april 2014

De stem van de werkvloer p. 4

Aukje Reinders: Bedankt! p. 7

Een kijkje achter de schermen p. 10

Personeelsmagazine voor medewerkers en vrijwilligers van De Friese Wouden

Eigen verantwoordelijkheid

Deze keer in Ziezó2 Gastredactie aan het woord4 De stem van de werkvloer7 Aukje Reinders: Collega’s bedankt8 Tips van Rina en Sjirk9 Cliënt aan het woord10 Een kijkje achter de schermen12 Ontwikkeling in de zorg13 10 vragen aan14 Kort nieuws15 Personalia16 Terugblik eerste kwartaal

COLOFON

Tekst:Jouke Wijnalda, Ypie Veenstra, Annemarije de Groot, Suzanne van der Horst en Casper Ferwerda

Foto voorzijde:Rina Tol (l) en Sjirk Thibaudier (r)

Foto’s:Afdeling communicatieMargriet Peereboom, Casper Ferwerda en Suzanne van der Horst

Creatie & realisatie:Noordwest12, Merkstrategie en ontwerp

Ziezó nr. 22

Niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden zonder toestemming van de uitgever

Gastredactie aan het woord

Het geven van sondevoeding, chemo-therapie, pijnbestrijding, palliatieve sedatie en het intraveneus geven van medicatie, makkelijk zijn de behande-lingen die Sjirk en Rina geven niet. Ze ontmoeten cliënten in de laatste levensfase. Gelukkig is er soms een glimlach. ‘Met een cliënt sprak ik pas geleden over voetbal’, herinnert Sjirk zich. ‘Hij was voor Feyenoord geworden. Ik keek hem verbaasd aan. Was hij niet een rasechte Ajacied? Ik heb liever dat een Feyenoord- supporter de pijp uit gaat, zei hij. We moesten hard lachen.’

Sjirk (50) uit Ruigahuizen is leiding-gevende van het TT. Eerder werkte hij onder meer in het Haagse Juliana Kinderziekenhuis en De Tjonger-schans in Heerenveen. Een TT vindt hij erg belangrijk. ‘De Friese Wouden wil zorg zo dicht mogelijk in de buurt verlenen. Thuis is steeds meer mogelijk, ook heel specialistische zorg. Iemand hoeft dan korter, of

zelfs helemaal niet, naar het zieken-huis. In zijn eigen omgeving knapt een cliënt sneller op. Hij heeft daar ook zelf de regie.’

ScholingHet TT, dat vanuit Oudehaske opereert en tevens voor Thuiszorg Zuidwest Friesland werkt, bestaat uit acht mede werkers. Zij kunnen de bijna achthonderd nieuwe klanten per jaar natuurlijk niet allemaal zelf blijven behandelen. Daarom worden de wijk-verpleegkundigen en ziekenverzor-genden van de kleinschalige teams door het TT opgeleid. ‘Zo kunnen we de kwaliteit van zorg waarborgen en een goede gesprekspartner zijn voor

het ziekenhuis of een huisarts’, vertelt Rina (50) uit Goutum. ‘Veel behandelingen zijn inmiddels gesne-den koek. Maar sommige komen weinig voor, waardoor scholing nodig is. Wij geven collega’s zeer praktische instructies, specifiek gericht op de betreffende cliënt.’

Het initiatief tot scholing is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de medewerker en het TT. Sjirk: ‘Wij inventariseren de aanwezige deskundigheid, waarbij we gezamen-lijk bepalen of er scholing nodig is.’ Dit gaat volgens Rina uitstekend. ‘Het op deze manier werken als instructieteam maakt het mogelijk om in de kleinschalige teams complexe zorg te verlenen op een kwalitatief hoog niveau.’

WaarderingAansluiten op het gevoelsniveau van de cliënt is een belangrijk aspect van hun werk, vertellen Sjirk en Rina. ‘Onze cliënten zijn zeer divers, van jong tot oud’, aldus Sjirk. ‘Het is de

uitdaging om daar goed mee om te gaan. Je houding is erg belangrijk. Wij zijn immers ook bij de cliënt te gast.’ Sjirk geeft een voorbeeld:‘Vandaag was ik bij een vrouw die het al langere tijd erg benauwd heeft. Ze gaf aan dat ze het niet langer kon volhouden. We hadden een goed gesprek, waarbij ze zelf besloot om de behandeling te stoppen. Wij gaan haar nu sederen, zodat ze op een waardige manier afscheid kan nemen van het leven.’

Het ondersteunen in een stervensfase kan behoorlijk zwaar zijn. ‘Daarom bespreken we heftige situaties vaak met elkaar’, vertelt Rina. ‘Bijvoorbeeld als het gaat om jonge mensen of cliënten die heel kort en intensief in zorg zijn geweest.’ Sjirk: ‘Ieder gaat daar weer op zijn eigen manier mee om. Ik wil ‘s avonds nog wel eens luisteren naar klassieke muziek en even over het werk nadenken.’

De waardering die ze krijgen, motiveert de beide TT-leden enorm. Zo hielp Rina onlangs een cliënt met een ernstige leverziekte. ‘Hij was angstig en had veel last van jeuk en de hik. Ik kwam na elf uur ‘s avonds bij hem. Zijn vrouw en zoon waren bezorgd en onrustig. Door praktisch handelen en het begeleiden van de

‘ Collega’s vragen ons om kennis’De Friese Wouden startte in 1996 met het Team Thuiszorgtechnologie (TT). Het ondersteunt cliënten thuis bij bijzondere verpleegkundige en medische behandelingen. Hierin leiden ze ook wijkverpleeg-kundigen en ziekenverzorgenden op. Gastredacteuren Sjirk Thibaudier en Rina Tol zitten er vanaf het begin bij.

Rina Tol en Sjirk Thibaudier

‘ In zijn eigen omgeving knapt een cliënt sneller op. Hij heeft daar ook zelf de regie.’

‘ Wij geven collega’s zeer praktische instructies, specifiek gericht op de betreffende cliënt.’

familie keerde de rust bij bij hen en de cliënt terug. Om half twee ging ik naar huis. De volgende dag sprak ik de zoon weer. Hij had ‘s ochtends met zijn moeder gemoedelijk ontbeten. Om half acht was zijn vader in alle rust overleden. Zij wilden mij enorm bedanken. Dat voelt zo goed.’

Inhoud

2 3

Gastredactie

Eigen verantwoordelijkheid wordt in de zorg meer en meer benadrukt. Ook de recente veranderingen dragen hier aan bij. Bij De Friese Wouden lopen projecten die hierop aansluiten. De eigen verantwoordelijkheid wordt ingezet om het werk efficiënter maar vooral aangenamer te maken. ‘De Werkvloer Centraal’ kennen we al een beetje. Over ‘Kaizen’ is minder bekend. Wat is het doel en hoe werkt dit in de praktijk?

Samen in gesprek gaan om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Dat is de kern van De Werkvloer Centraal. De oorsprong ervan ligt bij Anne-Mei The. Als antropoloog deed ze onder-zoek in een Amsterdams verpleeg-huis en over haar bevindingen schreef ze het boek ‘In de wacht kamer van de dood’. Over zorgmedewerkers die van hot naar her renden, nooit genoeg tijd hadden voor hun cliënten en hun passie voor het werk hierdoor volledig waren kwijtgeraakt. Het veroorzaakte een schok in de maatschappij. Was het in dit land echt zo beroerd gesteld met de zorg?

‘Ja’, zegt Hanneke van Wees. ‘En uit deze conclusie is De Werkvloer Centraal ontstaan.’ Van Wees is directeur van De Werkvloer Centraal en bezoekt de dertien zorg instellingen waar het project loopt met enige regel-maat. Door de continue veranderingen in de zorg is het project steeds inbe-weging en dit vraagt om tussentijds overleg. Al blijft de basis hetzelfde.’

Hanneke: ‘Het gesprek staat centraal. Met elkaar, met de leidinggevenden en met de cliënt. In deze gesprekken zoeken we het antwoord op de vraag: Hoe staat het met de kwaliteit van onze zorg? In het kader van meer zelfsturing en eigen verantwoordelijk-heid nemen, krijgt de werkvloer een stem en het is aan het management om daarnaar te luisteren en iets mee te doen.’

Het project doorloopt drie stappen. Eerst wordt gekeken naar de motivatie

De stem van de werkvloer

‘ Het gesprek staat centraal. Met elkaar, met de leidinggevenden en met de cliënt.’

Sjoerd Boonstra

Iepie de Jong

Verbeterbord Kaizen in Berchhiem

WennenVerpleegkundige Iepie de Jong was met haar wijkteam in Smallingerland de eerste groep die deelnam aan De Werkvloer Centraal. De 17 vrouwen praten sinds september om de twee weken anderhalf uur met elkaar en noemen dit Tijd Voor Onszelf ofwel TVO. Het begin was even wennen. Iepie: ‘Je vervalt al gauw in een regulier werkoverleg en dat was juist niet de bedoeling. Maar er was ook geen vastgestelde agenda waar we ons aan vast konden houden.’

Uiteindelijk dienden de onderwerpen zich vanzelf aan. Het wijkteam van Iepie kreeg te maken met een forse hoeveelheid ziekteverzuim en moest hier vanwege de nieuwe, meer zelf-sturende rol zelf een oplossing voor

Kaizen: veranderen naar beterDe Japanse bedrijfsfilosofie Kaizen heeft raakvlakken met De Werkvloer Centraal. Beide zijn gericht op ver-betering door verandering. Kaizen focust zich meer op de werkproces-sen in plaats van gedrag en onder-linge communicatie.

vinden. ‘De TVO’s zijn dan heel geschikt’, aldus Iepie.

Wat Iepie verbaasde is hoe weinig de teamleden eigenlijk van elkaar bleken te weten, toen ze op deze manier met elkaar in gesprek gingen. ‘Je gaat er vaak vanuit dat je over veel dingen wel hetzelfde denkt, maar het tegen-deel blijkt waar. Dat is interessant. We leren elkaar hierdoor een stuk beter kennen.’

Het verschil tussen een TVO en een werkoverleg zit hem volgens Iepie in het doel. Met de TVO’s proberen ze als team nog meer zelfsturend te worden. In het reguliere werkoverleg bespreken ze werksituaties die zich op dat moment voordoen.

Sjoerd Boonstra van het adviesbureau Gupta Strategists is sinds begin dit jaar verbonden bij het Kaizen project dat vorig jaar bij De Friese Wouden is gestart. ‘We hebben eerst medewer-kers van De Friese Wouden opgeleid tot Kaizen-coach. Vervolgens zijn we met intramurale zorgteams mee gaan lopen tijdens hun dagelijkse rondes en hebben we tijdens hun werkzaamheden drie vragen gesteld. ‘Heeft dit waarde voor de cliënt? ‘Is dit noodzakelijk?’ en ‘Is dit verspil-ling?’ Waar het maar mogelijk was, zochten we naar verbetering. Soms bleken dingen met een kleine ingreep beter, slimmer, efficiënter of leuker te kunnen. Uiteindelijk is het de bedoe-ling dat iedereen zich die vragen zelf gaat stellen. Dat het een automatisme wordt.’

Sjoerd is enthousiast over Kaizen omdat het volgens hem heel direct luistert naar de mensen om wie het gaat. ‘Je kunt als bedrijf efficiënter willen worden door tegen je mede-werkers te zeggen: hier heb je 10%

minder budget en zoek het maar uit, maar dit is een betere manier. Mensen weten vaak zelf wel wat er beter kan, als ze er even over nadenken.’

Een recent voorbeeld is het bestellen van maaltijden. Door inzicht te geven in de prijs van zo’n maaltijd werden vrijwel direct andere keuzes gemaakt. ‘Er wordt nu minder weggegooid.’ Maar het hoeft niet altijd te gaan om verspilling of besparen. Sjoerd: ‘Door betere afspraken te maken over het halen en brengen van cliënten naar activiteiten worden cliënten nu minder vaak te laat opgehaald. Dat is winst op het gebied van welzijn en min-stens zo belangrijk als winst in geld of tijd.’

‘ Mensen weten vaak zelf wel wat er beter kan, als ze er even over nadenken.’

van de deelnemers. Hoe staat het team ervoor? Vindt iedereen het werk nog leuk? Wat weet je van elkaar? Vervolgens wordt de vraag beantwoord wat de medewerkers nodig hebben om als professional goed werk te kunnen leveren. Wat gaan we daad-werkelijk aanpakken en verbeteren?Stap drie is de verbinding met en borging in de organisatie om zo tot een blijvende andere werkwijze te komen.

4 5

Eigen verantwoordelijkheidEigen verantwoordelijkheid

Meld je op tijd aan voor

de Arbo herhaling scholingVeilig werken en het opdoen van

kennis en vaardigheden over een door jou gekozen onderwerp blijven de uit-gangspunten. Je volgt verplicht eens in de drie jaar één herhalingsscholing waaraan je onder werktijd mag deel-nemen. Voorwaarde is dat je de basis van fysieke belasting en omgaan met agressie hebt gevolgd.

De scholingen beginnen met een uur instructie ‘stilstaan bij bewegen’ door de ergocoaches waarna het door jou gekozen onderwerp volgt. ‘Agressie en grenzen stellen’ bijvoor-beeld. Of ‘Fysieke belasting, werkdruk en mindfulness’.

Het onderwerp kies je in het keuze-menu en omdat medewerkers tegenwoordig meer eigen regie en verantwoordelijkheid krijgen, bepaal je zelf wanneer je de scholing in 2014, 2015 of 2016 volgt. We raden je aan het niet te lang uit te stellen: we kunnen niet iedereen in 2016 laten deelnemen. Voor meer informatie en aanmelden kun je terecht op het Ziezó intranet.

Van boulevard naar keuzemenuDe inhoud blijft gelijk, de manier verandert. We hebben het over de ARBO herhalingsscholingen. Werd het aanbod van herhalingsscholingen voorheen aangeboden in de vorm van een ARBO boulevard: nu vind je het in een ARBO keuzemenu.

Na 20 prachtige jaren bij De Friese Wouden ga ik afscheid van jullie nemen! En dat doe ik met pijn in mijn hart, want ik heb het altijd enorm naar mijn zin gehad met en bij jullie! In alle functies die ik heb gehad bij De Friese Wouden - wijkverpleeg-kundige, zorgmanager, productie-beheerder, hoofd P&O, regiomanager en directeur - heb ik veel mogen leren. Vooral het samenwerken en van betekenis kunnen zijn, heeft me veel voldoening gegeven.

In al mijn keuzes en beslissingen, heeft het bevorderen van de kwaliteit van zorg voorop gestaan. De verbin-ding tussen cliënt/bewoner en mede-werker is de basis van ons handelen, dát is waar het om draait. Dit is ook precies waarom ik destijds voor het vak verpleegkundige heb gekozen. Prachtig werk met veel voldoening. Rijdend door ons werkgebied weet ik nagenoeg nog precies in welk huis welke cliënt woonde met zijn of haar hulpvraag.

Collega’s bedanktTrots ben ik op De Friese Wouden, op jullie! Afgelopen jaren hebben we ons voorbereid op de nabije toekomst met onder andere een nieuwe missie/visie, acht Gemeentelijke Ondernemings-plannen, regie terugleggen bij de cliënt en jullie de verantwoordelijk-heden terug geven. Dementie Centraal voor iedereen, HBO-VGG opleiding, investeren in kleinschalige woon-vormen zoals Harkema en Raadhuis-plein in Drachten, het nieuwe verpleeghuis van Berchhiem, herken-bare fietsen en prachtige jassen in onze vier frisse De Friese Wouden- kleuren: allemaal resultaten die er mogen zijn!

Toen ik 20 jaar geleden begon als student HBO-V in Opsterland, had ik nooit kunnen bedenken zo lang bij De Friese Wouden te blijven werken. Wat heb ik een mooie tijd en carrière mogen hebben bij jullie! Dank voor alles, het ga jullie goed, zowel werk als privé met al je dierbaren!

Aukje Reinders

Brugchelencamp viert veertig jaar bestaanIn het hart van De Westereen staat ons Brugchelencamp. Al veertig jaar lang. Sinds de eerste bewoners er in 1972 hun appartement betrokken, is er veel veranderd. Er kwamen zorg-woningen bij en het complex is gron-dig gerenoveerd. Wat onveranderd bleef, is de levendigheid waarmee Brugchelencamp volop deel uit-maakt van de samenleving. Een fijne plek waar de be woners en medewerkers zich thuis voelen. Vroeger, nu en in de toekomst.

Om dit te vieren, zijn voor alle betrok kenen bij Brugchelencamp leuke dingen georganiseerd. Een feestavond, een reünie, een open dag en optredens van Lytse Teake en Griet bijvoorbeeld. Want een jubileum als dit, is een feestje waard.

Kijk voor alle foto’s op ziezo.friesewouden.nl/fotoalbums.

6 7

Kort nieuws Aukje Reinders

Muzikale ontspanningVoor Sjirk is goede muziek aan het einde van de dag het toppunt van ontspanning. Hij zet alles op. Michael Jackson, Nynke Laverman, Anouk, Ilse de Lange en The Beatles bijvoorbeeld. Met klassieke piano-muziek van Erik Satie, gespeeld door Reinbert de Leeuw, droomt Sjirk heerlijk weg. ‘Een zeer eigenzin-nige, eigen componist. Met een goed glas whiskey erbij geniet ik met volle teugen.’

Vrijwel niemand speelt zo mooi accordeon als meneer Jouke De Jong (73) uit Jubbega. De vrolijke noten van het instrument betoverden hem toen hij tien was. Ondanks zijn blindheid speelt meneer De Jong nog elke dag vol overgave.

Genieten van warme klanken

‘Ik zie hem nog aankomen’, blikt meneer De Jong terug op de bewuste winter. Glimlachend: ‘Mijn broer Minne op zijn fiets vanuit Gorredijk, voorzichtig over het ijs. Achterop had hij een klein geel kistje bij zich. Geopend op de keukentafel bleek er een accordeonnetje in te zitten. Hij was prachtig. Voor jou, zei Minne.’ Meneer De Jong werd geboren in een zeer muzikaal nest. Minne en zijn andere broer Sytze speelden mond-harmonica, beide ouders konden geweldig zingen. ‘Ik heb van alles gespeeld. Gitaar, ukelele en percussie bijvoorbeeld, maar de accordeon is altijd mijn favoriete instrument geweest. De akkoorden zijn zo mooi. Het geluid klinkt fris en je wordt er altijd vrolijk van.’

Rolls RoysJarenlang speelde meneer De Jong naast zijn baan als stukadoor met orkestjes op vele bruiloften en partijen. ‘Wat minder leuk waren de benauwde kroegen, waar het bier gevaarlijk was voor mijn accordeon van soms wel tienduizend euro.’ Meneer De Jong heeft er momenteel twee. Ze glimmen midden in zijn

woonkamer. Uiteraard van het merk Serenelli uit Italië. ‘Die hebben een prachtig, warm geluid. De Rolls Roys onder de accordeons.’

BlindMeneer De Jong geniet met volle teu-gen van de klanken. Gelukkig kan het nog. Dertien jaar geleden nam zijn suikerziekte het gezichtsvermogen weg. Ook moest hij een been missen. ‘Hoewel het bespelen van de accor-deon erg moeilijk is, kan ik het nog goed. Ik doe alles op het gehoor en weet precies hoe ik de akkoorden

moet pakken. Ik ben een echte door-zetter.’

Met De Hânskrobbers – vier accordeons en een tuba – speelt hij oude versjes op sozen. ‘Oh Heideroosje en De Klok van Arnemuiden bijvoorbeeld. De anderen geleiden me naar het podium en geven mij de accordeon. Ik maak graag mensen blij met mijn muziek. Zelf speel ik het liefst tango’s en Engelse walsen. Thuis kan ik uren spelen. Het is het allerfijnste wat er is.’

‘ Ik heb van alles gespeeld. Gitaar, ukelele en percus-sie bijvoorbeeld, maar de accordeon is altijd mijn favoriete instrument geweest.’

Mooie verhalen op Oerol

Muziek- en theaterliefhebbers moeten naar Oerol. Rina zet bijna elk jaar koers richting Terschelling. Ze heeft bijna vijftien streepjes achter haar naam. ‘Het is gezellig en ongedwongen. Naast de voorstellin-gen op unieke locaties ontmoet je leuke mensen met mooie verhalen.’ Rina gaat met man Hans. Ze heeft hem op Oerol ontmoet, in 1990. Let op: toegangs-kaartjes moet je meestal online reserveren. Rina probeert nog altijd kaartjes op het eiland te kopen. ‘Ik houd wel van een beetje avontuur.’ Oeral is van 13 tot en met 22 juni. www.oerol.nl

Vegetarisch genietenAan de rand van het Drents-Friese Wold, net buiten Appel-scha, ligt Herberg Het Volle Leven. Sjirk overnachtte er eens en was helemaal verkocht.

En niet alleen omdat je in de nabije omgeving heerlijk kunt wandelen en fietsen. ‘Het bourgondische en biologische eten is zo heerlijk. Er staan veel vergeten groenten op het menu, zoals pastinaak. De kaart is wel helemaal vegetarisch.’ www.hetvolleleven.com

Afrika in huisRina denkt vaak terug aan haar reis naar Kenia en Tanzania. Dit gaat extra makkelijk met de

dvd ‘Africa’ van de BBC. ‘De dieren zijn prachtig gefilmd. En die landschappen, ongelofelijk. Een dorre vlakte zie je bij een sporadische regenbui veranderen in een groen landschap. Bijna net zo mooi is trou-wens de film ‘De Nieuwe Wildernis’ over de Oost-vaardersplassen.’ www.dvdafrica.nl (€ 29,95, Nederlands gesproken)

Overgeven aan het boekIn ‘De overgave’ van schrijver Arthur Japin stichten pioniers in 1836 een nederzetting in het gebied van de Comanche-india-nen. Een blank meisje wordt bij

een Indiaanse aanval meegenomen en groeit op bij de Comanches. Van haar familie overleeft ook de grootmoeder de bloederige strijd; als zij erg oud is, komt het opperhoofd van de door haar gehate stam langs. Hij wil alles weten over haar kleindochter, die zijn moeder werd. Het verhaal greep Sjirk erg aan. ‘Een prachtig boek, waarin het draait om vergeven.’

Scandinavische spanning

Scandinavische thrillerschrijvers zijn hot. Ook Rina verslindt hun boeken. Mankell, Nesbø, Lindell en vooral de IJslandse Arnaldur Indridason. Ze leest het liefst in de donkere uren en de verhalen kunnen niet spannend genoeg zijn. ‘Dan val ik heer-lijk in slaap. In Scandinavische thrillers is alles prachtig met elkaar verweven en personages hebben veel veel diepgang.’ Tip: Noorderveen van Indridason.

8 9

Cliënt aan het woordTips van de gastredactie

Ryptjerk

Hurdegaryp Jistrum

Noardburgum

Feanwâlden

Broeksterwoude

De Falom

Damwâld

Tytsjerk

Mûnein

Gytsjerk

Aldtsjerk

Burgum

Eastermar

Oentsjerk

Wyns

Suwâld

Earnewâld

Sumar

Garyp

Oranjestins

Markt / Winterswijk

Glinstrastate- Onze wijkverpleegkundige

- Uw aanspreekpunt

- Onze gezamenlijke klanten

‘ Snel en preventief handelen

door adequaat signaleren’

De teams in Burgum

Uw spin in ‘t web

Annie van Gorkum

Wijkverpleegkundige

Oranjestins e.o.

annie.van.gorkum@friesewouden.nl

M 06 121 722 73

Iemie Visser

Wijkverpleegkundige

Noardburgum e.o.

iemie.visser@friesewouden.nl

M 06 239 478 71

Saskia IJsselstein

Wijkverpleegkundige Hurdegaryp e.o.

saskia.ijsselstein@friesewouden.nl

M 06 109 197 89

Lydia Schotanus

Wijkverpleegkundige Garyp, Earnewâld,

Sumar, Eastermar en Jistrum

lydia.schotanus@friesewouden.nl

M 06 212 179 73

Dineke Meester

Wijkverpleegkundige Markt

en Winterswijk

dineke.meester@friesewouden.nl

M 06 109 184 11

Margriet Jansma

Wijkverpleegkundige Glinstrastate

margriet.jansma@friesewouden.nl

M 06 123 047 27

Intensief samenwerken

Toen het thuiszorgteam van wijkverpleegkundige Annie van Gorkum met een teamcoach om tafel zat, zei die dat ze een dreamteam waren. Met trots stelt Annie haar wijkteam voor. Achttien vrouwen tussen 20 en 58 jaar die samen een hechte groep vormen.

Annie van Gorkum

Drie jaar werken ze nu samen in Burgum, als een van de vier wijkteams in het dorp, en nog steeds worden ze hechter. Doordat de zorg verandert, doordat taken veranderen en doordat ze hier op een open en eerlijke manier met elkaar mee om gaan. Omdat dat soms best een uitdaging is, namen ze een werkcoach in de arm. Aan het eind van die bijeenkomst vlogen de compli-menten over en weer. ‘We werden een dreamteam genoemd.’

Annie haar team werkt zelfsturend. Hier voeren ze regelmatig gesprekken over met elkaar. ‘Om de taken en verantwoordelijkheden nog beter te verdelen en elkaar feedback te geven.’ Ook met de omgeving is het contact goed. ‘Onze wijk bestaat uit een inte-ressante mix van oud en jong. We wer-ken hier met (zieken)verzorgenden en verpleegkundigen die elkaar vertrou-wen en zich gelijkwaardig voelen. Ook hebben we dagelijks contact met de huisartsen.’

Vooral op dat laatste is ze trots. Vier middagen in de week zitten Annie of de andere wijkverpleegkundigen in de huisartsenpraktijk. ‘We dragen patiëntgegevens over en voeren over-leg. Zo ontlasten en versterken we elkaar. Dat werkt hartstikke goed.’

Epie Bosma

Een steeds intensiever samenwerkend netwerk van intramurale en extramurale zorgaanbieders. Dit kenmerkt De Friese Wouden in Tytsjerksteradiel. Zorgmanager Extramuraal Epie Bosma vertelt.

Ruim dertigduizend inwoners op een oppervlakte van ruim 160 vierkante kilometer met Burgum als middel-punt. Dat is Tytsjerksteradiel, waar De Friese Wouden zowel extramurale als intramurale zorg aanbiedt. Aan de ene kant de elf thuiszorgteams, aan de andere kant Berchhiem met haar verpleeghuis, verzorgingshuis, dagbe-handeling en -verzorging en Specialis-tisch Centrum. Bij elkaar werken er 750 medewerkers en 300 vrijwilligers. De samenwerking tussen extramu-raal en intramuraal werd het laatste decennium steeds intensiever. De zorg wordt complexer en mensen blij-ven langer thuis wonen, dus streeft Epie al jaren naar korte lijntjes tussen de verschillende zorgaanbieders. ‘Onze extramurale zorg is sinds drie jaar opgedeeld in elf kleine thuiszorg-

teams, waarvan vier in Burgum. Een direct gevolg van geluiden die de medewerkers opvingen in de omgeving: er was behoefte aan zorg op een kleinschaliger niveau.’ Vooruitstrevend als ze is, ging ze er mee aan de slag. ‘We moesten het wiel grotendeels zelf uitvinden. Hoe deel je de gemeente op? Hoe stel je de teams samen? Met wie zoek je samenwerking?’ Inmiddels zijn de thuiszorgteams van Burgum, Garyp, Eastermar en Hurdegaryp goed zichtbaar gesitueerd in de dorpscentra. Wijkverpleegkundigen in Burgum, Noardburgum en Garyp zitten enkele dagdelen per week bij de huisartsen in de praktijk. Maande-lijks is een overleg met het Specia-listisch Centrum waar ook een huisarts uit Burgum aanschuift.

Berchhiem

Een kijkje achter de

schermen

‘Een kijkje achter de schermen’ is een podium om te laten zien waar een team of gemeente mee bezig is en wat ze bezighoudt. Deze editie gaan we naar Tytsjerksteradiel.

De keukenblokken worden geplaatst, de vloerbedekking gelegd, gordijnen uitgekozen en de kranen geïnstalleerd. Het zijn de laat-ste loodjes van de ongekend omvangrijke nieuwbouw van Berchhiem. Eind mei wordt het gebouw opgeleverd, in september kunnen de bewoners erin.

Projectleider nieuwbouw Carla van der Valk is blij met de voortgang. Er is weliswaar sprake van een maand vertraging, maar dat valt reuze mee als je je de zware winter van 2012 en de stormen van 2013 bedenkt waar-mee de bouw te maken kreeg.

Liever denkt Carla aan de verregaande woon-kwaliteit die De Friese Wouden de bewoners van dit gebouw straks kan bieden. ‘De appar-tementen voor de vaste bewoners zijn van alle gemakken voorzien. Nu delen veel bewo-ners een kamer met z’n drieën, straks hebben ze een eigen appartement met badkamer en kunnen ze kiezen of ze alleen of samen wil-len eten. Mensen kunnen zo veel meer het leven leiden zoals ze in de thuissituatie gewend waren. Een enorme vooruitgang. Carla: ‘Dit is niet zomaar een nieuwbouw-project. We verhogen de kwaliteit van leven van mensen. Dat maakt het zo bijzonder.’

Er zijn met succes nieuwe samenwer-kingspilots gestart. Er is regelmatig contact met de gemeente en welzijns-organisaties en de wijkverpleegkun-digen praten jaarlijks met het transferpunt van het MCL.

Een ‘dreamteam’ uit Tytsjerksteradiel

Een werkdag van Annie‘Tussen zeven en half acht start ik mijn vaste route. Eerst geef ik de diabeten hun insuline, anderen hun medicatie, dan volgen hulp bij de ADL en wond-zorg en eventueel huisbezoeken. Tussen elf en twaalf ben ik op kantoor. Ik check mijn mail en kijk of ik terugbelnotities heb. Twee middagen in de week zit ik bij de huisartsen in de praktijk. Hiervoor verzamel ik aan het eind van de ochtend de vragen die er liggen voor de huisartsen. De cliënten-planning van mijn team doe ik die middagen in de huisartsenpraktijk op mijn laptop. Nadat ik de huisartsen heb gesproken geef ik de bestellingen voor bijvoorbeeld wondmateriaal en medicijnen door aan de assistentes. Zo nodig heb ik overleg met de praktijkondersteuners van de huisartsen en tegen half vijf ga ik weer naar kantoor. Daar check ik een laatste keer of er nog notities zijn die afgehandeld moeten worden voordat ik de dag afsluit.’

Informatiekaartje voor huisartsen

10 11

Teams uit de regioTeams uit de regio

Steeds meer kwetsbare ouderen met meervoudige problematiek blijven langer thuis wonen waardoor er meer behoefte is aan (complexe) thuiszorg. Tegelijkertijd is er een tekort aan jongeren op de arbeidsmarkt. Tel hier de aangekondigde bezuinigingen in de zorg bij op en je hebt een compacte weergave van de uitdaging waar De Friese Wouden nu voor staat.

Aukje Jorritsma: ‘Wij kunnen de grotere behoefte aan thuiszorg in Friesland niet alleen opvangen. Hiervoor is samenwerking met meer partijen nodig. Omdat de wijk de basis is van waaruit wij werken zijn onze wijkverpleegkundigen heel belangrijk. Zij doen een beroep op het sociale netwerk van de cliënten en coördineren de samenwerking met bijvoorbeeld wijkverenigingen en buurtorganisaties. Maar we werken ook samen in een anderhalvelijns zorgconcept met huisartsen, apothekers en ziekenhuizen en met gemeenten. Die krijgen tenslotte meer verant-

woordelijkheid van de overheid over de financiering van een groot deel van de zorg.’

Naast dit anticiperen op de verande-rende regelgeving en de contouren van de participatiemaatschappij, denkt Aukje dat de thuiszorg de eigen regie van de cliënten kan bevorderen. ‘Medewerkers van de thuiszorg gaan het gesprek aan met de cliënt. Wat kan hij zelf? Wat kan hij leren? Wat is daarvoor nodig? Oplossen in plaats van uit handen nemen.’

Aukje ziet deze ontwikkeling aller-minst als een achteruitgang van wat De Friese Wouden haar cliënten te bieden heeft. Ze begon zelf bij De Friese Wouden als wijkverpleeg-kundige en weet uit ervaring dat het

juist goed is dat mensen actief blijven. Het draagt in veel gevallen bij aan het geluk en welbevinden. ‘Zelf dingen doen betekent je nuttig voelen. Mee-tellen. We moeten niet onderschatten hoe belangrijk dit is.’

De Friese Wouden bereidt zich al geruime tijd voor op de veranderingen. Er worden gesprekken gevoerd met huisartsen en ziekenhuizen, gemeen-ten, dorpsraden en wijkverenigingen.

‘Om onze ouderen in de toekomst nog steeds de juiste zorg te kunnen bieden, hebben we elkaar allemaal nodig. Dit is een uitdaging. De zorg-partners binnen de KwadrantGroep - waarvan De Friese Wouden deel uitmaakt - kunnen elkaar versterken. Hiernaast staan we midden in de samenleving en betrekken we onze cliënten hier actief bij. Elke dag opnieuw. Dat is onze kracht en ons onderscheidende vermogen.’

Meer samen-werken noodzakelijk voor zorg van de toekomst

Om adequaat te anticiperen op de veranderingen in de zorg, wil De Friese Wouden de omgeving van cliënten meer bij de zorg betrekken, intensiever samenwerken met partnerorganisaties en meer nadruk leggen op de zelf redzaamheid van haar cliënten. Dit zegt Aukje Jorritsma, manager projecten van De Friese Wouden. ‘We zijn al een eind op weg, maar er is ook nog veel te doen.’

‘ Zelf dingen doen betekent je nuttig voelen. Meetellen.’

Aukje Jorritsma

aan een medewerker en zijn of haar werkzaam-heden binnen De Friese Wouden. De gastredactie was benieuwd naar wat collega en Strategisch Informatieadviseur Ralph van Raaij bezig houdt.

Ralph van Raaij

Wat doet een Strategisch Informatie-adviseur?‘Ik adviseer managers over ICT- en informatievraagstukken. ICT wordt steeds vaker toegepast in de zorg. Denk aan het elektronisch cliënten-dossier en videoverbindingen tussen cliënt en zorgverlener. ICT kan cliën-ten helpen langer zelfstandig te laten wonen. Ik breng de in de organisatie beschikbare kennis hierover bijeen en geef advies.’

Doe je dit alleen voor De Friese Wouden?‘Nee. Ik werk voor de KwadrantGroep, dus ook voor Palet. Soms kunnen beide organisaties, ondanks hun verschillen, dezelfde oplossingen gebruiken.’

Doe je dit al lang?‘Sinds vorig jaar augustus. Hiervoor had ik dezelfde functie bij banken. Eigenlijk wist een half jaar geleden nog niets over de zorg.’

Is dat niet lastig?‘Het maakt weinig uit. Ik was ook geen bankier. Mijn vak is niet bankieren of zorgverlenen, maar het structureren van problemen en informatie.’

En, hoe bevalt de nieuwe werkomgeving?‘Zeer goed.’

Wat zijn de verschillen tussen de zorg en het bankwezen?‘Bij een bank draait het erg om ICT. Er wordt veel gewerkt met schermen, van internetbankieren tot de pinauto-maat. In de zorg staat het menselijk contact centraal.’

Hoe zorg je ervoor dat je kennis up-to-date date is?‘Ik lees nieuwsbrieven, volg websites en ga naar beurzen, zoals de Zorg en ICT-beurs. Maar vooral de gesprekken met collega’s zijn waardevol.’

Verliefd verloofd, getrouwd?‘Ik ben 21 jaar getrouwd met Anne-mieke. We hebben drie kinderen: Els (18), Marjolijn (16) en Simon (14). Daarnaast maken een Duitse staander, een kat en twee schapen deel uit van het gezin.’

Wat je grote passie?‘Ik heb wiskunde gestudeerd en overwoog even om leraar te worden. Het is nog steeds een grote hobby. Boeken over wiskunde ontspannen. Ik maak ook wiskundige tekeningen. Ik plaats ze op mijn weblog: ralphvanraaij.blogspot.com. En aan de keukentafel knutsel ik met rietjes modellen van wiskundige veelvlakken.’

Wat weten veel collega’s niet van jou?‘Dat ik slagwerk speel in brassband ‘Speelt Wel’ uit Suwâld. We treden regelmatig op, bijvoorbeeld bij de kerstviering en festivals. Ik ben een muzikale laatbloeier; ik begon pas vijf jaar geleden, op mijn 48e, met drummen. Eén van de leukste optredens was in de tuin van John Jorritsma, de Commissaris van de Koning.’

‘ICT kan cliënten helper langer zelfstandig te laten wonen.’

13

10 vragen aan: De werkplekOntwikkeling in de zorg

12

Doe eens wat anders…

Doe dit jaar gewoon lekker mee aan De 8 van Drachten

Nieuwe rubrieken in Ziezó Magazine

Op zondag 15 juni is het zover. Dan is er voor alle collega’s van De Friese Wouden weer volop de gelegenheid om deel te nemen aan De 8 van Drachten; het hardloop- en wandelevenement in Drachten waar wij al jaren als organisatie te vinden zijn. Dus ook voor jou! Het belooft evenals vorig jaar een mooi feest te worden.

De Friese Wouden Helpt! is een initiatief van betrokken medewerkers. Dankzij jouw financiële steun kunnen medewerkers van De Friese Wouden al jaren hun steentje bijdragen aan lokale initiatieven uit de derde wereld. Zo zijn we actief in Gobabis (Namibië), waar we trainingen verzorgen aan vrijwilligers uit de sloppenwijk. In Sri Lanka ondersteunen we de Stichting Sajith met voedsel-pakketten, schoolbenodigdheden en medicijnen.

Help mee en word donateur! Dat kan al vanaf € 0,50 per maand. Een éénmalig bedrag storten kan ook. Vraag de donatiekaart aan via foekje.zuidema@friesewouden.nl

15

Personalia

Jubilea 25 jaarDatum Naam Functie01-04-2014 Geertje Tjoelker - Tol Med. Restaurant01-04-2014 Janny Gielink Manager extram. Zorg en dvl.01-04-2014 Jantina Koops - Groen Verzorgende extramuraal01-04-2014 Tjitske de Groot - Bijma Ziekenverzorgende01-04-2014 Tiny de Jong - Scheltinga Ziekenverzorgende03-04-2014 Lijsbeth v.d. Vegt Verzorgende extramuraal03-04-2014 Wietske Faber - Reitsma Verzorgende extramuraal03-04-2014 Wietske van der Horst - Meyer Verzorgende extramuraal22-04-2014 Gea Douma - Postuma Verzorgende intramuraal24-04-2014 Reinskje Schurer - Schaap Verzorgingshulp01-05-2014 Janneke Poelman - Reitsma Verzorgende intramuraal01-05-2014 Fokje de Vries - Riemersma Verzorgende extramuraal01-06-2014 Klaske Ytsma - Tolman Verzorgende intramuraal01-06-2014 Hetty Thomson Teamcoach05-06-2014 Mineke de Vries - van der Meer Verzorgende extramuraal15-06-2014 Els de Boer - Sijszeling Med. Was en linnen20-06-2014 Johanna vd Bij - Bergmans Verzorgende extramuraal29-06-2014 Jetty Weisser - Dijkstra Verzorgende extramuraal

Gefeliciteerd!De oplossing van de puzzel in Ziezó nummer 21 is Fijne dagen. We ontvingen 25 inzendingen. De drie winnaars van een De Friese Wouden-schoudertas zijn:• Imkje Kuiper, helpende Nieuwehorne • Pia Annema - de Boer, vrijwilliger welzijn Brugchelencamp • S. Nicolai - Vonk, oproepkracht ziekenverzorgende Burgum

Deze drie winnaars zijn meteen ook de laatste winnaars van de puzzel in Ziezó. We stoppen namelijk met deze rubriek.

Personalia

OproepVind je het leuk dat de geboorte van jouw kind(eren) een plekje krijgt in Ziezó? Stuur dan een mail naar de redactie met daarin de naam of namen van het kindje, de naam of namen van eventuele broertjes of zusjes en de geboortedatum. Wij zorgen er voor dat de geboorte vermeld wordt!

Jubilea 12,5 jaarDatum Naam Functie01-04-2014 Wietske Hendrick - Tabak Afdelingsassistent01-04-2014 Gerrie van der Wal - Zwart Medewerker groepsverzorging01-04-2014 Ineke Weening - Tiekstra Verzorgende extramuraal01-04-2014 Susanna van der Veer Ziekenverzorgende01-04-2014 Anita v.d. Zwaag Ziekenverzorgende01-04-2014 Jennie Hofsink - Veurink Ziekenverzorgende01-04-2014 Titia Tjepkema - van den Bosch Verzorgende extramuraal02-04-2014 Hennie Nutterts - Veenstra Verzorgende extramuraal08-04-2014 Jannie Schuil Interieurverzorgende15-04-2014 Marian Postma - Boonstra Medewerker was en linnen16-04-2014 Alie Schievink - van der Veen Medewerker groepsverzorging29-04-2014 Dietje vd Tuin - Postma Ziekenverzorgende29-04-2014 Riemie Elverdink Verzorgende extramuraal29-04-2014 Jannie Vaatstra - Douma Interieurverzorgende29-04-2014 Foka Bakker - van Dellen Verpleegkundige01-05-2014 Baukje Hoekstra - Vlieg Verzorgende intramuraal01-05-2014 Annie van der Wal Verpleegkundige05-05-2014 Jolanda de Vries Verzorgende extramuraal12-05-2014 Renske Perdon - Haarsma Verzorgende extramuraal23-05-2014 Cobie Sietzema - Overzet Verzorgende intramuraal27-05-2014 Jochum Veenje Teamcoach01-06-2014 Rinske Brouwer-Zijlstra Functioneel Aplicatiebeheerder01-06-2014 Rypke de Boer Coord. BHV en Preventie02-06-2014 Arjan Knetemann Ziekenverzorgende10-06-2014 Gepke Bruining Afdelingsassistent10-06-2014 Wieke de Vries Afdelingsassistent24-06-2014 Jannie Anema - de Vries Verzorgende extramuraal24-06-2014 Tjallie Bergsma Verpleegkundige

Begin januari is een digitaal lezers-onderzoek verstuurd over het Ziezó Magazine. 270 medewerkers en vrij-willigers hebben de enquête ingevuld. Hartelijk dank daarvoor. Het maga-zine wordt goed en met plezier gele-zen. Op de vraag ‘Welke rubriek mis je?’ kwamen veel reacties. Aan de hand van de reacties hebben we een aantal nieuwe rubrieken toegevoegd:

• Een kijkje achter de schermen: een podium om te laten zien waar een team of gemeente mee bezig is en wat ze bezighoudt.

• Personalia: terug van weggeweest. Een pagina met geboorte, jubilea en In memoriam.

• Ontwikkelingen in de zorg en bij De Friese Wouden

Deze rubrieken zijn in de plaats gekomen voor ‘Medewerker als vrijwilliger’, en het recept van de gastredactie, de puzzel en de strip. Kijk voor alle resulta-ten van de enquête op Ziezó Intranet.

Word donateur van De Friese Wouden Helpt

Dit jaar is er voor jou extra aanleiding om mee te doen. 2014 is door de De Friese Wouden immers uitgeroepen tot het jaar van de Vitaliteit. Doe mee, individueel, als (wijk)team of met familie of vriend!

Je kunt kiezen uit de volgende afstanden: • wandelen: 8 en 16 kilometer• hardlopen: 8 kilometer• jeugdloop: 1 mijl (1,6 kilometer)

Aanmelden kan nog tot 1 juni via e-mail: academie@friesewouden.nl

15

Kort nieuws

14

www.friesewouden.nl

Februari

De Friese Wouden hield op vrijdagmiddag 14 februari

in Wolvega en in Noordwolde Open Huis.

De wijkteams wilden laten zien wat ze allemaal

kunnen doen voor de inwoners van Weststellingwerf.

MaartDinsdag 18 maartAankondiging vanuit de KwadrantGroep. De Friese Wouden komt samen met de andere zorgorganisaties binnen de groep onder 1 directeur Wonen, Welzijn en Zorg: Roeli Mossel.

MaartZorgsamenwerking in Garijp krijgt vorm.

JanuariIn oktober 2013 zijn tien (extramurale) cliënten in Buitenpost gevraagd mee te doen aan het project De Friese Wouden Beweegt. Deze foto is gemaakt tijdens de informatie­middag extramuraal.

Februari

De Friese Wouden opende vrijdag

7 februari 2014 op 3 locaties nieuwe kantoren.

Het gaat om kantoren in Haulerwijk, Appelscha

en Oosterwolde.

MaartZaterdag 8 maart was De Friese

Wouden vertegenwoordigd op de Markt

van Mogelijkheden in Drachten.

Het was een leuke, gezellige en best

druk bezochte dag.

MaartZo’n 350 medewerkers vertrekken om 11.00 uur vanuit Heerenveen (weer) per bus naar de musical Sister Act in Scheveningen. Volgens voorzitter van de PV Els Cnossen kunnen ze terugkijken op een prachtige dag.

Terugblik eerste kwartaal