TEKST KEES VAN UNEN FOTO'S GETTY IMAGES

PREPARERENKUN JE LEREN

Vogels, vlinders of een aaibaar eekhoorntj e: opgezetteI ' ' ' I populair in inEerieurs. HeË prepareren is eenol-eren zLJlambacht waarvoor een heuse vergunning nodig is. 'Als j e

erop let, liggen in de stad overal dode dieren.'

De kunst van het opzetten van dieren - pre-pareren - mag eeuwenoud zijn, zelden washet zo in de mode als nu. Sla een woonbladopen en zie hoe in elk interieur met goede

bedoelingen wel een opgeprikte vlinder ofkever hangt. Enthousiastelingen doen er eenschepje bovenop met hertenkoppen of pape-gaaien op een stokje en de echte lieftrebberszetten een flamingo naast de eettafel.

In horeca-interieurs worden opgezettedieren al wat langer toegepast: de opgezettevos achter de smoezelige ramen van Café'tVossie in de Antilienstraat staat er sinds jaaren dag. Recenter ziin preparaten ook omarmddoor hippe horeca: stolpen met blauwe vlin-ders bij Aziatisch restaurant Woo Bros, een

hertenkop bij Bar Paul en een pythonskeletbij Chow. Hip dus. En wat hip is, is te koop bijHutspot - het hipsterwarenhuis met vestigin-gen op de Van Woustraat en de Rozengracht.

Direct bij binnenkomst in de winkel op deRozengracht staat de bezoeker oog in oogmet een pauw. Hij kilkt fier uit op vintagekastjes waarin modieuze brillen en horlogeszijn uitgestald en het koffiehoekje vol men-sen die diezelfde modieuze brillen en horlo-ges dragen.

Had het dier ooit kunnen vermoeden dathet in het gezelschap van een donzig, maardood kuikentje en een angstaaniagende ta-rantula zou belanden, met een prijskaartje(zroo euro) om zijn nek en een wand vol viin-

ders in liistles achter zich? Tussen de zeester-

ren onder stolpen, opgeprikte torren en eenverzaineling tropische vogels met ogen vanglas? Het opvallendste vlindertje is klein vanstuk en knalgeel. 'Phoebis argante' heet hij inhet Latijn en hij kost 45 euÍo. Uitgefladderd,maaÍ voor altijd gevangen in z'n schoonheid.

Verantwoordeliik voor deze fascinerendeuitstalling is Mario Molina Espeleta (44) vanwebwinkel Taxidermy.nl. De prangendstewaag: waar duikelt u die dieren op? Espe-

Ieta: "Opduikelen is niet het goede woord.We kopen ze bii leveranciers. De vlinderskomen bijvoorbeeld van kwekeriien in Aziëof Afrika. Een deel daarvan is bestemd voorvlindertuinen zoals die in Artis; een ander

27 SEPTEMBER 201 4

PS42

PREPABEREN

27 SEPTEMBER 201 4

PS44

-

:r

ffitffi

ffi

Gu=èdUoz=rtsOtsOL

deel is voor decoratieve doeleinden. Zo gaathet ook met kevers. Die worden ergens inAzië gekweekt, in verftonnetjes. In die tonne-tjes gooien ze plantaardig afual, waardooreen humuslaag ontstaat. De eitjes wordendaarin gelegd en dan krilg je larven, soms zo

groot als een mensenhand. Eng? Veel men-sen vinden van wel. ik vind ze vooral heelmooi. En ze doen niemand kwaad. Ze ziinbe-resterk, maar kunnen niet bijten. In Azië wor-den ze ook wel als huisdier gehouden. Netals vlinders zijn ze opgezet heel populair."

BloedspettersMaar na de dood - en vóór het eeuwige levenals opgezet dier - moet het nodige gebeuren.

Om een dier te prepareren is vakmanschapgeboden. Net als Espeleta volgde Ariannevan den Berg van prepareeratelier Vacht enVeren een cursus om erkend prepaÍateur te

worden. In haar appaÍtement in de Staatslie-denbuurt geeft ze workshops en zet ze zelf.

dieren op. Een echte atelierruimte ontbreekt,dus doet de keuken dienst als zodanig -samen met de studeerkamer, waaÍ een open-geslagen l<rant en een snilplank bloedspet-ters van het bureau moeten houden.

Uit de vriezer heeft Van den Berg zoluisttwee meerkoeten gehaald. Terwijl die liggente ontdooien in witte bakken op het aan-recht, vertelt zehoeze eraan komt. "Gevon-den. Als je erop let, liggen in de stad overaldode dieren. Meestal in de goot. Aangereden.Als ik langs een dood dier fiets, stop ik evenom hem snel in een plastic zak in mijn fiets-tas te stoppen." Even is het stil. "Ja, mensendie het zien, kijken misschien wel even op.Maar bijna niemand ziet het. Het gaat heelsnel. De lente is de beste tiid om dieren tevinden. Dan komen ze net kwetsbaar uit de

winter. Vogels ziin dan ook het mooist: vet-vrij en met hun mooiste kleed."

Vandaag leert ze de prepareerbeginselenaan Isaac Wopereis (tz), die nog één jaar opde middeibare school te gaan heeft om te be-denken wat hii wil studeren. Hii twiifelt tus-sen architectuur en biologie en die laatsteoptie heeft hem hier gebracht: een verken-nend dagje dieren snijden. Als voor hem ophet bureau een ontdooide meerkoet wordtneergelegd, slikt hii even. Een indringendegeur van stilstaand water op een waÍme zo-merdag lult de kleine ruimte. "Ja, meerkoe-ten stinken alti,d een beetie," zegt Van denBerg lachend. "Deze kon nog net. Ik hoop al-leen dat hil niet te kapot is. Z'n schedeltje isnamelijk helemaal verbrijzeld - aangeredendoor een auto, waarschiinliik. In dat geval ishet een goede oefenvogei."

Wopereis krijgt een doktersmesje aange-

reikt, slikt nog een keer en volgt dan de in-structies op die hij van Van den Berg kriigt."Je moet even naar het vel zoeken. Dan kunje het mesje daar zo in zetten." Enig wroetenIater - de geur nog iets sterker aanwezig -ligt het buikje van de meerkoet open. Wope-reis schuift ziin bureaustoel een stukle naarachteren. Wopereis: "Volgens mij heb ik een

darm geraakt." Van den Berg: "la, het is nietvoor watjes hè."

Wopereis is stil. "Vind je het nog leuk,Isaac?" vraagt Van den Berg. "Heel leuk,"antwoordt hij. Met minutieuze precisie wrikt,steekt en sniidt hil even later met het mesjeom de oogbal. Van den Berg: "Hij zo:ueÍ zo

uit moeten ploppen." Dan raakt Wopereis hetoog en deinst hij verschrikt terug. Maar alshij even later het hartje in z'n hand heeft,ontsteekt toch het prille biologenvuur inhem. "Zo klein en toch zo perfect."

Het mag dan wat provisorisch l<iinken,Vacht en Veren heeft alles goed geregeld.Zoals gezegd is Van den Berg erkend prepara-teuÍ en voor alle dieren die ze vindt, haalt ze

bii het politiebureau direct een Vervoersver-klaring dood dier op. Met die vergunning inbezit moet het dier binnen drie dagen bij eenvergunninghoudende pÍeparateuÍ ziin (in ditgeval ziizelf), die hem vervolgens mag opzet-ten. De pleparateur mag geen kosten rekenenvoor het dier - daarmee mag wetteliik geen

handel worden gedreven - maaÍ slechts voorhet prepareren. Van den Berg: "Vaak kennenagenten de procedure niet. Dan moet ik ze

uitleggen hoe het werkt en welk formulier iknodig heb. Dat is niet erg hoor, het is gewoon

niet algemeen bel<end."Lastiger ligt het bil uitheemse diersoor-

ten. Espeleta: "Daar komt een hele papier-winkel bil kiiken, omdat ie dan met interna-tionale wetgeving te maken hebt. Maar in Ne-

derland is het ool< al een gedoe. Biina alledieren * ratten en duiven uitgezonderd - zijnbeschermd. Een dier mag natuurlijk nooitgedood worden om hem te prepareren. Een

natuurlijke dood is een basisvoorwaarde."

Legendarisch nijlpaardOndertussen is het meerkoetenbuikle leeg.De ingewanden gaan in een zakje en wat restzijn het vel, de veren, de kop en de pootjes.Het is moeilijk te geioven dat dit droevehoople veren ooit een vogel was die in een

Amsterdamse gracht dobberde. Wopereisheeft de smaak inmiddels te pakken en liiktde stank te ziin vergeten. Van den Berg: "Mis-schien dat het in het begin even vies is, maardaarna wint de fascinatie het altiid."

Bii het NI( Prepareren won Van den Bergvorig iaar de derde priis in de categorie'lCeine zoogdieren'met een in Amsterdamgevonden steenmaÍter. De Johan Cruijff vanhet prepareren is Maurice Bouten, die uit eenroemruchte preparateursfamilie in Veniokomt. Hem was de eer toebedeeld hetIegendarische niilpaard Tania uit Artis op tezetten, waaÍvan aileen de huid al tweehon-derd kilo woog.

In de woonkamer van Van den Berg is eenhoek ingeruimd voor opgezette dieren. Erstaat een fazant, er hangt een meeuw en vooÍ-aan staat een eel<hoorntie. Stokstiif. Het dar-tele is eruit, maar aan aaibaarheid heeft hijniks ingeboet. Integendeel: een dode eek-hoorn is makkelijker te aaien dan een levendeen bovendien beter te bekijken. In die zin ishet opzetten van een dier een ode aan de es-

thetiel< ervan. Een opgezette krokodil in deogen kijken is zonder gevaar, hetzelfde doenbij een levend exemplaar vrijwel zeker hetlaatste wat u doet.

"Zie ie hoe mooi die staart is?" vraagt Vanden Berg. Liefkozend haalt ze haar vingersdoor de vacht. "Prepareren is een ambacht,handwerk, maar de achterliggende gedachteis het respect voor de natuur en de schoon-heid daarvan." Dan draait ineens het enigelevende dier in huis zich om: poes Gregor.Zonder de vraag afte wachten, zegt Van denBerg: "Eerst leek het me luguber om hem opte zetten als hii dood is. Maar de laatste tijdtwiifel ik." Alsof hii hoort wat er gezegd

wordt, gaan Gregors ogen even open. Echteogen zijn het, niet van glas. Nog niet. I

27 SEPTEMBER 20] 4

PS45

I-

0pgezette dierenI The Wunderkammer, pop-up shop van

1 0-1 9 oktober, Herengracht 366,

www.thewunderkam mer.eu

f Hutspot, Rozengracht 204 & Van Woustraat 2,

www.hutspotamsterdam.com

I Luxury by Nature, Diemerparklaan 52,

www.luxurybynature.nl

I The Otherist, Leliegracht 6,

www.otherist.com

I Vacht en Veren, www.vachtenveren.nl

I Taxidermy, www.detaxidermyshop. nl

I Concrete Matter, Haarlemmerdijk 127,

www.concrete - matter.com