Cultuur van het moderne20e eeuw, 1e helft

§12ACTEERSTIJLEN / THEATER

Tot 1900 Naturalistisch theater

Alles zo realistisch mogelijk

Veel decorwisseling en

toneeltechniek

Zaal verduisterd

Toneel is denkbeeldige 4e wand

Publiek nooit rechtstreeks

aangesproken

tb 68

Overtrokken acteerstijl

Bespot in o.a. Lucky Luke strip

Stanislavski methode bevordert naturalisme Acteur:

Niet iets spelen, maar echt voelen

Helemaal in de rol, invoelen vanuit eigen emoties

Acteur is het karakter ipv het te spelen

Mens-ZIJN is belangrijker dan mens-SPELEN

Nog steeds populair in Hollywood: Dustin Hoffman blijft een nachtje wakker als hij een uitgeputte man moet spelen.

tb 68a

Meyerhold breekt met naturalistisch theaterCommunistisch RuslandPubliek realiseren dat het toneel isAbstract decor met verhogingen en katrollenAlle spelers in een kostuum

tb 68b

Biomechanica

Acteurs: net zo efficiënt bewegen als een arbeider in de fabriek

tb 68b

DOC 5-10: Biomechanica

Brecht: episch theater

Duits theaterschrijver; links-georiënteerd.= Vertellend theater. 1. De toeschouwer zal duidelijk zien dat toneel

gespeeld wordt.2. De speler zal zich niet met zijn eigen rol

identificeren.3. De toeschouwer zal zich niet inleven maar (zoals

bij sportwedstrijden) tot een kritische medespeler worden.

4. Niet het gespeelde, maar dat wat je kan leren is belangrijk.

5. De toeschouwer heeft steeds een kritische afstand tot datgene wat zich op het toneel afspeelt.

Brecht steeds in conflict met Nazi-Duitsland

tb 69a

Vervreemdingseffecten

Middelen om de illusie van het theater te doorbreken:

1. Inleidende teksten

2. Verhaal onderbreken met liederen

problemen algemeen gemaakt;

3. Decor geeft aan dat het om theater gaat.

overduidelijk decorstukken op een toneel.

4. Alleen de meest noodzakelijke rekwisieten;

5. Filmfragmenten doorbreken het decor.

tb 69a

Weduwe Begbick, Fatty en MosesBeruchte bedriegersStichten Mahagonny (Netzestadt = spinneweb)

Stad van licht vertierMannen geld afhandig makenHaifische (Meisjes van plezier) w.o. Jenny Smith

Mahagonny

Theaterstuk van Brecht en Weill: het verhaal

Jim Mahoney, Jacob Schmidt, Sparbüchsen Bill en Alaskawolf JoeZeven jaar houthakken in AlaskaWillen geld verteren

wb 44

VID 5-14: Fatty en Moses lokken mannen uit de stad naar Mahagonny

VID 5-15 Jim Mahoney, Jacob Schmidt, Sparbüchsen Bill en Alaskawolf Joe keren terug uit Alaska

Opdracht 9Vergelijk Fatty & Moses; de mannen uit de stad en de groep Jim & vrienden.Gebruik het analyseschema ‘drama’.

Jim krijgt een relatie met Jenny SmithJim krijgt wat later genoeg van het ‘lege’ inhoudsloze bestaan in Mahagonny en wil wegHij wordt weerhouden door zijn vrienden VID 5-16 Jim wil weg

Opdracht 10a Hoe proberen Jim en zijn vrienden elkaar te

overtuigen?b Wat maakt de kleding duidelijk over Jim en zijn

vrienden?c Wat is Jim in zijn kleding vergeten?d Waarom wil Jim zijn hoedje opeten?

Jim is terug in Mahagonny en zit geweldig te ‘genieten’ op een terrasje van een concert door een pianola (automatische piano) Dan barst hij in woede uit.

VID 5-17 Op het terras

Opdracht 11a Wat is de ironie in het gebruik van de pianola?b Wat is zijn boodschap aan de andere mensen op

het terras?c Hoe reageren de omstanders?d Hoe ondersteunt de muziek de gebeurtenissen op

het toneel?

Jim krijgt pas gehoor als een orkaan Mahagonny bedreigt. Zijn visie:

Laten we altijd leven alsof een vulkaan op komst is, laten we doen waar we zin in hebben.

De nieuwe lijfspreuk wordt:

Het Mag:

eerst het eten,

dan de liefde,

vergeet het boksen niet,

zuipen zolang je kunt

en besef vooral

dat alles hier mag

Jacob vreet zich te barsten

Alaskawolf Joe wordt doodgeslagen bij een bokswedstrijd

Sparbuchsen Bill wil Jim niets lenen als die de rekening niet kan betalen.

Jim wordt terechtgesteld en veroordeeld want

gebrek aan Geld is het ergste

misdrijf in Mahagonny

Toen ik naar deze stad kwam om met geld

mijn plezier te kopen was mijn ondergang bezegeld. Nu zit ik hier en heb er niets aan gehad. Ik was

degene die zei; ieder moet zich een stuk vlees afsnijden met zijn mes

maar het vlees was rot. De vrijheid voor geld was geen vrijheid, ik at

maar bleef hongerig.

Jim’s laatste woorden voor de executie:

xx

xx

xx

tb xxxx

xx