Dit ben ik, dit is het doel dat we willen bereiken, het is een gezamenlijk doel, hoe doen we dat dan?’”

Hoe werken individuen binnen een voetbalteam samen om tot een goede prestatie te komen? Foppe de Haan deelde tijdens de Finext Wake Up! zijn ervaringen als succesvol trainer bij Jong Oranje, Heerenveen en Ajax Cape Town. In een interview voorafgaand aan de Wake Up! vertelde hij meer over zijn aanpak.

Tekst: Paul Damen en Danielle Gruijs

Duidelijkheid is daarbij belangrijk, vindt De Haan. “Hoe helderder je bent, hoe sneller dat proces loopt. Vanaf het begin moet je de jongens die een leiderschapsrol hebben, ook betrekken.” In elke training komt het verhaal terug. “Dan kun je in 14 dagen een team neerzetten dat een gezicht heeft. Voor de training leg ik uit wat we gaan doen en wie welke rol heeft. Na elke training evalueren we 5 minuten.”

Ook in de evaluatie is Foppe de Haan eerlijk en helder. “Je moet geen ruimte geven, ook niet voor gezeur, maar duidelijk maken wat er niet goed ging en wat er morgen verwacht wordt. Je moet ze daarbij niet overladen met overbodige informatie. De kunst is dat je de essentie eruit haalt voor wat zij nodig hebben. Als iemand niet presteert, moet je hard zijn en wisselen. Zelf train ik tijdens een toernooi op de dag na de wedstrijd altijd de wisselspelers, terwijl de assistent de basisspelers traint. Zo maak je de wisselspelers duidelijk dat zij ook belangrijk zijn.”

HOOFD, EMOTIE EN VOETEN Foppe de Haan trainde twee verschillende Jong Oranje teams. Hoe continueer je het succes met nieuwe spelers? “De spelers uit de eerste ronde, zoals Huntelaar en De Zeeuw, waren allemaal te oud voor de volgende ronde. Voor de tweede groep had ik hetzelfde spelplan, maar moest dat op een andere manier hanteren. De eerste groep was een groep waar je heel cognitief mee kon werken over wat er op het veld moest gebeuren. De tweede groep moest ik veel speelser trainen en meer individueel aanpakken. Zo had ik iemand die weigerde om tussen de middag te rusten. Daar ging ik dan mee tafeltennissen, zodat hij zijn energie kwijt kon en we samen intussen konden bijpraten.”

Foppe de Haan tijdens de Finext Wake Up!

Na Jong Oranje trainde Foppe de Haan van 2009 – 2011 het team van Ajax Cape Town. Ook daar werkte de individuele aanpak. “Er was een jongen die goed kon spelen qua balgevoel en snelheid, maar zijn emotie niet onder controle had. Om hem te leren op een andere manier naar zichzelf te kijken, heb ik een grote tekening gemaakt met daarin wat het hoofd doet, wat de emotie doet en wat de voeten doen. Die speler heeft de tekening boven zijn bed gehangen, waarna hij bij me kwam met de vraag om zijn eigen spel te zien op video. Dat is een grote stap; het visualiseren van het spel. Hij heeft de hele nacht zitten kijken, waarna hij een lijst heeft gemaakt met zaken waar hij aan moest werken. Fantastisch, als iemand met 7 jaar lagere school dat kan. Uiteindelijk is hij in het Afrikaanse elftal gekomen.”

Finext Park de Werve 1, 2274 ES Voorburg Postbus 81, 2270 AB Voorburg Tel: +31(0)70 300 3000 Fax: +31 (0)70 300 3003 www.finext.nl

DE 5 F’S VAN FOPPE DE HAAN Foppe de Haan vat zijn aanpak samen in ‘5 F’s’:

1. Feeling Gevoel is de basis van je presteren. Het heeft geen zin om met rationele argumenten tegen een slecht gevoel in te gaan.

2. Functie Ieder heeft zijn eigen functie in het team, richt je vooral op dat waar je goed in bent

3. Future Denk toekomstgericht, ga je voor de overwinning of het individuele doelpunt?

4. Feedback Leer met elkaar door meteen na de wedstrijd eerlijk uit te spreken wat goed en wat minder goed ging. Doe dit wel binnenskamers, ga niet ‘zwarte pieten’ in de buitenwereld.

5. Fun Plezier hebben in wat je doet is essentieel.

“DENK TOEKOMSTGERICHT, GA JE VOOR DE OVERWINNING OF HET INDIVIDUELE DOELPUNT?”

“Als coach moet je op de rand staan, sommigen noemen dat situationeel leiderschap. Op het moment dat het nodig is afstand nemen, op andere momenten er in gaan staan en helpen, maar dan ook echt helpen.

MEER WETEN? Nieuwsgierig naar talentontwikkeling binnen de financiële functie? Neem contact op met Alexander Berkhoff via alexander.berkhoff@finext.nl of 070- 300 3000.

OVER FINEXT Het concreet verbeteren van de financiële functie is de drijfveer voor de adviseurs van Finext. Klanten vragen ons om advies en ondersteuning bij de besturing van de organisatie, de beheersing van de kosten, het creëren van transparantie en het managen van kansen en risico’s. Creatief, betrokken en ondernemend. Dat typeert onze mensen en onze organisatie. Finext is een familie van niches met diepgaande kennis van branches, thema’s en technologieën.