College Bouwprocesleer 18 februari 2011

• Leerdoel: Zicht op / inzicht in het bouwproces in 4 ochtenden van elk 4 uur: 4-25 februari 2011

– Wat is bouwen– Voor wie doen we dat– Waarom doen we dat– Hoe doen we dat– Met wie doen we dat

• College 1: Nut en noodzaak (aan de voorkant)• College 2: Belang van een goed resultaat• College 3: Hoe organiseren van een creatief proces• College 4:Hoe richten we een succesvol proces in

Initiatief Definitie Ontwerp Voorbereiding Realisatie Nazorg

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-Di-D

Initiatief Definitie Ontwerp Voorbereiding Realisatie Nazorg

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-Di-D

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-D

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-Di-D

Initiatief Definitie Ontwerp Voorbereiding Realisatie Nazorg

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-Di-D

Initiatief Definitie Ontwerp Voorbereiding Realisatie Nazorg

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-Di-D

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-D

Besluitvorming / Beslisdocumenten

Projectfasen

pro

ces

ob

ject

BE

HE

ER

SA

SP

EC

TE

N

Kwaliteit

Geld

Tijd

Organisatie

Informatie

2 - D 3-Di-D

Programma Programma

Ontwerp Ontwerp Exploitatie Exploitatie

Beleid Beleid

Aanbesteden :

In 3 weken een prijs leveren voor een plan

waar 10 jaar door anderen over nagedacht is

Programma

Programma

Ontwerp Ontwerp Exploitatie Exploitatie

Beleid Beleid

Aanbesteden :

In 3 weken een prijs leveren voor een plan

waar 10 jaar door anderen over nagedacht is MIDDELBURG - Binnen een week was het pand verbouwd. Nog dik drie dagen later staat bijna alles op zijn plaats.

Vandaag neemt Albert Heijn de plaats in van Konmar in Middelburg. „Kleiner dan de Konmar, maar wel groot“, omschrijft bedrijfsleider John Kleijne zijn zaak. „Hij is groot, maar toch omhelst deze winkel je als je binnen bent.“

Het is stressen, de laatste middag voor de opening. Alle karretjes moeten nog netjes op een rij worden gezet, de laatste producten gaan in de schappen, Kleijne rent rond om alles in de gaten te houden. Bij de bakkerij gaat het nog niet helemaal zoals het moet.

Zelfs de bedrijfsleider is onder de indruk van de verbouwingsoperatie. „De afgelopen weken zijn 23 Konmars omgebouwd. Middelburg hoort bij de laatste twee. In een centraal depot stond twaalf kilometer stelling klaar. Elke verbouwing ging volgens het VWO-traject: Volgende Week Open. Dinsdag mochten we erin en die nacht kwamen de eerste stellingen.“

Het pand is leeggehaald en opnieuw aangekleed, de parkeergarage is opgefrist en er zijn extra winkels gemaakt: behalve Albert Heijn openen vandaag ook Etos en Gall & Gall nieuwe filialen.„Ze zullen in Vlissingen niet blij zijn als ik het zeg“, zegt Kleijne. „Maar als je snel en economisch wil gaan shoppen, dan hoef je echt niet meer naar Vlissingen.“

Bouwen is geen doel op zich!

Het traditionele bouwproces is een ambachtelijkproces met een opdrachtgever/opdrachtnemer relatieOm de hedendaagse bouwopgave te kunnen beantwoordendient het bouwproces zich industrieel te ontwikkelen.Dat impliceert focus op inhoud in plaats van vorm.Abstract voorafgaand aan concreet.Om dat bouwproces te helpen zal functioneel gespecificeerdmoeten worden, in plaats van technisch. Met integratie en interactie van programmeren, ontwerpen en realiseren.

Bert van EekelenGer Maas

CitizenM is een geweldig uitgedacht concept.De formule is dat elk hotel exact hetzelfde is. Tijdens de bouw van het eerste hotel hier, viel dat nog niet zo heel erg op, pas toen de WTC vestiging open ging viel het me pas op dat er gewoon een heel 'casco' wordt neergezet en dat de afmetingen, de lounge en de kamers exact hetzelfde zijn……..

Traditioneel bouwproces

- Elke keer opnieuw het wiel uitvinden

- Maar wel binnen strakke kaders

- Estafettemodel

- Overdracht van het estafettestokje is geregeld

- Programmeren, ontwerpen, realiseren is te scheiden

HaalbaarheidsOnderzoek naar

meerdere alternatieven

Alt 1

Alt 2

Alt 3

Glo

bal

e ve

rke

nn

ing

Naa

r co

nse

qu

enti

es

van

alt

ern

atie

ven

en

keu

zes

FunctioneelPvE

TechnischPvE

Ruimtelijk PvE

RelatieSchema

OppervlakteSchema

Planconcept

Schetsontwerp

Voorlopigontwerp

Definitiefontwerp

Definitiefase

Ontwerpfase

Tekenen en rekenen

Initiatieffase

HaalbaarheidsOnderzoek naar

meerdere alternatieven

Alt 1

Alt 2

Alt 3

Glo

bal

e ve

rke

nn

ing

Naa

r co

nse

qu

enti

es

van

alt

ern

atie

ven

en

keu

zes

FunctioneelPvE

TechnischPvE

Ruimtelijk PvE

RelatieSchema

OppervlakteSchema

Planconcept

Schetsontwerp

Voorlopigontwerp

Definitiefontwerp

Definitiefase

Ontwerpfase

Tekenen en rekenen

Initiatieffase

LuisterenLuisteren is het moeilijkste wat er is, maar is wel een basisvaardigheid voor het samenwerken. Hoe leer je kinderen luisteren, terwijl ze zelf vol verhalen zitten en meteen willen reageren op wat ze horen? Met veel geduld en begrip leer je kinderen om steeds beter te luisteren en te wachten tot een ander klaar is met praten. De kring is daar een prima plek voor om dat te leren. Als alle kinderen door elkaar praten, kan niemand luisteren naar wat er wordt gezegd. Wachten tot een ander is uitverteld, is daarom het eerste wat kinderen moeten leren.

College 18 februari

Innovaties in de bouw, waarom, waarom zo lastigEinde eerste uur een film: Albert Heijn

Gasten: Jules Huyghe en Paul Spierings doen een ontwerp oefening met de studenten. Complexiteit van de opgave en hoe die met ingenieurs en ontwerpers aan te vliegen. Het gaat (vaak) om meer dan om een fysiek eindresultaat in de vorm van een gebouw

Bespreken oefening en trekken lessen: reflectie over zowel de samenwerking en op mensniveau.Waarom is bouwen zo ingewikkeld? Waarom moeten we dat elke keer met elkaar opnieuw uitvinden?

4 Artikel: Lean Management van Alain Mossman

Tentamenvragen uit de hoofdstukken 7 en 8Paul Spierings

Werktuigbouwkunde Eindhoven

Psychologie Tilburg

15 jaar projectleider VolvoCar

10 jaar Adviseur Rijkswaterstaat

Intressese: drijfveren van de ingenieur

en samenwerking in de bouw

Jules Huyghe

Natuurkundige TU Delft

Bedrijfskunde Rotterdam

25 ontwerper techniek

10 jaar Directeur Deerns

Raadgevende Ingenieurs

7 jaar projectontwikkelaar

programmaprogramma

ontwerpontwerpexploitatieexploitatie

implementatieimplementatie

realisatierealisatie

beleidbeleid

levering

programmaprogramma

ontwerpontwerpexploitatieexploitatie

implementatieimplementatie

realisatierealisatie

beleidbeleid

levering

Bouwen is geen doel op zichHet faciliteert een waarde in het gebruik

Opdracht Resultaat

Creatieve (ontwerp)oplossingen komen niet voort uit een lineair proces.Het is niet elke dag een stap dichterbij het beoogde doel.Het is een interactief zoekproces. Divergeren en convergeren.

In het traditionele aanbestedingsmodel worden meerdere aannemers gevraagd een prijs in te dienen voor een zoveel mogelijk in detail beschreven en uitgetekend bouwproject. De aannemers ontvangen daartoe meestal een omvangrijke set met gegevens (bestek en tekeningen) en er wordt van hen verwacht daar zo’n vier tot zes weken later een prijs in te dienen waar alles in is inbegrepen.

Om tijdig een prijs te kunnen bepalen worden de bestekken en tekeningen letterlijk in stukken geknipt. Deelinformatie wordt verstuurd naar “vertrouwde” onderaannemers en leveranciers. Die krijgen (vaak vanuit meerdere concurrerende aannemers) de vraag om prijs op te geven voor een onderdeel van het werk (bijvoorbeeld trappen, kozijnen, stukadoorswerk, metselwerk etc.) zonder het geheel van het werk te overzien. Daar zouden ze overigens ook geen tijd voor hebben, want meer dan tweeenhalve week krijgen ze meestal niet. Hun prijs moet immers worden meegenomen in de totaalaanbieding van de aannemer.

Vaak is de inschrijfbegroting van een aannemer de optelsom is van het (al dan niet eigen) uittrekwerk, aangevuld met deelprijzen van derden. Eenheidsprijzen waar, zoals eerder genoemd, de inefficiency van vorige projecten in is verwerkt en verhoogd met de opslagen die de aannemer rekent voor bouwplaatskosten, algemene kosten, winst en risico. De directie van het aannemingsbedrijf bepaalt aan het eind van het korte calculatieproces of er nog wat opslagen worden verhoogd of verlaagd. “Hebben we het werk echt nodig en gaan we dus op scherp of gokken we dat de concurrentie ook niet voor het scherpst gaat”.

Met de laagste prijs uit een aanbesteding komen geeft menig aannemer een dubbel gevoel. Tevredenheid omdat er weer omzet veilig is gesteld; enige zorg omdat de toekomst nog moet leren welke risico’s er echt gelopen worden. Vaak worden deze risico’s zo snel mogelijk bij onderaannemers en leveranciers ondergebracht.

openness

CO2 neutrallife cycle costs

reliability

integration

existing campus

separable

entities

sustainability

comfort

security

flexibility

synergy building & installations

openness

CO2 neutrallife cycle costs

reliability

integration

existing campus

separable

entities

sustainability

comfort

security

flexibility

synergy building & installations

Basisvaardigheden om ruimte te kunnen maken Creatief waarnemen Uitstel van oordeel Flexibel associëren Verbeeldingskracht ontwikkelen Luisteren Reflecteren