Cuba

NL-versie

Inhoud

Verken 8 Havana

10 Varadero

22 Een woordje Spaans

Proef 21 Maak zelf de beste Cubaanse cocktails!

Beleef 14 Trek erop uit!

ontdek 4 Geschiedenis

6 Maak kennis met de Cubanen

12 Ook zeker de moeite waard!

16 Info van A tot Z

26 Woordzoeker

ContactVoor eventuele vragen of problemen kan je buiten de bezoekuren steeds contact opnemen met onze correspondent in ons kantoor ter plaatse. Deze mensen zullen ons zo snel mogelijk inlichten, zodat we je verder kunnen helpen.

Adres: GAVIOTA TOURSCalle 13 tussen nr. 2 en 4 Varadero Tel. (045) 66.78.64 of (045) 61 24 75Het kantoor is alle dagen 24/24u. open.

JETAIR BUREAUJe kan ons bereiken op het kantoor op de dagen en uren zoals vermeld op de eerste pagina van het informatieboek.Adres: Hotel Sol Sirenas Coral - Bloque Caracol Calle K – Varadero Tel: 045/ 61.47.10 (directe lijn)Vaste kantoorpermanenties op maandag tussen 10 en 12u.Noodnummer Jetair: 0032 59 56 56 66 (24/24u bereikbaar)Noodnummer ter plaatse: (0053) 718 347

Welkom in CubaZorgeloos genieten, dat is waar het op vakantie om draait. En dan is het goed te weten dat hier in Cuba een ervaren team voor je klaarstaat. Vragen, w ensen, problemen? Deze contactmomenten en formulieren zorgen ervoor dat je vakantie vlotjes verloopt. Onze hosts en hostessen staan te popelen om je mooiste tijd van het jaar te helpen inkleuren!

Ontmoet je host(ess) en je medereizigers! Tijdens de welkomstmeeting krijg je interessante weetjes te horen en stellen we je leuke uitstappen voor. Waar en wanneer? Kijk snel in je welkomstenveloppe!

Misschien heb jij ook suggesties voor ons. Al je bemerkingen kan je bij thuiskomst kwijt op ons online beoordelingsformulier, zodat we in de toekomst nog beter op je wensen kunnen inspelen.

Mocht je verblijf niet aan je verwachtingen voldoen, breng dan zowel de receptie als je host(ess) op de hoogte. Het tegemoetkomings-formulier wordt ingevuld en we zullen er alles aan doen om je een gepaste oplossing te bieden.

Kan een klacht niet ter plaatse worden opge-lost, vraag dan het formulier ‘kennisname van klacht’ op bij je host(ess). Het is onze job om je vakantie zorgeloos te laten verlopen!

Heb je tijdens je verblijf vragen, wensen of problemen? Je host(ess) komt regelmatig langs in het hotel om erop toe te zien dat je vakantie pico bello verloopt. Wanneer? Bezoekuren vind je op het infobord van je hotel. Ga op de dag vóór je vertrek zeker nog eens op die informatiewand kijken: je leest er alles wat je moet weten over je terugvlucht. Als er in het hotel geen infobord hangt, dan kan je alle info terugvinden in het infoboek.

Welkomst- meeting

Hotel- bezoeken

Beoordelings- formulier

Tegemoet- komings- formulier

Kennisname van klacht

2 3

21

10

6

1492 189819531902 1961

Als communistische staat wordt Cuba zo’n beetje als het buitenbeentje van de Caraïben gezien. Maar een groot deel van de geschiedenis verschilt nochtans niet zo veel van die van andere Caribische landen.

España por favor!Cuba werd al in 1492 ont-dekt door Columbus, maar wegens het gebrek aan de gehoopte edelmetalen bleef hij er niet te lang plakken. Het was pas in 1512 dat de Spanjaarden er werk van maakten om Cuba te koloniseren. Cuba werd een bloeiende kolonie dankzij de invoer van Afrikaanse slaven, suikerriet- en tabakplantages en Havana als één van de belangrijkste havens van de Caraïben.

The American wayHet rommelde al een tijdje tussen Cuba en Spanje en de bevolking begon op-standig te worden. Onder-tussen hadden de VS ook hun zinnen gezet op Cuba. Ze zochten enkel nog een excuus om het land aan te vallen. Dat excuus kwam er toen er in 1898 toen in de haven van Havana een Ame-rikaans schip ontplofte. Dat vonden de Amerikanen niet zo leuk en dus verklaarden ze Spanje de oorlog. Drie maanden later was de strijd beslecht en kregen ze het zeggenschap over Cuba.

De avonturen van Che en Fidel De bemoeienissen van de VS vielen niet in goede aarde bij de Cubanen en verzet kon dan ook niet uitblijven. In 1953 vielen 120 rebellen, on-der leiding van Fidel Castro, de Moncada-kazerne aan. Door gebrek aan organisatie werd de hele onderneming een grote flop. Castro werd gevangen gezet, maar her-won 2 jaar later zijn vrijheid. Niet veel later ontmoette hij Ernesto Che Guevara, die zijn ‘partner in crime’ zou worden bij de revolutie. Tijdens de nieuwjaarsnacht van 1958 werd het regime van dictator Batista ten val gebracht. Cuba onder Castro was begonnen.

Onafhankelijk, maar nog niet helemaalIn 1902 werd Cuba onaf-hankelijk verklaard. Maar er zat een addertje onder het gras, want de VS hadden in de Cubaanse grondwet enkele kleine lettertjes gezet die hen het recht gaven om Cuba binnen te vallen telkens wanneer ze de Amerikaanse belangen bedreigd achtten. Een schijn-onafhankelijkheid dus, want de Amerikaanse invloed in het land bleef nog steeds ontzettend groot.

Bye bye AmericaHet werd al snel duidelijk dat Castro van Cuba een socialistische staat wilde maken, dit zeer tegen de zin van de VS. In 1961 verbrak president Eisenhower dan ook alle diplomatieke betrekkingen met Cuba. Na een mislukte poging van Batista-aanhangers om Cuba te ‘bevrijden’ van het

communisme, kondigden de VS in 1964 een volledige handelsboycot af. Vanaf dan richtte Cuba zich vooral naar de Sovjet-Unie. Maar toen die uiteen viel, braken moeilijke tijden aan. Hoewel Cuba de laatste jaren uit haar isolement aan het raken is, moet de bevolking nog steeds heel zuinig leven.

Geschiedenis

Wist je dat…

Er in 1962 nipt een kernoorlog

vermeden is toen de Sovjet-Unie

kernraketten wilde plaatsen op

Cuba, gericht op de Verenigde

Staten?

4 5

MuziekWie Cuba zegt, zegt muziek. En terecht, want muziek is alomtegenwoordig in de Cubaanse sa-menleving. De Afrikaanse cultuur ligt aan de basis van de meeste Cubaanse muziek, want de slaven hebben met hun religieuze rituelen en zang de stevige ondergrond gevormd voor de uitermate rit-mische en opgewekte muziek. De Cubaanse muziek heeft verschillende genres. Er is de puur Afrikaans geïnspireerde muziek, doordrongen van trommels, zoals de rumba, de mambo en de cha-cha-cha. Een genre als son is dan weer meer geïnspireerd door de Spaanse balladestijl. Ook heel populair is de salsa. Dit genre is ontstaan in de jaren ’60 en is een mengeling van genres als son en rumba met de Amerikaanse en Latin Jazz. Wie de Cubaanse muziek van dichtbij wil beleven, hoeft niet ver te zoeken. In de hotels, in drinkgelegenheden en langs de straat... overal leeft het Cubaanse ritme!

Auto’sEen typisch beeld van Cuba zijn de oude auto’s, die je meteen overallen met een vlaag van nostalgie. Deze auto’s werden in de jaren ’50 geïmporteerd uit de Verenigde Staten. De meeste auto’s heb-ben wel geen Amerikaanse motor meer, omdat de onderdelen hiervan moeilijk leverbaar zijn in Cuba. Dankzij de vindingrijkheid van de Cubanen door het gebruik van huishoudtoestellen en onderdelen uit de tijd van de Sovjet-Unie, worden de auto’s zo lang mogelijk rijdend gehouden. Als je Havana bezoekt, laat je dan eens rondrijden in een oldtimer en verken de stad in stijl!

SigarenDe Cubaanse sigaar is wereldbekend en terecht. De Cubaanse sigarenrollers of ‘torcedores’ kennen hun vak als de beste, leveren dan ook heel kwalitatief werk en worden vaak gevraagd in het buitenland om hun kunsten te demonstreren. De sigaren worden in heel het land gemaakt en zijn dan ook makkelijk verkrijgbaar. Alle kistjes en bandjes zijn door Habanos SA, het staatsbedrijf dat de kwaliteit en export van de sigaren coördineert, voorzien van het label ‘Hecho en Cuba’, het Spaans voor gemaakt in Cuba. Hebben de sigaren dit label niet, dan kan de kwaliteit niet gegarandeerd worden en zijn ze zeker namaak.

RumDe favoriete drank in Cuba is zonder twijfel rum. Rum, gerijpt of ongerijpt, wordt dan ook verwerkt in allerlei cocktails. De ongerijpte of kleurloze rum wordt meestal gebruikt bij het klaarmaken van cocktails, zoals de welbekende Mojito en Cuba Libre. De gerijpte rum wordt onderverdeeld in drie soorten naargelang hun rijpingsduur: Carta Blanca (3 jaar), Oro (5 jaar) en Añejo (7 jaar).

Maak kennis met de Cubanen

SanteríaHoewel Cuba sinds de revolutie officieel atheïstisch is, zijn de meeste inwoners katholiek. Een andere religievorm, die voornamelijk uitgeoefend wordt door de Afro-Cubaanse bevolking, is Santería. Deze religie is een samenstelling van katholieke elementen en de West-Afrikaanse Yorùbáreligie. Ze is ontstaan in de tijd van de slavernij toen Afrikaanse slaven hun traditionele geloof moesten afzweren en verplicht waren zich te bekeren tot het Rooms-Katholicisme. Priesters of priesteressen kan je herkennen aan hun witte gewaad en halsket-ting met kralen. Vrouwen die het proces om priesteres te worden aan het doorlopen zijn, mogen niemand aanraken. Dus als je een afstandelijke vrouw in een wit gewaad ontmoet, is de kans groot dat dit een Santeríapriesteres in wording is.

Wist je dat…

Cuba de grootste arts-bevol-

king verhouding ter wereld

heeft en dokters soms zelf nog

bijverdiensten moeten zoeken

om rond te komen?

• Ongeveer 65% van de bevolking is blank en voornamelijk van Spaanse afkomst. Daarnaast heb je mulatten, zwarten en zelfs een klein percentage van Aziatische afkomst.

• Cubanen zijn vriendelijke en behulpzame mensen, die de neiging hebben snel, luid en met veel gebaren te spreken.

• Als je aan het praten bent met een Cubaan, vermijd dan politieke onderwerpen en uit zeker geen kritiek op het communistische regime. Dit kan zijn weerslag hebben op jou en je ge-sprekspartner.

6 7

HavanaZonder een bezoek aan Havana heb je Cuba nooit écht beleefd. De kleurrijke oldtimers die het straatbeeld sieren, de vele koloniale overblijfselen, de vrolijke ritmes van de son en de salsa, het algemene gevoel van nostalgie… Er kan geen twijfel over bestaan, Havana is een stad uit de duizenden en zal je voor de rest van je leven bijblijven.

Enkele niet te missen toppers:La Habana Vieja: Het oude centrum van de stad.Plaza de la Catedral: Gezellig plein met de kathedraal van San Cristobal als grote trekpleister. El Capitolio: Het presidentiële paleis, dat gemodelleerd werd naar het voorbeeld van het Capitool in Washington DC.De Partagas-fabriek: De oudste sigarenfa-briek van Havana.De Malecon: Een kilometerslange boulevard langs de zee, één van de bekendste attracties van Havana.Museo de la Revolución: Een uitgebreid museum, gevestigd in het oude presidentiële paleis, dat volledig gewijd is aan de Cubaanse revolutie.Castillo de la Real Fuerza: Het oudste gebouw van de stad, dat nu gebruikt wordt als maritiem museum.Havana Club Museum: Museum gewijd aan de nationale rum van Cuba.

A Kasteel El Morro

B. La habana Vieja

C. Plaza de la Catedral

D. Plaza de Armas

E. El Templete

F. Castillo de la Real Fuerza

G. Parque Central

H. National Theater

I. Hotel Inglaterra

J. Hotel Plaza

K. Capitolio

L. Partagas-fabriek

M. Sevilla hotel

N. Museum van de Revolutie

O. Malecon

P. Vedado-wijk

Q. La Bodeguita del Medio

500 m

C

DF

A

E

G

B

J

K

M

H

L

N

I

Q

O

PHAVANA

8 9

VaraderoEen meer dan 20 km lang fijn zandstrand en een doorzichtige blauwgroene zee die aan de horizon samensmelt met een helderblauwe hemel… dat kan al-leen maar Varadero zijn! Dit schiereiland is hét vakantieoord bij uitstek in Cuba. Luxueuze All Inclusive resorts en zonnekloppers sieren het strand, terwijl de zee getemd wordt door talloze watersporters. Maar Varadero is meer dan zon, zee en strand alleen. Ook in de stad valt er heel wat te beleven!

Enkele tips om je strand-vakantie in Varadero compleet te maken:Stadspark Josone: Ooit het privé-eigendom van een miljonairskoppel. Vandaag is het een prachtig park vol botanische tuinen, mooie vijvers, tropische vogels, muziek en restau-rantjes.Mansion Xanadu: Dit prachtige huis was ooit de woning van Mr. Dupont De Nemours, die in de jaren ’20 als eerste begon met grondspeculatie in Varadero. Hier kan je een verfrissende Mojito drinken op het buitenterras met een schitterend uitzicht op de zee.Artisanale markt: Een markt met originele, handgemaakte souvenirs.Livemuziek: Te horen en te zien in heel wat Creoolse restaurantjes, meestal ’s avonds.Restaurant ‘Casa de Al’: Dit gezellige restaurant met internationale keuken vlak naast het strand zou nog het buitenverblijf geweest zijn van Al Capone. Rustig en mooi, wel iets duur-der van prijs.Ecologisch park: Tussen hotel Paradisus Varadero en Melia Peninsula Vraradero. Het op één na laatste overgebleven stukje natuurgebied op Varadero en een must voor de wandelaars.

10 11

Santa Clara

Trinidad

Cienfuegos

✈Santa ClaraCienfuegos

Trinidad•

••

Santa Clara

Cienfuegos

Ook zeker de moeite waard!

Santa ClaraDe ‘stad van Che’ vertelt je veel over de geschiedenis van het land. De stad van Che? Jawel, je vindt er een indrukwekkend monument op de Plaza de la Revo-lución, een museum en het mausoleum van Che Guevara. Daarnaast is er nog de Tren Blindado, de trein die in 1958 door Che en zijn troepen ontspoord werd, wat een belangrijke zege was voor de Cubaanse revolutie.

TrinidadDe koloniale suikerhoofdstad van Cuba. Hier kan je genieten van de pittoreske kasseien straatjes, pastelkleurige huisjes, traditionele muziek, nostalgie en de Caribische sfeer. De belangrijkste bezienswaardigheden liggen rond Plaza Mayor, het hart van de stad. Hier vind je het klooster van San Francisco, Palacio Brunet en verschillende musea.

CienfuegosIn de koloniale tijd stond deze havenstad aan de zuidkust van Cuba bekend als de ‘Parel van het Zuiden’. Nu is het vooral een toeristische trekpleister vanwege de fascine-rende architectuur. Naast de vele koloniale gebouwen is er ook het 19de eeuwse paleis Palacio de Valle, het Castillo de Jague en de Jardín Botánica Soledad, een van de grootste botanische tuinen van Latijns-Amerika.

12 13

Havana ColonialTijdens deze daguitstap krijg je een zeer volledig overzicht van wat zowel het oude als het moderne Havana te bieden hebben. Om te beginnen kan je genieten van een prachtig panorama vanaf de ‘Bacunayagua’ brug. In het nieuwe stads-gedeelte ga je een kijkje nemen bij het Plein van de Revolutie, om daarna via de Malecon terecht te komen bij het centrale park van Havana, met het Capitool en het statige theater. Een aanrader en must voor elke Cuba-bezoeker. Na de maal-tijd trek je met de bus verder naar het oude stadsgedeelte, Habana Vieja, waar je kennis maakt met een reeks indrukwekkende koloniale gebouwen en pleinen. Proef de sfeer van het bruisende Havana en geniet met volle teugen van de mooie binnenstad: Plaza de San Francisco de Asis, Plaza Vieja, Plaza de Armas, Plaza de la Catedral. In de namiddag is er nog vrije tijd voorzien op een typische markt in Havana.

JeepsafariBij deze avontuurlijke jeepsafari maak je kennis met het binnenland van de provincie Matanzas, langs rivieren en paden die anders niet toegankelijk zijn. Deze rit leidt je door het Cubaanse landschap met de vele suikerrietplantages, agaveplantages en fruitboomgaarden. Je wordt ‘s morgens opgepikt door de bus die je naar de verzamelplaats brengt waar je de jeeps krijgt. Onder begeleiding van twee of drie gidsen vertrek je richting binnenland, langs rotsige paden en stoffige wegen. Af en toe wordt er gestopt om uitleg te geven over het dagelijkse leven in het landelijke Cuba. Je gaat verder het binnenland in tot aan een ranch waar het middagmaal wordt geserveerd. Hier zit je midden in de natuur, aan de oevers van de rivier Canimar. Je krijgt wat vrije tijd om paard te rijden, te roeien, te zwemmen in de rivier of gewoon heerlijk te luieren in een van de hangmatten. Het laatste deel van dit avontuur brengt je naar de grot van Saturno. Hier zal je afdalen en krijg je de kans om een verfrissende duik te nemen in het heldere water. De bus brengt je rond 17u. terug naar Varadero, waar nog een boottochtje door de mangroves op het programma staat. Een onvergetelijke rit vol natuur, avontuur en de dagelijkse realiteit van Cuba!

Trek erop uit!Ontdek onze brede waaier aan uitstappen die, grensverleggend of cultuur-prikkelend als ze zijn, wel eens de geknipte hoogtepunten van je reis kunnen worden. Want reizen is: cultuur happen, natuur spotten, kicks opdoen, de lokale bevolking ontmoeten, proeven van streekproducten en uiteraard de sfeer van vakantie opsnuiven. Meer info en reservaties bij je host(ess)!

Guama EspecialGeniet van een rustig dagje natuur aan de zuidkust van Cuba! Je vertrekt ‘s morgens per bus via het Cubaanse binnenland tot bij de rivier Hatiguanico. Onderweg kom je voorbij kleine Cubaanse dorpjes en talrijke plantages. Je krijgt er uitleg over het dagdagelijkse bestaan op het eiland. Er is een korte stop voorzien bij Fiesta Compesina, een miniboerderij waar je kennis maakt met de fauna en flora van Cuba. Daarna is er wat sightseeing bij Playa Larga om vervolgens te lunchen in het recreatiecentrum Punta Perdices. Hier is er wat tijd voor een verfrissende duik in het verkwikkende water van de Caribische Zee. Na de maaltijd - bezoek kwekerij kan ook in voormiddag gedaan worden - ga je naar de krokodillen-kwekerij in de buurt om kennis te maken met deze moerasbewoners. Eenmaal bij de rivier scheep je in voor een tocht met speedboten doorheen de Treasure Lagoon, een groene omgeving die je meevoert tot bij La Boca de Guama, waar je een bezoek brengt aan een replica van een Taino-indianendorp.

3 Ciudades (Trinidad/Cienfuegos/Santa Clara per bus)Deze uitstap brengt je dwars doorheen het binnenland van Cuba. Langs typische Cubaanse dorpen, uitgestrekte suikerrietvelden en citrusplantages rijd je tot aan de zuidkust van het eiland. Onderweg krijg je uitleg over de landbouw, het schoolsysteem en het dagelijkse leven op Cuba. Voor je verder rijdt naar Trinidad, breng je een bezoek aan het centrum van Cienfuegos, de Parel van het Zuiden en hoofdstad van de gelijknamige provincie. Deze mooie stad is gelegen aan de grootste baai van het land en is getooid met statige koloniale gebouwen. Na dit bezoekje rijd je langs de Caribische kust tot bij Trinidad, de koloniale suikerhoofdstad van Cuba. Sinds 1988 is deze stad Cultureel Erfgoed van de Mensheid geworden en lokt ze duizenden bezoekers. Voel je terugglijden in de tijd en geniet van de kleurrijke straatjes, de zwoele muziek, de leuke taferelen, de smalle kasseienstraatjes en de schitterende koloniale architectuur. Na nog wat vrije tijd in het oude centrum of op de artisanale markt keer je huiswaarts. Onderweg wordt er ook nog gestopt in Santa Clara, de belangrijkste historische stad van Cuba, waar je het museum en mausoleum van Che Guevara kan bekijken.

Crucero del SolTijdens de catamarantocht geniet je met volle teugen van al het moois dat de Caraïben je kunnen bieden. Aan boord van een schitterende catamaran bezeil je de azuurblauwe wateren rondom Varadero terwijl je geniet van de Caribische zon. Overal duiken kleine ongerepte eilandjes op met parelwitte stranden. Je krijgt de gelegenheid om een duik te wagen in het verfrissende water. Wie wil, kan ook snorkelen. Aan boord vind je al het materiaal om de prachtige onderwaterwereld te gaan verkennen. De open bar zorgt ervoor dat je achteraf zeker geen dorst hoeft te lijden. Er wordt een bezoek gebracht aan ‘Cayo Cangrejo’, de dolfijnenla-gune, waar je interactief kan zijn met dolfijnen en kan genieten van de ongelooflijke vriendelijkheid en intelligentie van deze lieve dieren. De Seafari gaat verder richting Cayo Blanco, het witte eiland, waar je aanmeert. Het ondiepe, kristalheldere water rond dit kleine eilandje nodigt opnieuw uit tot een duik. Je kan wandelen langs het mooie strand of genieten onder de palmbladeren parasols. Op het eiland kan je smullen van een middagmaal bestaande uit al het lekkers dat de zee je te bieden heeft: vis, garnalen, calamares, stukken langoest. Een dessert en een koffie ronden de maaltijd af. Hierna heb je nog wat vrije tijd om te zwemmen of te snorkelen. Een onvergetelijke dag!

Grot van Saturno

Cienfuegos

Havana

Crucero del Sol

14 15

Van A tot ZInfo van A tot ZAmbassade

Indien je problemen hebt met je paspoort kan je je wenden tot de Belgische of Nederlandse ambas-sade.Ambassade van België Calle 8 – nr. 309 – tussen 3a Avda en 5a Avda Miramar – Havana Tel.: 07/ 204.48.06 Fax: 07/ 204.65.16Ambassade van Nederland Calle 8 – nr. 307 – tussen 3 en 5 Miramar – Havana Tel.: 07/ 204.25.11/12/34 Fax: 07/ 204.20.59

ApothekenHavana:- Farmacia internacional (hotel) Habana Libre- Farmacia internacional Miramar, ave. 41 no. 1814

hoek 20, Miramar- Farmacia int. (hotel) Plaza- Farmacia int. (hotel) Comodoro,…Varadero: - Farmacia int., calle 61 y 1ra avenida - Farmacia int., canal Kawama (hotel) Puntablanca - Farmacia int., centro comercial, Plaza Americas - Farmacia int., luchthaven Varadero - Farmacia int., (hotel) Brisas del Caribe

AutoverhuurVerhuurbedrijven hebben kantoren in de meeste hotels. De wagens zijn uitgerust met gewone versnellingsbak. Rijbewijs en paspoort zijn vereist. De borg kan betaald worden door middel van een kredietkaart. Benzine kost in Cuba ongeveer 1 CUC per liter. Benzinestations vind je langs de hoofd-wegen. De verzekeringen zijn niet in de prijzen inbegrepen, maar zijn sterk aanbevolen. Wees heel voorzichtig, respecteer de wegcode en lees aan-dachtig huur- en verzekeringscontracten alvorens ze te tekenen. Let op, vooral ’s avonds voor auto’s (en andere voertuigen) die vaak met onvoldoende verlichting rondrijden.

BankenDe Banco Financiero Internacional is de enige bank die buitenlandse valuta verhandelt. Het hoofdkan-toor bevindt zich in het centrum van Havana (in de buurt van hotel Nacional), op de hoek van Calle Linea en Calle N. Verschillende filialen kan je vinden op de volgende adressen:Havana:- 18 e/ 1 y 3, Miramar, Playa.- Oficios esq. Tnte. Rey, Habana Vieja

Hotel ‘Habana Libre’, 25 e/ L y M, Vedado- Centro comercial Carlos III, avda. ‘Carlos III’,

Centro Habana,…Open maandag tot vrijdag tussen 8-15u.Varadero:- Ave. 1a y calle 32- Centro comercial plaza Americas. Autopista del

sur km 11- Naast hotel ‘Be Live Las Morlas’- Canal Kawama, naast hotel ‘Villa Kawama’In Varadero zijn de openingsuren van 9 tot 15u. Om zeker te zijn ga je best ’s morgens naar de bank.

DokterIn de meeste hotels vind je een EHBO-post, waar men je onmiddellijk kan helpen. Heb je dringend een dokter nodig, ga dan naar:- Clinica internacional Varadero

1 ra ave. y calle 61, Varadero Tel.: (045) 66 77 10 / 66 77 11 Fax: (045) 66 72 26

- Clinica central ‘Cira Garcia’ Calle 20 – 4101 esquina 43, Miramar, La Habana Tel.: (07) 204 28 11 Fax: (07) 204 26 40

De meeste dokters praten een beetje Engels of Frans. Vraag altijd betaalbewijsjes na doktersbe-zoeken.

DouaneWanneer je vanuit een niet-EU-lidstaat een lidstaat binnenkomt per boot of met het vliegtuig, moet je rekening houden met grenscontroles. Je dient aangifte te doen van alle artikelen die al dan niet in een taxfreeshop zijn aangekocht. Dit zijn de van belasting vrijgestelde maximumhoeveelheden:Tabak: 200 sigaretten, 100 cigarillo’s, 50 sigaren of 250 rooktabakDrank: 4 liter niet-mousserende wijn en 16 liter bier en: 1 liter sterkedrank of 2 liter tussenproduc-ten (tot 22°) ofwel 2 liter mousserende wijn Andere artikelen dan de bovenvermelde: maxi-maal totaalbedrag per persoon (deze vrijstelling is beperkt tot € 175 voor reizigers jonger dan 15 jaar):- reizigers met het vliegtuig of per boot: € 430- andere reizigers (over de weg of reizigers met

privévliegtuig of -boot): € 300Boven dit bedrag moeten invoerrechten en BTW betaald worden. De vrijstelling voor tabak en alco-hol geldt slechts voor reizigers vanaf 17 jaar. Denk er ook aan dat vloeistoffen niet in de handbagage mogen en let op het maximumgewicht van je kof-fer! Raadpleeg je host(ess) voor de meest recente regelgeving rond douaneformaliteiten.

16 17

FooiHet is gebruikelijk fooien te geven aan taxichauf-feurs, buschauffeurs, gidsen, obers en hotelperso-neel. Vijf procent is voldoende in taxi’s, drinkgele-genheden en restaurants. De kamermeisjes van het hotel kan je ook gelukkig maken met een schaars artikel zoals shampoo, zeep of reukwater. Vele Cu-banen zien hun fooi als een kleine must. Een deel van de gekregen fooi dient afgestaan te worden en gaat in een centrale kas waarin ook de werkne-mers delen die niet rechtstreeks met je in contact komen. Kijk steeds prijslijsten en rekeningen na om problemen achteraf te vermijden, als je ergens iets gaat eten of drinken of inkopen doet.

GeldDe Cubaanse munt is de peso, onderverdeeld in centavos. De officiële wisselkoers van de peso met de Amerikaanse dollar is: 1 peso ‘convertible’ (CUC) = ± 1 USD (of € 0,92). De ‘echte’ lokale munt (Cubaanse peso) staat echter aan een koers van 26 peso = ± 1 USD. Sinds november 2004 is het echter niet meer mogelijk met de USD te betalen. Wel is het mogelijk USD of euro’s te wis-selen tegen de peso ‘convertible’. We raden echter af om Amerikaanse dollars mee te nemen, de verliesmarge bij het wisselen bedraagt immers 20%. In Varadero kunnen toeristen ook met de euro betalen, wat van de euro de meest geschikte munt maakt om mee te nemen naar Cuba. Let wel: wegens de jarenlange boycot worden Golden Master Card van KBC en ING, Beobank, Maes-tro, Amerikaanse creditcards (American Express, Diners), creditcards uitgegeven door een finan-ciële instelling met grote belangen in Amerika en Amerikaanse Travellers cheques nergens aanvaard! Enkel Visa en Mastercard worden aanvaard indien ze niet uitgegeven zijn door een Amerikaanse bank. Voorzie dus vooral cash geld om mee te nemen.

MuseaDe meeste musea zijn op zondag en maandag gesloten. Toch is het weliswaar mogelijk dat een museum of galerij ook op andere dagen sluit door brandstofschaarste of stroomstoring. Tijdens het laagseizoen komt dit vaak voor. Is er een museum dat je interesseert, dan vraag je best de juiste ope-ningsuren na bij de lokale toeristische dienst. De toegansprijs bedraagt meestal tussen 1 en 3 CUC.

PostPost versturen vanuit Cuba gaat heel langzaam! Postkaarten en brieven die je verstuurt naar Europa kunnen langer dan een maand onderweg zijn, reken minimum op een tweetal weken. Het verzen-den van een brief of postkaart naar Europa kost 0,65 CUC (of meer, afhankelijk van het gewicht). Postzegels worden verkocht in het postkantoor (correos) en in sommige hotelwinkels. De Cubaanse postzegels zijn heel mooi en op het hoofdkantoor in Havana kan je collecties verkrijgen. Er is een postkantoor aan 1a Avenida in Calle 36, naast Hotel Be Live Las Morlas en in het Commercieel Centrum Plaza Americas.

SafeVoor het huren van een safe kan je terecht aan de receptie van het hotel. Het wordt aangeraden dit te doen zodat je alle belangrijke papieren, geld, juwe-len en andere waardevolle voorwerpen erin kan op-bergen. In een aantal hotels is de safe inbegrepen, in andere hotels moet een dagprijs betaald worden, of vraagt men een waarborg voor de sleutel en/of het cilinderslot. Bij verlies van dergelijke sloten en/of sleutels wordt meestal een fiks bedrag als boete aangerekend. Let goed op je sleutels en sloten!

ShoppingRum en sigaren zijn de meest typische producten die je op Cuba kan kopen. Het is wel aangeraden deze niet te kopen op de zwarte markt, want de kwaliteit is niet dezelfde. Zowel voor rum als voor sigaren kan je terecht in de supermarkten of in de hotels zelf. Belangrijk: op 8 oktober 2003 werd er een nieuwe wet ingevoerd in verband met de uitvoer van sigaren. Je mag tot 50 stuks vrij uitvoeren zonder enig document. Zodra je dit aantal overschrijdt, eist de douane een officiële factuur van je. Op de of-ficiële sigarenkistjes die uitgevoerd mogen worden, bevindt zich altijd een holografische zegel. Als je kistjes bijhebt waar dit zegel niet op te vinden is, loop je het risico dat men je sigaren aanslaat. Ben je geïnteresseerd in ambachtelijke producten, dan raden we je aan een bezoekje te brengen aan de markt in Havana nabij de kathedraal. In de buurt van de kathedraal vind je ook veel winkels gespeci-aliseerd in Afrikaans-Cubaanse kunst. In Varadero vind je een soortgelijke markt aan straat 44. De winkels zijn gewoonlijk geopend van 9 tot 19u. Je kijkt dit best wel eens na voor je een dagje op stap gaat.Shoppingcenters:- Caiman, ave. 1ra tussen 61 en 62- Plaza Americas, autopista sur, km 11- Feria des artisanats, ave. 1ra tussen 15 en 46- ‘Caracoles’ boetieken vind je in de meeste hotels

en op de primera avenida

TaxiDoor de grote brandstoftekorten is het aantal bussen en treinlijnen beperkt. In de grote steden rijden er lokale bussen die het plaatselijk vervoer verzorgen. Deze bussen zitten overvol en een tic-ketje bemachtigen is een hele opgave. De buslijnen in de vele kleinere steden werden vaak vervangen door paard en wagen. Op deze manier door de stad rijden is een belevenis op zich, maar geen luxueuze manier van reizen. Taxi’s zijn het meest aangewezen vervoermiddel als je je wenst te verplaatsen in Havana of Varadero. Er bestaan twee soorten taxi’s. Je hebt de pesotaxi of toeristentaxi, die je kan herkennen aan de T op de deur (pesotaxi’s nemen je niet altijd mee). De meeste taxi’s zijn voorzien van een meter, de prijs is dan ook niet echt bespreekbaar. Toch is het aan te raden eerst even de prijs te vragen voor je een ritje maakt. Daarnaast zijn er de typische Cocotaxi’s. Tarief: 1 CUC per kilometer. Prijs vooraf afspreken.

Telefoon / faxHet nationale telecommunicatiesysteem in Cuba is behoorlijk verouderd en werkt niet altijd. Het is vaak moeilijk om zonaal en/of interzonaal te telefoneren. Hotels beschikken meestal wel over een systeem waarmee je internationaal kan bellen of faxen. Vraag de code aan de receptie, zodat je van op je kamer kan telefoneren (meestal 9 gevolgd door 119). Je kan ook naar het buitenland bellen vanuit een telefooncel, met een telefoonkaart. Dit is trouwens nog steeds de goedkoopste oplossing om naar Europa te telefoneren. De telefoonkaarten kan je vinden in de telefoonhokjes zelf, in banken en postkantoren. Sinds 2002 kan je met een aantal GSM-toestellen ook naar Europa bellen. Vanuit België werkt BASE en Proximus (heel sporadisch ook Mobistar), echter steeds afhankelijk van het gebruikte toestel (tri-band en sommige dual-bandtoestellen). Om naar het buitenland te bellen vanuit telefoon-cellen of met GSM doe je het volgende: 119 32 (voor België) + zonenummer zonder 0 + nummer van de abonnee.

18 19

TijdverschilOp Cuba is het zowel in de winter als in de zomer 6 uur vroeger dan in België.

Varadero Beach TourDeze rode dubbeldekkerbus in Londense stijl rijdt de hele dag in Varadero en stopt aan 42 haltes langs een vaste route over het hele schiereiland. De haltes zijn te herkennen aan de roodblauwe bordjes en vermelden de uurregeling van de Beach Tour. De bus komt ongeveer om het uur voorbij en rijdt van 9u. tot ongeveer 21u. (afhankelijk van de halte). Een dagticket kost 5 CUC en is onbeperkt bruikbaar.

VerkopersTijdens je verblijf zal je in grote steden of op het strand ongetwijfeld te maken krijgen met ‘jineteros’ of verkopers die je souvenirs, rum, sigaren of ande-re zaken proberen aan te smeren. Meestal voldoet een beleefde nee om ze kwijt te geraken, aangezien dit soort praktijken illegaal zijn in Cuba en ze niet in contact willen komen met de politie. Mocht je toch last hebben van een opdringerige verkoper, dan helpt het door te zeggen dat je al enkele weken in het land bent of studeert aan de universiteit. Jin-eteros maken vooral gebruik van rijke toeristen die niet vertrouwd zijn met het systeem, dus je geeft ze best de indruk dat dit niet het geval is. Weet dat ze zelf met een handvol CUC per dag al in een week of twee evenveel verdienen als een Cubaanse dokter in één maand verdient.

VertrekOp de dag van vertrek word je met de bus afge-haald aan je hotel of appartement. Het juiste uur en verdere vluchtinformatie vind je terug op het informatiebord of in deze infomap. Namens de directie van je hotel of appartement verzoeken wij je vriendelijk je kamer op de dag van vertrek voor 12u. te verlaten, eventuele rekeningen te veref-fenen en de sleutel af te geven aan de receptie. Gelieve enkele minuten voor het aangeduide uur klaar te staan. Opgelet: vertraging wegens verkeersdrukte is steeds mogelijk. Gelieve in dat geval even geduld te hebben. Controleer goed of je niets vergeten bent en of je je ticket en paspoort of identiteitskaart bij de hand hebt. Deze zijn nodig voor de formaliteiten op de luchthaven.

WaterHet leidingwater op Cuba is niet drinkbaar. Indien je graag een beetje water drinkt op je kamer, koop je best een fles mineraalwater. Voor mensen met gevoelige darmen en/of maag is het aangeraden mineraalwater te gebruiken om de tanden te poetsen (dit probleem is niet zozeer het geval in Varadero waar een eigen zuiveringsinstallatie actief is, maar wel in de rest van het land).

ZonEen mooie, gebruinde huid is voor veel mensen een must. Daarom raden we je aan verstandig te zon-nen. Een zonneslag of zonnebrand kan je vakantie een heel ongename wending geven. Enkele tips zodat je niet voor verrassingen komt te staan:- bruin geleidelijk aan- gebruik vaak en veel zonnecrème met een hoge

beschermingsfactor (koop op tijd en stond bij, want zonnecrème is niet altijd en overal verkrijg-baar)

- vermijd de zon rond de middag- houd een T-shirt en een hoedje bij de hand om je

tijdig te bedekken- let op met kinderen, hun huid is veel gevoeliger- gebruik geen zonneolie

Maak zelf de beste Cubaanse cocktails!

Tijdens je verblijf op Cuba zal je kunnen proeven van heel wat cocktails die ge-maakt zijn met Cubaanse rum. Deze zijn meestal eenvoudig te bereiden, zodat je ze ook thuis kan maken. Probeer de volgende recepten uit en word een echte ‘cocktailmeister’!

Cuba LibreIngrediënten: 5 cl rum Stukje limoen Cola IJsblokjes

Wrijf een stukje limoen over de rand van het glas. Knijp

het vervolgens uit in het glas en doe het uitgeknepen stukje limoen erbij. Vul het glas

met ijsblokjes. Giet de rum erover en

vul het glas verder aan met cola.

Doe de rietsuiker in het glas (bij voorkeur een lang glas) en knijp de helft van de limoen uit in het glas. Doe de rest van de limoen in het glas en stamp dit vervolgens goed door elkaar, zodat de sap vrijkomt. Roer de suiker en limoensap goed door elkaar. Voeg hierna de munt toe en stamp deze voorzichtig. Schenk nu de rum in het glas en roer alle ingrediënten goed door elkaar. Vul het glas met spuitwater en ijs en roer tenslotte alles nog eens goed door elkaar.

MojitoIngrediënten: 1 soeplepel rietsuiker 5 cl witte rum ½ limoen in partjes 3 takjes verse munt Spuitwater Veel ijs

DaiquiriIngrediënten: Sap van ½ limoen 5 cl witte rum Enkele druppels Marasquino likeur Veel fijngestampt ijs

Doe alle ingrediënten in een mixer. Goed mixen en in een gekoeld kegelvormig glas serveren.

20 21

BegroetenGoedemorgen / goedendag Buenos díasGoedenavond Buenas nochesTot ziens Hasta luegoMeneer SeñorMevrouw SeñoraSpreekt u Engels/Frans? Habla usted inglés/ francés?Ik spreek geen … No hablo …

Eten & drinkenWater AguaMineraalwater Agua mineral / agua sin gasSpuitwater Agua con gasBier CervezaKoffie  CaféThee TéWijn VinoVlees CarneVis PescadoSuiker AzúcarMelk LecheZonder ijsblokjes Sin hieloDe rekening aub La cuenta por favor

Wanneer?Maandag LunesDinsdag MartesWoensdag MiércolesDonderdag JuevesVrijdag ViernesZaterdag SábadoZondag DomingoVandaag HoyMorgen MañanaGisteren Ayer

Waar?Links A la izquierdaRechts A la derechaToilet Los bañosMarkt MercadoBankautomaat Cajero automáticoDokter El médicoApotheek La farmacia

TellenNul CeroEén UnTwee DosDrie TresVier CuatroVijf CincoZes SeisZeven SieteAcht OchoNegen NueveTien DiezTwintig VeinteDertig TreintaVeertig CuarentaVijftig CincuentaZestig SesentaZeventig SetentaTachtig OchentaNegentig NoventaHonderd CienDuizend Mil

Vraag en antwoordHoeveel kost het? Cuánto cuesta esto?Waar is …? Dónde está …?Wanneer? Cuándo?Ja SíNee NoAlstublieft Por favorDankuwel GraciasGoed / slecht Bueno / maloOpen / gesloten Abierto / cerrado

Een woordje Spaans

22 23

Voor blijvend vakantieplezier is het belangrijk dat de kwaliteit en het bijzondere karakter van je vakantiebestemming ook in de toekomst behouden blijven. Jij bent hierin onmisbaar. We helpen je graag op weg met onderstaande adviezen, zodat je kan blijven genieten van de mooiste vakanties.

Duurzaam toerisme

Koop geen foute souvenirsElk jaar moeten duizenden vakantiegangers bij terugkeer in België foute souvenirs bij de douane inleveren. Op de invoer staat bovendien een fikse geldboete, of zelfs gevangenisstraf. Foute souvenirs zijn gemaakt van bedreigde planten en dieren en brengen schade toe aan de natuur. Ook kunst en antiek kan je beter niet kopen wanneer er geen uit-voervergunning beschikbaar is. Bij twijfel, niet kopen.

Bescherm onze kinderenHoewel school ‘de beste werkplaats’ is, werken wereld wijd miljoenen kinderen jonger dan 14 jaar lange dagen. Ook op jouw vakantiebestemming kan je werkende kinderen tegenkomen. Door van kinderen te kopen, hou je kinderarbeid in stand en kunnen zij niet naar school. Bovendien concurreren kinderen met volwassenen op de arbeidsmarkt. Wij vragen je dan ook om altijd bij een volwassen handelaar te kopen. Hoe verleidelijk ook, geef niets aan bedelende kinderen. Zij worden vaak door onbe-trouwbare volwassenen gebruikt.

Op sommige bestemmingen bieden minderjarigen seksuele diensten aan. Over de hele wereld zijn er kinderen en jongeren (tot achttien jaar) die slacht-offer zijn van seksuele uitbuiting. We raden aan om restaurants, bars, discotheken en massagesalons waar kinderen en jongeren seksuele diensten aan-bieden te mijden.

Doe een dier een plezierWereldwijd worden dieren mishandeld en uitgebuit voor het vermaak van toeristen. De dieren zijn vaak illegaal verkregen, gedrogeerd en mishandeld.Wij raden je aan bij contact en activiteiten met dieren goed op het welzijn van de dieren en op je eigen veiligheid te letten.

Meer tips•Ontdekdecouleurlocale

Niets is leuker dan jezelf onder te dompelen in de couleur locale. Door je bezoek aan lokale winkeltjes en restaurants geef je een extra impuls aan de lokale economie. De restaurants kopen hun ingrediënten vaak in bij lokale boeren en op lokale markten. Hierdoor geniet je niet alleen van de lekkerste lokale gerechten, maar ook van verse producten.

•Kiesvoorverantwoordvermaak

Mooie plekjes en interessante mensen leer je vaak kennen in alle rust. Fietsen, wandelen, kanoën en snorkelen zijn sportieve activiteiten waaraan je veel ontspanning en plezier beleeft.

•Bezoekeennatuurparkofwerelderfgoed

Een natuurpark heeft zijn bestaan vooral te danken aan de inkomsten van bezoekers. Hierdoor hoeft het gebied niet worden open-gesteld voor land- of bosbouw. Door je bezoek aan een nationaal park of werelderfgoed, draag je bij aan het behoud hiervan.

•Wijsmetwater,energieenafval

Water en energie kunnen schaars zijn op je vakantie bestemming. Gebruik de airconditioning en het licht alleen wanneer nodig en laat de kraan niet onnodig lopen. Als je je bed- en badlinnen nog een dag kunt gebruiken, geef dit dan aan bij de receptie of schoonmaakster. Afval hoort in de afvalbak, het liefst gescheiden.

Vakanties met respect voor mens, dier en natuur

24 25

Verantwoordelijke uitgever: Jetair N.V., Gistelsesteenweg 1, 8400 Oostende.Lic. A 1201 - Ondernemingsnummer 0408.479.965. Datum uitgifte: 1 april 2015.

Notities:

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

WoordzoekerIn dit rooster zitten tien zaken verstopt die typisch zijn voor Cuba. Kan jij ze allemaal vinden? Zoek horizontaal, verticaal en diagonaal.

CommunismeGuevaraHavanaMojitoRevolutie

RietsuikerSanteria

SalsaSigaren

Varadero

H Y Y Y S A A U E K H G U F L E W

L A B U X Z C O E I F U C W M Y S

M E V Z J F A W N J U E E I E Y E

O I S A R K B P K T T V Q T C U F

J R C U N I D J O C A A R R L O I

I O O F W A E P O O W R D Y Z I P

T L Y A K U O T J M U A F M Y O E

O O Q F U Q E H S M F C O S X T H

R E V O L U T I E U V S W A R X A

S A P F L K H V J N I I B N O Q R

A P K U N L O A Y I F K A T E R I

L F S Z U T E R L S J G E E M Z K

S I G A R E N A A M R U U R A D U

A E K I K R E D V E R G Y I O Y Z

E I S Y D H P E B U E N K A E E E

J D B W K C D R S U A R C C B J D

B U I E H E I O H Y J M S C U K D

26 27

De mooiste bestemming voor je carrière!De mooiste bestemming voor je carrière!

www.jetaircareer.be

Werken in het buitenlandWat dacht je ervan om een paar maanden op een zon-nige bestemming te werken als host(ess) of animator? Surf voor een onvergetelijke ervaring naar www.jetaircareer.be/buitenland.

Gezocht meertalige hoogvliegersJetairfly organiseert ieder jaar een doorgedreven opleiding voor steward(ess). Een job met veel verantwoordelijkheid waarin veilig-heid, service en kwaliteit de hoogste prioriteit zijn. Surf naar www.jetaircareer.be/jetairfly.

Talenten in Sales, Finance, Marketing, ICT en HRWil jij meewerken aan een van de leukste dingen in het leven: vakantie?Kijk gauw op www.jetaircareer.be voor onze vacatures in onze headquarters.

De mooiste bestemming voor je carrière!

Jetair is niet alleen een begrip als het gaat om de mooiste vakanties, maar vormt ook een werkplek voor meer dan 1500 medewerkers.

Wij zoeken voor verschillende afdelingen en functies nieuwe medewerkers die met de glimlach geboren zijn en die gebeten zijn door toerisme.

Op www.jetaircareer.be vind je alle vacatures bij de touroperator Jetair, de airline Jetairfly en de reisbureauketen Jetaircenter.