Antwerpen | 27 mei 2010

De bedrijfsarchieven van de Vlaamse zilverateliers Van Damme & Bourdon

Wouter Lammens

Inhoud

Deel 1 Abdijmuseum Ten Duinen 1138

InleidingMuseumcollectie

Deel 2 Zilvercollectie

Oorsprong en samenstellingBedrijfsarchieven Registratie Behoud en beheer Ontsluiting

Deel 3 Besluit

Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Deel 1

Inleiding

Abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Inleiding

Scharniermomenten

- 1949: start grootschalige opgravingen

- 1959: opening museum

- 1998: overname door de gemeente Koksijde

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Inleiding

Scharniermomenten

-2003: opening gerenoveerd en uitgebreid Abdijmuseum

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Inleiding

Het museum vandaag…

… verhaalt over het dagelijks leven binnen de muren van de cisterciënzerabdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen.

Deel 1 – Het Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Museumcollectie

Drie pijlers

- abdijruïne- archeologische collectie- zilvercollectie

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Museumcollectie

Abdijruïne

- vlakbij het museum- aan de oorsprong ervan- belangrijke trekpleister

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Museumcollectie

AbdijruïneArcheologische collectie

- kern van de museumverzameling- hoofdzakelijk middeleeuws- van potscherven tot monolithische bouwelementen- grote diversiteit materiaalsoorten

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Museumcollectie

AbdijruïneArcheologische collectieZilvercollectie

- verder besproken in Deel 2

Deel 1 – Abdijmuseum Ten Duinen 1138

ZilvercollectieDeel 2

Oorsprong en samenstelling

Oorsprong

- privé verzameling Maldague de la Héry - 1996: aankoop op lijfrente door gemeentebestuur- 2003: afzonderlijk opgesteld in Abdijmuseum

Deel 2 – Zilvercollectie

Oorsprong en samenstelling

Samenstelling

- kerncollectie: kerkzilver

- daarnaast: beelden, schilderijen, textiel- 15de tot 20ste eeuw- herkomst: heel Europa

Deel 2 – Zilvercollectie

Oorsprong en samenstelling

- sinds 2003 opgesteld in Abdijmuseum

Deel 2 – Zilvercollectie

Oorsprong en samenstelling

- sinds 2003 opgesteld in Abdijmuseum

Deel 2 – Zilvercollectie

Oorsprong en samenstelling

Nieuw museaal verhaal

- doel: valoriseren zilvercollectie vanuit eigen invalshoek- voorbereidingen opgestart in 2005- klemtoon op de productie van liturgisch vaatwerk in Vlaanderen- belangrijk voor de collectiedynamiek (cf. bedrijfsarchieven)

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Van Damme

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Van Damme: situering

- verworven in 2006- zilversmeden te Brugge- 19de en 20ste eeuw- specialisatie: kerkzilver

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Van Damme: samenstelling

- ontwerptekeningen

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Van Damme: samenstelling

- ontwerptekeningen- verkoopcatalogus

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Van Damme: samenstelling

- ontwerptekeningen- verkoopcatalogus- foto’s en notities

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Bourdon: situering

- verworven in 2009- prof. Van de Walle, Seminarie voor kunstnijverheid (UGent)- zilversmeden te Gent- 19de en 20ste eeuw- specialisatie: kerkzilver

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Bourdon: samenstelling

- ontwerptekeningen

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Bourdon: samenstelling

- ontwerptekeningen- foto’s en notities- verkoopscatalogi

Deel 2 – Zilvercollectie

Bedrijfsarchieven

Archief Bourdon: samenstelling

- ontwerptekeningen- foto’s, notities en brieven- verkoopscatalogi - medailles- medaillons- matrijzen- mallen- modellen- gietvormen- wapenschildjes

Deel 2 – Zilvercollectie

Registratie

Systematisch

- onderdeel beleidsplan 2009 - 2014- volgt uit registratieplan archeologische collectie- gelijklopend met opbouw digitale databank

Deel 2 – Zilvercollectie

Registratie

Stapsgewijs

- van basisregistratie tot volledige beschrijving- volgehouden inspanning vereist- samenwerking met partners

Deel 2 – Zilvercollectie

Registratie

Registratie nu

- uniek nummer voor elk object- vaste standplaats- foto’s- basisbeschrijving:

- materiaal- afmetingen- staat van bewaring- identificatie (trefwoord)- opmerkingen

- samengebracht in digitale databank

Deel 2 – Zilvercollectie

Behoud en beheer

Basisregistratie

- snelle controle bewaringstoestand- toewijzen aan vaste standplaats:

- toegankelijk en raadpleegbaar- aangepast aan materialen- samenhang archief garanderen

Deel 2 – Zilvercollectie

Behoud en beheer

Materialen

- vertegenwoordigd in de collectie:- papier- kalkpapier- metaallegeringen- hout (actieve houtworm, schimmel?)- gips- rubber

Deel 2 – Zilvercollectie

Behoud en beheer

Materialen

- maximaal per materiaalsoort bewaard- aangepaste verpakkingen

Deel 2 – Zilvercollectie

Behoud en beheer

Materialen

- maximaal per materiaalsoort bewaard- aangepaste verpakkingen

- metaallegeringen- hout > luchtdichte plastic dozen > silica korrels

Deel 2 – Zilvercollectie

Behoud en beheer

Materialen

- maximaal per materiaalsoort bewaard- aangepaste verpakkingen

Deel 2 – Zilvercollectie

Behoud en beheer

Materialen

- maximaal per materiaalsoort bewaard- aangepaste verpakkingen

- gips- rubber > ???

Deel 2 – Zilvercollectie

Ontsluiting

Algemene publiek

- vaste opstelling:- nieuw museaal verhaal- rotatie

- tijdelijke tentoonstellingen- bruiklenen aan andere musea- databank koppelen aan website

Deel 2 – Zilvercollectie

Ontsluiting

Onderzoekers

- raadpleegbare collectie:- unieke inventarisnummers- vaste standplaats- digitale databank

- toegang tot databank, eventueel van op afstand?

Deel 2 – Zilvercollectie

BesluitDeel 3

Besluit

De bedrijfsarchieven Van Damme en Bourdon…

- van belang binnen nieuw museaal verhaal zilvercollectie- grote verscheidenheid aan objecten en materialen- momenteel basisregistratie en eerste conservatiemaatregelen- heel wat praktische vragen- duidelijk doel: collectie ontsluiten!

Deel 3 – Besluit