cover WGP Zuidgeest€¦ · Archimedesweg 1 postadres: Igor Hoogerwerf & Daniël Malschaert postbus...

WatergebiedsplanWatergebiedsplanZuidgeestZuidgeestInventarisatie &Knelpuntenanalyse

Archimedesweg 1 postadres: Igor Hoogerwerf & Daniël Malschaert postbus 156 procesleider: Oddrun Uran 2300 AD Leiden telefoon (071) 3 063 063 Versie 2.0 / Oplage: 15 telefax (071) 5 123 916 december 2010

Watergebiedsplan Zuidgeest

Inventarisatie& Knelpuntenanalyse


2 Hoogheemraadschap van Rijnland


Hoogheemraadschap van Rijnland 3

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE................................................................................................................................3

Samenvatting............................................................................................................................................7

1. Inleiding.......................................................................................................................................111.1 Aanleiding................................................................................................................................111.2 Wat is een watergebiedsplan?..................................................................................................111.3 Plangebied................................................................................................................................121.4 GGOR systematiek ..................................................................................................................131.5 Leeswijzer en onderscheid in deelgebieden.............................................................................13

2. Algemene kenmerken plangebied ...............................................................................................152.1 Ruimtelijke ontwikkelingen.....................................................................................................15

2.1.1 Functies en ontwikkelingen........................................................................................................152.1.2 Bestemmingen............................................................................................................................182.1.3 Landgebruik ...............................................................................................................................18

2.2 Bodemopbouw.........................................................................................................................192.2.1 Ontstaansgeschiedenis................................................................................................................192.2.2 Bodemtypen ...............................................................................................................................20

2.3 Archeologie en cultuurhistorische waarden.............................................................................232.3.1 Ontwikkeling van het gebied......................................................................................................232.3.2 Archeologische waarden ............................................................................................................232.3.3 Landschappelijke waarden .........................................................................................................242.3.4 Historische nederzettingen .........................................................................................................24

2.4 Hoogteligging en maaivelddaling ............................................................................................242.5 Natuur ......................................................................................................................................26

3. Huidige situatie waterkwantiteit..................................................................................................293.1 Oppervlaktewater & Peilbesluiten ...........................................................................................29

3.1.1 Optimale situatie ........................................................................................................................293.1.2 Watersysteem boezem................................................................................................................293.1.3 Watersysteem polders, inmalingen & hogergelegen gebieden...................................................303.1.4 Baggerprogramma......................................................................................................................333.1.5 Peilbesluiten & Actuele peilen ...................................................................................................333.1.6 Peilafwijkingen ..........................................................................................................................353.1.7 Droogleggingen..........................................................................................................................37

3.2 Grondwater ..............................................................................................................................393.2.1 Grondwatersysteem....................................................................................................................393.2.2 Optimale situatie (Optimaal Grond- en Oppervlaktewater Regime, OGOR).............................403.2.3 Landgebruik en bodemsoort per peilvak ....................................................................................413.2.4 Actuele situatie (Actueel Grond- en Oppervlaktewater Regime, AGOR)..................................44

3.3 Problematiek ............................................................................................................................503.3.1 Boezem.......................................................................................................................................503.3.2 NBW (Nationaal Bestuursakkoord Water).................................................................................513.3.3 Hydraulisch ................................................................................................................................533.3.4 Grondwater.................................................................................................................................563.3.5 Agrarisch Structuuronderzoek....................................................................................................57

4. Huidige situatie waterkwaliteit....................................................................................................594.1 Chemisch .................................................................................................................................59

4.1.1 Chloride......................................................................................................................................594.1.2 Fosfaat ........................................................................................................................................604.1.3 Stikstof .......................................................................................................................................614.1.4 Zuurstof ......................................................................................................................................624.1.5 Doorzicht....................................................................................................................................634.1.6 Zuurgraad ...................................................................................................................................64

4.2 Ecologisch................................................................................................................................64



4.3 Problematiek ............................................................................................................................664.3.1 Chemisch....................................................................................................................................664.3.2 Ecologisch..................................................................................................................................674.3.3 KRW (Kaderrichtlijn Water)......................................................................................................68

5. Knelpunten ..................................................................................................................................715.1 Deelgebied Duinen ..................................................................................................................71

5.1.1 Zanderij ......................................................................................................................................715.2 Deelgebied Strandwallen Wassenaar .......................................................................................71

5.2.1 Boezem.......................................................................................................................................715.2.2 Inmaling Duinland (incl. Hogergelegen 3).................................................................................715.2.3 Inmaling Duinrell .......................................................................................................................725.2.4 Lentevreugd................................................................................................................................725.2.5 Landgoed de Paauw ...................................................................................................................72

5.3 Deelgebied Strandvlakte ..........................................................................................................725.3.1 Boezem.......................................................................................................................................725.3.2 Papenwegsepolder......................................................................................................................725.3.3 Oranjepolder...............................................................................................................................735.3.4 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder ..............................................................................................735.3.5 Polder Zuidwijk..........................................................................................................................735.3.6 Zijdepolder .................................................................................................................................74

5.4 Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet........................................................................745.4.1 Boezem.......................................................................................................................................745.4.2 Starrenburgerpolder....................................................................................................................745.4.3 Knippolder..................................................................................................................................745.4.4 Oostboschpolder.........................................................................................................................755.4.5 Rietvinkpolder............................................................................................................................75

5.5 Deelgebied Zeekleigebied........................................................................................................755.5.1 Boezem.......................................................................................................................................755.5.2 Kokshoornpolder........................................................................................................................765.5.3 Zonneveldspolder .......................................................................................................................765.5.4 Ruijgelaansepolder .....................................................................................................................765.5.5 Oostdorperpolder........................................................................................................................765.5.6 Huis Ter Weerpolder..................................................................................................................765.5.7 Ommedijksepolder .....................................................................................................................765.5.8 Stevenshofjespolder ...................................................................................................................765.5.9 Noord-Hoflandschepolder ..........................................................................................................775.5.10 Bosch- en Gasthuispolder...........................................................................................................775.5.11 Zuid-Hoflandschepolder.............................................................................................................775.5.12 Binnenpolder ..............................................................................................................................78

Literatuuropgave ....................................................................................................................................79

Bijlage 1. Beleidsinventarisatie .....................................................................................................81B 1.1 Ruimtelijk beleid..............................................................................................81B 1.2 Waterbeleid ......................................................................................................83B 1.3 Overig beleid....................................................................................................90

Bijlage 2. Hoofdpunten uit het Beleidskader Peilbeheer Zuid Holland ........................................93

Bijlage 3. Hoofdpunten uit de Beleidsregel Peilafwijkingen ........................................................95

Bijlage 4. Beschrijving functieklassen uit het streekplan en de functiekaart water ......................99

Bijlage 5. Inventarisatie bestemmingsplannen ............................................................................103B 5.1 Bestemmingsplannen Gemeente Wassenaar..................................................104B 5.2 Bestemmingsplannen Gemeente Voorschoten...............................................110B 5.3 Bestemmingsplannen Gemeente Leiden ........................................................118B 5.4 Bestemmingsplannen Gemeente Katwijk ......................................................121B 5.5 Bestemmingsplannen Gemeente Leidschendam-Voorburg ...........................125

Bijlage 6. Ligging van de veengronden in Polder Zuidgeest.......................................................129



Bijlage 7. Maaiveldhoogte per peilvak........................................................................................133

Bijlage 8. Maaivelddaling per peilvak.........................................................................................135

Bijlage 9. Flora en Fauna.............................................................................................................137

Bijlage 10. Natuurtoets Watergangen zuidwest Rijnland tbv baggeronderhoud (2007) ...............143

Bijlage 11. Optimale waterstanden per gewas en bodemtype .......................................................155

Bijlage 12. Afwateringsschema’s polders & inmalingen ..............................................................157

Bijlage 13. Streefpeilen & Actuele peilen .....................................................................................181

Bijlage 14. Landgebruik- & Bodemtypeverdeling ........................................................................183

Bijlage 15. Resultaten en aandachtspunten NBW-toetsing ...........................................................189

Bijlage 16. Hydraulische berekening Papenwegsepolder..............................................................209

Bijlage 17. Locatiegegevens meetpunten waterkwaliteit ..............................................................213

Bijlage 18. Trendgrafieken gemeten waterkwaliteitparameters ....................................................215

KAARTEN

Kaart 1 Topografische kaart plangebied Kaart 2 Streekplankaart Provincie Zuid Holland Kaart 3 Landgebruikkaart Nederland (LGN6) Kaart 4 Bodemkaart Kaart 5 Cultuurhistorische kaarten:

a. archeologische kenmerken en waarden b. landschappelijke kenmerken en waarden c. nederzettingen kenmerken en waarden

Kaart 6 Hoogtekaart (AHN-2) Kaart 7 Maaivelddalingskaart Kaart 8 Huidige waterhuishoudkundige situatie:

a. watersysteem b. peilvakken

Kaart 9 Afwateringsschema plangebied Kaart 10 Droogleggingskaarten:

a. drooglegging bij zomerpeil b. drooglegging bij winterpeil



Samenvatting

InleidingEen watergebiedsplan is een integraal waterhuishoudingsplan, waarin wordt onderzocht en bepaald hoe de inrichting en het beheer van een gebied geoptimaliseerd kunnen worden. Dit rapport beschrijft het eerste onderdeel van watergebiedsplan Zuidgeest: de Inventarisatie en Knelpuntenanalyse.

Het watergebiedsplan Zuidgeest behandelt het gebied dat ligt tussen de stedelijke gebieden van Den Haag en Leiden, in de provincie Zuid-Holland. Het omvat de gemeenten Wassenaar, Voorschoten en delen van Leiden, Katwijk en Leidschendam-Voorburg. Het gebied is ongeveer 9400 ha groot en om-vat 22 polders, waarvan de polder Voormalig Marinevliegkamp Valkenburg vanwege de ruimtelijke ontwikkeling aldaar buiten de scope van dit watergebiedsplan valt. Daarnaast zijn er nog 4 gebieden (deels inmalingen) aanwezig met een waterpeil hoger dan de boezem en kent het boezemland nog 5 hoogwatervoorzieningen en 13 stedelijke onderbemalingen.

Vanwege het grote aantal polders in het plangebied, is gekozen voor een opdeling in vijf deelgebieden. Deze deelgebieden zijn ingedeeld op basis van hun historisch geografische en landschappelijke oor-sprong, te weten:

DuinenStrandwallen Wassenaar StrandvlakteStrandwal / Polders langs de Vliet Zeekleigebied

Algemene kenmerken van het plangebied Het grondgebruik in het plangebied is bepaald aan de hand van het LGN6. Hieruit is op te maken dat in totaal ongeveer 40% van het plangebied bestaat uit stedelijk of bebouwd gebied (inclusief groen in stedelijk gebied, dichtbebouwd bos en het verkeersnet). Weidegebied beslaat 20% van het oppervlak van het plangebied, bos krap 15% en het duingebied ongeveer 20%. Het overige oppervlak bestaat voornamelijk uit oppervlaktewater. Kenmerkend voor het gebied is dat er haast geen akkerbouwactivi-teiten voorkomen.

De geohydrologische en landschapsecologische eigenschappen in het plangebied zijn voornamelijk bepaald door holocene afzettingen. In het plangebied zijn strandwallen te vinden, met daartussen strandvlaktes. Op de lage en natte strandvlakten is veen tot ontwikkeling gekomen. De noord(oost)flank van het plangebied is op een andere wijze opgebouwd dan de rest van het plangebied omdat hier het mondingsgebied van de Oude Rijn ligt, waar naast zandige mariene afzettingen ook klei en zavel zijn afgezet door de Oude Rijn.

Het plangebied bevat, verspreid over het gehele gebied, terreinen met hoge tot zeer hoge archeologi-sche waarde. Met de hoogste concentratie rond de strandwallen. De historisch landschappelijke vlak-ken met (grotendeels) hoge waarde bestaan uit de landgoederenzone en het duingebied. De historisch landschappelijke lijnelementen bestaan uit historische waterwegen en wegen. In het plangebied ligt eveneens een groot oppervlak ‘nederzettingen’ van zeer hoge waarde. De zeer hoge waarde geeft aan dat het om monumentale bebouwing gaat die nog in zeer goede staat verkeerd. Daarnaast komen in het plangebied een aantal molenbiotopen voor.

In het plangebied zijn grote hoogteverschillen. Dit is voornamelijk het geval in het duingebied, maar op kleinere schaal komt het ook voor in het poldergebied. Deze hoogteverschillen worden veroorzaakt door de strandwallen en strandvlakten die met name in het poldergebied aan de oostkant goed te on-derscheiden zijn. Op basis van beschikbare historische maaiveldhoogtemetingen is de maaivelddaling voor een deel van het plangebied bepaald. De gebieden waar de meeste maaivelddaling voorkomt (> 0.7 cm/jr) zijn gebieden met een veenbodem of een minerale bodem met veen in de ondergrond. De maaivelddaling kan dus goed verklaard worden door oxidatie van de veenbodem.



In het plangebied spelen een aantal belangrijke ruimtelijke ontwikkelingen waarmee rekening gehou-den dient te worden. Dit zijn de twee infrastructurele projecten Rijnlandroute en RijnGouwelijn West, de projectlocatie Valkenburg en de Duivenvoorde-corridor die een cruciale ecologische verbinding vormt tussen Het Groene Hart en het duingebied van de kust.

Een groot gedeelte van het gebied valt binnen de begrenzing van de provinciale ecologische hoofd-structuur. Op de zandgronden is er sprake van droge natuurdoeltypen, op klei en veen zijn dit natte natuurdoeltypen. Daarnaast komen er in het plangebied een aantal beschermde planten diersoorten voor en is de natuurwaarde plaatselijk hoog.

Huidige situatie waterkwantiteit Het plangebied wordt doorsneden door een aantal boezemwateringen die min of meer parallel aan de kustlijn lopen. De wateraanvoer en –toevoer in het plangebied gaat grotendeels via deze wateringen. De afwateringsrichting van de wateringen is van zuidwest naar noordoost. De wateringen monden direct of indirect uit in de Oude Rijn. Vanuit de Oude Rijn wordt het water door het boezemgemaal Katwijk op zee uitgemalen. In droge perioden wordt via dezelfde wateringen water ingelaten vanuit de Oude Rijn in het plangebied.

Alle polders in het plangebied wateren direct of indirect via een gemaal af op één van de wateringen of op de Vliet. De inmalingen in het plangebied hebben een hoger peil dan de boezem en worden via aparte gemalen gevoed uit verschillende wateringen. In het plangebied liggen een viertal gebieden die hoger liggen dan de boezem, maar niet van een inmaling voorzien zijn. Deze hogergelegen gebieden wateren via stuwen af op de boezem of op een inmaling en worden ook wel gestuwd / vrij verval peil-gebieden genoemd vanwege het feit dat in deze gebieden alleen een maximaal peil gehandhaafd kan worden.

Voor het merendeel van de polders in het plangebied is het peilbesluit reeds verlopen of verloopt het binnenkort. In totaal hebben 7 polders een verlopen peilbesluit en voor 13 polders verloopt het peilbe-sluit in 2013 of 2014. Voor de polders waarbij al enige jaren sprake is van een verlopen peilbesluit speelt in veel gevallen de discussie over de drooglegging binnen de veengronden, dit is met name het geval in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder, Papenwegsepolder en Knippolder. Daarnaast komen de huidige praktijkgrenzen van de peilvakken vanwege ruimtelijke ontwikkelingen veelal niet meer over-een met de vastgelegde grenzen in de peilbesluiten. Voor 16 peilvakken in het plangebied is het peil nooit in een peilbesluit vastgelegd. Dit zijn de peil-vakken van de Zanderij en Inmaling Duinland die recentelijk in het beheer van Rijnland gekomen zijn, een enkel peilvak in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder en Zuid-Hoflandschepolder, en de peilvak-ken die nog in beheer zijn bij derden: Landgoed de Paauw en de stedelijke polders in Leiden. Inmaling Duinrell (in beheer bij derden) en het hogergelegen gebied Lentevreugd zijn volgens de Provinciale Waterverordening niet peilbesluitplichtig. Daarnaast zijn er in het plangebied nog 29 bekende peilafwijkingen aanwezig. Bestaande uit 11 on-derbemalingen (OB) en 18 hoogwatervoorzieningen (HW). Van deze peilafwijkingen liggen er 14 in boezemland en 15 in polders.

De boezem is reeds in een eerder stadium getoetst in het kader van de NBW (Nationaal Bestuursak-koord Water). Hieruit bleek dat de boezem qua berging op orde is voor het klimaat in 2050. Wel doen zich in de boezem een aantal hydraulische knelpunten voor: slechte doorstroming in een wijk in Was-senaar en een afvoerprobleem in de Oranje watering. Voor alle peilvakken in het plangebied is de NBW-toetsing wel uitgevoerd. Hiermee is een bergings-tekort zichtbaar gemaakt in 4 stedelijke onderbemalingen en in 29 peilvakken verdeeld over 17 polders en 1 inmaling. Met een totale wateropgave voor het gehele plangebied van 60 tot 240 hectare. Daar-naast doen zich in diverse polders hydraulische knelpunten voor, vooral veroorzaakt door ondergedi-mensioneerde of slecht functionerende (grond)duikers en een 3-tal peilvakken die voor hun afvoer compleet afhankelijk zijn van een windmolen. Met name het watersysteem van de Papenwegsepolder ondervindt regelmatig wateroverlast door te krappe watergangen en duikers.



In het plangebied zijn ook problemen bekend met te hoge grondwaterstanden, deze komen vooral voor in het stedelijk gebied aan de duinrand. In een apart plantraject zijn hiervoor al maatregelen geformu-leerd en vallen buiten het kader van dit watergebiedsplan. Wel dient er bij de peilafweging en vaststel-ling van oppervlaktewatermaatregelen rekening gehouden te worden met deze grondwaterproblema-tiek. Speciaal hiervoor is er een grondwatermodel van het plangebied gemaakt.

Huidige situatie waterkwaliteit De waterkwaliteit wordt beschreven aan de hand van de chemische waterkwaliteit en de ecologische toestand.

Om de chemische waterkwaliteit te bepalen worden op veel verschillende locaties waterkwaliteitsme-tingen verricht. Voor de beoordeling van de waterkwaliteit zijn meetpunten gekozen die verspreid over het gebied liggen, zowel in de polders als in de boezem. De chemische waterkwaliteit is beschreven aan de hand van een aantal gemeten parameters, welke getoetst zijn aan de geldende normen. De metingen laten zien dat er in het plangebied vooral problemen zijn met fosfaat, stikstof en door-zicht. Voor chloride, zuurstof en zuurgraad voldoen de metingen veelal aan de normen. De drie hoofd-oorzaken voor de slechte waterkwaliteit zijn uitspoeling van meststoffen in het landbouwgebied, het inlaten van nutriëntenrijk gebiedsvreemd boezemwater dat veenafbraak stimuleert en de veenbodem waaruit van nature fosfaten vrijkomen. Lokaal doet zich voornamelijk een waterkwaliteitsprobleem voor in het stedelijk gebied van Voorschoten, deze wordt veroorzaakt door riooloverstorten in de Noord-Hoflandschepolder en Binnenpolder.

Voor de bepaling van de ecologische toestand zijn op 15 locaties biologische beoordelingen uitge-voerd volgens het STOWA-beoordelingssysteem waarbij onderscheidt wordt gemaakt in kanalen (boezem hoofdwatergangen) en sloten (polders en boezemland). Beide scoren goed op brakkarakter, ofwel er is sprake van weinig verzilting. De sloten blijken te rijk te zijn aan nutriënten en te weinig kenmerkende planten en dieren te bevatten. Ze scoren wel goed op peilbeheer (geen ongewenste droogval) en vervuiling. De kanalen scoren slecht op habitatdiversiteit en verrijking met organische stof. De huidige waterkwaliteit in Zuidgeest maakt het maar voor een beperkt aantal planten en dieren mogelijk om zich te ontwikkelen in het oppervlaktewater. Het water kent problemen als bijvoorbeeld algengroei, kroos en ondoorzichtigheid. Naast de nadelige effecten op flora en fauna in het water is dit ook een onaantrekkelijk gezicht, en het zorgt soms zelfs voor stankoverlast. Het huidige peilbeheer en de inrichting van de watergangen zijn een van de voornaamste oorzaken van de beperkte ecologische ontwikkelingsmogelijkheden:

De inrichting van de watergangen in verband met het ecologisch functioneren is onvoldoende. Het gevoerde peilbeheer is in principe onnatuurlijk (zomers hoge en ’s winters lage waterstan-den).Er is een te groot aantal peilscheidende werken in de polders die voor vissen en andere water-dieren als barrière werken. Er is te weinig bergingscapaciteit voor het gebiedseigen schone water, waardoor wateraanvoer uit de boezem nodig is. Er is sprake van verdroging van de duinen, waardoor de oorspronkelijke duinbegroeiing ver-dwijnt.

De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) gaat over de ecologische en chemische kwaliteit van het water. Rijnland heeft de KRW opgepakt in zogenaamde gebiedsprocessen, waarin een maatregelen-pakket per waterlichaam tot stand is gekomen. Deze maatregelen zijn voor de waterlichamen in dit plangebied geen onderdeel van dit watergebiedsplan. Dit geldt ook voor de algemene gebiedsgrens-overschrijdende maatregelen ten aanzien van de norm-overschrijdingen van stikstof en fosfaat. De problematiek die hier achter zit wordt in het kader van de KRW apart opgepakt. Wel geldt voor dit watergebiedsplan dat daar waar zich voor de hoofd boezemwateringen synergiekansen voordoen, de ecologie verbeterd dient te worden middels de aanleg van natuurvriendelijke oevers.



1. Inleiding

1.1 Aanleiding

Vanuit de Nederlandse en Europese overheid worden steeds meer eisen gesteld aan watersystemen en waterbeheer in het algemeen. Om aan deze eisen te kunnen beantwoorden is een instrument nodig waarmee de verschillende opgaven voor een gebied, de kansen en knelpunten, in hun samenhang kun-nen worden bekeken. Het watergebiedsplan is het instrument dat het Hoogheemraadschap van Rijn-land hiervoor wil gebruiken.

1.2 Wat is een watergebiedsplan?

Een watergebiedsplan is een integraal waterhuishoudingsplan voor een bepaald gebied. Hierin wordt onderzocht en bepaald hoe de inrichting en het beheer van dat gebied geoptimaliseerd kunnen worden. Aan de orde komen zowel (de relatie tussen) grond- als oppervlaktewater, waterkwantiteit en –kwaliteit en ecologie. Ook wordt er rekening gehouden met de gebruiksfuncties van het gebied, zoals landbouw, natuur en bebouwing. De eisen die de Nederlandse en Europese overheid stelt aan het watersysteem vormen hiervoor de kaders (o.a. Europese Kaderrichtlijn Water en Nationaal Bestuurs-akkoord Water / Nederland leeft met water).

Uitgangspunt bij het opstellen van watergebiedsplannen is ‘werk met werk maken’. Dit houdt in dat taken die in hetzelfde gebied uitgevoerd moeten worden, zoveel mogelijk gecoördineerd plaats vinden. Bijvoorbeeld het uitvoeren van de maatregelen die nodig zijn om waterberging te creëren combineren met de aanleg van een natuurvriendelijke oever of het verdiepen van de betreffende polderwatergang.

EindresultaatEen watergebiedsplan bestaat uit verschillende onderdelen:

Inventarisatie en knelpuntenanalyse (is dit rapport). Peilbesluiten: waarin oppervlaktewaterpeilen en grenzen per peilvak juridisch worden vastge-legd.Inrichtingsplan: waarin inrichtingsmaatregelen worden beschreven die worden uitgevoerd. Dit zijn maatregelen als bijvoorbeeld het graven van watergangen of het aanleggen van kunstwer-ken of gemalen. Maatregelenplan: hierin worden de maatregelen aanbevolen die op de langere termijn moeten worden uitgevoerd (bijvoorbeeld voor het verbeteren van de waterkwaliteit).Visie op het gebied: in sommige gevallen wordt ook een visie op het gebied opgesteld. Hierin worden de (on-)mogelijkheden van het watersysteem geschetst in relatie tot de ruimtelijke or-dening. Dit kan ook voorstellen omvatten voor bijvoorbeeld functiewijzigingen.

TijdsplanningVoor een watergebiedsplan is de totale doorlooptijd normaal gesproken ongeveer 2,5 jaar. Globaal gezien worden in het eerste jaar knelpunten en kansen voor het plangebied verzameld en in het tweede jaar worden met de verschillende belanghebbenden mogelijke maatregelen uitgewerkt. In het laatste halve jaar wordt het watergebiedsplan vastgesteld en wordt de uitvoering gepland en voorbereid. Voor het watergebiedsplan Zuidgeest is de in 2007 gestarte inventarisatie en knelpuntenanalyse eind 2008 stilgelegd en in 2010 weer opgepakt en afgemaakt.



1.3 Plangebied

Het watergebiedsplan Zuidgeest behandelt het gebied dat ligt tussen de stedelijke gebieden van Den Haag en Leiden in de provincie Zuid-Holland. Het omvat de gemeenten Wassenaar, Voorschoten en delen van Leiden, Katwijk en Leidschendam-Voorburg. In Figuur 1 is de grens van het plangebied door een dikke grijze lijn aangegeven. De gemeentegrenzen zijn aangegeven met zwarte streep-stippellijnen. De topografische kaart van het plangebied is weergegeven op Kaart 2 in de bijlage.

Figuur 1 Ligging plangebied (Topografische ondergrond © Topografische Dienst Kadaster, Emmen)

Het plangebied heeft grofweg gezien een ruitvorm. De Oude Rijn en de Nieuwe Rijn vormen de noordoostelijke grens. De zuidoost grens wordt gevormd door de Vliet en het Rijn-Schiekanaal. De zuidwest grens komt overeen met de grens tussen het beheergebied van Rijnland en het Hoogheem-raadschap van Delfland. De noordwest grens wordt gevormd door de kustlijn.

Het gebied is ongeveer 9400 ha groot en omvat de volgende 22 polders (zie ook bijlagekaarten 8 en 9): - Binnenpolder - Bosch- en Gasthuispolder - Duivenvoordse-Veenzijdsepolder - Huis Ter Weerpolder - Knippolder- Kokshoornpolder - Landgoed De Paauw - Voormalig Marinevliegkamp Valkenburg - Noord-Hoflandschepolder - Ommedijksepolder- Oostboschpolder

- Oostdorperpolder - Oranjepolder- Papenwegsepolder - Polder Zuidwijk - Rietvinkpolder - Ruijgelaansepolder - Starrenburgerpolder- Stevenshofjespolder- Zijdepolder- Zonneveldspolder - Zuid-Hoflandschepolder

Daarnaast liggen er aan de duinrand een viertal gebieden met een waterpeil hoger dan de boezem:- Zanderij



- Inmaling Duinland incl. Kasteel de Wittenburg (hogergelegen 3 met een onderbemaling) - Inmaling Duinrell (hogergelegen 2A) - Lentevreugd (hogergelegen 2B)

Kent het gebied een aantal in boezemland gelegen hoogwatervoorzieningen: - HW Bommellaan (Wassenaar) - HW Vogelkerslaan (Voorschoten) - HW Wassenaarseweg (Katwijk) - HW N206 (Katwijk) - HW nr.19 (Valkenburg)

En een 13-tal losse onderbemalingen (deels in eigendom van de gemeente) in het stedelijk gebied van Valkenburg en Leiden.

1.4 GGOR systematiek

Net zoals de rest van Zuid-Holland is het plangebied een lappendeken van uiteenlopende grondge-bruikfuncties en ruimtelijke claims. Elke grondgebruikfunctie stelt specifieke eisen aan de waterhuis-houding. Andersom geldt ook dat het hydrologisch regime beperkingen oplegt aan de mogelijkheden om functies te behouden en te ontwikkelen. Dit vraagt erom dat de belangenpartijen goed worden ge-raadpleegd en de belangen integraal worden afgewogen, dit doen we middels de GGOR systematiek. GGOR staat voor ‘Gewenst Grond- en Oppervlaktewater Regime'. Het is een instrument om te komen tot een gewenste toestand van het watersysteem die is afgestemd op de ruimtelijke functies. Het GGOR wordt vastgesteld na, en is het resultaat van, een integrale ruimtelijke afweging.

In de watergebiedsplannen wordt de GGOR systematiek toegepast. Op basis van de integrale ruimte-lijke afweging en een gedegen onderzoek naar gebiedskenmerken wordt tot een keuze van oppervlak-tewaterpeilen gekomen. Deze oppervlaktewaterpeilen worden vervolgens in peilbesluiten vastgelegd. Het doel is een voor alle grondgebruikfuncties evenwichtig en inzichtelijk afgewogen peilbeheer.

1.5 Leeswijzer en onderscheid in deelgebieden

Dit rapport is opgebouwd uit vier delen. In hoofdstuk 2 worden de algemene kenmerken van het plan-gebied geschetst, voor zover deze van belang zijn voor het watergebiedsplan. Deze kenmerken zijn, vanwege het grote aantal polders, niet per polder beschreven, maar per deelgebied. Daarbij is gekozen voor een indeling in vijf deelgebieden op basis van hun historisch geografische en landschappelijke oorsprong (zie voor een beschrijving van de historisch geografische oorsprong in paragraaf 2.2.1). Deze indeling is ook globaal gebruikt in het rapport Cultuurhistorische impuls Duin, Horst & Weide (Oranjewoud, 2005). Omwille van de werkbaarheid zijn soms huidige topografische grenzen gekozen, die globaal met de oorspronkelijke grenzen samenvallen. Bovendien zijn de grenzen zo getrokken dat ze niet dwars door polders heen lopen. Het gaat om de volgende vijf deelgebieden:

DuinenStrandwallen Wassenaar StrandvlakteStrandwal / Polders langs de Vliet Zeekleigebied

In figuur 2 zijn de grenzen van de deelgebieden weergegeven.

In de hoofdstukken 3 en 4 is de huidige situatie in het plangebied beschreven op respectievelijk de waterkwantiteit en waterkwaliteit. Hierin is tevens de optimale situatie opgenomen. In hoofdstuk 5 worden vervolgens per deelgebied de knelpunten beschreven die in het kader van dit watergebiedsplan worden opgepakt.



De bijlagen bevatten kaarten en aanvullende achtergrondinformatie. Hier wordt in de voornoemde hoofdstukken daar waar relevant naar verwezen. Een uitzondering hierop vormen de eerste drie bijla-gen, die geven een overzicht van al het voor dit watergebiedsplan relevante algemene beleid. Vanwege het niet gebiedspecifieke karakter van deze informatie komt dit in het hoofdrapport niet apart aan bod.

Figuur 2 Begrenzing en naamgeving deelgebieden (Topografische ondergrond © Topografische Dienst Kadaster, Emmen)

grenzen deelgebieden

grenzen peilvakken

zeeklei

Legenda

strandvlakten

strandwallen



2. Algemene kenmerken plangebied

2.1 Ruimtelijke ontwikkelingen

2.1.1 Functies en ontwikkelingen

Het geldende streekplan voor het plangebied is het Streekplan Zuid-Holland West (Provincie Zuid-Holland, 2003) [vervangen door de huidig geldende Structuurvisie en bijlage 1 & 4 en alle verwijzin-gen in het hoofdrapport hierop aanpassen]. Een uitsnede uit het streekplan is opgenomen in Kaart 2. Zie voor een verklaring van de functiebeschrijvingen Bijlage 4. De functies die zijn beschreven in het streekplan zijn overgenomen in de nieuwere bestemmingsplannen. Het streekplan is verdeeld in meerdere deelgebieden. Het plangebied van het watergebiedsplan Zuid-geest valt binnen twee van deze deelgebieden, namelijk ‘Stedelijke as Leiden-Katwijk’ en ‘Zone Den Haag - Katwijk’. De beschrijving van deze deelgebieden is hieronder opgenomen. Een aparte para-graaf is gewijd aan de ontwikkelingen rond het voormalig Marinevliegkamp Valkenburg. Binnen het plangebied zijn streekplanherzieningen aan de orde. De stand van zaken van deze herzie-ningen wordt in deze paragraaf beschreven.

Stedelijke as Leiden-Katwijk De stad Leiden vormt het hart van de stedelijke as. Eén van de uitlopers van het stedelijke gebied gaat richting Voorschoten, de andere gaat richting Katwijk. Buiten de stedelijke as zijn vier verschillende landschappen te vinden: duinen met landgoederen, veenweidegebied, plassen en bollenteeltgebieden. De voormalige overstromingsvlakten ten zuiden van de Oude Rijn bepalen het karakter van het gebied door hun openheid en als tegenhanger van de steden. Behoud van de kenmerkende ruimtelijke structuur met het stedelijk weefsel, vier omringende land-schappen en de Oude Rijn als structuurbepalend element, geldt als uitgangspunt voor verdere ruimte-lijke ontwikkelingen. Bij de verstedelijking in zuidwestelijke richting (voormalig Marinevliegkamp Valkenburg) wordt gewerkt volgens de ook in het streekplan opgenomen principes van de compacte stadsregio met gelijktijdige integrale ontwikkeling van natuurwaarden, openluchtrecreatie, openbaar vervoer en verbetering van de waterkwaliteit. Tegen deze achtergrond is de stedelijke as Leiden-Katwijk als studiezone opgenomen in relatie tot het transformatiegebied Valkenburg.

Ten aanzien van het waterbeheer moet rekening worden gehouden met uitbreiding van de gemaalcapa-citeit in Katwijk. Dit heeft tevens tot gevolg dat het Oegstgeesterkanaal en het Uitwateringskanaal moeten worden verbreed. Hiervoor is ruimte in het streekplan gereserveerd, waarbij rekening is ge-houden met een ecologische inrichting van de kanaaloevers.

In de Ommedijksepolder speelt de uitbreiding van de zandwinning, in aansluiting op het gebied waar al sinds jaren zandwinning plaatsvindt (Valkenburgse Meer). In het streekplan werd hiervoor een nieu-we begrenzing in overweging genomen. Ondertussen is er een variantenstudie uitgevoerd naar moge-lijk locaties voor de zandwinning en is een keuze gemaakt. De provincie heeft dit namens de gemeente Wassenaar vastgelegd in een bestemmingsplan.

Tot slot zijn er een aantal infrastructurele ontwikkelingen die een belangrijke rol spelen in de plan-vorming voor het gebied. Die ontwikkelingen zijn:

Aanleg van de Rijnlandroute Aanleg van de RijnGouwelijn West.

In maart 2009 heeft de Provincie een streekplanherziening voor de As Leiden-Katwijk (ALK) vastge-steld waarin beide projecten zijn opgenomen.

Projectlocatie Valkenburg Het voormalig Marinevliegkamp Valkenburg ligt tussen de deelgebieden Zone Den Haag - Katwijk en de Stedelijke as Leiden-Katwijk. De militaire activiteiten zijn hier beëindigd en de planvorming over



de Projectlocatie Valkenburg (waaronder het voormalige vliegveld nu valt) is in een vergevorderd stadium. Het Hoogheemraadschap is bij deze planvorming betrokken. In Figuur 3 is de grens van het plangebied aangegeven. De locatie Valkenburg betreft naast de bouwlocatie op het voormalig vlieg-veld ook delen van de Rijksbufferzone, zoals het agrarisch gebied ten noorden van de bebouwing van Wassenaar en het agrarisch gebied tussen het voormalige vliegveld en de binnenduinrand (De Mient / Kooltuin, zie bijlage 5). Een Rijksbufferzone is een gebied in Nederland dat door de rijksoverheid aangewezen is om stedelijke gebieden ruimtelijk te scheiden en daarmee de verstedelijking van het land te geleiden. In het verleden zijn in Nederland negen rijksbufferzones aangewezen, die sindsdien gevrijwaard zijn van grootschalige bebouwing. Hiervan is de zone Den Haag-Leiden-Zoetermeer er één van. De bouwlocatie Valkenburg en de inrichting van de Rijksbufferzone dienen in samenhang ontwikkeld te worden. Het vliegkamp Valkenburg maakte formeel ook deel uit van de Rijksbufferzone maar is als transformatiegebied uitgezonderd. De bufferzone ligt op grondgebied van de gemeente Wassenaar. De Ommedijksepolder, de Zonneveldspolder, de Ruijgelaansepolder en Maaldrift maken deel uit van deze zone. De bufferzone moet gaan functioneren als ruimtelijke scheiding tussen de bebouwing van Was-senaar en de bebouwing van ‘Nieuw Valkenburg’. De ecologische verbindingszone (zie ook Kaart 2) maakt deel uit van de bufferzone en loopt vanaf het Groene Hart via de Duivenvoorde-corridor naar Lentevreugd en de kust. Deze verbindingszone moet een breedte van tenminste 50 meter krijgen en bestaan uit bos-, water-, en weide-elementen.

De bouwlocatie Valkenburg zelf wordt ontwikkeld tot een gevarieerd woon- werkmilieu. Er worden circa 5.000 woningen gerealiseerd. Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt voor de inrichting zowel voor wat betreft waterhuishouding en milieu als wat betreft geschiktheid op lange termijn voor de woon- en werkfunctie. Het moet een locatie worden waar gerecreëerd, gesport, gewoond en ge-werkt moet kunnen worden, maar waar ook ruimte is voor natuur en waterberging. De randvoorwaar-den uit het streekplan worden bij de uitwerking gevolgd.

Figuur 3 Begrenzing plangebied Projectlocatie Valkenburg



Het water dat vanuit de duinen naar De Mient / Kooltuin stroomt, bestaat uit schoon kwelwater. Bij ontwikkeling van de nieuwe locatie is het plan het schone kwelwater niet meer direct af te voeren naar de Oude Rijn (wat in de huidige situatie gebeurt), maar om het water door de locatie te voeren en het schone water op deze manier zolang mogelijk binnen het plangebied te houden.

De polder Voormalig Marinevliegkamp Valkenburg (RL-N-14A en RL-N-14B) valt geheel binnen het plangebied Valkenburg en wordt niet in dit watergebiedsplan meegenomen.

De volgende polders vallen deels binnen het plangebied Valkenburg, maar zijn vanwege de beperkte veranderingen nog wel onderdeel van dit watergebiedsplan: - Huis Ter Weerpolder - Kokshoornpolder - Ommedijksepolder- Oostdorperpolder - Ruijgelaansepolder - Zonneveldspolder - RL-HW09 (hoogwatervoorziening Wassenaarseweg)

De provincie heeft in maart 2009 een streekplanherziening voor de As Leiden Katwijk (ALK) vastge-steld waarin de locatie Valkenburg en de groene rijksbufferzone is opgenomen.

Zone Den Haag - Katwijk Dit deelgebied wordt begrensd door de Noordzee in het westen, de Leidse agglomeratie in het noor-den, de A4 in het oosten en het stedelijke gebied van Den Haag en Leidschendam-Voorburg in het zuiden. Het gebied is een belangrijke buffer tussen de genoemde verstedelijkte gebieden en is in het streekplan zelfs aangewezen als regionaal park. Het gebied is landschappelijk waardevol vanwege de nog grotendeels gave overgang van het duingebied, via eeuwenoude landgoederen naar het veenwei-degebied in het Groene Hart. De Duivenvoorde-corridor aan de oostrand vormt een belangrijke groene buffer tussen Leidschendam en Voorschoten en is tevens een cruciale ecologische verbinding tussen het Groene Hart en de kust. Het agrarisch gebied ten oosten van Wassenaar bevat bovendien hoge agrarische natuurwaarden in de vorm van waardevolle en zeer waardevolle weidevogelpopulaties. In dit kader zijn er ook weidevogelconvenanten afgesloten tussen Provincie Zuid-Holland en de grond-eigenaren en grondpachters.

De veehouderij in het gebied heeft grote waarde voor het landschap door de combinatie van agrarisch gebruik met de landgoederen. Er moet voldoende ontwikkelingsperspectief geboden worden aan de individuele veehouderijbedrijven, zodat zij deze belangrijke landschappelijke waarde op een stimule-rende wijze kunnen blijven vervullen. In dat kader is recent het ‘Agrarisch structuuronderzoek Vee-houderij Wassenaar e.o.’ uitgevoerd. De gemeente Wassenaar heeft de daarin opgenomen visie in 2008 vastgesteld.

In het gebied ten noorden van Wassenaar zijn de belangrijkste plankaartaanduidingen agrarisch gebied plus, natuurgebied en beschermd stads- en dorpsgebied. Het gebied valt binnen het transformatiege-bied Valkenburg waar er naar gestreefd zal worden de agrarische functie in het gebied zoveel mogelijk te handhaven. Inmiddels is duidelijk dat ten noorden van de Kaswatering boven Wassenaar de functie Natuur met agrarisch medegebruik wordt en ten zuiden daarvan Agrarisch met natuurwaarden.

Tussen de strandwal van Wassenaar en die van Voorschoten en Leidschendam-Voorburg bevindt zich een kenmerkend veenweidegebied met diverse landgoederen. Dit gebied wordt de groene bufferzone van Duivenvoorde genoemd en is grotendeels aangeduid als agrarisch gebied plus. In dit gebied spelen landschappelijke en cultuurhistorische waarden een belangrijke rol. De gemeenten Wassenaar, Voor-schoten en Leidschendam-Voorburg hebben in 2001 een intentieovereenkomst ondertekend, genaamd het ‘Pact van Duivenvoorde’, dat in april 2004 is uitgebreid tot een bestuurlijk convenant. Doelstelling is een strategische samenwerking van de partijen voor behoud en versterking van de openheid, de na-tuurlijke en landschappelijke waarden, de cultuurhistorische waarden en een verbetering van de water-



kwaliteit en zo nodig en waar mogelijk vergroten van de waterkwantiteit in de groene bufferzone van Duivenvoorde. Deze doelstelling heeft ertoe geleid dat in het kader van de Belvedere nota een geza-menlijk project is opgestart met de provincie om juist vanuit de cultuurhistorie een visie voor de land-goederenzone op te stellen. Resultaat daarvan is ondermeer het rapport ‘Cultuurhistorische Impuls Duin, Horst & Weide’ (Oranjewoud, 2003), waarin cultuurhistorische kernkwaliteiten en bijbehorende beleidsuitgangspunten zijn geïnventariseerd en op basis daarvan kansen in beeld zijn gebracht om de cultuurhistorische kernkwaliteiten te behouden en versterken.

De Duivenvoorde-corridor (onderdeel van de groene bufferzone van Duivenvoorde) heeft zoals eerder vermeld een zeer strategische betekenis. De corridor dreigt echter zijn betekenis te verliezen door de langzaam oprukkende bebouwing. In het kader van het streekplan wordt gewerkt aan concrete voor-stellen voor de waterhuishouding, recreatie en landschapsontwikkeling in het gebied. De gemeenten Leidschendam-Voorburg en Voorschoten hebben in 2001 een structuurvisie voor de corridor opge-steld. Hierin vallen ook drie polders uit het plangebied: de Oostboschpolder, Knippolder en Starren-burgerpolder, die voornamelijk uit grasland en glastuinbouw bestaan. Ook vallen hierbinnen de lande-rijen rond kasteel Duivenvoorde, Rozenburgh en Noordhey. Om de groenstructuur in dit gebied te versterken en de verstedelijkingsdruk te weerstaan worden de volgende zaken aangepakt:

veiligstellen van de agrarische functie; ontwikkeling van nieuwe natuur langs de Vliet en Dobbewatering (deze wateren vallen als wa-terlichaam tevens onder de KRW, zie paragraaf 4.3); ontwikkeling en bescherming van hoogopgaande beplanting in de vorm van bossages, houtop-standen en laanbeplanting.

Er zal een uitwerkingsplan opgesteld worden [updaten met huidige status], dat moet voldoen aan de volgende uitgangspunten:

Stimulering van natuurvriendelijke oeverzones en natte graslanden in de omvang van 50 ha. Ontwikkeling en herstel van buitenplaatsen en bossages in de omvang van 45 ha. Sanering van circa 85 ha aan bedrijven en kassen (inclusief buitenruimte). Aanleg van nieuw oppervlaktewater (circa 5 ha) en nieuwe fiets- en wandelpaden (circa 4.400 meter).

Voor de Duivenvoorde-corridor is in februari 2008 een streekplanherziening vastgesteld.

Functiekaart Water uit Beleidsplan Groen, Water en Milieu De functiekaart Water in het Beleidsplan Groen, Water en Milieu kent aan het water in het plangebied de functie Overig water toe. De Rijn en de Vliet, die de noordelijke, respectievelijk de oostelijke grens van het plangebied bepalen, hebben de functie Provinciale vaarweg (beroepsvaart). Ook het Korte Vlietkanaal tussen de gemeenten Leiden en Voorschoten heeft deze functie. Daarnaast worden doel-stellingen aangegeven voor de functies bebouwd gebied en agrarisch gebied uit het streekplan. De geldende doelstellingen voor de toegekende functies staan in Bijlage 4. Voor alle wateren geldt daar-naast de ecologische basisfunctie. Deze functie is de algemeen gewenste situatie ten behoeve van de multifunctionele gebruiksmogelijkheden. De ecologische basisfunctie gaat uit van een gezond aqua-tisch leefmilieu. Dit is het geval als er een gevarieerde en evenwichtige flora en fauna aanwezig is of zich kan ontwikkelen.

2.1.2 Bestemmingen

In het plangebied gelden een groot aantal bestemmingsplannen, deze zijn allen geïnventariseerd in juni 2007 [updaten met huidige situatie]. Zie Bijlage 5 voor een overzicht van de bestemmingsplannen en een beschrijving van de relevante punten daaruit.

2.1.3 Landgebruik

Het landgebruik in het plangebied is bepaald met behulp van het Landelijke Grondgebruiksbestand Nederland, versie 6 (LGN6). De gegevens uit dit bestand zijn gebaseerd op satellietbeelden uit 2007 en 2008 en geven het werkelijke landgebruik op dat moment weer (zie Kaart 3).



In tabel 1 is in percentages weergegeven welk landgebruik voorkomt in zowel het hele plangebied als in de deelgebieden (zie voor de deelgebieden Figuur 2). Uit de tabel is op te maken dat in totaal onge-veer 40% van het plangebied bestaat uit stedelijk of bebouwd gebied (inclusief groen in stedelijk ge-bied, dichtbebouwd bos en het verkeersnet). Weidegebied beslaat 20% van het oppervlak van het plangebied, bos krap 15% en het duingebied ongeveer 20%. Kenmerkend voor het gebied is dat er haast geen akkerbouwactiviteiten voorkomen. Het oppervlak zoetwater op de LGN-kaart wordt voor-namelijk bepaald door het Valkenburgse Meer, de infiltratieplassen in de duinen en de aanwezigheid van grotere boezemwatergangen als de Oude Rijn en het Rijn-Schiekanaal (of de Vliet). Zowel het zeekleigebied als de strandwal/polders langs de Vliet worden gekenmerkt door een hoog percentage stedelijk bebouwd gebied (60-65%) en ongeveer 20% weidegebied. De strandvlakte of landgoederenzone bestaat voor bijna 60% uit weidegebied, voor bijna 15% uit bos en voor ongeveer 25% uit stedelijk of bebouwd gebied. De strandwallen rond Wassenaar worden gekenmerkt door ook een hoog percentage van 60% stedelijk gebied, 20% bos en krap 15% weidegebied. Het duingebied bestaat voor 50% uit duinvegetatie, voor krap 20% uit bos, voor 15% uit stedelijk of bebouwd gebied en voor bijna 10% uit zoetwater, dit zoetwater betreft de infiltratieplassen in de duinen.

tabel 1 Landgebruik (in percentages) op basis van Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland 6 (LGN 6) Deelgebied (nummer) Landgebruik

Zeeklei-gebied (1)

Polders Vliet (2)

Strand-vlakte (3)

Strand-wallen (4)

Duinen(5)

Hele plan-gebied

gras 20% 18% 57% 13% 2% 20% overige landbouwgewassen 2% 2% 1% 2% 0% 1% glastuinbouw 3% 7% 0% 0% 0% 1% boomgaard 0% 0% 0% 0% 0% 0% loofbos 0% 3% 13% 21% 16% 12% naaldbos 0% 0% 0% 0% 2% 1% zoet water* 6% 5% 0% 1% 8% 4% zout water 0% 0% 0% 0% 3% 1% stedelijk bebouwd gebied 38% 43% 16% 29% 8% 23% bebouwing in buitengebied 2% 0% 0% 2% 1% 1% loofbos in bebouwd gebied 1% 1% 1% 5% 1% 1% naaldbos in bebouwd gebied 0% 0% 0% 1% 0% 0% bos met dichte bebouwing 2% 6% 3% 12% 1% 4% gras in bebouwd gebied 19% 9% 3% 8% 5% 9% hoofdwegen en spoorwegen 5% 4% 4% 3% 0% 3% bebouwing in agrarisch gebied 1% 2% 2% 1% 0% 1% open zand in kustgebied 0% 0% 0% 0% 4% 1% open duinvegetatie 0% 0% 0% 0% 19% 6% gesloten duinvegetatie 0% 0% 0% 1% 30% 10% overig open gegroeid natuurgebied 0% 0% 0% 3% 0% 1% kale grond in natuurgebied 0% 0% 0% 0% 0% 0%

*Het LGN bestand is te grof voor een nauwkeurige schatting van de hoeveelheid open water. Smalle watergangen worden niet waargenomen in het LGN-bestand.

2.2 Bodemopbouw

2.2.1 Ontstaansgeschiedenis

De geohydrologische en landschapsecologische eigenschappen in het plangebied zijn voornamelijk bepaald door holocene afzettingen, de bovenzijde van de pleistocene afzettingen ligt op 15 à 20 meter onder NAP. Als gevolg van de zeespiegelstijging na de laatste ijstijd en veenvorming is er een gevari-eerd patroon parallel langs de vroegere en huidige kustlijn gevormd (zie Figuur 4).

Als eerste is er een strandwal afgezet in het oosten van het plangebied. Op deze oudste relatief laagge-legen strandwal zijn de kernen van Voorschoten en Leidschendam ontstaan. Als gevolg van een snelle kustaangroei is vervolgens, ongeveer 2 kilometer ten westen van de oudste strandwal, een tweede strandwal afgezet. Tussen beide strandwallen ligt een brede en relatief vlakke en laaggelegen strand-vlakte. Het hart van de tweede strandwal wordt grofweg gevormd door de Rijksstraatweg (A44). Een derde strandwal ligt enkele honderden meters verder naar het noordwesten. Op deze strandwal is de



oude kern van Wassenaar ontstaan. Tussen deze twee strandwallen ligt een tweede strandvlakte die veel smaller is dan de eerstgenoemde strandvlakte. Tussen de “Wassenaarse” strandwal en de recenter gevormde binnenduinrand zijn enkele kleine strandwallen en strandvlakten gevormd met relatief ge-ringe hoogteverschillen. Als gevolg van de latere egalisering door de mens zijn deze kleine strandwal-len en -vlakten niet meer goed herkenbaar in het landschap. Vanaf de binnenduinrand tot voorbij de huidige kustlijn zijn vervolgens nog een aantal kleine strandwallen, met tussenliggende strandvlakten, afgezet.Op de lage en natte strandvlakten is veen tot ontwikkeling gekomen. In de huidige situatie zijn de veenlagen niet veel dikker dan 1 meter (lokaal tot 3 m), in de middeleeuwen zijn de lagen echter be-duidend dikker geweest. Naar de actuele ligging en dikte van het veen is in het kader van dit waterge-biedsplan onderzoek uitgevoerd, hierover meer in paragraaf 2.2.2.

De noord(oost)flank van het plangebied is op een andere wijze opgebouwd dan de rest van het plange-bied omdat hier het mondingsgebied van de Oude Rijn ligt (zie Figuur 4). Hierdoor zijn in dit gebied naast zandige mariene afzettingen ook klei en zavel afgezet door de Oude Rijn. Het betreft het gebied rondom het huidige Vliegkamp Valkenburg tot aan de huidige kustlijn.

Vanaf de 12e eeuw zijn er door de zee grote hoeveelheden zand afgezet aan de kustlijn, onder andere afkomstig uit de afbraak van westelijk van de huidige kustlijn gelegen strandwallen. Als gevolg van de wind zijn deze zandmassa’s uitgestoven over het westelijk deel van het plangebied. Hierdoor zijn op de meest westelijke strandwallen en -vlakten (grofweg vanaf Meijendel) en het westelijk deel van de kleiige slikken en schorren (onder Katwijk) de huidige jonge duinen afgezet. Op enkele plaatsen aan de binnenduinrand (onder andere bij Lentevreugd en De Klip) is het jonge duinzand afgegraven, waardoor de oudere lagen weer aan de oppervlakte zijn komen te liggen.

2.2.2 Bodemtypen

De verschillende bodemtypen die in het plangebied worden aangetroffen (zie Kaart 4) hangen nauw samen met de geologische ontstaansgeschiedenis van het gebied. De jonge duinen (voornamelijk duinvaaggronden) en de strandwallen van het oude duinlandschap (voornamelijk vlakvaag- en duin-vaaggronden) bestaan hoofdzakelijk uit zand. Hierbij kan opgemerkt worden dat de jonge duinen in het algemeen kalkrijk en de oude duinen in het algemeen kalkarm zijn. De bodem van een aantal strandvlakten heeft een humushoudende bovenlaag (beekeerdgronden). De grote strandvlakte van de Duinvoordse-Veenzijdsepolder en de Papenwegsepolder heeft voornamelijk een veenbodem (meer-veengrond). Langs de noordoostelijke rand van het plangebied bestaat de bodem uit zeekleigronden. Rond Valkenburg bevat de bodem een goed ontwikkelde humeuze bovenlaag (tochteerdgronden en nesvaaggronden). Meer naar het oosten is de humuslaag minder goed ontwikkeld en is duinzand op de bodem gebracht (poldervaaggronden en drechtvaaggronden).



Figuur 4 Geologische opbouw plangebied



VeengrondenDe veengronden in het plangebied liggen zoals eerder aangegeven met name in de grote strandvlakte van de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder en de Papenwegsepolder, tussen de stedelijke kernen van Wassenaar, Voorschoten en Leidschendam-Voorburg. Daarnaast ligt er nog een strook veengrond langs de Vliet, aan de zuidoost rand van het plangebied (zie Figuur 4 en Kaart 4). Er is sprake van veengrond wanneer in de bovenste 80cm van het bodemprofiel minstens 40cm veen voorkomt (bron: Beleidskader Peilbeheer Zuid-Holland, maart 2008).

In het kader van het watergebiedsplan is er nader onderzoek gedaan naar het huidige areaal en ligging van de veengronden. De oude bodemkaart van de Stichting Bodemkartering (zie Kaart 4) dateert uit 1982. Aangezien uit onderzoek bekend is dat de veengronden in Nederland afnemen, en ook vanuit het gebied twijfel bestond over de oude bodemkaart, is er besloten om middels grondboringen nader on-derzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek is door Alterra (waarin de Stichting Bodemkartering is op-gegaan) uitgevoerd in de zomer van 2007 en heeft geresulteerd in een nieuwe bodemkaart (schaal 1:25.000) van het gebied.

In Figuur 5 is het resultaat van het onderzoek in vereenvoudigde vorm weergegeven.

Figuur 5 Onderverdeling veen- en minerale gronden volgens Alterra onderzoek van 2007

Hieronder zijn conclusies uit het bodemonderzoek weergegeven: Op de geactualiseerde vlakkenkaart beslaan de veengronden een areaal van ca. 50% van de gekar-teerde oppervlakte. Het areaal veengronden is op de geactualiseerde vlakkenkaart 10% minder dan op de oude Bo-demkaart van Nederland, schaal 1:50 000 (1982). Het areaal moerige en minerale gronden is met ca. 2% toegenomen.



De afname van het areaal veengronden is voor een belangrijk deel te wijten aan de toename van het areaal bebouwd gebied, overigens is de afname niet significant. Een aanzienlijk areaal veen bevindt zich in de ondergrond van minerale veengronden (die volgens de definitie geen veengronden zijn). In totaal bevat ca. 74% van het areaal minerale gronden veen of moerig materiaal in het profiel. Door het hoge organische stofgehalte van alle gronden is de stevigheid van de bovengrond onder natte omstandigheden gering. De stevigheid van de bovengrond kan worden verbeterd door het bezanden van percelen.

De samenvatting uit het rapport (Actualisatie areaal en ligging van de veengronden in Rijnland - Pol-der Zuidgeest) en de bijbehorende nieuwe volledige bodemkaart met legenda staan in Bijlage 6 en op Kaart 4 is deze weergegeven over de oude bodemkaart van Stiboka heen.

2.3 Archeologie en cultuurhistorische waarden

Op de Archeologische monumentenkaart van de provincie Zuid-Holland (Provincie Zuid-Holland, 18 april 2007) [updaten met recent beleid] worden de archeologische en cultuurhistorische waarden aan-gegeven. Op Kaart 5 (a t/m c) zijn de archeologische en cultuurhistorische waarden in het plangebied weergegeven.

2.3.1 Ontwikkeling van het gebied

De mens vestigde zich vanaf het Neolithicum (ca. 2.500 – 2.000 v. Chr.) op de hoger gelegen strand-wallen en kreekruggen in het estuarium van de Oude Rijn. In de IJzertijd en Romeinse tijd was al sprake van relatief hoge bevolkingsdichtheden en systematische bewoning van het gebied. De Romei-nen stichtten nederzettingen langs de Oude Rijn (zoals Castellum Valkenburg) en groeven watergan-gen zoals de Gracht van Corbulo (ongeveer op het huidige tracé van de Vliet / Rijn-Schiekanaal). Daarna werd het gebied pas vanaf de Late Middeleeuwen op grotere schaal systematisch ontwikkeld en ontgonnen. Deze ontginningen bepalen nog voor een groot deel het huidige landschapsbeeld. Er ontstonden wegen op en tussen de strandwallen en de kernen Wassenaar en Voorschoten ontwikkelden zich. Er werden enkele kastelen gesticht en de agrarische ontwikkeling zette zich voort. Ook werden de strandvlakten ontgonnen. Het veen werd ontwaterd door sloten dwars op de strandwal en waterin-gen evenwijdig aan de strandwal, richting de Oude Rijn. Uit deze tijd stammen ook de ontginningen van de duinen. Vanaf de 17e eeuw vond er zandwinning plaats op de strandwallen voor ophoging voor bouw van steden, wegen en buitenplaatsen. Vanaf de 19e eeuw kwam de tuinbouw en de bollen- en rozenteelt tot ontwikkeling.

Vanaf de Late Middeleeuwen ontstonden er versterkte huizen en kastelen op de strandwallen. Dit zijn onder andere Zuidwijk, Santhorst, Raaphorst, Persijn en Duivenvoorde. Sommige ontwikkelden zich als landgoed. Vanaf eind 16e eeuw ontstonden op de strandwallen buitenplaatsen, meestal ter plaatse van een al bestaande boerderij, zoals Langenhorst en de Paauw. Zo vormde zich binnen het agrarische landschap een gebied met (soms omvangrijke) buitenplaatsen en landgoederen. In de 19e eeuw werden er nieuwe buitenplaatsen gebouwd, zoals Beukenhorst, en bestaande buitenplaatsen en landgoederen werden gemoderniseerd volgens de toen geldende landschapsstijl. De villa- en middenstandswijken in Wassenaar en tussen Wassenaar en Den Haag ontstonden vanaf 1900, mede gestimuleerd door de op-komst van nieuwe infrastructuur. Met name na 1945 was er sprake van een afname van agrarische activiteiten ten gunste van forensenontwikkelingen en uitbreiding van woon- en villawijken.

2.3.2 Archeologische waarden

Op Kaart 5a zijn de archeologische kenmerken en waarden weergegeven. Op deze kaart is te zien dat er, met name op de strandwallen en langs de Oude Rijn, een hoge trefkans is op archeologische spo-ren, wat te verklaren is vanuit de ontwikkeling van het gebied.

Het gebied rond Valkenburg is onderdeel van de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk, de zogenaamde Limes. Deze grens liep min of meer parallel aan de Oude Rijn en bestond uit een hoofd-



weg, de Limesweg met daar langs militaire- en burgerlijke nederzettingen en grafvelden. Veel van de Romeinse vestinglocaties laten bovendien goed geconserveerde en zeldzame vroegmiddeleeuwse be-woning zien (De Woerd). Archeologische waarden en overblijfselen van Romeinse vestigingsplaatsen krijgen bescherming.

Verspreid over het gebied, maar ook weer geconcentreerd rond de strandwallen, liggen terreinen van hoge tot zeer hoge archeologische waarde.

Op de strandwallen worden archeologische resten verwacht uit de prehistorie vanaf de Nieuwe Steen-tijd. Het is mogelijk dat er prehistorische sporen worden aangetroffen op de oudere kreekruggen. Op de kreekruggen is de aanwezigheid van bewoningsresten uit de IJzertijd aangetoond. De zuidelijke oever van de Rijn kent een archeologische verwachting van de IJzertijd tot in de Middeleeuwen.

Het voormalig Marinevliegkamp Valkenburg is wat betreft de archeologische verwachting een blinde vlek. Het terrein is vanwege haar militaire bestemming geologisch en bodemkundig niet onderzocht. Tijdens aanleg van de tankgracht in 1943 werd gestuit op houten constructies (grote houten palen en houten vloertjes). Dit kan duiden op de aanwezigheid van veenwegen uit de IJzertijd en de Romeinse Tijd. Voordat met de uitvoering van de projectlocatie gestart mag worden moet op basis van onder-zoek een concrete archeologische waardenkaart van de locatie worden gemaakt.

2.3.3 Landschappelijke waarden

Op Kaart 5b zijn de landschappelijke kenmerken en waarden weergegeven. De historisch landschap-pelijke vlakken met (grotendeels) hoge waarde bestaan uit de landgoederenzone en het duingebied. De historisch landschappelijke lijnelementen bestaan uit historische waterwegen en wegen. Vooral de Dobbewatering, de Veenwatering, de Zijlwatering en de Kaswatering zijn waterwegen met een hoge historische waarde. Daarnaast zijn een aantal weggetjes in de duinen aangewezen als elementen met een hoge historische waarde. De lijnelementen met een redelijk hoge waarde zijn Rijksstraatweg (N44) en alle andere (boezem)wateringen (zie Kaart 5b). De wateringen parallel aan de strandwallen hebben dus zonder uitzondering een belangrijke historische waarde, ze dateren dan ook nog uit de tijd van de ontginning van de strandvlakten (zie paragraaf 2.3.1 over de ontwikkeling van het gebied).

2.3.4 Historische nederzettingen

Op Kaart 5c is te zien dat er in het plangebied een groot oppervlak ‘nederzettingen’ ligt met zeer hoge waarde, dat wil zeggen dat er nog gave monumentale bebouwing voorkomt. Het betreft met name het gebied van en rond Wassenaar, doorlopend tot in de landgoederenzone. Het betreft ook grotendeels gebied dat op de nominatie staat om te worden aangewezen als beschermd stad- en dorpsgezicht (de aanwijzing ervan is nog wel in procedure). Daarnaast komen er ook een aantal molenbiotopen in het gebied voor. Een molenbiotoop is het gebied rond een traditionele windmolen, met een straal van 400 meter. Evenals de molens zelf zijn deze molenbiotopen van 'zeer hoge waarde'.

Het Vliegveld Valkenburg is als onderdeel van de Atlantikwall (Tweede Wereldoorlog) van grote cultuurhistorische betekenis. Het gaat vooral om de barakken langs de Wassenaarseweg, de tankgracht en de naoorlogse structuur van landingsbanen met de wachttoren.

2.4 Hoogteligging en maaivelddaling

Hoogteligging Hoogtegegevens zijn voor het hele plangebied beschikbaar in de vorm van het meest recente Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN-2, Meetkundige Dienst, 2008). Deze versie is NAP-gecorrigeerd en getoetst aan referentiemetingen in het veld.

De hoogtes zijn bepaald middels laseraltimetrie met gemiddeld 10 meetpunten per vierkante meter. Voor de analyse van de hoogtegegevens in dit rapport is het hoogtebestand van de AHN-2 gebruikt dat geïnterpoleerd is naar één hoogtewaarde per 5x5 meter.



Op Kaart 6 is de hoogte van het plangebied weergegeven. Op de grote kaart is het duingebied buiten beschouwing gelaten om beter de hoogteverschillen in het poldergebied te kunnen tonen. Op de inge-voegde overall kaart is de hoogte van het duingebied wel weergegeven. Opvallend zijn de grote hoog-teverschillen, ook in het poldergebied. Deze hoogteverschillen worden veroorzaakt door de strandwal-len en strandvlakten die met name in het poldergebied aan de oostkant goed te onderscheiden zijn (zie ter verduidelijking ook Figuur 4).

In de analyse van de maaiveldhoogte per peilvak zijn de hoogtes die niet representatief zijn voor de maaiveldhoogte van het gebied uitgefilterd met behulp van de top10-kaart (Topografische Dienst Ka-daster, Emmen). Dit betreft o.a. huizen, verhoogd aangelegde wegen, kassen, dijken, sloten, taluds, boomgaarden, etc. In Bijlage 7 staan de gemiddelde maaiveldhoogten per peilvak in een tabel weerge-geven (zowel voor de polders en inmalingen als de hoogwatervoorzieningen en onderbemalingen). Hiervoor zijn de peilvakgrenzen gebruikt zoals ze momenteel in de praktijk lopen. Door ruimtelijke ontwikkelingen wijkt dit voor een aantal gebieden af van de officiële peilvakgrenzen zoals ze zijn vastgelegd in de oude peilbesluiten. Daarnaast is voor de volgende peilvakken geen aparte maaiveld-bepaling uitgevoerd: - OR-2.11.0.1 (staat in de praktijk in open verbinding met OR-2.10.1.1) - OR-2.12.1.2 (staat in de praktijk in open verbinding met OR-2.13.1.1) - OR-2.13.HW01 (vanwege onduidelijke situatie en beperkte omvang is dit peilvakje toegevoegd

aan OR-2.13.HW02) - OR-2.15.HW02 (onduidelijke situatie, is waarschijnlijk boezem) - RL-HW08 (onduidelijke situatie en erg klein van omvang) - OR-2.06.1.2HW en OR-2.08.6.1HW (status van deze hoogwatervoorzieningen is niet bekend)

De polders aan de oostkant tegen de Vliet aan liggen relatief gezien het laagst, de maaiveldhoogte in de landelijke peilgebieden varieert hier van ongeveer NAP -1,60 m tot NAP +0.20 m. De polders in de landgoederenzone liggen ook relatief laag, met name de Papenwegsepolder. De maaiveldhoogte in de landelijke peilgebieden daar varieert van ongeveer NAP -1.40 m tot NAP +0.40 m. In de peilgebieden aan de binnenduinrand varieert de maaiveldhoogte van ongeveer NAP -0.80 m tot NAP +4.00 m. De maaiveldhoogte in het duingebied varieert van NAP +4.00 m tot maximaal NAP +35.60 m.

MaaivelddalingDe maaivelddaling is bepaald met behulp van terrestrische maaiveldhoogtemetingen uit verschillende jaren, voor zover die beschikbaar waren. Op Kaart 7 is te zien voor welke polders metingen beschik-baar zijn en van welke jaartallen ze zijn, de oudste dateren van 1980. Per deelgebied, waarvan vol-doende metingen beschikbaar waren, zijn twee datasets geïnterpoleerd en met elkaar vergeleken. De absolute maaivelddaling is vervolgens gedeeld door het aantal jaren tussen de twee meetmomenten, met als resultaat de maaivelddaling in cm/jaar. Op Kaart 7 en in Bijlage 8 is het resultaat van die ver-gelijking weergegeven.

De gebieden waar de meeste maaivelddaling voorkomt (> 0.7 cm/jr) zijn gebieden met een veenbodem of een minerale bodem met veen in de ondergrond. De maaivelddaling kan dus goed verklaard worden door oxidatie van de veenbodem. Peilvak OR-2.15.1.6, helemaal aan de zuidwestkant van de Duiven-voordse-Veenzijdsepolder, heeft een forse maaivelddaling van gemiddeld 1.7 cm/jaar, maar lokaal meer dan 5 cm/jaar. Ook dit peilvak heeft een veenbodem wat een deel van de verklaring van de maaivelddaling kan zijn. Een tweede verklaring kan zijn dat vlak ten zuiden van dit peilvak de Noor-delijke Randweg of Rijksweg 14 is aangelegd, dit project is in 2005 afgerond. Precies in de hoek waar de meest maaivelddaling is berekend (zie Kaart 7) is vanaf 1999 een spoortunnel aangelegd, waarmee de Noordelijke Randweg de spoorlijn Den Haag - Leiden kruist. Volgens de website van de Noordelij-ke Randweg Haagse Regio hebben bij de aanleg van de spoortunnel tijdelijke grondwaterstandverla-gingen (door bronbemaling) alleen plaats gevonden binnen een waterdicht afgeschermde bouwplaats. Buiten die geïsoleerde bouwkuip zou de grondwaterstand niet verlaagd zijn. Meer oxidatie door lokale grondwaterstandsverlagingen als gevolg van bronbemaling is daarmee uitgesloten. Het is wel mogelijk dat een deel van de percelen in die hoek als opslag voor grond heeft gefungeerd, waardoor de maai-veldhoogtemetingen in 1999 te hoog zijn geweest of extra zetting heeft plaatsgevonden. De verklaring



voor de forse maaivelddaling lijkt in elk geval gezocht te moeten worden in de aanleg van de Noorde-lijke Randweg en de bijbehorende spoortunnel.

2.5 Natuur

Provinciale ecologische hoofdstructuur (PEHS) Uit figuur 6 blijkt dat een groot gedeelte van het gebied binnen de begrenzing van de provinciale eco-logische hoofdstructuur valt. Naast de duinzone zijn grote delen van het gebied groen gekleurd.

Figuur 6 Uitsnede Provinciale Ecologische Hoofdstructuur

Uit dit kaartbeeld blijkt duidelijk het belang van de Duivenvoorde-corridor, de groene zone tussen de plaatsen Voorschoten, Leidschendam en Wassenaar. Deze zone vormt namelijk de enige verbinding tussen het natte Groene Hart in het oosten en de drogere bossen en duinen langs de kust bij Wassenaar. Goed zichtbaar (in het paars) is ook de ecologische verbindingszone tussen de bebouwing van Wasse-naar en de locatie vliegveld Valkenburg.

Natuurdoeltypen Voor het watergebiedsplan is van belang te weten of binnen de gebieden van de PEHS sprake is van natte of droge natuur. Via de link http://geo.zuid-holland.nl/geo-loket/kaart_pehs.html is hierover in-formatie beschikbaar. Er blijkt een relatie tussen bodemtypen en Natuurdoeltypen te zijn. Ten noord-westen van de N44, de rijksstraatweg door Wassenaar, is er sprake van droge typen. Ten zuidoosten



hiervan gaat dit geleidelijk over in natte typen. Ook binnen de ecologische verbindingszone ten noor-den van de bebouwing van Wassenaar past natte natuur. Anders geformuleerd: op zandgronden is er sprake van droge natuurdoeltypen, op klei en veen zijn deze nat.

Flora en fauna Voor gegevens over de verspreiding van (beschermde) flora- en fauna in het plangebied is het natuur-loket (www.natuurloket.nl) geraadpleegd en de toelichting bij het abonnement (Groen et al, 2006). Niet in elk kilometervak is even uitgebreid en regelmatig geïnventariseerd en de tabellen in Bijlage 9 zijn daarom niet meer dan een indicatie van de in het gebied voorkomende soorten. Daarnaast is ge-bruik gemaakt van inventarisatiegegevens uit een ‘Natuurtoets Watergangen in Zuidwest Rijnland t.b.v. baggeronderhoud’ (J. Oosterbaan et al, Groenteam, 2007). De nadruk lag daarbij op soorten die in Tabel 2 of 3 van de Flora en Faunawet staan. In deze natuurtoets is aan de hand van de in het gebied van Zuidgeest voorkomende landschapstypen is eerst een beoordeling gemaakt van de beschermde soorten die mógelijk voor kunnen komen. Daarna zijn gegevens uit literatuur, atlassen, bestaand onderzoek en het Natuurloket verzameld. Uit deze ge-gevens hebben de onderzoekers voor het gebied het volgende geconcludeerd: naast de aanwezigheid van veel broedvogels uit Tabel 2 van de Flora- en Faunawet, komen in het water de Bittervoorn (Tabel 3), de Kleine modderkruiper (Tabel 2) en de Rugstreeppad (Tabel 3) voor. Deze laatste broedt voor-namelijk in ondiepe plassen en poelen in het gebied. Daarnaast vermoeden de onderzoekers dat de Platte schijfhoorn en waterroofkevers mogelijk aanwezig zijn in de te baggeren watergangen. Op basis van deze gegevens is een plan gemaakt voor de veldinventarisatie. In bijlage 10 staat het betreffende literatuuronderzoek en de uitgevoerde veldinventarisatie van deze natuurtoets, hoofdstuk 2 en 3 uit het rapport ‘Natuurtoets Watergangen in Zuidwest Rijnland t.b.v. baggeronderhoud’.

Rugstreeppad

Bij de veldinventarisatie is in het ‘lokroepseizoen’ (mei en juni van 2007) naar de broedplaatsen van de Rugstreeppad gezocht. Door ’s nachts de lokroep met geluidsapparatuur af te spelen reageren de dieren door terug te roepen en “verraden” zo hun broedplaats. Vier broedplaatsen zijn gevonden op de overgang van de duinen naar het achterland. Deze veelal ondiepe watertjes moeten strikt beschermd worden (zie figuur 2 in paragraaf 3.2 van bijlage 10).

Bittervoorn Kleine modderkruiper

In het najaar van 2007 is veldonderzoek uitgevoerd naar waterdieren. Door de dikke baggerlaag ko-men er weinig vissen voor in het gebied. Echter, juist de Kleine modderkruiper en de Bittervoorn ver-schuilen zich graag in de bagger. Deze soorten zijn in het gehele gebied aangetroffen, in verschillende typen watergangen. De in het gebied voorkomende broedvogels mogen tijdens het broeden niet worden verstoord; hierop is alleen uitzondering mogelijk als er sprake is van zwaarwegende maatschappelijke belangen. Vooral de Papenwegsepolder is een rijk weidevogelgebied. Momenteel wordt met de Provincie onderhandelt over een nieuw Weidevogelconvenant voor dit gebied.

Uiteraard komen er in het gebied veel meer planten diersoorten voor, maar deze soorten worden óf niet bedreigd, óf genieten voldoende bescherming door de toepassing van de algemene zorgplicht.



3. Huidige situatie waterkwantiteit

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op verschillende aspecten van de huidige waterhuishoudkundige situ-atie. Kaart 8a en 8b geven een overzicht van de huidige waterhuishoudkundige inrichting van het plan-gebied. Op deze kaarten zijn naast de gebiedsindeling in peilvakken en de watergangen ook de polder-gemalen, ligging van onderbemalingen, hoogwatervoorzieningen, stuwen, sluizen en inlaten weerge-geven. De weergegeven peilvakgrenzen zijn de grenzen zoals ze momenteel in de praktijk lopen. Door ruimtelijke ontwikkelingen wijkt dit voor een aantal gebieden af van de officiële peilvakgrenzen zoals ze zijn vastgelegd in de oude peilbesluiten.

3.1 Oppervlaktewater & Peilbesluiten

3.1.1 Optimale situatie

Een watersysteem dat optimaal functioneert heeft geen hydraulische knelpunten en is duurzaam inge-richt. Dit wil zeggen dat het watersysteem zo min mogelijk versnipperd is en alle peilafwijkingen ge-reguleerd zijn (d.w.z. opgeheven, overgenomen of vergund). De peilen die in het peilbesluit worden vastgelegd zorgen voor een zo optimaal mogelijke drooglegging voor de aanwezige functie(s). De optimale droogleggingen per functie worden weergegeven in bijlage 11.

3.1.2 Watersysteem boezem

Het plangebied wordt doorsneden door een aantal boezemwateringen die min of meer parallel aan de kustlijn lopen. Vanaf de duinen tot aan de Vliet, zijn dat de volgende wateringen:

Grote of Valkenburgse watering KaswateringZijlwateringVeenwatering Dobbewatering

In figuur 7 zijn de genoemde wateringen weergegeven. Op Kaart 9 zijn ze weergegeven in een afwate-ringsschema van het plangebied. De wateraanvoer en –toevoer in het plangebied gaat grotendeels via deze wateringen. De afwateringsrichting van de wateringen is van zuidwest naar noordoost. De wate-ringen monden direct of indirect uit in de Oude Rijn. Vanuit de Oude Rijn wordt het water door het boezemgemaal Katwijk op zee uitgemalen. In droge perioden wordt via dezelfde wateringen water ingelaten vanuit de Oude Rijn in het plangebied.

Tussen de meeste boezemwateringen liggen verbindende watergangen. De Grote of Valkenburgse watering is door een duiker onder het voormalig Vliegkamp Valkenburg verbonden met de Doleindsloot, die uitkomt in de Zijlwatering. De Kaswatering mondt via de Doleindsloot uit in de Zijl-watering. De Zijlwatering en Veenwatering zijn met elkaar verbonden door een duiker onder de Rijks-straatweg (A44) bij bedrijventerrein Maaldrift en een stelsel van secundaire boezemwatergangen. De Veenwatering en Dobbewatering zijn op verschillende plekken met elkaar verbonden via zowel pri-maire als secundaire boezemwatergangen. De Dobbewatering is via drie primaire en een aantal secun-daire boezemwatergangen verbonden met de Vliet. Deze verbindingen zijn in het verleden aangelegd om de waterkwaliteit in de Dobbewatering te verbeteren. Uit bovenstaande kan geconcludeerd worden dat in het gebied dus geen echte waterscheidingen liggen.

Binnen het plangebied ligt ook het Valkenburgse Meer. Het Valkenburgse Meer watert via een ver-binding aan de noordoost kant af op de Zijlwatering. Verder ligt er nog een boezemplas in De Horsten, ten zuiden van de kruising Rijksstraatweg (N44) en Papeweg/Papelaan (N448). Deze plas is verbon-den met de Veenwatering.



Figuur 7 Boezemstelsel (Topografische ondergrond © Topografische Dienst Kadaster, Emmen)

3.1.3 Watersysteem polders, inmalingen & hogergelegen gebieden

Op Kaart 8b zijn alle officiele peilvakken weergegeven met de peilvaknummers. De grenzen van deze peilvakken zijn de peilvakgrenzen zoals ze in de praktijk lopen. Vanwege ruimtelijke ontwikkelingen komen deze grenzen niet altijd overeen met de oude vastgelegde peilbesluitgrenzen. De praktijkgren-zen zoals ze zijn weergegeven op Kaart 8b zijn ook gebruikt voor de maaiveldbepaling (paragraaf 2.4), de NBW-berekeningen (paragraaf 3.3.2) en de oppervlaktes in tabel 2.

PoldersAlle polders in het plangebied wateren direct of indirect via een gemaal af op één van de wateringen of op de Vliet (zie Kaart 8 en Kaart 9). Er zijn drie polders, de Oostdorperpolder, de Huis ter Weerpolder en de Stevenshofjespolder, die (helemaal of grotendeels) via een stuw afwateren op een andere bema-len polder. In bijlage 12 is ingedeeld op deelgebied per polder een afwateringsschema gegeven, waarin duidelijk is aangegeven hoe ieder afzonderlijk peilvak in de betreffende polder afwatert. Daarnaast zijn er een viertal kleine polders in het stedelijk gebied van Leiden, die eigenlijk functione-ren als onderbemalingen op de boezem. Dit zijn de peilvakken Rijndijkstraat, Corbetstraat, Van Vol-lenhovekade en de Rodenburger- Cronesteinschepolder (west). Deze zijn in het beheer bij de gemeente Leiden.

InmalingenDe inmalingen in het plangebied bestaan uit de Inmaling Duinland en Inmaling Duinrell. Zij hebben een hoger peil dan de boezem en worden via aparte gemalen gevoed vanuit respectievelijk de Zijlwa-tering en de Kaswatering (zie Kaart 8). In bijlage 12 staan de afwateringschema’s van beide inmalin-gen.

belangrijkste wateringen (primair)

overige primaire boezemwatergangen

secundaire boezemwatergangen

Legenda

boezemmeren



In het gebied Inmaling Duinland wordt in droge perioden water ingemalen vanuit de boezem in Ge-bied Groot Haesebroek/De Kievit door Inlaatgemaal Jagerlaan. Daarnaast wordt water ingemalen in Gebied Sandberg door Inlaatgemaal Hertenkamp. Dit water blijft meestal binnen Gebied Sandberg en wordt via een stuw weer afgevoerd naar de boezem. Vanuit het Gebied Groot Haesebroek/De Kievit wordt het water verder opgemalen naar Gebied Blankenburgh door Inlaatgemaal Blankenburgh. En vanuit Gebied Blankenburgh wordt het weer verder opgemalen naar het Gebied naast Oude Rijs door Inlaatgemaal Voorlinden. In waterafvoersituaties wateren genoemde peilgebieden af door middel van stuwen op de lagergelegen peilvakken en uiteindelijk weer terug op de boezem.

Daarnaast heeft Inmaling Duinland een waterverbinding met het beheergebied van het Hoogheem-raadschap van Delfland. Vanuit het Gebied Blankenburgh (peilvak OR-2.21.3.1) wordt via een duiker onder de Landscheidingsweg (Rijksweg 14) water afgelaten naar een peilvak in het beheergebied van Delfland. Vanuit het beheergebied van Delfland wordt weer water ingelaten in peilvak OR-2.21.HW01 door een afsluitbare duiker onder de Zijdeweg (vlakbij het kruispunt Wittenburgerweg-Zijdeweg). Voor dit peilvak en het hierna gelegen Gebied Wittenburgerweg (peilvak OR-2.21.6.1) is dit ook de enige toevoer mogelijkheid van water. Deze uitwisseling van water is opgenomen in het Waterakkoord dat in november 2010 waarschijnlijk vastgesteld wordt [updaten].

In het gebied Inmaling Duinrell wordt water ingemalen vanuit de boezem in peilvak RL-H-02A-04 door Inlaatgemaal Duinrell. Vanuit dat peilvak wordt het water via stuwen afgelaten naar de lagerge-legen peilvakken, die op hun beurt weer afwateren op lagergelegen peilvakken, waardoor het water trapsgewijs weer terugstroomt naar de boezem. Het hoogst gelegen peilvak van Inmaling Duinrell RL-H-02A-09 (De Klip) is niet op de inmaling aangesloten en wordt volledig gevoed door duinwater. De inmaling valt onder het beheer van drinkwaterleidingbedrijf Dunea.

Hogergelegen gebieden In het plangebied liggen een viertal gebieden die hoger liggen dan de boezem, maar niet van een inma-ling voorzien zijn. Het gaat om peilgebied De Klip (onderdeel van Inmaling Duinrell), Lentevreugd, de Zanderij en hogergelegen 3. Deze gebieden wateren via stuwen af op de boezem of een inmaling (zie Kaart 8 en 9) en worden ook wel gestuwd / vrij verval peilgebieden genoemd vanwege het feit dat in deze gebieden alleen een maximaal peil gehandhaafd kan worden en niet een minimaal peil. De gebieden, De Klip, Lentevreugd en de Zanderij liggen aan de binnenduinrand en worden gevoed door duinwater. Het gebied hogergelegen 3 ligt op de Wassenaarse strandwal (tegen de zuidgrens van het plangebied) en watert via een stuw af op het gebied Inmaling Duinland. In bijlage 12 staat alleen het afwateringschema van Lentevreugd.

In tabel 2 zijn per deelgebied alle peilvaknummers, namen en oppervlaktes weergegeven voor alle voorkomende polders, inmalingen en hogergelegen gebieden in Zuidgeest. Eventueel inliggende on-derbemalingen en hoogwatervoorzieningen (zie paragraaf 3.1.5) zijn niet op de peilvakoppervlaktes in mindering gebracht. De tabel geeft tevens aan welke peilvakken in beheer zijn bij derden.

tabel 2 Overzicht polders, inmalingen en hogergelegen gebieden Deelgebied Duinen

peilvaknummer naam type oppervlakte (ha)RL-H-16 Zanderij hogergelegen 29,41

Deelgebied Strandwallen Wassenaar peilvaknummer naam type oppervlakte (ha)OR-2.21.1.1 Inmaling Duinland (gebied Groot Haesebroek/De Kieviet) inmaling 97,53OR-2.21.2.1 Inmaling Duinland (gebied Sandberg) inmaling 15,43OR-2.21.2.2 Inmaling Duinland (gebied Sandberg) inmaling 0,40OR-2.21.3.1 Inmaling Duinland (gebied Blankenburgh) inmaling 80,11OR-2.21.4.1 Inmaling Duinland (gebied naast Oude Rijs) inmaling 17,76OR-2.21.5.1 Inmaling Duinland (gebied De Roggewoning) inmaling 16,83OR-2.21.6.1 Inmaling Duinland (gebied Wittenburgerweg) inmaling 57,59RL-H-02A-01 Inmaling Duinrell inmaling derden 35,24RL-H-02A-02 Inmaling Duinrell inmaling derden 0,29



peilvaknummer naam type oppervlakte (ha)RL-H-02A-03 Inmaling Duinrell inmaling derden 2,34RL-H-02A-04 Inmaling Duinrell inmaling derden 4,68RL-H-02A-05 Inmaling Duinrell inmaling derden 1,38RL-H-02A-06 Inmaling Duinrell inmaling derden 2,22RL-H-02A-07 Inmaling Duinrell inmaling derden 1,87RL-H-02A-08 Inmaling Duinrell inmaling derden 1,42RL-H-02A-09 Inmaling Duinrell (De Klip) hogergelegen derden 13,74RL-H-02B Lentevreugd hogergelegen 127,93RL-H-02B-01 Lentevreugd hogergelegen 0,99RL-H-02B-02 Lentevreugd hogergelegen 0,67RL-H-02B-03 Lentevreugd hogergelegen 6,85RL-H-02B-04 Lentevreugd hogergelegen 1,10RL-H-03 hogergelegen 3 (Kasteel de Wittenburg) hogergelegen derden 12,88RL-N-17C Landgoed De Paauw polder derden 3,95

Deelgebied Strandvlakte peilvaknummer naam type oppervlakte (ha)OR-2.10.1.1 Papenwegsepolder polder 263,03OR-2.10.2.1 Papenwegsepolder polder 3,05OR-2.11.0.1 Oranjepolder polder 3,56OR-2.11.1.1 Oranjepolder polder 43,62OR-2.11.1.2 Oranjepolder polder 76,88OR-2.11.1.3 Oranjepolder polder 11,61OR-2.11.1.4 Oranjepolder polder 2,64OR-2.11.1.5 Oranjepolder polder 21,81OR-2.11.2.1 Oranjepolder polder 6,13OR-2.15.1.1 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 91,71OR-2.15.1.11 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 33,78OR-2.15.1.12 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 12,19OR-2.15.1.2 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 375,73OR-2.15.1.3 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 13,44OR-2.15.1.4 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 32,24OR-2.15.1.5 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 4,22OR-2.15.1.6oost Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 57,43OR-2.15.1.6west Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 13,84OR-2.15.1.7 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 149,56OR-2.15.1.8 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 24,08OR-2.15.1.9 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 16,75OR-2.15.2.1 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder polder 14,14OR-2.19.1.1 Polder Zuidwijk polder 44,44OR-2.19.1.2 Polder Zuidwijk polder 20,90OR-2.19.1.3 Polder Zuidwijk polder 14,43OR-2.20.1.1 Zijdepolder polder 177,66OR-2.20.1.2 Zijdepolder polder 19,27OR-2.20.1.3 Zijdepolder polder 18,23OR-2.20.1.4 Zijdepolder polder 11,26OR-2.20.1.5 Zijdepolder polder 6,03OR-2.20.1.6 Zijdepolder polder 7,85OR-2.20.1.7 Zijdepolder polder 6,38

Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet peilvaknummer naam type oppervlakte (ha)OR-2.14.1.1 Starrenburgerpolder polder 33,09OR-2.14.1.2 Starrenburgerpolder polder 17,65OR-2.16.1.1 Knippolder polder 7,12OR-2.16.2.1 Knippolder polder 16,28OR-2.17.1.1 Oostboschpolder polder 23,19OR-2.17.2.1 Oostboschpolder polder 6,94OR-2.18.1.1 Rietvinkpolder polder 1,11OR-2.18.1.2 Rietvinkpolder polder 3,50OR-2.18.2.1 Rietvinkpolder polder 25,01



Deelgebied Zeekleigebied peilvaknummer naam type oppervlakte (ha)OR-2.01.1.1 Kokshoornpolder polder 96,17OR-2.02.1.1 Zonneveldspolder polder 19,89OR-2.02.1.2 Zonneveldspolder polder 11,58OR-2.03.1.1 Ruijgelaansepolder polder 6,82OR-2.03.2.1 Ruijgelaansepolder polder 34,73OR-2.04.1.1 Oostdorperpolder polder 39,34OR-2.05.1.1 Huis Ter Weerpolder polder 13,43OR-2.06.1.1 Ommedijksepolder polder 45,86OR-2.06.1.2 Ommedijksepolder polder 40,09OR-2.06.1.3 Ommedijksepolder polder 20,96OR-2.07.1.1 Stevenshofjespolder polder 19,27OR-2.07.1.2 Stevenshofjespolder polder 26,88OR-2.07.2.1 Stevenshofjespolder polder 15,55OR-2.08.1.1 Noord-Hoflandschepolder polder 55,40OR-2.08.1.2 Noord-Hoflandschepolder polder 63,47OR-2.08.2.1 Noord-Hoflandschepolder polder 6,42OR-2.08.3.1 Noord-Hoflandschepolder polder 17,03OR-2.08.4.1 Noord-Hoflandschepolder polder 10,12OR-2.08.5.1 Noord-Hoflandschepolder polder 17,09OR-2.08.6.1 Noord-Hoflandschepolder polder 8,29OR-2.09.1.1 Bosch- en Gasthuispolder polder 12,09OR-2.09.2.1 Bosch- en Gasthuispolder polder 12,18OR-2.09.2.2 Bosch- en Gasthuispolder polder 2,65OR-2.09.2.3 Bosch- en Gasthuispolder polder 12,71OR-2.12.1.1 Zuid-Hoflandschepolder polder 19,33OR-2.12.1.2 Zuid-Hoflandschepolder polder 16,15OR-2.12.1.3 Zuid-Hoflandschepolder polder 10,22OR-2.12.2.1 Zuid-Hoflandschepolder polder 0,86OR-2.13.1.1 Binnenpolder polder 20,95OR-2.13.2.1 Binnenpolder polder 4,07OR-2.13.2.2 Binnenpolder polder 15,52OR-2.13.2.3 Binnenpolder polder 19,75RL-014 Rodenburger- en Cronesteinschepolder(west) polder derden 22,70RL-015 Van Vollenhovekade polder derden 6,84RL-024 Rijndijkstraat polder derden 0,89RL-025 Corbetstraat polder derden 1,45

3.1.4 Baggerprogramma

Momenteel is er in Zuidgeest een baggerprogramma in uitvoering. Deze is in 2008 gestart en wordt afgerond in 2011. Hierin worden al het primair en overig boezemwater gebaggerd en op maat gebracht volgens de legger van 2004. In de polders wordt alleen het primair polderwater gebaggerd dat volgens het onderhoudsprogramma van voormalige waterbeheerder Waterschap Wilck en Wiericke gebaggerd moest worden. Het baggerprogramma is dus voor Zuidgeest in 2011 afgerond op basis van de oude legger van 2004, waarbij voor boezemwateren een onderhoudsmaat is aangehouden van 20 cm onder leggerdiepte en voor primaire polderwateren van 10 cm onder leggerdiepte.

3.1.5 Peilbesluiten & Actuele peilen

PeilbesluitenEen peilbesluit heeft een geldigheidsduur van 10 jaar, waarbij eventueel een verlenging van 5 jaar mogelijk is. In de meeste polders van het watergebiedsplan is het peilbesluit al een lange tijd verlopen, zoals te zien is in figuur 8.



Figuur 8 Status Peilbesluiten

Bij de polders waarbij sprake is van een achterstand (de rode tot geel verlopen-de tinten) speelt in veel gevallen de discussie over de drooglegging binnen de veengronden. Kort gezegd komt deze hier op neer: De (vooral agrarische) grondgebruikers zijn al sinds jaar en dag gewend aan een bepaalde drooglegging van hun percelen. Rechtsvoorganger waterschap De Oude Rijnstromen heeft peilbesluiten opgesteld op basis van de bestaande droogleggingen. De provincie Zuid-Holland heeft aan deze peilbesluiten goed-keuring onthouden. Argument hiervoor was dat bij veengronden een droogleg-ging aangehouden mag worden van maximaal gemiddeld 0,60m. De droogleg-gingen zoals opgenomen in de peilbesluiten waren echter groter. Er ontstond nu een impasse: zowel de grondgebruikers als de provincie hielden voet bij stuk. Een belangrijke doelstelling van dit watergebiedsplan is, te werken aan het doorbreken van deze impasse. Het peilbesluit van de Papenwegsepolder is teruggetrokken in 2005 en het in 2004 nieuw opgestelde peilbesluit van de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder is eveneens vanwege heftig verzet teruggetrokken.

Van de peilgebieden zonder kleur is nooit een peilbesluit vastgelegd. Deze gebieden liggen hoger dan de boezem of zijn onderbemalingen binnen boezemland. Een speciaal geval vormt peilvak OR-



2.12.2.1 van de Zuid-Hoflandschepolder, het heeft wel een officieel peilvaknummer, maar het is niet vastgelegd in een peilbesluit. Onduidelijk is ook of het niet een onderbemaling moet zijn.

De oranje gearceerde peilgebieden (Lentevreugd en Inmaling Duinrell, inclusief De Klip) zijn volgens de Provinciale Verordening (zie bijlage 1 paragraaf 1.2.5) niet peilbesluitplichtig. Voor deze gebieden zijn in het verleden eveneens geen peilbesluiten vastgesteld.

Actuele peilen In bijlage 13 staat per deelgebied in een tabel alle peilvakken weergegeven met de streefpeilen, ad-viespeilen en de gemeten praktijkpeilen. Hierin zijn tevens alle peilafwijkingen opgenomen (zie para-graaf 3.1.5). In de tabel in bijlage 13 is bij de streefpeilen de bron weergegeven of het om een peilbesluitpeil gaat of niet. Wanneer een peil niet in een peilbesluit is vastgelegd is aangegeven wat dan wel als bron van het streefpeil is genomen. Dit kan zijn de IRIS-database van Rijnland, de Fugro-kartering (gekarteerde waterhoogte op basis van stereo-luchtfoto’s), een meting in het veld, de peilbeheerders, het over-drachtsdocument van Dunea (Overname gebied stichting inmaling Duinland - 15 december 2000) of de gebiedsbeheerder. De adviespeilen in bijlage 13 geven het peil weer dat door de peilbeheerders in de praktijk gevolgd wordt mocht dit afwijken van het streefpeil. In de kolom ‘reden van afwijking’ is de reden van het hanteren van een ander peil opgenomen. Bij de gemeten praktijkpeilen is de methode van peilregistratie weergegeven en het minimum en maximum geregistreerde peil. Afwijkingen van het gemeten praktijkpeil ten opzichten van het streef-peil die groter zijn dan of gelijk zijn aan 5 cm zijn in het rood weergegeven. Ook hiervoor is in de kolom ‘reden van afwijking’ vervolgens de reden van deze gemeten praktijkpeilafwijking opgenomen.

Alle weergegeven peilen in bijlage 13 zijn gecorrigeerd op de landelijke NAP-correctie. Voor Rijnland betekende dit een peilcorrectie van -0,02 m. Daarnaast worden momenteel binnen Rijnland alle log-gers (peilregistratie door middel van een automatische logger) en peilschalen opnieuw ingemeten en verhangen (mocht dat noodzakelijk blijken). Hierop zijn de geregistreerde praktijkpeilen in bijlage 13 nog niet gecorrigeerd. Eind 2010 worden de resultaten van deze correctie verwacht en dienen de gere-gistreerde praktijkpeilen aangepast te worden. [updaten]

3.1.6 Peilafwijkingen

In het plangebied liggen 29 peilafwijkingen: 11 onderbemalingen (OB) en 18 hoogwatervoorzieningen (HW). Van deze peilafwijkingen liggen er 14 in boezemland en 15 in poldergebied (waarvan 2 in het gebied van Inmaling Duinland). In tabel 3 is per deelgebied een overzicht gegeven van de peilafwij-kingen.

De peilafwijkingen met een RL code liggen vrijwel allemaal in boezemland. Behalve onderbemaling Bloemcamplaan 53a (RL-OB54) dat ligt in hogergelegen 3 (RL-H-03) van inmaling Duinland. De RL peilafwijkingen in boezemland liggen in stedelijk gebied alwaar ze voorzien in de juiste peilen voor onder andere woningen (funderingen), wegen en parken. Een uitzondering hierop is de hoogwater-voorziening Wassenaarseweg (RL-HW09), deze ligt in de landelijke omgeving van de Mient Kooltuin, aan de duinrand. In dit kleine gebiedje bestaat een hoogteverschil van bijna 2 m. De hoogwatervoor-ziening maakt het mogelijk het hoogteverschil te overbruggen middels 2 series stuwen (stuwtrappen) die de afwatering naar de boezem verzorgen.

Van de 15 peilafwijkingen in polders en inmalingen bestaan er 13 uit hoogwatervoorzieningen. De enige onderbemalingen zijn Golfbaan Het Wedde (OR-2.08.OB01) en Bloemcamplaan 53a (RL-OB54). Een groot deel van de peilafwijkingen in polders ligt, net als de peilafwijkingen in boezem-land, in stedelijk gebied. En ook hier voorzien de peilafwijkingen in de juiste peilen voor onder andere woningen, bedrijventerreinen, volkstuinen en parken. De peilafwijkingen in het landelijk gebied zijn:

De hoogwatervoorziening OR-2.10.HW01 ten behoeve van het landgoed Santhorst in de Papen-wegsepolder. Eigendom van Stichting Twickel.



De hoogwatervoorziening OR-2.14.HW01 in de Starrenburgerpolder, die niet meer omvat dan de tussenboezem van de betreffende polder. De hoogwatervoorziening OR-2.15.HW02 in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder. Hier is de huidige situatie niet geheel duidelijk. Waarschijnlijk valt het onder boezemland. De hoogwatervoorzieningen OR-2.06.1.2HW (hoekje van industrieterrein Maaldrift in peilvak OR-2.06.1.2 van de Ommedijksepolder) en OR-2.08.6.1HW (hoger peil ivm volkstuintjes in peil-vak OR-2.08.6.1 van de Noord-Hoflandschepolder) waarvan geen informatie is opgenomen in de IRIS-database en de status onduidelijk is. De grote centrale hoogwatervoorziening (OR-2.21.HW01) in Inmaling Duinland dat deels lande-lijk en deels stedelijk gebied beslaat. Deze hoogwatervoorziening heeft een belangrijke hoofdaf-voerfunctie van de inmaling en dient in het uiteindelijke peilbesluit een officiële peilvakstatus te krijgen.

In tabel 3 staan alle peilafwijkingen met de oppervlaktes. Hierbij is apart aangegeven wanneer een peilafwijking in het beheer is bij gemeente Leiden of Katwijk.

tabel 3 Peilafwijkingen Deelgebied Strandwallen Wassenaar

peilvaknummer (polder)naam type oppervlakte (ha)OR-2.21.HW01 Inmaling Duinland HW 50,65RL-HW03 HW Bommellaan HW 0,69RL-OB54 OB Bloemcamplaan 53a OB 0,44

Deelgebied Strandvlakte peilvaknummer (polder)naam type oppervlakte (ha)OR-2.10.HW01 Papenwegsepolder HW 3,53OR-2.11.HW01 Oranjepolder HW 0,64OR-2.15.HW01 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder HW 9,39OR-2.15.HW02 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder HW 0,43

Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet peilvaknummer (polder)naam type oppervlakte (ha)OR-2.14.HW01 Starrenburgerpolder HW 0,52RL-HW08 HW Vogelkerslaan HW 0,37

Deelgebied Zeekleigebied peilvaknummer (polder)naam type oppervlakte (ha)OR-2.06.1.2HW Ommedijksepolder HW nbOR-2.07.HW01 Stevenshofjespolder HW 2,31OR-2.08.6.1HW Noord-Hoflandschepolder HW nbOR-2.08.HW01 Noord-Hoflandschepolder HW 4,87OR-2.12.HW01 / OR-2.13.HW03

HW IJsclub Voorschoten (Zuid-Hoflandschepolder / Binnen-polder) HW 2,72

OR-2.13.HW01 HW Cor van Osnabruggenlaan (Binnenpolder) HW 0,02OR-2.13.HW02 HW Roucooppark (Binnenpolder) HW 0,51RL-HW05 HW N206 HW Katwijk 0,94RL-HW09 HW Wassenaarseweg HW 6,97RL-HW19 HW nr.19 HW Katwijk 4,64OR-2.08.OB01 OB Golfbaan Het Wedde (Noord-Hoflandschepolder) OB 2,19RL-013 Onderbemaling Hoflaan OB Leiden 1,19RL-016A OB Stevenspark OB Leiden 6,16RL-016B OB Stevenspark OB Leiden 0,26RL-020 OB Telderskade OB Leiden 0,68RL-OB05 OB De Danaiden OB Leiden 2,31RL-OB06 OB nr. 06 OB Katwijk 9,31RL-OB08 OB Boshuiskade OB Leiden 3,85RL-OB56 OB Kamsteeg OB 0,40RL-OB58 OB nr. 58 OB 1,78



3.1.7 Droogleggingen

De drooglegging is het hoogteverschil tussen het waterpeil in een waterloop en het grondoppervlak. Dit wordt berekend door het waterpeil in de watergangen van de maaiveldhoogte af te trekken. Voor de maaiveldhoogte wordt gebruik gemaakt van het gemiddelde maaiveldhoogte zoals die is bepaald in paragraaf 2.4. De drooglegging is alleen bepaald voor de peilvakken waar ook de maaiveldbepaling voor uitgevoerd is (zie paragraaf 2.4) en is inclusief de peilafwijkingen. De waterpeilen zijn gebaseerd op de streefpeilen uit bijlage 13. In tabel 4 staan per deelgebied de maaiveldhoogtes, streefpeilen en droogleggingen van de peilvakken.

tabel 4 Droogleggingen Deelgebied Duinen

streefpeil(mNAP) drooglegging (m)Peilvak Naam maaiveldhoogte(m) zomer winter zomer winter

RL-H-16 Zanderij 2,387 0,20 0,20 2,19 2,19

Deelgebied Strandwallen Wassenaar streefpeil(mNAP) drooglegging (m)Peilvak Naam maaiveldhoogte

(m) zomer winter zomer winter OR-2.21.1.1 Gebied Groot Haesebroek / De Kieviet 1,570 0,38 0,18 1,19 1,39OR-2.21.2.1 Gebied Sandberg 1,666 0,43 0,43 1,24 1,24OR-2.21.2.2 Gebied Sandberg 0,596 0,13 0,13 0,47 0,47OR-2.21.3.1 Gebied Blankenburgh 1,604 0,68 0,48 0,92 1,12OR-2.21.4.1 Gebied naast Oude Rijs 1,767 1,43 1,18 0,34 0,59OR-2.21.5.1 Gebied De Roggewoning 1,197 0,70 0,70 0,50 0,50OR-2.21.6.1 Gebied Wittenburgerweg 0,816 -0,42 -0,42 1,24 1,24OR-2.21.HW01 Inmaling Duinland 1,223 -0,13 -0,42 1,35 1,64RL-H-02A-01 Inmaling Duinrell 1,271 -0,59 -0,59 1,86 1,86RL-H-02A-02 Inmaling Duinrell 2,269 1,20 1,20 1,07 1,07RL-H-02A-03 Inmaling Duinrell 1,730 0,22 0,22 1,51 1,51RL-H-02A-04 Inmaling Duinrell 2,507 1,26 1,26 1,25 1,25RL-H-02A-05 Inmaling Duinrell 1,033 -0,04 -0,04 1,07 1,07RL-H-02A-06 Inmaling Duinrell 1,306 0,08 0,08 1,23 1,23RL-H-02A-07 Inmaling Duinrell 1,503 0,58 0,58 0,92 0,92RL-H-02A-08 Inmaling Duinrell 1,777 0,88 0,88 0,90 0,90RL-H-02A-09 De Klip 3,997 1,43 1,43 2,57 2,57RL-H-02B Lentevreugd 2,601 0,10 0,20 2,50 2,40RL-H-02B-01 Lentevreugd 5,257 3,96 3,96 1,30 1,30RL-H-02B-02 Lentevreugd 5,918 4,43 4,43 1,49 1,49RL-H-02B-03 Lentevreugd 3,463 1,04 1,04 2,42 2,42RL-H-02B-04 Lentevreugd 5,140 3,91 3,91 1,23 1,23RL-H-03 hogergelegen 3 (Kasteel de Wittenburg) 1,564 0,08 0,08 1,48 1,48RL-HW03 HW Bommellaan 1,047 -0,44 -0,44 1,49 1,49RL-N-17C Landgoed De Paauw 0,319 -0,60 -0,60 0,92 0,92RL-OB54 OB Bloemcamplaan 53a 1,046 0,04 0,04 1,01 1,01

Deelgebied Strandvlakte streefpeil(mNAP) drooglegging (m)Peilvak Naam maaiveldhoogte

(m) zomer winter zomer winter OR-2.10.1.1 Papenwegsepolder -1,007 -1,57 -1,72 0,56 0,71OR-2.10.2.1 Papenwegsepolder -0,007 -1,32 -1,42 1,31 1,41OR-2.10.HW01 Papenwegsepolder -0,334 -1,25 -1,25 0,92 0,92OR-2.11.1.1 Oranjepolder -0,171 -1,02 -1,12 0,85 0,95OR-2.11.1.2 Oranjepolder 0,071 -0,87 -0,97 0,94 1,04OR-2.11.1.3 Oranjepolder -0,008 -0,87 -0,97 0,86 0,96OR-2.11.1.4 Oranjepolder 0,141 -0,87 -0,97 1,01 1,11OR-2.11.1.5 Oranjepolder 0,103 -1,12 -1,12 1,22 1,22OR-2.11.2.1 Oranjepolder 0,262 -1,02 -1,02 1,28 1,28OR-2.11.HW01 Oranjepolder 0,041 -0,62 -0,72 0,66 0,76OR-2.15.1.1 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,335 -1,02 -1,17 0,68 0,83OR-2.15.1.11 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,111 -1,07 -1,22 0,96 1,11OR-2.15.1.12 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,085 -1,12 -1,32 1,03 1,23




OR-2.15.1.2 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,606 -1,22 -1,42 0,61 0,81OR-2.15.1.3 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,399 -1,12 -1,32 0,72 0,92OR-2.15.1.4 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,213 -0,92 -1,12 0,71 0,91OR-2.15.1.5 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,201 -0,82 -1,02 0,62 0,82OR-2.15.1.6oost Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,682 -1,22 -1,37 0,54 0,69OR-2.15.1.6west Duivenvoordse-Veenzijdsepolder 0,403 -1,32 -1,32 1,72 1,72OR-2.15.1.7 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,726 -1,12 -1,12 0,39 0,39OR-2.15.1.8 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,397 -1,07 -1,22 0,67 0,82OR-2.15.1.9 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,168 -0,72 -0,82 0,55 0,65OR-2.15.2.1 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,294 -1,12 -1,32 0,83 1,03OR-2.15.HW01 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder -0,474 -1,07 -1,22 0,60 0,75OR-2.19.1.1 Polder Zuidwijk -0,665 -1,62 -1,72 0,96 1,06OR-2.19.1.2 Polder Zuidwijk -0,468 -1,17 -1,22 0,70 0,75OR-2.19.1.3 Polder Zuidwijk -0,320 -1,12 -1,22 0,80 0,90OR-2.20.1.1 Zijdepolder -0,425 -1,97 -1,97 1,55 1,55OR-2.20.1.2 Zijdepolder -0,481 -1,62 -1,62 1,14 1,14OR-2.20.1.3 Zijdepolder -0,247 -1,42 -1,42 1,17 1,17OR-2.20.1.4 Zijdepolder -0,121 -1,22 -1,22 1,10 1,10OR-2.20.1.5 Zijdepolder 0,520 -0,52 -0,52 1,04 1,04OR-2.20.1.6 Zijdepolder -0,059 -1,22 -1,22 1,16 1,16OR-2.20.1.7 Zijdepolder 0,001 -1,22 -1,22 1,22 1,22

Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet streefpeil(mNAP) drooglegging (m)Peilvak Naam maaiveldhoogte

(m) zomer winter zomer winter OR-2.14.1.1 Starrenburgerpolder -1,015 -1,82 -1,97 0,81 0,96OR-2.14.1.2 Starrenburgerpolder -0,447 -1,82 -1,82 1,37 1,37OR-2.14.HW01 Starrenburgerpolder - -0,77 -0,77 - -OR-2.16.1.1 Knippolder -0,747 -1,57 -1,57 0,82 0,82OR-2.16.2.1 Knippolder -1,124 -1,67 -1,82 0,55 0,70OR-2.17.1.1 Oostboschpolder -0,094 -1,57 -1,57 1,48 1,48OR-2.17.2.1 Oostboschpolder -0,385 -1,22 -1,32 0,84 0,94OR-2.18.1.1 Rietvinkpolder -0,555 -1,37 -1,37 0,82 0,82OR-2.18.1.2 Rietvinkpolder -0,054 -1,12 -1,12 1,07 1,07OR-2.18.2.1 Rietvinkpolder -0,006 -1,22 -1,22 1,21 1,21

Deelgebied Zeekleigebied streefpeil(mNAP) drooglegging (m)Peilvak Naam maaiveldhoogte

(m) zomer winter zomer winter OR-2.01.1.1 Kokshoornpolder -0,120 -0,97 -1,07 0,85 0,95OR-2.02.1.1 Zonneveldspolder -0,168 -1,27 -1,27 1,10 1,10OR-2.02.1.2 Zonneveldspolder -0,269 -0,97 -1,07 0,70 0,80OR-2.03.1.1 Ruijgelaansepolder -0,077 -0,72 -0,87 0,64 0,79OR-2.03.2.1 Ruijgelaansepolder -0,204 -0,82 -0,97 0,62 0,77OR-2.04.1.1 Oostdorperpolder -0,013 -0,77 -0,92 0,76 0,91OR-2.05.1.1 Huis Ter Weerpolder -0,109 -0,92 -1,07 0,81 0,96OR-2.06.1.1 Ommedijksepolder 0,030 -1,22 -1,32 1,25 1,35OR-2.06.1.2 Ommedijksepolder -0,278 -1,07 -1,27 0,79 0,99OR-2.06.1.3 Ommedijksepolder 0,132 -1,07 -1,07 1,20 1,20OR-2.07.1.1 Stevenshofjespolder -0,794 -1,25 -1,37 0,46 0,58OR-2.07.1.2 Stevenshofjespolder -0,302 -1,17 -1,32 0,87 1,02OR-2.07.2.1 Stevenshofjespolder 0,513 -1,37 -1,37 1,88 1,88OR-2.07.HW01 Stevenshofjespolder 0,497 -0,65 -0,65 1,15 1,15OR-2.08.1.1 Noord-Hoflandschepolder -0,363 -1,67 -1,67 1,31 1,31OR-2.08.1.2 Noord-Hoflandschepolder -0,136 -1,32 -1,32 1,18 1,18OR-2.08.2.1 Noord-Hoflandschepolder -1,053 -1,67 -1,77 0,62 0,72OR-2.08.3.1 Noord-Hoflandschepolder 0,040 -1,62 -1,62 1,66 1,66OR-2.08.4.1 Noord-Hoflandschepolder 0,016 -1,52 -1,52 1,54 1,54OR-2.08.5.1 Noord-Hoflandschepolder -0,797 -1,97 -1,97 1,17 1,17OR-2.08.6.1 Noord-Hoflandschepolder -1,058 -2,07 -2,07 1,01 1,01OR-2.08.HW01 Noord-Hoflandschepolder -0,012 -1,20 -1,20 1,19 1,19




OR-2.08.OB01 OB Golfbaan Het Wedde -1,148 -2,20 -2,20 1,05 1,05OR-2.09.1.1 Bosch- en Gasthuispolder 0,192 -1,42 -1,42 1,61 1,61OR-2.09.2.1 Bosch- en Gasthuispolder -0,754 -1,57 -1,67 0,82 0,92OR-2.09.2.2 Bosch- en Gasthuispolder 0,453 -1,57 -1,57 2,02 2,02OR-2.09.2.3 Bosch- en Gasthuispolder 0,374 -1,37 -1,37 1,74 1,74OR-2.12.1.1 Zuid-Hoflandschepolder -0,395 -1,92 -1,92 1,53 1,53OR-2.12.1.3 Zuid-Hoflandschepolder -0,821 -1,85 -1,92 1,03 1,10OR-2.12.2.1 Zuid-Hoflandschepolder -0,570 -1,92 -1,92 1,35 1,35OR-2.12.HW01 HW IJsclub Voorschoten -1,141 -1,67 -1,67 0,53 0,53OR-2.13.1.1 Binnenpolder -0,740 -1,77 -1,77 1,03 1,03OR-2.13.2.1 Binnenpolder -0,924 -1,77 -1,77 0,85 0,85OR-2.13.2.2 Binnenpolder -0,418 -1,42 -1,42 1,00 1,00OR-2.13.2.3 Binnenpolder -0,226 -1,62 -1,62 1,39 1,39OR-2.13.HW02 HW Roucooppark 0,158 -0,82 -0,82 0,98 0,98RL-013 Onderbemaling Hoflaan -0,107 -1,10 -1,10 0,99 0,99RL-014 Rodenburger- en Cronesteinschepolder (west) 0,370 -1,13 -1,13 1,50 1,50RL-015 Van Vollenhovekade -0,368 -1,21 -1,21 0,84 0,84RL-016A OB Stevenspark -0,486 -1,42 -1,42 0,93 0,93RL-016B OB Stevenspark 0,288 -1,02 -1,12 1,31 1,41RL-020 OB Telderskade 0,061 -1,27 -1,27 1,33 1,33RL-024 Rijndijkstraat -0,029 -0,98 -0,98 0,95 0,95RL-025 Corbetstraat 0,091 -1,00 -1,00 1,09 1,09RL-HW05 HW N206 1,630 0,75 0,75 0,88 0,88RL-HW09 HW Wassenaarseweg 0,770 -0,50 -0,50 1,27 1,27RL-HW19 HW nr.19 0,560 -0,59 -0,59 1,15 1,15RL-OB05 OB De Danaiden -0,207 -0,99 -0,99 0,78 0,78RL-OB06 OB nr. 06 0,099 -2,25 -2,25 2,35 2,35RL-OB08 OB Boshuiskade -0,035 -1,07 -1,07 1,04 1,04RL-OB56 OB Kamsteeg 0,166 -0,90 -0,90 1,07 1,07RL-OB58 OB nr. 58 -0,288 -1,00 -1,00 0,71 0,71

De Kaarten 10a en 10b in de bijlage geven respectievelijk de drooglegging bij zomerpeil en winterpeil weer. Hierbij is per maaiveldpixel de drooglegging bepaald. De variatie in drooglegging binnen de peilvakken is dan goed te zien. Wat opvalt is dat in op een aantal plekken de drooglegging nul is (rode vlekken). De rode plekken in het poldergebied worden veroorzaakt door een woonwijk in aanbouw en een laadkuil voor vrachtwagens. In de hogergelegen gebieden worden de rode plekken veroorzaakt door grote maaiveldverschillen binnen een peilvak. Ter plaatse van het laagste deel wordt vaak lokaal een lager peil gehanteerd dan het streefpeil dat elders in het peilvak voor komt, maar de droogleg-gingskaart is bepaald op basis van het algemeen voorkomende streefpeil.

3.2 Grondwater

3.2.1 Grondwatersysteem

Beneden de grondwaterspiegel (het freatisch grondwater) bevindt zich in Nederland tot op grote diepte grondwater in veelal afgesloten grondwaterlagen. In het grondwater komen verschillende systemen voor waarbinnen het grondwater van de ene locatie naar de andere stroomt. Een grondwatersysteem bestaat uit infiltratie- en kwelgebieden die door grondwaterstroming met elkaar verbonden zijn. Water komt het grondwatersysteem binnen door infiltratie van neerslag of door subinfiltratie vanuit het op-pervlaktewatersysteem zoals watergangen, meren en de zee. Neerslag, watergangen en meren vullen meestal het freatisch grondwater aan. De zee voedt vooral de diepere afgesloten grondwater lagen, die op hun beurt het freatisch grondwater weer kunnen voeden middels kwel. Afhankelijk van de infiltratiecapaciteit van de bodem en de neerslagintensiteit infiltreert neerslag ge-heel of gedeeltelijk. Het geïnfiltreerde water vult voor een deel het bodemvocht aan, maar percoleert ook naar het freatisch grondwater. Deze aanvulling van het freatisch grondwater (infiltratie) geeft een verhoging van de grondwaterspiegel. Water verlaat het freatisch grondwatersysteem door ontwatering



naar het oppervlaktewater (kwel), door verdamping of door wegzijging naar de diepere afgesloten grondwaterlagen.Het schaalniveau van een grondwatersysteem varieert van regionaal (bijvoorbeeld tussen de duinen en het deelgebied Strandwallen Wassenaar of het Zeekleigebied) tot lokaal (bijvoorbeeld tussen de boe-zem en een naastgelegen polder). De grootte van de grondwaterstroming en de hoeveelheid kwel en infiltratie hangen af van de grootte van het drukverschil tussen verschillende waterpakketten en van de bodemsoort en de weerstand die het water daarbinnen ondervindt.

Het freatisch grondwater staat in een groot deel van Nederland en over het hele jaar direct in contact met het oppervlaktewater. Het Nederlandse oppervlaktewatersysteem is grotendeels door de mens aangelegd en het is een belangrijk middel om het grondwaterregime af te stemmen op het gewenste grondgebruik. Het systeem bestaat uit een (detail)ontwateringsysteem en een waterbeheersingsysteem. Het ontwateringssstelsel zorgt voor de fijnregeling van het grondwaterregime binnen percelen en be-staat uit perceelsloten, greppels en drainbuizen waardoor de afvoer van water via het ontwateringsys-teem naar het waterbeheersingsysteem wordt gestimuleerd. Andersom kan het waterbeheersingsys-teem via het ontwateringsstelsel ook juist zorgen voor een aanvulling van het grondwater. Binnen het ontwateringssysteem is, in het geval van een neerslagoverschot, een opbolling van het grondwater in een perceel (zie figuur 9) te zien. Deze opbolling is een gevolg van de vertraging van de afvoer van neerslag naar de ontwateringsmiddelen door de weerstand in de bodem. In het geval van een verdampingsoverschot is er binnen het ontwateringssysteem juist een ‘holle’ grondwaterspiegel te zien. De holle grondwaterspiegel is dan het gevolg van een vertraging van de aanvoer van water uit het oppervlaktewater naar het grondwater. De grootte van de opbolling of van de holle grondwaterspiegel is onder andere afhankelijk van het bodemtype en de breedte van het perceel tussen de ontwateringsmiddelen. Als gevolg van de opbol-ling of juist de holle grondwaterspiegel is de ontwatering op een perceel niet gelijk aan de droogleg-ging. De drooglegging is het verschil tussen maaiveld en oppervlaktewaterpeil, terwijl de ontwatering het verschil is tussen maaiveld en grondwaterpeil.

Door verschillen (in ontwateringsmiddelen) tussen percelen en daardoor verschillen in opbolling kan een bepaalde drooglegging voor het ene perceel voldoende zijn, maar voor het andere perceel te nat of te droog zijn.

Figuur 9 Drooglegging en ontwateringsdiepte van een perceel

In de praktijk blijkt het heel lastig te zijn om de interactie tussen het grondwater en het oppervlaktewa-ter goed te doorgronden. De mogelijkheden om het grondwaterregime te reguleren met inrichtings- en beheermaatregelen aan het oppervlaktewatersysteem verschillen van gebied tot gebied. Het grondwa-terregime kan in principe in mindere of meerdere mate door peilaanpassingen worden gestuurd. De doorlatendheid van de bodem is hierbij een beperkende factor.

In stedelijk gebied is er sprake van een sterke beïnvloeding van het grondwatersysteem omdat veel neerslag via het verharde oppervlak wordt afgevoerd naar de riolering. Dit leidt tot een vermindering van de infiltratie (grondwateraanvulling). Peilverlaging in verstedelijkte gebieden met van nature on-diepe grondwaterstanden beïnvloedt het grondwatersysteem en kan nadelige gevolgen hebben.

3.2.2 Optimale situatie (Optimaal Grond- en Oppervlaktewater Regime, OGOR)

In deze paragraaf wordt het grondwateraspect van het Optimale Grond- en Oppervlaktewater Regime (OGOR) voor het plangebied beschreven. Deze optimale grondwaterstanden zijn voor de landbouw de grondwaterstanden waarbij de laagste opbrengstdepressie (laagste droog- en/of natschade) voorkomt.

ontwateringsdiepte

droogleggingopbolling



Omdat de interactie tussen het gronden oppervlaktewater sterk wordt bepaald door landgebruik, bo-demsoort, de afstand tussen sloten, drainagemiddelen, etc. is het niet eenvoudig te voorspellen welke opbolling er onder welke neerslagomstandigheden optreedt tussen twee watergangen èn is het nog lastiger om daarop te sturen. Voor verschillende combinaties van landgebruik en bodemsoort in agrarische gebieden zijn daarom standaarden ontwikkeld voor de optimale drooglegging waarmee de optimale ontwateringsdiepte voor het landgebruik kan worden gerealiseerd. De optimale drooglegging is niet één getal, maar een range van waarden met een variatie van soms wel 30 cm. In onderstaande tabel zijn de richtwaarden die Rijnland hanteert voor de optimale drooglegging (droogleggingsnormen) weergegeven voor de com-binaties bodemsoort en landgebruik die voorkomen in het plangebied. Deze normen hebben betrek-king op de winterpeilen.

tabel 5 Droogleggingsnorm bij bodemsoort en landgebruik richtwaarden drooglegging (m)

landgebruik veen klei moerige gronden zandgrasland 0,60 0,80 - 0,95 0,85 – 0,90 0,85 – 0,90 akkerbouw - 0,90 – 1,25 0,95 – 1,10 0,90 -1,05

glastuinbouw 0,55 0,85 - 0,55 – 0,80 boomteelt 0,45 0,85 - - bollenteelt - - - 0,60– 0,80 agrarisch + natuur 0,55 - - - natuur 0,55

afhankelijk van doeltype




stedelijk 1,20* 1,20* 1,20* 1,20** richtwaarde voor nieuw aan te leggen stedelijke gebieden, ter voorkoming van wateroverlast.

Voor veenbodems is in de tabel geen droogleggingsnorm opgenomen. De reden hiervoor is dat in veengebieden in eerste instantie van belang is dat met de drooglegging verdere veenafbraak en daar-door maaivelddaling niet bevorderd wordt. De gewenste drooglegging in een veengebied is daardoor over het algemeen kleiner dan wat vanuit landbouwkundig oogpunt gezien voor het landgebruik opti-maal is en bedraagt maximaal ca 60 cm. De optimale drooglegging in veengebieden is in feite de drooglegging die er in de praktijk al is of een kleinere drooglegging.

Voor stedelijk gebied (bebouwing, wegen, glastuinbouw) wordt de optimale situatie voor grondwater gedefinieerd als een minimale ontwateringsdiepte. Standaard waarden hiervoor zijn een minimale ontwateringsdiepte van 0,70 m -mv voor bebouwing (waarde voor bebouwing met kruipruimtes), 1,00 m -mv voor wegen en 0,50 m -mv voor glastuinbouw. Met name voor bebouwing moet deze waarde worden gezien als een indicatie, want er is uitgegaan van de meest voorkomende vorm: be-bouwing met kruipruimtes. Voor bebouwing op palen en bebouwing in veengebied is met name de verandering in grondwater-stand van belang en kan worden gesteld dat een verlaging niet gewenst is vanwege zakkingsgevoelig-heid en risico op paalrot. Voor deze bebouwing is de optimale laagste grondwaterstand in feite het huidige peil. De verwachting is dat huizen op houten palen verspreid door het hele plangebied voor-komen.

De optimale situatie voor de duinen in het plangebied zijn een afweging tussen de drinkwaterwinning en de eisen die vanuit de natuurwetgeving (Natura 2000) aan het duingebied worden gesteld. Dit duin-gebied is echter in het beheer bij derden (drinkwaterleidingbedrijf Dunea) en blijft in het kader van dit watergebiedsplan buiten beschouwing.

3.2.3 Landgebruik en bodemsoort per peilvak

Op te kunnen bepalen welke droogleggingsnorm geldt voor elk polder is het voornaamste landgebruik en bodemtype per peilvak bepaald (zie tabel 6). Dit is uitgevoerd op basis van het LGN6 en de bo-demkaarten van Stiboka en Alterra.



Landgebruik Het landgebruik in het plangebied is bepaald aan de hand van het LGN6, waarbij 39 klassen worden onderscheiden. Het LGN6 dekt het gehele plangebied en er komen 33 van de 39 klassen in voor. Deze klassen zijn verzameld in de landgebruikklassen zoals gehanteerd in de richtwaarden voor droogleg-ging (zie tabel5). Hoe de verschillende klassen ingedeeld zijn is te zien in bijlage 14. In bijlage 14 staat tevens een tabel met per peilvak de relatieve oppervlaktes voor de landgebruikklas-sen uit tabel 5. Aan de hand van deze gegevens is het voornaamste landgebruik bepaald zoals weerge-geven in tabel 6. Wanneer een peilvak voor 80% of meer één landgebruik bevat is alleen dit landge-bruik weergegeven, anders zijn de significant voorkomende landgebruiken weergegeven, waarbij de eerst genoemden een relatief groter oppervlak van het peilvak beslaan. Tabel 5 kent een klasse “agrarisch + natuur”, welke niet in de LGN6-klassen voorkomt en als zodanig ook voor geen enkel peilgebied een oppervlakte bevat. Wanneer er in een peilgebied sprake is van een verdeling van het areaal tussen de agrarische klassen en natuur kan ervoor gekozen worden om dit peilvak in de klasse “agrarisch + natuur” in te delen wanneer de gewenste drooglegging wordt be-paald.

BodemtypeVoor het bepalen van de bodemtypes zijn twee bestanden gebruikt, het Stiboka bodembestand uit 1982 en een meer gedetailleerd bodemonderzoek wat in 2007 is uitgevoerd door Alterra. Het eerstgenoemde bestand is vrijwel geheel dekkend voor het projectgebied, slechts in enkele peilvakken ontbreekt data voor een niet-significant deel van het oppervlak. Dit is vermoedelijk te wijten aan een wijziging van de peilvakgrens na het verkrijgen van het bodembestand. Het Alterra onderzoek is slechts uitgevoerd over een deel van het projectgebied. In tabel 6 is per peilvak aangegeven welk deel van het oppervlak van het betreffende peilvak door het Alterra bestand gedekt wordt. De verschillende bodemtypes zijn voor beide bestanden ingedeeld in de bodemtypeklassen zoals is gehanteerd in de richtwaarden voor drooglegging (zie tabel 5), te weten veen, klei, moerige gronden en zand. Hoe de verschillende bodemcodes hierin zijn ingedeeld is te vinden in bijlage 14. Hier is te zien dat de voorkomende zavelgronden ingedeeld zijn onder bodemtype klei. Associaties zijn inge-deeld aan de hand van de bodemtypes die ze bevatten, waarbij is gekeken naar de meest kritische bo-demsoort in de associatie. In bijlage 14 zijn eveneens per peilvak de relatieve oppervlaktes voor de bodemtypeklassen uit tabel 5 weergegeven. Wanneer een peilvak voor 80% of meer uit één bodemtype bestaat is alleen dit bodem-type weergegeven in tabel 6, anders zijn de significant voorkomende bodemtypes weergegeven, waar-bij de eerst genoemden een groter oppervlak van het peilvak beslaan. Beide bodembestanden kennen de bodemtypes bebouwing en water, welke niet in de bodemtypeklas-sen uit tabel 5 te vangen zijn. In het Alterra bestand zijn daarnaast een aantal specifieke bodemtypes opgenomen, zoals bijvoorbeeld spoorlijn en volkstuin (zie bijlage 14). Deze zijn ondergebracht in de categorie overig. Oppervlaktes bebouwing, water of overig zijn niet meegenomen in de bodemtypes weergegeven in tabel 6. Wanneer het oppervlak van een peilvak voor meer dan 80% uit bebouwing, water of overig bestaat, kan er geen representatief bodemtype bepaald worden en is in tabel 6 geen waarde weergegeven.

tabel 6 Voornaamste landgebruik en bodemtype per peilvak Deelgebied Duinen

peilvak (polder)naam landgebruik bodemtype Stiboka

bodemtype Alterra

dekkingAlterra

RL-H-16 Zanderij stedelijk zand 0%

Deelgebied Strandwallen Wassenaar


bodemtype Alterra

dekkingAlterra

OR-2.21.1.1 Inmaling Duinland stedelijk/natuur zand 0%OR-2.21.2.1 Inmaling Duinland natuur/grasland zand 0%OR-2.21.2.2 Inmaling Duinland natuur zand 0%OR-2.21.3.1 Inmaling Duinland natuur/stedelijk/grasland zand 0%OR-2.21.4.1 Inmaling Duinland natuur zand 0%




bodemtype Alterra

dekkingAlterra

OR-2.21.5.1 Inmaling Duinland stedelijk zand 0%OR-2.21.6.1 Inmaling Duinland stedelijk/natuur/grasland zand 0%RL-H-02A-01 Inmaling Duinrell stedelijk zand 0%RL-H-02A-02 Inmaling Duinrell stedelijk/natuur zand 0%RL-H-02A-03 Inmaling Duinrell stedelijk zand 0%RL-H-02A-04 Inmaling Duinrell natuur/stedelijk zand 0%RL-H-02A-05 Inmaling Duinrell natuur zand 0%RL-H-02A-06 Inmaling Duinrell natuur zand 0%RL-H-02A-07 Inmaling Duinrell natuur zand 0%RL-H-02A-08 Inmaling Duinrell stedelijk/natuur zand 0%RL-H-02A-09 Inmaling Duinrell (De Klip) grasland zand 0%RL-H-02B Lentevreugd natuur/grasland/stedelijk zand 0%RL-H-02B-01 Lentevreugd stedelijk 0%RL-H-02B-02 Lentevreugd stedelijk 0%RL-H-02B-03 Lentevreugd stedelijk 0%RL-H-02B-04 Lentevreugd natuur/stedelijk 0%RL-H-03 hogergelegen 3 (Kasteel de Wittenburg) natuur zand 0%RL-N-17C Landgoed De Paauw natuur 0%

Deelgebied Strandvlakte


bodemtype Alterra

dekkingAlterra

OR-2.10.1.1 Papenwegsepolder grasland veen veen/klei/ zand 74%

OR-2.10.2.1 Papenwegsepolder grasland zand/veen 0%OR-2.11.0.1 Oranjepolder grasland veen 0%OR-2.11.1.1 Oranjepolder stedelijk 0%OR-2.11.1.2 Oranjepolder grasland/stedelijk veen/zand 3%OR-2.11.1.3 Oranjepolder grasland/stedelijk zand 34%OR-2.11.1.4 Oranjepolder natuur/stedelijk/grasland veen veen 92%OR-2.11.1.5 Oranjepolder stedelijk veen 9%OR-2.11.2.1 Oranjepolder stedelijk 0%

OR-2.15.1.1 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder natuur/grasland zand/veen zand/veen/moerig 84%

OR-2.15.1.11 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder stedelijk/divers zand/veen 98%OR-2.15.1.12 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder natuur/grasland veen zand/veen 100%OR-2.15.1.2 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland/natuur veen veen/zand 100%OR-2.15.1.3 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland zand veen/zand 100%OR-2.15.1.4 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland/natuur/stedelijk zand/veen Zand 99%OR-2.15.1.5 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland/natuur zand 0%OR-2.15.1.6oost Duivenvoordse-Veenzijdsepolder natuur/grasland veen veen 100%OR-2.15.1.6west Duivenvoordse-Veenzijdsepolder stedelijk/grasland veen/zand 100%OR-2.15.1.7 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder natuur veen veen 100%OR-2.15.1.8 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland veen veen/zand 98%OR-2.15.1.9 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland zand/veen zand 54%OR-2.15.2.1 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder grasland veen/zand zand/veen 100%OR-2.19.1.1 Polder Zuidwijk grasland klei/veen veen/klei 79%OR-2.19.1.2 Polder Zuidwijk grasland/natuur zand/veen zand/veen 57%OR-2.19.1.3 Polder Zuidwijk grasland klei/zand klei 3%OR-2.20.1.1 Zijdepolder stedelijk 2%OR-2.20.1.2 Zijdepolder stedelijk 0%OR-2.20.1.3 Zijdepolder stedelijk 0%OR-2.20.1.4 Zijdepolder stedelijk 0%OR-2.20.1.5 Zijdepolder stedelijk 0%OR-2.20.1.6 Zijdepolder stedelijk 50%OR-2.20.1.7 Zijdepolder stedelijk 0%



Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet


bodemtype Alterra

dekkingAlterra

OR-2.14.1.1 Starrenburgerpolder grasland/stedelijk veen 0%OR-2.14.1.2 Starrenburgerpolder stedelijk veen/klei/zand 0%OR-2.16.1.1 Knippolder grasland/stedelijk veen/zand 0%OR-2.16.2.1 Knippolder grasland/natuur veen klei 22%OR-2.17.1.1 Oostboschpolder glastuinbouw/grasland zand/veen 100%OR-2.17.2.1 Oostboschpolder grasland/stedelijk veen/zand veen/zand 100%OR-2.18.1.1 Rietvinkpolder stedelijk 0%OR-2.18.1.2 Rietvinkpolder stedelijk 0%OR-2.18.2.1 Rietvinkpolder stedelijk 0%

Deelgebied Zeekleigebied


bodemtype Alterra

dekkingAlterra

OR-2.01.1.1 Kokshoornpolder stedelijk/grasland klei 0%OR-2.02.1.1 Zonneveldspolder glastuinbouw/divers klei 0%OR-2.02.1.2 Zonneveldspolder grasland/divers klei 0%OR-2.03.1.1 Ruijgelaansepolder grasland klei 0%OR-2.03.2.1 Ruijgelaansepolder grasland klei 0%OR-2.04.1.1 Oostdorperpolder grasland klei/zand 0%OR-2.05.1.1 Huis Ter Weerpolder grasland/stedelijk klei 0%OR-2.06.1.1 Ommedijksepolder grasland klei 0%OR-2.06.1.2 Ommedijksepolder grasland/stedelijk klei 0%OR-2.06.1.3 Ommedijksepolder stedelijk/grasland klei 0%OR-2.07.1.1 Stevenshofjespolder grasland klei klei 24%OR-2.07.1.2 Stevenshofjespolder grasland klei 0%OR-2.07.2.1 Stevenshofjespolder stedelijk/natuur klei 0%OR-2.08.1.1 Noord-Hoflandschepolder stedelijk veen/klei veen 17%OR-2.08.1.2 Noord-Hoflandschepolder stedelijk 0%OR-2.08.2.1 Noord-Hoflandschepolder grasland klei klei 8%OR-2.08.3.1 Noord-Hoflandschepolder stedelijk 0%OR-2.08.4.1 Noord-Hoflandschepolder stedelijk 0%OR-2.08.5.1 Noord-Hoflandschepolder stedelijk 0%OR-2.08.6.1 Noord-Hoflandschepolder stedelijk veen 0%OR-2.09.1.1 Bosch- en Gasthuispolder stedelijk klei 0%OR-2.09.2.1 Bosch- en Gasthuispolder stedelijk 0%OR-2.09.2.2 Bosch- en Gasthuispolder stedelijk 0%OR-2.09.2.3 Bosch- en Gasthuispolder stedelijk 0%OR-2.12.1.1 Zuid-Hoflandschepolder stedelijk klei 0%OR-2.12.1.2 Zuid-Hoflandschepolder stedelijk/akkerbouw 0%OR-2.12.1.3 Zuid-Hoflandschepolder grasland klei 0%OR-2.12.2.1 Zuid-Hoflandschepolder grasland/stedelijk 0%OR-2.13.1.1 Binnenpolder stedelijk 0%OR-2.13.2.1 Binnenpolder stedelijk 0%OR-2.13.2.2 Binnenpolder stedelijk veen/klei 0%OR-2.13.2.3 Binnenpolder stedelijk 0%RL-014 Rodenburger- & Cronest. polder (west) stedelijk 0%RL-015 Van Vollenhovekade stedelijk 0%RL-024 Rijndijkstraat stedelijk 0%RL-025 Corbetstraat stedelijk 0%

3.2.4 Actuele situatie (Actueel Grond- en Oppervlaktewater Regime, AGOR)

Vanwege problemen in met name de binnenduinrand van dit plangebied met te hoge grondwaterstan-den is er in het kader van dit watergebiedsplan door Royal Haskoning een grondwatermodellering van Zuidgeest uitgevoerd. De bedoeling is dat dit grondwatermodel gebruikt gaat worden bij de effectbe-paling van de uiteindelijke maatregelen en peilvoorstellen. In de nu volgende figuren zijn een aantal algemene resultaten uit het grondwatermodel gepresenteerd. Zij geven de huidige situatie van het frea-



tisch grondwater weer en de mate van kwel en wegzijging in het gebied. Tezamen met de actuele pei-len (zie paragraaf 3.1.4) vormt dit de AGOR.

Figuur 10 geeft de berekende (jaargemiddelde) freatische grondwaterstanden weer in meter t.o.v maaiveld. Figuur 11 geeft de berekende (jaargemiddelde) stijghoogte in het regionaal eerste watervoe-rend pakket weer (in meter t.o.v. maaiveld).

Figuur 10 Freatische grondwaterstanden t.o.v. maaiveld

De berekende gemiddelde freatische grondwaterstand ten opzichte van maaiveld laat overwegend een beeld zien met grondwaterstanden dieper dan 40 à 60 cm – m.v. Afwijkend is de strook ter hoogte van de Duivenvoordse- Veenzijdse Polder en de Papenwegse Polder met hogere grondwaterstanden (0 tot 40 cm - mv). Dit komt overeen met de geringere drooglegging die in dit gebied wordt gehanteerd.

De tweede zone die opvalt, is de zone rond het vliegveld Valkenburg en zuidweste-lijk van de Kromme Rijn met hogere grondwaterstanden (tot 20 cm + mv). Deze grondwaterstanden lijken te hoog berekend. Van het gebied ten westen van vliegveld Valkenburg (Kokshoornpolder) is bekend dat het relatief nat is met een lokaal zeer geringe drooglegging (informatie Rijnland), maar de berekende waarden zijn toch aan de hoge kant. De grondwaterstanden in de polder ten noorden van vliegveld Valkenburg zijn eveneens lokaal te hoog berekend. Mogelijk worden hier in de praktijk lagere peilen gehanteerd dan aangenomen in het model op grond van de beschikbare gegevens (boezempeil NAP -0,6 meter) of is



sprake van een te hoge drainageweerstand. De te hoge grondwaterstanden ten westen en ten zuiden van de Oude Rijn zijn te verklaren uit de aanwezigheid van stedelijk gebied en gebieden met glastuin-bouw. Waarschijnlijk is de grondwaterinvulling in deze gebieden veel kleiner dan is aangenomen in het model.

Figuur 11 Stijghoogtes eerste watervoerend pakket t.o.v. maaiveld

In figuur 12 op de volgende bladzijde is de kwel/wegzijgingskaart weergegeven. De blauwe gebieden zijn infiltratiegebieden van het grondwater. Tenminste een deel van de neerslag in deze gebieden komt ten goede aan het freatisch grondwater. De watergangen ontvangen de rest van de neerslag of infiltre-ren ook naar het grondwater. Dit betreft, naast het duingebied, de gebieden waar de strandwallen zijn gelegen en de gebieden die onder invloed staan van het boezempeil. In de zone ter hoogte van de Veenzijdse en Duijvenvoordse polder en ter hoogte van vliegveld Valkenburg is sprake van een situa-tie met kwel of is sprake van omslag tussen kwel en infiltratie. Langs de Oude Rijn bevindt zich een zone waar kwel en infiltratie elkaar in verschillende gebiedjes afwisselen.



Figuur 12 Kwel en wegzijging

De figuren 13 t/m 15 tonen de berekende GxG, te weten GHG (gemiddelde hoogste grondwaterstand), GVG (gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand) en GLG (gemiddelde laagste grondwaterstand). Opval-lend aan de kaarten is dat veel van de gebieden donkeroranje zijn gekleurd. Binnen deze gebieden bevindt de berekende GxG zich op een diepte van meer dan 80 cm - mv. Vaak betreffen het duinen of oude strandwallen, maar ook ter plekke van bebouwing bevinden de GxG zich gemiddeld diep onder



het maaiveld. Naast eventuele ligging op hoger gelegen gebieden is de voornaamste reden hiervoor dat de gebruikte maaiveldhoogtekaart (AHN1) niet is gecorrigeerd voor bebouwing.

In een aantal polders komen de berekende GHG en GVG boven het maaiveld uit. Met name geldt dit voor gebieden rondom vliegveld Valkenburg en delen van de Duijvenvoordse en Veenzijdse polder. Volgens de bodemkaart (zie Kaart 4) zijn de meeste van deze gebieden ook relatief natte gebieden met grondwatertrap II (GHG < 40 cm-mv; GLG 50 – 80 cm-mv) of II* (GHG < 25 cm-mv; GLG 50 – 80 cm-mv). De natte delen in de Duivenvoordse- Veenzijdse Polder zijn grotendeels in eigendom van Staatsbosbeheer. Zij hanteren een zeer geringe drooglegging, dus overwegend zeer natte gebieden. Dit komt dus overeen met de modelberekeningen.

Alleen ten noordoosten/oosten van vliegveld Valkenburg worden volgens de bodemkaart lagere grondwaterstanden aangetroffen (grondwatertrap III*/IV). Het model lijkt hier te hoge grondwater-standen te berekenen. Eerder is al aangegeven dat dit mogelijk te maken heeft met afwijkende peilen of te hoge drainageweerstanden. Ook de aanwezigheid van stedelijk gebied/glastuinbouw vormt moge-lijk een verklaring: de verwachting is dat de grondwateraanvulling in deze gebieden lager is dan aan-genomen in het model.

Figuur 13 GHG (meter tov maaiveld)



Figuur 14 GVG (meter tov maaiveld)



Figuur 15 GLG (meter tov maaiveld)

3.3 Problematiek

3.3.1 Boezem

De boezem is reeds in een eerder stadium getoetst in het kader van de NBW (Nationaal Bestuursak-koord Water – zie paragraaf 3.3.2). Hieruit bleek dat de boezem qua berging op orde is voor het kli-maat in 2050. Wel doen zich een aantal hydraulische knelpunten voor in dit plangebied: - De Noord-Hoflandschepolder en Oranjepolder malen uit op de Voorwatering die via de Oranje

watering uitkomt op de Dobbewatering. De Oranje watering kruist daarbij een spoorlijn middels een overkluizing/brug. Deze overkluizing is te smal en vormt een knelpunt bij wateroverlast in de Noord-Hoflandschepolder en Oranjepolder wanneer er extra noodpompen ingezet moeten worden. Het water kan dan niet snel genoeg de Dobbewatering bereiken waardoor de kade van de Voorwa-tering overloopt.

- Bij de kruising Storm van ’S-Gravesandeweg met de Van Zuylen van Neijeveltstraat in Wassenaar stroomt het water uit Inmaling Duinrell de boezem (Kaswatering) in. Op dit punt is als proef een 10 à 20 cm hoge stuw geplaatst om het boezempeil iets hoger te houden zodat het duinrellwater via het zuidwestelijke deel van de Kaswatering en de nabij gelegen woonwijk van Wassenaar ver-der afstroomt naar de boezem. Hiermee wordt dit deel van de Kaswatering en de woonwijk door-gespoeld dat anders vanwege de te hoog liggende duikers en de kleine afmetingen van de sloten nauwelijks doorstroom heeft.



3.3.2 NBW (Nationaal Bestuursakkoord Water)

Wateroverlast heeft de laatste tijd grote maatschappelijke aandacht. Hierbij wordt met wateroverlast de overlast bedoelt die ontstaat als gevolg van inundatie uit het watersysteem, oftewel het overstromen van watergangen als gevolg van onvoldoende ruimte in de watergangen en/of beperkte afvoercapaci-teit na overvloedige neerslag. In de boezem kan een te hoge waterstand zelfs een risico vormen voor de stabiliteit van boezemkades en/of overstroming van de boezemkades veroorzaken. Om grote peil-stijgingen te voorkomen moet er voldoende open water in het gebied aanwezig zijn. Het benodigd oppervlak open water is afhankelijk van het landgebruik, de mate van verharding en de wijze van wa-terafvoer.In het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) (Ministerie van Verkeer en Waterstaat et al, 2003) is afgesproken dat alle waterbeheerders hun oppervlaktewatersystemen toetsen aan de normen voor regi-onale wateroverlast (zie bijlage 1 paragraaf 1.2.2) voor de situatie in 2050. Deze normen zijn vastge-legd in de Provinciale Waterverordening (zie bijlage 1 paragraat 1.2.5).

In 2006 heeft een evaluatie plaatsgevonden van de NBW. Na de evaluatie heeft een aantal bijstellingen en verduidelijkingen plaatsgevonden. Deze zijn vastgelegd in het NBW-actueel en uitgewerkt in de Provinciale Waterverordening (zie bijlage 1 paragraaf 1.2.5). Een tweetal aanpassingen worden hier-onder toegelicht: - Een waterstaatkundige eenheid (bijv. een peilvak) wordt getoetst op het landgebruik dat overwe-

gend voorkomt (> 30%). Een polder welke overwegend akkerbouw als landgebruik heeft, wordt niet meer getoetst op stedelijk gebied omdat er enkele woningen in de polder liggen.

- Normaal werd het hele stedelijk gebied op de functie stedelijk getoetst. Bij de evaluatie van het NBW is geconcludeerd dat de tuinen en plantsoenen in het stedelijk gebied niet onder de norme-ring van stedelijk vallen, maar getoetst kunnen worden als grasland.

De toetsing is in het kader van dit watergebiedsplan alleen uitgevoerd voor de peilvakken. De toetsing van de boezem heeft al in een eerder stadium plaatsgevonden. De peilvakken zijn getoetst op de stij-ging van het waterpeil bij maatgevende buien die zijn aangepast volgens het klimaatscenario G (zie bijlage 1 paragraaf 1.2.2) voor 2050. Voor de berekening is gebruik gemaakt van een 1-D modelle-ringsprogramma. Dat wil zeggen dat de peilstijgingen in openwater alleen bepaald worden door de aanwezige waterberging in het gebied en niet ook nog onder invloed staan van stroming door water-gangen. Het Hoogheemraadschap van Rijnland gebruikt hiervoor het computerprogramma ‘Water-planner’ dat het modelleringsprogramma SOBEK-RR (Rainfall Runoff) combineert met GIS-analyses. De berekende peilstijgingen kunnen hiermee eenvoudig getoetst worden aan de vastgestelde normen en de locaties die niet voldoen aan de norm worden meteen zichtbaar in kaarten. Na de berekeningen zijn de resultaten getoetst aan de gebiedskennis van de gebiedbeheerders, wat het beheerdersoordeel wordt genoemd. De berekende resultaten en het beheerdersoordeel hierover zijn per deelgebied weergegeven in bijlage 15. Hier staan tevens de uitgangspunten die gehanteerd zijn bij deze NBW-toetsing en zijn er voor elke polder die niet aan de norm voldoet aandachtspunten gefor-muleerd die van belang zijn bij de uitwerking naar oplossingen en maatregelen.

In tabel 7 zijn de berekende resultaten en de resultaten na beheerdersoordeel weergegeven in het aantal hectares extra openwater dat nodig is om het betreffende peilvak weer aan de norm te laten voldoen. Na het beheerdersoordeel is er geen nieuwe bepaling van het aantal extra openwater uitgevoerd (dient uitgevoerd te worden in de maatregelenfase). Wanneer er in een peilvak na beheerdersoordeel slechts een deel van de knelpunten was komen te vervallen is de wateropgave in tabel 7 aangegeven met ‘ntb’ (nader te bepalen). Onder aan de tabel is vervolgens een range aangegeven waartussen de werkelijke wateropgave ergens zal liggen. De wateropgave in extra hectaren openwater geeft alleen de zwaarte van de normoverschrijding weer, maar betekent niet dat het hiermee ook opgelost moet worden. Afhankelijk van het peilvak zijn er gebiedsspecifieke maatregelen mogelijk die het betreffende peilvak zonder het eventueel graven van extra openwater aan de norm kunnen laten voldoen. Voorbeelden hiervan zijn peilaanpassing of norm-opvulling in het bovenstrooms gelegen peilgebied. Vergroting van de afvoercapaciteit naar de boezem



is als maatregel in principe niet aan de orde omdat deze oplossing in feite het afwentelen van de pro-blemen naar een ander gebied omvat.

tabel 7 De wateropgave in extra hectare openwater Deelgebied Strandwallen Wassenaar

Polder Peilvak Voor beheerders-oordeel

Na beheerders-oordeel

Inmaling Duinland OR-2.21.1.1 (incl. OR-2.21.2.1) 26 ha ntbInmaling Duinland OR-2.21.3.1 21 ha ntbInmaling Duinland OR-2.21.4.1 4,7 ha ntbInmaling Duinland OR-2.21.5.1 4,2 ha ntbInmaling Duinland OR-2.21.HW01 2 ha ntbInmaling Duinland RL-OB54 0,4 ha 0,4 ha

58,3 ha 0,4 – 58,3 ha

Deelgebied Strandvlakte Polder Peilvak Voor beheerders-

oordeelNa beheerders-oordeel

Polder Zuidwijk OR-2.19.1.1 0,14 ha 0,14 ha Papenwegsepolder OR-2.10.1.1 48 ha 48 ha Oranjepolder OR-2.11.2.1 0,04 ha 0,04 ha Duivenvoordse-Veenzijdsepolder OR-2.15.1.2 102 ha ntb Duivenvoordse-Veenzijdsepolder OR-2.15.2.1 0,06 ha 0,06 ha Zijdepolder OR-2.20.1.5 0,04 ha 0,04 ha

150,3 ha 48,3 – 150,3 ha

Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet Polder Peilvak Voor beheerders-


Rietvinkpolder OR-2.18.1.1 & OR-2.18.1.2 0,3 ha* 0,3 ha Rietvinkpolder OR-2.18.2.1 1,1 ha ntbKnippolder OR-2.16.2.1 1 ha 1 ha Oostboschpolder OR-2.17.1.1 0,8 ha 0,8 ha Oostboschpolder OR-2.17.2.1 0,5 ha 0,5 ha Starrenburgerpolder OR-2.14.1.1 4,1 ha 4,1 ha

7,8 ha 6,7 – 7,8 ha * Het extra openwater in OR-2.18.1.1 lost tevens de wateropgave in OR-2.18.1.2 op

Deelgebied Zeekleigebied Polder Peilvak Voor beheerders-


Zuid-Hoflandschepolder OR-2.12.1.1 1,7 ha ntb Binnenpolder OR-2.13.1.1 0,6 ntbBinnenpolder OR-2.13.2.1 0,8 0,8 haonderbemalingen boezem RL-024 0,02 ha ntbonderbemalingen boezem RL-025 0,04 ha ntbonderbemalingen boezem RL-014 3,7 ha ntbonderbemalingen boezem RL-OB56 0 ha ntbBosch- en Gasthuispolder OR-2.09.1.1 2,6 ha ntbStevenshofjespolder OR-2.07.1.1 2 ha 2 ha Noord-Hoflandschepolder OR-2.08.2.1 0,1 ha 0,1 ha Noord-Hoflandschepolder OR-2.08.3.1 0,4 ha ntb Ruijgelaansepolder OR-2.03.2.1 1,7 ha 1,7 ha Zonneveldspolder OR-2.02.1.1 0,9 ha 0,9 ha Kokshoornpolder OR-2.01.1.1 6,3 ha ntb

20,9 ha 5,5 – 20,9 ha Totale wateropgave Zuidgeest 237,3 ha 60,9 – 237,3 ha

Een algemene oplossing voor bovenstaande wateropgave is om toe te werken naar ontsnippering van de polders, zodat er een groter aan één gesloten, en daarmee robuuster, watersysteem ontstaat. Het grote aantal peilvakken in de polders maakt het gebied namelijk gevoelig voor wateroverlast.



3.3.3 Hydraulisch

(Grond)duikersVoornaamste knelpunten in de waterafvoer zijn de grondduikers in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder en in de waterhuishoudkundige eenheid van de Papenwegsepolder (hier toe behoren ook delen van de Stevenshofjespolder, Oranjepolder en de Noord-Hoflandschepolder). Deze grond-duikers vormen veelal onderlingen peilvakverbindingen die hoger gelegen zijtakken van de boezem moeten doorkruisen. Vooral voor de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder kwam tijdens het NBW-beheerdersoordeel naar vo-ren dat het grootste hydraulische knelpunt in deze polder de verstopte en oude (uit ca. 1877) gronddui-kers zijn. De afvoer is zeer beperkt door de oude, kleine en in slechte staat verkerende constructies met aan weerszijde krooshekken, die ook nog eens het risico met zich mee brengen dat bij instorten de polder volloopt met boezemwater. Het gaat hier vooral om de grondduikers in de noordelijke rij peil-vakken van de polder die wegens verstoppingen en te kleine afmetingen veel wateroverlast veroorza-ken.De Papenwegsepolder heeft een vergelijkbaar probleem met een aantal grondduikers, maar hier komen ook afvoerproblemen met een aantal reguliere duikers en watergangen voor. Dat is ook de reden ge-weest dat de Papenwegsepolder apart in een hydraulisch model is doorgerekend. De resultaten hiervan komen verderop in deze paragraaf aan bod.

Momenteel loopt er al wel een inspectieslag om het probleem van de grondduikers goed in kaart te brengen en de in slechte staat verkerende grondduikers te vervangen. In het verleden is er een plan geweest om voor de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder het probleem op een hoger niveau op te lossen door te kijken of het mogelijk is om al de doorkruisende boezemtakjes op te heffen, de polder te ont-snipperen en zo het systeem robuuster te maken. Dit bleek toen niet haalbaar.

In Polder Zuidwijk zorgt eveneens een grondduiker voor afvoerproblemen (zie figuur 16). Deze duiker is wel in goede staat, maar heeft te kleine afmetingen en is moeilijk te onderhouden. Daarnaast is de hoofdwatergang bij het gemaal te smal voor een goede toevoer naar Gemaal Zuidwijk (zie figuur 16).

Figuur 16 Hydraulische knelpunten Polder Zuidwijk



In peilvak OR-2.14.1.1 van de Starrenburgerpolder vormen de tijdelijke duikers in het braakliggende terrein (gelegen ten noordwesten van de tussenboezem) een knelpunt. Al het water van peilvak OR-2.14.1.2 moet via deze duikers naar het poldergemaal. Het is een tijdelijke situatie totdat op het braak-liggende terrein met de bouw van de uitbreiding van woonwijk Starrenburg wordt gestart, maar de voorbereidingen hiervoor zijn door de gemeente voor een onbepaalde tijd stilgelegd.

Een ander hydraulisch knelpunt wordt gevormd door verstoppingen in duikers en verondieping van watergangen als gevolg van bladval. Dit doet zich vooral voor in Inmaling Duinland en de boezemwa-tergangen in en rond Wassenaar.

WindmolensEen aantal peilvakken zijn voor de afvoer nog volledig afhankelijk van een windmolen. Het gaat om de volgende peilvakken: - OR-2.17.2.1 (Oostboschpolder). Moet op verzoek van de grondgebruikers regelmatig een noodbe-

maling worden geplaatst. Loopt momenteel al een traject voor om de windmolen te vervangen door een electrische pomp.

- OR-2.10.2.1 (Papenwegsepolder) - OR-2.08.2.1 (Noord-Hoflandschepolder) Daar waar nodig dienen de windmolens vervangen te worden door electrische pompen zodat een maatgevende afvoer onder alle omstandigheden gegarandeerd is.

Duikers watersysteem Papenwegsepolder In de Papenwegsepolder doet zich regelmatig wateroverlast voor onder andere als gevolg van een slechte waterafvoer. Dit wordt deels veroorzaakt door te smalle niet beschoeide watergangen met in-zakkende waterkanten en deels door te krappe en te hoog liggende (grond-)duikers. Om goed inzichte-lijke te krijgen welke duikers een knelpunt vormen en of de watergangen nog wel aan de afvoernorm voldoen, is de waterhuishoudkundige eenheid van de Papenwegsepolder middels een hydraulisch mo-del doorgerekend. Hiervoor is de Papenwegspolder zelf met delen van de Stevenshofjespolder, Oran-jepolder en de Noord-Hoflandschepolder, die op de Papenwegsepolder afwateren, gemodelleerd in een stromingsmodel. Met dit model is vervolgens gerekend om te kijken of de duikers en watergangen voldoen aan de norm bij maatgevende afvoer. In bijlage 16 staan de uitgangspunten die gehanteerd zijn bij de modellering, inclusief de gebruikte (grond)duiker-afmetingen, waterpeilen en aandachts-punten voor de maatregelenfase. In de figuren 17 en 18 zijn de resultaten in kaartvorm weergegeven.

De norm voor duikers is dat bij maatgevende afvoer het verval over een duiker niet meer mag zijn dan 5 mm bij zomerpeil. Uitgaande hiervan blijkt dat 5 duikers net niet aan de norm voldoen en 14 duikers ruimschoots niet aan de norm voldoen. In figuur 17 zijn de duikercodes weergegeven van de duikers die niet aan de norm voldoen. Van deze duikers zijn er 2 een grondduiker, deze zijn te herkennen aan het middelste getal 037 in de duikercode. Van de 19 duikers die niet aan de norm voldoen liggen er 3 in de Stevenshofjespolder en 16 in de Papenwegsepolder. De norm voor niet beschoeide watergangen in veengrond is dat bij maatgevende afvoer de stroom-snelheid in de watergang niet meer mag zijn dan 0,1 m/s bij winterpeil. Uit de resultaten blijkt dat de hoofdwatergang in de Papenwegsepolder vlakbij het gemaal de norm ruimschoots niet haalt en de watergangen in de directe omgeving daarvan de norm net niet halen. Deze resultaten zijn berekend bij legger-afmetingen. Hierbij is dus geen rekening gehouden met bagger en ingezakte waterkanten. In de praktijk zullen de stroomsnelheden, en de daaruit voortkomende opstuwing, waarschijnlijk hoger lig-gen.

Het strekt tot de aanbeveling dat bij het bepalen van de maatregelen als oplossing voor de NBW wa-teropgave in deze polder, gerekend wordt met dit hydraulisch model in plaats van met de Waterplan-ner. Vooral ook omdat een groot deel van de berekende NBW-knelpunten (zie bijlage 15) zich in de nabijheid van het gemaal bevinden. In de directe omgeving van het gemaal zal de peilstijging in de praktijk namelijk minder zijn dan in de rest van het gebied.



Figuur 17 Resultaten opstuwing duikers bij zomerpeil

139-037-00001

139-033-00020

116-033-00120

116-033-00143

139-033-00006

116-037-00004

116-033-00025

116-033-00126 116-033-00125116-033-00124 116-033-00123

116-033-00130/1

116-033-00117

116-033-00131

116-033-00128

116-033-00114

116-033-00115116-033-00121

116-033-00122



Figuur 18 Resultaten stroomsnelheden watergangen bij winterpeil

3.3.4 Grondwater

In het plangebied zijn problemen bekend met te hoge grondwaterstanden. In het rapport van de Werk-groep Grondwateroverlast Wassenaar [DHV 2002] zijn er ten behoeven hiervan een aantal maatrege-len vastgesteld. Daarnaast is een uitgebreid baggerprogramma opgezet in de regio om de ontwatering en de afwatering te verbeteren. Het baggerprogramma is in uitvoering en diverse maatregelen uit het rapport zijn eveneens in uitvoering of worden voorbereid. Het is niet nodig om binnen dit waterge-



biedsplan hiervoor extra maatregelen te formuleren. Wel dient er bij de peilafweging en vaststelling van oppervlaktewatermaatregelen rekening gehouden te worden met deze grondwaterproblematiek. Ten behoeven hiervan is er door Royal Haskoning een grondwatermodel gebouwd voor Zuidgeest (zie paragraaf 3.2.3).

Het grondwaterprobleem doet zich vooral voor aan de duinrand. Er treedt periodiek wateroverlast op in de bebouwde delen van Wassenaar, door te hoge grondwaterstanden en er doet zich grondwater-overlast voor nabij de Dijkwatering langs de Rijksdorp (Lentevreugd) en de Katwijkseweg. Waar-schijnlijk ook vanwege de slechte waterafvoer. In het stedelijk gebied van Katwijk zorgt de natuurlijke grondwaterstroming gecombineerd met de bodemopbouw voor grondwateroverlast in een aantal woonwijken. Dit wordt in het kader van het ste-delijk waterplan opgepakt door de gemeente Katwijk middels de aanleg van nieuwe drainage. Daarnaast heeft het hogergelegen gebied de Zanderij veel last van drangwater uit de aangrenzende duinen. In dit hogergelegen peilvak is recent door gemeente Katwijk een woonwijk aangelegd en om een deel van het drangwater uit de duinen goed af te kunnen voeren zijn er sloten aangelegd die zo-mers vaak droogvallen. De woningen in de Zanderij hebben regelmatig last van het kwelwater en de aanwezige watergangen zijn niet afdoende voor de ontwatering van het woongebied. Hier zijn in het kader van het stedelijk waterplan Katwijk geen duidelijke maatregelen voor geformuleerd.

3.3.5 Agrarisch Structuuronderzoek

De agrarische sector in Wassenaar en omgeving vervult ten aanzien van het duurzaam beheer en be-houd van het buitengebied een onmisbare functie. Deze rol van de sector als ‘drager’ van het land-schap wordt bij alle bij het landelijk gebied betrokken partijen onderkend. Over het toekomstperspec-tief van de agrarische sector en daarmee het toekomstige beheer van de groene ruimte bestaat zorg. Dit was aanleiding om een landbouwstructuuronderzoek uit te voeren. Het onderzoek is in 2007 uitgevoerd door LTO Noord Projecten in opdracht van Stadsgewest Haag-landen en in samenwerking met onder andere Rijnland. Hiervoor zijn een aantal veehouderijen en landgoedeigenaren benaderd. De resultaten van dit onderzoek zijn gepresenteerd in het rapport: ‘Agra-risch Structuuronderzoek Veehouderij Wassenaar e.o.’. De wensen die bij de agrariers ten aanzien van het watersysteem hierbij naar voren kwamen hadden voornamelijk betrekking op het handhaven van het peil of het verlagen van het peil. Alternatief peilbeheer in de vorm van flexibel peilbeheer werd door de meeste niet als acceptabel gezien. Wel wilde een derde van de ondernemers onder bepaalde voorwaarden meewerken aan de aanleg van natuurvriendelijke oevers met waterbergingsfunctie om het tekort aan waterberging in de polder op te vangen.



4. Huidige situatie waterkwaliteit

Dit hoofdstuk beschrijft de waterkwaliteit in het plangebied, uitgesplitst over twee onderwerpen: 1. de chemische waterkwaliteit 2. de ecologische toestand

4.1 Chemisch

Rijnland beschikt over een uitgebreid waterkwaliteitsmeetnet. Ook in het plangebied worden op veel verschillende locaties waterkwaliteitsmetingen verricht. Voor de beoordeling van de waterkwaliteit zijn meetpunten gekozen die verspreid over het gebied liggen. Omdat het inlaatwater naar de polders vaak uit de boezem komt zijn ook kwaliteitsgegevens van een aantal representatieve punten in de boe-zem opgenomen. In de volgende polders zijn geen geschikte meetpunten beschikbaar: Knippolder, Bosch- en Gasthuispolder, Huis ter Weerpolder, Zonneveldspolder, Landgoed De Paauw, de Zanderij en de onderbemalingen/polders in stedelijk gebied. Ondanks dat niet in elke polder (peilvak) een meet-punt aanwezig is kan er toch een redelijke indruk worden verkregen van de waterkwaliteit in het ge-bied. De locaties van kwaliteitsmeetpunten zijn beschreven in bijlage 17.

In de volgende paragrafen is de waterkwaliteit beschreven aan de hand van een aantal gemeten para-meters. Zo is elke parameter getoetst aan de MTR norm (Maximaal Toelaatbaar Risico) uit de Vierde Nota Waterhuishouding. Niet de individuele meetresultaten, maar de toetswaarde moet voldoen aan de MTR norm. Tabel 8 geeft de getoetste parameters met de bijbehorende toetswaarde en MTR-norm weer.

tabel 8 Parameters met bijbehorende MTR-norm en toetswaarde Parameter MTR-norm Toetswaarde Chloride 200 mg/l 90-percentiel Totaal-fosfaat 0,15 mg P/l Zomergemiddelde Totaal-stikstof 2,2 mg N/l Zomergemiddelde Zuurstof 5 mg/l 10-percentiel Doorzicht 0, 4 m Zomergemiddelde Zuurgraad 6,5 – 9 pH 10- en 90-percentiel (zuur en basisch)

Per parameter wordt de gemeten waterkwaliteit ruimtelijk weergegeven. Dit wordt gedaan aan de hand van de kwaliteitsklassen beschreven in het kader rechts. Voor een aantal parameters bestaat er naast de MTR-norm ook een (lagere) streefwaarde. Wanneer de streefwaarde wordt overschreden, maar de waarde voldoet aan de MTR-norm wordt er ge-sproken over klasse 1. Bij klasse 2 wordt de MTR-waarde overschreden, maar niet meer dan twee maal. Bij klasse 3 wordt de MTR-waarde tussen de twee tot vijf maal overschreden en bij klasse 4 meer dan 5 maal. Voor veel meetpunten geldt dat er meerdere jaren is gemeten. Uiteindelijk zijn alleen de toetswaarden uit het meest recente meetjaar getoetst aan de MTR-waarden. In bijlage 18 zijn tevens de toetswaarden van voorgaande jaren terug te vinden in trendgrafieken per gemeten parameter.

4.1.1 Chloride

De MTR-norm voor chloride bedraagt 200 mg/l voor de 90-precentiel waarde (toetswaarde). Als de 90-percentiel concentratie van chloride hoger ligt kan het ecosysteem schade ondervinden. Voor alle meetpunten in de polders geldt dat er wordt voldaan aan de MTR-norm van 200 mg Cl/l (zie figuur 19). Over het algemeen zullen de chloride gehalten door het jaar heen fluctueren: als gevolg van neer-slag is deze in de winter laag terwijl deze weer oploopt in de zomer als gevolg van verdamping en de inlaat van gebiedsvreemd water. Uit figuur 19 blijkt verder dat drie boezemmeetpunten in het Kat-wijksekanaal de MTR-norm overschrijden (zie gele punten). In de trendgrafieken in bijlage 18 is te

3, waarde tussen 2x MTR en 5x MTR2, waarde tussen MTR en 2x MTR

Geen gegevens

1, waarde onder MTR maar boven streefwaarde0, waarde onder streefwaarde

4, waarde groter dan 5x MTR

Kwaliteitsklasse

3, waarde tussen 2x MTR en 5x MTR2, waarde tussen MTR en 2x MTR

Geen gegevens

1, waarde onder MTR maar boven streefwaarde0, waarde onder streefwaarde

4, waarde groter dan 5x MTR

Kwaliteitsklasse



zien dat de 90 percentiel waarden in 2009 voor deze boezempunten hoger is dan 250 mg/l. Verder blijkt dat er hogere concentraties zijn gemeten in 2009 vergeleken met 2008. Door het afvoeren van zout kwel water uit de Haarlemmermeer is het goed mogelijk dat er in de boezem hogere chloride waarden worden gemeten dan in de polders van Zuidgeest. Wel is de mate van overschrijding bij Kat-wijk opmerkelijk. Bij het boezemgemaal Katwijk wordt namelijk geen zout zee water ingelaten.

0 1 2 3 40,5Kilometers

RO037RO457

RO551

RO662

RO601RO717 RO069

RO548RO549

RO176RO620

RO715

RO168

RO618RO525 RO169

RO716

RO524

RO041A

RO077A

ROP03603ROP03602

ROP09903ROP13901

ROP09602ROP17101ROP11603ROP11602

ROP17001

ROP00902ROP02905 ROP10802

ROP13601ROP02909ROP02901

ROP02904

ROP02911ROP02916 ROP10101ROP02912

ROP02917 ROP23409

ROP17701

ROP12301


peilvakken_zuidgeest

Zuidgeest_gebiedsgrens

Figuur 19 Chloride

4.1.2 Fosfaat

De MTR-norm voor totaal-fosfaat ligt op 0,15 mg P/l. Als het zomergemiddelde hoger ligt dan deze norm kan het ecosysteem schade ondervinden. De streefwaarde bedraagt 0,05 mg P/l. In veel gevallen in het plangebied wordt de MTR-norm overschreden, zie figuur 20. Met name in veel polders wordt de norm ruimschoots overschreden. Een belangrijke bron van fosfaat is nalevering vanuit de waterbodem (bagger en veenbodems). Dit proces komt vooral voor in ondiepe sloten die zich vaak bevinden in de polders. De watertemperatuur in dergelijke sloten kan in de zomer snel oplopen. Dit veroorzaakt een snelle mineralisatie van de waterbodem waarbij zuurstof wordt verbruikt. Een laag zuurstofgehalte bevordert de nalevering van fosfaat. In de boezem speel dit veel minder doordat deze dieper is en er meer doorspoeling plaatsvindt. Inlaatwater uit de boezem is in dit geval niet de voornaamste bron van fosfaat. Toch blijken ook de meetpunten in de boezem niet te voldoen aan de norm. Wel is terug te zien in de trendgrafieken (zie bijlage 18) dat de zomergemiddelde voor de boezemmeetpunten lager uitvallen (maximum van 1,16 mg P/l, meetpunt RO169 uit 2001) dan de poldermeetpunten (maximum van 3,95 mg P/l, meetpunt ROP10101 uit 2005). Uit figuur 20 blijkt verder dat het zomergemiddelde (van het meest recente meetjaar) van 2 meetpunten wel voldoet aan de MTR norm, namelijk RO601 en ROP02912. De eerstgenoemde is een meetpunt in een diepe zandwinplas. Het andere meetpunt



bevindt zich in een strook (in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder) dat van voor 2000 in beheer is van Staatsbosbeheer. Een andere belangrijke bron voor fosfaat is namelijk uitspoeling van nutriënten uit landbouwpercelen. In het gebied van Staatsbosbeheer vindt natuurontwikkeling plaats waardoor er minder nutriënten uitspoelen in het oppervlaktewater. Toch is het opmerkelijk dat de andere meetpun-ten in deze strook niet voldoen aan de MTR-norm. Wel moet worden opgemerkt dat deze meetpunten zijn getoetst met meetwaarden uit 2002 (meest recente meetjaar), zie ook bijlage 18. Het is goed mo-gelijk dat er momenteel al meer verbeteringen in fosfaat gehalte zichtbaar zijn.


RO037RO457

RO551

RO662

RO601RO717RO548

RO638RO549

RO176RO620

RO715

RO168

RO618RO525 RO169

RO716

RO524

RO041A

RO077A

ROP03605ROP03602

ROP09903ROP13901

ROP09602ROP17101

ROP11603ROP11602

ROP17001

ROP00902ROP02905 ROP10802

ROP13601ROP02909ROP02901ROP02904

ROP02916ROP10101

ROP02912ROP02917

ROP23409ROP17701

ROP12301

ROP03603ROP10303

ROP02911ROP02906




Figuur 20 Fosfaat

4.1.3 Stikstof

De MTR-norm voor totaal-stikstof ligt op 2,2 mg N/l. Als de gemiddelde concentratie hoger dan deze norm ligt kan het ecosysteem schade ondervinden. De norm heeft betrekking op het zomergemiddelde. De streefwaarde voor stikstof bedraagt 1,0 mg N/l. Uit figuur 21 blijkt dat er een grote variatie in het plangebied bestaat wat betreft de toetsresultaten. In een aantal polders voldoet de toetswaarde aan de MTR norm, zoals in de Kokshoornpolder en de Ommedijksepolder. Tevens geldt er voor een aantal meetpunten dat er wordt voldaan aan de streefwaarde (zie blauwe punten). Net als voor fosfaat is ook het meetpunt ROP10101 een uitschieter wat betreft stikstof. Uit de trendgrafieken in bijlage 18 blijkt dat de toetswaarde voor dit meetpunt 19,9 mg N/l bedraagt in 2005 (het meest recente meetjaar van dit meetpunt). Uit de trendgrafieken blijkt tevens dat de toetswaarden in de polders lichtelijk hoger zijn dan die van in de boezem. Over het algemeen blijken stikstof concentraties, zowel in de boezem als in de polders, te fluctueren gedurende het jaar. De belangrijkste bron in de winter is de uitspoeling vanuit landbouwpercelen. Dit verklaard mogelijk de hogere toetswaarden in de polders. Vanaf het begin van



het groeiseizoen neemt het totaal-stikstof gehalte vervolgens dan weer af. Het stikstof wordt in deze periode door de planten opgenomen.

0 0,8 1,6 2,4 3,20,4Kilometers

RO037RO457

RO551

RO662

RO601RO717RO548

RO638RO549

RO176RO620

RO715

RO168

RO618RO525 RO169

RO716

RO524

RO041A

RO077A

ROP03605ROP03602

ROP09903ROP13901

ROP09602ROP17101

ROP11603ROP11602

ROP17001

ROP00902ROP02905 ROP10802

ROP13601ROP02909ROP02901

ROP02904

ROP02916ROP10101

ROP02912ROP02917

ROP23409ROP17701

ROP12301

ROP03603ROP10303

ROP02911ROP02906




Figuur 21 Stikstof

4.1.4 Zuurstof

De MTR-norm voor zuurstof ligt op 5,0 mg O2/l. Als de 10-percentiel concentratie lager ligt kan het ecosysteem schade ondervinden. Zuurstof is een belangrijke parameter van de waterkwaliteit. Meerde-re processen in het water zijn afhankelijk van de aanwezigheid van voldoende zuurstof. In het plange-bied voldoen veel meetpunten aan de norm, zie figuur 22. Toch blijkt dat er zowel in de boezem als in de polder voor een aantal meetpunten geldt dat er niet wordt voldaan aan de MTR-norm. In dit geval de minst grote overschrijdingsklasse van de norm (waarde tussen MTR en 2x MTR). Uit de trendgra-fieken (bijlage 18) blijkt dat er niet veel verschil zichtbaar is tussen de toetswaarden in de boezem en polders. Wel blijkt uit de trendgrafieken dat er in de polders enkel één meetpunt bestaat (ROP02901) waar de afgelopen 4 jaar is gemeten. Van de overige locatie in de polders is sinds 2005 niet meer ge-meten.



0 0,8 1,6 2,4 3,20,4Kilometers

RO037RO457

RO551

RO662

RO601RO717 RO069RO548

RO638RO549

RO176RO620

RO715

RO168

RO618RO525 RO169

RO716

RO524

RO041A

RO077A

ROP03605ROP03603

ROP09903

ROP13901

ROP09602ROP17101

ROP11603ROP11602

ROP17001

ROP00902ROP02905 ROP10802

ROP13601ROP02909ROP02901

ROP02904

ROP02916ROP10101

ROP02912ROP02917

ROP23409

ROP17701ROP23404

ROP12301

ROP10303

ROP02911ROP02906

ROP23405




Figuur 22 Zuurstof

4.1.5 Doorzicht

Deze parameter is een maat voor de helderheid van het water. Voor deze parameter geldt dat het zo-mergemiddelde boven de 4 decimeter moet blijven om te voldoen aan de MTR-norm. In figuur 23 geven de rode locaties aan dat het doorzicht kleiner is dan 4 decimeter, terwijl de groene locaties wel voldoen aan de norm. De helderheid is van belang voor de groei van waterplanten en voor het creëren van een habitat voor niet-bodemwoelende vistypes. In figuur 23 is te zien dat met name in de polders niet wordt voldaan aan de norm. In de grote boezemwateren zoals het Valkenburgse meer (RO601) en het Katwijksekanaal (RO087 & RO467) wordt wel voldaan aan de norm. Met name doorspoeling en waterdiepte hebben een positieve invloed op de helderheid. Uit de trendgrafieken in bijlage 18 blijkt dat de helderheid in de boezem varieert tussen de 2,8 en de 13,5 decimeter terwijl dit in de polders varieert tussen de 1,3 en 9.1 decimeter.



0 0,8 1,6 2,4 3,20,4Kilometers

RO037RO457

RO551

RO662

RO601RO717RO594

RO638RO549

RO176RO620

RO715

RO168

RO618RO525 RO169

RO716

RO524

RO041A

RO077A

ROP03605ROP03603

ROP09903ROP13901

ROP13902ROP09602ROP17101

ROP11603ROP11602

ROP00902ROP02905 ROP10802

ROP13601ROP02909ROP02901

ROP02904

ROP02916ROP10101

ROP02912ROP02917

ROP23409ROP17701

ROP12301

ROP10303

ROP02911ROP02906




Figuur 23 Doorzicht

4.1.6 Zuurgraad

De toetsing aan de MTR norm voor de zuurgraad is tweedelig. In dit geval mag de 10 percentiel waar-de niet lager zijn dan een pH van 6,5 terwijl de 90 percentiel waarde niet hoger mag zijn dan 9,5. Een pH lager 6,5 betekend te zuur terwijl hoger dan 9,5 te basisch is. Uit de toetsing blijkt dat alle meet-punten voldoen aan de norm. In de trendgrafieken (bijlage 18) is goed te zien dat zowel polder- als boezemmeetpunten voldoen aan de norm.

4.2 Ecologisch

Op verschillende locaties in het plangebied zijn biologische beoordelingen uitgevoerd volgens het STOWA-beoordelingssysteem. In dit systeem worden bepaalde karakteristieken gedefinieerd. Elk karakteristiek beschrijft het effect van bepaalde milieufactoren op het ecosysteem en per karakteristiek wordt een kwaliteitsniveau aangegeven. Er worden vijf niveaus onderscheiden. Niveau I geeft aan dat voor de desbetreffende karakteristiek het ecosysteem ver van de ideale situatie af is en zeer sterk beïn-vloed wordt. Niveau V is het hoogste kwaliteitsniveau en geeft aan dat voor de desbetreffende karakte-ristiek het ecosysteem zich in de nabijheid bevindt van de ideale situatie en dat er nauwelijks sprake is van beïnvloeding. Hierbij wordt er bij de beoordeling onderscheid gemaakt tussen locaties in sloten en kanalen. Zowel sloten als kanalen dienen in ieder geval te voldoen aan kwaliteitsniveau III (matige beïnvloeding).

In het plangebied zijn op 15 locaties een ecologische beoordeling uitgevoerd. De locaties zijn om-schreven in tabel 9. Deze beoordelingen hebben plaatsgevonden in verschillende jaargangen vanaf



1995. Hiermee moet rekening worden gehouden met het trekken van conclusies. Het is namelijk goed mogelijk dat er in de loop der jaren veel is veranderd met betrekking tot ecologische toestand. De meetlocaties zijn ruimtelijk weergegeven in figuur 24 met een onderscheid in locaties in sloten en kanalen.

tabel 9 Locatiegegevens ecologische beoordelingen code meetpunt peilvak / boezem locatiebeschrijving RO077A Boezem Rijn-Schiekanaal: bij de inlaat naar Delfland, t.h.v. de kerk ROP02912 OR-2.15.1.7 Duivenvoordse en Veenzijdse; 1e sloot na houtopslag ROP02906 OR-2.15.1.2 Duivenvoordse en veenzijdse: sloot bij doodlopende weg veenwatering ROP02911 OR-2.15.1.7 Duivenvoordse en Veenzijdse;3e sloot t.z.v.bos RO075A Boezem Rijn-Schiekanaal: brug doorgang naar vlietlanden ROP02905 OR-2.15.1.2 Duivenvoordse en veenzijdse: 3e sloot t.z.v. duivenv. Weg RO169 Boezem Veenwatering: van brug in horstlaan (voorschoten) RO177 Boezem Korte Vlietkanaal: van brug bij Leidsweg (voorschoten) RO550 Boezem Zuidelijke aftakking van Zanderijvaart in de Hertenkamp ROP11603 OR-2.10.1.1 Papenwegsepolder; 2de sloot v.a. einde nieuweweg vbij manege RO621 Boezem Water to school Vijfmeilaan en E v. Benumstraat - Leiden RO547 Boezem Korte watering bij camping Maaldrift in Wassenaar RO549 RL-H-02A-09 Bij stuwtje bij koffietent De Klip aan Katwijkseweg RO548 RL-H-02B In Kaswatering v.a. bruggetje ten NO van Kokshornlaan RO551 Boezem In Kleine watering v.a. brug Meanderlaan 1 RO457 Boezem Katwijkskanaal vanaf midden van de Julianabrug

0 0,8 1,6 2,4 3,20,4Kilometers

RO457

RO551

RO548

RO549 RO547

RO621

RO550 RO177

RO169

RO075A

RO077A

ROP11603

ROP02905

ROP02911ROP02906

ROP02912


stowa locaties_zuidgeestZGK

kanalen

sloten



Figuur 24 Locaties ecologische beoordelingen



De resultaten van de ecologische STOWA-beoordeling zijn weergegeven in tabel 10 en 11. Hoe hoger de score, des te positiever is de beoordeling van de karakteristiek.

tabel 10 Ecologische beoordeling sloten Karakteristiek RO547 RO548 RO549 RO550 RO551 RO621 ROP02905 ROP02906 ROP02911 ROP02912 ROP11603

1997 1997 1997 1997 1997 2001 2002 1999 1997 2002 2002 1999 BRAKKARAKTER III IV V V IV III V IV IV V V IVPERMANENTIE V V V V V V V V V V V VSAPROBIE III III III IV III III II III III IV III IIISTRUCTUUR III III II III III III III III III III III IIITOXICITEIT V V II V V V V V V V V VTROFIE II II III III II II II II II II III IIVARIANT-EIGEN KARAKTER

III II II II II II II II II II III II

WATERCHEMIE III IV V III III IV III IV II III III VZUURKARAKTER III III IV III III V IV III III IV III III

Uit tabel 10 blijkt dat geen van de locaties bij alle karakteristieken niveau III haalt. Vooral de karakte-ristieken ‘trofie’ en ‘variant-eigen karakter’ scoren slecht. Dit betekent dat het water te voedselrijk is en dat er weinig kenmerkende planten en dieren aanwezig zijn. Op locatie ROP02911 zijn deze karak-teristieken in een tijdsperiode van 5 jaar niet verbeterd. Karakteristieken die op veel locaties wel goed scoren zijn brakkarakter, permanentie en toxiciteit. Met betrekking tot brakkarakter kan worden gesteld dat het zoete systeem weinig wordt beïnvloed door verzilting. Verder blijkt uit de permanentie dat er geen sprake is van ongewenste droogval als gevolg van bijvoorbeeld het gevoerde peilbeheer. Met toxiciteit wordt weergegeven de vervuiling van het aquatisch ecosysteem met bestrijdingsmiddelen wat op het merendeel van de locaties niet voorkomt. Met uitzondering van RO549. De oorzaak hiervan is niet geheel duidelijk, maar kan op die locatie te maken hebben met particuliergebruik van bestrijdingsmiddelen.

tabel 11 Ecologische beoordeling kanalen Karakteristiek RO075A RO077A RO169 RO177 RO457

1998 1995 1995 1997 1995 1996 2001 BRAKKARAKTER III IV IV IV IV V IIIHABITATDIVERSITEIT I I III IV I I IISAPROBIE II II II II II III ITROFIE IV III II II II II IIIVARIANT-EIGEN KARAKTER

IV II II III Nvt III III

WATERCHEMIE II III III III III II II

Uit tabel 11 blijkt dat de karakteristiek ‘brakkarakter’ goed scoort. Zodoende geldt ook voor kanalen dat er weinig invloed van verzilting plaatsvindt. Opvallend is wel dat op locatie RO457 de situatie achteruit gaat over een tijdsperiode van 5 jaar. Het is onbekend of het dichtbij gelegen boezemkanaal naar gemaal Katwijk hier invloed op heeft. Verder is te zien dat de karakteristieken ‘habitatdiversiteit’ en ‘saprobie’ slecht scoren. Overigens is er wel enig verbetering zichtbaar betreft habitatdiversiteit op locatie RO169 en RO457. De karakteristiek ‘saprobie’ is een maat voor de verrijking van het systeem met organische stof. De overige karakteris-tieken ‘trofie’, ‘variant eigen karakter’ en ‘waterchemie’ scoren wisselvallig. De karakteristiek ‘variant eigen karakter’ wordt bepaald door het voorkomen van macrofauna, macrofyten en diatomeeën, soor-ten die indicatief zijn voor het type kanaal.

4.3 Problematiek

4.3.1 Chemisch

Het plangebied heeft verspreid door heel het gebied vooral te maken met een ruime norm-overschrijding voor stikstof en fosfaat. Er zijn drie hoofdoorzaken aan te wijzen voor deze slechte waterkwaliteit in het gebied:



- Allereerst is dit het bemesten van het landbouwgebied, door uit- en afspoeling komen meststoffen in het oppervlaktewater terecht.

- Daarnaast wordt er in de zomer water vanuit Rijnlands boezem ingelaten, om het waterpeil op orde te houden. Dit water is van zichzelf al nutriëntrijk. Dit wodt nog eens versterkt doordat de afwijkende kwaliteit van dit gebiedsvreemde water veenafbraak stimuleert. Dit inlaatwater heeft een hogere pH-waarde dan goed is voor veengrond. Deze veenafbraak heeft tot gevolg dat er extra bagger in het water terecht komt, hetgeen weer leidt tot de derde hoofdoorzaak.

- Als derde oorzaak van het nutriëntrijke water kan de veenbodem aangewezen worden, waaruit van nature fosfaten vrijkomen, rechtstreeks dan wel via de nalevering uit bagger. Ten aanzien van dit laatste is er momenteel voor het boezemwater en de primaire polderwateren een baggerprogramma in uitvoering. Deze zal in 2011 afgerond zijn.

Lokaal doen zich eveneens een aantal waterkwaliteitsproblemen voor in het plangebied: - In het stedelijk gebied van de Noord-Hoflandschepolder in Voorschoten komt veel vissterfte voor

als gevolg van riooloverstorten. Dit waterkwaliteitsprobleem doet zich met name voor in de peil-vakken OR-2.08.1.1 en OR-2.08.1.2. Hier is in 2009 door Grontmij een optimalisatiestudie naar uitgevoerd, waarbij een aantal maatregelen zijn geformuleerd die een aanpassing van het huidig watersysteem vereisen.

- Het stedelijk gebied Voorschoten in het meest zuidelijke peilvak (OR-2.13.2.2) van de Binnenpol-der heeft eveneens te maken met slechte waterkwaliteit. De reden hievan is onduidelijk. Wordt momenteel opgelost door veel door te spoelen. Daarnaast doen zich in het naastgelegen peilvak (OR-2.13.2.3) waterkwaliteitsproblemen voor als gevolg van overstorten vanuit de riolering.

- Bij de kruising Storm van ’S-Gravesandeweg met de Van Zuylen van Neijeveltstraat in Wassenaar stroomt het water van Inmaling Duinrell de boezem (Kaswatering) in. Vanaf dit punt is in het zuidwestelijke deel van de Kaswatering en in de nabij gelegen woonwijk ‘Dorp Wassenaar’ het boezemwater van slechte kwaliteit. Dit komt door de aanwezigheid van overstorten en de slechte doorstroming als gevolg van te hoog liggende duikers en te kleine sloten. Als proef is er momen-teel een 10 à 20 cm hoge stuw geplaatst om het boezempeil iets hoger te houden zodat het schone water via de woonwijk en het zuidwestelijke deel van de Kaswatering tot afvoer komt en niet via het noordoostelijke deel van de Kaswatering.

- Veel meldingen van olie in het oppervlaktewater, kroos en stankoverlast in het stedelijk gebied van Leiden. Dit is veelal het gevolg van respectievelijk illegale lozingen en doodlopende boe-zemwatergangen. Maatregelen hiervoor worden opgepakt in het kader van het waterplan van Lei-den en bestaan voornamelijk uit het verbeteren van de doorstroming middels de aanleg van extra waterverbindingen.

4.3.2 Ecologisch

De huidige waterkwaliteit in Zuidgeest maakt het maar voor een beperkt aantal planten en dieren mo-gelijk om zich te ontwikkelen in het oppervlaktewater. Het water kent problemen als bijvoorbeeld algengroei, kroos en ondoorzichtigheid. Naast de nadelige effecten op flora en fauna in het water is dit ook een onaantrekkelijk gezicht, en het zorgt soms zelfs voor stankoverlast.

Het huidige peilbeheer en de inrichting van de watergangen zijn een van de voornaamste oorzaken van de beperkte ecologische ontwikkelingsmogelijkheden: - De inrichting van de watergangen in verband met het ecologisch functioneren is onvoldoende. De

meeste watergangen hebben een harde beschoeiing, in plaats van een natuurlijke overgang van het water naar de oever. Sommige wateren hebben wel natuurlijke oevers, maar zijn vrij steil. Hierdoor kunnen oeverplanten zich niet tot nauwelijks ontwikkelen en leven er ook weinig wateren oever-dieren. Oeverplanten zijn essentieel bij het herstellen van het natuurlijk ecosysteem van het water. Dit geldt met name ook voor het herstel van de diepe plas in het gebied: het Valkenburgse meer.

- Het gevoerde peilbeheer is in principe onnatuurlijk (zomers hoge en ’s winters lage waterstanden);. - Er is een te groot aantal peilvakken in de polders waardoor versnippering van het peilbeheer op-

treedt, op de peilvakgrenzen staan stuwen in de watergangen die voor vissen en andere waterdieren als barrière werken.



- Er is te weinig bergingscapaciteit voor het schone water dat in het gebied aanwezig is (duinwater), daardoor wordt het onvoldoende benut en is wateraanvoer uit de boezem nodig. Dit terwijl het schone water in perioden met veel neerslag snel wordt afgevoerd via de boezem naar buiten het ge-bied.

- Er is sprake van verdroging van de duinen als gevolg van een verandering in bedrijfsvoering van het drinkwaterleidingbedrijf Dunea. Hierdoor verdwijnt de oorspronkelijke duinbegroeiing.

4.3.3 KRW (Kaderrichtlijn Water)

De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) gaat over de kwaliteit van het water. De KRW stelt doelen voor een goede ecologische en chemische toestand van het oppervlakte- en grondwater in 2015. Het oppervlaktewater moet ruimte bieden aan een gevarieerde planten- en dierenwereld met een natuurlij-ke inrichting. De precieze ecologische doelstelling bepalen de landen van de EU zelf. De EU bepaalt de normen voor de chemische stoffen, bijvoorbeeld de hoeveelheid lood, cadmium en kwik die in het water mogen zitten. Deze gelden voor alle lidstaten. Voor het grondwater gelden aparte normen voor chemische stoffen. Ook moet de grondwatervoorraad stabiel zijn en mogen natuurgebieden niet ver-drogen door een te lage grondwaterstand. De doelstellingen, eenmaal opgeschreven, zijn niet vrijblij-vend. Ze moeten in 2015 zijn gehaald. Uitstel (maximaal twee maal zes jaar) is mogelijk wanneer goed beargumenteerd kan worden waarom doelstellingen nog niet zijn gehaald.

In 2009 heeft Nederland de stroomgebiedsbeheersplannen afgerond. Daar staat onder meer in wat de doelen voor de ecologische toestand zijn en welke maatregelen in de stroomgebieden worden getrof-fen om die toestand te bereiken. Hiervoor zijn per stroomgebied waterlichamen aangewezen. Een wa-terlichaam is een onderscheiden oppervlaktewater van aanzienlijke omvang, zoals een rivier, kanaal, beek of meer. Op het niveau van waterlichamen moeten doelen worden opgesteld en maatregelen ge-nomen worden. Dit is ook het geval voor het achterliggende gebied, hiermee wordt het overige stede-lijk en landelijke gebied bedoeld, zoals de polders. Rijnland valt in het deelstroomgebied Rijn-West. Binnen elk deelstroomgebied werken Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en Rijkswaterstaat samen.

Rijnland heeft de KRW opgepakt in zogenaamde gebiedsprocessen. Het watergebiedsplan valt onder het deelgebied Duin & Vliet. In dit gebiedsproces is uiteindelijk een gedragen maatregelenpakket voor het gebied tot stand gekomen. Deze maatregelen zijn geen onderdeel van dit watergebiedsplan, maar moeten wel opgepakt worden wanneer er zich kansen van synergie in het gebied voor doen. In grote lijnen zijn de maatregelen in de waterlichamen gericht op de (her)inrichting ervan, zodat de chemische en ecologische waterkwaliteit verbetert. Ook worden de mogelijkheden voor waterbeheer vergroot. De maatregelen in het achterliggende landelijke gebied zijn meer gericht op verbetering van de chemische waterkwaliteit door de aanpak van verontreinigingsbronnen.

Achterliggend gebied Voor de stedelijke wateren is vanuit het waterbeerplan en het landelijke beleid een uitgebreid pro-gramma aan maatregelen in uitvoering. Ten aanzien van emissiereductie zijn de volgende program-ma’s belangrijk: - Het verminderen van het aantal en het optreden van riooloverstorten (basisinspanning). - Het verleggen van resterende overstorten naar minder gevoelige wateren (waterkwaliteitsspoor).- Het aansluiten van ongerioleerde bebouwing op het riool. - Het weren van regenwater uit het rioolstelsel (afkoppelen). De eerste drie programma’s zouden al afgerond moeten zijn, maar hebben vertraging vanwege de gro-te kosten die deze met zich meebrengen. Voor het afkoppelen hanteert Rijnland een uiterste termijn van 2030. Voor het landelijk gebied zijn generiek de volgende maatregelen voorgesteld: - Het intensiveren van de aanpak samen met de landbouwsector. - Het hanteren van de basisambitie voor de inrichting (ecologie) van water en het hanteren van een

hoger ambitieniveau voor de inrichting voor kansrijke situaties wateren in het landelijke gebied (ecologische hoofdstructuur & ‘veen op 1’).



- Het hiervoor gebruiken van stimuleringsregelingen en het zoeken van aansluiting bij agrarische natuurverenigingen.

WaterlichamenBinnen de grenzen van dit watergebiedsplan zijn de volgende waterlichamen aanwezig: Valkenburgse meer Rondom dit meer zijn er grootschalige ruimtelijke ontwikkelingen, waaronder die van het plangebied Projectlocatie Valkenburg. Omdat deze ontwikkelingen direct invloed hebben op de plas, worden deze ontwikkelingen afgewacht en zijn er voor dit gebied geen maatregelen vastge-steld.Meijendel en Berkheide Deze twee duingebieden zijn eveneens aangewezen als Natura 2000 gebied en om die reden zijn de duinwateren in beide gebieden aangemerkt als geprioriteerd waterlichaam. Dit betekent dat de maatregelen voor 2015 moeten worden uitgevoerd. Beide waterlichamen zijn echter in beheer en onderhoud bij drinkwaterleidingbedrijf Dunea. De vastgestelde maatregelen worden dan ook door hun uitgevoerd en zijn geen onderdeel van dit watergebiedsplan. Wateringen Wassenaar en Valkenburg Dit zijn boezemwateren en vallen onder de aanpak van het totale boezemsysteem. De maatregelen hiervoor zijn generiek vastgesteld door Rijnland en betreft voornamelijk de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Het boezemsysteem is niet aangewezen als geprioriteerd waterlichaam. Dit betekent dat de voorgestelde maatregelen niet allemaal voor 2015 worden uitgevoerd. Wanneer er echter eerder een kans is om deze maatregelen wel op te pakken (door synergie) dan moet die in het kader van dit watergebiedsplan aangegrepen worden.



5. Knelpunten

In dit hoofdstuk worden per deelgebied de knelpunten samengevat die binnen dit watergebiedsplan opgepakt gaan worden. In het algemeen geldt voor heel het gebied Zuidgeest dat de norm-overschrijdingen van stikstof en fosfaat niet worden opgepakt binnen dit watergebiedsplan. De aanpak van de problematiek die hier achter zit is onderdeel van de KRW. Wel geldt voor de hoofd boezemwateringen in het gebied dat daar waar zich synergiekansen voordoen in het kader van de KRW de ecologie verbeterd dient te wor-den middels de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Daarnaast geldt dat de peilvakgrenzen zoals ze zijn weergegeven op Kaart 8 de huidige praktijk-grenzen zijn. Voor veel peilvakken is de begrenzing namelijk door ruimtelijke ontwikkelingen af gaan wijken van de officiële peilvakgrenzen zoals is vastgelegd in de oude peilbesluiten. In de onderstaande knelpunten beschrijvingen wordt niet op deze afwijking apart ingegaan.

5.1 Deelgebied Duinen

5.1.1 Zanderij

- In de laag gelegen delen van dit peilgebied worden lagere peilen gehanteerd dan het streefpeil. - De woningen in de Zanderij hebben regelmatig last van het kwelwater en de aanwezige watergan-

gen zijn niet afdoende voor de ontwatering van het woongebied. Hier zijn in het kader van het ste-delijk waterplan Katwijk geen duidelijke maatregelen voor geformuleerd.

- Momenteel geen vastgesteld peilbesluit.

5.2 Deelgebied Strandwallen Wassenaar

5.2.1 Boezem

- Bij de kruising Storm van ’S-Gravesandeweg met de Van Zuylen van Neijeveltstraat in Wassenaar stroomt het water van Inmaling Duinrell de boezem (Kaswatering) in. Vanaf dit punt is in het zuidwestelijke deel van de Kaswatering en in de nabij gelegen woonwijk ‘Dorp Wassenaar’ het boezemwater van slechte kwaliteit. Dit komt door de aanwezigheid van overstorten en de slechte doorstroming als gevolg van te hoog liggende duikers en te kleine sloten. Als proef is er momenteel een 10 à 20 cm hoge stuw geplaatst om het boezempeil iets hoger te houden zodat het schone water via de woonwijk en het zuidwestelijke deel van de Kaswatering tot afvoer komt en niet via het noordoostelijke deel van de Kaswatering.

- Op een aantal plekken in de boezemwatergangen doen zich regelmatig verstoppingen voor in dui-kers en vindt verondieping van watergangen plaats als gevolg van bladval.

- Er is te weinig bergingscapaciteit voor het schone water dat in dit gebied aanwezig is (duinwater), daardoor wordt het onvoldoende benut en is wateraanvoer uit de boezem nodig. Dit terwijl het schone water snel wordt afgevoerd via de boezem naar buiten het gebied.

5.2.2 Inmaling Duinland (incl. Hogergelegen 3)

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0,4 en 58,3 hectare. - Binnen Inmaling Duinland wordt gewerkt aan verbetering en vergroting van inlaatgemaal Jagers-

laan. Het is de bedoeling dat inlaatgemaal Sandberg/Hertenkamp (peilvak OR-2.21.2.1) vervalt. Dit vraagt om een aanpassing van de stuwen.

- Naar aanleiding van het grondwaterplan Wassenaar is afgesproken dat in dit watergebiedsplan voor de woonwijk De Kievit in peilvak OR-2.21.1.1 een peilaanpassing zal worden meegenomen.

- In de hoofdwatergang van peilvak OR-2.21.4.1 liggen 1 of 2 duikers te hoog waardoor er in die hoofdwatergang alleen zomers doorspoeling is. Daarnaast komen in dit peilvak meerdere peilen voor.



- Peilvak OR-2.21.2.1 is momenteel als test toegevoegd aan OR-2.21.1.1 waardoor er minder grondwateroverlast is. Waarschijnlijk kan dit peilvak opgeheven worden.

- Als gevolg van bladval raken duikers en watergangen regelmatig verstopt. - Het zomers inmalen van boezemwater zorgt voor een slechte waterkwaliteit. Onderzocht kan wor-

den of het schonere duinwater langer in het gebied vastgehouden kan worden. - De centrale hoogwatervoorziening (OR-2.21.HW01) in Inmaling Duinland heeft een belangrijke

hoofdafvoerfunctie en dient in het uiteindelijke peilbesluit een officiële peilvakstatus te krijgen. - Momenteel geen vastgesteld peilbesluit.

5.2.3 Inmaling Duinrell

- Beheer niet bij Rijnland. - Niet peilbesluitplichtig.

5.2.4 Lentevreugd

- De Dijkwatering langs Rijksdorp en de Katwijkseweg heeft een slechte waterafvoer vanwege te krappe duikers. Nabij deze watergang komt grondwateroverlast voor.

- In peilvak RL-H-02B gelegen langs de Katwijkseweg worden lagere peilen gehanteerd dan het streefpeil. (let op: doordat het geen inmaling heeft is het winterpeil hier hoger dan het zomerpeil!)

- Niet peilbesluitplichtig.

5.2.5 Landgoed de Paauw

- Beheer niet bij Rijnland. - Momenteel geen vastgesteld peilbesluit.

5.3 Deelgebied Strandvlakte

5.3.1 Boezem

De Noord-Hoflandschepolder en Oranjepolder malen uit op de Voorwatering die via de Oranje wate-ring uitkomt op de Dobbewatering. De Oranje watering kruist daarbij een spoorlijn middels een over-kluizing/brug. Deze overkluizing is te smal en belemmert een goede afvoer van de Noord-Hoflandschepolder en Oranjepolder.

5.3.2 Papenwegsepolder

- NBW wateropgave van 48 hectare. - 16 duikers voldoen niet aan de afvoernorm en vormen een hydraulisch knelpunt. - Inzakkende waterkanten van de niet beschoeide watergangen en de watergangen in directe omge-

ving van het gemaal voldoen niet aan de norm voor stroomsnelheid in onbeschoeide watergangen. - OR-2.10.2.1 wordt alleen op peil gehouden (bemalen) door een windmolen. Uit nader onderzoek

moet blijken of peilvak OR-2.10.2.1 (The British School) en de aan weerszijden gelegen boezem-sloten kunnen worden gesaneerd. Het geheel gaat dan deel uitmaken van peilvak OR-2.11.1.2. van de Oranjepolder.

- Door de verbreding van de spoorweg Den Haag – Leiden is deze spoorweg op polderniveau een waterscheiding geworden. De ten westen van de spoorlijn gelegen delen van de Noord-Hoflandschepolder en de Oranjepolder wateren nu af op de Papenwegsepolder. Terwijl een klein gedeelte van peilvak OR-2.10.1.1 van de Papenwegsepolder (aan de oostzijde van de spoorweg) nu via de oostelijke spoorsloot afwatert op peilvak OR-2.08.1.1 van de Noord-Hoflandschepolder. Waarbij een gedeelte van de spoorsloot in peilvak OR-2.11.1.1 van de Oranjepolder via een sifon weer afwatert op dit gedeelte van de Papenwegsepolder en uiteindelijk dus ook op de Noord-Hoflandschepolder. Deze peilvakdelen zijn als onderdeel van de Noord-Hoflandschepolder al zo doorgevoerd in Kaart 8 en in de NBW-berekeningen, maar dienen nog als poldernaam- en peil-vakgrenswijzigingen in de peilbesluiten vastgelegd te worden.



- Peilbesluit verlopen in 2002.

5.3.3 Oranjepolder

- NBW wateropgave van 0,04 hectare. - De meest noordelijk gelegen spoorsloot in peilvak OR-2.11.1.1 staat in openverbinding met het

deel van peilvak OR-2.10.1.1 van de Papenwegsepolder dat weer in openverbinding staat met peilvak OR-2.08.1.1 van de Noord-Hoflandschepolder. Deze peilvakdelen zijn als onderdeel van de Noord-Hoflandschepolder al zo doorgevoerd in Kaart 8 en in de NBW-berekeningen, maar dienen nog als poldernaam- en peilvakgrenswijzigingen in de peilbesluiten vastgelegd te worden.

- Binnen peilvak OR-2.11.1.2 ligt het perceel van The British School. Een gedeelte van dit perceel valt ook binnen een stukje Papenwegsepolder, peilvak OR-2.10.2.1. Ter weerszijden van dit per-ceel liggen twee doodlopende boezemsloten. Deze zijn met te lange duikers verbonden met de Dobbewatering aan de westzijde van de spoorweg. Voorgesteld wordt dit te saneren en het geheel binnen de Oranjepolder te trekken.

- Binnen het deel van peilvak OR-2.11.1.5, het bedrijventerrein Dobbewatering te Voorschoten gelegen ten zuidwesten van hoogwatervoorziening OR-2.11HW01, komt geen oppervlaktewater voor. Het gemengde rioolstelsel binnen dit gebied heeft overstorten op boezemwater. Vastgesteld moet worden of dit deel van het bedrijventerrein als boezemland kan worden aangemerkt. Daar-naast wordt hoogwatervoorziening OR-2.11HW01 waarschijnlijk naar boezempeil getrokken.

- OR-2.11.0.1 staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.10.1.1 en moet hier in het peilbesluit van de Papenwegsepolder aan toegevoegd worden.

- Het midden in het stedelijk gebied van Voorschoten gelegen peilvak OR-2.11.2.1 bestaat uit één enkele watergang met een gemaal dat loost op de boezem. Hier vind nauwlijks tot geen onderhoud plaats vanwege de slechte bereikbaarheid van zowel de watergang als het gemaal. Momenteel loopt hiervoor een onderzoek om te kijken of opheffing mogelijk is.

- Peilbesluit verloopt in 2014.

5.3.4 Duivenvoordse-Veenzijdsepolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0,06 en 102 hectare. - De aanwezige grondduikers in deze polder vormen een hydraulisch knelpunt. Momenteel loopt er

een inventarisatie om welke grondduikers het gaat. - De polder wordt op veel locaties doorsneden door boezemsloten. Dit maakt beheer van het water-

systeem kwetsbaar en gevoelig voor wateroverlast. Er dient te worden nagegaan of ontsnippering een mogelijke oplossing is.

- De Noordwestelijke grens van peilvak OR-2.15.1.1 is onduidelijk. - Peilvak OR-2.15.1.6west wordt bemalen door gemaal Norah. In het kader van ontsnippering kan

onderzocht worden of de wegsloot in verbinding kan worden gebracht met peilvak OR-2.15.1.6oost en gemaal Norah kan worden opgeheven. Daarnaast is het gehanteerde peil in peilvak OR-2.15.1.6west nooit vastgelegd in een peilbesluit.

- Een stukje van peilvak OR-2.15.1.8 grenst aan de Oranjepolder en is via een grondduiker verbon-den met de rest van peilvak OR-2.15.1.8. In het kader van ontsnippering en opheffen van grond-duikerknelpunten kan onderzocht worden of dit deel aangesloten kan worden bij de Oranjepolder.

- De grens tussen de peilvakken OR-2.15.1.8 en OR-2.15.1.9 is onduidelijk. - De grens tussen boezemwater en polderwater in peilvak OR-2.15.1.11 is onduidelijk. - Peilvak OR-2.15.1.12 staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.15.1.3 en kan opgeheven

worden.- Status van hoogwatervoorziening OR-2.15.HW02 is onduidelijk. Is waarschijnlijk boezem. - Peilbesluit verlopen in 2002.

5.3.5 Polder Zuidwijk

- NBW wateropgave van 0,14 hectare. - In peilvak OR-2.19.1.1 zijn de aanvoerende hoofdwatergang naar het poldergemaal en een grond-

duiker in de hoofdwatergang te krap. Beide vormen een hydraulisch knelpunt in de afvoer .



- Peilvak OR-2.19.1.2 watert af via een stuwconstructie dat bestaat uit een elleboogpijp die gedraaid kan worden. Om onder alle omstandigheden aan de afvoernorm te kunnen voldoen dient dit ver-vangen te worden door een normale stuw.


5.3.6 Zijdepolder

- NBW wateropgave van 0,04 hectare. - Deze polder ligt binnen de bebouwde kom van Leidschendam. In 2007 is voor de bebouwde kom

van de gemeente Leidschendam – Voorburg een stedelijk waterplan vastgesteld. Hierin zijn voor de Zijdepolder maatregelen vastgesteld die buiten de scope van dit watergebiedsplan vallen. De wateropgave in deze polder is echter nog niet volledig in het stedelijk waterplan meegenomen en dient in dit watergebiedsplan wel opgepakt te worden. Daarnaast is er een maatregel geformuleerd om te onderzoeken of flexibel peilbeheer mogelijk is. Hiermee dient in het peilbesluit rekening gehouden te worden.

- Het peilvak OR-2.20.1.6, gelegen langs de spoorweg, wordt bij watertekort via inlaatgemaal Zij-depad van water voorzien vanuit vak OR-2.20.1.1. Dit inlaatgemaal wordt momenteel opgeheven en het peilvak wordt rechtstreeks gekoppeld aan peilvak OR-2.15.1.2 van de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder en gaat dus onderdeel uitmaken van deze polder. Hier dienen beide peilbesluiten op aangepast te worden.


5.4 Deelgebied Strandwal / Polders langs de Vliet

5.4.1 Boezem

Voor de bebouwde kom van Leidschendam is een waterplan vastgesteld. Alle daarin voorgestelde maatregelen worden binnen het kader van het waterplan uitgevoerd. De enige uitzondering hierop is een onderzoek naar verbetering van de waterverbinding tussen Dobbewatering en Rijn-Schiekanaal in samenhang met verbetering van de waterhuishouding op de planlocatie Schakenbosch in peilvak OR-2.15.1.11 van de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder.

5.4.2 Starrenburgerpolder

- NBW wateropgave van 4,1 hectare. - Tussen peilvakken OR-2.14.1.1 en OR-2.14.1.2 een afgedamde boezemsloot (OR-2.14HW01) met

een verlaagd waterpeil. Waterstaatkundig vervult deze sloot geen enkele functie. Aan de gemeente is ambtelijk de suggestie gedaan, vergunning te vragen voor het verwijderen van deze sloot + aan-liggende waterkeringen.

- In peilvak OR-2.14.1.1 van de Starrenburgerpolder vormen de tijdelijke duikers in het braaklig-gende terrein ten noordwesten van OR-2.14HW01 een knelpunt. Al het water van peilvak OR-2.14.1.2 moet via deze duikers naar het poldergemaal. Het is een tijdelijke situatie, waarvan niet bekend is hoe lang deze nog duurt.

- Aan de noordwestelijke rand van peilvak OR-2.14.1.2 staat gemaaltje Vogelkerslaan. Deze ver-zorgt niet hoogwatervoorziening Vogelkerslaan (RL-HW08) maar bemaalt een ten westen daarvan gelegen boezemsloot naar een wat lager peil. De status en functie van zowel het gemaaltje als RL-HW08 zijn onduidelijk.

- In het vastgestelde peilbesluit is qua begrenzing geen rekening mee gehouden dat tegen het Rijn-Schiekanaal een gedeelte van de polder is omgevormd tot boezemland.


5.4.3 Knippolder

- NBW wateropgave van 1 hectare.- In peilvak OR-2.16.1.1 loopt de noordwestelijke grens dwars door een kas en wordt er een natuur-

plas af en toe op een hoger peil gehouden, dat niet als een aparte hoogwatervoorziening bekend is.



- Van de noordwestelijke grens van peilvak OR-2.16.2.1 is onduidelijk waar precies boezemland begint.

- De polder heeft aan de westzijde een duidelijk hoger gelegen maaiveld, hetgeen leidt tot een hoger gemiddeld maaiveldniveau dan eigenlijk realistisch is voor het overwegend grondgebruik dat zich in de lagere delen bevindt. Bij de peilafweging dient hier rekening meegehouden te worden.


5.4.4 Oostboschpolder

- NBW wateropgave van 1,3 hectare. - Onduidelijk is waar de kassen in peilvak OR-2.17.1.1 hun hemelwater op afvoeren, boezem- of

polderwater. Daarnaast wordt in het meest zuidwestelijke vak middels een stuw een watergang op boezempeil gehouden, dit is niet als aparte hoogwatervoorziening bekend.

- Van de noordwestelijke grens van zowel peilvak OR-2.17.1.1 als OR-2.17.2.1 is niet duidelijk waar de polder ophoudt en het boezemland begint.

- Peilvak 2.17.2.1 wordt bemalen door een windmolen. Op gezette tijden moet hier hulpbemaling worden bijgeplaatst. Om aan de NBW-normering te kunnen voldoen dient de windmolen vervan-gen te worden door een elektrisch aangedreven gemaal.

- De polder ligt tussen de Veursestraatweg en het Rijn-Schiekanaal. De Veursestraatweg ligt op een strandwal. Aan die zijde liggen de hoger gelegen delen van de polder. Nagegaan moet worden of die hoger gelegen delen onderdeel uitmaken van de polder of dat deze (deels) boezemland zijn. Dit geldt ook voor het bebouwde gedeelte aan de zuidzijde van peilvak OR-2.17.2.1.


5.4.5 Rietvinkpolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0,3 en 1,4 hectare. - Deze polder ligt binnen de bebouwde kom van Leidschendam. In 2007 is voor de bebouwde kom

van de gemeente Leidschendam – Voorburg een stedelijk waterplan vastgesteld. Hierin zijn voor de Rietvinkpolder maatregelen vastgesteld die buiten de scope van dit watergebiedsplan vallen. De wateropgave in deze polder is echter niet volledig in het stedelijk waterplan meegenomen en dient in dit watergebiedsplan opgepakt te worden.

- Zowel in de noordwestelijke hoek als aan de zuidwestelijke kant van peilvak OR-2.18.2.1 is niet duidelijk waar de polder ophoudt en het boezemland begint. Daarnaast is er in het noordelijke deel een woonwijk in aanleg dat uiteindelijk boezemland wordt.

- De hoofdafvoer van peilvak OR-2.18.2.1 bestaat uit een erg lange grondduiker (> 100 m) die re-gelmatig te maken heeft met verstoppingen.


5.5 Deelgebied Zeekleigebied

5.5.1 Boezem

Binnen de bebouwde kom van Leiden liggen in boezemland een aantal peilgebieden die in beheer zijn bij de gemeente. Het gaat om de Rodenburger- en Cronesteinschepolder (west) (RL-014), de Van Vol-lenhovekade (RL-015), de Rijndijkstraat (RL-024) en de Corbetstraat (RL-025). Van geen van deze peilgebieden is een peilbesluit vastgelegd. Daarnaast bevinden zich in het stedelijk gebied ook nog een aantal kleine onderbemalingen. Deze peilgebieden en onderbemalingen omvatten enkele bebouwde restanten van poldergebieden en verder een enkel onderbemalen sportpark of wijkpark. Beide typen vragen om een eigen aanpak. Onderbemalingen van een enkel perceel komen in aanmerking voor een vergunning. Overige peilgebieden en onderbemalingen komen in aanmerking voor overname. Buiten de grenzen van het watergebiedsplan doch binnen de grenzen van de gemeente Leiden liggen nog meer vergelijkbare onderbemalen gebieden. De volgende knelpunten doen zich in deze gebieden voor: - NBW wateropgave van ergens tussen de 0 en 3,7 hectare in de Rodenburger- en Cronesteinsche-

polder (west) (RL-014).



- NBW wateropgave van ergens tussen de 0 en 0,02 hectare in de Rijndijkstraat (RL-024). - NBW wateropgave van ergens tussen de 0 en 0,04 hectare in de Corbetstraat (RL-025). - Onbekende NBW wateropgave in onderbemaling Kamsteeg (RL-OB56). Daarnaast komt er in het boezemdeel van de wijk Stevenshof in Leiden wateroverlast voor. Hiervoor is in het waterplan van Leiden de intentie geformuleerd om samen met Rijnland te kijken naar de mo-gelijkheden voor aanleg van nieuw water aan de randen van de wijk en aanleg van nieuwe waterver-bindingen tussen het Rijn-Schiekanaal en de Trekvliet. Dit is echter nog niet vastgelegd in concrete maatregelen.

Binnen het boezemland van gemeente Katwijk heeft de sifon onder de provinciale weg N206, van de Grote of Valkenburgse Watering, vaak afvoerproblemen als gevolg van vuilophoping. Daarnaast is onduidelijk of de sportvelden van sportpark de Kooltuin en de volkstuinen tussen de Grote of Valken-burgse watering en de Wassenaarseweg worden onderbemalen. Dit is wel omschreven in het waterplan Katwijk, maar is niet bekend bij Rijnland. Van onderbemaling nr. 58 (RL-OB58) is eveneens de status onduidelijk.

5.5.2 Kokshoornpolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0 en 6,3 hectare. - Peilbesluit verlopen in 2006.

5.5.3 Zonneveldspolder

- NBW wateropgave van 0,9 hectare. - Onduidelijk is of de in de polder aanwezige kassen op de boezem lozen en hoe de peilvakgrenzen

precies lopen. - Peilbesluit verlopen in 2009.

5.5.4 Ruijgelaansepolder

- NBW wateropgave van 1,7 hectare. - In peilvak OR-2.03.1.1 wordt in het westelijke deel door de eigenaar (een engelsman) zomers een

hoger peil gevoerd. - Peilbesluit verloopt in 2014.

5.5.5 Oostdorperpolder


5.5.6 Huis Ter Weerpolder


5.5.7 Ommedijksepolder

- De voor de NBW-berekening afgeknipte zuidwestelijke punt van peilvak OR-2.06.1.2 blijkt wel op de rest van het peilvak te lozen, maar schijnt bij hoog water via een greppelsysteem ook op de boezem te lozen. Onduidelijk is of dit deel een ander peil heeft dan de rest van peilvak OR-2.06.1.2 en als apart peilvak gezien moet worden.

- Status van de hoogwatervoorziening OR-2.06.1.2HW (hoekje van industrieterrein Maaldrift in peilvak OR-2.06.1.2) is onduidelijk. Is niet bekend in de IRIS-database.

- De voor de NBW-berekening afgeknipte meest noordwestelijke punt van peilvak OR-2.06.1.3 blijkt boezemland te zijn. Het peilbesluit dient hierop aangepast te worden.


5.5.8 Stevenshofjespolder

- NBW wateropgave van 2 hectare.



- 3 duikers in de hoofdwatergang van de peilvakken die afwateren op de Papenwegsepolder voldoen niet aan de afvoernorm en vormen een hydraulisch knelpunt.

- Binnen peilvak OR 2.07.2.1 is de hoofdwatergang langs de Rijksweg A44 moeilijk te onderhou-den waardoor de toestroom naar het gemaal slecht is.


5.5.9 Noord-Hoflandschepolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0,1 en 0,5 hectare. - De meest noordelijk gelegen spoorsloot in peilvak OR-2.11.1.1 van de Oranjepolder staat in open-

verbinding met het deel van peilvak OR-2.10.1.1 van de Papenwegsepolder dat weer in openver-binding staat met peilvak OR-2.08.1.1 van de Noord-Hoflandschepolder. Deze peilvakdelen zijn als onderdeel van de Noord-Hoflandschepolder al zo doorgevoerd in Kaart 8 en in de NBW-berekeningen, maar dienen nog als poldernaam- en peilvakgrenswijzigingen in de peilbesluiten vastgelegd te worden.

- Peilvak OR-2.08.2.1 van de Noord-Hoflandschepolder watert via een windmolen af op peilvak OR-2.101.1 van de Papenwegsepolder. Hiermee wordt niet voldaan aan de NBW-normering, maar gezien het kleine verschil in waterpeil ligt het voor de hand om te onderzoeken of peilvak OR-2.08.2.1 toegevoegd kan worden aan de Papenwegsepolder zodat de windmolen kan vervallen.

- Peilvak OR-2.08.5.1 is waarschijnlijk overbodig. In het kader van ontsnippering dient er onder-zocht te worden of het inderdaad opgeheven kan worden.

- Peilvak OR-2.08.6.1 bestaat uit twee delen die gescheiden worden door de hoofdwatergang van peilvak OR-2.08.1.1. Het deel van peilvak OR-2.08.6.1 ten noorden van deze hoofdwatergang is deels een niet vergunde particuliere onderbemaling van een volkstuincomplex en deels een parti-culiere onderbemaling van een golfbaan. Het is niet duidelijk wat de waterpeilen zijn en hoe het volkstuinencomplex afwatert. Aan de andere kant van de hoofdwatergang in het zuidelijke deel van OR-2.08.6.1 loopt het volkstuinencomplex door met een afwijkend peil van de rest van het zuidelijk deel van het peilvak. Het gehele volkstuinencomplex is de waarschijnlijk de niet vergun-de hoogwatervoorziening OR-2.08.6.1HW die niet bekend is in de IRIS-database.

- Van hoogwatervoorziening OR-2.08.HW01 (landgoed Ter Wadding) is de waterstaatkundige situ-atie onduidelijk. Een deel van het aanwezige oppervlaktewater, de centrale vijver, heeft een boe-zempeil en de omliggende wateren wijken hiervan af met een onbekend peil. Daarnaast is niet duidelijk tot hoever de hoogwatervoorziening naar het noorden toe doorloopt.

- In het stedelijk gebied van de Noord-Hoflandschepolder komt veel vissterfte voor als gevolg van riooloverstorten. Dit waterkwaliteitsprobleem doet zich met name voor in de peilvakken OR-2.08.1.1 en OR-2.08.1.2. Hier is in 2009 door Grontmij een optimalisatiestudie naar uitgevoerd, waarbij een aantal maatregelen zijn geformuleerd die een aanpassing van het huidig watersysteem vereisen. Deze watersysteemmaatregelen dienen in dit watergebiedsplan opgepakt te worden. Daarnaast zijn er in samenhang ook rioleringsmaatregelen geformuleerd die opgepakt worden in het gemeentelijke rioleringsplan.


5.5.10 Bosch- en Gasthuispolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0 en 2,6 hectare. - Het verkeersknooppunt ten noorden van de boezemsloot tussen Korte Vlietkanaal en ter Wadding

behoort formeel bij peilvak OR-2.09.1.1 van de polder. Feitelijk watert dit gebied af op de boezem en dient daarmee ook de status van boezemland te verkrijgen. Het peilbesluit moet hierop worden aangepast.

- Het oostelijk deel van peilvak OR-2.09.2.2 is opgehoogd en vol gebouwd en valt nu onder boe-zemland. Het peilbesluit moet hierop worden aangepast.


5.5.11 Zuid-Hoflandschepolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0 en 1,7 hectare.



- Peilvak OR 2.12.1.2 watert af op de Binnenpolder en staat daarmee in open verbinding. Dit bete-kent dat hier niet het geldende waterpeil wordt gehanteerd, maar het waterpeil van peilvak OR 2.13.1.1 van de Binnenpolder. Het peilbesluit moet hierop worden aangepast en bekeken moet worden of dit peilvak niet opgeheven kan worden. Daarbij ligt in dit peilvak de hoogwatervoor-ziening OR-2.12.HW01 die ook bekend is onder de noemer van OR-2.13.HW03. Dit is een en de-zelfde hoogwatervoorziening. Vastgelegd moet worden bij welke polder het officieel behoort.

- Vanuit peilvak OR 2.12.1.1. ligt aan de overzijde van de Krimkade een stukje poldergebied van ongeveer 1 ha (peilvak OR-2.12.2.1). In het huidige geldend peilbesluit is dit niet meegenomen en het gebiedje heeft nu een eigen bemaling en watert ook niet meer af op de Zuid-Hoflandschepolder. Bepaald moet worden of dit niet een onderbemaling moet zijn.


5.5.12 Binnenpolder

- NBW wateropgave van ergens tussen de 0,8 en 1,4 hectare. - Peilvak OR 2.12.1.2 van de Zuid-Hoflandschepolder kan worden toegevoegd aan peilvak OR

2.13.1.1. Samen vormen zij het bemalingsgebied van gemaal Binnenpolder (Vlietwijk) met één waterpeil. Het peilbesluit moet hierop worden aangepast. De naamgeving van de inliggende hoogwatervoorziening OR-2.12.HW01, dat ook bekend is onder OR-2.13.HW03, dient eveneens hierop aangepast te worden.

- De status van hoogwatervoorziening OR-2.13.HW01, met een oppervlak van slechts 172 m2, is onduidelijk .

- Het stedelijk gebied in het meest zuidelijke peilvak (OR-2.13.2.2) van de Binnenpolder heeft te maken met slechte waterkwaliteit. De reden hiervan is onduidelijk. Wordt momenteel opgelost door veel door te spoelen. Daarnaast doen zich in het naastgelegen peilvak (OR-2.13.2.3) even-eens waterkwaliteitsproblemen voor als gevolg van overstorten vanuit de riolering. Het verdient aanbeveling de hoofdwatergang vanaf de oostelijk gelegen inlaat om de oostzijde van de aanwezi-ge ijsbaan heen te leggen. Op deze route ligt aan de noordzijde van de Vlietwijk een rioolover-stort. Hier kan dan zo nodig worden doorgespoeld.




Literatuuropgave

Alterra (2007), Actualisatie areaal en ligging van de veengronden in Rijnland - Polder Zuidgeest Gemeente Katwijk (2005), Bestemmingsplan De Mient / Kooltuin. Gemeente Katwijk (1994), Bestemmingsplan Landelijk gebied. Gemeente Katwijk (1977), Bestemmingsplan Landelijk gebied (duinen, strand en zee). Gemeente Katwijk (2005), Bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer. Gemeente Katwijk (1993), Bestemmingsplan Zanderij-Westerbaan. Gemeente Katwijk (2007), Bestemmingsplan Zandwinning. Gemeente Katwijk (2006), Concept brede structuurvisie 2005 – 2020. Gemeente Katwijk (2006), Ontwerpbestemmingsplan Westerbaan. Gemeente Katwijk (2006), Uitwerkingsplan fase 3 deelplan A (Graslelie). Gemeente Leiden (2006), Voorontwerp bestemmingsplan Stevenshof. Gemeente Leidschendam-Voorburg (2005), Bestemmingsplan Leidschendam Centrum. Gemeente Leidschendam-Voorburg (2007), Ontwerpbestemmingsplan Duivenvoordecorridor. Gemeente Leidschendam-Voorburg (2007), Ontwerpbestemmingsplan Veursestraatweg. Gemeente Leidschendam-Voorburg en Gemeente Voorschoten (2003), Structuurvisie Duivenvoorde. Gemeente Voorschoten (2000), Bestemmingsplan Buitengebied / Dobbewatering. Gemeente Voorschoten (2006), Bestemmingsplan Krimwijk II. Gemeente Voorschoten (1987), Bestemmingsplan Nassauwijk. Gemeente Voorschoten (1986), Bestemmingsplan Starrenburg. Gemeente Voorschoten (1985), Eerste herziening Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden. Gemeente Voorschoten (1998), Eerste partiële herziening Bestemmingsplan Starrenburg. Gemeente Voorschoten (2007), Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied. Gemeente Voorschoten (2000), Uitwerkings- en Wijzigingsplan Starrenburg 2, 1e partiële herziening, Kade Noord deelgebied B1.Gemeente Voorschoten (2007), Voorontwerp Bestemmingsplan Burgemeester v.d. Hoevenpark. Gemeente Voorschoten (2006), Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West. Gemeente Voorschoten (2006), Voorstel Structuurvisie 2005 – 2020. Gemeente Wassenaar (2006), Bestemmingsplan Centrum Wassenaar. Gemeente Wassenaar (2005), Bestemmingsplan Duinrell. Gemeente Wassenaar (2005), Bestemmingsplan Landelijk gebied. Gemeente Wassenaar (2007), Bestemmingsplan Prinsenwijk. Gemeente Wassenaar (2006), Bestemmingsplan Rijksstraatweg-Kerkehout. Gemeente Wassenaar (2006), Derde partiële herziening Bestemmingsplan Villawijken, Beschermd gezicht.Gemeente Wassenaar (2001), Structuurvisie 2001-2015. Grontmij, Optimalisatie watersysteem Noord-Hoflandschepolder (4 juni 2009) Hoogheemraadschap van Rijnland (2007), Natuurtoets Watergangen in Zuid-West Rijnland t.b.v. bag-geronderhoudLTO Noord Projecten bv, Agrarisch Structuuronderzoek Veehouderij Wassenaar e.o. (2007) Ministerie van LNV (2007), Ontwerpbesluit Meijendel & Berkheide. Ministeries van VROM, LNV, VenW en EZ (2004), Nota Ruimte. Oranjewoud (2005), Cultuurhistorische Impuls Duin, Horst en Weide. Provincie Zuid-Holland (2000), Beleidsplan Milieu en Water 2000-2004; strategisch deel. Provincie Zuid-Holland (2000), Beleidsplan Milieu en Water 2000-2004; toetsingsdeel. Provincie Zuid-Holland (2006), Beleidsplan Groen, Water en Milieu 2006-2010; Waterdeel. Provincie Zuid-Holland (2003), Streekplan Zuid-Holland West. Den Haag. Royal Haskoning, Grondwatermodel Zuidgeest – Opbouw en verificatie basismodel (18-12-2007). Stedelijk Waterplan Katwijk (2009) Stedelijk Waterplan Leiden – Visie op water in Leiden, inclusief uitvoeringsprogramma 2007-2010 Stedelijk Waterplan Leidschendam-Voorburg 2007-2015 Waterschap De Oude Rijnstromen, Overname gebied stichting inmaling Duinland (15-12-2000).



Bijlage 1. Beleidsinventarisatie

B 1.1 Ruimtelijk beleid De Wet op de Ruimtelijke Ordening bepaalt de taken van de overheid en de rechten en plichten van derden op het gebied van ruimtelijke ordening. De uitvoering van de wet wordt uitgewerkt in beleids-nota’s, streek- en bestemmingsplannen.

B 1.1.1 Nationaal ruimtelijk beleid Het nationale beleid op het gebied van de ruimtelijke ordening is uitgewerkt in de Nota Ruimte welke op 27 februari 2006 in werking is getreden. De Nota Ruimte is een strategische nota op hoofdlijnen, waarin rijksverantwoordelijkheden en die van anderen helder zijn onderscheiden. De Nota Ruimte bevat de ’procesarchitectuur’ voor de decentrale overheden en generieke regels ter waarborging van de algemene basiskwaliteit, de ondergrens voor alle ruimtelijke plannen. Bij de basiskwaliteit kan het gaan om inhoudelijke of procesmatige eisen, maar ook om meer financiële principes. De gebieden en netwerken die het kabinet van nationaal belang acht, vormen samen de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur. De Randstad, de Kust, de Waddenzee, de Zuidwestelijke Delta en het IJsselmeergebied zijn belangrijke onderdelen van de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur. De doel-stellingen van de Nota Ruimte worden voor elk van deze gebieden uitgewerkt tot een samenhangend ontwikkelingsperspectief, waarin de hoofdlijnen worden uitgezet voor de ontwikkeling tot 2030.

Het rijk wil verstedelijking en infrastructuur zoveel mogelijk bundelen in nationale stedelijke netwer-ken, economische kerngebieden en hoofdverbindingsassen. De Nota Ruimte benoemt 6 nationale ste-delijke netwerken en 13 economische kerngebieden, waarvan er 3 buiten de stedelijke netwerken lig-gen. Daarnaast worden twee gebieden aangewezen als mainports: de luchthaven Schiphol en de Rot-terdamse haven. Daarbij gaat het niet alleen om het haven- en luchthavengebied zelf, maar ook om de ’mainportregio’ daaromheen, met zijn grootstedelijke en internationale vestigingsmilieu.De regio Eindhoven/Zuidoost-Brabant wordt aangewezen als ‘brainport’ en verder kent Nederland een vijftal ‘greenports’: gebieden waar de kennisintensieve tuinbouw en agribusiness zich concentreert. De greenports zijn het Zuid-Hollandse glasdistrict (Westland en Oostland), Aalsmeer en omstreken en het agrologistieke cluster Venlo voor de glastuinbouw, de Bollenstreek voor de bloembollenteelt en Bos-koop voor de pot- en containerteelt. Voor een aantal waardevolle gebieden en gebouwen die zijn aangemerkt als nationaal landschap en/of opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO heeft het rijk een specifieke verantwoordelijkheid. De betreffende gebieden behoren dan ook tot de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur. In de Nota Ruimte worden per Nationaal Landschap, om richting te geven aan de ruimtelijke ontwikkeling, waar-den en kwaliteiten benoemd.

In de Nota Ruimte is aangegeven dat het plangebied van het watergebiedsplan Zuidgeest binnen het nationale stedelijk netwerk Randstad Holland valt (kaart B, Nota Ruimte). Binnen dit netwerk zijn 3 kerngebieden te onderscheiden en het plangebied ligt binnen twee van die kerngebieden: de Noord-vleugel en de Zuidvleugel. Voor de kerngebieden wordt de bloembollenteelt in de Bollenstreek van internationale betekenis genoemd. De Bollenstreek is tevens een Greenport. Het Rijk vindt de tuin-bouwfunctie hier van internationaal belang en wil dat deze behouden blijft en versterkt wordt. Na vast-stelling van de Nota Ruimte zullen de provincies Noord- en Zuid-Holland een nadere gebiedsuitwer-king maken voor de Bollenstreek waarin wordt aangegeven welke ruimtelijke ontwikkelingen kunnen plaatsvinden.

Het duingebied binnen het plangebied is natuurgebied (kaart C, Nota Ruimte). Het duingebied is een begrensde Ecologische Hoofdstructuur (EHS), een Habitatrichtlijngebied en een natuurbeschermings-wetgebied. In zijn algemeenheid is het ruimtelijk beleid voor de VHR, NB-weten EHS-gebieden gericht op het behoud, herstel en de ontwikkeling van de wezenlijke kenmerken en waarden van een



gebied. De bescherming van de wezenlijke kenmerken en waarden vindt plaats door toepassing van een specifiek afwegingskader, het zogenoemde 'nee, tenzij'-regime. Na vaststelling van de Nota Ruimte zal de provincie Zuid-Holland in de ruimtelijke plannen aangeven, hoe het natuurgebied beschermd, in stand gehouden en ontwikkeld zal worden.

Het duingebied is, naast een natuurgebied, ook een kustfundament (kaart C, Nota Ruimte). Het kust-fundament omvat het gehele zandgebied, nat én droog, dat als geheel van belang is als drager van functies in het kustgebied. Het rijk waarborgt voor de realisatie van een duurzame veiligheid tegen overstromingen vanuit zee, dat in het kustfundament voldoende ruimte beschikbaar is en blijft voor de versterking van de zeewering. Na vaststelling van de Nota Ruimte zullen de provincie Zuid-Holland en de betreffende gemeenten in streek- en bestemmingsplannen de begrenzing van het kustfundament overnemen. Binnen dit kustfun-dament geldt een specifiek bouwbeleid

Het plangebied van het watergebiedsplan Zuidgeest ligt niet binnen een Nationaal Landschap, zoals dit in de Nota Ruimte is genoemd. Het ligt wel vlak naast het Nationaal Landschap het Groene Hart.

In de Nota Ruimte staat niet specifiek beschreven dat er delen van het gebied zijn aangewezen als Vinex-locatie. Wel is vastgelegd voor kerngebied de Noordvleugel dat na de vaststelling van de Nota Ruimte de provincies Noord– en Zuid–Holland in opdracht van het rijk gezamenlijk en in overleg met andere betrokkenen een nadere gebiedsuitwerking maken voor het buiten het Groene Hart liggende gebied Haarlemmermeer en de Bollenstreek. In de gebiedsuitwerking moet binnen de beleidskaders van deze nota worden bezien op welke wijze de ruimtelijke ontwikkelingen (waaronder de verstedelij-king) kunnen plaatsvinden. De beperkingen die met name voortvloeien uit het ‘greenportbeleid’ bete-kenen dat in de Bollenstreek geen grootschalige verstedelijking plaatsvindt. Het rijk gaat ervan uit dat er in deze uitwerking buiten het bestaande bebouwde gebied in 2000 ruimte wordt gevonden voor 10 à 20 duizend woningen.

Voor kerngebied de Zuidvleugel is vastgesteld dat er na sluiting van het vliegkamp Valkenburg ver-stedelijking ter plaatse mogelijk is. Verstedelijking is slechts mogelijk indien voor een goede ontslui-ting van de locatie wordt gezorgd, zowel over de weg als per openbaar vervoer. Om voldoende draag-vlak voor een hoogwaardige ontsluiting per openbaar vervoer te scheppen, en om te kunnen voldoen aan de woningvraag in de Duin- en Bollenstreek/ Holland-Rijnland, dient op het vliegkamp een door betrokken overheden in goed onderling overleg nader vast te stellen aantal woningen te worden gerea-liseerd. Daarbij wordt in de richting van Wassenaar rekening gehouden met het creëren van een ruime groene bufferzone die als ecologische verbindingszone tussen de duinen en het Groene Hart kan fun-geren.

B 1.1.2 Provinciaal ruimtelijk beleid Het Streekplan Zuid-Holland West geeft de visie van de provincie op de ruimtelijke ontwikkeling binnen het streekplangebied Zuid-Holland West weer. Het streekplan vormt niet alleen het kader voor toetsing van plannen van andere overheden, het is ook de basis voor een op ontwikkeling gericht be-leid. In het streekplan worden aan gebieden functies toegewezen. Deze functies worden beschreven in paragraaf 2.1.1.

Het plangebied Zuidgeest maakt geen deel uit van een provinciaal landschap, maar ligt wel tegen het provinciale landschap Duin&Bollenstreek aan. De grens van het provinciaal landschap is de Oude Rijn (sectorkaart 4 van Streekplan Zuid-Holland West).

[De provincie Zuid-Holland heeft ervoor gekozen één integrale ruimtelijke structuurvisie voor haar hele grondgebied op te stellen. Deze structuurvisie bevat de ambities van provinciaal belang voor de periode 2010 met een doorkijk naar 2040. Met het vaststellen van de structuurvisie zijn de streekplan-nen van de provincie vervallen. In de structuurvisie worden aan gebieden functies toegewezen die de gewenste en mogelijke ruimtelijk functies weergeven tot 2020. Tevens worden in de structuurvisie de bestaande en gewenste kwaliteiten benoemd op een globale, regionale schaal.



De kern van de structuurvisie is het realiseren van een samenhangend stedelijk- en landschappelijk netwerk. Deze toekomstige ruimtelijke inrichting versterkt de economische concurrentiepositie waar-voor duurzame ontwikkeling en klimaatbestendigheid belangrijke pijlers zijn. Klimaatbestendigheid betekent dat een functie of gebied weerstand heeft en/of veerkrachtig genoeg is om de effecten van klimaatverandering op te vangen. Klimaatbestendigheid heeft vooral te maken met waterveiligheid, verzilting/zoetwatervoorziening en de wateropgave.]

B 1.1.3 Gemeentelijk ruimtelijk beleid Het plangebied maakt deel uit van de gemeenten Leiden, Katwijk, Wassenaar, Voorschoten en Leids-chendam Voorburg. Hier zijn verschillende bestemmingsplannen van kracht. Zie voor de geldende bestemmingsplannen Bijlage 5.

B 1.2 Waterbeleid

B 1.2.1 Europees waterbeleid Op 22 december 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in werking getreden. Doel hiervan is het bereiken van een goede chemische en ecologische toestand in oppervlakte- en grondwater. Het uitgangspunt daarbij is waterbeheer op het niveau van stroomgebieden. Een belangrijk instrument vormt het stroomgebiedbeheersplan. In 2009 moeten de lidstaten voor ieder stroomgebied een eerste stroomgebiedbeheersplan klaar hebben. Het stroomgebiedbeheersplan bevat voor oppervlaktewaterlichamen, grondwaterlichamen en be-schermde gebieden een beschrijving van het watersysteem, een invulling van het begrip “goede toe-stand”, een vergelijking van de huidige toestand met de goede toestand en een beschrijving van maat-regelen die nodig zijn om de goede toestand te bereiken. De waterbeheerplannen van de Nederlandse waterschappen zullen deel uit maken van de stroomgebiedbeheersplannen.

De doelen van de KRW worden afgeleid van landelijke maatlatten en in plaats van een inspannings-verplichting houden ze een resultaatsverplichting in. Dit betekent dat Brussel sancties kan opleggen aan de waterbeheerders als de doelen die worden vastgelegd in het stroomgebiedbeheersplan niet wor-den gerealiseerd in 2015 (onder voorwaarden zijn er mogelijkheden voor uitstel tot 2021 of 2027).

B 1.2.2 Nationaal waterbeleid De Commissie Waterbeheer 21ste eeuw heeft in het najaar van 2000 advies uitgebracht over het water-beleid in de 21ste eeuw (WB21). Conclusie was dat het watersysteem anno 2000 niet is opgewassen tegen de (verwachte) opgaven van de nieuwe eeuw. De Commissie stelt een nieuwe aanpak voor, waarbij de trits “vasthouden, bergen, afvoeren”, “geen afwenteling” en “ruimte voor water” leidende principes zijn. Het kabinet heeft de conclusies van de Commissie overgenomen en met de nota’s An-ders Omgaan met Water, Derde Kustnota en Ruimte voor de rivier tot rijksbeleid gemaakt.

In het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW, 2003) verplichten Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen zich om in de periode tot 2015 het watersysteem in Nederland te verbeteren en op orde te houden. Het NBW bevat taakstellende afspraken ten aanzien van veiligheid en wateroverlast en procesafspraken ten aanzien van watertekorten, verdroging, verzilting, water(bodem)kwaliteit, sane-ring waterbodems en ecologie. Ook zijn afspraken gemaakt over verantwoordelijkheden en financiën. De afspraken uit het NBW houden onder ander in dat de waterschappen de regionale watersystemen moeten toetsen aan de werknormen wateroverlast en aangeven welke ruimteclaims hieruit voortkomen (de zogenaamde wateropgave). Voor Rijnland heeft een verdere uitwerking van de wateropgave voor wateroverlast plaatsgevonden in de studie “Toekomstig waterbezwaar”. Ook over het vaststellen van het gewenste gronden oppervlaktewaterregime (GGOR) zijn afspraken gemaakt in het NBW.

Een actualisatie van de NBW uit 2003 komt voort uit de invoering van de KRW, de noodzaak tot het aanscherpen van een aantal begrippen en het beschikbaar komen van nieuwe klimaatscenario’s.



Voor regionale wateroverlast moet nu gebruik worden gemaakt van het KNMI klimaatscenario 2006 scenario G als ondergrens, die daarmee het middenscenario 20501 vervangt. Het klimaatscenario G gaat uit van 1°C temperatuurstijging op aarde in 2050 t.o.v. 1990, westenwind blijft de overheersende wind in winter en zomer. Toename dagneerslag in 2050: in de winter 4% en in de zomer 13%. Met het NBW-Actueel onderstrepen het Rijk, het Interprovinciaal Overleg, de Unie van Waterschap-pen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten de gezamenlijke opgaven om het watersysteem op een zo kort mogelijke termijn en tegen de laagste maatschappelijk kosten op orde te brengen en te houden. Samenwerken is de rode draad van het geactualiseerde Nationaal Bestuursakkoord.

De nieuwe Waterwet (2009) vervangt acht bestaande wetten voor het waterbeheer. De Waterwet re-gelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater. Door de Waterwet zijn waterschappen, gemeen-ten en provincies beter in staat wateroverlast, waterschaarste en watervervuiling tegen te gaan. Ook verbetert het de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. De wet voorziet in het toeken-nen van functies voor het gebruik van water zoals scheepvaart, drinkwatervoorziening, landbouw, industrie en recreatie. De functie stelt eisen aan de kwaliteit en de inrichting van het water. Deze eisen worden vertaald in concrete doelen zoals een beschermingsniveau tegen wateroverlast. De bestaande zorgplicht wordt daardoor tot op zekere hoogte gekwantificeerd. De Waterwet stelt integraal waterbeheer op basis van de ‘watersysteembenadering’ centraal. Deze benadering gaat uit van het geheel van relaties binnen watersystemen. Denk hierbij aan de relaties tussen waterkwaliteit, -kwantiteit, oppervlakte- en grondwater, maar ook aan de samenhang tussen water, grondgebruik en watergebruikers. Hiernaast kenmerkt integraal waterbeheer zich ook door de samenhang met de omgeving. Dit komt tot uitdrukking in relaties met beleidsterreinen als natuur, mi-lieu en ruimtelijke ordening. De Waterwet stelt dat het waterschap een peilbesluit moet opstellen voor alle wateren in het beheer zoals aangegeven in de provinciale verordening. Nadrukkelijk stelt de Waterwet dat het mogelijk is om bandbreedtes op te nemen in plaatst van vaste peilen. Het waterschap heeft vervolgens een inspan-ningsverplichting om de in het peilbesluit vastgestelde peilen te handhaven.

B 1.2.3 Deelstroomgebiedsvisie Midden-Holland In de startovereenkomst WB21 hebben Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen het voornemen uitgesproken om in zeventien deelstroomgebieden te komen tot deelstroomgebiedsvisies. Eén daarvan is de deelstroomgebiedsvisie Midden-Holland. Een deelstroomgebiedsvisie heeft als centrale doel om op basis van landelijke afgesproken principes en uitgangspunten voor de lange termijn (2050) een systematisch beeld te schetsen van zowel de waterproblematiek als de richting waarin (ruimtelijke) oplossingen gezocht moeten worden om deze problemen het hoofd te kunnen bieden. Hoewel water-kwaliteit ook aandacht krijgt, ligt het accent op de problematiek van wateroverlast- en tekortsituaties. De ambitie voor de deelstroomgebiedsvisies ligt in het inzichtelijk maken van de ruimtebehoefte van het watersysteem en van de sturende werking van waterdoelstellingen voor het ruimtelijke beleid. De deelstroomgebiedsvisie zal beleidsmatig worden verankerd in de waterhuishoudingsplannen van de provincies en de waterbeheerplannen van de waterbeheerders.

B 1.2.4 Provinciaal waterbeleid Het Provinciaal Waterplan Zuid-Holland bevat de hoofdlijnen van het provinciaal waterbeleid voor de periode 2010-2015. Het plan komt in plaats van het waterbeleid zoals dat is vastgelegd in het Beleids-plan Groen, Water en Milieu (2006). Tevens vervangt dit Provinciaal Waterplan het Grondwaterplan 2007-2013. De provincie benoemt de volgende vier kernopgaven:

1. waarborgen waterveiligheid; 2. realiseren mooi en schoon water; 3. ontwikkelen duurzame (zoet)watervoorziening; 4. realiseren robuust & veerkrachtig watersysteem.

1 Middenscenario 2050: temperatuurstijging 1°C, toename neerslag 3%, toename neerslagintensiteit 10%.



De kernpunten van het provinciaal beleid voor peilbeheer zijn uitgewerkt in het Beleidskader Peilbe-heer Zuid-Holland van maart 2008. De hoofdpunten uit deze nota zijn opgenomen in Bijlage 2 van dit inventarisatierapport. Door de invoering van de Waterwet is het goedkeuringsinstrument voor de peil-besluiten door de provincie vervallen. De provincie zal nog wel de kaders stellen voor het peilbeheer. Ten aanzien van GGOR is vastgelegd dat de GGOR-programma’s van de verschillende waterschappen worden gevolgd. Voor peilafwijkingen moeten de waterschappen zelf beleidsregels vastleggen in het waterbeheerplan. Het peilbeheer in natuurgebieden (Natura 2000 en PEHS) moet afgestemd worden op de natuurdoelen of instandhoudingsdoelen. Tevens moet worden nagegaan op welke wijze verdro-ging kan worden tegengegaan met behulp van peilbeheer. Voor gebieden met een veenbodem geldt de richtlijn dat de maximale gebiedsgemiddelde droogleg-ging (gerekend per peilvak) 60 cm bedraagt. Verder moet het concept “functie volgt peil” gehanteerd worden. Dit concept is het meest kansrijk bij grootschalige omvormingsprocessen zoals landinrichting. Voor kleinere (deel)gebieden waar de aanwezige functies slecht verenigbaar zijn met het waterbeheer wordt per (deel)gebied nagegaan in hoeverre functieverandering of een andere oplossing tot de moge-lijkheden behoort.

Tenslotte streeft de provincie er naar dat het oppervlaktewater van een goede chemische en ecologi-sche kwaliteit is. Achteruitgang dient te worden voorkomen en (in potentie) ecologisch waardevolle wateren worden beschermd en verbeterd. Randvoorwaarde hierbij is dat de waterkwaliteit optimaal is om te voldoen aan de eisen vanuit de verschillende watergebruiksfuncties. De toegekende waterkwali-teitseisen moeten verenigbaar zijn met de grondgebruikfuncties die het water beïnvloeden.

B 1.2.5 Waterverordening Rijnland Eind 2009 is de Waterwet in werking getreden. Eén van de gevolgen van de invoering van de Water-wet is dat de provinciale regelgeving op het terrein van het waterbeheer moet worden aangepast. Een uitgangspunt daarbij is dat de waterschappen in de nieuwe situatie voor wat hun watersysteembeheer betreft nog maar te maken hebben met één (interprovinciaal vastgestelde) waterverordening. De regels die zijn opgenomen in de Waterverordening Rijnland (vastgesteld op 2 december 2009) van de pro-vincies Noord-Holland en Zuid-Holland zijn in de plaats gekomen van de regels uit de Verordening waterbeheer Rijnland en de Verordening waterkeringen West-Nederland.

Op de nu volgende bladzijden is het deel van de verordening weergegeven dat relevant is voor deze inventarisatie en knelpuntenanalyse. Het gaat om de normen voor waterkwantiteit en de kaart met aanwijzing van gebieden met verplichte peilbesluiten.

Artikel 2.3 Normen waterkwantiteit 1. Met het oog op de bergings- en afvoercapaciteit waarop regionale wateren moeten zijn ingericht

geldt, voor het gebied van een gemeente binnen de bebouwde kom, als norm een gemiddelde overstromingskans van a. 1/100 per jaar voor bebouwing, niet zijnde glastuinbouw; b. 1/50 per jaar voor glastuinbouw; c. 1/10 per jaar voor het overige gebied;

2. Met het oog op de bergings- en afvoercapaciteit waarop de regionale wateren moeten zijn inge-richt geldt, voor het gebied van een gemeente buiten de bebouwde kom, als norm een gemiddelde overstromingskans van: a. 1/100 per jaar voor hoofdinfrastructuur; b. 1/50 per jaar voor glastuinbouw en hoogwaardige landen tuinbouw; c. 1/25 per jaar voor akkerbouw; d. 1/10 per jaar voor grasland.

3. Voor de toepassing van het tweede lid is wat betreft het landgebruik de situatie zoals vastgelegd in een ruimtelijk plan bepalend. Indien een ruimtelijk plan onvoldoende duidelijkheid verschaft over het type landgebruik dan mag het landgebruik ook worden bepaald met behulp van het Lan-



delijk Grondgebruikersbestand Nederland versie 5 van Wageningen Universiteit en Researchcen-trum.

4. Voor bebouwing, gelegen buiten de bebouwde kom, geldt de norm van het omringende landge-bruik genoemd in het tweede lid, onder b, c of d.

5. Gedeputeerde staten kunnen nadere voorschriften stellen aangaande de toepassing van het eerste, tweede en vierde lid.

6. Gedeputeerde staten stellen, na overleg met het dagelijks bestuur, een leidraad vast voor de door het dagelijks bestuur te verrichten beoordeling van de bergings- en afvoercapaciteit van de regio-nale wateren.

7. Gedeputeerde staten stellen, na overleg met het dagelijks bestuur, het tijdstip vast waarop de in-richting van de regionale wateren voldoet aan de in het eerste, tweede en vierde lid opgenomen normen.

Toelichting Artikel 2.3 Normen waterkwantiteit AlgemeenOp grond van artikel 2.8 van de Waterwet moeten bij provinciale verordening, met het oog op de ber-gings- en afvoercapaciteit waarop de regionale wateren moeten zijn ingericht, normen worden gesteld met betrekking tot de gemiddelde overstromingskans per jaar. In deze titel wordt daarin voorzien.

In dit artikel worden normen gegeven waarbij de kans op overstroming als gevolg van grote hoeveel-heden neerslag is gerelateerd aan de economische waarde van landgebruik en de te verwachten schade bij overstroming. De normen drukken de gemiddeld toelaatbaar geachte kans op overstroming uit of-wel het wenselijk geachte beschermingsniveau.

De normering bakent de zorgplicht af die de waterbeheerder heeft op het vlak van het voorkomen dan wel beperken van ontoelaatbare wateroverlast door inundatie vanuit oppervlaktewater ten gevolge van neerslag.De in dit artikel vastgelegde normen moeten worden gezien als een minimumnorm. Het waterschap is bevoegd om scherpere normen te hanteren voor percelen waar dat nodig is vanuit het oogpunt van de maatschappelijke functie van die percelen (daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan volkstuincom-plexen).

In het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) van 2003 zijn werknormen opgenomen die voor de verschillende vormen van landgebruik de gemiddeld toelaatbaar geachte kans op overstroming uit-drukken. De vormen van landgebruik die daarbij worden onderscheiden zijn grasland, akkerbouw, hoogwaardige landen tuinbouw, glastuinbouw en bebouwd gebied. De werknormen uit het NBW zijn als uitgangspunt genomen bij het bepalen van het beschermingsniveau voor de verschillende vormen van landgebruik binnen het waterschapsgebied. De maatregelen die nodig zijn om de bergings- en afvoercapaciteit van de regionale wateren aan de in dit artikel vastgelegde norm te laten voldoen, neemt de waterbeheerder op in het beheerplan, bedoeld in artikel 4.6 van de Waterwet.

Eerste tot en met vierde lid Binnen het gebied van het waterschap zijn verschillende gebieden met de daarbij behorende normen onderscheiden.

Wat betreft het gebied binnen de bebouwde kom (lid 1) is onderscheid gemaakt tussen: - het gebied dat is bebouwd. Hiervoor geldt de norm van 1/100 per jaar, vanwege de hoge economi-sche waarde. Onder bebouwd gebied wordt hier niet alleen bebouwing in enge zin verstaan, maar ook bebouwing met bijvoorbeeld wegen en spoorwegen kunnen daaronder worden verstaan. Voor glas-tuinbouw binnen de bebouwde kom wordt als uitgangspunt de NBW-werknorm van 1/50 per jaar ge-hanteerd.



- het overige gebied, zoals openbaar groen en sportvelden. Hiervoor geldt een norm van 1/10 per jaar. Dit vanwege de relatief lage economische waarde van dat gebied en de onevenredige kosten van de benodigde maatregelen die gemoeid zijn met het realiseren van een hogere norm.

Voor het gebied buiten de bebouwde kom (lid 2) zijn bij de normering als uitgangspunt gehanteerd de NBW-werknormen voor de verschillende vormen van landgebruik.

In de tabel hieronder zijn de verschillende normen voor de verschillende vormen van landgebruik op-genomen.

Zoals uit de tabel blijkt zijn bij de totstandkoming van de noodzakelijk geachte beschermingsniveaus niet alleen de normen tot uitgangspunt genomen, maar vervult ook het zogeheten maaiveldcriterium een rol. Hoewel bij de beantwoording van de vraag of een norm voor een bepaald gebied wordt gerea-liseerd het gehele gebied getoetst wordt, maakt het maaiveldcriterium het mogelijk dat een bepaald (klein) percentage van de oppervlakte, buiten beschouwing kan blijven. Reden daarvoor is dat het in algemene zin niet kosteneffectief is om maatregelen te treffen voor een dergelijk klein deel van het gebied, indien het overige gebied al voldoet aan de norm. Ook bij bebouwing binnen bebouwd gebied is het denkbaar dat in hele specifieke situaties (op perceelsniveau bezien) niet aan de norm kan worden voldaan. Dat betreft bijvoorbeeld vlonders langs watergangen, parkeerterreinen, et cetera. Doorgaans gaat het hier om locaties waar tijdelijke inundatie niet als wateroverlast wordt beschouwd. Deze situa-ties zullen uit het gebiedsproces blijken en hierover wordt met betrokkenen gecommuniceerd door het waterschap.

Voor een aantal situaties kan afwijking ten opzichte van de normen in lid 1 en lid 2 wenselijk zijn. Daarvoor zijn in lid 4 tot en met lid 7 bepalingen opgenomen.

Het noodzakelijk geachte beschermingsniveau voor verspreid buiten de bebouwde kom gelegen op-stallen, soortgelijke bebouwing en glastuinbouw volgt de norm van het omringende landgebruik, zoals genoemd in lid 2 onder lid b, c en d (lid 4). Overigens blijkt in de praktijk dat veel woonpercelen feite-lijk vaak al het beschermingsniveau van 1/100 per jaar hebben vanwege een hogere ligging.

Aan de indeling van het eerste tot en met zesde lid liggen voorts de volgende overwegingen ten grond-slag:1. Door wat betreft de stedelijke kernen aansluiting te zoeken bij het begrip 'bebouwde kom' van een

gemeente, zoals bedoeld in artikel 20a van de Wegenverkeerswet 1994, wordt bereikt dat bij ste-delijke uitbreiding de norm automatisch opschuift. Bepalend daarvoor is het tijdstip waarop het besluit van de gemeenteraad tot wijziging van de grens van de bebouwde kom onherroepelijk is. Omdat de vastgestelde norm kan worden aangemerkt als een minimumnorm staat het het water-schap vrij om desgewenst reeds in de tussentijd (periode tussen feitelijke realisering stedelijke uit-breiding een onherroepelijke besluit tot aanpassing grens bebouwde kom) te anticiperen op de toe-komstige 'bebouwingsnorm'. Aldus kan het waterschap soepel inspelen op de nieuwe situatie. Door ervan af te zien de bebouwde kom op de kaart bij de verordening aan te geven wordt voor-



komen dat bij iedere wijziging van de bebouwde kom de (kaart bij de) verordening moet worden aangepast.

2. Uit de toetsing van het watersysteem aan de NBW-werknormen bleek dat het waterschap in het algemeen technisch en tegen redelijke kosten in staat is om de bergings- en afvoercapaciteit te rea-liseren die hoort bij de normen voor verschillende vormen van landgebruik. Om die reden is er-voor gekozen de NBW-werknormen te verheffen tot definitieve normen. De benodigde maatrege-len zullen door het waterschap worden opgenomen in het door haar algemeen bestuur vast te stel-len waterbeheerplan en worden in beginsel uitgevoerd gedurende de zesjarige looptijd van het plan.

Om te kunnen bepalen welk landgebruik ter plaatse aanwezig is, is in het derde lid bepaald dat de situ-atie zoals deze is vastgesteld in het ruimtelijk plan bepalend is. Omdat het ruimtelijk plan niet over alle typen landgebruik duidelijkheid verschaft is tevens bepaald dat het landgebruik ook met behulp van het Landelijk Grondgebruikbestand Nederland versie 5 van Wageningen Universiteit en Researchcen-trum kan worden bepaald. Deze kaart is op dit moment de beste grondgebruikkaart die beschikbaar is. Het ligt in de verwachting dat in de toekomst een aparte kaart bij deze verordening zal worden opge-nomen, waarop gebieden worden vastgelegd waarop normen van toepassing zijn die afwijken van de normen gesteld in het eerste, tweede en vierde lid van dit artikel. Deze afwijkende normering zal ech-ter pas plaats kunnen vinden nadat de lopende gebiedsprocessen zijn afgerond.

Vijfde lid Om iedere discussie omtrent het vereiste beschermingsniveau van percelen uit te sluiten kan het wen-selijk zijn dat het eerste, tweede en vierde lid van dit artikel nader worden uitgewerkt. Hierbij gaat het om een onderverdeling van de in het tweede lid genoemde hoofdcategorieën van landgebruik en aan een uitwerking van de in het vierde lid gebruikte zinsnede 'omringend landgebruik'. Vanwege het de-tailniveau van deze uitwerking en vanwege de inhoudelijke relatie met de in het zesde lid bedoelde leidraad, zijn gedeputeerde staten bevoegd tot het vaststellen van nadere voorschriften ter zake.

Zesde lid Om te bereiken dat de toetsing van het actuele beschermingsniveau door de verschillende waterschap-pen op uniforme wijze tot stand komt, meer in het bijzonder of voldaan wordt aan de normen, is in dit lid voorgeschreven dat gedeputeerde staten daarvoor een leidraad vaststellen. Tevens is bepaald dat gedeputeerde staten overleg voeren met het dagelijks bestuur van het waterschap alvorens zij een lei-draad vaststellen. Het betreft hier een kaderstellende leidraad op hoofdlijnen. Bij de in het NBW actueel aangekondigde toetsronde in 2012 zal deze leidraad worden gehanteerd om te komen tot een meer uniforme toetsmethodiek.

Zevende lid Uitgangspunt in het NBW-Actueel is dat de regionale watersystemen in 2015 op orde zijn. In het NBW-Actueelzijn evenwel enkele uitzonderingssituaties benoemd wat betreft het tijdstip-op-orde. Dat betreft onder meer bestaand stedelijk gebied waar geen sprake is van een urgente wateropgave. Voor dergelijk ge-bied geldt dat de opgave uiterlijk in de periode tot en met 2027 wordt uitgevoerd door gemeente en waterschap. Eenzelfde termijn geldt voor maatregelen die veel goedkoper kunnen worden uitgevoerd door ze op een later tijdstip dan 2015 te koppelen aan andere projecten. In verband met deze mogelijke uitzonderingssituaties is de bevoegdheid tot het vaststellen van een tijdstip-op-orde voor onderdelen van de watersystemen in handen gelegd van gedeputeerde staten en is bepaald dat gedeputeerde staten overleg voeren met het dagelijks bestuur alvorens zij dergelijke besluiten ne-men.



AANWIJZING GEBIEDEN MET VERPLICHTE PEILBESLUITEN



B 1.2.6 Waterbeheerplan Hoogheemraadschap van Rijnland In het Waterbeheerplan 2010 – 2015 (WBP4) worden de strategie, het beleid en de uit te voeren maat-regelen aangegeven in de planperiode 2010-2015 voor het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Onder het motto ‘droge voeten en schoon water’ staat het werk van Rijnland in het teken van drie hoofddoelen: (1) veiligheid tegen overstromingen, (2) voldoende water en (3) gezond water.

Onder het strategische doel “voldoende water” valt ook de verantwoordelijkheid van Rijnland voor het opstellen van peilbesluiten. Peilbeheer is één van de kerntaken van Rijnland. Dit peilbeheer is geregeld via actuele peilbesluiten. Bij het peilbeheer is het van belang het peil in de watergangen binnen be-paalde grenzen van peilvariatie te handhaven. De vraag welk peil onder normale (meest voorkomende) omstandigheden wordt gehandhaafd, wordt bepaald in een afweging van belangen. Die belangen zijn afhankelijk van het kunnen faciliteren van het grondgebruik (functies zoals bestemd in structuurvisies van de provincie en bestemmingsplannen van gemeenten) en duurzame belangen zoals goede water-kwaliteit en ecologie en bijvoorbeeld het beperken van maaivelddaling (veengebieden). Het juridisch instrument bij deze afweging is het peilbesluit. Het peilbesluit wordt daartoe genoemd in de Waterwet. Rijnland heeft op basis van provinciale kaders in 2008 de ‘Nota Peilbeheer’ opgesteld. Deze nota geeft de uitgangspunten voor de peilbesluiten in het beheergebied van Rijnland. Voor deze peilbesluiten wordt de GGOR-methodiek toegepast, en wordt rekening gehouden met beschermingsregimes van de natuurbeschermingswet, Natura 2000 en het verdrag van Malta (bescherming archeologisch erfgoed). Soms zijn de belangen en bijbehorend peilbeheer conflicterend. Zo kan een peilkeuze ter facilitering van een functie nadelig werken voor een andere in het gebied gelegen functie, waardoor de waterkwaliteit en ecologie nadelig worden beïnvloed, of de peilkeuze zal de maaivelddaling versterken. Het peilbesluit weegt dergelijke conflicterende belangen af, onder meer via de GGOR-systematiek. Het peilbesluit kan daarmee richting ruimtelijke ordening een signalerende functie vervullen. Rijnland zal dan ook hiervan gebruik maken om richting de RO in een volgende plan- of besluitvormingscyclus het waterbeheer en grondgebruik optimaal op elkaar afgestemd te krijgen. Uitgangspunt bij het tot stand komen van het peilbesluit blijft overigens daarbij wel steeds dat de (op dat moment in de RO bepaalde) gebruiksfunctie in het peilbesluit gefaciliteerd wordt. In de planperiode heeft Rijnland voor alle peilgebieden geactualiseerde peilbesluiten en voor alle peilafwijkingen actuele vergunningen..

Het beleid met betrekking tot onderbemalingen en hoogwatervoorzieningen is nader uitgewerkt in de Beleidsregel Peilafwijkingen van het Hoogheemraadschap van Rijnland. De belangrijkste punten voor een peilbesluit zijn samengevat in bijlage 3 van dit inventarisatierapport.

B 1.3 Overig beleid

B 1.3.1 NatuurwetgevingDe natuurwetgeving in Nederland kent twee sporen: de soortenbescherming en de gebiedsbescher-ming. Hiertoe zijn twee wetten actief, respectievelijk de Flora- en faunawet en de Natuurbescher-mingswet 1998. In beide wetten zijn naast het nationaal natuurbeschermingsbeleid ook tal van interna-tionale verdragen en richtlijnen verankerd, zoals: Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn, Wetlands-Conventie, Conventie van Bonn en CITES.

De Flora en Faunawet regelt de bescherming van in het wild levende planten en dieren. Dat gebeurt via de toepassing van de algemene zorgplicht en de bescherming van individuele soorten. Daaruit vol-gen een aantal wettelijke verplichtingen voor Rijnland.Bij activiteiten met mogelijk nadelige gevolgen voor planten en dieren moet men zich houden aan de algemene zorgplicht; dit geldt ook voor baggeren. De activiteit moet zodanig worden uitgevoerd dat de schade wordt beperkt of, na uitvoering, weer wordt hersteld. Dieren- en planten soorten zijn ingedeeld in drie tabellen. Voor iedere tabel bestaat een apart bescher-mingsniveau.



- tabel 1: voor deze soorten geldt alleen de wettelijke zorgplicht. De initiatiefnemer moet aantonen dat het werk geen gevaar oplevert voor het voortbestaan van de soorten. - tabel 2: bij mogelijke verstoring of bedreiging van deze soorten moet de initiatiefnemer een ontheffingsaanvraag indienen. - tabel 3: strikt beschermde soorten. Als er soorten van deze tabel in het gebied voorkomen dan is een ontheffingsvergunning nodig, waarvoor een ‘zware’ toetsing geldt. Volgens de Flora en Faunawet is Rijnland wettelijk verplicht om - te inventariseren welke planten diersoorten in het te baggeren gebied voorkomen; - na te gaan of er soorten voorkomen die in tabel 2 of 3 van de Flora en Faunawet staan; - aan te geven wat de kans op verstoring en de ernst van de verstoring is; - maatregelen te nemen om de verstoring te voorkomen.

De Natuurbeschermingswet 1998 richt zich alleen op gebiedsbescherming en legt de bescherming van natuurgebieden in de nationale wetgeving vast. Kern van de gebiedsbescherming wordt gevormd door het netwerk van Natura 2000-gebieden (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn) die strikt beschermd zijn. Daarnaast zijn er ook nog tal van Beschermde Natuurmonumenten, de Nationale Landschappen, de Nationale Parken, is er de Ecologische Hoofdstructuur (Structuurschema Groene Ruimte en Nota Ruimte) en worden er in het kader van de Wetlands Conventie wetlands aangewezen.

De Vogelrichtlijngebieden zijn merendeels al in de periode 1986-2005 aangewezen. De aanwijzing van de Habitatrichtlijngebieden, die in mei 2003 zijn aangemeld bij de Europese Commissie, zal vanaf eind 2007 plaatsvinden. Op dit moment is de aanwijzing van de bij de Europese Commissie aangemelde Habitatrichtlijngebie-den onder de Natuurbeschermingswet 1998 nog in procedure. Overlappende Vogelrichtlijn- en Habita-trichtlijngebieden worden hierbij gecombineerd in één Natura 2000-aanwijzingsbesluit.

De verplichtingen voor soortbescherming zijn overgenomen door de Flora- en faunawet. De soorten-bescherming kent naast de passieve wettelijke bescherming (het tegenhouden van verslechtering) met de Flora- en faunawet een actieve soortenbescherming via onder andere de soortenbeschermingsplan-nen (het Meerjarenprogramma Uitvoering Soortenbeleid 2000-2004) en de ‘rode lijsten’.

Het duingebied in het plangebied van watergebiedsplan Zuidgeest is een Natura 2000 gebied, aange-duid als Meijendel & Berkheide (Habitatrichtlijngebied #46 en Natura-2000 gebied #97). De Natura 2000-gebieden betreffen zowel Vogelrichtlijn- als Habitatrichtlijngebieden. De noordelijke helft van Meijendel & Berkheide is tevens beschermd natuurgebied.

Het gebied Meijendel & Berkheide is als beschermingszone aangewezen voor de volgende natuurlijke habitattypen: - Wandelende duinen op de strandwal met Ammophila arenaria (“witte duinen”); - Vastgelegde kustduinen met kruidvegetatie (“grijze duinen”); - Duinen met Hippophaë rhamnoides; - Beboste duinen van het Atlantische, continentale en boreale gebied; - Vochtige duinvalleien.

Het gebied Meijendel & Berkheide is als beschermingszone aangewezen voor de soorten Nauwe korfslak en Meervleermuis.

B 1.3.2 Verdrag van Malta In 1998 is door het rijk het Verdrag van Malta ondertekend, waarin de bescherming en het behoud van archeologische waarden wordt nagestreefd. Aantasting en vernietiging van archeologische waarden kunnen reden zijn tot het onthouden van goedkeuring aan een plan. In paragraaf 2.3 wordt aangegeven welke archeologische en cultuurhistorische waarden zijn gevonden in het plangebied.



Bijlage 2. Hoofdpunten uit het Beleidskader Peilbeheer Zuid Holland

Het Beleidsplan Groen, Water en Milieu 2006-2010 (Provincie Zuid-Holland, 2006) vormt het toet-singskader voor peilbesluiten. In het Beleidskader Peilbeheer Zuid Holland (maart 2008) wordt een nadere invulling gegeven aan een aantal kernpunten die beschreven zijn in het Beleidsplan Water en Milieu.

Het Beleidskader bekijkt op hoofdlijnen het peilbeheer in relatie tot landbouw, natuur, milieu, bebou-wing en recreatie. Het gaat hierbij met name om de eisen die worden gesteld aan een peilbesluit. In het Beleidsplan Milieu en Water en het beleidskader worden voor de diverse functies eisen gesteld met betrekking tot onder andere de drooglegging, waterkwaliteit en onderbemalingen. Bij de vaststelling van een peilbesluit worden alle betrokken belangen integraal afgewogen. Daarbij wordt de GGOR systematiek gehanteerd. Ook de relatie tussen de peilhandhaving in het betreffende gebied en de omstandigheden in omliggende gebieden wordt bij deze belangenafweging betrokken. De belangen hebben betrekking op de kwaliteit en kwantiteit van oppervlakte- en grondwater (waaronder verdrogingsbestrijding), op de landbouw, de aanwezige natuur- en landschapswaarden en de funderin-gen van gebouwen en infrastructurele werken, waaronder dijken en kaden.

De belangrijkste kaders uit het beleidskader Peilbeheer Zuid Holland 2008 zijn: Voor de blijvende agrarische gebieden wordt uitgegaan van milieukundig duurzame agrarische productiesystemen en de realisering van een goede natuur-, milieu- en landschapskwaliteit. Peil-keuzes en inrichting van peilvakken blijven primair bepaald door de landbouwkundige eisen. In veengebieden met uitsluitend een agrarische functie is een drooglegging van maximaal 60 cm ten opzichte van de gemiddelde maaiveldhoogte per peilvak toegestaan. Indien een aanvaardbaar evenwicht van de belangen en functie-eisen mogelijk is, is een afwijkende drooglegging mogelijk. De drooglegging wordt gerelateerd aan het winterpeil. Voor zover het blijvend agrarisch gebied betreft moet de 60 cm waarde niet gezien worden als norm, maar veel meer als richtwaarde, waar in voorkomend geval van kan worden afgeweken, en wel naar beide kanten. Als de noodzaak niet aanwezig is voor de functies en de gebiedsdoelen blijft de drooglegging geringer dan 60 cm. In veengebieden met functie agrarische gebied met natuur- en landschapswaarden (ANL) geldt een stringenter beleid. In deze gebieden is deze onderhandelingsruimte beperkter dan in het agrarische gebied en hangt vooral van af of de aangetaste natuur- en landschapswaarden kunnen worden ge-compenseerd. Er wordt gestreefd naar een drooglegging die wordt bepaald door het evenwicht van functie-eisen en belangen. Daartoe is in beginsel het volgen van de natuurlijke maaivelddaling toegestaan. Indien geen aanvaardbaar evenwicht tussen de belangen van landbouw en die van na-tuur en landschap mogelijk is dient te worden aangegeven op welke wijze een volwaardige com-pensatie (gekoppeld aan de ingreep) mogelijk is voor de ondergeschikt te achten belangen. Het peilbesluit dient in combinatie met het compensatieplan te worden beoordeeld. In natuurgebieden is een peilwijziging uitgesloten, tenzij het belang van de natuurwaarden aanpas-sing van het peil vraagt. Het is noodzakelijk de omvang en intensiteit van de verdrogingtoestand terug te dringen: een mix van gebiedsgericht beleid en sectoraal waterhuishoudkundig beleid zijn de belangrijkste elementen in de verdrogingbestrijding. Wanneer voor het realiseren van de natuurdoelstellingen peilopzet (eventueel na functiewijziging) noodzakelijk is, worden peilenkeuzes en waterhuishoudkundige inrichting in beginsel door de verdrogingdoelstelling bepaald. Schadekansen voor bebouwing en infrastructuur zijn medebepalende factoren voor peilenkeuzes, zowel in landelijk als in stedelijk gebied. Indien een belanghebbende als gevolg van een peilverbe-tering onevenredige schade lijdt dient het waterschap algemeen compenserende maatregelen te treffen. Zo nodig zullen specifiek compenserende maatregelen dienen te worden getroffen, danwel dient een schadevergoeding te worden aangeboden. Ontheffingen voor onderbemalingen zijn niet toegestaan. In bijzondere gevallen kan het dagelijks bestuur van het waterschap een vergunning afgeven voor een onderbemaling. De provincie verwacht van de waterschappen uiterste terughoudendheid bij de



verlening van nieuwe vergunningen voor onderbemalingen en het continueren van bestaande on-derbemalingen. Gezien de nauwe samenhang tussen peilbesluit en onderbemaling moet de afwe-ging en oordeelsvorming door het waterschap voor beide instrumenten zoveel mogelijk gelijktijdig plaatsvinden. Ten behoud of verbetering van de waterkwaliteit dient er naar te worden gestreefd een polder-peilaanpassing of polderpeilverlaging te combineren met maatregelen ter behoud van de water-diepte.Bij flexibel peilbeheer wordt in een peilbesluit een minimum en een maximum peil vastgesteld waarbinnen het waterpeil mag fluctueren.Voor die gebieden waar een in normen vastgelegd beleid geldt en een peilbesluit overschrijding van deze normen met zich mee brengt, is het compensatiebeginsel van kracht. De mitigerende of compenserende maatregelen dienen in beginsel waterhuishoudkundig van aard te zijn. Waar dit niet mogelijk is moeten andersoortige maatregelen worden gerealiseerd. Het peilbesluit dient in combinatie met een compensatieplan te worden beoordeeld en uitgevoerd. Er wordt gestreefd naar het verminderen van het aantal peilvakken om versnippering tegen te gaan.



Bijlage 3. Hoofdpunten uit de Beleidsregel Peilafwijkingen

Een onderbemaling bestaat uit één of meerdere watergangen, die op een of andere manier met elkaar verbonden zijn, welke niet in open verbinding staan met het polder- of boezempeil èn waarin door een particulier een lager waterpeil gehandhaafd wordt dan in het omliggende peilvak. Het merendeel van de bestaande onderbemalingen is niet gereguleerd. Dit vormt zowel een formeel als een praktisch probleem. De opgave voor het hoogheemraadschap is dan ook om alle ongereguleerde onderbemalingen te reguleren.

Om een weloverwogen beslissing te maken over wat met een bestaande onderbemaling moet gebeuren is een afwegingsboom gemaakt. De stappen hierin zijn de volgende: 1. Een onderbemaling heeft in principe bestaansrecht als deze voldoet aan één van de volgende nor-

men:a. De maaiveldhoogteligging van het gebied van de onderbemaling wijkt in opvallende mate

af van de hoogteligging van het peilvak waarin de onderbemaling ligt. Het verschil in ge-middelde maaiveldhoogte van de percelen waarvoor de vergunning is aangevraagd t.o.v. de gemiddelde maaiveldhoogte van de bij het peilbesluit betrokken percelen bedraagt ten minste 10 cm. Hierbij moet worden getoetst aan dat deel van het peilgebied dat dezelfde grondsoort heeft als de onderbemaling.

b. Het grondgebruik in het gebied van de onderbemaling wijkt in opvallende mate af van het grondgebruik in het omringende gebied. Het grondgebruik vereis een drooglegging die ten minste 10 cm afwijkt van de drooglegging die het gemiddelde grondgebruik in het peilvak vereist.

2. Toetsing aan zwaarwegende belangen: a. Indien de onderbemaling op basis van stap 1 bestaansrecht heeft moet worden onderzocht

of er belangen in het geding zijn die zwaarder wegen dan het belang waarop de peilafwij-king zich richt.

b. Indien de onderbemaling op basis van stap 1 géén bestaansrecht heeft moet worden be-paald of er dusdanig zwaarwegende belangen zijn waardoor opheffen van de onderbema-ling niet mogelijk is. Hierbij wordt het al lange tijd bestaan en/of gedogen van een onder-bemaling niet als zwaarwegend belang gezien.

3. Indien de eigenaar van een onderbemaling met recht van bestaan bereid is zijn onderbemaling op te heffen zal een separaat voorstel worden voorgelegd aan het college van Dijkgraaf en Hoog-heemraden.

4. Wanneer de onderbemaling (nog steeds) recht van bestaan heeft wordt nagegaan of maatregelen mogelijk zijn om de negatieve effecten die de onderbemaling op het watersysteem heeft ongedaan te maken. Deze maatregelen dienen te worden uitgevoerd door de direct belanghebbende.

5. Er wordt bekeken of naast elkaar liggende onderbemalingen kunnen worden samengevoegd. 6. Voor onderbemalingen die op basis van afwijkende maaiveldhoogte recht van bestaan hebben

wordt op perceelsniveau gekeken naar de maaiveldhoogte en bepaald of de onderbemaling kan worden verkleind.

7. Regulering van onderbemalingen met bestaansrecht vindt plaats in de vorm van overnemen of vergunnen.Het Hoogheemraadschap is van mening dat het uitvoerende beheer van een onderbemaling dient te worden gezien als overheidstaak. De onderbemaling wordt daarom overgenomen in beheer en on-derhoud door het hoogheemraadschap wanneer de peilafwijking het algemeen belang dient. Om dit te kwantificeren moet worden voldaan aan twee of meer van de volgende voorwaarden:

De onderbemaling heeft een oppervlakte die groter of gelijk is aan 30 ha De oppervlakte van de onderbemaling beslaat meer dan een derde deel van het omringende peilvakDe onderbemaling heeft meer dan één rechtspersoon (eigenaar, gebruiker, vereniging o.i.d.) De onderbemaling heeft een afwijking in maaiveldhoogte t.o.v. het omliggende gebied van meer dan 40 cm.



Voor vergunningverlening wordt gekozen indien niet wordt voldaan aan ten minste twee van bo-venstaande voorwaarden. Wanneer wel wordt voldaan aan twee of meer van bovenstaande voor-waarden, maar de uitkomst van de toetsing van een onderbemaling aan bovenstaande niet doelma-tig blijkt te zijn, wordt een voorstel over de onderbemaling separaat aan het dagelijks bestuur van het Hoogheemraadschap voorgelegd.

Schematische weergave toetsing bestaande onderbemalingsaanvragen:

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5 dan samengevoegde onderbemalingen als geheel bekijken.

Stap 6

Stap 7

NeeJa

Ja

Ja Nee

AFWEGING MAKEN TUSSEN OVERNEMEN OF VERGUNNEN

Toetsing aan normen

Voldoet aan één van gestelde voorwaarden

Zwaarwegende belangen waardoor opheffing toch

nodig is

Zwaarwegende belangen waardoor opheffing niet

mogelijk is.

OPHEFFEN

Nee

Omvang beperken ?

ONDERBEMALING HEEFT IN PRINCIPE RECHT VAN BESTAAN

Vrijwillig opheffen ?

Maatregelen mogelijk ?

Samenvoegen ?



Een hoogwatervoorziening is een gebied waar een particulier een hoger waterpeil instelt dan wordt geboden in het omliggende peilvak. Het bestaat uit een stelsel van watergangen die niet in open ver-binding staan met het polderpeil. De meeste hoogwatervoorzieningen bevinden zich langs de boezem-kaden en zijn gesticht voor het in standhouden van de aanwezige houten paalfunderingen.

De criteria zijn aanvankelijk opgesteld voor onderbemalingen, maar zijn ook prima bruikbaar om be-staande hoogwatervoorzieningen te beoordelen. In het geval van een hoogwatervoorziening dienen de volgende stappen te worden doorlopen: 1. In dit geval dient te worden nagegaan of de hoogwatervoorziening voldoet aan het volgende crite-

rium: Het grondgebruik in een bepaald gedeelte van een peilgebied wijkt in opvallende mate af van het grondgebruik in het omringende gebied. Het grondgebruik vereist een drooglegging die ten minste 10 cm afwijkt van de drooglegging die het gemiddelde grondgebruik eist. Hoogwatervoorzieningen die aanwezig zijn ter bescherming van bestaande bebouwing voldoen aan dit criterium en hebben daarmee in principe recht op bestaan.

2. Toetsing aan zwaarwegende belangen: a. Indien de hoogwatervoorziening op basis van stap 1 bestaansrecht heeft moet worden on-

derzocht of er belangen in het geding zijn die zwaarder wegen dan het belang waarop de peilafwijking zich richt.

b. Indien de hoogwatervoorziening op basis van stap 1 géén bestaansrecht heeft moet worden bepaald of er dusdanig zwaarwegende belangen zijn waardoor opheffen van de hoogwa-tervoorziening niet mogelijk is.

In het algemeen geldt dat hoogwatervoorzieningen geen probleem vormen voor het watersysteem en dat opheffen ervan in de meeste gevallen tot meer negatieve effecten zal leiden dan het voort-bestaan.

3. Keuze tussen vergunnen en overnemen. Het Hoogheemraadschap is van mening dat het uitvoerende beheer van een hoogwatervoorziening dient te worden gezien als overheidstaak. De hoogwatervoorziening wordt daarom overgenomen in beheer en onderhoud door het hoogheemraadschap wanneer de peilafwijking het algemeen be-lang dient. Om dit te kwantificeren moet worden voldaan aan één van de volgende voorwaarden:

De hoogwatervoorziening beslaat meer dan een derde deel van het omringende peilvak De hoogwatervoorziening voorziet meer dan 30 woningen van een hoger peil.

Voor vergunningverlening wordt gekozen indien niet wordt voldaan aan één van bovenstaande voorwaarden of wanneer blijkt dat de hoogwatervoorziening minder dan 5 jaar aanwezig zal zijn.



Bijlage 4. Beschrijving functieklassen uit het streekplan en de functiekaart water

De in watergebiedsplan Zuidgeest voorkomende functies uit het Streekplan Zuid-Holland West heb-ben de volgende beschrijving:

Natuurgebied met (inter)nationale status geniet bescherming volgens de EU-Habitatrichtlijn, de EU-vogelrichtlijn en/of de Natuurbeschermingswet. Dit betreft in het plan-gebied de duingebieden. Natuur is de hoofdfunctie, recreatief medegebruik en waterwinning zijn toegestaan. Daarnaast vervullen de duingebieden een belangrijke waterkerende functie. Natuurgebied betreft overige gebieden met de hoofdfunctie natuur.Agrarisch gebied plus heeft als hoofdfunctie landbouw, voornamelijk veehouderij, waarbin-nen (verspreid) natuur-, landschappelijke en cultuurhistorische waarden voorkomen. Openluchtrecreatiegebied of stedelijk groen: binnen- of buitenstedelijk gelegen gebied met als hoofdfunctie openluchtrecreatie. Daarbinnen kunnen (verspreid) natuur-, landschappelijk en cultuurhistorische waarden voorkomen. Verblijfsrecreatiegebied is een gebied met als hoofdfunctie verblijfsrecreatie. Glastuinbouwconcentratiegebied met inbegrip van bij glastuinbouwbedrijven behorende woon- en bedrijfsgebouwen. Herstructurering van een dergelijk gebied kan aan de orde zijn om een waterhuishoudkundig, milieuhygiënisch en economisch duurzame inrichting te be-werkstelligen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen bestaande, nieuwe en te transformeren glastuinbouwgebieden. Het oprichten van staand glas dient uitsluitend plaats te vinden binnen bestaande en nieuwe glastuinbouwconcentratiegebieden. Voor bestaande bedrijven daarbuiten gelden afzonderlijke regelingen.Stads- en dorpsgebied is een aaneengesloten bebouwd gebied met als hoofdfunctie wonen, waarin ook gebiedsdelen voorkomen met (soms grootschalige) kantoorconcentraties, winkel-voorzieningen, horeca en andere stedelijke voorzieningen. Tevens aaneengesloten gebieden met verspreide bebouwing. Bedrijventerrein is een terrein met aaneengesloten bebouwd gebied met als hoofdfunctie be-drijvigheid, waaronder begrepen transport en distributie, productie, veilingen, kenniscentra alsmede nutsvoorzieningen. Water: het zeegebied met havens, de grotere open wateren (plassen, meren) en de belangrijk-ste watergangen met een hoofdfunctie voor de waterhuishouding en vaak een nevenfunctie voor recreatie en/of scheepvaart.Verkeer: gebied met hoofdfunctie verkeer(splein). Op de plankaart staat deze aanduiding al ondergrondkleur onder de belangrijkste hoofdwegen.Zandwinning: uitbreiding van de bestaande winning van kalkzandsteen met een groen-recreatieve afronding.Beschermd stads- of dorpsgezicht: landelijk en stedelijk gebied met een hoge cultuurhistori-sche waarde waar beperkingen gelden ten aanzien van ruimtelijke ontwikkelingen. Streekplanuitwerking: gebied waarvoor Gedeputeerde Staten de bevoegdheid hebben –conform de in het streekplan aangegeven randvoorwaarden en uitgangspunten- om de ruimte-lijk invulling nader uit te werken krachtens artikel 4a, lid 8 van de WRO. Op de plankaart zijn onderliggend de bestaande functies aangegeven die vigeren tot de uitwerking is vastgesteld. Transformatiegebied: gebied –veelal bestaande glastuinbouwgebieden- die na nadere studie in aanmerking kunnen komen voor transformatie richting een andere functie. Op de plankaart zijn onderliggend de bestaande functies aangegeven die vigeren tot anders besloten wordt met een partiele streekplanherziening.Groene contour is een contour rond alle natuurgebieden. Binnen groene contouren geldt een nee-tenzij-beleid ten aanzien van ruimtelijke ontwikkelingen.Bebouwingscontour of Rode contour is een contour rond stedelijk gebied (bestaande uit stads- en dorpsgebieden, bedrijventerreinen en stedelijk groen). Buiten rode contouren geldt een restrictief beleid ten aanzien van stedelijke ontwikkelingen. Militair (oefen)terrein: gebied dat mede in gebruik is door de Nederlandse krijgsmacht als oefenterrein, schietterrein, magazijnencomplex en/of ten behoeve van munitieopslag.



Groene verbinding is een belangrijke ecologische verbinding, waar mogelijk met recreatief medegebruik.Studiezone: indicatieve aanduiding van een gebied waar de exacte ruimtelijke ontwikkeling nog onderwerp van nadere studie is. Regionale railverbinding – geprojecteerd of in studie: een mogelijk binnen de planperiode nieuw aan te leggen raillijn waarvan het tracé nog niet bekend is, die functioneert als onder-deel van het regionaal spoorwegnet. Tevens een mogelijke infrastructuuroplossing waarnaar binnen de planperiode onderzoek wordt verricht. Deze railverbindingen mogen ruimtelijk niet onmogelijk gemaakt worden.(Inter)nationale of bovenregionale wegverbinding - bestaand of nieuw. Bestaande of bin-nen de planperiode te verbreden is, die functioneert als achterlandverbinding, hoofdtransportas of als onderdeel van het nationaal hoofdwegennet. Regionale wegverbinding - bestaand of nieuw: bestaande of binnen de planperiode te ver-breden of nieuw aan te leggen weg waarvan het tracé bekend is, die functioneert als onderdeel van het regionaal wegennet. (Inter)nationale of bovenregionale railverbinding - bestaand of nieuw: bestaande of bin-nen de planperiode te verbreden of nieuw aan te leggen spoorlijn waarvan het tracé bekend is, die onderdeel uitmaakt van het nationaal spoorwegnet. Regionale railverbinding - bestaand of nieuw: bestaande of binnen de planperiode te ver-breden of nieuw aan te leggen spoorlijn waarvan het tracé bekend is, die onderdeel uitmaakt van het regionaal spoorwegnet. Belangrijke vaarverbinding is een waterweg met hoofdfuncties voor de beroeps- en / of re-creatievaart en voor de waterhuishouding. (Boezem)water te verbreden: (boezem)watergangen die ter vergroting van de (bemalings)-capaciteit van het watersysteem substantieel verbreed (moeten) worden. Bebouwingslint met cultuurhistorische waarde is een bebouwingslint veelal in het landelijk gebied waar beperkingen gelden ten aanzien van ruimtelijke ontwikkelingen vanwege de cul-tuurhistorische waarden met name in relatie tot het omringende landschap. Kustfundament begrenzing landzijde: landwaartse begrenzing van het gebied dat nodig is voor een duurzame bescherming tegen overstroming door de zee. Aan de zeezijde van deze grens (in het kustfundament) gelden ter bescherming van het waterstaatkundig functioneren beperkingen die zijn opgenomen in de keur van het beherende waterschap. Buiten de rode contouren is op het kustfundament in principe geen uitbreiding van bebouwing of infrastruc-tuur toegestaan. Leidingenstrook: tracé bestemd voor het bundelen van ondergrondse leidingen van bovenre-gionale betekenis. Ontwikkelingsrichting: voorkeursrichting voor een mogelijke uitbreiding van bestaand be-bouwd gebied voornamelijk ten behoeve van woningbouw of bedrijvigheid. Station of halte, bestaand of nieuw: bestaand of in de planperiode open te stellen station of halte gelegen aan een nationale of regionale raillijn. Milieubeschermingsgebied voor stilte: indicatieve aanduiding van een gebied waar een re-gime geldt ter bescherming van de aanwezige stilte. De exacte begrenzing en het bescher-mingsregime zijn vastgelegd in de Provinciale Milieuverordening. Milieubeschermingsgebied voor grondwater: indicatieve aanduiding van een gebied waar de bodem en het grondwater worden beschermd vanwege de winning van grondwater voor de drinkwateraanduiding. De exacte begrenzing en het beschermingsregime zijn vastgelegd in de Provinciale Milieuverordening.



De Functiekaart Water uit het Beleidsplan Groen, Water en Milieu koppelt de volgende doelstellingen aan de in het plangebied voorkomende functies uit het streekplan:

Algemene basiskwaliteitVoor alle wateren in Zuid-Holland geldt de ecologische waterkwaliteitsdoelstelling STOWA klasse 3. De chemische doelstellingen zijn opgenomen in bijlage 1 van de ‘Regeling milieukwaliteitseisen ge-vaarlijke stoffen oppervlaktewateren’ van 22 december 2004.

Agrarisch gebied Het waterbeheer in agrarisch gebied is primair gericht op het agrarische gebruik: veeteelt, akkerbouw, tuinbouw en glastuinbouw. De drooglegging moet worden afgestemd op het bodemgebruik. Voor het chloridegehalte van het oppervlaktewater dat wordt gebruikt voor agrarische doeleinden, worden de volgende richtwaarden gehanteerd:

glastuinbouw 200 mg Cl-/lvollegrondtuinbouw 300 mg Cl-/lakkerbouw 600 mg Cl-/lveeteelt 1000 mg Cl-/l

Bebouwd gebied Bij de functie ‘bebouwd gebied’ is het waterbeheer er vooral op gericht regenwater op te vangen. Te-vens hebben de wateren een belangrijke belevingswaarde en vervullen ze een ecologische en recrea-tieve functie. Voor bebouwd gebied geldt een minimale oppervlaktewaterberging van 10 procent. Uiteindelijk wer-ken we toe naar een minmaal waterneutrale planontwikkeling om wateroverlast te voorkomen. Een doel daarbij is om wateropgaven in bestaand gebied op te lossen door functies, zoals recreatie en groen, te combineren. Een ander doel is om zettingen en schade aan funderingen te voorkomen.

NatuurgebiedDe natuurfunctie is toegekend aan gebieden die in de streekplannen zijn aangeduid als natuurgebied. Het waterpeil in deze gebieden wordt afgestemd met de terreinbeheerder op basis van het natuurdoel-type. Flexibel peilbeheer is daarbij mogelijk als dit eraan bijdraagt het natuurdoeltype te behalen. Bij de afstemming moeten ook de mogelijkheden om water te bergen aan de orde komen.

Provinciale vaarwegen (Beroepsvaart) Het provinciale netwerk van vaarwegen vervult diverse functies; het faciliteert diverse vormen van goederenvervoer, van recreatievaart en personenvervoer. Daarbij stelt elke functie zijn specifieke eisen aan de vaarweg en aan het nautisch beheer ervan, te weten breedte en diepte van de vaarweg, door-vaarthoogte en –breedte bij kunstwerken, bedieningstijden, stremmingen, inrichting en gebruik van de oevers, obstakels in de vaarweg. Natuurvriendelijke oevers zijn voorzien op plaatsen waar minder beroepsvaart wordt verwacht. Dat biedt ook de gelegenheid geplande ecologische zones te faciliteren (zie: ‘Beleidsnota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart’ en ‘Beheerplan Vaarwegen 2006 – 2010’). De specifieke eisen staan beschreven in de Vaarwegenverordening Zuid-Holland.



Bijlage 5. Inventarisatie bestemmingsplannen

Het plangebied van het watergebiedsplan Zuidgeest bestaat uit polders, gebieden hoger dan boezem en boezemlandgebieden. In tabel 1, tabel 2 en tabel 3 staat voor ieder gebied, onderdeel van het plange-bied, aangegeven in welke gemeente het valt en welke bestemmingsplannen van belang zijn in dat gebied. In dit hoofdstuk zijn de bestemmingsplannen per gemeente beschreven. De beschrijving is te vinden in de hoofdstukken B 5.1 tot en met B 5.5.

Tabel 1: Overzicht van bestemmingsplannen per polder polder gemeente bestemmingsplan

Binnenpolder Voorschoten Bestemmingsplan Starrenburg (1986) Bosch- en Gasthuispolder Leiden Voorontwerp bestemmingsplan Stevenshof (2006)

Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Voorschoten Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden (1985) Voorschoten Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied (2007)

Duivenvoordse-Veenzijdsepolder

Leidschendam-Voorburg Bestemmingsplan Duivenvoorde-corridor (2007) Wassenaar Bestemmingsplan Duinrell (2005) Hogergelegen 2A Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005)

Huis Ter Weerpolder Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Inmaling Duinland Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Voorschoten Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden (1985)

Knippolder

Voorschoten Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied (2007) Kokshoornpolder Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005)

Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Wassenaar Bestemmingsplan Prinsenwijk (2007)

Landgoed De Paauw West

Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) (voormalig) Marinevlieg-

kamp Valkenburg Katwijk Bestemmingsplan Landelijk gebied (1994) Katwijk Bestemmingsplan Landelijk gebied (1994) “nader uit te werken 1” Katwijk Bestemmingsplan De Mient / Kooltuin (2005) Voorschoten Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West (2006) Noord-Hoflandschepolder Leiden Voorontwerp bestemmingsplan Stevenshof (2006) Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Katwijk Bestemmingsplan Landelijk gebied (1994)

Ommedijksepolder

Katwijk Bestemmingsplan Zandwinning (2007) Onderbemaling 11 Katwijk Bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer (2005) Onderbemaling 12 Katwijk Bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer (2005) Onderbemaling 17 Katwijk Bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer (2005) Oostboschpolder Leidschendam-Voorburg Bestemmingsplan Duivenvoorde-corridor (2007) Oostdorperpolder Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005)

Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Voorschoten Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden (1985) Voorschoten Bestemmingsplan Nassauwijk (1987) Voorschoten Voorontwerp Bestemmingsplan Burgemeester v.d. Hoevenpark

(2007)Voorschoten Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West (2006)

Oranjepolder

Voorschoten Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied (2007) Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Voorschoten Bestemmingsplan Buitengebied / Dobbewatering (2000) Voorschoten Bestemmingsplan Nassauwijk (1987) Voorschoten Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied (2007)

Papenwegsepolder

Leiden Voorontwerp bestemmingsplan Stevenshof (2006) Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Polder Zuidwijk Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) *

Rietvinkpolder Leidschendam-Voorburg Bestemmingsplan Leidschendam Centrum (2005) Ruijgelaansepolder Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005)



polder gemeente bestemmingsplan

Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Voorschoten Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden (1985) Voorschoten Bestemmingsplan Starrenburg (1998)

Starrenburgerpolder

Voorschoten Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied (2007) Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Stevenshofjespolder Leiden Voorontwerp bestemmingsplan Stevenshof (2006)

Zijdepolder Leidschendam-Voorburg Ontwerpbestemmingsplan Veursestraatweg (2007) Zonneveldspolder Katwijk Bestemmingsplan Landelijk gebied (1994) Zuid-Hoflandschepolder Voorschoten Bestemmingsplan Krimwijk II (2006)

Tabel 2: Overzicht van bestemmingsplannen per boezemlandgebied boezemland gemeente bestemmingsplan

Katwijk Bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer (2005) Boezemland bij Katwijk Katwijk Uitwerkingsplan fase 3 deelplan A (Graslelie) (2006)

Boezemland bij Veenwateringsluis

Leiden Voorontwerp bestemmingsplan Stevenshof (2006)

Wassenaar Bestemmingsplan Prinsenwijk (2007) Wassenaar Bestemmingsplan Centrum (2006) Wassenaar Bestemmingsplan Rijksstraatweg-Kerkehout (2006) Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) *

Boezemland langs de A44 / N44

Katwijk Bestemmingsplan Zandwinning (2007) Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) * Voorschoten Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden (1985) Voorschoten Bestemmingsplan Nassauwijk (1987) Voorschoten Bestemmingsplan Starrenburg (1998) Voorschoten Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West (2006) Voorschoten Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied (2007)

Boezemland langs de N447

Leidschendam-Voorburg Bestemmingsplan Duivenvoorde-corridor (2007) Wassenaar Bestemmingsplan Duinrell (2005) Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Katwijk Bestemmingsplan De Mient / Kooltuin (2005) Katwijk Bestemmingsplan Landelijk gebied (duinen, strand en zee)

(1977)

Duingebied

Katwijk Ontwerpbestemmingsplan Westerbaan (2006)

Tabel 3: Overzicht van bestemmingsplannen gebied hoger dan boezem hoger danboezem

gemeente bestemmingsplan

Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Hogergelegen 2B Katwijk Bestemmingsplan Landelijk gebied (duinen, strand en zee)

(1977)Wassenaar Bestemmingsplan Landelijk gebied (2005) Hogergelegen 3 Wassenaar Bestemmingsplan Villawijken (2006) *

Onderbemaling 9 Katwijk Bestemmingsplan Zanderij – Westerbaan (1993) *De officiële benaming van dit bestemmingsplan is: 3e partiële herziening Bestemmingsplan Villawijken, Beschermd gezicht (2006)

B 5.1 Bestemmingsplannen Gemeente Wassenaar De gemeente Wassenaar heeft voor het betreffende gebied een structuurvisie en zes bestemmingsplan-nen, die allen van toepassing zijn voor dit watergebiedsplan. De bestemmingsplannen zijn gebaseerd op de structuurvisie. In dit hoofdstuk zijn zowel de structuurvisie als de bestemmingplannen beschre-ven.

Structuurvisie Wassenaar 2001-2015 Ruimtelijke ontwikkeling is van alle tijden. Ook in de komende eeuw zullen veranderingen in Wasse-naar plaats vinden want Wassenaar is geen museum. De beschikbare ruimte is schaars. Om ruimtelijke vraagstukken in goede banen te leiden en het groene karakter te behouden, is een visie nodig. Behoud



van kwaliteit en het benutten van kansen voor nieuwe ontwikkelingen is daarbij het motief. Zeker als het er om gaat - met elkaar - Wassenaar in vorm te houden en incidenteel opnieuw vorm te geven. De structuurvisie beschrijft de hoofdlijnen en principes van ruimtelijke ontwikkeling en bescherming en is bedoeld als leidraad voor de komende 10 jaar.

Bestemmingsplan Centrum Bestemmingsplan Centrum Wassenaar (2006) is in mei 2007 onherroepelijk geworden.

Het plangebied van dit bestemmingsplan wordt omsloten door de Johan de Wittstraat-Gravestraat (zuidoost), Windlustweg-Kerkstraat-Kloosterland (zuidwest), Storm van´s-Gravesandeweg (noord-west) en Van Zuylen van Nijeveltstraat (noordoost).

Het bestemmingsplan Centrum van de gemeente Wassenaar kent aan het water in het boezemland geen bijzondere functie toe. Ook zijn er geen dubbele bestemmingen ter plaatse van het water.

Aan de noordwestzijde van het Berkheiveld is een deel van de Kaswetering gelegen. Deze waterloop is onderdeel van het afwateringssysteem in de binnenduinrand. Het is daarmee een regulerende water-loop met bovendien een cultuurhistorische betekenis. Het landschap in deze omgeving is mede vorm-gegeven met dit soort afwateringen. Overige voor de (grond)waterspiegel regulerende watergangen liggen buiten het plangebied.

In de gemeente Wassenaar vormt grondwateroverlast een structureel probleem. Oorzaken en mogelij-ke oplossingsrichtingen zijn reeds geïnventariseerd door de gemeente. Bij bouwkundige werken van grotere omvang (bv. een parkeerkelder) moet middels een rapportage inzicht verkregen worden in mogelijke effecten op de grondwaterspiegel.

Handhaving van de waterkwaliteit is een uitgangspunt.

In de planperiode wordt niet voorzien in toename van het verhard oppervlak (daken, wegen, parkeer-terreinen, gedraineerde oppervlakken) ten opzichte van de bestaande situatie.

Bestemmingsplan Duinrell Bestemmingsplan Duinrell (2005) is in oktober 2006 door GS goedgekeurd, maar is nog niet onher-roepelijk geworden.

De bestemmingsplangrens omsluit de volgende gebiedsdelen: Het duinbosgebied, de helling van de binnenduinrand met de duinsloot en het dag- en verblijfsrecreatiegebied. Het gebied Meijendel, inclu-sief het westelijke deel van het duingebied van Duinrell, is aangewezen als beschermd natuurgebied (Habitatgebied). Daarnaast is er de beboste zone langs de noordrand van Duinrell met daarin het Bosje van Pallandt. Een deel van de Storm van 's-Gravesandeweg valt tevens binnen de plangrens.

In het bestemmingsplan Duinrell van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in peilgebied Hogerge-legen 2A voornamelijk bestemd voor verblijfsrecreatie, dagrecreatie, natuur, water en waterwinning. Het duingebied heeft de bestemming natuur. Op enkele plaatsen is ter plaatse van de bestemming ‘water’ nog een andere bestemming toegekend. De tweede bestemming is ‘waterwinning’ of ‘zichtlijn’. De zichtlijnen verbinden bepaalde objecten van het vroegere landgoedpark en het landgoed aan het recreatiegebied, zodat men zich in het gebied kan oriënteren. De zichtlijnen komen bij elkaar bij het voormalige landhuis. Op de bestemming ‘zicht-lijnen’ mag geen hoog opgaande beplanting worden geplaatst zonder aanlegvergunning, zijn er be-paalde voorwaarden aan beheer van de bestaande hoogopgaande beplanting en worden er eisen gesteld aan de situering en afmetingen van bebouwing.

Door de ligging tegen het duingebied aan, heeft het plangebied een oostwaartse afwatering. De Duin-sloot, aan de voet van de duinhelling en de Kaswetering vormen de belangrijkste watergangen in de afwatering van het gebied. De slingerende watergang centraal door het plangebied dateert van recente-



re datum (tuinaanleg door Zochers). Gedrieën zijn deze watergangen van cultuurhistorische betekenis en hebben daarom in de plankaart een eigen plaats gekregen. Langs de Katwijkseweg is een bermsloot, die ook een rol speelt in de afwatering, zij het een veel ge-ringere. Daarom wordt deze watergang als ondergeschikt aan het gehele profiel beschouwd.

Aan het gebied wordt drinkwater onttrokken door de DUNEA. Er bevinden zich om die reden een reeks waterputten op het landgoed. De duinsloot is aangelegd in de 17e eeuw om het overtollige kwelwater uit de duinen af te voeren. Sinds 1976 wordt er drinkwater gewonnen in de overgangszone. De duinsloot aan de binnenduinrand wordt sinds 1976 in het meest zuidelijke deel permanent van op-pervlaktewater voorzien via een pompinstallatie op de Hertenkamp. DUNEA waarborgt de kwaliteit van het ingepompte water. De duinsloot vult via twee overlopen de lager gelegen vijvercomplexen, die op hun beurt weer overlopen in de Kaswetering. De duinsloot is hiermee veranderd van een periodiek watervoerende duinrel die af en toe droogvalt in een permanent watervoerend systeem.

In het bestemmingsplan is een waterparagraaf opgenomen. De belangrijkste zaken zijn overgenomen.

WaterhuishoudingHet watersysteem van Duinrell functioneert naar behoren en er hebben zich in het verleden geen pro-blemen voorgedaan tijdens extreme neerslagsituaties.

WaterbergingUit berekeningen is gebleken dat het wateroppervlak van Duinrell voldoende groot is om een regenbui die statistisch eenmaal in de 100 jaar voorkomt, vermeerderd met 10% in verband met de toename van neerslag, nu en in de toekomstige situatie kan verwerken. Er hoeft dus geen extra oppervlak open wa-ter te worden aangelegd.

Bodem- en grondwater In Duinrell doen zich geen problemen met grondwateroverlast voor. In de aangrenzende wijk Dorp Wassenaar worden maatregelen tegen grondwateroverlast getroffen. Deze maatregelen hebben geen consequenties voor de (grond)waterhuishouding in Duinrell.

Riolering en afkoppeling Hoewel volgens de plannen sprake is van een toename aan verhard oppervlak in de komende jaren, gaat deze toename gepaard met een verhoudingsgewijs grotere toename van infiltratie van neerslagwa-ter.

WaterkwaliteitUit metingen van Rijnland in de boezemwatergang aan de Jagerslaan blijkt dat de waterkwaliteit in deze watergang en daarmee ook de watergangen in Duinrell, redelijk is.

Inrichting watergangen De inrichting van de watergangen in Duinrell wordt niet gewijzigd.

Bestemmingsplan Landelijk gebied Bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar heeft, met uitzondering van enkele onderdelen, rechtskracht. Voor de betreffende onderdelen zijn verzoeken tot schorsing toegewezen. Pas wanneer de Raad van State over de ontbrekende onderdelen uitspraak heeft gedaan zal het be-stemmingsplan onherroepelijk worden.

Het plangebied wordt gekenmerkt door een grote differentiatie in landschaps- en cultuurtypen, hoge natuur- en cultuurwaarden en een gevarieerd, veelal extensief grondgebruik. Het gehele plangebied maakt deel uit van de bufferzone tussen Leiden en Den Haag. Het beleid voor het landelijk gebied is zeer nadrukkelijk gericht op het beschermen en versterken van de aanwezige landschaps-, natuur- en cultuurhistorische waarden/kwaliteiten.



In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de meeste percelen in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder bestemd als Agrarische doeleinden (gebied met landschaps-, natuur-, en cultuurhistorische waarden). Een kleiner deel van de percelen is bestemd als Natuurgebied of is bestemd als Gebied met natuur en landschapswaarden en agrarisch medegebruik. Her en der is er be-bouwing te vinden met verschillende gebruiksdoelen.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Huis Ter Weerpolder bestemd als Agrarische doeleinden (gebied met landschapswaarden).

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Inmaling Duinland voornamelijk bestemd als Natuurgebied en Gebied met natuur en landschapswaarden en agrarisch medegebruik. Ook is er Water met landschaps-, natuur- en/of cultuurhistorische waarden. Dit is duidelijk zichtbaar bij grotere waterpartijen zoals bij Voorlinden en in het noordelijke deel van de polder.Een groot deel van het gebied heeft als dubbelbestemming Waterwingebied / grondwaterbescher-mingsgebied. Er is enige bebouwing te vinden in het gebied, maar niet veel. Ook liggen enkele kleine delen van de polder binnen een rode contour, welke de bebouwingsgrens aangeeft.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Koks-hoornpolder voornamelijk bestemd als Sportgebied (algemeen, golf, hippisch). In het zuiden zijn er Volkstuinen. Langs de weg N441 is een Waterwingebied / grondwaterbeschermingsgebied aangege-ven. In het noordelijke deel van de polder is voor Agrarische doeleinden (gebied met landschapswaar-den). Ongeveer de helft van dit agrarische deel is een gebied waarbinnen een wijzigingsbevoegdheid geldt voor sport, golf en natuur.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de polder bij Landgoed De Paauw-West bestemd als Natuurgebied.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in het voorma-lig Marinevliegkamp Valkenburg bestemd als gebied waarbinnen een wijzigingsbevoegdheid geldt voor sport, golf en natuur. Ook is het een Gebied met natuur en landschapswaarden en agrarisch me-degebruik. Aan de oostzijde van de polder die binnen dit bestemmingsplan valt is een Waterwingebied / grondwaterbeschermingsgebied aangegeven.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Omme-dijksepolder voornamelijk bestemd als Agrarische doeleinden, gebied met landschapswaarden. Ook zijn er percelen bestemd als Natuurgebied, Agrarisch bouwperceel en Bedrijfsdoeleinden. Ook is er in het noordwesten van de poldergrens (binnen de gemeente Wassenaar) de dubbelbestemming Water-wingebied / grondwaterbeschermingsgebied.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Oostdor-perpolder voornamelijk bestemd als Agrarische doeleinden, gebied met landschapswaarden, en moge-lijk tuinbouw. Ook zijn er enkele percelen bestemd voor Paardenfokkerij en Stalgebouwen. De aanwe-zige bebouwing betreft Woondoeleinden, Tuininrichtingsdoeleinden en Hoveniersdoeleinden.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Papen-wegsepolder bestemd als Agrarische doeleinden, Gebied met landschaps-, natuur-, en cultuurhistori-sche waarden. Ook zijn er in het zuiden en in het midden van het gebied delen aangewezen als Na-tuurgebied. Het natuurgebied in het midden van de polder bevat tevens archeologie en cultuurhistorie. Langs de Veenwatering staat een molen, die is gekenmerkt als Rijksmonument (NB: slechts een deel van deze polder valt binnen dit bestemmingsplan).

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Polder Zuidwijk voornamelijk bestemd als Agrarische doeleinden (gebied met landschaps-, natuur- en cul-tuurhistorische waarden). Een klein deel in de zuidelijke punt van de polder is bestemd als Natuurge-



bied. In de zuidwestelijke punt van de polder, vlak bij het natuurgebied, is een deel voor bebouwing bestemd (een agrarisch bouwperceel, woondoeleinden en hoveniersdoeleinden). Ter plaatse van de bebouwing is tevens een rode contour aangegeven. In het midden van de polder, tegen de oostelijke grens ligt een gebied met archeologie en cultuurhistorie als dubbelbestemming.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Ruijgel-aansepolder voor het grootste deel bestemd als Agrarische doeleinden (gebied met landschapswaar-den). Langs de noordelijke grens van deze polder ligt een Waterwingebied / grondwaterbeschermings-gebied. In het westen liggen enkele Agrarische bouwpercelen. In het zuiden ligt bebouwing voor Woondoeleinden.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in de Stevens-hofjespolder bestemd als Agrarische doeleinden, Gebied met landschaps-, natuur-, en cultuurhistori-sche waarden. Tevens is het grootste deel van de polder, dat binnen dit bestemmingsplan valt, een Waterwingebied / grondwaterbeschermingsgebied.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in Hogergele-gen 2A bestemd als Natuurgebied. Dit is duingebied. Langs de randen van dit stuk van de polder is er een dubbelbestemming, het is namelijk ook Waterwingebied / grondwaterbeschermingsgebied (NB: het grootste deel van de polder ligt binnen bestemmingsplan Duinrell van Wassenaar).

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in Hogergele-gen 2B voornamelijk bestemd als Natuurgebied. In het noorden en onder de weg N441 is er een dub-belbestemming, het is namelijk ook Waterwingebied / grondwaterbeschermingsgebied. Langs de weg N441 zijn de percelen grotendeels bestemd voor Woondoeleinden, Paardenfokkerij, Stalgebouw en Tuinbouw. In het zuiden van de polder heeft de weg N441 een rode contour.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in Hogergele-gen 3 bestemd als natuurgebied en de waterpartij is Water met landschaps-, natuur- en/of cultuurhisto-rische waarden. In het zuiden is langs de gebiedsgrens een Waterwingebied / grondwaterbescher-mingsgebied aangegeven. In het noorden is bebouwing te vinden voor Horecadoeleinden en voor Maatschappelijke doeleinden. Hieromheen is een rode contour. Verspreid in het gebied is bebouwing met woondoeleinden te vinden. De meeste hiervan zijn Rijks-monumenten.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar is het Duingebied voornamelijk bestemd als Natuurgebied. Vrijwel het gehele duingebied is tevens bestemd als Waterwingebied / grondwaterbeschermingsgebied. Het noordelijke deel van het duingebied, en een kleiner stuk in het zuiden, heeft de dubbelbestemming Archeologie en cultuurhistorie. Naast deze grond ligt in het zuiden ook een terrein dat bestemd is voor Defensiedoeleinden. In het noorden, naast Hogergelegen 2B ligt ook een terrein voor Defensiedoeleinden. Naast de Inmaling Duinland ligt een gebied dat bestemd is voor Sport en golf, dat ook een gebied is met landschaps- en natuurwaarden.

In het bestemmingsplan Landelijk gebied van de gemeente Wassenaar zijn de percelen in het boezem-land langs de A44 / N44 voornamelijk Natuurgebied of hebben Agrarische doeleinden of zijn gebied met landschaps-, natuur-, en cultuurhistorische waarden. Enkele gebieden hebben een rode contour. Tevens is er een deel met de bestemming Archeologie en cultuurhistorie. Verspreid over het gebied is bebouwing te vinden voor verschillende doeleinden.

Bestemmingsplan Prinsenwijk Het bestemmingsplan Prinsenwijk is door de gemeenteraad van Wassenaar vastgesteld, waarna het ter inzage heeft gelegen tot 15 maart 2007. Het is nog onbekend of er bedenkingen zijn ingediend.



Het plangebied, zoals weergegeven op afbeelding 1, wordt begrensd door: aan de zuidoostzijde de Rijksstraatweg, aan de noordoostzijde de Lange Kerkdam, Gravestraat, Windlustweg en het Klooster-land, aan de noordwestzijde de Jagerslaan en de Van Wijnbergenlaan en aan de zuidwestzijde de Spel-derslaan, Zanderijlaan, Zijlwatering en de Paauw.

In het bestemmingsplan Prinsenwijk van de gemeente Wassenaar zijn de percelen bij Landgoed De Paauw-West en in het boezemland langs de A44/N44 voornamelijk bestemd als bebouwing voor woondoeleinden. In het zuidwesten van het plangebied is ook bebouwing te vinden voor maatschappe-lijke doeleinden. Een groot deel van de bebouwing is beschermd stads- en dorpsgezicht. Tussen de bebouwing ligt groen en water.

In het bestemmingsplan is een waterparagraaf opgenomen. De belangrijkste zaken zijn overgenomen.

WaterbeheerIn het kader van het waterbeheer kan gesteld worden dat er een historisch tekort is aan open water in het plangebied. Er zou namelijk 120 m³ waterberging per hectare aanwezig moeten zijn. Dit komt neer op ca. 600 m² water per hectare (Bron: Leidraad Planvorming stedelijk gebied d.d. 13 december 2000 van het Hoogheemraadschap van Delfland). Dit gegeven in combinatie met het feit dat enkele gebie-den erg laag gelegen zijn, verklaren de huidige problemen met betrekking tot ontwatering van percelen en de afwatering in het gebied. In het kader van het Nationaal Bestuursakkoord Water (2003) dient te worden voldaan aan de werknormen voor bebouwd gebied.

GrondwaterEr is een onderzoek verricht in de gemeente naar de grondwaterstanden. Voor het plangebied is aan-gegeven dat de problemen deels gerelateerd zijn aan de aanwezigheid van een laag hollandveen in de ondergrond en het dempen en/of slecht onderhouden van watergangen. Het maatregelenpakket richt zich op herstel van het profiel van de watergangen en de ontwatering van het freatisch grondwater door middel van horizontale drainage. Het profiel van de watergangen in het gebied moet worden her-steld, zodat het voldoet aan het leggerprofiel van Rijnland. Indien geen leggerprofiel aanwezig is dient dit te worden opgesteld. Dit geldt onder andere voor de watergangen tussen de Lange Kerkdam en de Santhorstlaan en tussen de Jonkerlaan en de Poortlaan/Burchtplein. Voorts wordt voorgesteld horizon-tale drainage aan te leggen tussen de Prins van Wiedlaan en de Prinses Marielaan, de Prinsenweg en de Hoflaan. Het niveau van de drainageleiding komt overeen met het boezempeil van Rijnland (NAP –0,60 meter) en het drainagewater kan in principe worden geloosd op het oppervlaktewater. Het deel van het plangebied gelegen ten noordwesten van de Storm van beschermingsgebied ’s-Gravesandeweg ligt binnen het grondwaterbeschermingsgebied. In de provinciale milieuverordening zijn voor dergelijke gebieden regels opgesteld ter bescherming van de kwaliteit van het grondwater met het oog op de waterwinning. In de planvoorschriften is deze bescherming geregeld.

NeerslagHet watersysteem van Prinsenwijk dient een bui die eens per 100 jaar voorkomt, plus 10% in verband met klimaatverandering, te kunnen verwerken zonder inundatie van het maaiveld. Het watersysteem van het plangebied functioneert niet naar behoren en er hebben zich in het verleden dan ook proble-men voorgedaan tijdens extreme neerslagsituaties. Deze problematiek zal kunnen worden opgelost door enerzijds verdichting van het netwerk van sloten en het aanleggen van drainage naar het hoofdwaterstelsel en anderzijds verbetering van het afwate-ringsnetwerk. Beide oplossingen worden in dit bestemmingsplan mogelijk gemaakt door in het aan-leggen van water binnen de bestemmingen te voorzien. Wenselijk is dat de afstand van de afwateringen ontwateringsloten wordt teruggebracht, de lange duikers weer open water worden, geen sloten meer worden gedempt en verdichting van het netwerk van sloten in combinatie met drainage plaats vindt. Daar waar materialen in contact kunnen komen met regenwater, mag geen gebruik worden gemaakt van uitloogbare materialen als koper, zink en lood.



RioleringHet plangebied heeft een gemengd rioolstelsel, waarbij het hemelwater tijdens hevige regenval via overstorten op het oppervlaktewater geloosd wordt. Er zijn plannen voor het in de toekomst deels af-koppelen van het hemelwater zodat dit direct op oppervlaktewater loost. In de planperiode wordt niet voorzien in toename van het verhard oppervlak ten opzichte van de be-staande situatie.

AfkoppelingVoor het afkoppelen van verharde oppervlakken wordt de door de Werkgroep Riolering West-Nederland aangegeven systematiek gevolgd. Dit houdt in dat zo veel mogelijk verhard (dak)oppervlak afgekoppeld dient te worden van het rioleringssysteem. Als de grondwaterstand ter plaatse het toelaat, zal het afgekoppeld water bij voorkeur in de grond geïnfiltreerd dienen te worden.

Open waterVoor de afwatering is het plangebied aangewezen op een aantal waterpartijen zijnde de uitloop van de Paauwvijver en de Zijlwetering. Zoals hiervoor is aangegeven wordt in dit bestemmingsplan de moge-lijkheid geboden te streven naar het vergroten van het oppervlak open water teneinde te kunnen vol-doen aan het Waterbeheersplan 21e eeuw.

Bestemmingsplan Rijksstraatweg-Kerkehout Bestemmingsplan Rijksstraatweg-Kerkehout van de gemeente Wassenaar (2006) is in februari 2007 onherroepelijk geworden.

Met het bestemmingsplan Rijksstraatweg - Kerkehout wordt beoogd een hoogwaardige herontwikke-ling van het langs de Z44 gelegen gebied te bewerkstelligen door het mogelijk maken van een half open bebouwingsstructuur. De nieuwe invulling van de percelen in het boezemland bestaat hoofdzake-lijk uit een woonfunctie. Daarnaast worden enkele andere functies toegestaan, zoals Opslagruimte en Gemengde doeleinden.

Bestemmingsplan Villawijken, Beschermd gezicht Er is een derde partiële herziening van het bestemmingsplan Villawijken door de gemeenteraad van Wassenaar vastgesteld, waarna het ter inzage heeft gelegen tot 7 december 2006. Het is nog onbekend of er bedenkingen zijn ingediend. Grofweg omvat dit bestemmingsplan: Inmaling Duinland, Hogergelegen 3, Duivenvoordse-Veenzijdsepolder, Landgoed De Paauw-West, een deel van de Oranjepolder, Knippolder, een deel van de Starrenburgerpolder, een deel van de Papenwegsepolder, Polder Zuidwijk en het gebied tussen deze polders.Dit overlapt voor een groot deel andere bestemmingsplannen. Ook liggen delen van het plangebied in twee andere gemeenten: Leidschendam-Voorburg en Voorschoten.

In het bestemmingsplan Villawijken van de gemeente Wassenaar krijgt vrijwel het gehele gebied dat hierboven is geschreven de status beschermd (dorps)gezicht.

De partiële herziening van het bestemmingsplan voorziet niet in nieuwe bebouwingsmogelijkheden en ziet alleen maar toe op de bescherming van de cultuurhistorische waarden. Voor het thema water geldt met name dat deze herziening, conform de wens van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, heel specifiek voorziet in het tegengaan van verharding van voortuinen. Daarom is watercompensatie niet nodig.

B 5.2 Bestemmingsplannen Gemeente Voorschoten De gemeente Voorschoten heeft twee structuurvisies, die betrekking hebben op het plangebied van het watergebiedsplan Zuidgeest : Structuurvisie Duivenvoorde en Structuurvisie gemeente Voorschoten. Beide zijn in dit hoofdstuk beschreven. Daarnaast heeft de gemeente Voorschoten bijna zestig vigerende bestemmingsplannen, maar ook nieuwe (in ontwikkeling zijnde) bestemmingsplannen. Voor dit watergebiedsplan zijn vier vigerende



bestemmingsplannen beschreven, die het meest van toepassing zijn: de bestemmingsplannen voor het landelijk gebied en voor nieuwbouwlocaties. Bestemmingsplannen voor bestaand bebouwd gebied zijn niet meegenomen. Op termijn zullen enkele nieuwe bestemmingsplannen de vele vigerende bestemmingsplannen vervan-gen voor de hele gemeente. Een aantal hiervan zijn al wel in concept beschikbaar. Deze nieuwe be-stemmingsplannen zijn nog niet goedgekeurd door de gemeente en / of de provincie. Voor de volle-digheid worden hieronder vijf nieuwe bestemmingsplannen beschreven.

Structuurvisie Duivenvoorde De gemeente Leidschendam-Voorburg en de gemeente Voorschoten hebben gemeenschappelijk de Structuurvisie Duivenvoorde (2003) opgesteld voor het gebied dat bekend staat als Duivenvoorde Corridor. De gemeente Voorschoten heeft de plannen uit de structuurvisie vertaald in het Bestem-mingsplan Buitengebied.

Structuurvisie gemeente Voorschoten De gemeente beschikt over een Structuurvisie voor het gehele gemeentelijk grondgebied. Deze struc-tuurvisie vormt de vertaling van de geformuleerde beleidslijnen in een ruimtelijk-functioneel toe-komstperspectief voor de periode tot circa 2020. In de structuurvisie, komt naar voren dat gehecht wordt aan:

De sfeer, die de groene dorpsidentiteit oproept, dient vastgehouden te worden. De bestaande omgeving dient gekoesterd en goed onderhouden te worden. Verouderde situaties mogen verbeterd of vernieuwd worden. Het centrumgebied heeft dringend een kwaliteitsimpuls nodig. De nieuwe woonwijken horen het imago van woonkwaliteit van Voorschoten te bevestigen. Nieuwe initiatieven dienen te passen bij de identiteit van Voorschoten.

Vigerende bestemmingsplannen

Bestemmingsplan Buitengebied Natuurgebieden Dit betreft een eerste herziening van het bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden. Het is in 1986 goedgekeurd.

Het plangebied beslaat het zuidelijke deel van de gemeente. Het bestemmingsplan geldt in een deel van de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder, het zuidelijke deel van de Oranjepolder, het twee zuidelijke peilgebieden van de Starrenburgerpolder en het noordelijke deel van de Knippolder. Het land tussen deze gebieden is boezemland en wordt in dit watergebiedsplan het Boezemland langs N447 genoemd.

Het grootste deel van het gebied is bestemd als Agrarisch gebied van landschappelijke betekenis. Daarnaast hebben delen van het gebied de bestemming Natuurgebied. In het gebied tussen de Vliet en de N447 ligt land met de bestemming Bijzondere agrarische doeleinden. Het water binnen dit plangebied heeft de bestemming Water.

Zuidelijk van molen ‘De Knip’ heeft het land langs de uitloper van de Vliet de bestemming Primair waterkering. Dit houdt in dat op dit land alleen bouwwerken gebouwd mogen worden, die geen ge-bouwen zijn, en die ten dienste van de bestemming waterkering zijn. De gronden mogen worden be-bouwd en gebruikt indien en voor zover waterstaatbelangen dit gedogen. Twee percelen noordelijk van de molen ligt een jachthaven, die in verbinding staat met de Vliet. Rondom deze jachthaven heeft het land langs het water ook de bestemming Primair waterkering.

Dit gebied valt nu binnen een nieuw bestemmingsplan: Bestemmingsplan Buitengebied. Dit nieuwe bestemmingsplan wordt ook beschreven in dit hoofdstuk.

Bestemmingsplan Buitengebied / DobbewateringHet bestemmingsplan Buitengebied / Dobbewatering is op 16 januari 2001 door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.



Het plangebied besluit het buitengebied ten westen van de bebouwde kom en spoorlijn in Voorscho-ten. Globaal gezien ligt het gebied tussen de spoorlijn, de Horsten, de gemeentegrenzen met Wasse-naar en Leiden. Het gehele gebied is het Voorschotense deel van de Papenwegsepolder.

De Papenwegsepolder wordt hoog gewaardeerd in het nieuwe provinciale- en rijksbeleid, vanwege zijn natuurlijk en landschappelijke waarden. Met name de openheid van de polder als veenweide en de betekenis als weidevogelgebied zijn zeer belangrijk.

In het kader van “Beheersplan Duivenvoorde-Leidschendam” werd aan agrariërs de optie geboden om op vrijwillige basis, maar tegen vergoeding, beheersovereenkomsten af te sluiten. Hierop is positief gereageerd: 2/3 van de agrariërs heeft een dergelijke overeenkomst afgesloten.

De Dobbewatering is boezemwater en staat in open verbinding met de Oude Rijn (via woonwijk Ste-venshof) en met de Vliet (via landgoed Duivenvoorde). Door deze open verbinding is de Dobbewate-ring een belangrijke paaiplaats voor vissen, maar het water is vervuild, onder andere door de industrie in het gebied.

Opmerkelijk is dat het grootste deel van de polder niet wordt doorkruist door wegen of paden. De ont-sluiting van het gebied is via de Papelaan.

Er wordt ingezet op het handhaven en verbeteren van de kwaliteiten als weidevogelgebied, in samen-hang met de landschappelijke karakteristieken die open vochtig veenweidegebied biedt. Dit heeft grote waarde in landschappelijk opzicht, maar maakt het gebied ook kwetsbaar.

Het hele plangebied (met uitzondering van de bebouwing) heeft volgens het bestemmingsplan de be-stemming Agrarisch gebied met natuurlijke en landschappelijke waarden. Er is weinig bebouwing in dit gebied.

In het meest noordelijke puntje van het gebied ligt perceel met de bestemming Landschapselement. Dit betreft een landschappelijk bosje in 2 gemeenten / plangebieden. Het doel van dit bosje is het be-werkstelligen van een landschappelijke inpassing van de bebouwingsrand van de wijk Stevenshof in Leiden.

Dit gebied valt nu binnen een nieuw bestemmingsplan: Bestemmingsplan Buitengebied. Dit nieuwe bestemmingsplan wordt ook beschreven in dit hoofdstuk.

Bestemmingsplan NassauwijkHet bestemmingsplan Nassauwijk is in 1987 goedgekeurd. In 2000 is een eerste herziening van het bestemmingsplan goedgekeurd.

Het plangebied ligt in de Oranjepolder, het deel van de Papenwegsepolder dat ten zuiden van het spoor ligt en in het boezemland langs de N447.

Het plangebied heeft voornamelijk de bestemmingen Agrarische doeleinden, Grondgebonden produc-tie en Agrarische doeleinden, bedrijfsgebouw. Daarnaast was er nog de bestemming Sport.

Voor het gebied met de bestemming Sport is een nieuw bestemmingsplan opgesteld, namelijk het voorontwerp bestemmingsplan Burgemeester v.d. Hoevenpark.

Het bebouwde gebied valt gedeeltelijk onder het Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West en het landelijke gebied onder het Ontwerpbestemmingsplan Buitengebied.



Bestemmingsplan StarrenburgHet bestemmingsplan Starrenburg is in 1986 goedgekeurd. Het plangebied wordt in het zuidoosten begrensd door de Vliet en in het noordwesten door de N447. Het bevat de twee noordelijke peilgebie-den van Starrenburgerpolder en het zuidelijke peilgebied van de Binnenpolder.

Er is een eerste partiële herziening van het bestemmingsplan Starrenburg, die alleen geldt voor het gebied ter hoogte van de Starrenburgerpolder (tussen Vliet en N447). Dit plan is goedgekeurd op 11 mei 1999.

Het gebied ter hoogte van de Binnenpolder heeft bij de gemeente de naam “Starrenburg 1”. Het gebied ter hoogte van het noordelijkste peilgebied van de Starrenburgerpolder heeft de naam “Starrenburg 2” en het peilgebied zuidelijk van Starrenburg 2 heeft de naam “Starrenburg 3”.

Starrenburg 1 is bebouwd. Het hele plangebied uit de partiële herziening (Starrenburg 2 en 3) heeft de bestemming (uit te werken) woondoeleinden en (uit te werken) bedrijfsdoeleinden. Starrenburg 2 is inmiddels bebouwd, maar voor Starrenburg 3 zijn er nog geen plannen goedgekeurd. De grond naast het water (de Vliet en de uitlopers van de Vliet) hebben de subbestemming “waterkering”.

Over de wateren groenstructuur wordt in de eerste partiële herziening onder meer het volgende ge-schreven:

Het plan beoogt een stedelijk landschap te laten ontstaan waarvoor de beeldkwaliteit in be-langrijke mate wordt bepaald door water. Water(verbindingen) dienen te worden gerealiseerd, ongeveer volgens de op de kaart aange-geven aanduiding “water”. Ongeveer ter plaatse van de “waterpartij”en “haven”zullen grotere waterpartijen worden gerealiseerd. In het kader van de realisering van de haven aan de Vliet zijn burgemeester en wethouders bevoegd de situering van de bestemming “waterkering” tij wijzigen overeenkomstig artikel 11 WRO. In het gebied blijven boezempeil en polderpeil bij voorkeur gehandhaafd; het bestaande hoog-teverschil benadruk de natuurlijke milieudifferentiatie van strandwal en polderzone. Contrast bestaat ook ten aanzien van de functie: het boezemwater geeft een recreatieve ver-binding met de waterwegen en plassen in de verre omtrek; het polderwater behoort tot de wijk (en het ten zuiden van de wijk gelegen gedeelte van de Starrenburgerpolder) en is het reservoir voor opgevangen regenwater. Ten behoeve van de waterkwaliteit is het beleid er op gericht de inlaat van water in de polder zoveel mogelijk te beperken. Del polder zullen worden voorzien van een royaal bemeten cir-cuit van waterlopen zodat een daar circulerend schoonwaterstelsel ontstaat. Naast de genoemde planstructurele waterelementen wordt binnen het woongebied buurtgroen en water gerealiseerd. Ten aanzien van de recreatieve- en groenvoorzieningen in de wijk gelden de volgende uit-gangspunten:

o De boezemvaarten en de oever van de Vliet dienen zoveel mogelijk een openbaar ka-rakter te hebben, gericht op fiets- en wandelmogelijkheden.

o Speelvoorzieningen worden bij voorkeur niet (uitsluitend) langs watergangen/kades gelegen.

o Ongeveer ter plaatse van de op de kaart gegeven aanduiding “speelterrein” zal een centrale groenplek worden aangelegd; hierin moet onder andere een waterspeelplaats worden opgenomen.

o Er wordt gestreefd naar een verschil in strandwalvegetatie, poldervegetatie en beplan-ting langs weteringen.

In de partiële herziening is op het land van de twee betreffende peilgebieden ook de bestemming water in een cirkelvorm aangegeven. De kavelsloten worden gedempt. In de uitwerkingsplannen voor Star-renburg 2 (Uitwerkings- en Wijzigingsplan Starrenburg 2, 1e partiële herziening, Kade Noord deelge-bied B1, goedgekeurd op 17 juli 2002) is deze waterpartij duidelijk te zien.



Bestemmingsplan Krimwijk II Het plangebied van het bestemmingsplan is gelegen in het oosten van de gemeente Voorschoten in een deel van de Zuid-Hoflandschepolder. De gemeente is voornemens, in samenwerking met marktpartij-en, de nieuwbouwwijk Krimwijk II te ontwikkelen. Het bestemmingsplan vormt het juridisch-planologisch kader hiervoor.

In het plan staat over de waterstructuur het volgende geschreven:

BoezemwaterNaast het handhaven van de bestaande boezemsloten wordt er in het plangebeid op twee manieren nieuw structureel water gemaakt; nieuw boezemwater en nieuw polderwater. Ten eerste wordt nieuw boezemwater gemaakt door de Vliet naar binnen te trekken zodat er een woonbuurt ontstaat die via het water direct is aangesloten op de Vliet (Vlietlanden en Kagerplassen). De buurt is een uitgelezen plek om ‘waterwoningen’ te ontwerpen. De buurt ligt aan de Krimsloot omdat dit gebied bodemtechnisch daarvoor het meest in aanmerking komt. De Krimsloot, als onderdeel van de boezem, wordt doorgetrokken en verbonden met het boezemwater van de Sloot van Van Leeuwen. Hierdoor wordt de Zuid-Hoflandschepolder als het ware een eiland en wordt de doorstroming en daarmee de kwaliteit van het water sterk verbeterd. In de omgeving van de voorzieningenlocatie zal in de Sloot van Van Leeuwen, dan wel in aansluiting op het bestaande haven-tje een aantal extra ligplaatsen voor kleine bootjes gerealiseerd worden. De aanwezigheid van een trailerhelling in de Sloot van Van Leeuwen maakt het voor wijkbewoners mogelijk een boot op korte afstand van de woning te water te laten.

PolderwaterDe tweede manier van water maken is het aanleggen van water in het lager gelegen polderdeel. Het Hoogheemraadschap van Rijnland stelt de eis een belangrijk deel van de polder om te vormen tot wa-ter, zodat bij zware regenval er voldoende berging in het gebied zelf aanwezig is. De woningbouwlocatie is gelegen in een deel van de Zuid-Hoflandschepolder dat door een gemaal bij de Krimsloot op peil wordt gehouden. Bij realisatie van de nieuwe woningwijk wordt het polderwater van de woonwijk losgekoppeld van het polderwater in de zone tussen de Hofweg en de Krimsloot. In beide delen zal een nieuw gemaal de polder op peil houden. Het polderwater in de nieuwe woonwijk wordt op twee plaatsen in verbinding gebracht met het boezemwater: er wordt een inlaat gerealiseerd op de plek van het huidige gemaal aan de Krimkade en er komt een nieuw gemaal aan de Vlietoever. Het groene karakter van de Vlietover mag daarbij niet worden aangetast, waardoor voor een (deels) ondergronds gelegen uitvoering gekozen zal moeten worden. Met het Hoogheemraadschap van Rijnland is afgesproken een drooglegging van 100 centimeter aan te leggen. Dit betekent dat een deel van de berging van het hemelwater ook in het zandpakket van 100 centimeter kan worden opgevangen. Na overleg met het Hoogheemraadschap wordt er in het polder-deel van de Zuid-Hoflandschepolder water gemaakt met een totale oppervlakte van 1,35 hectare. Dit oppervlak komt overeen met circa 7% van het totale oppervlak van het polderdeel. Met deze hoeveel-heid in relatie tot de drooglegging van 100 centimeter wordt er voldoende bergingscapaciteit geleverd.

In de buurt van station Voorschoten Er zijn plannen om bebouwing toe te staan in een gebied ten noordwesten van het station van Voor-burg. Hiervoor was reeds vergunning verleend. Deze vergunning is echter ingetrokken, omdat de ge-plande woningen te duur werden geacht, waardoor het plan niet haalbaar leek. Er wordt een nieuw bestemmingsplan opgesteld voor dit gebied.

Bestemmingsplan Buitengebied Het Bestemmingsplan Voorschoten West (2007) is vastgesteld door de gemeenteraad en in maart 2008 door Gedeputeerde Staten gedeeltelijk vastgesteld.

Het plangebied van het bestemmingsplan is - globaal gezien - gelegen in het landelijke gebied ten westen van de bebouwde kom van Voorschoten. Het gebied beslaat delen van de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder, delen van de Knippolder, het Voorschotense deel van de Papenwegsepolder, vrijwel



de gehele Oranjepolder, de twee zuidelijke peilgebieden van de Starrenburgerpolder en het tussenlig-gende boezemland langs de N447. De oude bestemmingsplannen voor dit gebied zijn Bestemmings-plan Buitengebied / Dobbewatering, Bestemmingsplan Buitengebied en Natuurgebieden en Bestem-mingsplan Nassauwijk (en de eerste herziening hiervan).

Het plangebied bestaat voornamelijk uit de bestemmingen Agrarisch gebied met landschappelijke waarden, Agrarisch gebied met landschappelijke en natuurlijke waarden en uit Natuurgebied / weide-vogelgebied. Ook is er Natuurgebied met bijzondere botanische waarden. Verder is er verspreid over het gebied enige bebouwing te vinden. Dit bestemmingsplan is een uitwerking van de Structuurvisie Duivenvoorde corridor en deze plannen worden grotendeels bekostigd door het verkopen van grond voor het bouwen van buitenverblijven. Daarom zijn er in het plangebied ook bestemmingen Uit te werken buitenplaats te vinden.

Het waterstelsel in de Duivenvoordecorridor omvat polder en boezemwater in een omvang van circa 16 ha en kan grofweg worden onderverdeeld in 3 grote beheersgebieden: de watergangen in de Dui-venvoordse- en Veenzijdsepolder evenals de Papenwegsepolder; het Dobbestelsel ten zuiden van de spoorlijn Den Haag - Leiden (bestaande uit de Dobbewetering en aangrenzende weteringen) en het Vlietstelsel in de Knippolder en Starrenburgerpolder (bestaande uit het boezemwater van de Vliet en het polderwater dat hierin wordt uitgemalen).

Het waterbeheer in de Duivenvoordse- en Veenzijdsepolder zal in de komende tien jaar naar verwach-ting geen grootschalige ingrepen ondergaan. Weliswaar zin er al enkele jaren onderzoeken gaande, die tot voorstellen moeten leiden, waarmee de waterkwaliteit in dit gebied verbeterd kan worden. Concre-te maatregelen, die ook een planologische regeling behoeven, zijn hieruit echter nog niet naar voren gekomen.

Op dit moment moet worden verondersteld, dat de onderzoeken t.b.v. het waterbeheer pas na vaststel-ling van het definitieve bestemmingsplan zullen worden afgerond. Dit betekent, dat eventueel noodza-kelijke aanpassingen van de huidige planologische regelingen pas in de op te stellen uitwerkingsplan-nen dan wel bij de eerstvolgende partiële of algemene planherziening verwerkt kunnen worden.

Ten aanzien van het Dobbestelsel tussen de spoorlijn Den Haag - Leiden en de as Veurseweg – Veur-sestraatweg kan worden geconcludeerd, dat ook hieromtrent thans nog geen concrete verzoeken be-staan ten behoeve van een aanpassing van het waterstelsel. Tijdens de voorbereiding van de Structuur-visie Duivenvoorde is echter geconstateerd, dat dit deel van het waterstelsel baat zou kunnen hebben bij een herinrichting van de Dobbewetering met natuurvriendelijke oevers en een aanpassing van de betrokken poldereenheden tot meer homogene samenhangende watersystemen (bijvoorbeeld door het opheffen van waterbarrières en peilverschillen, waar deze misschien wel historisch gegroeid zijn, maar thans voor het waterbeheer geen toegevoegde waarde meer hebben).

Voor het bestemmingsplan betekent dit, dat langs de Dobbewetering de planologische mogelijkheid geboden zal worden voor de realisatie van natuurvriendelijke oevers binnen een zone van ca. 15 m aan weerszijden van de wetering, bij en maximale breedte van deze zone van 30 m.

De aanpassing van de polderstelsels tot meer homogene watersystemen is onderdeel van de voorstel-len tot herinrichting van de oude tuinbouwlocaties. De noodzaak tot herinrichting kan hier worden aangegrepen voor een vereenvoudiging van het waterbeheer en indien noodzakelijk ook voor een ver-ruiming van de hoeveelheid oppervlaktewater. Uitgangspunt is in ieder geval dat de hoeveelheid op-pervlaktewater die thans in het plangebied aanwezig is minimaal gehandhaafd blijft. Met de huidige voorstellen kan dit worden veilig gesteld.

Het waterstelsel in de Vlietzone bestaat uit het boezemwater van de Vliet en de rechtstreeks hierop aangesloten hoofdwatergangen evenals het polderwater tussen Vliet en Veurseweg - Veursestraatweg. De verwachting bestaat dat deze zone door de herinrichting een waterbergende impuls kan krijgen. Door de sanering van ca. 8 ha aan tuinbouwkassen en de verwijdering van een grote hoeveelheid aan



oppervlakteverharding voor verkeer en buitenopslag zal het waterbergende vermogen hier hoe dan ook toenemen. In het recente verleden is ten noorden van de Kniplaan reeds natuurontwikkeling op beperkte schaal afgerond. Hierdoor zijn niet alleen de natuurwaarden ter plaatse gestimuleerd maar is tevens het wa-terbergende vermogen langs de Vliet op beperkte schaal toegenomen.

Nieuwe bestemmingsplannen

Voorontwerp Bestemmingsplan Burgemeester v.d. Hoevenpark Het Voorontwerp Bestemmingsplan Burgemeester v.d. Hoevenpark (2007) is vastgesteld door de ge-meenteraad, maar nog niet goedgekeurd door GS.

Het plangebied ligt aan de westrand van de bebouwde kom van Voorschoten en wordt begrensd door de spoorlijn tussen Den Haag en Leiden, de Wijngaardenlaan en de Juliana van Stolberglaan. Aan de noordoostzijde wordt het plangebied begrensd door een tennispark. Het plangebied ligt ten noordoos-ten van het NS-station en maakt nu nog onderdeel uit van Bestemmingsplan Nassauwijk. Het ligt in de Oranjepolder.

Het plangebied wordt herontwikkeld tot woningbouwlocatie. In het Burgemeester Van der Hoeven-park worden ruim 200 woningen gerealiseerd. Het gaat hierbij voornamelijk om grondgebonden wo-ningen. Tevens komen er drie gebouwen met appartementen.

Over de waterhuishouding staat het volgende in het bestemmingsplan geschreven: Binnen het plange-bied zijn geen waterhuishoudkundige knelpunten en autonome ontwikkelingen bekend. De bestaande waterpartij aan de westzijde van het plangebied, de watergang langs de Juliana van Stolberglaan en het Van Wassenaerlaantje blijven behouden. Het waterbeheer en de polderpeilen zijn afgestemd op de stedelijke functie van het gebied. Binnen het plangebied bevinden zich geen waterkeringen.

Voorkomen van wateroverlast Het totale verharde oppervlak in de toekomstige situatie, inclusief bebouwing, bedraagt circa 31.900 m² en neemt met circa 22.000 m² toe ten opzichte van de huidige situatie. Deze berekening is exclusief de 24.000 m² gedraineerde sportvelden in de bestaande situatie. Wanneer de sportvelden geheel wor-den meegerekend is er sprake van 2.000 m² afname van het verharde oppervlak binnen het plangebied. Verder wordt er binnen het plangebied 940 m² water gedempt, en 1.088 m² nieuw water gegraven. Dit water sluit aan op de bestaande waterstructuur. Hierdoor sluit de vijver (in tegenstelling tot nu het geval is) in de toekomstige situatie aan het waterbergingsysteem van Voordat de waterkwaliteit van de vijver mogelijk beter is dan die van de Oranjewetering (t.g.v. bovenstroomse overstorten). Dit wordt onderzocht en wanneer dat het geval is, zullen er in overleg met het Hoogheemraadschap van Rijnland maatregelen getroffen worden.

Het plan Van der Hoevenpark heeft hiermee ruim 12% oppervlaktewater. Tijdens het overleg met het waterschap met betrekking tot de eerdere planvorming en de daarvoor gevoerde artikel 19 WRO-procedure in 2001 heeft zij uiteengezet dat een eis wordt gesteld van het behoud van het reeds aanwe-zige oppervlak aan open water, vermeerderd met 8% van de toename van het verhard oppervlak. Rekening houdend met de gedraineerde sportvelden en het vergroten van de waterberging, door het veranderen van de noordwestzijde van de bestaande waterpartij in een natuurvriendelijke oever van circa 1.300 m², wordt voldaan aan de waterbergingsbehoefte.

Voorkomen van grondwateroverlast Om de nodige veiligheid tegen grondwateroverlast te waarborgen wordt een drooglegging, het verschil tussen de maaiveldhoogte en het openwaterpeil, gerealiseerd van 1 m tussen de wegas en het water-peil. Tevens zullen alle bouwblokken voorzien worden van drainage.



Riolering en waterkwaliteit Een gescheiden rioolstelsel wordt toegepast, waarbij afstromend hemelwater van schone oppervlakken afgevoerd wordt naar het oppervlaktewater. Het afkoppelen geschiedt conform de beleidsregels van het waterschap. Voorbeelden van oppervlakken die relatief schoon zijn, zijn onder andere daken en verkeersluwe wegen. Hiermee wordt voorkomen dat schoon hemelwater afgevoerd wordt naar de af-valwaterzuiveringsinstallatie. Verder zal zo min mogelijk uitlogende bouwmaterialen worden toege-past. Hiermee wordt verontreiniging van het afstromende hemelwater beperkt. Het pakket duurzaam bouwen plus uit de regio wordt gehanteerd.

Inrichting en ecologie Het plan voorziet in een natuurvriendelijke oever en in een robuust en ruim opgezet open waterstelsel dat aansluit bij het bestaande stelsel. De watergangen zijn minimaal 1 m diep, hebben een bodem-breedte van minimaal 1 m. Doordat er geen doodlopende watergangen zijn opgenomen heeft dit een gunstige invloed op de doorspoeling. Tevens zal met het afkoppelen enige doorstroming gerealiseerd worden.

Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West Het Voorontwerp Bestemmingsplan Voorschoten West (2006) is nog niet vastgesteld door de gemeen-teraad. Het ligt momenteel (mei 2007) ter inzage.

Het plangebied van het bestemmingsplan is gelegen tussen de N447 en het spoor en beslaat voorname-lijk bestaand stedelijk gebied. Het gebied ligt deels in de Oranjepolder en deels in de Noord-Hoflandschepolder. Het bestemmingsplan is in hoge mate conserverend. Dit bestemmingsplan beslaat deels het gebied dat is beschreven in de bestemmingsplannen Nassauwijk en Starrenburg.

In het plan staat over de waterstructuur in het volgende geschreven: Het bestemmingsplan brengt ten aanzien van de verschillende wateraspecten geen (ingrijpende) ver-anderingen te weeg. Vergroting van de oppervlakte aan verhardingen en bebouwing wordt in dit plan slechts beperkt toegestaan.

GrondwaterHet plangebied maakt geen onderdeel uit van een op grond Provinciale Milieuverordening Zuid-Holland (PMV) beschermde zone voor grondwater, respectievelijk waterwingebied, Grondwaterbe-schermingsgebied, of Boringsvrije zone. Er gelden op basis van de grondwaterkwaliteit geen specifie-ke beperkingen ten aanzien van het gebruik van de gronden binnen het plangebied.

RegenwaterTen tijde van de ontwikkeling van het plangebied stond het waterbeheervraagstuk nog niet zo hoog op de beleidsagenda als heden ten dage. In het plangebied wordt dan ook nog geen gebruik gemaakt van (verbeterde) gescheiden rioolstelsels en waterretentievoorzieningen. Hemelwater wordt afgevoerd via het normale rioleringsstelsel. Alleen bij grootschalige herinrichting en als de grondwaterstand het toe-laat zal het gebied worden afgekoppeld. Bij nieuwe ontwikkeling zal, waar mogelijk, worden getracht over te gaan op een verbeterd geschei-den rioolstelsel en/of volledige afkoppeling van het hemelwater en plaatselijke aanleg van waterinfil-tratie- en waterbergingsvoorzieningen.

OppervlaktewaterDe Verenigde Vergadering van het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft op 15 september 2004 het peilbesluit voor de boezem van Rijnland vastgesteld. Het stedelijk gebied van Voorschoten maakt onderdeel uit van dit peilbesluit. De primaire functie van de boezem is het tijdelijk bergen van water dat tijdens hevige neerslagperioden door gemalen uit de polders naar de boezem wordt gepompt. Grote boezemgemalen voeren dit water aansluitend af naar zee. Hierdoor daalt de waterstand in de boezem weer.



Het oppervlaktewater in het plangebied bestaat met name uit primaire en secundaire watergangen (zie afbeelding: waterhuishouding). Daarnaast zijn in het verleden in enkele parken (met name park Ade-geest en het Burgemeester Berkhoutpark) grote vijvers gerealiseerd.

In de boezem van Rijnland kan maximaal 10 centimeter water worden opgevangen in natte perioden. Dit komt overeen met een hoeveelheid van 4,5 miljoen kubieke meter water. De waterstand aan het begin van een neerslagperiode is een maat voor de hoeveelheid neerslag die tijdelijk geborgen kan worden in de boezem. Deze waterstand is vastgelegd in het peilbesluit (peil onder normale omstandig-heden).

Het boezempeil ligt in Voorschoten op 0,62 meter –NAP. Het plangebied is onderverdeeld in meerde-re peilvakken, uiteenlopend van 1,00 –NAP (peilvak 2.11.2.1, omgeving Woelwijklaan) tot 1,65 –NAP (peilvak 2.08.1.1, Woonwijk Adegeest).

WaterkeringenOp de primaire waterkeringen (zowel de kernzone als beschermingszone) zijn strenge bepalingen van toepassing ten aanzien van het gebruik van de gronden, overeenkomstig hetgeen hiervoor is bepaald in de Algemene Keur van het Hoogheemraadschap van Rijnland. In het plangebied liggen geen primaire waterkeringen. De aangetroffen waterkeringen begrenzen de in het plangebied aanwezige peilgebieden en zijn afdoende beschermd op basis van de keur van het Hoogheemraadschap van Rijnland en wor-den niet aanvullend beschermd in dit bestemmingsplan.

Watertoets ontwikkelingslocaties Gemeenten en andere partijen dienen bij het maken van ruimtelijke plannen al in een vroeg stadium rekening te houden met de benodigde ruimte voor water. Het waterbeleid kan daarmee goed worden afgestemd op de ruimtelijke ordening. Informatieverstrekking alleen zal echter niet toereikend zijn om tot een goede afstemming te komen. Hiervoor is in een vroeg stadium ook overleg en kennisuitwisse-ling nodig tussen het Hoogheemraadschap van Rijnland en de partners in de ruimtelijke ordening. Het Hoogheemraadschap hanteert een ‘Handreiking Watertoets’ als toetsingskader. De watertoets regelt daarmee zowel het proces van vroegtijdig informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen als de uiteindelijke ruimtelijke vertaling van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten.

Ontwerp Bestemmingsplan Dobbewijk Het ontwerp bestemmingsplan is in september 2008 door de gemeenteraad vastgesteld. Het plangebied omvat de bebouwde kom van Voorschoten voor zover gelegen ten westen van de spoorlijn. De Dobbewijk is hoofdzakelijk een bedrijventerrein. Ook komt in deze wijk (oudere) be-bouwing voor. Midden in de wijk ligt een rijksmonument, omgeven door een hoogwatervoorziening. De gemeente wil dit – deels verouderde - bedrijventerrein herstructureren. Dit is een belangrijke reden voor het opstellen van dit nieuwe bestemmingsplan.

WaterhuishoudingHet plangebied ligt binnen een peilvak van de Oranjepolder dat afwatert op de Papenwegsepolder. Binnen het zuidwestelijke deel komt geen oppervlaktewater voor. Er is hier sprake van een gemengd rioolstelsel. Overstorten daarvan lozen op de Dobbewatering, een boezemwatergang. Samen met de gemeente wordt onderzocht of dit gedeelte van het plangebied behoort bij de Oranjepolder of dat het is te bestempelen als boezemland.

Ten noordoosten van een hoogwatersloot dwars door het plangebied is sprake van een gescheiden rioolstelsel. De hemelwaterafvoer daarvan loost op sloten binnen de Oranjepolder.

B 5.3 Bestemmingsplannen Gemeente Leiden Het watergebiedsplan beslaat in de gemeente Leiden voornamelijk bebouwd gebied in boezemland en slechts een klein stuk landelijk gebied. Dit landelijke gebied is beschreven in het Voorontwerp be-



stemmingsplan Stevenshof. Aangezien de rest van het gebied in deze gemeente bebouwd is worden de bestemmingsplannen voor deze gebieden niet beschreven in dit watergebiedsplan.

Ontwerp bestemmingsplan Stevenshof Het ontwerp bestemmingsplan is in juni 2008 vastgesteld door de gemeenteraad en is nog niet goed-gekeurd door de provincie. Het bestemmingsplan, dat wordt vervangen door dit ontwerp bestem-mingsplan Stevenshof, wordt niet beschreven. In het ontwerp bestemmingsplan Stevenshof (2008) is het landelijk gebied beschreven, dat binnen de gemeente Leiden ligt. Het grootste deel van het plangebied is echter bebouwd. Het plan heeft betrekking op gronden in een gebied dat globaal wordt begrensd door achtereenvolgens de gemeentegrens met Katwijk, Oegstgeest en de Rijn, de Korte Vliet, de gemeentegrens met Voor-schoten en de gemeentegrens met Wassenaar. Ook het gebied bij Ter Wadding en een gebied langs de Haagse Schouwweg waar ontwikkelingen zijn voorzien, zijn in dit bestemmingsplan meegenomen.

In het bestemmingsplan zijn de percelen in de Stevenshofjespolder, in de Papenwegsepolder en in de Noord-Hoflandschepolder bestemd als Agrarische doeleinden. Een nieuw te ontwikkelen gebied is een gebied in de Bosch- en Gasthuispolder, naast de hoogwater-voorziening in de Noord-Hoflandschepolder (zie kaart 8). Hier wordt de lus met open afritten in de weg vervangen door een rotonde om ruimte te besparen, zodat er woningen gebouwd kunnen worden, met daaromheen groenvoorzieningen. In het bestemmingsplan zijn de percelen in het boezemland bij Veenwateringsluis bebouwd en zijn voornamelijk bestemd als Woondoeleinden, Bedrijfsdoeleinden en Maatschappelijke doeleinden.

Over het water in het plangebied wordt in het bestemmingsplan het volgende geschreven:

OppervlaktewaterDe wijk Stevenshof is gebouwd op het klei- en veenweidegebied van de Stevenshofjespolder, de Pa-penwegsepolder en de Noord-Hoflandschepolder. De oude landschapsstructuur is deels nog terug te vinden langs de Dobbewatering en de Veenwatering, die dwars door de wijk heen lopen. Ook in het Stevenspark is nog iets terug te zien van het oude verkavelingpatroon van het vroegere weiland. Het plangebied bestaat in de huidige situatie vrijwel geheel uit boezemland, dat wil zeggen land dat zonder hulp van gemalen afwatert naar het boezemwater. De Oude Rijn, de Veenwatering en de Dob-bewatering behoren tot het boezemwatergangenstelsel (streefpeil NAP –0,60 m). Een klein deel van het plangebied aan de noordwestzijde ligt in de Stevenshofjespolder Een deel van de watergang hier betreft hoofdwatergang. De aanwezigheid van open water in stedelijk gebied wordt veelal door bewo-ners gewaardeerd. Water draagt bij aan de kwaliteit van de ruimtelijke structuur.

WaterkwaliteitDe kwaliteit van het water in Leiden wordt gemeten door het hoogheemraadschap. De waterkwaliteit in het plangebied Stevenshof is matig. Overigens wijkt dit niet af van de situatie zoals die geldt voor andere delen van Leiden. Stoffen die een aandachtspunt vormen zijn fosfaat, stikstof, zuurstof en zwa-re metalen (kopper en nikkel). De concentraties van deze stoffen liggen boven de MTR-waarden (Maximaal Toelaatbaar Risico). De MTR waarden zijn streefwaarden. Op dit moment kunnen grote delen van Zuid – en Noord-Holland niet aan deze waarden voldoen. Mogelijke oorzaken van de mati-ge waterkwaliteit zijn inlaatwater, riooloverstorten en diffuse verontreinigingen zoals bestrijdingsmid-delen en afstroming van vervuild oppervlak. Er ligt nog geen waterplan.

RioleringIn de Stevenshof is de riolering van het type gemengd systeem. Afvalwater en regenwater worden beide in dit systeem afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Onder vrij verval stroomt het water naar het (laagstgelegen) verzamelpunt op de hoek Dobbedreef/Stevenshofdreef. Daarvandaan wordt het via een persleiding naar de afvalwaterzuivering in Zuid-West getransporteerd. De nieuw gebouwde woningen, winkels en bedrijven zijn bij de aanleg van de wijk aangesloten op dit stelsel. Tevens heeft een operatie plaatsgevonden om de bestaande bebouwing langs de Rijndijk op het



riool aan te sluiten. Deze loosden hun vuilwater namelijk op de Rijn. Om overstortproblemen bij hevi-ge regenval te vermijden is bij de bouw van de Stevenshof uitgegaan van een relatief hoge verwer-kingscapaciteit. Overstorten komen maximaal 4 à 5 maal per jaar voor.

Vertaling beleid water naar bestemmingsplan Dit bestemmingsplan is een bestemmingsplan met een voornamelijk conserverend karakter, maar ook met een aantal (kleinschalige) ontwikkelingslocaties. Deze ontwikkelingen moeten worden besproken worden in het kader van de watertoets.

WaterkeringenLangs de boezemwatergangen liggen aan weerszijden boezemwaterkeringen. Binnen de kernen be-schermingszones van deze waterkeringen zijn beperkingen vanuit de Keur aanwezig ten aanzien van bouwen graafwerkzaamheden. De primair te bestemmen zones Waterkering komen uit het water-overleg in het kader van de watertoets.

De ruimtelijke ontwikkelingen zijn in tabel 4 samengevat als voorbereiding op de watertoets. Per ont-wikkeling is een beschrijving opgenomen en is aangegeven welke aspecten vanuit de waterhuishou-ding en riolering en dus in de watertoets aan de orde moeten komen.

Tabel 4: Specifieke afspraken per waterrelevante ruimtelijke ontwikkeling ruimtelijke ontwikkeling relevante wateraspecten concrete afspraken watertoets/

kansen 1. De Groote Vink/Ter Wadding locatie voor invulling “poort” naar de Stevenshof; knooppunt De grote vink/ter wadding wordt verkleind en 4 woonto-rens/kantoren/praktijkruimte worden toe-gevoegd (ten oosten van spoor)

- toename verharding - afkoppelingsmogelijkheid nieu-

we bebouwing - waterkering langs Oude Rijn/

Korte Vliet - p.m.

- ruimte voor veel extra open water (indicatief 5000 m2)

- p.m.

2. De Kleine Vink/ station De Vink/ winkelcentrum Alexandrinne Tinneplein verdichting/nieuwbouw/herstructurering met ondergronds parkeren

- geen toename aan verharding - ondergronds bouwen - weinig effect op waterhuishou-

ding

- renovatiemogelijkheden riole-ring?

- p.m.

3. Koninkrijkszaal Jehova’s getuigen t.p.v. wateroppervlakte (Stevenshofd-reef/Helena Verburgstraat)

- demping van water - p.m.

- compensatie demping elders in plangebied

- p.m.

4. Terrein Rijkswaterstaat aan de Kenauweg verdichting huidige bedrijventerrein, uit-breidingsmogelijkheid dierenasiel in west-hoek, naast wijzigingslocatie van der Valkhotel

- toename verharding - p.m.

- renovatiemogelijkheden riole-ring?

- p.m.

5. Wijzigingslocatie bij van der Valkho-telwoontoren, 60 woningen, parkeren onder-gronds

- toename aan verharding? - p.m.

- p.m.

6. Montfortterrein 171 woningen in een reeks van apparte-mentencomplexen, parkeren ondergronds, langs de Haagsche Schouwweg (beide zijden van de brug) en enkele eengezins-woningen langs de Rijndijk (sportvelden bestaand)

- toename verharding - afkoppelingsmogelijkheid nieu-

we bebouwing - p.m.

- aanleg extra open water (indica-tief >4000 m2)

- p.m.

7. Wijzigingslocatie diastatische fabriekparkeren onder maaiveld, jachthavenlig-plaatsen

- waterkering langs Oude Rijn/ Korte Vliet

- p.m.

- p.m.



B 5.4 Bestemmingsplannen Gemeente KatwijkPer 1 januari 2006 vormen Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg samen een gemeente. De fusie is door de dorpen zelfstandig in gang gezet om met één nieuwe gemeente haar positie in de omgeving te ver-sterken. Er is gekozen de nieuwe gemeente de naam Katwijk te geven, vanwege de naamsbekendheid. In dit hoofdstuk is het concept van de Brede structuurvisie 2005-2020 van de gemeente Katwijk be-schreven. Verder worden in dit hoofdstuk zeven bestemmingsplannen beschreven die gelden voor nieuw te bebouwen gebieden en voor landelijk gebied. Dit houdt logischerwijs in dat bestemmings-plannen voor bestaande bebouwde gebieden niet worden beschreven.

Brede structuurvisie 2005 – 2020 De Brede Structuurvisie 2005 – 2020 is in maart 2007 vastgesteld door de gemeenteraad. Waar voorheen andere grote gemeenten en overheden het beleid van de drie oorspronkelijke kernen Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg sterk beïnvloedde, wil Katwijk nu meer een eigen stempel drukken op alles wat er zich binnen de gemeentegrenzen afspeelt. De Brede Structuurvisie is daar een handlei-ding voor. Het geeft richting aan de volgende 10 thema’s:

1. wonen2. verkeer en vervoer 3. bedrijvigheid en glastuinbouw 4. toerisme en recreatie 5. detailhandel in Katwijk 6. sport en cultuur 7. zorg en welzijn 8. onderwijs en educatie 9. groen en water 10. milieu

Voor het thema groen en water heeft Katwijk de volgende opgaven geformuleerd: Het creëren van een samenhangende groenblauwe structuur, zowel binnen als buiten haar be-bouwd gebied, van een landschappelijke, ecologische en recreatieve en waterbeheertechnische betekenis.Het in dat belang versterken van de ecologische verbindingen, zowel op regionaal als lokaal niveau.Het toevoegen en reserveren van groen in bestaand bebouwd gebied. Handhaven beschermde status natuurgebieden. Het ontwikkelen van de Mient/Kooltuin als landschapspark en bufferzone tussen de zuiddui-nen en de stadsuitbreiding. Het ontwikkelen van de zuidrand van het voormalig marinevliegkamp als landschapspark en ecologische zone, met gebruikmaking van de waterbergingsopgave. Het creëren van een duurzaam en veilig watersysteem. Ruimte bieden voor waterberging. Het integreren van water, groen en stedelijke functies, ondermeer door vaarcircuits te realise-ren.Het verbeteren van de zeewering, waarbij de zeewaartse oplossing van de kustverdediging voor Katwijk de voorkeur heeft.

Bestemmingsplan De Mient / Kooltuin Het bestemmingsplan De Mient / Kooltuin (2005) is sinds maart 2006 onherroepelijk. Het plangebied wordt begrensd door de N206, de Wassenaarseweg, de grens met de gemeente Wassenaar en de grens met de voormalige gemeente Valkenburg (gemeente Valkenburg hoort sinds 1 januari 2006 bij de gemeente Katwijk). Het ligt in de polder “nader uit te werken 1”. In het bestemmingsplan zijn de meeste percelen in Polder “nader uit te werken 1” bestemd als Agrari-sche doeleinden. Op een aantal van de percelen in het noordwesten van het plangebied zijn kassen toegestaan. Langs de weg die het plangebied en de polder in tweeën deelt hebben de percelen de be-stemming Militaire doeleinden.



De overige percelen hebben de bestemming Recreatieve doeleinden, volkstuinen en bebouwing (woondoeleinden, bedrijfsdoeleinden, maatschappelijke doeleinden). Langs de boezem primair in het noorden van het plangebied ligt de bestemming Waterkering.

In het bestemmingsplan staat het volgende over het watersysteem:

OppervlaktewaterHet gebied is in zijn geheel gelegen in boezemland en daarmee is het hoogheemraadschap verant-woordelijk voor zowel het waterkwaliteits- als het waterkwantiteitsbeheer. De belangrijkste wateren binnen het gebied zijn de Grote of Valkenburgse watering en de Kleine watering. Via duiker en sifon onder de N206 sluiten de wateren aan op de Oude Rijn. Bij de kleine watering en de Grote of Valken-burgse watering is aan de zijde van de Oude Rijn een kering tegen inundatie aanwezig. Aan de zuidzijde is een verbinding met Lentevreugd en in Wassenaar bij de Kaswatering en Wasse-naarse watering. Bij een overschot aan water, watert het systeem via talrijke poldersloten af op de boezem naar de Oude Rijn.Bij een tekort aan water kan het gebied gevoed worden vanuit de boezem van Rijnland. De kwaliteit van het boezemwater is minder dan de kwaliteit van het kwelwater, waardoor bij voeding een kwali-teitsachteruitgang ontstaat.

GrondwaterDe kwel vanuit het duingebied Berkheide worden via een slotenstelsel en de bovengenoemde watering afgevoerd. Het is zeer schoon kwelwater met lage chloride- en nutriëntengehalten. Zoute kwel komt in het plangebied niet voor.

RioleringIn het gebied zijn bedrijfswoningen met droogweerafvoer via drukriolering en persriolering van het Marine vliegkamp Valkenburg en vrijvervalriolen aanwezig. Het rioolwater van het Marine vliegkamp en de bedrijfswoningen wordt getransporteerd naar de riolering in de Molenwijk. Een gedeelte van de riolering van het vliegkamp wordt op het vliegkamp zelf gezuiverd. Voor enkele woningen die nog niet zijn aangesloten op de riolering worden oplossingen gezocht.

GlastuinbouwHet bestemmingsplan geeft aan dat het gebied achter de barakken mogelijkheden heeft voor de bouw van kassen. Bij een concrete aanvraag voor de bouw van een kas zal worden bezien of voldaan kan worden aan de maatregelen in de AMvB. Deze komt in plaat van de WVO en het besluit tuinbouwbe-drijven met bedekte teelt.

Bestemmingsplan landelijk gebied Het Bestemmingsplan landelijke gebied is in 1994 vastgesteld en goedgekeurd.

Het plangebied omvat vrijwel het gehele gemeentelijke grondgebied (van de gemeente Katwijk voor de samensmelting met de gemeenten Valkenburg en Rijnsburg), uitgezonderd de dorpskern en uitge-zonderd het tracé van de N206. Een groot deel van het plangebied bestaat uit agrarisch gebied. Dit gebied ligt ten noorden van het voormalige marine vliegkamp Valkenburg en in boezemland, wat onderdeel is van polder “nader uit te werken 1”. De polder Voormalig marine vliegveld Valkenburg heeft als voornaamste bestemming Defensieterrein. Het gebied in de Zonneveldspolder heeft voornamelijk de bestemming Glastuinbouw. Het gebied in de Ommedijksepolder heeft voornamelijk de bestemming dagrecreatie. Dit is ter plaatse van het Valkenburgse Meer. Grond met de bestemming Waterkering ligt langs de Wassenaarse watering, langs het boezemwater in de Zonneveldspolder en langs het Valkenburgse meer.



Bestemmingsplan Zandwinning Bestemmingsplan Zandwinning (2007) is wel vastgesteld door de gemeente, maar nog niet goedge-keurd door de provincie. Het is tevens een 1e partiële herziening van Bestemmingsplan Landelijk ge-bied (1994). Het plangebied is een klein gebied ten zuiden van het Valkenburgse meer en de Ommedijksepolder. Het gebied heeft in zijn geheel de bestemming Zandwinning. In het noordwesten geldt tevens de dub-belbestemming Waterstaatsdoeleinden.

Twee peilgebieden van de Ommedijksepolder liggen in het plangebied.

Over het aspect water is in het bestemmingsplan het volgende geschreven: In het gebied dat is bestemd als zandwinning, zal het grasland voor een deel worden afgegraven en veranderen in water. Hierdoor zal de omvang van het Valkenburgse Meer toenemen. Water is in de doeleindenomschrijving van de bestemming Zandwinning juridisch-planologisch mogelijk gemaakt. Vanuit ecologisch en waterkwaliteitsoogpunt heeft Rijnland een aantal randvoorwaarden met betrek-king tot de inrichting van de oeverzone. Het gaat hierbij met name om het talud en de waterdiepte in de randzone. In het vergunningentraject van de Keur zal dit nader worden uitgewerkt. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben de bevoegdheid om in het kader van de ontgrondingvergunning eisen te stellen. In de huidige situatie ligt een boezemwaterkering langs het Valkenburgse Meer, om de Omme-dijksepolder te beschermen tegen het hogere waterpeil in het Valkenburgse Meer en de boezemwater-gang. Deze kering bevindt zich in de gemeente Katwijk. In de toekomstige situatie zal de kering langs het Valkenburgse Meer gedeeltelijk worden verlegd naar het grondgebied van de gemeente Wasse-naar.De waterkering, bestaande uit een kern en beschermingszone, is bestemd als Waterstaatsdoeleinden. De exacte ligging van de kering zal in de Keurvergunning worden bepaald. De beschermingszone van de kering bedraagt, vanuit de hartlijn gemeten, 22 m aan polderzijde en 19 m aan boezemzijde, con-form de Keur van Rijnland. Wanneer de hartlijn van de kering verschuift, zal ook de bijbehorende beschermingszone mee verschuiven. In de Ommedijksepolder valt een deel van de beschermingszone van de boezemkade buiten de plangrens van dit bestemmingsplan. Voor de verplaatsing van de kering is een vergunning vereist volgens de Keur van het Hoogheemraad-schap van Rijnland. Het vergunningtraject van de keur is reeds in gang gezet. Ter compensatie van de zandwinning zal er binnen het plangebied een natuurstrook worden gereali-seerd. In deze natuurstrook zal een plasdras situatie met enkele waterpartijen worden gecreëerd. De natuurstrook zal worden aangelegd alvorens er zand wordt gewonnen. Aan de noordoost zijde van het Valkenburgse Meer bevindt zich een zwemwaterlocatie. De activitei-ten die in dit bestemmingsplan mogelijk gemaakt worden, zullen geen invloed hebben op de zwemwa-terlocatie.

Bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer Het bestemmingsplan ’t Duyfrak en Meer (2005) is onherroepelijk.

Ten zuidoosten van het dorp Valkenburg (ZH) wordt in de bocht van de Oude Rijn de nieuwe woon-wijk ’t Duyfrak gebouwd. Deze woonwijk zal naar schatting 800 woningen gaan tellen. Tussen het oude dorp en de nieuwe bebouwing van ’t Duyfrak zal een parkachtige omgeving gecreëerd worden met daarbinnen ruimte voor groen, water en recreatie. Dit gebied moet gaan fungeren als dorpsweide voor het gehele dorp. Ook voor het noordelijk deel direct langs de N206 zijn plannen in de maak, in dit plandeel moeten lintbebouwing groen en bedrijvigheid elkaar gaan afwisselen.

Met deze beschrijving zijn meteen de bestemmingen duidelijk voor dit deel van het boezemland. Voor de onderbemalingen 11, 12 en 17 geldt de bestemming Uit te werken woondoeleinden. Langs de Oude Rijn hebben de oevers de bestemming Rijnoeverzone. De watergangen worden verlegd.



Bestemmingsplan Landelijk gebied (Duinen, Strand en Zee) Het bestemmingsplan Landelijk gebied stamt uit 1977. Er is een eerste herziening, die is vastgesteld in 1988. Het bestemmingsplan beslaat de gehele gemeente Katwijk, voordat deze samenging met de ge-meente Valkenburg en Rijnsburg. Dit is ook een klein stukje van het gebied Hogergelegen 2B.

Voor dit gebied is een nieuw bestemmingsplan in ontwikkeling. Er is een nota van uitgangspunten aangeboden aan het college. Wanneer deze vastgesteld wordt zal het aan de raad worden aangeboden en kan er begonnen worden met het opstellen van een nieuw bestemmingsplan.

Delen van het plangebied van het vigerende bestemmingsplan zijn in nieuwere bestemmingsplannen opgenomen. In de beschrijving hieronder zal daarom alleen het gebied aan de orde komen waarvoor het bestemmingsplan nog geldt: het duingebied tot de gemeentegrens met Wassenaar, tot de N441 (daarachter ligt het Voormalig Militair Vliegkamp Valkenburg) en tot het bebouwde gebied van Kat-wijk.

De voornaamste bestemming in het plangebied is Natuurgebied. Langs de zee heeft de grond de be-stemming Strand en de bestemming Zeereep. Iets verder landinwaarts zijn de bestemmingen Kampeer-terrein, Sportterrein, Parkeerplaats en Defensiedoeleinden te vinden. Meer richting het voormalige vliegkamp zijn de volgende bestemmingen te vinden: Waterleidingbedrijf, Agrarische doeleinden, Kassenbouw toegestaan, Sportterrein en Defensieterrein.

Daarnaast is het hele duingebied tevens waterwingebied. In de 1e herziening van 1988 is vastgesteld dat daar waar de bestemming Waterwingebied en de bestemming Natuurgebied samenvallen een zorg-vuldige afweging gemaakt moet worden. In het oorspronkelijke bestemmingsplan stond echter dat de bestemming Natuurgebied belangrijker was dan de bestemming Waterwingebied.

Ontwerpbestemmingsplan Westerbaan Het ontwerpbestemmingsplan Westerbaan (2006) heeft ter inzage gelegen bij de gemeente. Het is niet duidelijk of er zienswijzen zijn ingediend of wanneer het bestemmingsplan wordt goedgekeurd. Het heeft betrekking op een klein gedeelte van het duingebied, gelegen tussen de Cantineweg, de Kievit-laan en de Meeuwenlaan.Om de hoge verkeersdrukte op de Zeeweg en de Hoorneslaan te verkleinen en de bereikbaarheid bij calamiteiten te verbeteren, is het noodzakelijk om een derde ontsluitingsweg aan te leggen. Gekozen is voor het tracé van de Westerbaan met aansluiting op de Meeuwenlaan.

Bestemmingsplan Zanderij – Westerbaan Het bestemmingsplan Zanderij–Westerbaan (1993) is vastgesteld door de gemeenteraad en goedge-keurd door Gedeputeerde Staten. Het plan staat nieuwe bebouwing toe in het gebied Onderbemaling 9, waarbij de Zandsloot (die ten westen ligt van Onderbemaling 9) behouden moet blijven. Een deel van de bebouwing is reeds gerealiseerd. Hiervoor zijn uitwerkingsplannen gemaakt. Het meest recente uitwerkingsplan stamt uit 2008 en heet Uitwerkingsplan fase 7. De start van de bouw naar aanleiding van dit uitwerkingsplan is eind 2008 gestart. Dit gebied ligt tussen Onderbemaling 9 en de N206 in.

In het uitwerkingsplan staat het volgende over het watersysteem geschreven:

GrondwaterVanuit het duingebied treedt kwel op richting de wijk Zanderij-Westerbaan. Hiervoor is langs de duin-zoom een kwelscherm met een drainage aangebracht die is aangesloten op de daarachter gelegen bermsloot van Westerbaan. In het woongebied is ook een drainagesysteem aanwezig. Het maaiveld in het uitwerkingsplan ligt op circa 0,50 meter +NAP en zal met zand worden opgehoogd tot circa 1,00 meter +NAP. Op circa 1,00 meter –NAP is een kleilaag aanwezig. In het te bebouwen gebied treden hoge grondwaterstanden op van circa 0,50 meter onder het maaiveld. Voor de woningen in het uitwerkingsplan geldt ten aanzien



van grondwater dat maatregelen noodzakelijk zijn voor drooglegging. In het plan komt een drainage-systeem dat aansluit op de Zandsloot.

OppervlaktewaterHet uitwerkingsplan is gelegen langs de Zandsloot welke een peil heeft van 0,60m–NAP. Het bestem-mingsplan Zanderij-Westerbaan voorziet in circa 6% wateroppervlak van het totale planoppervlak. Uitgangspunt voor het ontwerp van dit uitwerkingsplan is het inpassen van het plan in het in ontwikke-ling zijnde plan duinvallei gelegen tussen de Zanderij-Westerbaan en Katwijk aan den Rijn. Het beno-digde wateroppervlak voor de toename van het verharde oppervlak zal in het plan Duinvallei worden opgenomen.

RioleringDe waterketen omvat de productie en distributie van drinkwater, het afvoeren van afvalwater en re-genwater via de riolering en zuivering van het afvalwater. Het gezuiverde afvalwater komt terug in het watersysteem. In het uitwerkingsplan is een gescheiden / verbeterd gescheiden rioolstelsel gepland. In een nog uit te voeren onderzoek zal worden aangegeven hoe de droogweerafvoer wordt aangesloten op het bestaande rioleringssysteem en waar aansluitingen van het gescheiden / verbeterd gescheiden riool op het opper-vlaktewater worden gerealiseerd. Infiltreren van regenwater wordt gezien de grondwaterproblematiek niet in het plan opgenomen.

WaterkwaliteitIn het uitwerkingsplan is geen ruimte voor ecologische oevers. Deze zullen in het totale plan Duinval-lei worden meegenomen.

B 5.5 Bestemmingsplannen Gemeente Leidschendam-Voorburg De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft één structuurvisie, die betrekking heeft op het plangebied van het watergebiedsplan Zuidgeest : Structuurvisie Duivenvoorde. Deze is in dit hoofdstuk beschre-ven.De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft drie bestemmingsplannen die van betrekking hebben op het plangebied. Twee daarvan zijn nog niet vastgesteld door de gemeenteraad. De andere is al goedge-keurd door Gedeputeerde Staten. De bestemmingsplannen zijn in dit hoofdstuk beschreven.

Structuurvisie Duivenvoorde De gemeente Leidschendam-Voorburg en de gemeente Voorschoten hebben gemeenschappelijk de Structuurvisie Duivenvoorde (2003) opgesteld voor het gebied dat bekend staat als Duivenvoorde Corridor. De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft de plannen uit de structuurvisie vertaald in het Bestemmingsplan Duivenvoorde-corridor.

Bestemmingsplan Duivenvoorde-corridor Het plangebied van het “Bestemmingsplan Duivenvoorde-corridor” is gelegen in het landelijke gebied van Leidschendam-Voorburg ten noordwesten van de Vliet. Het plangebied wordt globaal begrensd door de:

gemeentegrenzen met de buurgemeente Voorschoten in het noorden; Vliet resp. het Rijn-Schiekanaal in het oosten; grens van de bebouwde kom langs de vroegere Robert Fleury Stichting in het zuiden en; spoorlijn, Noordelijke Randweg en gemeentegrens van Wassenaar in het westen.

In het plangebied zijn vier belangrijke bestemmingen aan te wijzen, namelijk: Natuurgebied / weidevogelgebied Natuurgebied met bijzondere botanische waarden Agrarisch gebied met landschappelijke waarden Uit te werken buitenplaatsen.



De bestemming Uit te werken buitenplaatsen is ter plaatse van de bestaande kassen in de Oostbosch-polder. Binnen het bestemmingsplan is ruimte voor 5 buitenplaatsen, waarvan het maximale bouwvo-lume is beperkt in het bestemmingsplan. Tevens is in het plan aangeven dat er oppervlaktewater ge-creëerd moet worden en dat de tuin openbaar toegankelijk moet zijn.

In het plangebied is aan sommige stukken land langs uitlopers van boezemwater de bestemming Pri-mair waterkering gegeven.

Over de waterhuishouding staat in het bestemmingsplan het volgende: Het waterstelsel in de Duivenvoorde-corridor omvat polder en boezemwater in een omvang van circa 16 ha en kan grofweg worden onderverdeeld in 3 grote beheersgebieden:

de watergangen in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder;het Dobbestelsel ten zuiden van de spoorlijn Den Haag - Leiden (bestaande uit de Dobbewete-ring en aangrenzende weteringen) en; het Vlietstelsel in de Oostboschpolder (bestaande uit het boezemwater van de Vliet en het pol-derwater dat hierin wordt uitgemalen).

Het waterbeheer in de Duivenvoordse-Veenzijdsepolder zal in de komende tien jaar naar verwachting geen grootschalige ingrepen ondergaan. Weliswaar zijn er al enkele jaren onderzoeken gaande, die tot voorstellen moeten leiden, waarmee de waterkwaliteit in dit gebied verbeterd kan worden. Concrete maatregelen, die ook een planologische regeling behoeven, zijn hieruit echter nog niet naar voren ge-komen.

Op dit moment moet worden verondersteld, dat de onderzoeken t.b.v. het waterbeheer pas gedurende de planperiode van het bestemmingsplan of zelfs later zullen worden afgerond. Dit betekent, dat even-tueel noodzakelijke aanpassingen van de huidige planologische regelingen pas in de op te stellen uit-werkingsplannen dan wel bij de eerstvolgende partiële of algemene planherziening verwerkt kunnen worden.

Ten aanzien van het Dobbestelsel tussen de spoorlijn Den Haag - Leiden en de as Veurseweg – Veur-sestraatweg kan worden geconcludeerd, dat ook in dit gebied geen concrete verzoeken bestaan voor een aanpassing van het waterstelsel. Tijdens de voorbereiding van de Structuurvisie Duivenvoorde is echter geconstateerd, dat dit deel van het waterstelsel baat zou hebben bij:

Een herinrichting van de Dobbewetering met natuurvriendelijke oevers. Een aanpassing van de betrokken poldereenheden tot meer homogene samenhangende water-systemen (bijvoorbeeld door het opheffen van waterbarrières en peilverschillen, waar deze misschien wel historisch gegroeid zijn maar thans voor het waterbeheer geen toegevoegde waarde meer hebben).

Voor het bestemmingsplan betekent dit, dat langs de Dobbewetering de planologische mogelijkheid geboden zal worden voor de realisatie van natuurvriendelijke oevers binnen een zone van ca. 15 m aan weerszijden van de wetering, bij een maximale breedte van deze zone van 30 m.

De aanpassing van het polderstelsels tot meer homogene watersystemen is onderdeel van de voorstel-len tot herinrichting van de oude tuinbouwlocaties. De noodzaak tot herinrichting kan hier worden aangegrepen voor een vereenvoudiging van het waterbeheer en indien noodzakelijk ook voor een ver-ruiming van de hoeveelheid oppervlaktewater. Uitgangspunt is in ieder geval dat de hoeveelheid op-pervlaktewater die thans in het plangebied aanwezig is minimaal gehandhaafd blijft. Met de huidige voorstellen kan dit worden veilig gesteld.

Het waterstelsel in de Vlietzone bestaat uit het boezemwater van de Vliet en de rechtstreeks hierop aangesloten hoofdwatergangen evenals het polderwater tussen Vliet en Veurseweg – Veursestraatweg. De verwachting bestaat dat deze zone door de herinrichting een flinke waterbergende impuls zal krij-gen. Door de sanering van ca. 15 ha aan tuinbouwkassen en de verwijdering van een grote hoeveelheid aan oppervlakteverharding voor verkeer en buitenopslag zal het waterbergende vermogen hier hoe dan



ook toenemen. Daarnaast biedt de herinrichting ook hier de mogelijkheid meer homogene poldersys-temen te ontwikkelen, waardoor het waterbeheer vereenvoudigd kan worden. Waar opportuun kunnen daarbij tevens oude slotenstelsels worden hersteld of waterpartijen worden aangelegd, die de karakteristiek van de oude cq. nieuwe buitenplaatsen versterken.

De ligging langs de Vliet brengt voor dit deel van het plangebied echter nog één bijzondere beheers-opgave met zich mee. Zo is de Oostboschpolder onderdeel van een reeks kleine poldereenheden, die zich uitstrekken van de sluis in de oude dorpskern van Leidschendam tot aan de gemeentegrens met Voorschoten. In de poldereenheden dicht bij de sluis heeft in de afgelopen decennia een zekere verste-delijking plaatsgevonden. Hierdoor is het waterbergende vermogen in deze polders afgenomen. Dit manifesteert zich o.a. in een bergingstekort in de Rietvinkpolder in een omvang van 1,5 ha.

Om in deze polder ook in de toekomst een veilig en stabiel waterbeheer te kunnen garanderen, zal deze polder naar verwachting van een sterkere bemaling moeten worden voorzien. Het overtollige water kan vervolgens beter naar het boezemwater van de Vliet worden afgevoerd. In dit verband zul-len elders langs het boezemstelsel compensatiemogelijkheden worden onderzocht. Doel is daarbij de verruiming van het wateroppervlak met circa 1,5 ha. Mogelijkheden hiertoe bieden:

de verruiming van het boezemwater bij de inrichting van nieuwe buitenplaatsen; de aanleg van nieuw polderwater bij het herstel van het slotenstelsel en; een beperkte verbreding van bestaande weteringen of; een terreininrichting met zo min mogelijk oppervlakteverharding, waardoor het waterbergende vermogen van deze gronden kan worden vergroot.

Bestemmingsplan Damcentrum Voor de Rietvinkpolder geldt het bestemmingsplan Damcentrum (2005). De Rietvinkpolder is be-bouwd gebied en valt daardoor eigenlijk buiten het bereik van het plangebied van het watergebieds-plan. Er is voor gekozen dit bestemmingsplan alleen te noemen en niet te beschrijven. Het bestem-mingsplan is vastgesteld door de gemeenteraad en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten.

De volgende knelpunten zijn in het bestemmingsplan genoemd: In de Rietvinkpolder is de huidige oppervlakte aan polderwater klein waardoor de waterbergingseisen aandacht behoeven. De watergangen liggen verspreid door het gebied, onderling verbonden met lange duikers, ongunstig voor de doorstroming en de waterkwaliteit. Tevens is de rioleringssituatie gecom-pliceerd en onoverzichtelijk. In het poldergebied van Oude Rijnstromen is de ontwateringdiepte te gering (circa 0,5 m onder maaiveld rondom de Zaagmolenstraat). Van een aantal te handhaven ge-bouwen is het vloerpeil lager dan het gewenste maaiveldniveau. Het hemelwater wordt grotendeels niet geloosd op de Vliet of op het polderwater, maar afgevoerd via de riolering. Dit is een niet-duurzame situatie: ten eerste wordt schoon water vuil waarna het weer gezuiverd moet worden, het leidt tot verlaging van het zuiveringsrendement van de rioolwaterzuive-ringsinstallatie door de verdunning en het leidt tot riooloverstorten bij veel neerslag.

Ontwerpbestemmingsplan Veursestraatweg Voor de Zijdepolder geldt het bestemmingsplan Veursestraatweg (2007). De Zijdepolder is bebouwd gebied en valt daardoor eigenlijk buiten het bereik van het plangebied van het watergebiedsplan. Er is voor gekozen dit bestemmingsplan alleen te noemen en niet te beschrijven.

Het plangebied omvat de gehele woonwijk ’t Lien, de oostelijke helft van de Smidslaan, een gebied tussen de Veursestraatweg en de Oude Trambaan en een gebied tussen de Veursestraatweg en de Vliet te Leidschendam.



Bijlage 6. Ligging van de veengronden in Polder Zuidgeest

Samenvatting rapport ‘Actualisatie areaal en ligging van de veengronden in Rijnland - Polder Zuidgeest’ van Alterra (2007)

Uit recent onderzoek (van o.a. Alterra) blijkt dat het areaal veengronden in Nederland afneemt. Voor het opstellen van watergebiedsplannen en peilbesluiten heeft het Hoogheemraadschap behoefte aan actuele gegevens over de bodemopbouw. Voor het Hoogheemraadschap Rijnland is vooral de actuele omvang van het areaal veengronden volgens “Het systeem van bodemclassificatie voor Nederland” (De Bakker en Schelling, 1989) van belang.

Doel van het onderzoek is de actuele ligging en omvang van het areaal veengronden in de veenpolders tussen Wassenaar en Voorschoten (polder Zuidgeest) vast te stellen. Dit moet leiden tot een geactualiseerde bodemkaart, schaal 1:25 000 met een indeling waarop veengronden en minerale gronden staan afgebeeld.

De veengronden beslaan op de Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50 000 (1982) 62% van de gekarteerde oppervlakte (1394 ha), de minerale gronden 32% van de gekarteerde oppervlakte. Op de geactualiseerde bodemkaart van polder Zuidgeest, schaal 1: 25 000 beslaan de veengronden 53% van de gekarteerde oppervlakte (, terwijl de minerale gronden 34% van de oppervlakte uitmaken. Het areaal veengronden dat op de geactualiseerde bodemkaart wordt weergegeven is ca 10% kleiner dan op de Bodemkaart van Nederland, schaal 1: 50 000 (1982). De afname van het areaal veengronden wordt voor een groot deel veroorzaakt door de toename van het areaal bebouwd gebied. In de ondergrond van de minerale gronden komt bij een aanzienlijk areaal (252 ha) veen of moerig materiaal voor.

Een minder goede eigenschap van veengronden is een geringe stevigheid van de bovengrond, waardoor de betreding van deze gronden sterk wordt beperkt. De stevigheid van de bovengrond is vooral afhankelijk van het organische stofgehalte en het vochtgehalte van de grond. Door de bovengronden te bezanden kan de stevigheid van de bovengrond worden verbeterd.

In de bijlage is de actuele ligging van het areaal veengronden op kaart, schaal 1:25000 weergegeven. De boorbeschrijvingen zijn digitaal aan de opdrachtgever verstrekt en tevens op CD - ROM in pdf-formaat geleverd.



Bijlage 7. Maaiveldhoogte per peilvak

Maaiveldhoogte per peilvak obv gefilterd Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN-2, 2008) Peilvak Gemiddelde hoogte

(m t.o.v. NAP) Minimale hoogte (m t.o.v. NAP)

Maximale hoogte (m t.o.v. NAP)

Standaarddeviatie(m)

OR-2.01.1.1 -0,120 -0,865 2,017 0,310OR-2.02.1.1 -0,168 -1,561 2,399 0,367OR-2.02.1.2 -0,269 -0,631 0,601 0,221OR-2.03.1.1 -0,077 -0,577 1,555 0,218OR-2.03.2.1 -0,204 -0,709 1,042 0,223OR-2.04.1.1 -0,013 -0,521 1,747 0,236OR-2.05.1.1 -0,109 -0,752 2,323 0,311OR-2.06.1.1 0,030 -0,863 10,909 1,609OR-2.06.1.2 -0,278 -0,894 1,538 0,263OR-2.06.1.3 0,132 -0,665 5,743 0,501OR-2.07.1.1 -0,794 -1,079 0,391 0,140OR-2.07.1.2 -0,302 -0,907 0,909 0,294OR-2.07.2.1 0,513 -0,259 1,369 0,258OR-2.07.HW01 0,497 0,174 1,207 0,186OR-2.08.1.1 -0,363 -1,402 5,966 1,162OR-2.08.1.2 -0,136 -1,028 1,706 0,211OR-2.08.2.1 -1,053 -1,584 0,945 0,593OR-2.08.3.1 0,040 -0,644 1,391 0,346OR-2.08.4.1 0,016 -1,129 0,940 0,247OR-2.08.5.1 -0,797 -1,541 0,141 0,199OR-2.08.6.1 -1,058 -1,451 -0,137 0,222OR-2.08.HW01 -0,012 -0,567 2,375 0,359OR-2.08.OB01 -1,148 -1,742 -0,015 0,238OR-2.09.1.1 0,192 -0,824 5,939 1,080OR-2.09.2.1 -0,754 -1,137 0,110 0,163OR-2.09.2.2 0,453 -0,597 2,044 0,591OR-2.09.2.3 0,374 -1,656 2,329 0,228OR-2.10.1.1 -1,007 -1,669 1,906 0,277OR-2.10.2.1 -0,007 -0,421 1,817 0,404OR-2.10.HW01 -0,334 -0,846 0,110 0,162OR-2.11.1.1 -0,171 -2,422 2,771 0,421OR-2.11.1.2 0,071 -1,449 2,777 0,418OR-2.11.1.3 -0,008 -2,649 2,825 0,592OR-2.11.1.4 0,141 -0,501 1,894 0,802OR-2.11.1.5 0,103 -2,238 2,097 0,594OR-2.11.2.1 0,262 -0,090 0,837 0,146OR-2.11.HW01 0,041 -0,177 0,135 0,099OR-2.12.1.1 -0,395 -3,442 6,597 0,923OR-2.12.1.3 -0,821 -1,404 0,853 0,215OR-2.12.2.1 -0,570 -0,996 0,050 0,264OR-2.12.HW01 -1,141 -1,281 -0,631 0,130OR-2.13.1.1 -0,740 -1,438 0,917 0,260OR-2.13.2.1 -0,924 -1,432 -0,047 0,376OR-2.13.2.2 -0,418 -1,110 0,748 0,209OR-2.13.2.3 -0,226 -1,354 1,150 0,510OR-2.13.HW02 0,158 -0,141 0,377 0,138OR-2.14.1.1 -1,015 -1,758 2,903 0,885OR-2.14.1.2 -0,447 -1,674 1,608 0,572OR-2.14.HW01* - - - -OR-2.15.1.1 -0,335 -0,922 1,842 0,263OR-2.15.1.11 -0,111 -0,723 1,288 0,253OR-2.15.1.12 -0,085 -0,698 0,932 0,308OR-2.15.1.2 -0,606 -2,027 4,214 0,276OR-2.15.1.3 -0,399 -0,822 3,124 0,312OR-2.15.1.4 -0,213 -0,817 1,517 0,255OR-2.15.1.5 -0,201 -0,639 0,819 0,195OR-2.15.1.6oost -0,682 -1,102 0,603 0,126OR-2.15.1.6west 0,403 -0,479 2,524 0,740OR-2.15.1.7 -0,726 -1,091 0,990 0,270



Peilvak Gemiddelde hoogte Minimale hoogte Maximale hoogte StandaarddeviatieOR-2.15.1.8 -0,397 -1,065 1,906 0,422OR-2.15.1.9 -0,168 -0,876 1,055 0,176OR-2.15.2.1 -0,294 -0,845 0,608 0,265OR-2.15.HW01 -0,474 -0,918 0,216 0,225OR-2.16.1.1 -0,747 -3,273 0,380 0,362OR-2.16.2.1 -1,124 -1,586 -0,268 0,250OR-2.17.1.1 -0,094 -1,040 0,609 0,284OR-2.17.2.1 -0,385 -1,093 0,731 0,500OR-2.18.1.1 -0,555 -0,986 0,385 0,233OR-2.18.1.2 -0,054 -0,701 0,730 0,327OR-2.18.2.1 -0,006 -2,757 0,867 0,315OR-2.19.1.1 -0,665 -1,245 0,442 0,245OR-2.19.1.2 -0,468 -0,911 0,607 0,203OR-2.19.1.3 -0,320 -0,861 0,702 0,292OR-2.20.1.1 -0,425 -2,964 2,459 0,328OR-2.20.1.2 -0,481 -3,275 3,232 0,318OR-2.20.1.3 -0,247 -4,692 4,706 0,655OR-2.20.1.4 -0,121 -1,128 1,284 0,321OR-2.20.1.5 0,520 -0,305 1,846 0,187OR-2.20.1.6 -0,059 -1,054 1,024 0,545OR-2.20.1.7 0,001 -0,882 1,484 0,148OR-2.21.1.1 1,570 -0,647 4,118 0,576OR-2.21.2.1 1,666 0,319 5,014 0,641OR-2.21.2.2 0,596 0,298 0,996 0,183OR-2.21.3.1 1,604 0,392 7,468 0,593OR-2.21.4.1 1,767 1,210 5,175 0,376OR-2.21.5.1 1,197 0,907 2,675 0,144OR-2.21.6.1 0,816 -1,062 1,621 0,221OR-2.21.HW01 1,223 -1,347 5,033 0,770RL-013 -0,107 -0,811 1,480 0,591RL-014 0,370 -1,638 2,918 0,301RL-015 -0,368 -0,789 2,391 0,403RL-016A -0,486 -0,907 1,168 0,235RL-016B 0,288 -0,118 0,825 0,275RL-020 0,061 -0,485 1,219 0,257RL-024 -0,029 -0,396 0,952 0,237RL-025 0,091 -0,581 1,047 0,317RL-H-02A-01 1,271 -0,190 5,677 0,548RL-H-02A-02 2,269 1,870 2,521 0,181RL-H-02A-03 1,730 1,281 2,379 0,267RL-H-02A-04 2,507 1,685 3,943 0,431RL-H-02A-05 1,033 0,911 1,125 0,053RL-H-02A-06 1,306 0,898 1,471 0,106RL-H-02A-07 1,503 1,412 1,702 0,059RL-H-02A-08 1,777 1,470 2,545 0,190RL-H-02A-09 3,997 1,557 11,665 1,246RL-H-02B 2,601 -0,356 21,286 1,151RL-H-02B-01 5,257 4,781 6,277 0,207RL-H-02B-02 5,918 5,224 6,967 0,434RL-H-02B-03 3,463 1,105 6,161 0,786RL-H-02B-04 5,140 4,517 5,822 0,293RL-H-03 1,564 0,450 4,061 0,745RL-H-16 2,387 0,461 8,848 1,509RL-HW03 1,047 0,686 1,365 0,184RL-HW05 1,630 1,344 2,159 0,174RL-HW09 0,770 -0,433 2,377 0,870RL-HW19 0,560 -0,532 1,964 0,216RL-N-17C 0,319 -1,033 1,950 0,417RL-OB05 -0,207 -0,347 0,420 0,147RL-OB06 0,099 -2,121 3,214 0,344RL-OB08 -0,035 -0,206 0,404 0,086RL-OB54 1,046 0,008 2,013 0,488RL-OB56 0,166 -0,105 0,801 0,156RL-OB58 -0,288 -0,571 1,029 0,124

* peilvak bestaat volledig uit openwater (tussenboezem) waarvan de hoogte is weggefiltert



Bijlage 8. Maaivelddaling per peilvak

Peilvak Maaivelddaling(cm/jr)

Opmerking

OR-2.03.1.1 -0.49 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.03.2.1 0.02 OR-2.04.1.1 -0.26 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.05.1.1 0.07 OR-2.06.1.1 0.40 OR-2.06.1.2 0.17 OR-2.08.2.1 0.83 OR-2.10.1.1 0.50 OR-2.11.0.1 0.53 OR-2.11.1.1 0.59 OR-2.11.1.2 -0.10 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.11.1.3 0.02 OR-2.11.1.4 -0.02 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.14.1.1 0.70 OR-2.15.1.1 0.10 OR-2.15.1.11 -0.53 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.15.1.12 0.42 OR-2.15.1.2 0.36 OR-2.15.1.3 0.17 OR-2.15.1.4 0.60 OR-2.15.1.5 0.79 OR-2.15.1.6 1.70 waarschijnlijk veroorzaakt door aanleg spoortunnel OR-2.15.1.7 0.84 OR-2.15.1.8 -0.01 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.15.1.9 0.30 OR-2.15.2.1 0.65 OR-2.16.1.1 -0.13 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.16.2.1 1.14 OR-2.17.1.1 -0.05 maaiveldstijging, mogelijk door opbrengen grond OR-2.17.2.1 0.88 OR-2.19.1.1 0.62 OR-2.19.1.2 0.55 OR-2.19.1.3 0.05



Bijlage 9. Flora en Fauna

Legenda tabellen Soorten van tabel 1 Flora en Faunawet Soorten van tabel 2 Flora en Faunawet Soorten van tabel 3 Flora en Faunawet, genoemd in bijlage 1 Vrijstellingenbesluit Soorten van tabel 3 Flora en Faunawet, genoemd in bijlage 4 Habitatrichtlijn

NB. De aantallen in de tabellen geven het aantal kilometerhokken weer waar de soort voorkomt in het deelgebied.

Inventarisatie broedvogels beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)

soortenDeelgebied 1 Zeekleigebied

Deelgebied 2 Polders Vliet

Deelgebied 3 Strandvlakte

Deelgebied 4 Strandwallen

Deelgebied 5 Duinen

Aalscholver 1 0 0 0 2Baardman 0 1 0 0 3Bergeend 1 0 0 0 1Blauwborst 1 0 0 0 3Blauwe Reiger 2 0 1 1 1Boerenzwaluw 5 1 2 4 0 Bontbekplevier 0 1 0 0 0 Boomklever 1 0 1 3 3Boomkruiper 3 2 3 6 4Boomleeuwerik 0 0 0 0 1Boompieper 0 0 0 1 5Bosrietzanger 2 0 1 0 4Bosuil 0 0 0 1 1Braamsluiper 1 0 0 1 10Brandgans 1 1 1 0 0 Bruine Kiekendief 1 2 0 0 1Buizerd 0 1 2 3 5canadese gans 2 1 4 4 10Casarca 0 0 0 1 0 Dodaars 1 0 0 0 2Draaihals 0 0 0 0 1Duinpieper 0 0 0 0 1Ekster 10 3 4 5 11Engelse Kwikstaart 1 0 0 2 0 Fazant 3 1 5 4 7Fitis 9 2 5 5 12Fuut 7 2 3 4 5Gaai 4 1 4 5 7Gekraagde Roodstaart 0 0 0 2 5Geoorde Fuut 0 1 0 0 10Gierzwaluw 9 3 3 1 2Glanskop 0 0 1 3 5Goudhaan 0 0 1 4 3Goudvink 0 0 1 1 5Grasmus 7 0 1 2 12Graspieper 0 0 0 0 5Grauwe Gans 1 0 0 0 0 Grauwe Vliegenvanger 2 0 1 4 2Groene Specht 0 0 2 6 4Groenling 8 3 4 6 3Grote Bonte Specht 5 2 4 5 6Grote Karekiet 0 1 0 0 3Grote Lijster 0 0 1 1 0 Grutto 4 1 5 1 0 Halsbandparkiet 3 0 1 3 2Havik 0 0 0 0 1Heggenmus 7 3 5 6 12Holeduif 2 1 1 5 4Houtduif 11 3 5 6 11Houtsnip 0 0 1 1 0 Huismus 10 3 4 6 3







Deelgebied 5 Duinen

Huiszwaluw 2 1 0 2 0 IJsvogel 0 1 4 5 0 Indische Gans 0 1 0 0 0 Kauw 11 3 5 6 8Kievit 5 1 5 4 4Klein Waterhoen 0 0 0 0 1Kleine Bonte Specht 0 0 0 1 0 Kleine Karekiet 4 1 2 1 6Kleine Mantelmeeuw 2 0 0 0 1Kleine Plevier 1 1 0 2 9Kleinst Waterhoen 0 0 0 1 0 Kluut 1 2 0 0 0 Kneu 3 0 1 3 11Knobbelzwaan 6 1 2 3 2Koekoek 2 0 0 3 7Kokmeeuw 1 0 0 0 0 Kolgans 0 0 1 1 0 Koolmees 11 3 5 6 12Krakeend 2 2 3 1 5Kramsvogel 0 0 0 0 2Krooneend 0 1 0 0 4Kuifeend 3 1 2 4 6Kuifleeuwerik 0 0 0 0 3Kwartelkoning 1 0 0 0 3Matkop 0 0 1 1 1Meerkoet 11 3 5 6 8Merel 11 3 5 6 11Muskuseend 1 0 0 0 0 Nachtegaal 1 0 1 2 12Nachtzwaluw 0 0 0 0 1Nijlgans 4 2 4 2 7Oeverloper 0 0 0 0 1Ooievaar 0 0 1 3 0 Paapje 0 0 0 0 4Pijlstaart 0 1 0 0 0 Pimpelmees 10 3 5 6 9Porseleinhoen 0 1 0 0 2Putter 4 1 3 5 1Rietgors 2 1 0 0 6Rietzanger 1 0 0 0 3Ringmus 0 0 0 0 2Roerdomp 0 1 0 0 2Roodborst 9 3 5 6 7Roodborsttapuit 0 0 0 0 7Roodmus 0 0 0 0 2Rosse Stekelstaart 0 1 0 0 0 Scholekster 8 2 5 5 4Slobeend 1 0 4 1 1Smient 0 1 0 0 0 Snor 1 0 0 0 0 Sperwer 0 0 0 1 0 Spotvogel 5 0 0 0 1Spreeuw 11 3 4 6 6Sprinkhaanzanger 0 0 0 0 7Staartmees 4 0 0 5 5Stormmeeuw 1 0 0 0 7Tafeleend 0 0 0 0 4Tapuit 0 0 0 0 2Tjiftjaf 10 3 5 6 11Torenvalk 1 0 1 1 4Tortelduif 0 0 0 1 4Tuinfluiter 5 2 5 2 10







Deelgebied 5 Duinen

Tureluur 1 1 5 1 0 Turkse Tortel 11 3 2 6 3Veldleeuwerik 1 0 0 1 0 Vink 5 2 4 6 5Visdief 1 0 1 0 0 Waterhoen 10 3 4 5 5Wielewaal 0 0 0 0 1Wilde Eend 11 3 5 6 10Winterkoning 11 3 5 6 12Wintertaling 1 0 0 0 0 Witte Kwikstaart 5 1 2 3 2Woudaap 0 0 0 0 1Wulp 0 0 0 1 0 Zanglijster 9 3 5 6 5Zilvermeeuw 2 0 0 0 2Zomertaling 1 0 0 0 0 Zwarte Kraai 10 3 5 6 12Zwarte Mees 0 0 0 1 0 Zwarte Roodstaart 1 0 0 0 0 Zwarte Specht 0 0 0 0 1Zwartkop 7 3 5 6 9

(alle inheemse vogelsoorten vallen onder tabel 2 van de Flora en Faunawet)

Inventarisatie zoogdieren beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)





Deelgebied 5 Duinen

Baardvleermuis 3 0 1 4 4Bosmuis 5 1 2 3 15 Bunzing 13 2 17 6 1 Dwergmuis 2 0 0 0 4 Dwergspitsmuis 0 0 1 1 11 Eekhoorn 1 0 2 10 16Egel 10 4 6 3 0 Franjestaart 1 0 0 1 1Gewone bosspitsmuis 6 1 6 4 16 Gewone dwergvleermuis 30 9 14 16 25Gewone grootoorvleermuis 5 0 3 6 10Haas 7 1 12 5 6 Hermelijn 1 0 6 2 4 Huisspitsmuis 5 1 4 1 0 Konijn 5 2 4 0 0 Laatvlieger 13 4 1 8 10Meervleermuis 25 8 8 3 7Mol 6 1 1 4 1 Ree 5 0 0 4 19 Rosse vleermuis 9 1 8 8 14Rosse woelmuis 4 0 4 4 15 Ruige dwergvleermuis 14 4 6 3 3Veldmuis 3 1 2 3 8 Vos 16 1 13 15 30 Waterspitsmuis 0 0 0 0 2Watervleermuis 16 6 13 14 25Wezel 0 0 1 0 2 Woelrat 25 7 17 15 9

Inventarisatie reptielen en amfibieën beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)





Deelgebied 5 Duinen

zandhagedis (enige reptiel) 3 0 0 3 28bastaardkikker 1 0 0 0 2 bruine kikker 5 0 2 3 23 gewone pad 7 1 2 3 24







Deelgebied 5 Duinen

groene kikker onbepaald 10 1 4 0 13kamsalamander 0 0 0 0 4kleine watersalamander 3 0 1 1 12 rugstreeppad 5 0 0 1 27

Inventarisatie dagvlinders beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)





Deelgebied 5 Duinen

Groot geaderd witje 0 0 0 0 1Rouwmantel 4 0 0 0 6

Inventarisatie vissen beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)





Deelgebied 5 Duinen

Bittervoorn 1 0 0 0 0 Kleine modderkruiper 3 0 0 0 4

Inventarisatie mieren beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)





Deelgebied 5 Duinen

behaarde rode bosmier 0 0 0 0 5kale rode bosmier 0 0 0 0 6

Inventarisatie vaatplanten beschermd door Flora en Faunawet per deelgebied (Natuurloket, 2006)





Deelgebied 5 Duinen

Aardaker 1 0 0 0 2 Akkerklokje 11 2 4 4 5 Bijenorchis 0 0 0 0 1Blaasvaren 1 0 0 0 0 Blauwe zeedistel 2 0 0 0 14Bokkenorchis 0 0 0 0 1Brede orchis 0 0 1 0 1Brede orchis + Rietorchis 0 0 0 1 3Brede wespenorchis 3 0 1 4 29 Breed klokje 0 1 1 1 2 Daslook 10 2 3 5 1Gele helmbloem 20 5 6 7 2Gevlekte orchis 0 0 1 0 3Gewone dotterbloem 11 5 7 4 6 Gewone vogelmelk 17 6 15 12 12Grasklokje 3 2 2 3 2 Grote kaardebol 13 3 1 0 4 Grote keverorchis 0 0 1 1 4Gulden sleutelbloem 0 0 1 0 0 Jeneverbes 0 0 0 0 1Klein glaskruid 3 3 4 3 4Kleine maagdenpalm 5 2 3 5 1 Knikkende vogelmelk 5 0 2 4 1 Koningsvaren 0 1 1 1 1 Kruisbladgentiaan 0 0 0 1 26Moeraswespenorchis 0 0 0 0 2Muurbloem 2 1 1 0 0 Parnassia 0 0 0 0 10Prachtklokje 14 1 1 1 1Rietorchis 7 1 6 2 11Ruig klokje 5 0 4 5 5Slanke gentiaan 0 0 0 0 3Steenanjer 3 0 0 0 0 Steenbreekvaren 1 1 0 0 2Stijf hardgras 0 1 0 0 0







Deelgebied 5 Duinen

Tongvaren 5 2 1 4 4Vleeskleurige orchis 0 0 0 0 4Waterdrieblad 0 0 2 1 1Wilde herfsttijloos 0 0 0 2 0 Wilde kievitsbloem 0 1 1 1 0 Wilde marjolein 7 1 2 0 0 Zomerklokje 0 1 0 0 0 Zwanenbloem 28 9 19 10 8 Zwartsteel 0 1 0 0 2



Bijlage 10. Natuurtoets Watergangen zuidwest Rijnland tbv baggeronderhoud (2007)

2 LITERATUURONDERZOEK EN TOETSING

Het onderzoek dat in dit hoofdstuk per soortgroep wordt weergegeven betreft de toetsing van reeds bestaande inventarisatie- en verspreidingsgegevens aan de biotoopbeoordeling en aan de te verrichten werkzaamheden, op grond waarvan wordt vastgesteld of eventueel nadere veldinventarisatie gewenst is.Op te verwachten soorten dan wel de noodzaak tot veldinventarisatie wordt bij de verschillende soort-groepen nader ingegaan.

2.1 Vissen, amfibieën en reptielen

Beschikbare gegevens en biotoopbeoordeling

VissenVerspreidingsgegevens (de Nie 1996/1998; Ravon 24/'06) maken duidelijk dat in deze regio tenminste twee ontheffingsplichtige vissoorten kunnen worden verwacht: de Kleine modderkruiper (tabel 2 AMvB) en de Bittervoorn (tabel 3 AMvB). Voorts is in de regio ook Rivierdonderpad (tabel 2 AMvB) aangetroffen.

In de databank van Het Natuurloket zijn voor deze regio nauwelijks substantiële onderzoeksgegevens beschikbaar: op enkele plekken echter bevestigen registraties de bovenstaande verspreidingsgegevens. Andere beschermde vissoorten zijn hier niet te verwachten.

AmfibieënUit verspreidingsgegevens blijken beschermde soorten te kunnen worden verwacht als Gewone pad, Bruine kikker, Groene kikkers en Kleine watersalamander (Bergmans 1986; Creemers 1996; Ravon 24/'06).

Voorts is van recentere datum het voorkomen van de Rugstreeppad in deze regio bekend (Ravon 24/'06), vooral in de zone van het oude duinlandschap doch ook op locaties elders waar de soort voor zijn leefomgeving vooral anticipeert op ruderale omstandigheden (zie ook Lânka 1985/1992; Musters 1992; Rijsewijk 2006; Stumpel 2006). Alhoewel deze soort in het seizoen waarin wordt gebaggerd zich in zijn landbiotoop ophoudt vallen de vaste voortplantingsplaatsen onder art. 11 van de Flora en faunawet ('vaste verblijfplaatsen', zie § 4.2, zie ook DLG 2006) welke onder het soortregiem van tabel 3 AMvB valt.

ReptielenUit verspreidingsgegevens blijkt dat de Ringslang in deze regio nog niet wordt aangetroffen (Ravon 24/'06). Indien toch aanwezig kan dat slechts grotere aaneengesloten oppervlakten moerasha-bitat betreffen: terrein waar een (groot) deel van het jaar het waterpeil net boven het maaiveld staat. Indien aanwezig worden deze met werkzaamheden geheel ontzien. Andere mogelijk voorkomende reptielen hebben géén binding met water.

Conclusie vissen, amfibieën en reptielen In de te baggeren watergangen kunnen, gezien de literatuurgegevens en biotoopbeoordeling, naast beschermde soorten die onder de landelijke vrijstelling vallen, wellicht ook vissen van tabel 2 of 3 AMvB worden verwacht. Deze soorten kunnen bij aanwezigheid door de baggerwerkzaamheden worden bedreigd, mede gezien hun typisch 'verschuilende' vluchtpatroon (zie ook § 3.4), en ver-gen dan ook nadere veldinventarisatie.Ondiepe oeverzones of kleinere watertjes kunnen een functie vervullen als vaste voortplantings-plaats van de Rugstreeppad (tabel 3 AMvB/ art 11 Ff-wet). Dit vergt nadere veldinventarisatie.



Met het visonderzoek wordt tevens gekeken naar eventueel aanwezige, ontheffingsplichtige wa-terkevers en mollusken (zie ook § 2.5).

De op grond van de beschikbare gegevens te verwachten beschermde soorten in het onderhavige on-derzoeksgebied zijn weergegeven in tabel 2 (blz. 18).

2.2 Zoogdieren


Grondgebonden zoogdierenVan de soorten welke volgens de verspreidingsgegevens (Broekhuizen 1992) in de regio zijn aange-troffen vallen, gezien de situatie en biotoopomstandigheden, slechts beschermde soorten welke in de algemene vrijstellingslijst zijn opgenomen (tabel 1 AMvB, zie 'Gedragscode' § 5.2). Zo kunnen hier soorten als Egel, Mol, Wezel, Bunzing, Hermelijn, Woelrat, Bruine rat, diverse soorten spits-, woel- en andere muizen, soorten als Haas en Konijn e.d. worden verwacht (Broekhuizen 1992). Van de ontheffingsplichtige soorten welke een zekere waterbinding hebben zou men kunnen denken aan Waterspitsmuis en Noordse woelmuis: deze vergen echter grotere aaneengesloten zones met een moerassige biotoop terwijl ze tevens zodanig mobiel zijn dat baggerwerkzaamheden géén natuurscha-de aan deze soorten veroorzaakt mits moerassige oeverzones met zwaar materieel zowel als met het op de kant zetten en/of spreiden van bagger, geheel worden ontzien. Bovendien laten verspreidingsgegevens zien dat ze in deze regio nog niet eerder zijn aangetroffen, óók niet in moerassige natuurgebieden (zie ook Mosterd 1995; Dijkstra 1997): dit sluit die soorten niét uit (gezien het zeer beperkte onderzoek dat aan die verspreidingsgegevens ten grondslag ligt) maar maakt de kans op aanwezigheid anderzijds beperkt.

Wel kunnen ter plaatse waar baggermaterieel wordt aangevoerd en te water wordt gelaten dan wel waar met een kraan vanaf de oever wordt gewerkt, in elke situatie soorten worden bedreigd die hun biotoop vinden in oeverzones, tussen dichte vegetatie of in holletjes, zoals Egel, Mol, Woelrat, Bruine rat en muizensoorten (soorten van tabel 1 AMvB): dit vergt zorgvuldig werken volgens de 'Gedrags-code' en het 'Werkprotocol'. Andere beschermde soorten zijn zodanig schuw en mobiel dat ze bij bedreiging tijdig uit de gevaren-zone zullen wegvluchten.

VleermuizenDeze ondervinden van de werkzaamheden géén significant effect, óók de soorten welke foerageren boven water en oeverzones niet (zie ook Kapteyn 1995; Limpens 1997; Haarsma 2003). Er wordt daarom ook niet nader op deze soortgroep ingegaan.

Conclusie zoogdieren Op de onderzoekslocatie worden, gezien literatuurgegevens en biotoopbeoordeling, slechts be-schermde grondgebonden soorten verwacht die alle onder de algemene landelijke vrijstelling val-len (tabel 1 AMvB, zie tabel 2 blz. 18): deze vergen géén nadere veldinventarisatie doch vergen waar nodig wel zorgvuldig toepassen van de 'Gedragscode' en het 'Werkprotocol'. Vleermuizen ondervinden geen natuurschade van baggerwerkzaamheden: derhalve vergen deze evenmin nadere veldinventarisatie.

2.3 Broedvogels

Beschikbare gegevens Ongetwijfeld kunnen er op alle werklocaties vele en verschillende soorten broedende vogels worden aangetroffen (Hustings 2002). Omdat echter wordt gebaggerd buiten de broedtijd en er géén bomen langs oevers worden gekapt kan ook géén verstoring van broedende vogels of van vaste verblijfplaat-sen van holtenbroedende standvogels plaatsvinden.



Conclusie broedvogels Gezien de werkmethode en -periode (zie 'Gedragscode') kunnen géén vogels worden verstoord zodat ook géén veldinventarisatie nodig is.

2.4 Vaatplanten en andere vegetatieve soorten


VaatplantenUit de databank van Het Natuurloket blijkt dat in een enkel uurhok het ontheffingsplichtige Waterdrieblad is aangetroffen: deze soort vergt echter een minder voedselrijk watermilieu dan in de te onderzoeken watergangen is aan te treffen (Weeda 1988; v.d. Meijden 2000). Wellicht zouden voorts enkele ontheffingsplichtige oeverplanten kunnen worden verwacht. Dit betreft dan echter vooral natuurvriendelijke, drassige oeverhabitats welke ook ongeschikt zijn om met zwaar materieel te belasten: indien aanwezig zullen die soorten dus géén natuurschade ondervinden. Wel kan een beschermde soort als Zwanenbloem (tabel 1 AMvB) bedreiging door baggerwerkzaamheden on-dervinden.

Korstmossen en paddenstoelenVan deze soortgroepen zijn in Nederland thans géén soorten beschermd: er zijn echter wel lange Rode Lijsten (LNV 2004). Gezien de biotoop van oeverzones zijn er ook géén bijzondere soorten te ver-wachten (Korstmossen: Aptroot 1998; van Herk 2004; paddenstoelen: Nauta 1995; Gerhardt 1997/1999).

MossenVan de mossen zijn in Nederland slechts 5 soorten wettelijk beschermd. De specifieke groeiplaatsen zijn echter niet in deze regio te verwachten en zouden door baggerwerkzaamheden ook géén natuur-schade ondervinden (zie ook Dort 2002).

Conclusie vegetatieve soorten Met betrekking tot alle vegetatieve soorten worden in de te onderzoeken wateren en onder de condities waarmee de baggerwerkzaamheden worden uitgevoerd, gezien de biotoopomstandigheden géén soor-ten van tabel 2 of 3 AMvB verwacht: dit behoeft dan ook géén nadere veldinventarisatie.

2.5 Ongewervelde soorten

Beschikbare gegevens Bij ongewervelden moet men niet alleen denken aan vlinders, libellen, sprinkhanen en 'overige onge-wervelden' zoals mieren, kevers (land en water), kreeftachtige, weekdieren e.d. maar ook aan larven van deze ongewervelden. Deze groepen kennen eveneens beschermde soorten welke deels ook sterk op water en oeverzones zijn aangewezen, waaronder ook enkele soorten die zijn opgenomen in tabel 2 AMvB en diverse soorten in tabel 3 AMvB.

InsectenEen soort welke zodanig op water is aangewezen dat baggerwerkzaamheden tot natuurschade zouden kunnen leiden (omdat de larven in Krabbenscheerpollen overwinteren, zie Dijkstra 2002) is de libel Groene glazenmaker. Deze heeft zijn verspreiding echter aanzienlijk oostelijker liggen (oostelijk van de Gouwe, zie LNV 2001; de Vries 2003; Provincie Zuid-Holland 2004). De regio biedt voor ándere watergebonden insecten uit tabel 2 of 3 AMvB geen geschikte biotoopom-standigheden (dagvlinders: Wynhoff 1995; Bink 1992; Bos 2006; sprinkhanen: Odé 1997; Kleukers 2004; mieren: Peeters 2004).

Overige ongewervelden



Alhoewel verspreidingsgegevens ook voor de wijdere regio weinig aanknopingspunten bieden om beschermde soorten te verwachten (Drost 1992; Janssen 2004; Gittenberger 2004), komt dat deels door zeer gebrekkig onderzoek, met name naar waterkevers. Gezien de biotoop zou het voorkomen van waterkevers waaronder enkele soorten van tabel 3 AMvB, of een zoetwatermollusk als Platte schijfhoorn, hier op de voorhand niet geheel kunnen worden uitgesloten.

Conclusie ongewervelden Op de onderzoekslocatie kunnen gezien de verspreidingsgegevens, vrijwel géén ontheffingsplichtige insecten of overige ongewervelden worden verwacht: een eventuele, heel kleine kans op aanwezigheid van (ontheffingsplichtige) waterroofkevers of Platte schijfhoorn wordt samen met het visonderzoek nader gecontroleerd.

3 AANVULLEND VELDONDERZOEK

3.1 Conclusie literatuurstudie t.b.v. veldinventarisatie

Uit hoofdstuk 2 blijkt dat er in de te onderzoeken wateren in de betreffende onderzoeksregio slechts beperkt watergebonden ontheffingsplichtige soorten kunnen worden aangetroffen: dit betreft slechts enkele vissoorten, Rugstreeppad en broedvogels, naast een heel kleine kans op een onthef-fingsplichtige waterroofkever of de mollusk Platte schijfhoorn. Daarvan kunnen de broedvogels en individuele dieren van de Rugstreeppad in het seizoen dat er wordt gebaggerd, géén natuurschade ondervinden. In verband met natuurschade is dus slechts veldinventarisatie nodig naar vaste voortplantingsplaatsen van Rugstreeppad en de uitsluitend watergebonden soorten.

Verspreidingsgegevens en biotoop geven aan dat er in de waterelementen en aangrenzende oeverzones wél ook andere beschermde soorten zijn te verwachten, zoals amfibieën, zoogdieren, vaatplanten, in-secten en overige ongewervelden (zie tabel 2 blz. 18). Deze zijn echter op de algemene landelijke vrij-stellingslijst geplaatst en/of ondervinden van baggerbeheer géén natuurschade en vergen dus ook geen nadere veldinventarisatie.

3.2 Bevindingen veldinventarisatie

Onderzoeksmethoden De veldinventarisaties hebben plaatsgevonden in 2007.

Onderzoeksmethode RugstreeppadIn de periode tussen 31 mei en 5 juni heeft inventarisatie van voortplantingsplaatsen van Rugstreeppad plaatsgevonden, op een moment in het seizoen dat overal elders in Zuid-Holland Rugstreeppadden roepend zijn vastgesteld. Op 7 juli is in de zone waar de soort met name kan worden verwacht, een tweede controleronde gehouden.

Voor veldinventarisatie van amfibieën wordt te werk gegaan volgens de methode die wordt beschre-ven in de handleiding van Groenveld & Smit (2001), samengesteld door de Werkgroep Monitoring van de Stichting Reptielen, Amfibieën en Vissen Nederland (RAVON) en het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Inventarisaties maken gebruik van het feit dat de soort zich tijdens de voortplantingsperiode concentreert op daarvoor geschikte, ondiepe plekken in het water: in ondiepe oeverzones maar ook in (zeer) kleine watertjes, poelen, greppels en plasjes, dikwijls zelfs in tijdelijke regenplassen of volgelo-pen wielsporen. Buiten de voortplantingsperiode leeft de Rugstreeppad zeer verspreid in een landbiotoop waarbij het leefgebied veel groter is dan de locatie waar ze tijdens de voortplanting worden waargenomen: er worden afstanden tussen voortplantingsplaats en landbiotoop afgelegd van 2 tot soms 3 kilometer.



Het hoogseizoen van de voortplanting valt, alhoewel afhankelijk van temperatuursverloop, globaal in de periode vanaf half april tot half juni. In nachten met een voldoende hoge nachttemperatuur wordt hierbij het terrein doorkruist en afge-speurd naar de (nachtelijke) lokroep waarmee rugstreeppadden elkaar in de voortplantingstijd opzoe-ken.Behalve het traceren van de lokroep kan tevens gebruik worden gemaakt van draagbare geluidsapparatuur waarmee de lokroep ten gehore wordt gebracht en vervolgens wordt geluisterd naar antwoord.Op grond van de waargenomen lokroep wordt de locatie zo goed mogelijk getraceerd en indien be-reikbaar, worden met een sterke lamp de (voortplantings-)locaties bezocht en de omvang van de popu-latie indicatief vastgesteld.

Onderzoeksmethode waterorganismenIn september en oktober heeft vervolgens inventarisatie naar waterorganismen plaatsgevonden, te weten in de periode vanaf 8 september t/m 8 oktober. Dit heeft steekproefsgewijs plaatsgevonden, waarbij moet worden bedacht dat in alle wateren van eenzelfde systeem, zelfs indien plaatselijk door stuwtjes gescheiden, ook dezelfde waterorganismen kunnen worden verwacht, afhankelijk van de aanwezige soms kleinschalige habitatplekken binnen watergangen. De bemonsteringslocaties worden zodanig gekozen dat daarmee een getrouw beeld van alle in het plangebied voorkomende wateren wordt verkregen. Er wordt tevens door keuze van de visplaatsen, gebaseerd op specifieke habitatplekken, met extra aandacht gespeurd naar mogelijk hier te verwachten ontheffingsplichtige soorten.

De steekproeven zijn uitgevoerd met een groot schepnet met afmetingen van ca. 40x80 centimeter, een steel van circa twee meter en een maaswijdte van ca. 3x5 millimeter welke voldoende klein is om ook zeer kleine visjes mee te kunnen vangen. Vanwege de daarvoor noodzakelijke kennis over en ervaring met het gedrag en de beoordeling van de lokale biotoop zijn deze werkzaamheden uitgevoerd door een ter zake gespecialiseerde deskundige op het gebied van de kleinere ontheffingsplichtige vissoorten en andere kleine waterorganismen. Met de steekproeven is tevens vastgesteld in hoeverre wellicht ook waterkevers, mollusken en/of (lar-ven van) amfibieën in deze watergangen voorkomen.

Bevindingen onderzoek Rugstreeppad Vanaf 31 mei t/m 5 juni is het gehele gebied 's nachts doorkruist en is geluisterd naar de lokroep. Op 7 juli is in de zone waar de soort met name wordt verwacht (en ook in de eerste ronde is aangetroffen), een controleronde gehouden. Daarbij werden in de te onderzoeken watergangen met name in de overgangszone tussen jong- en oud duinlandschap een drietal voortplantingsplaatsen vastgesteld (zie figuur 2; precieze locaties zie Bijlage 1): bij Wassenaerbrug en op twee locaties bij Rijksdorp (Lentevreugd en Wassenaarse slag, zie ook foto's Bijlage 4). Tevens werd een locatie vastgesteld bij de Landscheidingsweg (bij landgoed Roggewoning). Deze laatste locatie valt echter buiten de te onderzoeken wateren terwijl de dichtstbijzijnde, te baggeren watergang geheel ongeschikt is als voortplantingsplaats.



Figuur 2: voortplantingslocaties Rugstreeppad

Bevindingen onderzoek waterorganismen

Condities watergangenIn veel watergangen is een dikke baggerlaag aanwezig, soms zelfs zonder noemenswaardige waterlaag, terwijl in andere wateren tussen houtopstanden dikke lagen blad aanwezig zijn (zie ook foto's blz. 8 en 9). Sommige watergangen waren geheel bedekt met kroos. Dergelijke omstandigheden brengen met zich mee dat er zo goed als géén vissen aanwezig zijn.

Aangetroffen vissenEr zijn diverse vissoorten aangetroffen, waaronder veel niet-beschermde soorten zoals Zeelt, Paling, Snoek, Snoekbaars, Tiendoornige stekelbaars, Driedoornige stekelbaars, Karper, Kroeskarper, Bra-sem, Kolblei, Ruisvoorn en Blankvoorn. Bovendien is Pos vastgesteld, een soort die niet vaak bij steeknetinventarisaties worden aangetroffen. Dit betreft overigens allemaal onbeschermde soorten waarvan de Kroeskarper wél op de Rode Lijst staat.

Daarnaast zijn verspreid over het gebied, twee beschermde soorten aangetroffen: de Kleine modder-kruiper van tabel 2 AMvB en Bittervoorn van Tabel 3 AMvB en de Rode Lijst. Beide soorten zijn ook bij andere inventarisaties van GroenTeam in omringende/aansluitende gebieden aangetroffen (Groen-Team 2004 t/m 2007). Opvallend is dat de vangstlocaties zowel van Bittervoorn als van Kleine modderkruiper, qua type wa-tergang nogal uiteenlopen wat is geïllustreerd met enkele foto’s van uiteenlopende karakters van die vangstlocatie (zie Bijlage 4).



Tabel 2: mogelijk op de locatie te bedreigen, door de Ff-wet beschermde soorten

Overige waterorganismenOp meerdere plaatsen is zoetwatermossel aangetroffen, een belangrijke habitatvoorwaarde voor Bittervoorn. Platte schijfhoorn als ontheffingsplichtige mollusk is nergens aangetroffen. Bovendien zijn in wateren larven van Kleine watersalamander en groene kikkers aangetroffen. In mei werden ook veel adulte exemplaren van gewone pad, van Meerkikker en van Bastaardkik-ker op het land, ook op wegen, waargenomen. Als waterkever zijn Cybister lateralimarginalis (Tuimelaar), Graphodorus cineraeus en Hydrop-hilus piceus (Spinnende watertor) aangetroffen: deze zijn géén van alle beschermd, in grote delen van Nederland wel schaars aangetroffen doch plaatselijk in het veenweidelandschap soms talrijk. Bovendien is Staafwants (Ranatra linearis) gevangen. Op diverse plaatsen in het gebied is Zwanenbloem aangetroffen.

3.3 Conclusies natuuronderzoek

Resultaten literatuur- en veldonderzoek In samenhang tussen literatuuronderzoek, biotoopbeoordeling en een aanvullende veldinventarisatie kan worden vastgesteld dat, naast broedvogels, in de watergangen in deze omgeving meerdere onthef-fingsplichtige soorten zijn aangetroffen welke met baggerwerkzaamheden bedreiging of verstoring zouden kunnen ondervinden:



a) In de watergangen (c.q. het watervoerende profiel) zijn voornamelijk onbeschermde waterorganis-men aangetroffen, met uitzondering van verschillende amfibieën, (vaste voortplantingsplaatsen van) Rugstreeppad, Kleine modderkruiper, Bittervoorn en Zwanenbloem.

Er is niet geïnventariseerd naar en in bredere moerassige/ natuurvriendelijke oeverzones waar wel-licht incidenteel ook ontheffingsplichtige soorten als Waterspitsmuis en Ringslang aanwezig zou-den kunnen zijn: deze worden geheel met de werkzaamheden ontzien.

De Rugstreeppad is een soort van tabel 3 AMvB, de overige amfibieën en Zwanenbloem zijn soor-ten van tabel 1 AMvB (algemene vrijstelling), de Kleine modderkruiper is vermeld in tabel 2 AMvB en de Bittervoorn in tabel 3 AMvB (zie § 4.2).

Met uitzondering van de Rugstreeppad, waarvan de voortplantingsplaatsen specifieke locaties be-treffen, kunnen de overige soorten overal in de watergangen worden aangetroffen.

b) De onbeschermde soorten betroffen diverse algemene vissoorten, waterkevers, wantsen en wateren oeverplanten. Hierop zijn de genoemde verbodsbepalingen niet van toepassing doch wel de wet-telijke zorgplicht (art. 2 Ff-wet).

c) In de directe omgeving van de watergangen kunnen nog andere beschermde soorten van tabel 2 of 3 AMvB worden verwacht zoals broedvogels maar wellicht ook in een enkele situatie een soort als Waterspitsmuis, Ringslang of planten.

Het broedseizoen wordt echter grotendeels zoveel mogelijk gemeden, ten minste vanaf half maart tot eind mei.

Bovendien worden met de werkzaamheden drassige oeverzones, bij de gratie van een drassige con-ditie ook de meer waardevolle maar ook kwetsbare habitats, worden gemeden met zowel zwaar ma-terieel als met het op de kant zetten en/of spreiden van bagger.

Indien dit in uitzonderingssituaties tóch niet haalbaar is dient op die locaties uitgebreid nader on-derzoek te worden verricht.

Op de minder drassige oevers zijn slechts enkele soorten van tabel 1 AMvB te verwachten (zorg-plicht).

De wettelijke consequenties van het voorgaande zijn weergegeven in § 5.1. De fysieke aard van bag-gerwerkzaamheden brengt in de watergangen kans op verstoring en bedreiging van dieren, c.q. natuur-schade, met zich mee (zie ook § 5.1). Naast strikt beschermde broedvogels, niet-beschermde soorten en beschermde soorten welke onder de algemene landelijke vrijstelling vallen (zie § 4.2), betreft die dreigende natuurschade ook de soorten Rugstreeppad, Kleine modderkruiper en Bittervoorn, mede vanwege hun kenmerkende gedrag en le-venscyclus (zie § 3.4).

Gunstige staat van instandhouding

Kleine modderkruiperDe Kleine modderkruiper staat in Bijlage II van de Europese Habitatrichtlijn (REG 1992/ 1997). Dit betreft dieren plantensoorten van communautair belang voor de instandhouding waarvan aanwijzing van speciale beschermingszones vereist is. Deze speciale beschermingszones zijn inmiddels aangewe-zen en het onderzochte plangebied valt daar niet onder. Voorts is de soort vermeld in tabel 2 AMvB omdat ook in Nederland de gunstige staat van instandhouding in het geding kan zijn.Echter de wateren van West-Nederland vormen het belangrijkste leefgebied: hier komt de Kleine modderkruiper algemeen voor. Daarbij blijkt in de praktijk dat de populaties in geschikte biotopen ondanks regelmatig baggeronderhoud, over de lange termijn kennelijk niet worden geschaad. Boven-dien is de aaneengesloten lengte aan te baggeren watergangen relatief gering zodat de meeste water-gangen in de directe omgeving thans ongemoeid blijven. Gezien al die aspecten komt, ondanks de verstorende werkzaamheden, de duurzame instandhouding van de soort modderkruiper daarmee niét in gevaar, nog afgezien van het feit dat verstoring en bedrei-ging met mitigerende maatregelen maximaal worden voorkomen (zie 'Werkprotocol' Bijlage 3).



BittervoornDe Bittervoorn staat in Bijlage II van de Europese Habitatrichtlijn (REG 1992/ 1997). Dit betreft dieren plantensoorten van communautair belang voor de instandhouding waarvan aanwijzing van speciale beschermingszones vereist is. Deze speciale zones zijn inmiddels aangewezen en het onderzochte plangebied valt daar niet onder. De soort staat tevens op de Nederlandse Rode Lijst als kwetsbaar (LNV 2004) en is daarom vermeld in tabel 3 AMvB onder Bijlage 1. De bescherming van deze vis is vooral gericht op de achteruitgang (in geheel Europa) door toenemen-de eutrofiëring waardoor met name de mosselstand sterk achteruit gaat. Van deze soort is de gunstige staat van instandhouding ook in Nederland duidelijk in het geding. De soort wordt vooral nog aangetroffen in het veenweide- en plassengebied van Utrecht en Noord- en Zuid-Holland, in Noordwest-Overijssel en in het rivierengebied. Ook dáár is de soort kwetsbaar van-wege eutrofiëring, mede in relatie tot zoetwatermossels. Van deze soort kon tot heden evenmin een relatie worden vastgesteld tussen achteruitgang van de po-pulaties en baggerwerkzaamheden, waarbij dezelfde omstandigheden met betrekking tot de baggerac-tiviteit gelden als bij Kleine modderkruiper. Ook voor de Bittervoorn wordt er derhalve van uitgegaan dat de gunstige staat van instandhouding met het baggerbeheer niét in gevaar komt.

RugstreeppadDe Rugstreeppad staat in Bijlage IV van de Europese Habitatrichtlijn (REG 1992/1997). Dit betreft dieren plantensoorten van communautair belang voor de instandhouding waarvan een strikte be-scherming van de habitat (vaste voortplantingsplaatsen) en de individuele dieren bestaat. De soort is voorts vermeld in tabel 3 AMvB omdat ook in Nederland de gunstige staat van instandhouding in het geding kan zijn.De laatste jaren is vastgesteld dat de soort zich onder meer in West-Nederland doch ook in de IJssel-meerpolders, de wijde regio van Amsterdam, in Zeeland, in zandgebieden (Veluwe, Oost-Nederland) en in duingebieden in toenemende mate uitbreidt. Dit is mede het gevolg van het feit dat deze pionier-soort in Nederland, naast zijn natuurlijke habitat zoals in duingebieden, in toenemende mate gebruik maakt van ruderale terreinen, met name zand- en grondlichamen voor stadsuitbreidingen en infrastruc-tuur, losse tuingronden e.d. In het onderhavige onderzoeksgebied zijn de voortplantingsplaatsen van de soort in de randzone van zijn natuurlijke habitat aangetroffen (poelen, ondiepe moerasachtige oeverzones). Mede omdat in het jonge duingebied slechts schaars geschikte wateren voor voortplanting aanwezig zijn, vormen de aan-getroffen voortplantingslocaties de voorwaarde waaronder de soort in de duinen als natuurlijke habitat, voorkomt. Daarmee komt door baggerwerkzaamheden de gunstige staat van instandhouding van de lokale populatie van deze soort, in gevaar.

Soorten vermeld in tabel 1 AMvBVanwege het algemene voorkomen (en vermelding in tabel 1 AMvB) is de gunstige staat van instand-houding van deze groep geheel niet in het geding.

3.4 Beschrijving eigenschappen soorten tabel 2 en 3 AMvB

Het doel van deze soortbeschrijvingen is om, van de in deze omgeving (mogelijk) voorkomende soor-ten van tabel 2 en 3 AMvB, de leefkenmerken aan te geven op basis waarvan wordt beoordeeld in hoeverre er door de baggerwerkzaamheden al of geen natuurschade kan ontstaan.



Soortbeschrijving Kleine modderkruiper (Cobitis taenia)De Kleine modderkruiper is een typisch bodemvisje van gewoonlijk 4 tot 10 cm lengte, soms nog iets groter (geslachtsrijpe vrouwtjes). De paaitijd van de vis valt van april tot juli waarvoor de vis zeer ondiepe waterdelen opzoekt, tot 4 cm ondiepte (de Nie 1996; Emmerik 2006). Alhoewel levend in lage populatiedichtheden concentreren ze zich op aantrekkelijke plekken in ondiepe waterdelen of vlak langs de oever onder (overhangende)vegetatie, dikwijls tot tientallen.

De soort wordt vooral aangetroffen in de ondiepere delen van watergangen op plekken direct langs oevers, met name onder overhangende begroeiing van gras, riet of kruiden en tussen oever- en water-planten: op dergelijke, soms zeer lokale plekken binnen de betreffende watergang, vindt de soort zijn belangrijkste habitat (schuilplaats en leefgebied). In aantallen aangetroffen op een plek kan de soort meters verderop in dezelfde watergang soms geheel niet worden gevangen terwijl de verblijfplaats van de soort ook per seizoen kan wisselen: afhankelijk van de plaatselijke winterbiotoop kan de soort voor het winterverblijf ook tijdelijk andere watergangen opzoeken. Derhalve vormt aanwezigheid van de soort in een watersysteem dan ook een indicatie dat de soort op vele andere plekken in de omgeving óók kan worden aangetroffen.

Dit bodemvisje heeft voorts een vluchtgedrag waarbij het zich bij onraad ter plaatse snel in de aanwe-zige detritus en bagger ingraaft ('in de modder kruipt'). Voorts heeft de Kleine modderkruiper vanwege het ontbreken van een zwemblaas een beperkt zwemvermogen zodat het visje bij verstoring door bag-gerwerkzaamheden niet snel en over enige afstand kan vluchten. Deze soort kan derhalve ook niet met een 'op verjagen toegespitste werkwijze' uit de gevarenzone worden verjaagd.

Soortbeschrijving Bittervoorn (Rhodeus sericeus amarus)De Bittervoorn is een visje van gewoonlijk 5 tot 8 á 10 cm. De paaitijd valt van april tot eind juni waarvoor de vis ondiepere, plantenrijke oeverzones opzoekt.

Na de paaitijd vertrekt de Bittervoorn vermoedelijk weer naar dieper water (Emmerik 2006). Omdat de soort buiten het paaien voornamelijk in diepere waterdelen wordt aangetroffen en tijdens het paaien vanwege territoriumgedrag niet in grotere concentraties is aan te treffen is de kans op vangen bij veld-onderzoek geringer dan bij de Kleine modderkruiper. De soort wordt naast kleinere watergangen ook dikwijls aangetroffen in wat bredere wateren met grotere afwisseling in diepten dan de Kleine mod-derkruiper die voornamelijk in ondiepere delen verblijft.

Bij verstoring is de eerste vluchtimpuls van de Bittervoorn om zich tussen dichtgroeiende plantenve-getaties te verschuilen. Ook dit vluchtgedrag brengt met zich mee dat de soort evenmin met een 'op verjagen toegespitste werkwijze' uit de gevarenzone kan worden verjaagd. Afgezien van het watertype is de soort voor zijn voortplanting bovendien afhankelijk van aanwezig-heid van zoetwatermossels terwijl de omvang van de voortplanting per individu, relatief gering is (maximaal 100 eieren per jaar).

Met 'bittervoornkwaliteit' wordt bedoeld de minimale habitatvereiste van de soort Bittervoorn. Dit houdt in de aanwezigheid van een zekere gematigde eutrofie, (zie ook Lamers 2004 en 2006) en aan-wezigheid van Zwanenmossel en/of Schildersmossel (ei-afzetting) waarbij er sprake is van gevarieer-de waterplantengroei en een plantenrijke oeverrandvegetatie. Bittervoornkwaliteit betekent een habitat voor waterorganismen die typisch thuishoort in een polderlandschap.

Soortbeschrijving Rugstreeppad (Bufo calamita)De Rugstreeppad is een pioniersoort die zich voortplant in water doch zijn habitat buiten de voortplan-tingstijd op land zoekt. Het dier verschuilt zich bij dag door zich in te graven of zich onder losliggende (afval-) materialen zoals boomstammen, stenen, platen, planken, dekzeilen, glas (tuinderijen) enzovoorts te verbergen.

De winterperiode wordt eveneens ingegraven doorgebracht: in deze periode bevinden de dieren zich dan ook buiten de directe invloedssfeer van wateren.



De soort ontwaakt, afhankelijk van de temperatuur, veelal in april uit zijn winterslaap, waarna de mannetjes op zoek gaan naar een geschikt voortplantingswater. Hier worden met een nachtelijke lok-roep vrouwtjes en andere mannetjes van soms enkele kilometers ver naartoe gelokt. Het leggen van eieren vindt vooral plaats vanaf april tot in juli (als 'hoogseizoen' van de voortplanting) maar ook is wel later in het jaar nog voortplanting vastgesteld: daarin blijkt de soort soms onberekenbaar (onder-zoeksbericht Ravon 2007). De jonge padjes verlaten 6 tot 8 weken na het eieren leggen, het water (Musters 1992).

Als habitat wordt de soort van nature vooral aangetroffen in gebieden met een dynamisch karakter, met name waar op onderling bereikbare afstand (tot meerdere kilometers) drogere goed ver-graafbare plekken en geschikte voortplantingswatertjes aanwezig zijn. Daarbij moet men bijvoorbeeld denken aan duingebieden en het rivierengebied. In het verlengde daarvan komt de soort ook veel voor in ruderale omstandigheden met beide condities voor voortplanting en een landbiotoop op onderling bereikbare afstand, zoals braakliggende of opgehoogde terreinen, zandlichamen van wegen en losse landen tuin(bouw)gronden, maar ook langs (spoor-)dijken en op erven (zie ook Rijsewijk 2005/ 2006).

Voor de voortplanting maakt de Rugstreeppad gebruik van kleine, ondiepe wateren zoals poeltjes en kleine greppelachtige slootjes tot zelfs tijdelijke, ondiepe regenplassen, ondergelopen weilanden, kar-rensporen of bouwputten met water, maar ook oeverzones met halfopen moerasvegetatie (met open lichte plekken): met name situaties waarin predatie van larven door vissen wordt voorkomen. Ook wanneer in een gebied niet jaarlijks voortplanting mogelijk is kan de soort zich handhaven en duikt op wanneer de omstandigheden weer geschikt zijn: als pioniersoort kan de Rugstreeppad zeer snel op veranderende omstandigheden inspelen.

Ná de voortplantingsperiode wordt door de dieren de landbiotoop opgezocht. Een geschikte habitat wordt tot soms ver van hun voortplantingsplaats gevonden. Daarbij verplaatst de Rugstreeppad zich, in tegenstelling tot andere padden, veelal op een karakteristiek 'rennende' wijze. De actieradius tussen landbiotoop en voortplantingslocatie bedraagt daarbij wel 1 tot soms 2 á 3 km. Dit maakt dat deze mobiele soort op veel plaatsen kan worden verwacht: daar kunnen de dieren dan ook jagend in vegeta-ties worden aangetroffen.



Bijlage 11. Optimale waterstanden per gewas en bodemtype

Gewas en grondsoort Bewortelingsdiepte Grondwaterstandsdiepte Slootwaterstand t.o.v. maaiveld Gemid. Max. Gemid. Min. Max. Gemid. Min. Max.

I Bouwland 1 klei en zavel A aardappelen 60 B granen en bieten 100-200 150-200 120 50 (200) 150-160 100-125 175-200 2 klei op veen A kleidek >120 idem 100 160-175 B kleidek 80-120 125 90 150-160 3 zandgrond A leemarm 80 100 B 17% leem 120 140 II Tuinbouw 1 groente volle grond op klei en zavel

80-120 100-150 100 80 als klei bouwland

2 glastuinbouw 50-100 100-150 A klei en zavel 80-100 B duinzand 70 zie gemiddelde als grondwaterstand C veen 60 3 bollenteelt duinzand

30 50-60 40-50 50-60 50 40-50 50-60

4 boomkwekerij (veen)

60-80 Putbema-ling

5 fruitteelt (klei)

100-120 150 en meer

100-120 80-100

III Grasland 1 klei en zavel 30-40 (+/- 80) 80 100-150 80-100 175 (135) 2 klei op veen A 80-120 75 100 80 140 B 40-80 70 80-100 75 125 C 20-40 65 80-90 60 100 3 veen 30 80 70-80 50 100

(BRON: WATERKWANTITEITSPLAN ZUID-HOLLAND, 1990)



Bijlage 12. Afwateringsschema’s polders & inmalingen




Bijlage 13. Streefpeilen & Actuele peilen

zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter min max min maxRL-H-16 0,20 0,20 fugro-kartering geen PBS vastgesteld geen data

zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter min max min maxOR-2.21.1.1 0,38 0,18 overdrachtsdocument geen PBS vastgesteld 0,39 0,18 0,01 0,00 0,27 0,42 -0,32 0,39 peilschaal maandopnames (2008/2009)

OR-2.21.2.1 0,43 0,43 overdrachtsdocument geen PBS vastgesteld 0,28 0,28 0,39 0,35 -0,04 -0,08 is momenteel als test toegevoegd aan OR-2.21.1.1 waardoor er minder grondwateroverlast is 0,27 0,48 0,24 0,47 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.21.2.2 0,13 0,13 overdrachtsdocument geen PBS vastgesteld geen data

OR-2.21.3.1 0,68 0,48 overdrachtsdocument geen PBS vastgesteld 0,64 0,55 -0,04 0,07 vanwege opstartproblemen met het nieuwe gemaal 0,41 0,71 0,44 1,02 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.21.4.1 1,43 1,18 overdrachtsdocument geen PBS vastgesteld 1,38 1,13 1,40 1,20 -0,03 0,02 adviespeil is 5 cm lager, waarom is niet bekend 1,12 1,50 1,07 1,45 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.21.5.1 0,70 0,70 fugro-kartering geen PBS vastgesteld geen data

OR-2.21.6.1 -0,42 -0,42 overdrachtsdocument geen PBS vastgesteld -0,62 -0,43 -0,43 -0,01 -0,01wordt in de winter naar boezempeil getrokken (vergelijkbaar maaiveldniveau), waarschijnlijk 's zomers ook mogelijk

-0,57 -0,36 -0,66 0,62 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.21.HW01 -0,13 -0,42 overdrachtsdocument peilafwijking -0,24 -0,17 -0,22 -0,04 0,20 een winterpeil van -0,42 is niet mogelijk, te laag -0,24 -0,08 -0,26 -0,19 peilschaal maandopnames (2008/2009)RL-H-02A-01 -0,59 -0,59 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-02 1,20 1,20 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-03 0,22 0,22 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-04 1,26 1,26 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-05 -0,04 -0,04 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-06 0,08 0,08 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-07 0,58 0,58 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-08 0,88 0,88 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02A-09 1,43 1,43 IRIS-database niet peilbesluitplichtig (derden) geen dataRL-H-02B 0,10 0,20 peilbeheerders niet peilbesluitplichtig 0,11 0,19 0,01 -0,01 0,02 0,26 0,12 0,33 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos (mei 2009 tot jun 2010)RL-H-02B-01 3,96 3,96 IRIS-database niet peilbesluitplichtig geen dataRL-H-02B-02 4,43 4,43 IRIS-database niet peilbesluitplichtig geen dataRL-H-02B-03 1,04 1,04 IRIS-database niet peilbesluitplichtig geen dataRL-H-02B-04 3,91 3,91 IRIS-database niet peilbesluitplichtig geen dataRL-H-03 0,08 0,08 peilbeheerders geen PBS vastgesteld 0,09 0,01 0,07 0,11 peilschaal maandopnames (voorjaar 2010)RL-HW03 -0,44 -0,44 fugro-kartering peilafwijking geen dataRL-N-17C -0,60 -0,60 gebiedsbeheerder geen PBS vastgesteld (derden) geen dataRL-OB54 0,04 0,04 fugro-kartering peilafwijking geen data

zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter min max min maxOR-2.10.1.1 -1,57 -1,72 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,60 -1,69 -0,03 0,03 -1,74 -1,56 -1,74 -1,50 daggemiddelde van peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.10.2.1 -1,32 -1,42 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,34 -1,29 -0,02 0,13 bemaling vindt plaats middels een windmolen -1,47 -1,25 -1,43 -1,10 peilschaalmaandopnames (2008) & maandgem. peilregistratie (2009/2010)OR-2.10.HW01 -1,25 -1,25 fugro-kartering peilafwijking -1,67 -1,77 geen data

OR-2.11.0.1 -1,47 -1,57 peilbesluit verloopt 8-12-2014 staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.10.1.1 geen data

OR-2.11.1.1 -1,02 -1,12 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,04 -1,10 -0,02 0,02 -1,10 -1,00 -1,14 -1,04 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.11.1.2 -0,87 -0,97 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -0,88 -0,92 -0,01 0,05 heeft in 2009 niet goed gestaan, is nu opgelost -0,97 -0,85 -0,97 -0,86 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.11.1.3 -0,87 -0,97 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -0,96 -1,04 -0,09 -0,07 peilregistratie staat verkeerd, in peilvak OR-2.11.1.1 -1,05 -0,87 -1,05 -1,02 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos (mei 2009 tot jun 2010)

OR-2.11.1.4 -0,87 -0,97 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -0,97 -1,07 -0,97 -1,03 -0,10 -0,06 anders te nat, is wens van gebruikers om het land droger te hebben ivm vee -1,07 -0,87 -1,07 -0,92 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.11.1.5 -1,12 -1,12 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,09 -1,13 0,03 -0,01 -1,12 -1,05 -1,17 -1,12 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.11.2.1 -1,02 -1,02 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -0,92 -0,92 -0,98 -0,99 0,04 0,03 adviespeil is als test ingesteld, kan waarschijnlijk boezem worden (genoeg drooglegging) -1,38 -0,88 -1,05 -0,91 daggem. van peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.11.HW01 -0,62 -0,72 IRIS-database peilafwijking geen data

OR-2.15.1.1 -1,02 -1,17 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,03 -1,08 -0,01 0,09 waarschijnlijk vanwege afvoerproblemen met de grondduikers -1,14 -0,99 -1,14 -1,01 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.1.11 -1,07 -1,22 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,07 -1,14 0,00 0,08peilschaal staat in sloot van noordelijke deel dat bij -1,22 droog valt, rest van peilvak staat 's winters wel op -1,22

-1,16 -1,04 -1,16 -1,06 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.1.12 -1,12 -1,32 peilbesluit verlopen 29-4-2002 staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.15.1.3 geen data

OR-2.15.1.2 -1,22 -1,42 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,24 -1,39 -0,02 0,03 -1,38 -1,21 -1,42 -1,38 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.15.1.3 -1,12 -1,32 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,15 -1,29 -0,03 0,03 -1,32 -1,12 -1,32 -1,13 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.15.1.4 -0,92 -1,12 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -0,95 -1,08 -0,03 0,04 -1,08 -0,90 -1,14 -0,94 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.1.5 -0,82 -1,02 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -0,89 -0,97 -0,07 0,05 is particulier landgoed waar het peil voorheen geregeld werd door de tuinman, is nu meer op peil -1,02 -0,83 -1,03 -0,84 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.1.6oost -1,22 -1,37 peilbesluit verlopen 29-4-2002 geen dataOR-2.15.1.6west -1,32 -1,32 peilbeheerders geen PBS vastgesteld -1,33 -1,34 -0,01 -0,02 is sinds 2004 afgeknipt van OR-2.15.1.6oost -1,38 -1,23 -1,42 -1,29 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.15.1.7 -1,12 -1,12 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,11 -1,12 0,01 0,00 -1,15 -1,04 -1,16 -1,06 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.15.1.8 -1,07 -1,22 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,09 -1,19 -0,01 0,03 -1,21 -1,03 -1,21 -1,06 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.1.9 -0,72 -0,82 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -0,79 -0,82 -0,07 0,00 behoord tot kasteel Duivenvoorde waarvan het peil geregeld wordt door de tuinman -0,85 -0,76 -0,83 -0,74 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.2.1 -1,12 -1,32 peilbesluit verlopen 29-4-2002 -1,17 -1,26 -1,33 -0,14 -0,01 bij een zomerpeil van -1,10 is het land te nat en het afgelezen peil in 2010 is -1,16 -1,35 -1,17 -1,35 -1,31 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.15.HW01 -1,07 -1,22 IRIS-database peilafwijking geen dataOR-2.15.HW02 -0,92 -0,92 IRIS-database peilafwijking geen dataOR-2.19.1.1 -1,62 -1,72 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,66 -1,71 -0,04 0,01 -1,73 -1,63 -1,76 -1,65 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.19.1.2 -1,17 -1,22 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,10 -1,21 0,07 0,01 hoger zomerpeil op verzoek van de gebruikers vanwege drinkwatervoorziening koeien -1,21 -1,04 -1,32 -1,12 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.19.1.3 -1,12 -1,22 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,12 -1,19 0,00 0,03 -1,22 -1,07 -1,27 -1,12 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.20.1.1 -1,97 -1,97 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -2,00 -2,01 -0,03 -0,04 -2,05 -1,96 -2,05 -1,98 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)

OR-2.20.1.2 -1,62 -1,62 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -1,76 -1,73 -0,14 -0,11 waarschijnlijk vanwege middeling met fout geplaatste logger, de peilschaalopnames kloppen nu wel -> -1,61 -2,02 -1,50 -2,04 -1,53 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.20.1.3 -1,42 -1,42 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -1,41 -1,41 0,01 0,01 -1,95 -1,38 -1,51 -1,33 daggem. van peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.20.1.4 -1,22 -1,22 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -1,22 -1,22 0,00 0,00 -1,23 -1,22 -1,22 -1,22 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

range geregistreerde winterpln (NAP gecorr.) methode van peilregistratiePeilvak bron status afwijking van streefpeilstreefpeil (NAP

gecorriceerd)adviespeil (NAP

gecorriceerd)gem. geregistreerde peilen (NAP gecorr.)

Peilvakstreefpeil (NAP gecorriceerd)

range geregistreerde zomerpln (NAP gecorr.)reden van afwijking

bron statusadviespeil (NAP

gecorriceerd)gem. geregistreerde peilen (NAP gecorr.)

statusadviespeil (NAP

gecorriceerd)

methode van peilregistratieafwijking van streefpeil reden van afwijkingrange geregistreerde

zomerpln (NAP gecorr.)range geregistreerde

winterpln (NAP gecorr.)

methode van peilregistratierange geregistreerde

zomerpln (NAP gecorr.)range geregistreerde

winterpln (NAP gecorr.)

Deelgebied Duinen



afwijking van streefpeil reden van afwijkingPeilvakstreefpeil (NAP gecorriceerd) bron

gem. geregistreerde peilen (NAP gecorr.)

OR-2.20.1.5 -0,52 -0,52 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -0,52 -0,51 0,00 0,01 -0,53 -0,47 -0,53 -0,50 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.20.1.6 -1,22 -1,22 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -1,22 -1,21 0,00 0,01 -1,22 -1,20 -1,24 -1,17 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.20.1.7 -1,22 -1,22 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -1,18 -1,20 0,04 0,02 -1,26 -1,13 -1,25 -1,13 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter min max min maxOR-2.14.1.1 -1,82 -1,97 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,84 -1,99 -0,02 -0,02 -2,02 -1,80 -2,02 -1,91 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.14.1.2 -1,82 -1,82 peilbesluit verloopt 8-12-2014 geen dataOR-2.14.HW01 -0,77 -0,77 IRIS-database peilafwijking geen dataOR-2.16.1.1 -1,57 -1,57 peilbesluit verlopen 27-11-2000 -1,57 -1,57 0,00 0,00 -1,59 -1,52 -1,59 -1,29 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.16.2.1 -1,67 -1,82 peilbesluit verlopen 27-11-2000 -1,75 -1,82 -0,08 0,00 peilregistratie vindt plaats vlakbij een particuliere moledie regelmatig draait voor de show

n-1,89 -1,66 -1,90 -1,73 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.17.1.1 -1,57 -1,57 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,57 -1,58 0,00 -0,01 -1,59 -1,53 -1,59 -1,57 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)

OR-2.17.2.1 -1,22 -1,32 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,31 -1,40 -0,09 -0,08wordt nog bemalen door een moeilijk afstelbare windmolen, wordt vervangen door een electrische pomp

-1,41 -1,24 -1,59 -1,27 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.18.1.1 -1,37 -1,37 peilbesluit verlopen 25-10-2005 -1,44 -1,49 -0,07 -0,12 peil wordt geregeld door de tuinman van Rozenrust -1,48 -1,40 -1,53 -1,45 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)

OR-2.18.1.2 -1,12 -1,12 peilbesluit verlopen 25-10-2005 -1,11 -1,10 0,01 0,02 -1,12 -1,09 -1,12 -1,07 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.18.2.1 -1,22 -1,22 peilbesluit verlopen 25-10-2005 -1,24 -1,24 -0,02 -0,02 -1,27 -1,21 -1,28 -1,18 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

zomer winter zomer winter zomer winter zomer winter min max min maxOR-2.01.1.1 -0,97 -1,07 peilbesluit verlopen 23-4-2006 -0,97 -1,05 0,00 0,02 -1,08 -0,94 -1,09 -0,94 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.02.1.1 -1,27 -1,27 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -1,29 -1,30 -0,02 -0,03 -1,34 -1,28 -1,33 -1,28 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.02.1.2 -0,97 -1,07 peilbesluit verlopen 29-11-2009 -0,99 -1,07 -0,02 0,01 -1,08 -0,95 -1,09 -0,99 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.03.1.1 -0,72 -0,87 peilbesluit verloopt 18-2-2014 -0,67 -0,82 -0,74 -0,77 -0,02 0,10 hoger peil op verzoek van gebruikers ivm drinkvoorziening paarden -0,87 -0,67 -0,85 -0,53 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.03.2.1 -0,82 -0,97 peilbesluit verloopt 18-2-2014 -0,84 -0,93 -0,02 0,04 -1,28 -0,80 -0,99 -0,69 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.04.1.1 -0,77 -0,92 peilbesluit verloopt 18-2-2014 -0,76 -0,87 0,01 0,05 vanwege peilbeheerproblemen in voorgaande jaren, is nu opgelost -0,92 -0,72 -0,93 -0,77 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)

OR-2.05.1.1 -0,92 -1,07 peilbesluit verloopt 23-6-2014 -0,92 -1,03 0,00 0,04 -0,98 -0,87 -1,08 -0,92 peilschaalmaandopnames (2008) & maandgem. peilregistratie (2009/2010)OR-2.06.1.1 -1,22 -1,32 peilbesluit verloopt 23-6-2014 -1,22 -1,30 0,00 0,02 -1,34 -1,19 -1,35 -1,16 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.06.1.2 -1,07 -1,27 peilbesluit verloopt 23-6-2014 -1,03 -1,12 0,04 0,15 sloten komen anders droog te staan waardoor het geen barriere meer vormt voor het vee -1,24 -0,86 -1,24 -0,85 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.06.1.2HW - - - onbekende peilafwijking -0,72 -0,72 hoogwatervoorziening Maaldrift in peilvak OR-2.06.1.2 geen data

OR-2.06.1.3 -1,07 -1,07 peilbesluit verloopt 23-6-2014 -0,97 -1,02 -0,98 -1,01 0,09 0,06 anders te nat achter in het peilvak (waarschijnlijk verkeerd hangende peilschaal!) -1,02 -0,97 -1,02 -0,97 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.07.1.1 -1,25 -1,37 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,60 -1,80 -0,35 -0,43 fout in logger -2,13 -1,22 -2,23 -1,30 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.07.1.2 -1,17 -1,32 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,17 -1,28 0,00 0,04 -1,30 -1,07 -1,32 -1,17 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.07.2.1 -1,37 -1,37 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,35 -1,34 0,02 0,03 -1,39 -1,32 -1,37 -1,32 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.07.HW01 -0,65 -0,65 fugro-kartering peilafwijking geen dataOR-2.08.1.1 -1,67 -1,67 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,67 -1,68 0,00 -0,01 -1,71 -1,60 -1,71 -1,51 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.08.1.2 -1,32 -1,32 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,30 -1,30 0,02 0,02 -1,32 -1,27 -1,32 -1,27 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.08.2.1 -1,67 -1,77 peilbesluit verloopt 8-12-2014 geen dataOR-2.08.3.1 -1,62 -1,62 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,62 -1,64 0,00 -0,02 -1,67 -1,57 -1,65 -1,56 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.08.4.1 -1,52 -1,52 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,49 -1,49 0,03 0,03 -1,52 -1,42 -1,56 -1,34 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.08.5.1 -1,97 -1,97 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,95 -1,96 0,02 0,01 -2,02 -1,87 -2,02 -1,88 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.08.6.1 -2,07 -2,07 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -2,12 -2,08 -2,14 -0,01 -0,06 -2,07 is te nat -2,11 -2,05 -2,16 -2,07 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.08.6.1HW - - - onbekende peilafwijking -1,82 -1,92 hoogwatervoorziening in peilvak OR-2.08.6.1 tpv de volkstuintjes ivm de watervraag geen data

OR-2.08.HW01 -1,20 -1,20 fugro-kartering peilafwijking geen dataOR-2.08.OB01 -2,20 -2,20 fugro-kartering peilafwijking geen dataOR-2.09.1.1 -1,42 -1,42 peilbesluit verloopt 15-9-2014 geen dataOR-2.09.2.1 -1,57 -1,67 peilbesluit verloopt 15-9-2014 -1,57 -1,66 0,00 0,01 -1,72 -1,51 -1,71 -1,52 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.09.2.2 -1,57 -1,57 peilbesluit verloopt 15-9-2014 -1,54 -1,56 0,03 0,01 -1,64 -1,52 -1,65 -1,51 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.09.2.3 -1,37 -1,37 peilbesluit verloopt 15-9-2014 -1,38 -1,37 -0,01 0,00 -1,43 -1,37 -1,37 -1,37 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)

OR-2.12.1.1 -1,92 -1,92 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,97 -1,93 -0,05 -0,01 vanwege in aanbouw zijnde woonwijk waarvan het gemaal nog niet is overgedragen -2,29 -1,86 -2,31 -1,73 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010

OR-2.12.1.2 -1,67 -1,67 peilbesluit verloopt 8-12-2014 staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.13.1.1 geen data

OR-2.12.1.3 -1,85 -1,92 peilbesluit verloopt 8-12-2014 -1,77 -1,81 -1,90 0,04 0,02 hoger zomerpeil vanwege vee -1,94 -1,68 -1,99 -1,69 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.12.2.1 -1,92 -1,92 IRIS-database geen PBS vastgesteld geen data

OR-2.12.HW01 / 2.13.HW03 -1,67 -1,67 IRIS-database peilafwijking beide hoogwatervoorzieningen staan in openverbindingmet elkaar geen data

OR-2.13.1.1 -1,77 -1,77 peilbesluit verloopt 17-12-2013 -1,79 -1,78 -0,02 -0,01 -1,86 -1,76 -1,79 -1,77 maandgemiddelde van peilregistratie (2008/2009/2010)OR-2.13.2.1 -1,77 -1,77 peilbesluit verloopt 17-12-2013 -1,78 -1,79 -0,01 -0,02 -1,82 -1,67 -1,89 -1,76 daggem. peilregistraties (15 min) uit hymos 2008/2009/2010OR-2.13.2.2 -1,42 -1,42 peilbesluit verloopt 17-12-2013 -1,43 -1,44 -0,01 -0,02 -1,45 -1,40 -1,45 -1,43 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.13.2.3 -1,62 -1,62 peilbesluit verloopt 17-12-2013 -1,62 -1,60 0,00 0,02 -1,63 -1,62 -1,63 -1,43 peilschaal maandopnames (2008/2009/2010)OR-2.13.HW01 nb nb nvt peilafwijking geen dataOR-2.13.HW02 -0,82 -0,82 ingemeten peilafwijking geen dataRL-013 -1,10 -1,10 IRIS-database peilafwijking van Leiden geen dataRL-014 -1,13 -1,13 IRIS-database peilgebied van derden (Leiden) geen dataRL-015 -1,21 -1,21 IRIS-database peilgebied van derden (Leiden) geen dataRL-016A -1,42 -1,42 IRIS-database peilafwijking van Leiden geen dataRL-016B -1,02 -1,12 IRIS-database peilafwijking van Leiden geen dataRL-020 -1,27 -1,27 IRIS-database peilafwijking van Leiden geen dataRL-024 -0,98 -0,98 fugro-kartering peilgebied van derden (Leiden) geen dataRL-025 -1,00 -1,00 fugro-kartering peilgebied van derden (Leiden) geen dataRL-HW05 0,75 0,75 fugro-kartering peilafwijking van Katwijk geen dataRL-HW08 -0,77 -0,77 IRIS-database peilafwijking geen dataRL-HW09 -0,50 -0,50 fugro-kartering peilafwijking geen dataRL-HW19 -0,59 -0,59 fugro-kartering peilafwijking van Katwijk geen dataRL-OB05 -0,99 -0,99 IRIS-database peilafwijking van Leiden geen dataRL-OB06 -2,25 -2,25 fugro-kartering peilafwijking van Katwijk geen dataRL-OB08 -1,07 -1,07 IRIS-database peilafwijking van Leiden geen dataRL-OB56 -0,90 -0,90 peilbeheerders peilafwijking geen dataRL-OB58 -1,00 -1,00 fugro-kartering peilafwijking geen data

adviespeil (NAP gecorriceerd)

gem. geregistreerde peilen (NAP gecorr.) afwijking van streefpeil reden van afwijkingPeilvak

streefpeil (NAP gecorriceerd) bron status

adviespeil (NAP gecorriceerd)

gem. geregistreerde peilen (NAP gecorr.) afwijking van streefpeil reden van afwijkingPeilvak

streefpeil (NAP gecorriceerd) bron status

range geregistreerde zomerpln (NAP gecorr.)

range geregistreerde winterpln (NAP gecorr.) methode van peilregistratie

range geregistreerde zomerpln (NAP gecorr.)

range geregistreerde winterpln (NAP gecorr.) methode van peilregistratie





Bijlage 14. Landgebruik- & Bodemtypeverdeling

Landgebruikverdeling per peilvak op basis van LGN6 peilvak grasland akkerbouw glastuinbouw boomteelt bollenteelt agrarisch + natuur natuur stedelijkOR-2.01.1.1 32% 0% 0% 0% 0% 0% 6% 62%OR-2.02.1.1 20% 0% 49% 6% 8% 0% 7% 10%OR-2.02.1.2 66% 0% 10% 0% 1% 0% 2% 22%OR-2.03.1.1 92% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 7%OR-2.03.2.1 97% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 2%OR-2.04.1.1 74% 0% 0% 7% 0% 0% 6% 14%OR-2.05.1.1 59% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 37%OR-2.06.1.1 83% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 13%OR-2.06.1.2 75% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 21%OR-2.06.1.3 40% 0% 3% 0% 0% 0% 9% 48%OR-2.07.1.1 87% 0% 0% 0% 0% 0% 10% 4%OR-2.07.1.2 90% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 8%OR-2.07.2.1 6% 0% 0% 0% 0% 0% 33% 60%OR-2.08.1.1 17% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 78%OR-2.08.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 95%OR-2.08.2.1 93% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 6%OR-2.08.3.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 98%OR-2.08.4.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 7% 92%OR-2.08.5.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 96%OR-2.08.6.1 2% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 96%OR-2.09.1.1 0% 0% 16% 0% 0% 0% 4% 80%OR-2.09.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 97%OR-2.09.2.2 5% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 94%OR-2.09.2.3 0% 0% 0% 0% 0% 0% 13% 87%OR-2.10.1.1 86% 0% 0% 0% 0% 0% 11% 4%OR-2.10.2.1 81% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 17%OR-2.11.0.1 90% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 6%OR-2.11.1.1 18% 0% 0% 0% 0% 0% 8% 75%OR-2.11.1.2 42% 0% 0% 3% 0% 0% 14% 41%OR-2.11.1.3 73% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 25%OR-2.11.1.4 33% 0% 0% 0% 0% 0% 47% 21%OR-2.11.1.5 5% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 94%OR-2.11.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%OR-2.12.1.1 1% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 97%OR-2.12.1.2 1% 17% 0% 0% 0% 0% 7% 75%OR-2.12.1.3 77% 0% 1% 1% 0% 0% 4% 17%OR-2.12.2.1 78% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 22%OR-2.13.1.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 95%OR-2.13.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 95%OR-2.13.2.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 96%OR-2.13.2.3 0% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 95%OR-2.14.1.1 71% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 25%OR-2.14.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 97%OR-2.15.1.1 32% 0% 0% 0% 0% 0% 64% 4%OR-2.15.1.11 17% 0% 14% 1% 0% 0% 15% 53%OR-2.15.1.12 43% 0% 0% 0% 0% 0% 46% 11%OR-2.15.1.2 65% 1% 0% 0% 0% 0% 23% 11%OR-2.15.1.3 89% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 8%OR-2.15.1.4 52% 0% 0% 0% 0% 0% 24% 25%OR-2.15.1.5 74% 0% 0% 0% 0% 0% 22% 4%OR-2.15.1.6oost 37% 0% 0% 0% 0% 0% 62% 1%OR-2.15.1.6west 28% 0% 0% 0% 0% 0% 13% 59%OR-2.15.1.7 4% 0% 0% 0% 0% 0% 94% 2%OR-2.15.1.8 80% 0% 0% 0% 0% 0% 12% 8%OR-2.15.1.9 76% 0% 0% 4% 0% 0% 14% 7%OR-2.15.2.1 94% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 4%OR-2.16.1.1 56% 0% 10% 0% 0% 0% 3% 31%OR-2.16.2.1 73% 0% 0% 0% 0% 0% 27% 0%OR-2.17.1.1 25% 0% 53% 6% 0% 0% 6% 10%



peilvak grasland akkerbouw glastuinbouw boomteelt bollenteelt agrarisch + natuur natuur stedelijkOR-2.17.2.1 66% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 32%OR-2.18.1.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 14% 86%OR-2.18.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 12% 88%OR-2.18.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 6% 94%OR-2.19.1.1 97% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 2%OR-2.19.1.2 50% 0% 0% 0% 0% 0% 38% 11%OR-2.19.1.3 99% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 1%OR-2.20.1.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 6% 94%OR-2.20.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 8% 92%OR-2.20.1.3 0% 0% 0% 0% 0% 0% 9% 91%OR-2.20.1.4 0% 0% 0% 0% 0% 0% 6% 94%OR-2.20.1.5 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 98%OR-2.20.1.6 0% 0% 0% 0% 0% 0% 21% 79%OR-2.20.1.7 0% 0% 0% 0% 0% 0% 8% 92%OR-2.21.1.1 4% 0% 0% 0% 0% 0% 46% 50%OR-2.21.2.1 14% 0% 0% 0% 0% 0% 62% 24%OR-2.21.2.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 95% 5%OR-2.21.3.1 22% 0% 0% 0% 0% 0% 52% 26%OR-2.21.4.1 6% 0% 0% 0% 0% 0% 88% 6%OR-2.21.5.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 10% 90%OR-2.21.6.1 23% 0% 0% 0% 0% 0% 33% 44%RL-014 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%RL-015 3% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 97%RL-024 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%RL-025 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%RL-H-02A-01 3% 0% 0% 0% 0% 0% 19% 78%RL-H-02A-02 0% 0% 0% 0% 0% 0% 36% 64%RL-H-02A-03 0% 0% 0% 0% 0% 0% 8% 92%RL-H-02A-04 4% 0% 0% 0% 0% 0% 72% 25%RL-H-02A-05 3% 0% 0% 0% 0% 0% 90% 8%RL-H-02A-06 0% 0% 0% 0% 0% 0% 85% 14%RL-H-02A-07 0% 0% 0% 0% 0% 0% 94% 6%RL-H-02A-08 6% 0% 0% 0% 0% 0% 20% 73%RL-H-02A-09 84% 0% 0% 0% 0% 0% 14% 2%RL-H-02B 26% 0% 0% 1% 0% 0% 50% 22%RL-H-02B-01 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 98%RL-H-02B-02 0% 0% 0% 0% 0% 0% 18% 82%RL-H-02B-03 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100%RL-H-02B-04 0% 0% 0% 0% 0% 0% 63% 37%RL-H-03 5% 0% 0% 0% 0% 0% 72% 23%RL-H-16 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 97%RL-N-17C 0% 0% 0% 0% 0% 0% 83% 17%

Landgebruikindeling in droogleggingsklassen droogleggingsklassen LGN6-klassengrasland agrarisch grasakkerbouw maïs, aardappelen, bieten, granen, overige landbouwgewassen glastuinbouw glastuinbouw boomteelt boomgaarden, boomkwekerijen, fruitkwekerijen bollenteelt bloembollen agrarisch + natuur -

natuurloofbos, naaldbos, zoetwater, zoutwater, open zand in kustgebied, duinen met een lage vegetatie, duinen met een hoge vegetatie, duinheide, open stuifzand en/of rivierzand, overige moerasvegetatie, rietvegetatie, bos in moerasgebied, natuurgraslanden

stedelijk bebouwing in primair bebouwd gebied, bebouwing in secundair bebouwd gebied, bebouwing in buitengebied, bos in primair bebouwd gebied, gras in primair bebouwd gebied, kale grond in be-bouwd gebied, hoofdwegen en spoorwegen, gras in secundair bebouwd gebied



Bodemtypeverdeling per peilvak op basis van Stiboka bodemkaart (1982) peilvak veen klei moerige gronden zand water bebouwing totaalOR-2.01.1.1 0% 86% 0% 8% 0% 6% 100% OR-2.02.1.1 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.02.1.2 0% 99% 0% 0% 1% 0% 100% OR-2.03.1.1 0% 97% 0% 3% 0% 0% 100% OR-2.03.2.1 0% 99% 0% 1% 0% 0% 100% OR-2.04.1.1 0% 54% 0% 46% 0% 0% 100% OR-2.05.1.1 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.06.1.1 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.06.1.2 0% 89% 0% 11% 0% 0% 100% OR-2.06.1.3 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.07.1.1 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.07.1.2 0% 98% 0% 2% 0% 0% 100% OR-2.07.2.1 0% 100% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.08.1.1 23% 19% 0% 0% 0% 58% 100% OR-2.08.1.2 3% 28% 0% 0% 0% 69% 100% OR-2.08.2.1 12% 88% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.08.3.1 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.08.4.1 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.08.5.1 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.08.6.1 93% 1% 0% 0% 0% 7% 100% OR-2.09.1.1 0% 68% 0% 0% 0% 32% 100% OR-2.09.2.1 0% 0% 0% 0% 4% 96% 100% OR-2.09.2.2 0% 0% 0% 0% 3% 97% 100% OR-2.09.2.3 0% 0% 0% 0% 3% 97% 100% OR-2.10.1.1 80% 15% 0% 6% 0% 0% 100% OR-2.10.2.1 29% 0% 0% 71% 0% 0% 100% OR-2.11.0.1 96% 0% 0% 0% 0% 4% 100% OR-2.11.1.1 14% 0% 0% 0% 0% 86% 100% OR-2.11.1.2 5% 0% 0% 54% 0% 40% 100% OR-2.11.1.3 30% 0% 0% 56% 0% 14% 100% OR-2.11.1.4 100% 0% 0% 0% 0% 0% 100% OR-2.11.1.5 35% 0% 0% 0% 0% 65% 100% OR-2.11.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.12.1.1 0% 93% 0% 0% 5% 1% 100% OR-2.12.1.2 0% 0% 0% 0% 3% 97% 100% OR-2.12.1.3 0% 88% 0% 0% 3% 9% 100% OR-2.12.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.13.1.1 0% 0% 0% 0% 2% 98% 100% OR-2.13.2.1 0% 0% 0% 0% 11% 89% 100% OR-2.13.2.2 30% 30% 0% 0% 1% 40% 100% OR-2.13.2.3 0% 0% 0% 0% 2% 98% 100% OR-2.14.1.1 76% 15% 0% 6% 3% 0% 100% OR-2.14.1.2 55% 23% 0% 19% 1% 2% 100% OR-2.15.1.1 48% 0% 0% 52% 0% 0% 100% OR-2.15.1.11 16% 0% 0% 31% 0% 53% 100% OR-2.15.1.12 84% 0% 0% 16% 0% 0% 100% OR-2.15.1.2 85% 0% 0% 15% 0% 0% 100% OR-2.15.1.3 81% 0% 0% 19% 0% 0% 100% OR-2.15.1.4 26% 0% 0% 72% 0% 1% 100% OR-2.15.1.5 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% OR-2.15.1.6oost 88% 0% 0% 11% 0% 1% 100% OR-2.15.1.6west 69% 0% 0% 18% 0% 13% 100% OR-2.15.1.7 91% 0% 0% 3% 0% 6% 100% OR-2.15.1.8 82% 0% 0% 18% 0% 0% 100% OR-2.15.1.9 27% 0% 0% 73% 0% 0% 100% OR-2.15.2.1 73% 0% 0% 27% 0% 0% 100% OR-2.16.1.1 75% 0% 0% 23% 2% 0% 100% OR-2.16.2.1 88% 0% 0% 7% 5% 0% 100% OR-2.17.1.1 47% 0% 0% 49% 4% 0% 100% OR-2.17.2.1 52% 0% 0% 21% 6% 22% 100% OR-2.18.1.1 0% 0% 0% 0% 19% 81% 100% OR-2.18.1.2 0% 0% 0% 0% 14% 86% 100%



peilvak veen klei moerige gronden zand water bebouwing totaalOR-2.18.2.1 0% 0% 0% 0% 4% 95% 99% OR-2.19.1.1 39% 50% 0% 11% 0% 0% 100% OR-2.19.1.2 45% 0% 0% 55% 0% 0% 100% OR-2.19.1.3 0% 77% 0% 23% 0% 0% 100% OR-2.20.1.1 7% 0% 0% 6% 0% 87% 100% OR-2.20.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.20.1.3 0% 0% 0% 0% 0% 98% 98% OR-2.20.1.4 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.20.1.5 0% 0% 0% 0% 0% 89% 89% OR-2.20.1.6 24% 0% 0% 0% 0% 76% 100% OR-2.20.1.7 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% OR-2.21.1.1 0% 0% 0% 56% 0% 44% 100% OR-2.21.2.1 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% OR-2.21.2.2 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% OR-2.21.3.1 0% 0% 0% 86% 0% 14% 100% OR-2.21.4.1 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% OR-2.21.5.1 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% OR-2.21.6.1 0% 0% 0% 58% 0% 41% 99% RL-014 0% 0% 0% 0% 5% 95% 100%RL-015 0% 0% 0% 0% 19% 81% 100%RL-024 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100%RL-025 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100%RL-H-02A-01 0% 0% 0% 99% 0% 1% 100% RL-H-02A-02 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% RL-H-02A-03 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% RL-H-02A-04 0% 0% 0% 100% 0% 0% 100% RL-H-02A-05 0% 0% 0% 79% 0% 21% 100% RL-H-02A-06 0% 0% 0% 89% 0% 11% 100% RL-H-02A-07 0% 0% 0% 95% 0% 5% 100% RL-H-02A-08 0% 0% 0% 93% 0% 7% 100% RL-H-02A-09 0% 0% 0% 93% 0% 7% 100% RL-H-02B 0% 0% 0% 83% 0% 17% 100% RL-H-02B-01 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% RL-H-02B-02 0% 0% 0% 7% 0% 93% 100% RL-H-02B-03 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100% RL-H-02B-04 0% 0% 0% 12% 0% 88% 100% RL-H-03 0% 0% 0% 66% 0% 34% 100%RL-H-16 0% 0% 0% 98% 0% 2% 100%RL-N-17C 0% 0% 0% 0% 0% 100% 100%

Bodemtype-indeling Stiboka bodemkaart veen klei

zVc Meerveengronden op zeggeveen. riet-zeggeveen of broekveen Mo50C Kalkarme nesvaaggronden; zavel

zVc/pZg21 Associatie Mv61C Kalkarme drechtvaaggronden; zavel en lichte klei, profielverloop 1

zVs Meerveengronden op veenmosveen pMn86C Kalkarme leek-/woudeerdgronden; klei, profielverloop 3, of 3 en 4 of 4

pVc Weideveengronden op zeggeveen, riet-zeggeveen of (mesotroof) broekveen pMo50 Tochteerdgronden; zavel

pVkWeideveengronden op (meestal niet-gerijpte) zavel of klei, beginnend ondie-per dan 120 cm

pMv51 Liedeerdgronden; zavel, profielverloop 1

hVk/Wo/pZg21 Associatie EK19 Tuineerdgronden; lichte zavel, profiel-verloop 5, of 5 en 2, of 2

zand EK79 Tuineerdgronden; zware zavel en klei, profielverloop 5, of 5 en 2, of 2

pZg21 Beekeerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand Mn15A Kalkrijke poldervaaggronden; lichte

zavel, profielverloop 5

Zd20A Kalkhoudende duinvaaggronden; fijn zand Mn25A Kalkrijke poldervaaggronden; zware

zavel, profielverloop 5

Zn21 Vlakvaaggronden; leemarm en zwak lemig fijn zand Mn56C Kalkarme poldervaaggronden; zavel,

profielverloop 3, of 3 en 4, of 4



zand klei

Zn21/Zd20A Associatie Mn86C Kalkarme poldervaaggronden; klei, profielverloop 3, of 3 en 4, of 4

Zn50A Kalkhoudende vlakvaaggronden; matig fijn zand moerige gronden

EZ50A Kalkhoudende enkeerdgronden; matig fijn zand Wo/pMo50 Associatie

EZg21 Lage enkeerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand

Zn21/Zd21 Associatie

Bodemtypeverdeling per peilvak op basis van Alterra bodemkaart (2007) peilvak veen klei moerige gronden zand water bebouwing overig totaalOR-2.07.1.1 0% 24% 0% 0% 0% 0% 0% 24%OR-2.07.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.07.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.08.1.1 15% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 17%OR-2.08.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.08.2.1 0% 7% 0% 0% 0% 0% 1% 8%OR-2.08.3.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.08.4.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.08.5.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.08.6.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.10.1.1 46% 12% 3% 10% 0% 1% 2% 74%OR-2.10.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.11.0.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.11.1.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.11.1.2 2% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 3%OR-2.11.1.3 1% 0% 0% 32% 0% 0% 0% 34%OR-2.11.1.4 76% 0% 0% 5% 0% 0% 11% 92%OR-2.11.1.5 0% 0% 0% 0% 0% 9% 0% 9%OR-2.11.2.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.15.1.1 26% 2% 11% 44% 0% 1% 0% 84%OR-2.15.1.11 2% 0% 0% 3% 0% 77% 15% 98%OR-2.15.1.12 30% 0% 0% 35% 10% 0% 25% 100%OR-2.15.1.2 61% 0% 0% 31% 0% 0% 7% 100%OR-2.15.1.3 63% 0% 0% 37% 0% 0% 0% 100%OR-2.15.1.4 6% 0% 0% 71% 0% 0% 22% 99%OR-2.15.1.5 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.15.1.6oost 95% 0% 0% 0% 4% 0% 1% 100%OR-2.15.1.6west 10% 14% 0% 0% 6% 0% 69% 100%OR-2.15.1.7 94% 0% 0% 3% 0% 0% 2% 100%OR-2.15.1.8 56% 0% 5% 25% 0% 0% 12% 98%OR-2.15.1.9 2% 0% 0% 38% 0% 0% 15% 54%OR-2.15.2.1 21% 0% 0% 79% 0% 0% 0% 100%OR-2.16.1.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.16.2.1 0% 17% 0% 3% 2% 0% 0% 22%OR-2.17.1.1 0% 0% 0% 11% 0% 0% 89% 100%OR-2.17.2.1 43% 0% 0% 27% 0% 30% 0% 100%OR-2.19.1.1 35% 35% 0% 9% 0% 0% 0% 79%OR-2.19.1.2 18% 0% 0% 29% 0% 0% 9% 57%OR-2.19.1.3 0% 3% 0% 0% 0% 0% 0% 3%OR-2.20.1.1 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 2%OR-2.20.1.2 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.20.1.3 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.20.1.4 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.20.1.5 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%OR-2.20.1.6 0% 0% 0% 0% 0% 0% 50% 50%OR-2.20.1.7 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%



Bodemtype-indeling Alterra bodemkaart veen klei

aVc Madeveengronden Mn35C/zv Poldervaaggronden ohVz Koopveengronden oMn14C/v Poldervaaggronden opVc Weideveengronden otMn14C/v Leekeerdgronden zpVc Weideveengronden otMo05C Tochteerdgronden zpVk Weideveengronden otMv01C Liedeerdgronden zVc Meerveengronden otMv01C/k Liedeerdgronden zVz Meerveengronden otMv11C Liedeerdgronden

zand tMv51C Liedeerdgronden Hn5 Podzolgronden moerige gronden Zd5 Duinvaagronden vWz Broekeerdgronden cZkv5 Beekeerdgronden vWz/zWz Broekeerdgronden cZn5 Gooreerdgronden zWz Broekeerdgronden cZv5 Beekeerdgronden overigEZ5 Enkeerdgronden Wateropslag tZg5 Beekeerdgronden Weg tZn5 Gooreerdgronden Begraafplaats tZn5/v Gooreerdgronden Kas tZn5/w Gooreerdgronden Mini-camping tZv5 Beekeerdgronden Park Zn3/w Vlakvaaggronden Slib-depot Zn5 Vlakvaaggronden Spoorlijn Zn5/w Vlakvaaggronden Sportpark Zn5A Vlakvaaggronden Volkstuin



Bijlage 15. Resultaten en aandachtspunten NBW-toetsing

In deze bijlage zijn per deelgebied de polders weergegeven waarin een wateropgave berekend is, wel-ke knelpunten er nog over zijn na het beheerdersoordeel en welke aandachtspunten er relevant zijn voor de maatregelenfase.

De kaartjes geven per polder middels de rode vlekken weer waar knelpunten berekend zijn. Deze be-rekeningen zijn uitgevoerd met de Waterplanner (versie 1.1.3) met de volgende algemene uitgangs-punten:

De Bilt buienreeks aangepast volgens klimaatscenario G voor 2050 (met kusteffect). Peilgrenzen, gemaalcapaciteiten en stuwbreedtes volgens IRIS-database export van 22 december 2009.Watersysteemcorrecties n.a.v. overleg van 3 november 2009 met gebiedsbeheerder en de voorma-lige procesleider. Gecorrigeerde peilbesluitpeilen = 2 cm lager dan het vigerende peilbesluit (a.g.v. NAP-correctie). Gecorrigeerde AHN-2 met filtering op terreinhoogte in stedelijk gebied en openwater. Het door Fugro ingevlogen en gekarteerde openwaterbestand. LGN5.Geen waterberging in bassins bij kassen. Afvoer via windmolens wordt niet meegenomen in de toetsing, tenzij dit de enige afvoer is. Polderinlaten staan dicht en opvoer/inlaatgemalen staan uit. De uitwisseling van water van Inmaling Duinland met het beheergebied van het Hoogheemraad-schap van Delfland is niet meegenomen in de NBW-toetsing. Het is geen permanente toe- en af-voer en wordt slechts sporadisch gebruikt.

Voor de toetsing zijn de peilvakgrenzen gebruikt zoals ze momenteel in de praktijk lopen. Door ruim-telijke ontwikkelingen wijkt dit voor een aantal gebieden af van de officiële peilvakgrenzen zoals ze zijn vastgelegd in de oude peilbesluiten. Daarnaast zijn de volgende peilvakken niet apart getoetst: - OR-2.11.0.1 (staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.10.1.1) - OR-2.12.1.2 (staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.13.1.1) - OR-2.13.HW01 (vanwege onduidelijke situatie en beperkte omvang van 172 m2 is deze hoogwa-

tervoorziening toegevoegd aan OR-2.13.HW02) - OR-2.15.1.12 (staat in de praktijk in openverbinding met OR-2.15.1.3) - OR-2.15.HW02 (onduidelijke situatie, is waarschijnlijk boezem) - OR-2.21.2.1 (is in de praktijk als test toegevoegd aan OR-2.21.1.1) - RL-HW08 (onduidelijke situatie en erg klein van omvang) - OR-2.06.1.2HW en OR-2.08.6.1HW (status van deze hoogwatervoorzieningen is niet bekend)

Op de polderkaartjes in deze bijlage is middels nummers het beheerdersoordeel weergegeven over specifieke knelpuntlocaties. Het beheerdersoordeel is uitgevoerd in twee bijeenkomsten op 10 en 22 juni 2010 met een peilbeheerder, gebiedsbeheerder en twee watersysteembeheerders. Vervolgens zijn per polder in een tabel de peilvakken weergegeven met een wateropgave en hoeveel extra openwater ervoor nodig is om deze op te lossen. Deze hoeveelheid benodigde extra openwater is weergegeven voor het in eerste instantie berekende totaal aan knelpunten en voor de situaties na beheerdersoordeel waarbij geen extra waterplannerberekeningen meer nodig zijn geweest.

Na de inventarisatie van de praktijkpeilen bleek dat voor een aantal peilvakken de NBW-toetsing met een verkeerd peil heeft plaatsgevonden. Hieronder zijn de gevolgen hiervan weergegeven voor de peilvakken waarvoor in eerste instantie geen NBW-knelpunten berekend waren: - OR-2.15.1.6west de NBW is foutief doorgerekend met het peil van OR-2.15.1.6oost, het juiste

peil is gecheckt op deze NBW-berekeningen en leidt niet tot knelpunten. - RL-H-03 dit peil is 18 cm hoger dan waarmee de NBW is doorgerekend, dit is gecheckt en

leidt net niet tot knelpunten.




Inmaling Duinland

Berekende NBW-knelpunten peilvakken OR-2.21.1.1 en OR-2.21.2.1 (3de toetsing zie “Aandachts-punten voor maatregelenfase”)

Beheerdersoordeel:1. Alle knelpunten in dit deel liggen in een tuin of een bosje, maar zijn wel getoetst volgens de stede-

lijke norm. Wanneer getoetst wordt aan de norm voor openbaar groen (= norm voor grasland van 1:10) zullen er nog delen van de tuinen onderlopen. De meeste huizen daarentegen staan op een terp, behalve de ambassade van Libanon, die waarschijnlijk niet.

2. Is een bostoegangsweg getoetst op stedelijke norm. Deze weg valt niet onder belangrijke infra-structuur en voldoet nog ruimschoots aan de norm van 1:25.

3. Is een toegangsweg naar golfterrein getoetst op stedelijke norm. Deze weg valt niet onder belang-rijke infrastructuur en voldoet nog aan de norm van 1:25.

4. Is een tennisbaan dat voor een deel getoetst is op stedelijke norm, maar hier niet aan hoeft te vol-doen. Ter plaatse van de knelpunten voldoet het tennisterrein aan de norm voor sportvelden (= norm voor grasland van 1:10).

5. Verspreidt knelpunten in tuinen, parkjes en taluds, die op sommige plekken niet eens voldoen aan de norm voor openbaar groen (= norm voor grasland van 1:10). In dit gebied zijn er voor zover bekend geen meldingen geweest van wateroverlast.

6. Is grotendeels laagliggend weiland met aan de rand een paar tuintjes, dat niet voldoet aan de norm voor grasland. Het weiland wordt door 1 gebruiker gebruikt voor paarden en er zijn nooit klachten geweest over wateroverlast. Wel staan er bij veel regenval plassen in het weiland.



Berekende NBW-knelpunten peilvakken OR-2.21.3.1, OR-2.21.4.1, OR-2.21.5.1, OR-2.21.HW01 en RL-OB54 (3de toetsing zie “Aandachtspunten voor maatregelenfase”)

Beheerdersoordeel (vervolg): 7. Weiland met paarden dat niet voldoet aan de norm voor grasland. 8. Is een schuur met bestrating dat getoetst is op stedelijke norm en daar niet aan voldoet, maar wel

voldoet aan de norm van het omliggende landgebruik. (zie provinciale waterverordening) 9. Is getoetst op norm voor stedelijk gebied, maar is een golfterrein dan ruimschoots voldoet aan de

norm voor sportvelden (= norm voor grasland van 1:10). 10. Is de directe omgeving van de sportkantine, waarvan een deel parkeerplaats is. Op sommige plek-

ken voldoet dit zelfs niet aan de norm voor grasland/sportvelden. 11. Is getoetst op norm voor akkerbouw, maar is een weiland dat nauwelijks gebruikt wordt en vol-

doet aan de norm voor grasland. 12. Is een verlaagde weg onder een fietsbrug door. 13. Is getoetst op norm voor stedelijk gebied, maar de knelpunten liggen in het park van het bejaar-

dentehuis en voldoen op enkele plekken zelfs niet aan de norm voor grasland. 14. Is getoetst op norm voor stedelijk gebied, maar is akkerbouw of weiland en voldoet op enkele

plekken zelfs niet aan de norm voor grasland. 15. Is een particuliere opmaling voor een vijver.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Inmaling Duinland Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.21.1.1 (incl. OR-2.21.2.1) 26 ha ntbOR-2.21.3.1 21 ha ntbOR-2.21.4.1 4,7 ha ntbOR-2.21.5.1 4,2 ha ntbOR-2.21.HW01 2 ha ntb RL-OB54 0,4 ha 0,4 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Bovenstaande punten van het beheerdersoordeel voor verdere afstemming over lokale acceptatie van lagere normen en de berekeningen naar oplossingen.



De peilscheidende stuw tussen peilvak OR-2.21.2.1 en OR-2.21.1.1 (zie paars gestippelde peil-vakgrens) is permanent verlaagd en functioneert niet meer. Dit is als proef ingesteld door de ge-biedsbeheerders en heeft geleidt tot minder klachten over wateroverlast. Voor de toetsing is van deze situatie uitgegaan en is het peilvak OR-2.21.2.1 toegevoegd aan OR-2.21.1.1 waarbij de af-voerende stuw van OR-2.21.2.1 naar OR-2.21.2.2 is meegenomen als extra afvoer voor OR-2.21.1.1 bij een peilstijging hoger dan 0,43 mNAP (in 2de toetsing) en op peilbesluitpeilniveau (in de 3de toetsing). Deze situatie waarbij peilvak OR-2.21.2.1 hetzelfde peil krijgt als peilvak OR-2.21.1.1 kan in het peilbesluit definitief gemaakt worden. Nagaan of de natte tuinen in peilvak OR-2.21.2.1 echt als wateroverlast ervaren worden en even-tueel mogen voldoen aan een lagere norm of geen norm. In peilvak OR-2.21.1.1 zijn er plannen om een landgoed met veel openwater te ontwikkelen. Peilvak OR-2.21.3.1 loost via een automatische stuw op peilvak OR-2.21.1.1. Kan misschien in-gezet worden om meer water in peilvak OR-2.21.3.1 vast te houden (norm-opvulling). Peilvak OR-2.21.4.1 blijkt een 25 cm hoger zomerpeil te hebben (1,43 mNAP ipv 1,18 mNAP) dan waarmee gerekend is en binnen het peilvak komt volgens de fugro-kartering een peilverschil voor van 40 cm. Peilvak OR-2.21.HW01 had volgens het overdrachtsdocument 'Overname gebied stichting inma-ling Duinland' van 15-12-2000 een veel lager winterpeil van -0,42. Dit blijkt in de praktijk niet mogelijk te zijn en momenteel is het praktijkpeil -0,24, waarschijnlijk is -0,32 ook nog haalbaar. Peilvak OR-2.21.6.1 is doorgerekend met het 20 cm lagere praktijkpeil in de winter, dat geen knelpunten opleverde. Het oude winterpeil van -0,42 mNAP zal wel tot NBW-knelpunten leiden. Het voorstel is om te bekijken of het peilvak definitief naar boezempeil getrokken kan worden.


Polder Zuidwijk

Berekende NBW-knelpunten Polder Zuidwijk



Beheerdersoordeel:Berekende knelpunten zijn herkenbaar.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Polder Zuidwijk Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.19.1.1 0,14 ha 0,14 ha

Aandachtspunt voor maatregelenfase: Huidige maalcapaciteit is volgens de IRIS-database 10,7 m3/min, dit is voor het totaal af te voeren oppervlak van 80ha meer dan de afvoernorm toestaat.

Papenwegsepolder

Berekende NBW-knelpunten Papenwegsepolder

Beheerdersoordeel:Berekende knelpunten zijn herkenbaar.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Papenwegsepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.10.1.1 48 ha 48 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Peilvak OR-2.11.0.1 van de Oranjepolder staat middels een sifon in openverbinding met het hoofdpeilvak (OR-2.10.1.1) van de Papenwegsepolder en is voor de berekeningen hieraan toege-voegd. Deze situatie kan in het peilbesluit definitief gemaakt worden.



Peilvak OR-2.10.2.1 loost via een windmolentje op de boezem en is middels de spoorweg ge-scheiden van de rest van de Papenwegsepolder. Waarschijnlijk is het mogelijk om het te ontsnip-peren en er boezemland van te maken. Het deel van peilvak OR-2.10.1.1 aan de zuidoost zijde van de spoorweg is toegevoegd aan peil-vak OR-2.08.1.1 van de Noord-Hoflandschepolder, omdat de peilscheidende klepstuw permanent naar beneden staat. Het toevoegen van dit deel van de Papenwegsepolder aan de Noord-Hoflandschepolder kan in het peilbesluit definitief gemaakt worden. Is een veenpolder en de Rijnlandroute komt hier waarschijnlijk doorheen.

Oranjepolder

Berekende NBW-knelpunten Oranjepolder

Beheerdersoordeel:1. Verlaagd vrachtwagenlaadpunt. 2. Verlaagde toegangsweg naar kelder. 3. Is getoetst op norm voor stedelijk gebied, maar is grasland oplopend naar de boezemkade. 4. Vindt nieuwbouw plaats. 5. Is een laag buitenterras van een gebouw. Loopt regelmatig onder en via dit terras stroomt het wa-

ter ook de kelders in. 6. Tunnelbak.7. Is sinds 2 jaar een verhoogd appartementencomplex. 8. Knelpunten getoetst op stedelijke norm, maar liggen in openbaar groen aan het water en voldoen

aan de norm voor grasland. 9. Knelpunten getoetst op stedelijke norm, maar liggen in openbaar groen en voldoen aan de norm

voor grasland.



De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Oranjepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.11.1.5 7,7 ha 0 ha OR-2.11.1.1 6,3 ha 0 ha OR-2.11.1.3 0,1 ha 0 ha OR-2.11.1.2 1,2 ha 0 ha OR-2.11.2.1 0,04 ha 0,04 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Voor peilvak OR-2.11.1.1 is er na beheerdersoordeel geen wateropgave meer, maar er moet wel worden nagegaan of de nieuwbouw verhoogd wordt aangelegd. Anders zal er alsnog sprake zijn van een NBW-knelpunt. Tevens dient er een oplossing gevonden te worden voor het vollopen van kelders via het lage buitenterras (zie beheerdersoordeel punt 5). De sloot in het noordoostelijke deel van peilvak OR-2.11.1.1 is voor de berekeningen samen met het eveneens aan deze kant van de spoorweg gelegen deel van peilvak OR-2.10.1.1 toegevoegd aan peilvak OR-2.08.1.1 van de Noord-Hoflandschepolder. Deze praktijksituatie kan in het peilbe-sluit definitief gemaakt worden. Voor peilvak OR-2.11.2.1 loopt er een onderzoek naar de mogelijkheden om deze op te heffen en op boezempeil te brengen. Voor dit peilvak dient er ook nagegaan te worden of het verhardopper-vlak op de boezem of het polderwater loost.

Duivenvoordse-Veenzijdsepolder

Berekende NBW-knelpunten Duivenvoordse-Veenzijdsepolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunten liggen net in het bos naast het fietspad. 2. Fietstunnel.



3. Is getoetst op norm voor akkerbouw, maar is een stukje bos. 4. Fietstunnel.5. Is een dennenbos voor kerstbomen, dat getoetst is aan de norm voor akkerbouw, maar voldoet aan

de norm voor grasland. 6. Fietstunnel.7. Zijn toegangswegen, parkeerplaats en een tribune van een sportveldencomplex dat getoetst is op

de norm voor stedelijk gebied, maar op enkele plekken zelfs niet voldoet aan de norm voor sport-velden (= norm voor grasland van 1:10).

8. Heel peilvak OR-2.15.1.7 is van Staatsbosbeheer en heeft de functie natuur, dat niet aan een norm hoeft te voldoen.

9. Is getoetst op norm voor stedelijk gebied, maar de knelpunten liggen in grasland en voldoen ook ter plaatsen aan de norm voor grasland.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Duivenvoordse-Veenzijdsepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.15.1.8 0,2 ha 0 ha OR-2.15.1.9 0,9 ha 0 ha OR-2.15.1.2 102 ha ntbOR-2.15.1.7 37 ha 0 ha OR-2.15.2.1 0,06 ha 0,06 ha OR-2.15.1.6oost nb 0 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Voor peilvak OR-2.15.1.2 moet worden bekeken of het sportveldencomplex aan een lagere norm dan die van grasland kan voldoen. Afhankelijk van welke norm wel acceptabel is, kan hiermee de gehele wateropgave opgelost worden. Voor peilvak OR-2.15.1.9 nagaan of het dennenbos van beheerdersoordeel punt 5 mag voldoen aan een lagere norm dan die van akkerbouw. Afhankelijk van welke norm wel acceptabel is, kan hiermee de gehele wateropgave opgelost worden. Voor peilvak OR-2.15.1.7 moet er nagegaan worden of de graslanden inderdaad alleen nog de functie natuur hebben. In peilvak OR-2.15.2.1 staat het praktijkpeil 5 cm lager dan het peilbesluitpeil. Wanneer dit prak-tijkpeil in het peilbesluit definitief gemaakt wordt, wordt daarmee waarschijnlijk ook de waterop-gave opgelost. Peilvak OR-2.15.1.12 staat in openverbinding met OR-2.15.1.3, heeft hetzelfde peil en is voor de berekeningen hieraan toegevoegd. Deze praktijksituatie kan in het peilbesluit definitief gemaakt worden.Is deels een veenpolder.



Zijdepolder

Berekende NBW-knelpunten Zijdepolder

Beheerdersoordeel:1. Is een recent heringericht stadspark met speelveld en extra openwater dat niet in de berekeningen

is meegenomen. 2. Is parkeerterrein dat ter plaatsen van de 3 knelpunten aan de norm 1:25 voldoet. 3. Twee ten opzichten van de omgeving erg diepliggende pixels. 4. De resterende verspreid liggende knelpunten in peilvak OR-2.20.1.1 liggen in taluds in parkjes en

stedelijk groen en voldoen op slechts enkele plaatsen niet aan de norm voor openbaar groen (= norm voor grasland van 1:10).

5. Een paar verspreid liggende knelpunten in tuinen, die op de stedelijke norm zijn getoetst. 6. Fiets- en tramtunnel. 7. Parkeerterrein, dat nog aan de norm 1:25 voldoet.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Zijdepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.20.1.1 6,4 ha 0 ha OR-2.20.1.2 1,5 ha 0 ha OR-2.20.1.3 0,8 ha 0 ha OR-2.20.1.5 0,04 ha 0,04 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Voor peilvak OR-2.20.1.1 een nieuwe NBW-berekening met de toename van openwater bij het heringerichte stadspark. Om te toetsen dat dit peilvak inderdaad geen wateropgave heeft. Voor peilvak OR-2.20.1.5 nagaan of het parkeerterrein aan een lagere norm getoetst kan worden. Dit zal de wateropgave voor dit peilvak oplossen.




Rietvinkpolder

Berekende NBW-knelpunten Rietvinkpolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunten getoetst op stedelijke norm, maar liggen in openbaar groen en voldoen aan de norm

voor grasland. 2. Berekende knelpunten zijn herkenbaar, is een erg nat gebied. 3. Knelpunten getoetst op stedelijke norm, maar liggen in openbaar groen en voldoen aan de norm

voor grasland.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Rietvinkpolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.18.1.1 0,3 ha 0,3 ha OR-2.18.1.2 0 ha* 0 ha OR-2.18.2.1 1,1 ha ntb* Het extra openwater in OR-2.18.1.1 lost tevens de wateropgave in OR-2.18.1.2 op.

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Peilvak OR-2.18.1.1 heeft volgens de beheerders in de praktijk een 10 tot 20 cm lager peil, nagaan of dit definitief kan worden en of daarmee de wateropgave opgelost wordt. De peilvakgrenzen van peilvak OR-2.18.2.1 zijn onduidelijk, de grenzen uit het praktijkpeilen bestand (zie paars gestippelde lijnen) komen niet overeen met de grenzen van het peilbesluit. Voor de berekeningen is uitgegaan van de peilbesluitgrenzen. Uitgezocht dient te worden hoe de peil-vakgrenzen in de praktijk lopen en wat definitief moet worden. Daarnaast is de gemaalcapaciteit van dit peilvak volgens de IRIS-database ver over gedimensioneerd.



Knippolder & Oostboschpolder

Berekende NBW-knelpunten Knippolder & Oostboschpolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunt is getoetst op stedelijke norm, maar ligt in tuin en voldoet aan de norm voor grasland. 2. Knelpunt is getoetst op stedelijke norm, maar ligt in park en voldoet aan de norm voor grasland. 3. Berekende knelpunten in peilvak OR-2.16.2.1 van Knippolder zijn herkenbaar. Is een nat gebied. 4. Berekende knelpunten in Oostboschpolder zijn herkenbaar. Is een nat gebied met oa veel kassen.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Knippolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.16.1.1 0,03 ha 0 haOR-2.16.2.1 1 ha 1 ha

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Oostboschpolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.17.1.1 0,8 ha 0,8 ha OR-2.17.2.1 0,5 ha 0,5 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: De Knippolder ligt in veengebied, maar bij peilverlaging in OR-2.16.2.1 letten op de oude molen. De gemalen van OR-2.16.1.1 en OR-2.16.2.1 van de Knippolder hebben een overcapaciteit. In peilvak OR-2.16.1.1 van de Knippolder loopt de noordwestelijke grens dwars door een kas en wordt er een natuurplas af en toe op een hoger peil gehouden, dat niet als een aparte hoogwater-voorziening bekend is. De peilvakgrenzen van OR-2.16.2.1 van de Knippolder lopen volgens de gebiedsbeheerder anders. De Oostboschpolder ligt eveneens overwegend in veengebied.



Een mogelijke oplossing voor de wateropgave in peilvak OR-2.17.1.1 van de Oostboschpolder is om (gedeeltelijk) de hemelwaterafvoer van de kassen naar de boezem te verplaatsen. In eerste instantie is van OR-2.17.1.1 de noordwestelijke grens van de 2 noordoostelijke vakken aangepast op basis van de AHN2. (hierbij vanuit gaande dat de hemelwaterafvoer van de aldaar gelegen kassen afvoert op de boezemsloten en niet op polderwater in het peilvak zelf), maar de NBW-berekening is uitgevoerd met de oorspronkelijke peilvakgrenzen omdat de aanwezige pompcapaciteit hierop gebaseerd is. De aangepaste grens zou definitief gemaakt kunnen worden, maar dan moet wel de hemelwaterafvoer goed uitgezocht worden. In het meest zuidwestelijke vak van peilvak OR-2.17.1.1 wordt middels een stuw een watergang op boezempeil gehouden, dit is niet als aparte hoogwatervoorziening bekend. In peilvak OR-2.17.2.1 van de Oostboschpolder wordt de windmolen vervangen door een gemaal of een grondduiker. In eerste instantie is van OR-2.17.2.1 de peilvakgrens in het noordwesten aangepast op basis van de AHN2 (hierbij vanuit gaande dat een deel van de hemelwaterafvoer van het bedrijventerrein afvoert op de noordwestelijke boezemsloten en dat deze boezemsloten een verbinding onder de Veurse Straatweg door hebben met de rest van de boezem en niet afvoeren op het peilvak zelf),maar de NBW-berekening is uitgevoerd met de oorspronkelijke peilvakgrenzen omdat de aanwe-zige pompcapaciteit hierop gebaseerd is. De aangepaste grens zou definitief gemaakt kunnen wor-den, maar dan moet wel de hemelwaterafvoer goed uitgezocht worden.

Starrenburgerpolder

Berekende NBW-knelpunten Starrenburgerpolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunt ligt in talud van vijverpartij. 2. Is braakliggend bouwterrein. 3. Berekende knelpunten zijn herkenbaar. Is een nat gebied met intensief grasland gebruik.



De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Starrenburgerpolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.14.1.1 4,1 ha 4,1 ha OR-2.14.1.2 1,2 ha 0 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: De polder ligt in veengebied. Peilvak OR-2.14.1.2 is sinds kort geheel stedelijk, volgens LGN6 is dit nog grasland. De hoogwatervoorziening RL-HW08 (HW Vogelkerslaan) is niet meegenomen omdat het in be-heer is van de gemeente, er geen gegevens over bekend zijn en waarschijnlijk alleen een bemaling is van een boezemsloot met een lager peil. Het nut hiervan is onduidelijk.


Zuid-Hoflandschepolder & Binnenpolder

Berekende NBW-knelpunten Zuid-Hoflandschepolder & Binnenpolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunten liggen in tuinen en de huizen staan op de boezemkade. Van dit deel is onduidelijk wat

bij boezemland hoort. 2. Wordt een woonwijk aangelegd en is (gedeeltelijk) opgehoogd. 3. Knelpunten zijn getoetst als stedelijk gebied, maar liggen in grasland dat voldoet aan de norm. 4. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in groen dat voldoet aan graslandnorm. 5. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in groen dat voldoet aan graslandnorm. 6. Berekende knelpunten zijn herkenbaar. Is een nat gebied.



7. Beide knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar vallen in stedelijk groen en voldoen aan graslandnorm.

8. Een deel van de knelpunten valt in het talud van een watergang, stedelijk groen of een weg en voldoen aan de daarvoor gestelde normen.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Zuid-Hoflandschepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.12.1.1 1,7 ha ntbOR-2.12.2.1 0,01 ha 0 ha

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Binnenpolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.13.1.1 0,6 ha ntbOR-2.13.2.3 0,3 ha 0 ha OR-2.13.2.1 0,8 0,8 haOR-2.13.2.2 0,06 ha 0 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Onduidelijk is of de huizen op de boezemkade van peilvak OR-2.12.1.1 in de Zuid-Hoflandschepolder nu wel of niet bij boezemland horen en met hoeveel openwater en maaiveld-verhoging de nieuwe woonwijk wordt aangelegd. Peilvak OR-2.12.1.2 van de Zuid-Hoflandschepolder heeft een openverbinding met peilvak OR-2.13.1.1 van de Binnenpolder en heeft ook hetzelfde peil van -1,77 mNAP (NAP-gecorrigeerd). Voor de NBW-berekeningen is OR-2.12.1.2 toegevoegd aan OR-2.13.1.1. Dit kan in het peilbe-sluit definitief gemaakt worden.

Onderbemalingen boezem

Berekende NBW-knelpunten onderbemalingen boezem



Beheerdersoordeel:1. In beheer bij gemeente Leiden. Knelpunten liggen deels in grasveld van school en voldoen aan

graslandnorm.2. In beheer bij gemeente Leiden. Knelpunten liggen deels in stedelijk groen en voldoen aan gras-

landnorm. 3. In beheer bij gemeente Leiden. Gaat deels op de schop en komt veel openwater. 4. Is wateroverlast en staat al 6 jaar een noodpomp!

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor onderbemalingen boezem Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel RL-024 0,02 ha ntbRL-025 0,04 ha ntbRL-014 3,7 ha ntbRL-OB56 0 ha ntb

Aandachtspunten voor maatregelenfase: De onderbemalingen RL-024, RL-025 en RL-014 zijn van gemeente Leiden. Bekeken moet wor-den of hier al NBW-maatregelen voor benoemd zijn in het Waterplan van Leiden. Daarnaast zijn de gegevens van deze onderbemalingen niet compleet en is niet duidelijk hoe ze tot afvoer komen. De NBW-berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de theoretische stedelijke afvoernorm. RL-OB56 blijkt in de praktijk een 5 cm hoger peil te hebben dan waarmee gerekend is, dit zal meer knelpunten opleveren. Daarnaast komt waarschijnlijk de Rijnlandroute door deze onderbe-maling.

Bosch- en Gasthuispolder & Stevenshofjespolder

Berekende NBW-knelpunten Bosch- en Gasthuispolder & Stevenshofjespolder

Beheerdersoordeel:1. Tunnelbak.2. Braakliggend terrein dat verhoogd wordt en waar gebouwd gaat worden. 3. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in park dat voldoet aan graslandnorm. 4. Berekende knelpunten zijn herkenbaar.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Bosch- en Gasthuispolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.09.1.1 2,6 ha ntb



De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Stevenshofjespolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.07.1.1 2 ha 2 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Waarschijnlijk lopen de grenzen van peilvak OR-2.09.1.1 van Bosch- en Gasthuispolder anders en kan als gevolg van de bouwplannen een deel van dit peilvak op boezempeil gebracht worden. Door peilvak OR-2.07.1.1 van de Stevenshofjespolder komt waarschijnlijk de Rijnlandroute.

Noord-Hoflandschepolder

Berekende NBW-knelpunten Noord-Hoflandschepolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen voor het merendeel op tuin en parkeer-

plaats die ruim voldoen aan de graslandnorm. 2. Knelpunten liggen op inritten van parkeerkelders. 3. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in park dat voldoet aan graslandnorm. 4. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in park dat voldoet aan graslandnorm. 5. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in een laag gelegen verwaarloosd stuk

bos dat maar deels voldoet aan de graslandnorm. 6. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in tuin of stadspark dat ruim voldoet aan

graslandnorm.7. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in grasland dat ruim voldoet aan gras-

landnorm. 8. Knelpunt is getoetst op stedelijke norm, maar ligt in volkstuin dat ruim voldoet aan de norm voor

glastuinbouw.



9. Berekende knelpunten zijn herkenbaar. 10. Knelpunt ter plaatse van enkele diepliggende pixel, die net niet aan de stedelijke norm voldoet.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Noord-Hoflandschepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.08.1.1 0,5 ha 0 ha OR-2.08.2.1 0,1 ha 0,1 ha OR-2.08.3.1 0,4 ha ntbOR-2.08.4.1 0,1 ha 0 ha OR-2.08.6.1 0,1 ha 0 ha

Aandachtspunten voor maatregelenfase: Nagaan of het stukje bos in peilvak OR-2.08.3.1 (zie beheerdersoordeel punt 5) mag voldoen aan een lagere norm dan voor grasland. Peilvak OR-2.08.2.1 wordt bemalen via een windmolentje. Onderzoeken of dit peilvak toegevoegd kaan worden aan het hoofdpeilvak van de Papenwegsepolder. De afwatering van het volkstuindeel van OR-2.08.6.1 is onduidelijk (waarschijnlijk via hetzelfde gemaal) en heeft een 28cm hoger peil dan de rest van het peilvak. Daarnaast zijn er plannen om het gemaal van dit peilvak te verplaatsen naar locatie met afvoer op de boezem. Dit is niet meege-nomen in de NBW-berekeningen en dient uitgezocht te worden. Door OR-2.08.1.1, OR-2.08.2.1, OR-2.08.3.1, OR-2.08.6.1 en OR-2.08.OB01 komt waarschijnlijk de Rijnlandroute.

Ruijgelaansepolder

Berekende NBW-knelpunten Ruijgelaansepolder

Beheerdersoordeel:Nu geen problemen met wateroverlast, berekende knelpunten zijn dus niet meteen herkenbaar.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Ruijgelaansepolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.03.2.1 1,7 ha 1,7 ha



Aandachtspunten voor maatregelenfase: Deze polder valt bijna volledig in het plangebied van Vliegveld Valkenburg. Peilvak OR-2.03.1.1 bestaat uit grasland dat gebruikt wordt als paardenwei, maar loost via een stuw op peilvak OR-2.03.2.1. Waarschijnlijk kan peilvak OR-2.03.1.1 toegevoegd worden aan het nieuwe peil van projectlocatie Valkenburg, zodat het benedenstroomse peilvak ontlast wordt. De Oostdorperpolder loost eveneens op peilvak OR-2.03.2.1, maar heeft geen wateropgave. Hier is waarschijnlijk normopvulling mogelijk zodat peilvak OR-2.03.2.1 verder ontlast wordt. Het gemaal van deze polder is qua capaciteit kleiner dan dat het volgens de afvoernorm van 10 m3/min/100ha dient te zijn. Volgens de IRIS-database 6,7 m3/min i.p.v. 8,1 m3/min op basis van het totaal af te voeren oppervlak van 81 ha. De wateropgave is bepaald op basis van een afvoer van 8,1 m3/min.

Zonneveldspolder

Berekende NBW-knelpunten Zonneveldspolder

Beheerdersoordeel:Onduidelijk welk deel van de kassen in deze polder op de boezem loost.

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Zonneveldspolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.02.1.1 0,9 ha 0,9 ha

Aandachtspunt voor maatregelenfase: Uitzoeken welk deel van de kassen op de boezem loost i.p.v. op het polderwater en hoe de peil-vakgrenzen precies lopen.



Kokshoornpolder

Berekende NBW-knelpunten Kokshoornpolder

Beheerdersoordeel:1. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen in volktuintjes en voldoen ruimschoots

aan de norm voor akkerbouw (1:25). 2. Knelpunten liggen op locatie van een hotel, waarvan bekend is dat deze te laag ligt en soms wa-

teroverlast heeft. 3. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen ter plaatsen van schuurtjes die ruim-

schoots voldoen aan de norm voor glastuinbouw (1:50). 4. Knelpunten zijn getoetst op stedelijke norm, maar liggen op een golfterrein dat ruimschoots vol-

doet aan de norm voor sportvelden (= norm voor grasland van 1:10).

De wateropgave in extra hectare openwater per peilvak voor Kokshoornpolder Peilvak Voor beheerdersoordeel Na beheerdersoordeel OR-2.01.1.1 6,3 ha ntb

Aandachtspunt voor maatregelenfase: Afstemmen of de volktuintjes en de schuurtjes aan een lagere norm dan de stedelijke norm mogen voldoen.Nagaan of Rijnland de wateropgave als gevolg van het laaggelegen hotel moet oplossen, terwijl dit niet tot het overwegend landgebruik hoort. Huidige maalcapaciteit is kleiner dan dat het volgens de afvoernorm van 10 m3/min/100ha dient te zijn. Volgens de IRIS-database 6,3 m3/min ipv 9,6 m3/min op basis van het totaal af te voeren op-pervlak van 96ha. De wateropgave is bepaald op basis van een afvoer van 9,6 m3/min.Deze polder valt voor een deel in het plangebied van Vliegveld Valkenburg.



Bijlage 16. Hydraulische berekening Papenwegsepolder

Uitgangspunten De hydraulische berekening is uitgevoerd met SOBEK Channel Flow (versie 2.12). De afmetingen van de hoofdwatergangen is gebaseerd op de leggerafmetingen van 2009 en zijn gehaald uit een export vanuit de IRIS-database van 8 april 2010. De gegevens betreffende de gemalen, duikers en stuwen zijn gebaseerd op een export vanuit de IRIS-database van 30 maart 2010. Van de duikers zijn alleen de duikers in de hoofdwatergangen meegenomen en zijn inlaatduikers weggelaten. De duiker in de hoofdwatergang van peilvak OR-2.07.1.2 met de status ‘waarschijn-lijk’ is eveneens niet meegenomen in de berekeningen. Vooral omdat uit luchtfoto’s ook blijkt dat de hoofdwatergang zeer waarschijnlijk een ander traject volgt. Van de duikers 116-033-00025/114 en 139-033-00006 waren er geen gegevens beschikbaar in de IRIS-database. De diameter, de vorm en het materiaal van de duikers is door Willem Visser be-paald in het veld. De lengte is opgemeten in GIS. De BOB boven- en benedenstrooms van de duikers 116-033-00114 en 139-033-00006 is ingevuld met de aanname dat bij winterpeil 1/3 van de duiker nog lucht heeft. Voor de BOB boven- en benedenstrooms van de duiker 116-033-00025 is aangenomen dat de gehele duiker net onder het winterpeil ligt (zie luchtfoto 2009). Van de duiker 116-033-00001 zijn er eveneens geen gegevens. Hiervoor zijn dezelfde gegevens gebruikt als van de naastgelegen duiker. Een aantal peilvakken komen tot afvoer via grondduikers die de boezem kruizen. In het model zijn deze grondduikers ingevoerd als gewone duikers en alle gegevens hierover zijn afkomstig van een recentelijk veldmeting van Willem Visser. In de IRIS-database waren over deze grondduikers geen gegevens beschikbaar. Bij de stuwen zijn alleen de stuwen in het model gebruikt die fungeren als het peilregulerende kunstwerk van het betreffende peilvak. Eventuele midden in een peilvak gelegen stuwen zijn ver-wijderd.Van de 2 stuwen van peilvak OR-2.07.1.1 zijn er in de IRIS-database geen gegevens bekend. De gebruikte gegevens hierover zijn afkomstig van een recentelijk veldmeting van Willem Visser. Een van deze stuwen blijkt met een vaste hoogte als keerschot te functioneren. Voor de bepaling van de weerstand van de watergangen is de methode van Bos en Bijkerk ge-bruikt, omdat hiermee ook rekening wordt gehouden met de diepte van de watergang. Voor de ma-te van begroeiing in de watergangen is bij zomerpeil uitgegaan van een licht begroeide zomersitu-atie (waarde 23). Capaciteit van Gemaal Papenweg (42,1 m3/min) is verdeeld als een lateraal debiet over de water-gangen. Dit betekent bij een totale lengte van 13.883 m watergang in het model een debiet van 0,0000505414 m3/s per meter watergang. Het hoofdgemaal zelf is als een ‘boundary node’ (randknoop) ingevoerd met een vast 10 cm lager peil dan het zomer- of winterpeil. Uitgaande van de aanname dat bij het gemaal zowel in de winter als de zomer het peil 10 cm omlaag wordt getrokken. Het model is voor de toetsing van de stroomsnelheden in de watergangen doorgerekend met de stuwen op winterpeil, de ‘boundary node’ op 10 cm onder winterpeil en een wrijvingsfactor van 34 voor de watergangen in wintersituatie. Voor de toetsing van het verval over de duikers is het model doorgerekend met de stuwen op het zomerpeil, de ‘boundary node’ op 10 cm onder zomerpeil en een wrijvingsfactor van 23 voor de watergangen in zomersituatie. In de berekeningen is er geen rekening gehouden met de bodemhoogte in de duikers. Het model gaat er vanuit dat het volledige profiel van de duiker dat onder water ligt ook beschikbaar is. In het geval van een grondduiker cq sifon is dit overeenkomstig de werkelijkheid, maar voor de normale duikers is dat niet altijd het geval. In de praktijk zal bij een BOB (beneden onderkant buis) onder de bodemhoogte altijd een deel van het profiel dat onder water ligt opgevuld zijn met grond. Het-



geen ten koste gaat van de doorstromingscapaciteit. Een aantal duikers zal in de werkelijkheid dus een iets hogere opstuwing hebben dan het model berekend heeft.

Gebruikte waterpeilen en afmetingen (grond-)duikers Peilvaknummer Poldernaam Zomerpeil (mNAP) Winterpeil (mNAP) OR-2.10.HW01 Papenwegsepolder -1,25 -1,25OR-2.11.HW01 Oranjepolder -0,62 -0,72OR-2.11.1.5 Oranjepolder -1,12 -1,12OR-2.11.1.3 Oranjepolder -0,87 -0,97OR-2.11.1.4 Oranjepolder -0,87 -0,97OR-2.07.1.2 Stevenshofjespolder -1,17 -1,32OR-2.07.1.1 Stevenshofjespolder -1,25 -1,37OR-2.08.2.1 Noord-Hoflandschepolder -1,67 -1,77OR-2.10.1.1 Papenwegsepolder -1,57 -1,72

Grondduikernummer Diameter (m) Lengte (m) BOK bovenstrooms (mNAP) BOK benedenstrooms (mNAP) 116-037-00004 0,60 30,00 -2,32 -2,42139-037-00001 0,40 12,00 -1,80 -1,80139-037-00002 0,55 30,00 -1,95 -1,95139-037-00003 0,75 30,00 -1,89 -1,85116-037-00001 0,70 25,00 -2,42 -2,42116-037-00002 0,50 25,00 -1,55 -1,55116-037-00003 0,60 35,00 -2,40 -2,40

Duikernummer Diameter (m) Lengte (m) BOK bovenstrooms (mNAP) BOK benedenstrooms (mNAP) 108-033-00033 0,80 4,90 -1,88 -1,90108-033-00037 0,50 26,70 -1,35 -1,27108-033-00044 0,50 13,80 -1,26 -1,31116-033-00001 0,80 6,30 -2,47 -2,27116-033-00002 1,00 10,80 -2,21 -2,04116-033-00025 0,30 14,00 -2,02 -2,02116-033-00113 0,90 14,00 -2,37 -2,40116-033-00114 0,40 4,00 -1,99 -1,99116-033-00115 0,30 5,00 -1,86 -1,89116-033-00116 0,40 6,00 -1,82 -1,82116-033-00117 0,30 4,80 -1,91 -2,07116-033-00118 1,00 4,70 -2,41 -2,41116-033-00119 1,00 7,00 -2,45 -2,45116-033-00120 0,60 6,50 -2,26 -2,19116-033-00121 0,40 5,90 -1,93 -2,02116-033-00122 1,00 48,90 -1,89 -1,99116-033-00123 0,50 4,60 -1,93 -1,84116-033-00124 0,50 4,80 -2,04 -2,02116-033-00125 0,50 4,90 -2,07 -2,08116-033-00126 0,50 4,80 -1,94 -2,14116-033-00127 1,00 11,80 -2,19 -2,19116-033-00128 0,60 5,00 -2,24 -2,37116-033-00129 0,60 5,00 -2,18 -2,18116-033-00130 0,80 6,30 -2,47 -2,27116-033-00131 0,80 6,30 -2,51 -2,45116-033-00132 0,60 20,90 -2,37 -2,35116-033-00133 0,90 6,50 -2,44 -2,43116-033-00134 1,00 24,10 -2,30 -2,13116-033-00135 0,60 6,50 -1,98 -1,98116-033-00143 0,60 8,90 -1,69 -2,09139-033-00006 0,40 8,00 -1,64 -1,64139-033-00019 1,00 7,00 -2,19 -2,19139-033-00020 0,60 7,60 -1,75 -1,78139-033-00021 0,60 7,70 -1,82 -1,87139-033-00022 0,80 7,40 -1,99 -2,00



Aandachtspunten voor maatregelenfase De profielen van de hoofdwatergangen zijn afkomstig uit de legger van 2009. Voor alle hoofdwa-tergangen in de polders is bij het bepalen van de leggerprofielen uitgegaan van een vaste bodem-breedte. In de praktijk kan dit betekenen dat de watergang niet overeenkomt met het leggerprofiel en in werkelijkheid groter kan zijn. Peilvak OR-2.08.2.1 heeft in werkelijkheid een lager peil dan het hoofdvak van de Papenwegse-polder en wordt bemalen door een windmolentje. Dit is in het model niet meegenomen, omdat het lagere peil in dat peilvak geen effect heeft op de resultaten in de Papenwegsepolder en het debiet al via het laterale debiet meegenomen wordt. Bij toetsing van het peilverloop aan de maaiveld-hoogte in dit peilvak dient hier wel rekening meegehouden te worden. Duiker 116-033-00120 voldoet bij winterpeil wel aan de norm. Dit komt waarschijnlijk doordat bij zomerpeil de overstort van peilvak OR-2.07.1.1 mee doet in de afvoer en daarmee een hoger de-biet veroorzaakt door deze duiker. Hydraulische NBW-toetsing is pas nodig bij uitwerking van de maatregelen. Hierbij dient gere-kend te worden met een gemaal-aanslag op 2 cm boven peil en een gemaal-afslag op 8 cm onder peil.Na toetsing bij de veldmedewerkers bleek dat een aantal duikers dubbel zijn uitgevoerd. Dit dient na gegaan te worden in het veld omdat hier niets over terug te vinden is in de IRIS-database. De watergangen die niet voldoen aan de norm voor stroomsnelheid langslopen in het veld of dit ook de watergangen zijn die afkalven.



Bijlage 17. Locatiegegevens meetpunten waterkwaliteit

code meetpunt

peilvak /boezem

beschrijving locatie

RO077A Boezem Rijn-Schiekanaal bij de inlaat naar Delfland ROP23409 OR-2.20.1.1 Zijde: v.a. brug prinsenhof tussen schoolbarakken ROP23405 OR-2.20.1.1 Sloot op hoek Kolfschotenlaan - Fluitpolderplein ROP23404 OR-2.20.1.1 Zijdepolder; Dobbelaan inlaat duiker bij rooster ROP17701 OR-2.20.1.1 Zijdepolder: Achter het gemaal ROP17001 OR-2.12.1.1 Zuidhoflandsche- gemaal ROP17101 OR-2.19.1.1 Pld. Zuidwijk: gemaal inrijdenventweg N44 huisnr 2 ROP13902 RL-016A Stevenshofjes, waterspeelplaats ROP13901 OR-2.07.1.1 Stevenshofjes - gemaal ROP13601 OR-2.14.1.1 Starrenburger gemaal ROP12301 OR-2.18.2.1 Rietvink: achter gemaal ROP11602 OR-2.10.1.1 Papenwegse polder, ingang Maaldrift, na manege ROP11603 OR-2.10.1.1 Papenwegse polder, ingang Maaldrift, na manege ROP10802 OR-2.11.1.2 Oranje pld.- Einde laantje van Wissen over brug links ROP10303 OR-2.04.1.1 Oostdorpsepolder- sloot loodrecht op Hoogeboomseweg ROP10101 OR-2.17.1.1 Oostbosch gemaal ROP09903 OR-2.06.1.1 50m achter het gemaal Ommedijksche Polder ROP09602 OR-2.08.1.2 Noordhoflandsche- waterpartij t.h.v. Thorbeckeweg ROP03605 OR-2.01.1.1 Kokshoornpld: sloot ten zuid oosten van golfbaan ROP03603 OR-2.01.1.1 Ruijgelaanse- gemaal op Kaswetering ROP03602 OR-2.03.2.1 Ruijgelaanse- gemaal op Wassenaarse Watering ROP02917 OR-2.15.1.7 D.&Veenz. 17e dwarssloot west op Schenk na boerderij. ROP02916 OR-2.15.1.7 D. en Veenz. 6e dwarssl.oost op Schenk na de dam ROP02912 OR-2.15.1.7 Duivenvoordse en Veenzijdse- 1e sloot na houtopsl ROP02911 OR-2.15.1.7 Duivenvoordse en Veenzijdse-3e sloot t.z.v.bos ROP02909 OR-2.15.1.2 Duivenvoordse en veenzijdse links van gemaal ROP02906 OR-2.15.1.2 Duivenvoordse en veenzijdse: sloot bij doodlopende weg ROP02905 OR-2.15.1.2 Duivenvoordse en veenzijdse 3e sloot t.z.v. duivenvoordse ROP02904 OR-2.15.1.7 Veenz. En duivenv. pld, bij brug over Veenwatering ROP02901 OR-2.15.1.2 Duivenvoordse en veenzijdse- gemaal ROP00902 OR-2.13.2.3 Vanaf brug Wielewaallaan RO717 RL-H-02B Zuidelijkste puntje van Lentevreugd, bij stuw met loopplank RO716 OR-2.21.3.1 Einde van Buurtweg bij brug ten westen van parkeerplaats RO715 Boezem Hertenkamp:200m ten Z. ingang langs Jagersln bij 3 duikers RO662 RL-HW19 Brug Bereklauw Valkenburg RO638 Boezem Wassenaarse watering va brug Hoogeboomseweg RO620 Boezem Noordelijk van duiker in Kennedylaan t.h.v. Rousse RO618 Boezem Vliet- vanaf brug over Vliet bij Voorschoten RO601 Boezem Valkenburgse meer, midden in de plas RO594 Boezem Valkenburgse meer, vanaf steiger bij museum RO551 Boezem In Kleine watering thv sloperij N.van Rijn RO549 RL-H-02A-08 Bij stuwtje bij koffietent De Klip aan Katwijkseweg RO548 Boezem In Kaswatering v.a. bruggetje ten NO van Kokshornlaan RO525 OR-2.21.3.1 Kaswatering bij Kievit in Wassenaar RO524 Boezem Veenwatering ten noorden van polderplas RO457 Boezem Katwijkskanaal- vanaf Julianabrug, loopbrugje RO176 Boezem Rijn-Schiekanaal - spoorbrug Leiden-Utrecht, Kanaalweg RO169 Boezem Veenwatering- van brug in horstlaan (wassenaar) RO168 Boezem Zijlwatering of wassenaarsewatering, vanaf de brug RO069 Boezem Rijn bij Waaggebouw (Leiden) RO041A Boezem Rijn- bij voetpont (Valkenburg) RO037 Boezem Katwijkskanaal - Boezemgemaal Katwijk



Bijlage 18. Trendgrafieken gemeten waterkwaliteitparameters

Trendgrafieken Chloride (toetswaarden)

Trendgrafiek Chloride (boezem)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

/ l

R O0 3 7

R O0 4 1A

R O0 6 9

R O0 77A

R O16 8

R O16 9

R O176

R O4 57

R O52 4

R O52 5

R O54 8

R O54 9

R O551

R O6 0 1

R O6 18

R O6 2 0

R O6 3 8

R O6 6 2

R O715

R O716

R O717

M T R - no rm

Trendgrafiek Chloride (polders)

0

50

100

150

200

250

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

/ l

R OP0 0 9 0 2R OP0 2 9 0 1R OP0 2 9 0 4R OP0 2 9 0 5R OP0 2 9 0 9R OP0 2 9 11R OP0 2 9 12R OP0 2 9 16R OP0 2 9 17R OP0 3 6 0 2R OP0 3 6 0 3R OP0 3 6 0 5R OP0 9 6 0 2R OP0 9 9 0 3R OP10 10 1R OP10 3 0 3R OP10 8 0 2R OP12 3 0 1R OP13 6 0 1R OP13 9 0 1R OP170 0 1R OP1770 1R OP116 0 2R OP2 3 4 0 9R OP0 2 9 0 6R OP1710 1R OP116 0 3M T R - no rm

Trendgrafieken Fosfaat (toetswaarden)

Trendgrafiek totaal fosfaat (boezem)

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

P / l

R O0 3 7R O0 4 1AR O0 77AR O16 8R O16 9R O176R O4 57R O52 4R O52 5R O54 8R O54 9R O551R O6 0 1R O6 18R O6 2 0R O6 3 8R O6 6 2R O715R O716R O717M T R - no rmSt reef waard e



Trendgrafiek totaal fosfaat (polder)

-0,5

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

P / l

R OP0 0 9 0 2R OP0 2 9 0 1R OP0 2 9 0 4R OP0 2 9 0 5R OP0 2 9 0 6R OP0 2 9 0 9R OP0 2 9 11R OP0 2 9 12R OP0 2 9 16R OP0 2 9 17R OP0 3 6 0 2R OP0 3 6 0 3R OP0 3 6 0 5R OP0 9 6 0 2R OP0 9 9 0 3R OP10 10 1R OP10 3 0 3R OP10 8 0 2R OP116 0 2R OP116 0 3R OP12 3 0 1R OP13 6 0 1R OP13 9 0 1R OP170 0 1R OP1710 1R OP1770 1R OP2 3 4 0 9M T R - no rmSt reef waard e

Trendgrafieken Stikstof (toetswaarden)

Trendgrafiek totaal stikstof (boezem)

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

N /

l

R O0 3 7R O0 4 1AR O0 77AR O16 8R O16 9R O176R O4 57R O52 4R O52 5R O54 8R O54 9R O551R O6 0 1R O6 18R O6 2 0R O6 3 8R O6 6 2R O715R O716R O717M T R - no rmSt reef waard e

Trendgrafiek totaal stikstof (polder)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

N /

l

R OP0 0 9 0 2R OP0 2 9 0 1R OP0 2 9 0 4R OP0 2 9 0 5R OP0 2 9 0 6R OP0 2 9 0 9R OP0 2 9 11R OP0 2 9 12R OP0 2 9 16R OP0 2 9 17R OP0 3 6 0 2R OP0 3 6 0 3R OP0 3 6 0 5R OP0 9 6 0 2R OP0 9 9 0 3R OP10 10 1R OP10 3 0 3R OP10 8 0 2R OP116 0 2R OP116 0 3R OP12 3 0 1R OP13 6 0 1R OP13 9 0 1R OP170 0 1R OP1710 1R OP1770 1R OP2 3 4 0 9M T R - no rmSt reef waard e



Trendgrafieken Zuurstof (toetswaarden)

Trendgrafiek zuurstof (boezem)

0

2

4

6

8

10

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

/ l

R O0 3 7R O0 4 1AR O0 6 9R O0 77AR O16 8R O16 9R O176R O4 57R O52 4R O52 5R O54 8R O54 9R O551R O6 0 1R O6 18R O6 2 0R O6 3 8R O6 6 2R O715R O716R O717M T R - no rm

Trendgrafiek zuurstof (polder)

0

2

4

6

8

10

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

mg

/ l

R OP0 0 9 0 2R OP0 2 9 0 1R OP0 2 9 0 4R OP0 2 9 0 5R OP0 2 9 0 6R OP0 2 9 0 9R OP0 2 9 11R OP0 2 9 12R OP0 2 9 16R OP0 2 9 17R OP0 3 6 0 2R OP0 3 6 0 3R OP0 3 6 0 5R OP0 9 6 0 2R OP0 9 9 0 3R OP10 10 1R OP10 3 0 3R OP10 8 0 2R OP116 0 2R OP116 0 3R OP12 3 0 1R OP13 6 0 1R OP13 9 0 1R OP170 0 1R OP1710 1R OP1770 1R OP2 3 4 0 4R OP2 3 4 0 5R OP2 3 4 0 9M T R - no rm

Trendgrafieken Doorzicht (toetswaarden)

Trendgrafiek doorzicht (boezem)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

deci

met

er

R O037R O041AR O077AR O168R O169R O176R O457R O524R O525R O549R O551R O594R O601R O618R O620R O638R O662R O715R O716R O717M T R -no rm



Trendgrafiek doorzicht (polder)

0123456789

10

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

deci

met

erR OP0 0 9 0 2R OP0 2 9 0 1R OP0 2 9 0 4R OP0 2 9 0 5R OP0 2 9 0 6R OP0 2 9 0 9R OP0 2 9 11R OP0 2 9 12R OP0 2 9 16R OP0 2 9 17R OP0 3 6 0 3R OP0 3 6 0 5R OP0 9 6 0 2R OP0 9 9 0 3R OP10 10 1R OP10 3 0 3R OP10 8 0 2R OP116 0 2R OP116 0 3R OP12 3 0 1R OP13 6 0 1R OP13 9 0 1R OP13 9 0 2R OP1710 1R OP1770 1R OP2 3 4 0 9M T R - no rm

Trendgrafieken Zuurgraad (toetswaarden)

Trendgrafiek zuurgraad (boezem)

6

6,5

7

7,5

8

8,5

9

9,5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

PH

R O0 3 7R O0 4 1AR O0 6 9R O0 77AR O16 8R O16 9R O176R O4 57R O52 4R O52 5R O54 8R O54 9R O551R O59 4R O6 0 1R O6 18R O6 2 0R O6 3 8R O6 6 2R O715R O716R O717M T R - no rm maximumM T R - no rm minimum

Trendgrafiek zuurgraad (polder)

6

6,5

7

7,5

8

8,5

9

9,5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

jaar

PH

R OP0 0 9 0 2R OP0 2 9 0 1R OP0 2 9 0 4R OP0 2 9 0 5R OP0 2 9 0 6R OP0 2 9 0 9R OP0 2 9 11R OP0 2 9 12R OP0 2 9 16R OP0 2 9 17R OP0 3 6 0 3R OP0 3 6 0 5R OP0 9 6 0 2R OP0 9 9 0 3R OP10 10 1R OP10 3 0 3R OP10 8 0 2R OP116 0 2R OP116 0 3R OP12 3 0 1R OP13 6 0 1R OP13 9 0 1R OP13 9 0 2R OP170 0 1R OP1710 1R OP1770 1R OP2 3 4 0 9M T R - no rm maximumM T R - no rm minimum

cover WGP Zuidgeest€¦ · Archimedesweg 1 postadres: Igor Hoogerwerf & Daniël Malschaert postbus...

Documents

Transcript of cover WGP Zuidgeest€¦ · Archimedesweg 1 postadres: Igor Hoogerwerf & Daniël Malschaert postbus...