7/26/2019 Concept Muziek Meester (Voorjaar 2012)

1/5

Concept nieuwe uitgaveMuziek Meester!

7/26/2019 Concept Muziek Meester (Voorjaar 2012)

2/5

Concept nieuwe uitgave

Muziek Meester!(verschijning voorjaar 2015)

1 Externe invloeden

Bij de ontwikkeling van de nieuw te verschijnen versie van Muziek Meester!speelt een aantal factoren

een duidelijke rol voor de inhoud. Natuurlijk in de eerste plaats de kennisbasis Muziek (rapport

Meijerink). Daarnaast de behoefte om, met behoud van de leesbaarheid, meer aandacht te schenken

aan wetenschappelijke ontwikkelingen, onderbouwing van de theorie, gebruikerservaringen van zowel

studenten als docenten, de plaats van het vak in de verschillende curricula van de Lerarenopleidingen.

De wijze waarop bovengenoemde ontwikkelingen vorm krijgen in de nieuwe uitgave van

Muziek Meester!is vatbaar voor discussie. De auteurs stellen die discussie op prijs en hebben de

uitgever gevraagd die discussie te organiseren. Tot 1 februari 2014 zullen de auteurs samen met

genteresseerde docenten werken aan de blauwdruk van de nieuwe uitgave. Daarna worden de

knopen doorgehakt en worden de teksten geschreven.

2 Voorzet

De auteurs geven hierbij een inhoudelijke voorzet die de basis kan vormen voor de nieuwe

gedachtenwisseling.

Als eerste enkele opmerkingen over de rol en plaats van de kennisbasis met betrekking tot de

structuur van Muziek Meester!

a. De kennisbasis Muziek dient als een belangrijke legitimatie van de inhoud van Muziek Meester!b. Elk hoofdstuk wordt gesplitst in een kerndeel en een profieldeel. Enkele overwegingen hierbij:

I Het kerndeel (A) en profieldeel (B) kunnen ook in n boek als A-deel en als B-deel. Dan

wordt de structuur van de kennisbasis gevolgd. Tegen deze ordening zijn wel enkele

bezwaren in te brengen:

1. Een spiegeling van de opbouw van de kennisbasis leidt snel tot een theoretische aanpak

waarin het lastig is de link naar de praktijk te maken; de structuur van de kennisbasis is

niet geschreven als de basisstructuur van een handboek.

2. De verdieping (B-deel) is alleen voorbehouden aan profielstudenten. Dat betekent dat

studenten die het kerndeel volgen, niet of nauwelijks worden geconfronteerd met de

theorie, concepten enz.

3. Ook in die zaken die in het kerndeel zitten, is een verdieping mogelijk en wenselijk.

4. In het profieldeel zijn veel doelstellingen opgenomen die pas bereikt kunnen

worden wanneer ze in verband worden gebracht met vaardigheden. Het zijn in feite

kapstokdoelstellingen.

II Wij staan op het standpunt dat de relatie tussen de doelstellingen uit het profieldeel en

de kennis en vaardigheden uit het kerndeel essentieel is. Dat pleit ervoor om de inhouden

die samenhangen met het profieldeel uit de kennisbasis voortdurend te koppelen aan de

kennis en vaardigheden die in het kerndeel worden genoemd. Vandaar onze keuze om elk

hoofdstuk te splitsen in een Kerndeel en een Profieldeel.

7/26/2019 Concept Muziek Meester (Voorjaar 2012)

3/5

3 Ordening

De ordening van de interne opbouw per hoofdstuk (wat doet de leraar, wat doen de kinderen) wordt

verlaten. Daarvoor komt in de plaats een bijna thematische indeling (inleiding, maatschappelijke

context, jonge kind-oudere kind, enz.) die gerelateerd is aan de kennisbasis (met een kerndeel en

een profieldeel). Bij elk van die steeds terugkomende themas wordt een beschrijvingsperspectief

gekozen: vanuit de student, de maatschappij, de kinderen, het vak enz.Elke paragraaf in de hoofdstukken heeft een bedoeling: inleidend op de thematiek, een beschrijving

van de maatschappelijke (= ook pedagogische/ muziek brein/cultuureducatie enz.) relevantie, gericht

op het verschil tussen jonge en oudere kinderen, een uitwerking van de thematiek of specifiek gericht

op het leiding geven. In elk hoofdstuk vormen deze themas het beschrijvingskader.

Indeling van een hoofdstuk (elk deel kan meerdere paragrafen bevatten):

a. Inleiding: de openingsles en de reflectie daarop.

b. Maatschappelijke relevantie: op welke wijze is de activiteit maatschappelijk, pedagogisch, qua

cultuur enz. relevant?

c. Jonge kind/oudere kind: elk hoofdstuk bevat een verkenning.

d. Didactische/pedagogische/muziektheoretische uitwerking van het hoofdstuk.

e. Leiding geven: de taak van de leraar.

Opzet van de paragrafen:

Een paragraaf wordt meestal geschreven vanuit een bepaald perspectief resp. vanuit of voor

een bepaalde doelgroep. Zo beginnen we elk hoofdstuk vanuit het perspectief van de student:

zijn leefwereld komt aan de orde in relatie tot zijn toekomstig werk.

Het perspectief vanuit de studentwerkelijkheid op de verschillende onderwerpen is echter

niet toereikend: na een analyse verschijnt de maatschappelijke/culturele pedagogische,

wetenschappelijke werkelijkheid, de leefwereld en ontwikkeling van de kinderen, het vak

muziek, de leerstof en de ordening daarvan en de vakdidactiek.

Deze perspectieven hoeven niet gexpliciteerd te worden voor de lezer. Aan de andere kant

kunnen we ons voorstellen dat het wel helder kan zijn om te weten vanuit welk perspectief iets

wordt geschreven. Dat zou je kunnen bereiken met fotos, iconen of andere beeldtaal.

Kerndeel

Inleiding

Themas

Maatschappelijke context

Uitwerking

Jonge kind/oudere kind

Leiding geven

Vanuitdestudent

Analyse

Vanuitdekinderen

Vanuitdeleerstofordening

Vanuitdemaatschappij

Vanuithet

vak

Vanuitdedidactiek

Maatschappelijke context

Verdieping

Jonge kind/oudere kind

Leiding geven

Profieldeel

Vanuit verschillende

perspectieven

7/26/2019 Concept Muziek Meester (Voorjaar 2012)

4/5

Indeling van een paragraaf:

vanuit de student

analyse van een les

vanuit de maatschappij, overheid, kennisbasis, enz.

vanuit de kinderen

vanuit het vak muziek (muziekpraktijk) vanuit de leerstofordening (Tule)

vanuit de vakdidactiek (de praktijktheorie, evidence based)

4 De inhoud per hoofdstuk

a. In elk domeinhoofdstuk wordt aandacht besteed aan de verschillende leeftijdsfasen. Dat geldt

ook voor andere hoofdstukken. Daardoor vervalt het hoofdstuk over het jonge kind (Hoofdstuk

10 Muziek in de onderbouw).

b. Toegevoegd wordt een hoofdstuk over Thematisch werken.

c. Toegevoegd wordt een hoofdstuk over Klank (naast Vorm en naast Betekenis): optie.

Dit leidt tot de volgende hoofdstukken:

1 Muziek op de basisschool

2 Zingen

3 Luisteren

4 Spelen

5 Muziek lezen en noteren

6 Bewegen

7 Klank

8 Vorm

9 Betekenis

10 Muziekonderwijs en opvoeding

11 Thematisch werken

5 Inhoudelijke visieverschuiving

Het perspectief op de taak van de leraar verandert: hij is meer de coach, organisator en faciliteert.

De kinderen maken muziek en worden muzikaal genspireerd door klinkende en visuele

voorbeelden op het digibord. Het muzikaal niveau van de studenten is in de te korte contacttijd op

de pabo vaak slechts op bescheiden wijze op te krikken. Aan studenten die zich gaan profileren

voor muziek kunnen wel hogere muzikale eisen worden gesteld, maar ook daar zal het meer gaan

om onderwijskundige verdieping binnen het bestaande concept.

a. Het digibord biedt de mogelijkheid om de kinderen veel meer rechtstreeks aan te sprekenwaardoor soms minder een beroep hoeft te worden gedaan op de muzikale vaardigheden van

de leerkracht.

b. Wel moeten de studenten muzikaal enthousiast worden gemaakt. Maar dat is iets anders dan

muzikaal vaardig.

c. De te behalen muzikale vaardigheden richten zich op:

vocale vaardigheden,

beperkte instrumentale (ritmisch basaal en bescheiden melodisch),

basisvaardigheden grafische en traditionele notatie,

luistervaardigheden.

7/26/2019 Concept Muziek Meester (Voorjaar 2012)

5/5

6 Auteurs en medewerkers

De bestaande auteurs blijven actief bezig met Muziek Meester!Daarnaast zal actief worden

gezocht naar de input van specifieke kennis die bij andere collegas aanwezig is. Denk aan:

het jonge kind, muzikale werkelijkheid van studenten, nieuwe wetenschappelijke inzichten,

cultuureducatie, digitaliteit (Digitale schoolborden, Ipads, smartphones, internet). Verder zal een

resonansgroep worden ingericht die reageert op conceptteksten.

7 Site Muziek Meester!

a. Een meerjarig vervangingsprogramma voor de videofragmenten.

b. Muziektheorie (kort programma van eisen, links naar internetprogrammas).

c. Optie: toetsenbank i.s.m. NMP; voorbeeldtoetsen voor studenten per hoofdstuk.

d. Assessment duidelijk koppelen aan de domeinhoofdstukken als toetsing.

8 Voorbeeldmatige uitwerking van een hoofdstuk

Hfst 2 Inleiding vanuit de student Wat doe jij?

2.1 kerndeel Inleiding vanuit de student Een les

2.1.1 kerndeel Inleiding vanuit de student De les: Honderdduizend blaadjes

2.1.2 kerndeel Inleiding analyse Analyse en terugkoppeling

2.2 kerndeel Maatschapp. context vanuit de maatschappij Het belang van Zingen voor de ontw van

kinderen

2.2.1 kerndeel Maatschapp. context vanuit de maatschappij Zingen en taalontwikkeling en taalverwer-

ving

2.2.2 kerndeel Maatschapp. context vanuit het vak muziek gezond of ongezond stemgebruik voor

kinderen

2.3.1 kerndeel Jonge kind vanuit de kinderen Zingen met jonge kinderen

2.3.2 kerndeel oudere kind vanuit de kinderen Zingen met oudere kinderen

2.4.1 kerndeel leiding geven vanuit de vakdidactiek Zingen op de juiste toonhoogte

2.4.2 kerndeel Uitwerking vanuit de vakdidactiek Leren overnemen van de toon

2.4.3 kerndeel leiding geven vanuit de vakdidactiek Aangeven van inzet en tempo

2.4.4 kerndeel leiding geven vanuit de vakdidactiek takteren en maatslaan

2.4.5 kerndeel leiding geven vanuit de vakdidactiek liedleidingsgebaren maken

2.4.6 kerndeel Uitwerking vanuit de vakdidactiek hulpmiddelen bij het zingen

2.5 kerndeel Uitwerking vanuit de vakdidactiek aanleren van een lied

2.6 kerndeel Uitwerking vanuit de vakdidactiek Aandacht voor de kwaliteit van het zingen

2.7 profieldeel Verdieping vanuit het vak muziek Het stemapparaat

2.7.1 profieldeel Verdieping vanuit het vak muziek Adem

2.7.2 profieldeel Verdieping vanuit het vak muziek Articulatie

2.7.3 profieldeel Verdieping vanuit het vak muziek Resonantie

2.7.4 profieldeel Verdieping vanuit de leerstofordening Stemgebruik

2.8 profieldeel Verdieping vanuit de leerstofordening Leerstofordening en doorlopende leerleer-

lijnen

2.9.1 profieldeel Verdieping vanuit de vakdidactiek Canonzingen in de basisschool

2.9.2 profieldeel Verdieping vanuit de vakdidactiek Een canon leiden