Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Sessie B4: Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaanderen, een kwestie van de

school en de betrokkenheid? Carl Lamote, Jan Van Damme,

Wim Van Den Noortgate

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

Probleemstelling

• > 25 jaar onderzoek naar vroegtijdige schoolverlaters

• Individueel verhaal

• Leerlingkenmerken• Schoolkenmerken?• Methodologische beperkingen voorgaand

onderzoek.2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Literatuur

• Rumberger (2001, 2004): • Individual perspective• Institutional perspective

• Beiden noodzakelijk.

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 3

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Literatuur

Leerlingkenmerken Sociale achtergrond (opleiding ouders,

inkomen); Schoolse prestaties Betrokkenheid (engagement)

oSocial engagement– Indicator: relaties op school

oAcademic engagement – Aanwezigheid, huiswerk, …

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 4

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Literatuur

Schoolkenmerken Socio-economische compositie Schoolstructuur

oGrootte, ligging, net.

Schoolklimaat oSociaal kapitaal

– Relaties met leerkracht– Relaties tussen leerlingen onderling

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 5

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Literatuur

Probleem: schoolveranderaars.Schoolverandering: vorm van

‘disengagement’. Vicieuze cirkel van disengagement

Probleem: Schoolkenmerken? Welke school?

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 6

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

HUIDIG ONDERZOEK

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 7

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Huidig onderzoek

LOSO-databank 6411 leerlingen SO + eerste jaren HO/arbeidsmarkt

Selectie van 4735 leerlingen, waarvan 514 vroegtijdige schoolverlaters. 52 scholen

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 8

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Huidig onderzoek

Survival analyse met kruisklassificaties

Leerling mobiliteit

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 9

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 10

Leerling 1

Leerjaar 1 Leerjaar 6Leerjaar 5Leerjaar 4Leerjaar 3Leerjaar 2

School 1 School 2School 2School 1School 1School 1

Schoolkenmerken school 1 Schoolkenmerken school 2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Huidig onderzoek

SES (opleiding en tewerkstelling ouders) Leeftijd intrede SO Zittenblijven SO Geslacht Cognitief aanvangsniveau Socio-economische compositie school Relaties op school (ind. voor betrokkenheid)

“nieuwe leerlingen worden snel aanvaard” “leerkrachten vertrouwen de leerlingen”

Start in 1BStudiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 11

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

RESULTATEN

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 12

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Schoolveranderingen?

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 13

0 1 2 30.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

Aantal schoolveranderingen

Afstuderende leerlingenVroegtijdige schoolverlaters

Aantal schoolveranderingen

%

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

1 2 3 4 5 60

0.005

0.01

0.015

0.02

0.025

0.03

0.035

Kans vroegtijdig schoolverlaten

Leerjaar

Kan

sver

houd

ing

14

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Leerlingkenmerken

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 15

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Leerling reeds achterstand opgelopen in BaO? Kans op vroegtijdig schoolverlaten na

achterstand in BaO 2.6x de kans in vergelijking met leerlingen die wél op tijd SO aanvatten.

Leerling vertraging in SO? 2.4x

Leerling gestart in 1B? 2x

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 16

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Cognitief aanvangsniveau Een sd (0.62) hoger dan gemiddeld? Kans op

dropout daalt met 38%.Geslacht?

Jongens meer dan meisjes Meisjes 40% minder kans

SES Een sd (2.1) hoger dan gemiddeld? Kans op

dropout daalt met 47%.

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 17

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Schoolkenmerken

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 18

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Doet de school ertoe? Sociaal-economische compositie

o1SD hoger dan gemiddelde school? oKans op dropout daalt met 44%

Relaties op schoolo1SD hoger dan gemiddelde school? oKans op dropout daalt met 19%

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 19

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Resultaten

Interactie Leeftijd 1SO * SES Zittenblijven SO * SES

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 20

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Leeftijd 1SO * SES

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 21

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Zittenblijven * SES

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 22

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Conclusies

Leerlingkenmerken Vroegtijdig schoolverlaten laat zich al vroeg

aankondigen! Jongens meer dan meisjes Invloed van SES.

Schoolkenmerken Compositie van de school Belang van relaties op school en relaties met

leerkrachten!

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 23

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Beleidsaanbevelingen

Vroegtijdig schoolverlaten niet enkel zaak van SO! Initiatieven ter verlaging van dropout niet

enkel in SO.

Scholen met betere relaties, lagere dropout. Aantal leerkrachten/vakkenclusters.

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 24

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

WWW.STEUNPUNTLOOPBANEN.BEVragen/info: carl.lamote@ped.kuleuven.be

Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee 25