Theater Modern & Massa Theater

Klassiek Toneel

Gijsbrecht van Aemstel

Thema analyseren

Thema-traditie In wat voor traditie past dit thema/toneelsoort?

verhalend/ abstract; komedie; tragedie; absurd; episch drama; naturalistisch drama

Thema-ontwikkeling/ Verhaallijn/ Plot

Hoe ontwikkelt zich het verhaal /personages gedurende het spel

1. expositie : de uiteenzetting van wat voorafgegaan is om wat volgt te kunnen begrijpen;

2. intrige: de verwikkeling, de ontwikkeling van een probleem wordt geschetst;

3. climax: hoogtepunt van de spanning  (door het toespitsen van het conflict);

4. catastrofe/ontknoping: het begin van de ondergang van de held/ of de oplossing voor het probleem;

5. peripetie: de beslissende wending en de afwikkeling.(point of no return)

Functie personages Wat is de functie van de personages in het stuk

Protagonist, antagonist, bijrol, figurant

Theater analyseren

INHOUDELIJKE THEATER ASPECTEN FORMELE THEATER ASPECTEN

ACTEERSTIJL

Naturalistisch

Mechanisch

Melodramatisch

Subtekst

Tegenkleur

Innerlijke monoloog

RUIMTE /ZAAL

Locatie

speelruimte / speelvlak,

podium

plaats van het publiek

ACTEURS

Beweging/houding

Mimiek

Stemgebruik

Kostuum/ Grime/Kapsel

ENSCENERING

Decor-soort

Decor/ Rekwisieten

Licht

Geluid/ muziek

Visuele Media

mise-en-scène

Vervreemding

REGIE

Regie

Enscenering

REGIE-CONTRAST

licht contrast

Spel-contrast

Ruimte-contrast

Kleurcontrast

TIJD

Tijdspanne

Tijdservaring

VOORSTELLING

Thema

Thema-traditie

Thema-ontwikkeling/ Verhaallijn/ Plot

Functie personages

BETEKENIS

Betekenis van het stuk

Betekenis van de enscenering

DOEL

Doel regisseur/dramaturg/ schrijver

Doel opdrachtgever

Relatie Doel - tijd

OPVATTING

beschouwers-perspectief

kunstenaars-perpectief

FUNCTIE

levensbeschouwelijk

Esthetisch

Politiek

Economisch

Educatief

Recreatief

THEATRALE LAAG/ MIDDELEN THEATRALE SAMENHANG NARRATIEVE LAAG SYMBOLISCHE LAAG

Episch theater

Berthold Brecht

Absurdistisch Theater

Waiting for Godot (Samuel Becket)

Actie TomaatIn de toneelwereld was steeds meer kritiek op de overheid-bemoeienis. Het subsidiesysteem zorgde voor te elitair theater dat maatschappelijk engagement miste.

In 1969, tijdens de première van De Storm van Shakespeare door de Nederlandse Comedie onder regie van Han Bentz van den Berg, gooiden Lien Heyting en Ernst Kats van de Amsterdamse Toneelschool tomaten naar de acteurs

Werktheater

Het Werktheater is ontstaan in 1970 na de vernieuwingen ten gevolge van Actie Tomaat.

In grotendeels geïmproviseerde voorstellingen zonder decor sneed het collectief van toen maatschappelijke thema’s aan.

De voorstellingen werden vooral gespeeld op locatie. De speelstijl van Het Werktheater werkte door in de volgende acteursgeneratie

Dogtroep

Artistieke grondprincipes•Interdisciplinair: mix van muziek, beeld en actie

•De medewerkers zijn zelfstandig, de artistiek leider draagt uitgangspunten aan, hakt knopen door en brengt de verschillende elementen samen.

•Lokatie-toneel de architectuur van de speelplekken en het daar aanwezige publiek zijn uitgangspunten voor de voorstelling.

•De optredens zijn landschappelijk. Het publiek kijkt rond. Er wordt geen vaste betekenis gedicteerd.

•Spelers musici en technici vormen gezamenlijk het theaterbeeld, waarbinnen er voortdurend niveau verschuivingen zijn waarin technici of muzikanten de centrale actie over nemen van de spelers en vice versa.

•Het spel wordt niet vastgelegd in een repetitie proces. Binnen een zorgvuldig uitgewerkt scenario van acties en cues is elke speler vrij te reageren op onverwachte gegevens van het moment.

Dogtroep

De Verzuiling de clubjes-mentaliteit van de jaren ’50/ ’60

POLITIEK RELIGIE

KatholiekGereformeerd

Vrijzinnig Protestant

De Verzuiling de clubjes-mentaliteit van de jaren ’50/ ’60

POLITIEK RELIGIE

KatholiekGereformeerd

Vrijzinnig Protestant

Socialisme Liberalisme Religie

De Verzuiling de clubjes-mentaliteit van de jaren ’50/ ’60

Socialisme Liberalisme Religie

Het Engagement de clubjes-mentaliteit van de jaren ’50/ ’60

Politiek Liberaal Algemeen

Wim Kan

Paul van Vliet Toon Hermans

Wim SonneveldHenk Elsink

Cabaret

Frankrijk als uitgangspunt

De Franse Revue

De franse “revue” als uitgangspunt voor de Nederlandse Cabaret-scene

Veel Nederlandse cabaretiers uit de jaren 60/70 maken cabaret naar Frans model, waarbij liedjes met een stukje “Stand-up” comedie wordt gecombineerd.

Cabaret

Toon Hermans

De “ONE-man”show

Bekendheid kreeg Hermans door zijn formule van de onemanshow, een voorstelling door één man uitgevoerd (weliswaar ondersteund door een paar muzikanten), die hij als eerste in het Nederlandse taalgebied introduceerde

Hoewel zijn werk vaak als cabaret beschouwd wordt, is het dat eigenlijk niet. Hij beschouwde zichzelf als een clown, en dat is waarschijnlijk de meest juiste typering. Het was pure kolder, omlijst door liedjes waarin het leven geprezen werd, of die ook kolderiek waren. Zijn shows waren op geen enkele manier gebonden aan de actualiteit (een kenmerk van cabaret, en zelfs zijn eerste op tv uitgezonden show (uit 1958) doet in de 21ste eeuw nog fris, en geenszins gedateerd aan.

Cabaret

Wim Sonneveld

Kritisch Cabaret

Wim Kan