III

De bestuurlijke lusVan toegevoegde waarde in het kader van

finale geschilbeslechting?

Mr. S.L.I. van Eijs

VanEys.indd 3 3-5-2015 11:11:19

IV

DE bEStuurLIjkE LuS

De bestuurlijke lusVan toegevoegde waarde in het kader van finale geschilbeslechting?Mr. S.L.I. van Eijs

Dit boek is gebaseerd op de masterscriptie Nederlands recht (accent staats- en bestuursrecht) waarop de auteur in juli 2014 afstudeerde aan tilburg university. Haar begeleider was prof. mr. b.W.N. de Waard (hoogleraar staats- en bestuursrecht). De scriptie werd ook beoordeeld door prof. mr. A.t. Marseille (bijzonder hoogleraar empirische bestudering van het bestuursrecht).

Deze scriptie is bekroond met de Stichting Jo Maes/Capra Prijs 2014. De uitgave van

dit boek werd mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van Capra Advocaten (www.capra.nl).

Dit boek is een uitgave vanCelsus juridische uitgeverij | Amersfoortwww.celsusboeken.nlinfo@celsusboeken.nl

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver-menigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Hoewel aan deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaardt de auteur noch Celsus juridische uitgeverij aansprakelijkheid voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolkomenheden.No part of this book may be reproduced in any form, by print, photo print, microfilm or any other means without written permission of the publisher.

ISbN 978-90-8863-162-7Nur 823

© 2015 tekst: mr. S.L.I. van Eijs© 2015 Vormgeving: Celsus juridische uitgeverij

Omslagillustratie: Antonio jimenez Alonso Lay out: bureau Lopend Vuur

VanEys.indd 4 3-5-2015 11:11:19

V

Inhoudsopgave

Lijst van gebruikte afkortingen IX

1 Inleiding 1 1.1 Probleemomschrijving en onderwerp 1 1.2 Aanleiding van het onderzoek 2 1.3 Doelstelling van het onderzoek 2 1.4 Onderzoeksmethoden 3 1.5 relevantie van het onderzoek 4 1.6 Opbouw 4

2 Finale geschilbeslechting 5 2.1 Inleiding 5 2.2 kader 5 2.3 Doelstelling 9 2.4 Conclusie 10

3 Het in stand laten van de rechtsgevolgen en zelf in de zaak voorzien 13 3.1 Inleiding 13 3.2 begripsomschrijving 13 3.3 In stand laten rechtsgevolgen 14 3.3.1 Algemeen 14 3.3.2 ruimte voor toepassing 14 3.3.3 beperkingen en belemmeringen jurisprudentie 17 3.3.4 beperkingen en belemmeringen literatuur 18 3.4 Zelf in de zaak voorzien 20 3.4.1 Algemeen 20 3.4.2 ruimte voor toepassing 20 3.4.3 Nadelen en beperkingen jurisprudentie 23 3.4.4 Nadelen en beperkingen literatuur 25 3.5 Conclusie 26

VanEys.indd 5 3-5-2015 11:11:19

VI

DE bEStuurLIjkE LuS

4 Het passeren van gebreken 29 4.1 Inleiding 29 4.2 begripsomschrijving 29 4.3 Situatie voor januari 2013 30 4.4 Situatie vanaf januari 2013 30 4.5 ruimte voor toepassing en belemmeringen 31 4.6 Conclusie 35

5 De bestuurlijke lus 37 5.1 Inleiding 37 5.2 begripsomschrijving 38 5.2.1 bestuurlijke lus 38 5.2.2 Informele lus 40 5.2.3 judiciële lus 41 5.3 Procedure 43 5.3.1 tussenuitspraak 43 5.3.2 Hersteltermijn 47 5.3.3 Herstel 48 5.4 Situatie na lussen 50 5.4.1 Instrumenten tot finale geschilbeslechting 51 5.4.2 Dubbel lussen 51 5.4.3 bindende eindbeslissing 51 5.4.4 Herziening tussenuitspraak 52 5.4.5 De einduitspraak 53 5.5 Conclusie 55

6 Voorwaarden en restricties bij de toepassing van de bestuurlijke lus 57 6.1 Inleiding 57 6.2 Het gebrek 57 6.2.1 Definiëring 57 6.2.2 Onherstelbare gebreken 59 6.2.3 Soorten gebreken 59 6.2.4 Grenzen van het gebrek 61 6.3 bestuurlijke boete 63 6.3.1 boetebesluiten 63 6.3.2 bestuurlijke boete in praktijk 65 6.3.3 Ne bis in idem 66 6.3.4 Grens van de lus bij boetebesluiten 67 6.4 uitkomst bestuurlijke lus 68 6.5 tussenuitspraak 69

VanEys.indd 6 3-5-2015 11:11:19

VII

6.5.1 Hoofdregel 69 6.5.2 Hoger beroep en herziening 70 6.5.3 uitzonderingen 71 6.6 Conclusie 73

7 Ruimte en belemmeringen bij de toepassing van de bestuurlijke lus 75 7.1 Inleiding 75 7.2 Soorten geschillen 76 7.2.1 Eenvoudige geschillen 76 7.2.2 Specifieke geschillen 78 7.3 Discretionaire bevoegdheid 78 7.3.1 Wettelijke bepaling 78 7.3.2 Verzoek partijen 79 7.3.3 Grenzen discretionaire bevoegdheid 79 7.4 tijdsduur 81 7.4.1 tijdswinst 81 7.4.2 Vertraging 83 7.4.3 redelijke termijn 84 7.5 Appellant en belanghebbende 85 7.5.1 Ongelijkheid partijen 86 7.5.2 Derdebelanghebbenden 86 7.5.3 rechtsbescherming 87 7.6 Het bestuursorgaan 90 7.6.1 Centrale rol bestuursorgaan 90 7.6.2 belang van het bestuursorgaan 92 7.6.3 Detaillering wijze van herstel 92 7.7 Conclusie 94

8 Vergelijking van instrumenten 97 8.1 Inleiding 97 8.2 bestuurlijke lus en andere instrumenten 97 8.2.1 In stand laten rechtsgevolgen 97 8.2.2 Zelf voorzien 98 8.2.3 Passeren van gebreken 99 8.2.4 Informele lus 100 8.2.5 (Aangeklede) vernietiging 102 8.2.6 Nieuw besluit 103 8.3 Conclusie 103

VanEys.indd 7 3-5-2015 11:11:19

VIII

DE bEStuurLIjkE LuS

9 Conclusie 105 9.1 Samenvatting 105 9.1.1 Finale geschilbeslechting 105 9.1.2 Verschillende instrumenten 105 9.1.3 Procedure bestuurlijke lus 106 9.1.4 bestuurlijke lus en andere instrumenten 106 9.2 ruimte en knelpunten 107 9.3 Conclusie 109

Geraadpleegde literatuur 111

Geraadpleegde jurisprudentie 121

Lijst van geïnterviewden 125

VanEys.indd 8 3-5-2015 11:11:20