CULTUUR VERANDEREN?

CULTUUR IS ALS EEN REGENBUI

Doet iedereen zijn best, maar is jullie resultaat niet naar wens?

Zoals een regenbui bestaat uit druppels, zo bestaat cultuur uit de losse momenten waarop mensen met elkaar omgaan.

Die ene druppel maakt niet uit, maar alles samen maakt je nat.

CULTUUR IS ALTIJD IN BEWEGING

De omgang verandert iedere dag door klanten en leveranciers, nieuwe ideeën en mensen.

Maar sommige onderdelen zijn stug.

Dat kan de trots van het bedrijf zijn, omdat het de resultaten stimuleert. Of tot frustratie leiden, omdat het de resultaten belemmert.

Wat houd je gevangen?De 3 universele regels van cultuur.

Eén van de meest effectieve en veel voorkomende spelregels voor stagnatie is de impliciete spelregel: stel gevoelige onderwerpen niet aan de orde. Juist de gevoelige onderwerpen houden ontwikkeling tegen en beheersen onzichtbaar de gang van zaken. Waar mensen het dilemma tegenkomen om het wel of niet over een gevoelig onderwerp te hebben, kiezen ze vaak dat niet te doen. Als ze het een keer wel doen, hebben ze te weinig vaardigheid om dat zo te doen dat het vooruitgang oplevert. “Zie je wel! Het blijft ook altijd hetzelfde.”

REGEL 1 VAN CULTUUR:Bespreek geen gevoelige onderwerpen.

Gevoelige onderwerpen bewaken de grenzen van de cultuur. Ze beheersen onzichtbaar en onbespreekbaar de gang van zaken.

Meestal gaan we ze uit de weg. Als het uiteindelijk toch moet, hebben we te weinig vaardigheid om vooruitgang te realiseren.

REGEL 2 VAN CULTUUR:Toeschouwers bestaan niet.

Mensen nemen graag afstand van frustrerende onderdelen in de cultuur. Ze bekijken het graag van een afstandje als toeschouwer. Ze zwijgen op de momenten waar het om gaat en klagen achteraf bij anderen.

Helaas. In cultuur geldt: wie zwijgt, stemt toe. Je werkt aan verandering of aan behoud. Er is geen middenweg.

REGEL 3 VAN CULTUUR: Geef dubbelzinnige opdrachten door.

Dubbelzinnige opdrachten zijn met zichzelf of met ander gedrag in tegenspraak.

“Jullie moeten als zelfsturend team gaan werken” en vervolgens op alle besluiten invloed uitoefenen. Of: “Ik wil het grondig en ik wil het nu!”.

Uitvoerders kunnen alleen maar falen, opdrachtgevers zijn steeds weer teleurgesteld.

Ze leiden tot onveiligheid, passiviteit, stress en scepsis. De handigste manier om ermee om te gaan is ze doorgeven aan anderen, zodat jij er zelf geen aandeel meer in hebt.

HOE KRIJG JE GRIP OP CULTUUR?

Het helpt om cultuur op te delen in 3 elementen:

1. Spelregels voor praten, doen en laten.Mensen die “niet passen” overtreden structureel de spelregels en houden het meestal niet vol in een organisatie.

2. Vaste reactiepatronen tussen mensen.Reactiepatronen zijn vaak zelfbevestigend, slijten daarom steeds verder in en ontwikkelen zich vaak naar uitersten.

3. Steeds dezelfde keuzes maken.De organisatie ontwikkelt aannames over de andere optie die nooit worden getoetst aan de praktijk. Dus andere opties zijn eigenlijk geen optie meer.

WANNEER KUN JE WAT DOEN?

Je persoonlijke ervaring is je antenne.

1. Wat zijn spannende momenten? Waarschijnlijk zijn dit momenten waarop iemand (bijna) een belangrijke spelregel breekt. Welk doel dient die spelregel?

2. Wanneer voel je: ‘daar gaan we weer’ of ‘zij doen ook altijd hetzelfde’?Waarschijnlijk zijn dit de momenten waarop je elkaar in de greep hebt. Hoe doen jullie dat? Wat is de intentie? Effect?

3. Welke discussie komt steeds terug?Welke opties worden vooraf al afgeschreven als mogelijkheden? Wat gaat de groep daarmee uit de weg?

GUN JEZELF DE TIJD EN EER HET OUDE

Cultuur kun je niet in één klap veranderen. Je kunt alleen bijsturen. Het voordeel is dat de momenten waarop dat kan elke dag weer terugkomen. Je mag dus een kans missen.

Hoe vaker je een andere route weet te nemen, hoe makkelijker het wordt. Uiteindelijk gaat het zelfs vanzelf. De norm werkt voor je in plaats van tegen je.

Eer onderweg de intentie van de oude spelregels. Zij hebben de organisatie gebracht waar ze gekomen is. Doe je het niet, dan krijg je competitie tussen oud en nieuw. En dan winnen de oude het altijd van nieuwe regels.

GA ZELF VOOROP EN VRAAG STEUN

Want je kunt niemand vooruit sturen in onbekend gebied en het is een lange reis met uitdagingen.

• het vraagt durf, want je zonder experimenteren gaat het niet;

• het vraagt tolerantie, want jij en anderen zullen fouten maken;

• het vraagt doorzettingsvermogen, want alleen oefening baart kunst;

• het vraagt prioriteiten stellen, want je hebt minder tijd en energie voor andere zaken;

• het vraagt alertheid, want fouten verleiden tot ‘zie je wel, het nieuwe werkt niet’;

• het vraagt kwetsbaarheid, want je bent gekomen waar je bent omdat je goed presteerde onder de oude spelregels.

Er zijn je al velen voorgegaan, van klein tot groot.

Je bent dus niet alleen.

SUCCES!

Meer informatie:Bastiaan van GilsGedragsexpert en organisatieadviseurHouse of Performance, Utrecht

http://www.vangils.org/bastiaanhttp://www.houseofperformance.nl