IN MEMORIAM DS. FOPPE VAN DIJK 25 juni 1904 - 7 november ...

IN MEMORIAMDS. FOPPE VAN DIJK

25 juni 1904 - 7 november 2002

Een lang leven heeft God hem geschonken. Heel lang. Op een paarjaar na werd hijhonderd. En daarvan was hij een heel lange tijd heel gelukkig geweest aan de zijdevan de vrouw die God hem had gegeven. Zijn Bep van der Hoogt. En die beide sa-men waren duidelijk gelukkig in dienst van de HERE. En van zijn gemeente. Dezorgen en moeiten van die gemeente waren hun zorgen en moeiten.. Maar haar ge-luk in de verlossing door Christus, vandaag al, en haar grootse verwachting voor degrote morgen door die Heiland beloofd, waren ook hun rijkdom. Ook toen de avondhen langzamerhand besloop. Voor de verhuizing naar het betere land. Voor de vervulling van de laatste beloftenstraks. We prijzen ons gelukkig dat we hen mochten leren kennen.

Foppe werd in de zomer van 1904 geboren in een predikantsgezin dat uiteindelijkzeven kinderen zou tellen. Van die kinderen werden er dan van de zes jongens driepredikant. Voorzover we konden nagaan kwamen ze allemaal ter wereld in Gaast.Een klein dorpje in de waterige Friese Zuidwesthoek. Het was een dunbevolkt ge-bied. Vader van Dij k bediende er twee gemeenten, verspreid over vier dorpjes, elkmet z’n wijde omgeving. En dat dan met de verbindingen van die tijd. Werkelijkgeen sinecure! Geen wonder dat de studerende jongens meestal vroegtijdig de deuruit moesten, Om de voorbereidende studies te kunnen volbrengen. Maar de trakte-menten van die dagen waren niet bepaald om over naar huis te schrijven. We vragenons af hoe het allemaal bekostigd kon worden. Er kwam zeker gelovig vertrouwenaan te pas. En overleg. Vader had als zoon van de Doleantie gestudeerd aan de VrijeUniversiteit in het ver weg gelegen Amsterdam. De jongens van Dij k gingen tenslotte naar Kampen. Of zat daar soms meer achter? Ik ben er niet helemaal zekervan. Maar er waren er in die overwegend dolerende hoek van Friesland meerderendie in die jaren, en ook later nog zich niet zo afwerend opstelden tegen Kampen alselders wel het geval was.

Hoe dan ook, Foppe van Dijk kwam klaar en werd 1935 beroepen in Opende, netover de Gronings-Friese grens bij Surhuisterveen. Denk er niet te klein van. De ge-meente telde in die tijd bijna 600 zielen. En het was een uitgestrekte parochie. Toenop veel plaatsen alleen maar bereikbaar langs modderige wegen en voetpaden. Dedominees werden niet gespaard In de herfst en winter was het de tijd voor het huis-bezoek. Minstens jaarlijks eenmaal gebracht op alle adressen. En altijd door de pre-dikant met een van de ouderlingen. En de geestelijke belasting was niet gering. .Debroeders ontmoetten, juist ook in die tijd, veel zorgen en moeite. De economischecrisis van de beruchte dertiger jaren was in deze voormalige heidestreek nog langniet uitgewerkt. Armoede was voor menig gezin en zeker ook voor alleenstaandenmaar al te vaak niet alleen een woord maar veeleer harde werkelijkheid.

Ds. van Dijk en zijn vrouw waren trouwens nog niet lang in Opende toen donkerewolken van een andere aard zich samenpakten. Aan de kerkelijke hemel. We bedoe-len de moeiten die zouden uitlopen op de Vrijmaking. Foppe vertelde me eens dat

460460 IN MEMORIAM

0026-handboek2005bw 14-02-2005 10:36 Pagina 460

hij toen had gehoopt dat hij over de zaken die daarmee samenhingen in zijn ge-meente langere tijd rustig onderwijzend had mogen bezig zijn, Dat was in die tijdoveral wel nodig. En zeker ook in Opende. Maar het werd hem niet gegeven. Hijwerd overrompeld door schorsing en afzetting, overal in het land, en opgeschriktdoor het buitenverband plaatsen van hele gemeenten. De noodzaak om te kiezendoor het stellen van gehoorzame daden, werd verhaast. In november 1945 maakteeen minderheid van de kerk van Opende zich vrij van de binding aan bovenschrif-tuurlijke leringen en besluiten van de generale synodes van die tijd. .Het betekendezeker niet dat ds. van Dijk nu gedeeltelijk werkloos werd. In december van het-zelfde jaar al kwam er ook vrijmaking in het wel zeer naburige Surhuisterveen. Diegemeente daar beriep hem daar toen ook. Het is een combinatie voor de dienst vanhet Woord geworden, die jaren heeft bestaan. Ook Surhuisterveen was een uitge-strekte gemeente. Maar dominee werd al gauw om het zo te zeggen gemotoriseerd.Het duurde niet lang of hij reed in wijde omgeving rond, tot naar synode vergade-ringen toe, in een wel heel apart vehikel...Ook voor die tijd heel bijzonder. De naamben ik vergeten. Maar hij zat er in, voor weer en wind beschut. Natuurlijk was erook plaats voor mevrouw. Of soms ook voor een collega, die het aandurfde.

Overigens, wat we in die tijd van schaarste aan predikanten hadden kunnen ver-wachten, gebeurde. Er kwam een beroep. En wel vanuit het ressort van de eigenclassis. De classis Drachten, zoals die in die jaren er uit zag, er zat evenwel eengoede kant aan dat de classiskerk Heerenveen hem begeerde. Ds. van Dijk was in declassis bijzonder gewaardeerd om zijn altijd goed doordachte en degelijke adviezenin het algemeen...Maar zeker om zijn grote liefde voor het werk van evangelisatieen zending. Wat de zending betreft: de kerk van Drachten was zendende kerk ge-worden voor de kerken van Friesland .Voor het werk op Kalimantan Barat, oftewelWest Borneo . Er was voor Drachten een deputaatschap voor advies benoemd.Daarvan was ds. van Dijk vele jaren lid. En Drachten maakte daar vaak en graag ge-bruik van. Het was een kundig advies. Niet het minst ook door het feit dat ds. vanDijk zich zo thuis had gemaakt in de materie. Het waren goede jaren die Foppe enBep in Heerenveen doorbrachten. Voor de kerk die ze dienden. Jaren van rustige op-bouw van de gemeente. Maar ook voor de kerken in het algemeen. Particuliere sy-nodes vertrouwden ds. van Dijk graag allerlei werk in commissies toe waarbij hetaankwam op ervaring, inzicht en tact. Enkele malen werd hij ook afgevaardigd naargenerale synodes.

Wat velen zich maar moeilijk konden indenken gebeurde toch. In 1956 werd ds. vanDijk beroepen in Neede en Eibergen. En hij hing er heen. Nadien ontmoetten we el-kaar niet meer zo dikwijls. Ook door eigen verblijf in het buitenland. Toen wij terugwaren kwamen we zo nu en dan elkaar tegen op vergaderingen of schooldagen. Hijhad het goed in Neede. Maar toch vertrok hij in 1968 naar Zeeland. De kleine ge-meente van Vlissingen had hem beroepen en kreeg hem. Hij begon er met nieuwemoed, maar het viel het al gauw tegen. En de moeiten van het ouder worden begon-nen zo te wegen dat hij inzag dat emeritering de uitweg zou zijn. Ze gingen wonenin Bilthoven. Daar hadden ze het goed. Helaas begon Bep zoveel moeite te krijgennaar lichaam en geest, dat ze opgenomen moest worden in De Wijngaard. Dagelijksmaakte Foppe de reis daarheen om nog bij haar te zijn. Haar sterven maakte vanhaar man een eenzaam man. Maar toch ook wel een man met veel rijke herinnerin-

461IN MEMORIAM 461


gen. Herinneringen aan zoveel goeds dat God hen samen had geschonken. Herinne-ringen aan een vrouw, die er voor hem altijd was. Die met hem mee leefde in zijnwerk waaraan zij ook deel had. Op haar plaats. Ja zeker. Maar toch heel werkelijk.We herdenken hen beide met dankbaarheid.

S.S.Cnossen, Drachten

462462 IN MEMORIAM


IN MEMORIAMDS. FREDERIK WIJNHOUD

29 januari 1917 - 25 november 2003

Het is met schroom dat ik enkele woorden wijd aan de in 2003 overleden predikantJ.F. Wijnhoud. Mijn bekendheid met hem beperkt zich tot het met enige regelmaatbeluisteren van zijn preken, o.a. in Zwolle, meer dan vijfentwintig jaar geleden. Mijstaat niet alleen zijn krachtig stemgeluid nog voor de geest, maar ook de krachtige,schriftuurlijke inhoud van zijn preken. Soms hoor je van emerituspredikanten die,als ze eenmaal het directe contact met een eigen gemeente kwijt raken, na verloopvan tijd ook in hun prediking opdrogen; dat was bij hem beslist niet zo.

Dat deze taak mij toevalt, komt omdat het emeritaat van ds. Wijnhoud zo lang ge-duurd heeft. In 1962, per 1 oktober, werd het hem verleend en meer dan veertig jaarlater overleed hij. Wie heeft hem als predikant in actieve dienst nog gekend? Het isallemaal zo lang geleden. Uiteraard is een In Memoriam geen verplicht gebeuren of– nog erger – een verplicht nummer. Toch is het goed dat er ook aandacht gegevenwordt aan predikanten met een knik in hun loopbaan binnen de kerken. Juist omdathet niet om carrière maken gaat, is het goed om ook deze predikant niet te vergeten,in zijn inzet voor de dienst van het woord van onze God.

Johan Frederik Wijnhoud is geboren te Kampen op 29 januari 1917. Liever was hijtimmerman geworden, maar zijn vader drong er erg op aan dat hij theologie zougaan studeren. Later, in de tijd van de moeiten, dacht hij nog wel aan die eersteliefde. Hij is getrouwd met Geesje de Ruiter uit Assen, een verpleegster die in Kam-pen werkte. Dit vond plaats op 10 april 1945. Hij is aan zijn eerste gemeente, Middelstum, verbonden in 1945.Vervolgens stond hij in Breukelen, vanaf 1948. In die tijd was hij redacteur van OnsKerkblad, orgaan van de Gereformeerde Kerken onderhoudende artikel 31 k.o. inde provincie Utrecht.In 1952 ging hij naar de kerk van Haarlemmermeer-Oostzijde en in 1956 naar DenHelder. Daar ging hij in 1962 met vervroegd emeritaat om gezondheidsredenen.

Hij trof in Den Helder een heel andere bevolking aan dan de agrariërs van de Haar-lemmermeer. Hij voelde zich erg thuis tussen de vissers en marinemensen. Het wa-ren hectische zondagen: er hoorde ook nog een dienst in Breezand bij, naast de tweein Den Helder. Hij was een markante man, die ook fel uit de hoek kon komen. Zijncatechisaties werden in die tijd erg gewaardeerd. In zijn pastoraat was hij hartelijken stipt. Het is nog niet vergeten. Helaas kwamen er ernstige moeilijkheden. Ditwas voor hem en zijn gezin een erg spannende en verdrietige tijd. Hoewel er eer-herstel kwam, liep het toch uit op vervroegd emeritaat in 1962; zijn gezondheid hadeen knik gekregen. Ook in de gemeente van Den Helder heeft dit diep ingegrepen.Dat dit gebeurde in 1962 – nog een heel andere tijd dan nu – maakte het extra moei-lijk. De positie van een predikant was heel anders en waren ook nog niet de moge-lijkheden om binnen het kerkverband tot een betere oplossing te komen.

Vanaf die tijd leidde hij een teruggetrokken leven. Met zijn gezin ging hij in Zwollewonen en na verloop van tijd kreeg hij een baan als corrector bij Tjeenk Willink, la-ter bij Kluwer in Deventer. Tegenwoordig zou zijn beroep bureauredacteur heten. In

463IN MEMORIAM 463


de kerk bleef hij ook actief: hij bleef preken, catechisaties geven in plaatsen in deomgeving. Hij is ook een periode ouderling geweest in Zwolle.

Toen hij vijfenzestig werd, zijn hij en zijn vrouw verhuisd naar Zuidwolde (dr.).Ook daar gingen de preekbeurten door en het geven van catechisaties. In 1985 zijnze naar Dronten verhuisd. De eerste paar jaar heeft hij nog wel wat gepreekt, maarna verloop van tijd werd dat te moeilijk. Gelukkig heeft hij toen via uitgever deGroot Goudriaan, later onderdeel van Kok, vertaalwerk gekregen. In de bekende se-rie vertalingen van de commentaren van Calvijn. Eerst uit het Latijn: een onderdeelvan het commentaar van Calvijn op Daniël. Later ook uit het oud-Frans, ook vanCalvijn. De boeken over Job. Dat is zijn levenswerk geworden. Veel heeft hij ge-leerd van Job en genoten van het vertalen. Hij hield ontzettend van de Franse taal.Hij heeft twee boeken afgekregen voor zijn gezichtsvermogen helemaal weg was.Het tweede deel kwam uit in 2004. In 2002 zijn ze naar de Esdoorn in Zwolle verhuisd. Zijn vrouw is toen in juni vandat jaar overleden en hij na een voldaan leven in november 2003.

J.H.Kuiper

464464 IN MEMORIAM


IN MEMORIAMDS. HENK VAN DIJKEN

21 maart 1963 - 4 december 2003

Want alzo lief heeft God de wereldgehad, dat Hij Zijn eniggeborenzoon gegeven heeft, opdat een iederdie in Hem gelooft, niet verlorengaat, maar eeuwig leven heeft. Jo-hannes 3:16.

“Deze tekst was voor Henk de drijf-veer om Gods Woord te verkondigenen is voor ons een grote troost.” Datschreef Gea van Dijken-Stoel bovende rouwadvertentie van Henk vanDijken. Hij overleed op 4 december2003, thuis in Nieuwleusen. Hij ismaar 40 jaar geworden. De Hereheeft hem verlost van ziekte en pijn.

Op 21 maart 1963 werd Henk gebo-ren in Utrecht, als oudste zoon in hetgezin Van Dijken-Jilderda; hij werdvernoemd naar zijn opa Hendrik vanDijken. Henk kreeg nog twee broersen twee zussen. In dat gezin heeftHenk de HERE, de God van het ver-bond, leren kennen en liefhebben.

Hij mocht opgroeien in Utrecht, ging daar mee naar de gereformeerde kerk en ont-ving er ook gereformeerd onderwijs. Nadat Henk in Amersfoort zijn gymnasium-di-ploma haalde, bleef hij in Utrecht wonen en ging er Engels studeren. Dan is het be-gin jaren tachtig. En van Engelse taal en letterkunde werd het Mediëvistiek: dewetenschap die zich bezig houdt met de bestudering van de middeleeuwen. Henkwas actief lid van de studentenvereniging VGSU. Aan de universiteit van Utrechtstudeerde hij in 1987 af op Mediëvistiek en massacommunicatie. Zijn doctoraal-scriptie ging over “De Antichrist-passage in de Pricke of Conscience”. HoewelHenk toen nog niet het besluit genomen had om theologie te gaan studeren, getui-gen deze vakken van Henk’s theologische interesse.

Tijdens zijn studententijd kwam het gereformeerde jongerenblad Kivive van degrond. Henk raakte daar bij betrokken. Zijn passie voor muziek, m.n. de gospelmu-ziek, wist hij op enthousiaste wijze over te brengen in zijn bijdragen onder de kop‘Discografie’ en later ‘Soundcheck’. Soms lukte het hem om bekende gospelartie-sten te interviewen, b.v. Adrian Snell in 1987. Na afloop van zijn studie ging Henkin maart 1988 – 25 jaar oud - in militaire dienst dat toen nog bestond.

Twee jaar eerder vond er een wonderlijke ontmoeting plaats. Op een zondag in juli1986 kwam er een Filippijnse predikant, ds. Joy Vigno, in de kerk van Utrecht te-

465IN MEMORIAM 465


recht. Hij was in Nederland voor een congres met Billy Graham en nu zocht hij eenkerkdienst op en kwam te zitten op de plek van… familie van Dijken! Via z’n broerkwam Henk met hem in contact. Thuis werden de gesprekken voortgezet en van heteen kwam het ander. Henk stichtte samen met anderen een “Steuncomité Joy” opom deze predikant en zijn gemeente te helpen. En vlak voor zijn diensttijd nam hijeen kijkje op de Filippijnen; hij beschreef het o.a. in Kivive. De HERE plaatste deze man op de weg van Henk. En daardoor groeide bij hem hetverlangen om naar de Filippijnen te gaan en daar iets te doen in dienst van Gods ko-ninkrijk. Via de “De Verre Naasten” verbleef hij een jaar (van 1989-1990) op het ei-land Negros bij ds. Vigno. Zijn verblijf daar wakkerde zijn missionaire belangstel-ling aan. Menselijkerwijs gesproken leidde zijn contact er ook toe, dat er officiëlekerkelijke contacten kwamen tussen de GKV in Nederland en de Free ReformedChurches van de Filippijnen waartoe ds. Vigno behoorde.

Dit jaar in het buitenland was ook belangrijk voor Henk zijn eígen ontwikkeling.Het bracht hem al meer tot de overtuiging om theologie te gaan studeren. Zo begonhij in het najaar van 1990 in Kampen aan zijn volgende studie. Het FQI-studenten-leven kon hem maar zijdelings boeien; wel deed hij volop mee binnen het dispuutElectra, waar hij in z’n eerste jaar een boeiende lezing hield over de Engelse chris-ten-schrijver G.K. Chesterton. Naast vrienden omringde Henk zich ook met CD’sen vooral boeken. Dat laatste werd zijn grote hobby, die gepaard ging met een ge-zonde handelsgeest; hij bekostigde er een deel van zijn studie mee. Bijzonder is de manier waarop hij Gea Stoel, zijn latere vrouw, leerde kennen. Vlakvoor zijn studie in Kampen maakte hij kennis met haar. Dat was in 1990 op hetDVN-kantoor in Zwolle. Gea kwam op sollicitatiegesprek voor een vacature als eenonderwijskundige op… de Filippijnen. Een functie die Henk had aanbevolen aanDVN en daarom zat hij bij dat gesprek. Ze kwam uiteindelijk niet op de Filippijnenterecht, maar in Brazilië waar ze een jaar lang les gaf aan een gereformeerde neder-zetting.In het najaar van 1992 ontmoette Henk Gea Stoel, die net was teruggekomen, op-nieuw. Hun leven nam een nieuwe wending; ze kregen kort daarop verkering entrouwden een jaar later op 15 oktober 1993. Op hun trouwkaart hadden ze eenmotto: “God stuurt ons op levensreis. Wij vertrekken in vertrouwen”. Hun huwelijkwerd door de HERE gezegend met 4 dochters: Anne-Marie en Carine zijn in Kam-pen geboren, Esther en Henea in de pastorie.

Henk kon snel studeren. Ook zijn studie in Kampen heeft hij in net iets meer dan 6jaar kunnen afronden. Vanuit Utrecht was Henk nog geïnteresseerd in de ouderekerkgeschiedenis. Hij draaide daarom mee met de Ecclo-club onder leiding vanprof.dr. F. van der Pol. Maar hij was vooral ook betrokken bij - hoe kan het ook an-ders – de Missioclub. Zijn hoofdvak Missiologie volgde hij bij de bevlogen zen-dingsman drs. C.J. Haak. Onder zijn leiding studeerde Henk in januari 1997 af opeen doctoraalscriptie over het ‘paradijsevangelie’: een term van de eerste Kamperzendingslector na de Vrijmaking, ds. D.K. Wielenga.

De laatste zin van Henks samenvatting van zijn scriptie in het TU-jaarboek van1997 luidde: ‘Het paradijsevangelie moet gepreekt en gehoord worden!’. Graagwilde hij dat nu ook in praktijk gaan brengen. Waar zou de Here hen een plek geven

466466 IN MEMORIAM


in de kerken? “Wij vertrekken in vertrouwen”, zo was het motto bij hun trouwen;dat was het ook in deze fase van hun levensreis. Zijn neus stond naar de zending,maar de Here leidde de weg naar Bergen op Zoom en Middelharnis, een combinatievan twee kleine kerken op zo’n 50 km. afstand. Alleen daarom al een bewerkelijkecombinatie. Maar Henk ging, samen met Gea en hun twee dochters. En op zondag28 september 1997 deed Henk intrede in de beide gemeenten. Zijn oud-studiebege-leider, drs. Kees Haak, bevestigde hem met Jesaja 55:1-5, de uitnodiging aan alledorstigen om gratis redding en overvloed bij de HERE te zoeken. Henk deed intredemet Jesaja 55:10-11: Gods woord zal niet leeg terugkeren, maar het zal doen watHem behaagt en volbrengen waartoe Hij het zendt.

In de jaren die volgden ontpopte Henk zich als een origineel, puntige en humoristi-sche (s)preker, als een man met ook pastorale gaven. Zijn stijl van preken en schrij-ven in het kerkblad is door veel gemeenteleden als verfrissend ervaren. Op depreekstoel gebruikte Henk vaak een pakkend voorbeeld, waarop hij in de preek al-door terugkwam; daarbij nam hij ook wel voorwerpen mee om zijn boodschap nogdichter en ook visueel bij de mensen te brengen. Een voorbeeld: bij een preek over1 Petrus 2 (de gemeente als levende stenen) kregen de kinderen een Lego-steen meemet als tekst erop geschreven: ‘Bouw samen mee aan Gods huis’.

Het waren ook beginnersjaren. Ook dat ondervond Henk. Hij was er erg mee bezig:doe ik de goede dingen? Wanneer is het goed? Hoe geduldig moet je zijn? Hoe kanik het evangelie goed communiceren naar de gemeente, met name de jongeren? Hijkon zich ergeren aan discussies over bijzaken; daar ging naar zijn idee te veel ener-gie en tijd inzitten. Het leverde soms spanning op. Een vakantie in Limburg in 2000 bracht familie van Dijken in de kerk van Maast-richt. In het kerkblad vergeleek Henk zijn beide gemeenten met die van Maastricht:allebei klein, ook allebei missionair? Met dat missionaire wilde hij graag verder aande slag.

En toen kwam zondag 24 september 2000. Na gepreekt te hebben in Bergen opZoom belandde Henk – inmiddels 37 jaar – op onverklaarbare wijze met de auto inde sloot. Een black-out? Was er teveel spanning geweest de laatste tijd? Henk werdmet rugletsel opgenomen in het ziekenhuis van Dirksland, waar hij een week latereen epilepsieaanval kreeg. Een hersenscan bracht toen iets vreselijks aan het licht:Henk had een hersentumor! Een operatie was noodzakelijk, maar riskant: 80% kansvan slagen. De tumor zat op een gevaarlijke plek, vlak bij het spraakcentrum. Donkere wolken pakten zich samen boven het gezin van Henk en Gea. Het over-schaduwde hun blijde verwachting van de komst van een vierde kind. Veel is er ge-beden om genezing en om wijsheid. Terwijl Henk aan het herstellen was van het on-geluk, moest hij hun verhuizing eind november naar een nieuwe pastorie inMiddelharnis aan anderen overlaten.

Op 12 december 2000 werd Henk, in overgave aan zijn HERE, in Rotterdam ge-opereerd. Tot grote opluchting kwam Henk er goed uit: hij kon praten en bewegen.De tumor kon evenwel niet geheel worden weggehaald: zo’n 85% was verwijderd.Groot was de dankbaarheid, dat Henk gespaard was! In het nieuwe jaar vol onze-kerheden begon een periode van intensieve bestralingen. In die tijd werd begin fe-bruari 2001 hun jongste dochter geboren: Henea.

467IN MEMORIAM 467


Het herstel ging langzaam, maar het werd steeds duidelijker dat Henk veranderdwas door de operatie: hij had geen overzicht meer, leefde bij de dag, werd meer af-wachtend en trager in denken en spreken. Hij kreeg vaker epileptische aanvallen, opde meest onverwachte ogenblikken; het maakte hem angstig en onzeker. Daarommocht Henk niet meer autorijden. Hij moest veel rusten, kreeg medicijnen met hin-derlijke bijwerkingen. Maar in dat alles bleef hij eenvoudig vertrouwen op zijnHERE. Zo schreef hij op 5 juli 2001 aan familie en vrienden, na een goede uitslagvan de MRI-scan: “op dit moment geen groei! … Ik heb geleerd om de dag te be-ginnen, open voor Gods kleine aanwijzingen. Ik bid u ook zo’n luisterend oor toe,met alle worstelingen die er zijn”.

In het najaar van 2001 viel de moeilijke beslissing om vervroegd emeritaat aan tevragen. Het was wel duidelijk dat Henk zijn werk niet meer zou kunnen hervatten,hoe graag hij het ook wilde. Wat een strijd kostte hem dat; en Gea leed mee. Declassis Hoogvliet verleende hem op de meest eervolle wijze emeritaat met ingangvan 1 januari 2002. Toen dat eenmaal een feit was, kwam er rust bij Henk. ‘God isgoed, als Hij maar voor Gea zorgt, want ik krijg het veel beter.’Een afscheidsdienst leek aanvankelijk niet haalbaar. Maar door verandering vanmedicijnen knapte Henk wonderlijk op, en zo werd het door Gods goede gunst tochmogelijk dat hij afscheid kon nemen van ‘zijn’ gemeenten. In Middelharnis op zon-dag 17 maart en te Bergen op Zoom op zondag 24 maart. Hij preekte hij over 1 Ko-rintiërs 14:1a: “Jaagt de liefde na’’. Het komt erop aan – zei hij - dat we de Hererecht kennen. Er is genade door ziekte heen, door verdriet heen, door strijd heen. Wemogen dan ook vol verwachting uitkijken naar de dag waarop God terugkomt omeen einde aan alle pijn en gebrokenheid te maken. Het waren sobere maar tegelijkook indringende, opbouwende en dankbare afscheidsdiensten.

In de zomer van 2002 verhuisden ze naar Nieuwleusen. De verhuizing was voorHenk heel moeilijk: het betekende afscheid nemen van een groot deel van zijn bi-bliotheek, terwijl hij eigenlijk nog zo graag wilde studeren, vooral over preken ende communicatie daarvan. Een thema dat hem al zo lang bezig hield. Ze genoten van hun nieuwe huis en gemeente. Maar altijd was op de achtergrond devrees voor de “tijdbom” in Henk’s hoofd. De epilepsieaanvallen bleven komen, alwaren ze door medicijnen meer ‘gecontroleerd’. Henk kon daardoor thuis in dehuishouding meehelpen, en ook een beetje bij de evangelische boekwinkel. In dezomer van 2003 voelde hij zich zo goed, dat hij op zondag 27 juli durfde voor tegaan in de kerk van Nieuwleusen en preekte over de velden die wit zijn om te oog-sten. Het gaf Henk en Gea zelfs weer wat hoop.

Maar vanaf eind augustus ging het merkbaar achteruit met Henk. Onderzoek wasnodig: en in september kwam het verschrikkelijke nieuws: het is mis! De tumor wasgegroeid. De arts liet de keuze aan hen: wel of niet opereren. Er zou veel kwaadaar-dig weefsel weggehaald kunnen worden, maar niet alles. Wat een zware tijd voorHenk en Gea! Ze konden hun 10-jarig huwelijk nog gedenken, maar het stond alwel in het teken van een naderend afscheid. Enkel het tijdstip daarvan lag Godshand.

In geloofsvertrouwen is Henk de operatie ingegaan op woensdag 22 oktober. Deoperatie kreeg een heel ander verloop dan verwacht. Henk kon niet meer spreken,

468468 IN MEMORIAM


was halfzijdig verlamd en er kwamen andere, ernstige complicaties bij. Het werdeen lijdensweg voor Henk en Gea en allen dicht om hen heen. Er volgden wekenvan hoop en vrees. Wat voelde je je machteloos, als je bij z’n bed zat, maar hij jeniet kon antwoorden. Maar zijn ogen ‘spraken’! En als je wegging, wees hij met z’nlinkervinger naar Boven. Hij mocht het ziekenhuis verlaten, als iemand die veel verzorging nodig zou heb-ben. Zo werd thuis in Nieuwleusen zijn studeerkamer klaargemaakt voor zijnkomst. Voor Henk was het goed thuis te komen bij zijn vrouw en kinderen. En kortdaarop haalde zijn hemelse Vader hem voor altijd Thuis: op 4 december 2003 stierfhij en verloste God hem uit zijn lijden.

De tijd van zijn ziekte was een zware tijd. Het was ook genadetijd: Henk kon zijndochters nog zien opgroeien in die drie jaren. Het was de helft van zijn zesjarigeambtstijd: drie jaar heeft hij daarvan in actieve dienst mogen werken. Maar ook dedrie jaren als emeritus-predikant waren voor hem dienstbare jaren. Hij mocht ook inzijn ziekte blijven getuigen van Gods liefde. Die drijfveer van Johannes 3:16 heeftzijn eigen leven rijk gemaakt. En die rijkdom deelde hij graag uit.

Als we deze dingen schrijven, weten we dat hij ook zijn tekortkomingen had. Maarvoor ons was Henk een veelzijdige vriend, meelevend, hartelijk en bescheiden. Wehebben zijn gedrevenheid leren kennen. Zijn brede missionaire belangstelling en in-stelling. Daarvan getuigden ook zijn vele boeken. Hij hield van muziek en koosvoor gospelmuziek, omdat het hem ging om de christelijke boodschap.

Henk’s woorden kunnen toch blijven troosten, ook toen hij zelf al niet meer konspreken. Toen Henk nog in het ziekenhuis lag, vond Gea een preek van hem overzondag 15 van de Heidelbergse Catechismus en Romeinen 8. Daarin sprak hij overhet lijden en de pijn van Christus, dat ons hopeloos zuchten doorbreekt. Hij schreef:“Je mag je plek innemen in een wereld waarin de gevolgen van de zonde maar al tegoed te merken zijn. Maar waarin het effect van het kruis ook te merken is. We staanin ons zuchten niet hopeloos alleen. U krijgt de hoop op de kroon. Eerst in dit levendwars door het lijden heen, dan ten volle in de verheerlijking.” De preek werd na debegrafenis uitgedeeld ter bemoediging.

Henk bleef in zijn ziekte vast vertrouwen op zijn Heer en Heiland. En hij ver-trouwde, dat die God ook voor Gea, hun dochters en verdere familie zou blijvenzorgen. En wie op Hem zijn vertrouwen stelt, zal niet beschaamd uitkomen.

Tiemen Bosma Klaas van Hoek

469IN MEMORIAM 469


IN MEMORIAMDS. BASTIAAN VAN ZUIJLEKOM

27 september 1931 - 27 december 2003

Elk mensenleven is uniek.Zo ook dat van Bastiaan van Zuijle-kom, Bob, voor ingewijden.Zoals dat zo vaak gaat, kregen wevoor het eerst met elkaar te maken inhet kader van het kerkverband. In1981 kwam hij met vrouw en kinde-ren naar Hattem. Dat maakte, metmijn werkplek Dronten, in die dagendeel uit van de toenmalige classisHarderwijk.

Pas jaren later werden de contactenintensiever. Dat was in de eerstehelft van de 90-er jaren van de vo-rige eeuw. Hij zou een reis voorStichting Fundament naar Slowakijemaken. Maar een noodzakelijkehartoperatie maakte dat onmogelijk.Ik mocht zijn plek innemen.Nadien kwamen we elkaar tegen inHarderwijk, waar hij als emeritusmet zijn vrouw was gaan wonen.

Al na enkele weken was het op-nieuw het werk in Slowakije dat ons dichter bij elkaar bracht. In juni 1997 trokkenwe twee weken lang per auto van conferentie naar conferentie, 24 uur per dag op el-kaar aangewezen. Het is de basis geworden voor een openhartig collegiale verhou-ding die tot aan zijn sterven heeft mogen duren.

Bob werd geboren in Rotterdam, de stad die met haar dynamiek hem zijn levenlangbleef boeien. Niet zonder reden prijkt in de woonkamer van huize Van Zuijlekomeen schilderij met zicht op de schepen in een Rotterdamse haven.In zijn jonge jaren maakte hij dingen mee die een spoor in zijn leven trokken. Zowas en bleef diep ingrijpend het sterven van zijn moeder toen hij 11 jaar oud was.Al even ingrijpend was de start van zijn studie in Kampen. Nauwelijks was hij be-gonnen, of hij werd geveld door een ernstige meningitis. De artsen gaven hem wei-nig hoop meer. Maar de Here had andere plannen met de energieke student. Hijmocht beter worden, en zijn studie doorzetten en afronden, met als levenslang ver-volg: dominee zijn.

Intussen had de Here in een bijzondere leiding Jos van de Wetering op zijn weg ge-bracht. Ze trouwden, en kregen 8 kinderen aan hun zorgen toevertrouwd. Het vor-men en verzorgen van een zo groot gezin werd een omvangrijke opgave.Samen hebben ze ondervonden hoe zwaar het kan drukken, de combinatie van 24

470470 IN MEMORIAM


uur per dag dominee te zijn en 24 uur per dag vader.Want dominee was hij. Altijd in de weer in en voor de kerk.Daarin was hij helemaal kind van zijn tijd. Het waren de perioden in de kerkge-schiedenis dat de predikanten een zeer centrale rol speelden in heel het kerkelijkegebeuren. Ook al koos je dat niet, het gebeurde gewoon.En dominee Van Zuijlekom gaf zich zo veel hij kon. En mocht thuis achter de scher-men de last al zwaar voelen, publiek moest en wilde hij er zijn. “In de kerk zeg jegeen nee!”Daarin liet hij zich leiden door een sterk besef van verantwoordelijkheid voor dedienst waartoe hij was geroepen.

Die instelling is zijn leven lang gebleven. In de openhartige sfeer die ons collegialecontact kenmerkte, kon ik hem in de laatste zomer voor zijn dood nog zeggen: Bob,wanneer emeriteer je nu echt?Want hij ging maar door. De eerder al gememoreerde hartoperatie vond plaats tegenhet einde van zijn actieve dienst. Hij ‘moest’ nog ongeveer 1,5 jaar voordat zijnemeritaat in zou gaan. Dat wilde hij vol maken, koste wat kost. Als je maar evenkunt, doe je dat, vond hij.

Toen kwam dat emeritaat. Maar hij bleef nog een periode curator van de Theologi-sche Universiteit. Geen kleine zaken vulden in die dagen de agenda van dit gezel-schap. Bob liep er niet voor weg.En ook dit was het einde niet. Eenmaal curator af diende zich een ander karwei aan. Op een middag kwam hij langs. Ze hadden hem gevraagd om ergens in den landemee te komen helpen in een gemeente waar een vergaande conflictsituatie was ont-staan. Hij wilde er over praten, om er uit te komen wat hij moest doen.Gepraat hebben we die middag. Maar eigenlijk voelde je direct al aan, dat hij metzijn klimmende jaren en met zijn beperktere mogelijkheden ook nu nog in de kerkgeen nee kon zeggen tegen deze zeer zwaar wegende opgave.Hij deed het.Waarom? Uit liefde voor de kerk.Daarom.

Nog zie ik ons op een zomeravond bij hen in de tuin zitten. Eerst hadden we zijntrots bewonderd, de wijnrank in zijn kas met veelbelovende trossen.Toen kwam wat hem zo bezig hield, die gemeente ergens in den lande. Iets van delast moest hij even delen. En terwijl hij zijn hart luchtte, brak zijn stem, liepen detranen hem over de wangen, en zei hij: “ik vind dit zo erg. Het is toch een gemeentevan de Here Jezus!”

Liefde voor de kerk. Dat is wat hem ten diepste dreef in zijn dominee zijn. In die zinwerkte hij met een hoge ambtsopvatting.Heel zijn brede predikantswerk werd er door gestempeld.Voorop stond de inzet in de gemeenten waar hij achtereenvolgens was geroepen:Wetsinge-Sauwerd, Leens, Bergentheim, Groningen-Zuid, Assen, Assen-Zuid, enHattem. Kansel, catechese, pastoraat, leiding geven, in heel zijn bezig zijn gloeideeen soort drift om er bij te zijn, elkaar op de goede Weg te houden, en daar te blij-ven.

471IN MEMORIAM 471


Deze energieke gedrevenheid maakte het er voor hem niet gemakkelijker op. Hetleverde confrontatie op. Dat zocht hij niet, het gebeurde. En al weer, hij ging het nietuit de weg.Wat dit aangaat, hebben de moeiten in de 60-er jaren hem niet onberoerd gelaten. Want al stond de inzet in de gemeente waar hij geroepen was voorop, hij leefde enwerkte niet op een eiland. Hij gaf zijn krachten in classicaal, particulier synodaal en generaal synodaal ver-band. Of het nu ging om de kerkelijke vergaderingen op zich, of om taken in depu-taatschappen, de broeders en zusters in de kerken konden op hem rekenen.Dat werd ook zichtbaar in zijn werk in en voor de toenmalige mannenbond. Deschetsenbundel ‘God komt tot zijn volk’ over het boek Exodus blijft er een stil ge-tuigenis van.Terugkijkend op het leven van Bob van Zuijlekom zie je een grote verscheidenheidaan beelden voorbij komen. Beelden vol drukke bezigheid, van jong dominee totver in zijn emeritaat.

Dominee zijn, Bob kon het niet loslaten.Totdat de Here het genoeg vond.In de zomer van 2003 begon het allemaal wat minder vlot te gaan, bijna onopval-lend geleidelijk.In de late herfst werd hij ziek. De laatste weken voor zijn sterven namen de krach-ten zienderogen af. En hij zag het aankomen, nog even, dan ben ik dominee af.Dat kon hij onder ogen zien. We praatten er over, tijdens een van de laatste bezoe-ken in het ziekenhuis. Op een gegeven moment zei hij: ‘De Here weet wat goedvoor ons is’. Spontaan flapte ik er uit: ‘Bob, preek je dit, of belijd je dit?’ Sterk geë-motioneerd zei hij: ‘Dit belijd ik’.Toen waren we beiden even heel stil. Als een preker gaat belijden, hoor je een smel-tend hart.

Zoals ieder mensenleven, is ook dat van Bob uniek geweest. En het heerlijkste vanalles bleek te zijn, dat hij de Behouder had gevonden, Christus de Opgestane, dietussen de kandelaren wandelt.Het is dat Licht, dat ook het leven van Bastiaan van Zuijlekom in haar stralen vangt.Daarom kan het laatste woord bij het herdenken van deze Weg-wijzer alleen nogzijn: Soli Deo Gloria.

S. de Vries, Groningen-Helpman

472472 IN MEMORIAM


IN MEMORIAMDS. ABRAHAM VEEFKIND

11 februari 1925 - 2 oktober 2004

Begin oktober 2004 sloot de Here het aardse leven afvan zijn dienaar Abraham Veefkind. Bram overleedvlak voor het begin van een zanguitvoering waaraanook zijn vrouw als lid van het koor deel zou nemen. Hijzat klaar om te gaan genieten van zang en muziek opaarde, maar de engelen brachten hem over naar de he-mel waar hij ervaren mag hoe ook de hemelse dienarenGod loven en prijzen. Ds. Veefkind was 79 jaar en vandie jaren heeft hij er vele mogen besteden in het moei-lijke maar ook mooie ambt van dienaar van het Woord.

Abraham Veefkind werd in Loosdrecht geboren op 11februari 1925. Zijn vader was daar onderwijzer enschoolhoofd. Zoon Bram heeft ongetwijfeld van zijnvader de liefde voor onderwijs en toerusting meegekre-

gen die later zijn werk als predikant een sterk stempel zou geven. In het gezin Veef-kind werden twee zoons en een dochter geboren. De jongens zijn later allebei predi-kant geworden. Voor Bram was het overigens niet meteen een uitgemaakte zaak dathij naar Kampen zou gaan om aan de Hogeschool opgeleid te worden voor predi-kant. In de voetstappen van zijn vader tredend ging hij naar de kweekschool inUtrecht. Daar ontmoette hij die ene medestudente die later zijn vrouw werd en hemsteunde in het pastorieleven.

Na twee jaar kweekschool kwam de wending. Bram ging studeren aan het gymna-sium in Hilversum en liet zich daarna inschrijven als student aan de Hogeschool inKampen. Daar maakte hij de bewogen tijd mee van het overlijden van de hooglera-ren K. Schilder en B. Holwerda. Nadat Bram zijn studie voltooid had en inmiddelsgetrouwd was volgde er helaas niet meteen een beroep. Dat zou langer dan hijhoopte op zich laten wachten.

Maar zijn wens ging uiteindelijk in vervulling: de kerk te Winschoten beriep hem.Een gemeente in een streek van het land die voor ds. Veefkind onbekend en daaromaantrekkelijk was. Op 8 juli 1956 werd hij bevestigd en deed zijn intrede. In dedrukte van de eerste gemeente groeide ook het gezin: de eerste vier kinderen werdenin Winschoten geboren.

Eind 1961 kwam er een beroep naar Hoogvliet-Spijkenisse, een gemeente pal in hetwesten van het land en in een heel andere setting. Was Winschoten een gevestigdegemeente, om zo te zeggen, de gemeente die ds. Veefkind beriep lag toen in een we-reld in wording. In de regio Rotterdam werden volop huizen gebouwd. Gezinnengingen er zich vestigen. Het had de charme van het nieuwe, het opbouwen van eengemeente in de groei. In pionieren zit voor menige dominee iets uitdagends. Datwas zeker zo voor ds. Veefkind. Uitdagingen ging hij graag aan. Hij nam het beroepaan en op oudejaarsdag 1961 volgden bevestiging en intrede. Met veel plezier, als jedat zo zeggen mag, heeft ds. Veefkind hier gewerkt. Het gezin was gehuisvest in

473IN MEMORIAM 473


twee aaneengeschakelde flats. Dat betekende dat er ruimten beschikbaar waren voorkerkelijk werk: de kerkenraad vergaderde in een keuken en catechisaties werdendaar ook gegeven. Nieuwbouwwijken waren destijds al proefpolders van kerkelijkeoecumene. In Hoogvliet werd de interkerkelijke ‘ Antwoordkerk’ gebouwd. Ds.Veefkind heeft echter mee geestelijke leiding mogen geven aan het bewaren van eengereformeerde kerk daar in dat nieuwe gebied. In Hoogvliet zijn ook de twee jong-ste kinderen van het gezin geboren.

Na bijna zeven jaar kwam het beroep naar de kerk te Axel. Opnieuw een totaal an-dere gemeente in weer een ander deel van het land. Axel zocht naar vervulling vande vacature van een tweede predikant en had daar graag ds. Veefkind voor. Het be-roep werd aangenomen en op 1 september 1968, aan het begin van een nieuw ker-kelijk seizoen, volgden bevestiging en intrede. Ook in Axel kwamen weer nieuweuitdagingen op ds. Veefkind af: natuurlijk allereerst omgaan met de Zeeuwse bevol-king, maar daarnaast ook het werken samen met een plaatselijke collega. En danook België dichtbij en de Belgische inslag van de mensen op het schiereiland. Ds.Veefkind kon daar van genieten. In de grote gemeente van Axel werd door hem veelwerk verzet in pastoraat en onderwijs en toerusting, de sterke kanten van zijn ar-beid.

Toch keerde hij in september 1973 min of meer terug naar het gebied dat hem heeldierbaar was geworden: hij nam een beroep aan naar Rijswijk Z.H. en verhuisdemet vrouw en kinderen daarheen. Op 30 september van dat jaar begon hij daar zijnwerk, in een gemeente die relatief een stuk kleiner was dan de vorige die hij had ge-diend. Ook met deze gemeente klikte het goed. Ds. en mevrouw Veefkind hebbendaar een fijne tijd gehad en konden er goede contacten opbouwen. In deze jaren heeft ds. Veefkind nog meer gestalte kunnen geven aan zijn liefde omde jeugd van de kerk te onderwijzen. Hij ging les geven aan de GereformeerdeScholengemeenschap Rotterdam (GSR) en dat heeft hij jaren lang met groot genoe-gen volgehouden. Ds. Veefkind voelde zich niet ‘opgesloten’ in het werk in de ge-meente, maar een ouderling zei het eens zo tegen hem: ‘U hebt een venster naar bui-ten nodig.’ Dat was het precies. Dat ‘venster’ naar de jeugd stimuleerde ds.Veefkind ook zelf om de gaven die hij van zijn Heer en Heiland gekregen had tenvolle te ontplooien.

Medio 1978 beriep hem de kerk te Rotterdam-Oost. Ds. Veefkind kwam tot de over-tuiging dat de Here hem daar wilde hebben en dus nam hij het beroep aan. Op 2 juli1978 begon hij zijn werk in deze gemeente die de laatste zou worden die hij dienenmocht. Rotterdam-Oost was toen al een grote gemeente in een stadsdeel dat zichkrachtig ontwikkelde. Er kwam veel werk op hem af en met grote inzet heeft ds.Veefkind zich ook hier gegeven. Gelukkig was er wel ruimte en gelegenheid om dat‘venster naar buiten’ te houden en dus aan de GSR les te blijven geven.

In deze jaren in Rotterdam kwam een te vroeg einde aan de actieve dienst van ds.Veefkind. Zo zeggen wij dat, want zo ervaren we het. In werkelijkheid blijft de Zen-der de weg van zijn gezondenen bepalen. Maar Hij sluit zich in zijn beleid niet altijdaan bij de leeftijd die wij pensioengerechtigd vinden. Het moment om het werk neerte leggen komt soms eerder. Bram Veefkind heeft dat ondervonden. Hij was noggeen zestig jaar toen hem een hartinfarct trof. Er volgde uiteindelijk een hartopera-

474474 IN MEMORIAM


tie, waarbij zogeheten bypasses werden uitgevoerd. Daardoor mocht hij weliswaarverder leven, maar zijn conditie was dusdanig verminderd dat hij niet meer aan hetwerk kon komen. Hij voelde zich ‘opgebrand.’ Daar zaten voor hem twee kantenaan. Enerzijds was hij dankbaar dat hij jarenlang had mogen werken. Hij heeft wer-kelijk ‘gebrand’. Zijn krachten waren in de dienst van de grote Herder van de scha-pen verteerd. Anderzijds betekende het ‘op zijn’ voor hem dat hij van verder werkenin de gemeente moest afzien. En dat laatste heeft hij niet zo gemakkelijk kunnenverwerken. Door zijn vervroegde emeritering, die op 1 juni 1985 is ingegaan, kwamBram Veefkind aan de zijlijn te staan. Daar had hij moeite mee. Maar zijn Zenderheeft hem getroost. Hij gaf Bram er de kracht van het geloof voor.

Ds. en mevr. Veefkind vestigden zich nog datzelfde jaar, 1985, in Amersfoort. Daarhebben zij een goede tijd gehad als broeder en zuster onder de broeders en zusters.Ds. Veefkind vond de geestelijke kracht en de energie om af en toe weer preken temaken en voor te gaan in de eredienst. Daar hebben hij en de Amersfoortse kerken,alsook kerken in de regio, dankbaar van genoten. Zelfs heeft hij voor een aantal ja-ren ouderling kunnen zijn in de kerk van Amersfoort-Centrum. Toen is duidelijk ge-bleken hoe zijn pastorale hart gezond was gebleven en nog altijd warm klopte voorde schapen van Christus.

Toch bleef het ‘Rotterdamse’ blijkbaar trekken. Na bijna tien jaar, het was 1995,keerde het echtpaar Veefkind naar Rotterdam terug. Zij betrokken een etagewoningdichtbij de kerk van Oost. Maar in tien jaar tijd verandert er veel. Ook in Rotterdam,zo bleek wel. Niettemin genoot ds. Veefkind in zijn ‘oude’ gemeente van de her-nieuwde contacten en van de collega’s. En niet te vergeten, de GSR was weer bin-nen bereik. Daar kwam hij graag, niet om alleen maar herinneringen op te halen,maar omdat jongeren en onderwijs nog altijd de liefde van zijn hart bleven houden.Een van de laatste bezoekjes kort voor zijn sterven was aan ‘zijn’ oude school.

De laatste jaren van zijn leven werd zijn gezondheid langzamerhand minder. Zijnkrachten namen af. Maar zijn betrokkenheid bij het leven van de gemeente en vande kerken bleef sterk. Over veel wat er in de kerken gebeurt, had hij zijn zorgen enverdriet. Dit alles moeten zien zonder dat je er grip meer op kunt hebben, het deedbij Bram Veefkind het verlangen groeien om bij zijn Heer en Heiland te mogen zijn.Daar zou hij pas echt de rust vinden die hij zocht.

Naar die rust is hij gegaan. Op 2 oktober vorig jaar. Zo ineens vanuit de Paradijs-kerk in Rotterdam mocht hij ingaan in de vreugde van zijn Heer. Geen bewust af-scheid van zijn vrouw, van zijn kinderen en kleinkinderen, maar in een voor hemondeelbaar ogenblik gebeurde het. Bram Veefkind heeft daardoor niet bij zijn levende komst van de nieuwe aarde meegemaakt. Daar had hij wel op gehoopt. Het leekhem namelijk nog veel heerlijker om hier de dag van de wederkomst te mogen be-leven dan dat je voor die tijd bij Christus bent in de hemel. Nu wacht hij evenweltoch met allen die daar zijn op het teken dat de Vader zal geven en die nieuwe hemelen nieuwe aarde zichtbaar zullen worden.

Ds. Bram Veefkind was geen predikant die veel vooraanstaande functies heeft be-kleed en in de voorste gelederen stond. Dat begeerde hij niet. Het zat ook niet in zijnkarakter. Hij was graag ‘gewoon’ dominee. Zonder opsmuk en dikdoenerij, want

475IN MEMORIAM 475


daar was hij wars van. Zijn kracht lag in zijn eenvoud. En in zijn trouw. Velen heefthij mogen bemoedigen, mogen helpen en ondersteunen. Iemand zei eens van hemdat hij een herder was ‘die je handvatten gaf om je aan vast te houden.’ En is dat niettypisch het werk van een (onder)herder? In zijn optreden was hij altijd gelijkmatig,hij maakte zich daarbij niet gemakkelijk van zijn verantwoordelijkheden af. Hij waseen perfectionist waar het zichzelf betrof. Een ‘Pietje precies’ tot in alle details vanzijn werk en van alles wat hij deed. Zijn ervaringen in zijn ambtswerk verwerkte hijvoornamelijk in zichzelf. Hij kon dat. Hij was op dat punt gesloten zelfs voor zijnvrouw. Maar hem kennende heeft hij zijn vreugde en verdriet, zijn vragen en moei-ten vooral besproken met zijn Opdrachtgever, de grote Herder van de schapen.

Pastoraat en onderwijzing, toerusting tot het leven als christen, dat heeft zoals ge-zegd het leven en werken van Bram Veefkind gestempeld. Hij wilde graag herder enleraar zijn, maar dan herder op de wijze van de leraar. Aan zijn preken was dat goedte merken. Hij preekte eenvoudig, niet ingewikkeld, de jeugd kon hem goed volgen.Ds. Veefkind gebruikte een beeldende taal die aansprak. Hij associeerde graag aller-lei gedachten zonder de tekst geweld aan te doen. Hij hoorde in Amersfoort eenseen preek over Psalm 139, toevallig op de zondag die voor ‘vaderdag’ doorging enmerkte toen na afloop tegen de collega op: ‘Je had als thema kunnen kiezen: “AltijdVaderdag!”’ Zoiets zou hij beslist gedaan hebben.

Deed hij dan altijd alles goed? De eerste om dat heftig tegen te spreken zou onge-twijfeld hij zelf zijn. ‘ Kann ein Pfarrer selig werden?’ De titel van dat gelijknamigeboek brengt scherp onder woorden waar Bram Veefkind zich diep van bewust was.Een dienaar die trouw bevonden wordt kan net als iedereen alleen uit genade be-houden worden. Velen zullen dankbaar terugdenken aan het geloof, aan de wijsheiden de vriendelijkheid, de betrokkenheid en de trouw die ds. Veefkind als gaven vande Here ontvangen had. Hij heeft die gaven gebruikt. En dat doet ons de Here dan-ken voor het leven en het werk van deze dienaar van het Woord.

Wij bidden voor zijn vrouw, zijn kinderen en kleinkinderen dat de beloften van Godhen mogen blijven troosten. Ons gebed is tegelijk ook dat de arbeid van ds. Abra-ham Veefkind vruchten mag dragen die blijven tot in het eeuwige leven.

M.H. Sliggers, Hoevelaken

476476 IN MEMORIAM


IN MEMORIAMMEVROUW A.J. DOUW-VAN KAMP

23 oktober 1926 - 14 maart 2004

Mevrouw Douw werd als Ans vanKamp geboren in Arnhem. Naasthaar kreeg het gezin van Kamp nogeen meisje. Zij had een kunstzinnigeaanleg. Een beroep als binnenhuis-architecte leek haar, na haar middel-bare schoolopleiding, wel wat, maarin en vlak na de tweede wereldoor-log lag zo’n beroep niet voor dehand.

In 1944 werd het gezin in verbandmet oorlogshandelingen geëva-cueerd vanuit Arnhem naar Velp.Toen de oorlog voorbij was, keerdehet gezin terug naar Arnhem. Zeheeft niet alleen meegeholpen om deArnhemse woning weer op orde tekrijgen, maar zij deed ook veel werkvia de Unie van Vrouwelijke Vrij-willigers voor anderen in deze zwaargetroffen stad.

Het zal voor haar best een hele ver-andering geweest zijn, toen zij en

Leen Douw, toen nog predikant in opleiding, elkaar leerden kennen; zijn ouderswoonden in Zoutelande, Zeeland, terwijl het gezin Douw tien kinderen had. Zijwerd daar heel gastvrij opgenomen en veroverde zich heel snel een vaste plaats.

Haar artistieke aanleg was natuurlijk niet weg en dat vond je terug in de aankledingvan de huizen die zij en haar man bewoond hebben. Als predikantsvrouw houd je errekening mee dat je één of meerdere keren moet verhuizen. Dat gebeurde zes (ei-genlijk zeven) keer: vier keer in verband met de standplaats van ds. Douw (Zuid-wolde Dr, Stadskanaal, Enschede, Ommen) en daarna nog twee keer in Enschede.

Zij was haar man in veel opzichten tot steun en toeverlaat, de ‘stille kracht’ achterde dominee. Ze deed heel veel in stilte en bracht veel bezoeken. Zo probeerde ze delast van haar man te verlichten. Velen denken met dankbaarheid daaraan terug. Endat terwijl het toch voor haar niet altijd gemakkelijk was, omdat ze van nature nogalintrovert was. Ze was, wat je zou kunnen noemen, nog het voorbeeld van een echtedomineesvrouw. Zelfverloochening was haar niet vreemd (al zou ze zelf dat woordnooit gebruikt hebben). In Enschede deed zij veel in het damescomité dat zich in-zette voor het bejaardenoord aldaar met een gereformeerd stempel. Ze sprong regelmatig op de barricaden voor haar man: toen (lang geleden) de ker-kenraad in Enschede besloot dat de bid- en dankstonden weer op de woensdag ge-

477


houden zouden worden en niet langer op de zondag, was haar verzuchting: is datnou nodig, hij heeft het al zo druk. (de gemeente van Enschede-West gemeente teldetoen ruim duizend leden, op meer dan driehonderd adressen). De gemeenten die ds. Douw gediend heeft, roemen haar hartelijkheid, warmevriendschap, belangstelling, het meeleven en de betrokkenheid van zr. Douw. Wateen leesbare brief van Christus!

Van nature had zij een goede gezondheid, al werd ze regelmatig geplaagd doorhoofdpijn. Kort na de laatste verhuizing kreeg ze echter een hersenbloeding, latergevolgd door een tweede. Ondanks haar kritieke toestand had ze ook toen nog dehaar eruditie eigen innerlijke beschaving en betrokkenheid bij alles wat er om haarheen gebeurde. Velen hebben dat ook tijdens haar leven herkend. Langzaam werdduidelijk dat God haar aardse bestaan ging beëindigen om haar in zijn heerlijkheidop te nemen. Haar werk hier was volbracht. Dat God hun huwelijk niet met kinde-ren heeft gezegend, hebben ds. en mevr. Douw altijd als een gemis ervaren. God hadhaar op een andere wijze nodig voor de komst van zijn rijk.

Dit ‘In memoriam’ is geschreven door J.H. Heusinkveld voor het mededelingenbladvan Enschede-Oost en met enige wijzigingen overgenomen.

478


IN MEMORIAM DS. FOPPE VAN DIJK 25 juni 1904 - 7 november ...

Documents

Transcript of IN MEMORIAM DS. FOPPE VAN DIJK 25 juni 1904 - 7 november ...