De dag dat ik een euroscepticus werd. Dit artikel gaat niet over een links rechts paradigma, gaat niet over een Grexit of een redding van de Grieken, gaat niet over economische visies, politieke standpunten, culturele onderscheidingen, dit artikel gaat over een geloof. Dit geloof dat het voorbije weekend met de voeten is getreden, waar een romantische gedachte, een basiswaarde, werd verkracht door de wil van n land. Arme Grieken, ik zeg arme wij. Op 18 april 1951 werd het EGKS verdrag ondertekend door de Benelux, Itali, Duitsland en Frankrijk. Een verdrag dat de handelsbelemmeringen voor de zware industrie (kolen en staal) wegnam en de controle onder een supranationaal orgaan bracht. Groei van de economie, grotere werkgelegenheid, efficintere productie, verhoging van de welvaart waren motivatoren voor dit verdrag. Meer nog, door de controle af te staan van kolen en staal (de basis van de wapenindustrie) wou men vrede tussen de Europese landen waarborgen, het wantrouwen wegnemen door een getekend Europa in de nasleep van WO II. Later mondde dit uit in de Europese Economische gemeenschap, de Europese Gemeenschap en uiteindelijk in de Europese Unie. Verdragen die het Europees gedachtengoed steeds versterkten en telkenmale met een democratische reflex als hoeksteen van de Europese eenmaking. Verzoenend tussen zuid en noord, tussen armere en rijkere lidstaten, georganiseerd overleg om meningsverschillen op te lossen en het door elke lidstaat te laten dragen. Het voorbije weekend was dit echter anders. Eufemistisch zou ik kunnen zeggen dat de tekst mij niet veel kan deren. Wat voor mij wel een prominente rol speelt is het democratisch gehalte van de Europese besluitvorming. Door het aantal lekken van de voorbije Eurotop (een rariteit berhaupt) kon men de onderhandelingen uur per uur volgen. Een gesloten vergadering met al evenveel gaten als in een verzijp. Enkele vaststellingen. Vooreerst werd het initile Griekse voorstel mede geschreven door de Franse diplomatieke en economische diensten. Een goede basis voor een akkoord zou men denken, vermits de Frans Duitse as zo belangrijk en prominent naar voren kwam. Tot de onderhandelingen eraan kwamen. Hollande geeft toe aan Merkel en participeert mee aan de bolwassing (achter gesloten deuren, maar blijkbaar wagenwijd open voor de pers). Meer nog, als men het vertrekpunt van de Duitsers erbij neemt merkt men een copy paste. Het was dit of de Grexit. Water bij de wijn doen, nee dank u, opgave van financile en economische soevereiniteit was het ordewoord en bij voorbaat aan een instelling onder Duitse controle (wat het Luxemburgs fonds ook is). Niet alleen Griekenland, maar inspraak van het Zuiden was nihil. Mein Kamf, maar dit maal geschreven door Shauble en Merkel, werd de enig acceptabele ideologie.

En wat met de andere landen, wel laat ons daarover eens reflecteren. Is dit akkoord een oplossing voor Griekenland? Het IMF (niet bepaald links) denkt alvast van niet. Is dit een Europese gemeenschappelijke aanpak? Als ik naar het schouwspel van de afgelopen week kijk geloof ik sterk dat dit natiestaten waren die binnenlandse politiek aan het voeren waren, alleen dit maal op het Europees televisietoestel. Merkel wil haar positie verstevigen, Van Overtveldt wil de NVA receptuur laten goedkeuren door Europa, Dijselbloem wilt herkozen worden, Zelfs de Duitse socialisten stapten af van het fractiestandpunt om het landelijke standpunt in te nemen. Geef toe, het is ons geld en wij mogen hiervoor verantwoording en garanties vragen is een evidente en eenvoudige verkoopbare communicatie. Resultaat, de Duitsers overheersen, meer nog voeren een coup uit. Alleen is die coup niet op Griekenland, nee die coup is op ons allemaal. Als 1 land haar wil kan opleggen aan een volledige groep (mede door het vetorecht van dit land), als 1 land omwille van nationale belangen dit doet, dan heeft dit een onfris geurtje. Kanonnen maken plaats voor euros, Duitsland regeert Europa uiteindelijk. Wij staan erbij en keken erna enkel het unaniem applaus ontbreekt nog. Maar wees gerust beste vrienden, binnen enkele maanden zijn wij dit alles vergeten en dan pas, is de Duitse coup op Europa volmaakt. Waarom ik Eurosceptisch werd, ik geloofde in Europa als een democratische en voor mij zelfs transparante instelling. Ik geloof in een gezamenlijke aanpak van problemen om er sterker uit te komen. Ik geloof dat de natie-staat en het nationalisme zo werd ingeperkt om een beter Europa te krijgen. Dit geloof is vandaag weg. Democratie stierf onder het gebrul van de Duitsers, voor de 3de maal. Meer Europa, de verenigde staten van Europa met een gezamenlijke en vooral gelijkwaardige aanpak tussen alle partijen, graag, maar met een Brits referendum voor de deur, is dit een ijdele hoop. Daarom beste lezer, aan de linker of de rechter zijde, liberaal, centrumpartij of socialist, gisteren gaf je een stuk van je erfenis op, onder het mom van economische belangen, de erfenis van democratie Economische belangen als basis van een coup, doet mij sterk denken aan de Duitse reflex tijdens het interbellum op de heersende mogendheden die de Duitse economie geruneerd hadden. Vincent Desmet (de auteur is doctorandus in de Europese politieke wetenschappen)