Informatief schrijven

Les 3 – Alinea’s

Vandaag

Presentatie-eisen

Vervolg structuur: alinea’s

Opdracht: een goede

structuur

Jullie eigen teksten

Presentatie-eisen

Alleen of in tweetallen

Doel: overbrengen stijltips en activeren tot toepassen

Publiek: medestudenten

Duur: 10 tot max. 15 minuten

Beoordeling: voldoende/onvoldoende

(voorwaardelijk voor cijfer dossier)

Presentatie-eisen

Inhoud:

Toelichten hoofdstuk naar keuze van Hermans (of ander onderwerp)

Voorbeeld/analyse op een zelfgekozen genre/stuk tekst

Publiek laten toepassen/interactie/verwerking

Visuele ondersteuning en hand-out met schrijftips

Vandaag: wie wat wanneer schema invullen

Leeractiviteiten van Kolb

Leren: op te vatten als een proces dat

uiteindelijk leidt tot gedragsverandering. 

Verschillende fasen:

Concreet ervaren ('feeling')

Waarnemen en overdenken ('watching')

Abstracte begripsvorming ('thinking')

Actief experimenteren ('doing')

Varieer!Iedereen leert anders. Begin

eens met een van deze activiteiten

Concrete ervaringBv een oefening

Observatie/reflectie

Bv tekst analyseren

Verkenningtheorie

Bv PP met theorie

Actief experimenteren

Bv checklist geven en proberen

dromer

denkerbeslisser

doener

Specifieke tekstgenres: vragen?

Persbericht

Adviesnota

Journalistiek

achtergrondartikel

Column

Enz.

Goede opbouw: eerste gedegen vooranalyse

Een goed opgebouwde tekst…

leest prettig

is makkelijk te begrijpen

is goed te 'scannen‘

Doel

genre

Publiek

Keuzes: - Inhoud - Opbouw - Stijl

Tekstschema

NIVEAU I: Basisuitspraak =

(antwoord op hoofdvraag tekst)

AlgemeneUitspraak

Bron x:voorbeeld van …

NIVEAU 2:Algemene uitspraak =

(antwoord op deelvraag /topische

vraag)

NIVEAU 3: Uitwerking/specificeri

ng

Algemene uitspraak

Bron y:citaat mevrouw Y

over..

Van tekstschema naar alinea

Algemene uitspraken zijn basis voor

- hoofdstuk (bij grote tekst)

- paragraaf (bij middelgrote tekst)

-of alinea (bij korte tekst)

Een alinea, de kleinste structuureenheid van een tekst

Na witregel of inspringen

Een afgeronde eenheid

Heeft betrekking op één onderwerp

en behandelt slechts één bepaald deel van dat onderwerp

Alinea-opbouw

Kernzin + onderbouwing van de kernzin

1. Kernzin aan het begin: meteen informatie

prijsgeven, gemak voor de lezen

2. Kernzin als tweede zin: na verbindende zin

3. Kernzin aan het einde: conclusie na alle

argumenten

kernzin

uitwerking

uitwerking

kernzin

Schrijf in alinea’s

Maak de relatie met de kernzin zo duidelijk mogelijk met verwijs- en verbindingswoorden

- Verwijswoorden: deze, die, dit, dat, ze, hen en hun

- Verbindingswoorden: bovendien, ten eerste, kortom, immers, maar, dus, zoals,

hoewel, daardoor

Aantrekkelijke alinea’s zijn:

1. duidelijk

2. afwisselend:

- kernzin niet steeds op dezelfde plaats

- varieer met verwijs- en verbindingswoorden

- wissel in de lengte van alinea’s (ideale alinea: 6 regels)

Wat is de kernzin? (Hermans oef. 2.2)

Van geluk huilende vogelaars rapporteerden in april dit jaar de terugkeer van

de ivoorsnavelspecht in Amerika. De vogel was zestig jaar geleden voor het

laatst gezien en werd als uitgestorven beschouwd. De vogelaars toonden

video-opnamen van de vogel, gemaakt in de moerasbossen van Arkansas. Een

beeld-voor-beeldanalyse toonde aan dat het werkelijk om deze vogelsoort

gaat.

Kernzin: “Van geluk huilende vogelaars rapporteerden in

april dit jaar de terugkeer van de ivoorsnavelspecht in

Amerika. ”

Wat is de kernzin? (Hermans oef. 2.2)

Twintigers hebben heel goed in de gaten hoe moeilijk het is om je in te

vechten, überhaupt een kans te krijgen. Dertigers lopen tegen de grenzen van

hun carrièrekansen aan en veertigers beginnen zich angstig te realiseren dat

ook zij, na jarenlange trouwe dienst, er bij een reorganisatie uit kunnen

vliegen. Vijftigers en zestigers moeten tegen wil en dank doorwerken, de

sociale zekerheid wordt overal in de westerse wereld gesaneerd. Kortom: het

feest is voorbij en dat stemt tot nadenken.

Kernzin: “Kortom: het feest is voorbij en dat stemt tot nadenken.”

Wat is de kernzin? (Hermans oef. 2.2)

De matige kwaliteit van de opleiding is niet het enige probleem.

Organisatorisch schort er ook nog het een en ander aan. Ziekenhuizen in

Amsterdam en Leiden willen bijvoorbeeld helemaal geen huisartsen opleiden,

zolang ze die een dag in de week vrijstelling moeten geven voor bijscholing op

de medische faculteit. Roostertechnisch is dat een ramp, zo klagen de

ziekenhuizen.

Kernzin: “Organisatorisch schort er ook nog het een en ander aan. ”

Samenhang alinea’s

Samenhang in alinea’s én samenhang tussen alinea’s

Zorg voor duidelijke verbinding tussen alinea’s

(signaalwoorden, overgangszinnen)

Zorg dat alinea’s elkaar logisch opvolgen

(ordeningsprincipes)

Bijzondere alinea’s

De begin- en eindalinea moeten indruk maken op de lezer

Begin: prikkelen tot verder lezen

> informatief en aantrekkelijk

Slot: afsluiten zodat het blijft hangen

> samenvattend en concluderend

Komende weken: de aandacht van de lezer vasthouden!

Een opdracht: tekst structureren (15 min.)

Stap 1 (structureren)

Vijftien ballonnen met tekstfragmenten, gebaseerd op een bestaande tekst.

Alleen ballon 1, 6 en 15 zijn gestructureerd. Zet alle ballonnen in de juiste

volgorde.

Stap 2 (schema)

Noteer van iedere ballon de kernzin (het tekstschema).

Stap 3

Maak vervolgens van deze fragmenten een lopende tekst.

Jullie eigen teksten

Ga in groepjes van drie zitten

Heeft iedereen een plan voor de drie teksten?

Geef feedback op de eerste versie van de eerste

tekst

(in relatie tot vooranalyse en bouwplan)

Individueel:

Verwerken feedback

Voor volgende week…

Bestuderen:

- Hermans: H 3 & 4

- Braas & De Schepper: H 4

Maken:

- Herzien versie tekst 1

- Eerste versie tekst 2 incl. vooranalyse en tekstschema

Meenemen in tweevoud!

Doen:

- Voorbereiden presentatie