CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 47 | NR 11 | 8 JUNI 2015 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

6

‘De sla van hier eet ik liever’

Nieuwsuit jouw regio

14

Test je kennis

Een dag niet denken aan ziek zijn

Make-A-Wish maakt dromen van kinderen waar

4

10

Hoe gaat het met u?

30 euro terugbetaald

voor oordoppen op maat3

Tobe is klant bij de zelfplukboerderij

Zijn generische geneesmiddelen even doeltreffend?

30 euro terugbetaald

voor oordoppen op maat

2[ de kijk van ]

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Chris Van Hauwaert | Nele Verheye | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Marc Justaert | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzen ding: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Delphine Otte

Weet je waar het woord ‘kiekje’ vandaan komt? Ik heb het ontdekt tijdens een wandeling in Leiden. We danken het woord aan de Leidse fotograaf Israël David Kiek die over-leed in 1899, een fotopionier. Hij maakte onder meer snap-shots van feestvierende studenten in maatpak. Die hadden graag een souvenirtje van hun Leidse tijd en selfies waren toen nog niet aan de orde.

Ik ben dol op oude fotoalbums met statige familiefoto’s. Iedereen uitgedost in zondagse kleren, maar zelden met een blij gezicht. Mijn vader vertelde zo vaak het verhaal bij de foto waarop hij prijkt met het hele grote gezin: vader en moeder, twee broers en een zus, twee zonen van zijn stief-vader en nog een halfbroer en halfzus.

Metje, ze overleed toen ze 93 was, werd in 1928 weduwe toen mijn vader elf maanden oud was. Ze stond er alleen voor met vier kinderen. Ze hertrouwde met een weduw-naar die twee zonen had en samen kregen ze nog twee kinderen. De oudste van die twee, tante Jacqueline, kwam om in 1942 bij een bombardement op school waar ze moest nablijven om te poetsen. Ze was twaalf. Als kind was

Kiekjes kijken

Ste

fan

Dew

icke

re

Chris

Fit in je hoofd-test vernieuwdDe website Fit in je hoofd is vernieuwd. Het is een initiatief van de Vlaamse overheid om je geestelijke gezondheid te testen. Met nieuwe oefeningen, tests en filmpjes kun je nagaan hoe fit je bent in je hoofd. Creëer je eigen online werkplek en ga aan de slag met je veerkracht. Je krijgt advies op maat gedurende het hele proces. Daarnaast is er een mobiele app, waarmee je aan de hand van opdrachten en tips je positieve levenshou-ding aansterkt. De Fit in je hoofd-campagne bestaat al sinds 2006. De elektronische invultest werd in 2009 gelanceerd voor iedereen ouder dan 16.

www.fitinjehoofd.be

ik daarvan ondersteboven. En nog meer toen ik besefte dat ze omkwam door Britse bommen, friendly fire dus. Kwa-men de Britten ons niet helpen?

Op 8 mei, de dag dat de Tweede Wereldoorlog eindigde, werd haar naam afgeroepen in de kerk, samen met die van alle andere burgerslachtoffers van de gemeente. Dankzij de familiefoto had tante Jacqueline ook voor ons een gezicht.

Worden er nog statige familiefoto’s gemaakt? Zal er iets overblijven voor het nageslacht van alle digitale foto’s die in deze tijd van het jaar op tal van communiefeesten worden geschoten? Beeldjes zijn zo gedeeld via WhatsApp en misschien word je - zonder dat je het weet - getagd in een foto op Facebook. Leuk voor het moment, maar voor het familiealbum? Geef toe, dat zullen de meeste van die kiekjes nooit halen.

Chris Van Hauwaert, redacteur cm.be

Meer pogingen om te stoppen met roken

Meer jonge vrouwen roken maar tegelijk stijgt ook het aantal kandidaten dat probeert te stoppen.

Bijna één op de vier Belgen rookt, zo blijkt uit de Gezondheidsenquête 2013. Vooral mensen met een laag opleidingsniveau grijpen mak-kelijker naar de sigaret. Meer mannen dan vrouwen hebben in hun leven gerookt. Maar in de leeftijdsgroep van 15 tot 24 jaar steken de meisjes (23 procent) de jongens (21 pro-cent) voorbij. Toch geven meer rokers aan te willen stoppen. 71 procent van de dagelijkse rokers heeft al minstens 24 uur niet gerookt bij een poging om definitief te stoppen.

Redenen genoeg om de sigaret voorgoed te laten: minder hoesten, betere conditie, wit-tere tanden, financieel voordeel en 25 procent minder kans op een hartinfarct en bepaalde kankers.

Om te stoppen met roken en vol te houden zijn motivatie, een goede voorbereiding en ondersteuning belangrijk. Lukt het niet al-leen, kun je terecht bij een rookstopcoach. Die begeleiding wordt deels terugbetaald.

www.cm.be/rookstop

De smaak van eten duurt een paar seconden, wat voeding in je lichaam teweegbrengt,

kun je tot 24 uur later voelen.Kok Jonas Trenson van Mijn Pop-uprestaurant Origó in Vitaya

Onvergetelijke ballonvaartAn, Sam en hun kinderen genoten met volle teu-gen van de ballonvaart die ze wonnen met een lezersactie in cm.be. De kleine Niels was er niet echt gerust op toen de enorme CM-ballon werd opgeblazen. Hij was ook niet groot genoeg om over de mand te kijken. De gaatjes in de wand die dienen om in te stappen, waren zijn venster-tjes. Broer Sander raakte niet uitgekeken op het landschap. De huizen leken voor hem als van lego. ‘Die bouw ik thuis zeker eens na!’, riep hij. Een sportvliegtuigje dat plots kwam opzetten, gaf zijn fantasie een extra boost. Papa Sam was op zijn beurt overweldigd door de rust boven. ‘Zalig om zoiets samen met mijn gezinnetje te kunnen beleven. Onvergetelijk.’

Teleblok weer op postStudenten met een examendip vinden een luisterend oor bij Tele blok.

De anonieme en gratis hulplijn van CM luis-tert naar studenten in nood. Een goed gesprek geeft immers moed om er opnieuw tegenaan te gaan. Ook ouders en leerkrachten kunnen een beroep doen op Teleblok.

Chatten met Teleblok kan tot 25 juni elke dag tussen 18 en 23 uur op www.teleblok.be. Op de site vind je ook tips en info over examens en studeren.

Tot 22 juni biedt Teleblok weer de kans om sa-men te studeren in Gent, Leuven, Hasselt of Ant-werpen. Reserveer wel je plaats in een blokpunt.

www.teleblok.bewww.facebook.com/denblokwww.teleblok.be/blokpunt

[ kortgeknipt ]3

[ het mooiste moment ]

Sarah Thomas (29)

‘Hoor ik amai, dan zit het goed’Sarah Thomas (29) geeft les in het beroepsonder-wijs in Brussel. Haar mooiste moment in de klas? ‘Wanneer de leerlingen 50 minuten opgaan in een onderwerp.’

‘Ik werk al zeven jaar als leerkracht in het Maria Assumptalyceum in Brussel. Daar geef ik Project Algemene Vakken (PAV) aan het vierde en zesde jaar haarzorg en mode/verkoop. Het kan gaan over geldzaken, maar ook over cultuur of technologie. Jongeren uit het BSO zijn veel directer en soms ook oprechter dan leerlingen uit het ASO. Als leer-kracht weet je meteen of het hen aanstaat of niet. Zijn ze geboeid door je les, dan komen ze daar luid voor uit. Ze vragen je dan de oren van het hoofd.’

‘Er passeert weleens een moeilijke klas de revue - meestal zijn het slechts een paar leerlingen die de boel op stelten zetten. Makkelijk is dat niet, maar ik vind veel mooie momenten terug in mijn job. De meeste voldoening haal ik uit de lessen waarin ik reacties hoor als: Echt waar, mevrouw? of Amai! Dan weet ik dat het goed zit (lacht). Wanneer een klas 50 minuten lang opgaat in een onderwerp, geeft mij dat nieuwe energie voor het volgende lesuur.’

Op zoek naar het dagelijks geluk? Surf naar www.plukjegeluk.be

het mooiste momenthet mooiste momenthet mooiste moment

Ger

linde

De

Bru

ycke

r

Kook voor een studentKok op Kot zoekt kooklustigen om studenten gezond door de examens te loodsen. Thuisafgehaald.be en Kok op Kot werken opnieuw samen om jongeren de komende examenperiode gezonde maaltijden aan te bieden. Via www.thuisafgehaald.be kunnen studenten aan gezonde en goedkope gerechten geraken in de Vlaamse studentensteden.

Kok op Kot zoekt nog kandidaten in Antwerpen, Gent, Leuven en Mechelen die gezonde gerechten willen bereiden en tegen een studentenprijs willen verkopen aan jongeren. Wil je meewerken, dan volstaat het om je op de website te registreren als afhaalpunt.

www.cm.be/studentenmaaltijdenwww.thuisafgehaald.be

30 euro terugbetaaldvoor oordoppen op maatOm de oren van je kroost op festivals te be-schermen, deelt CM er gratis oordoppen uit. Bovendien geeft CM een tegemoetkoming tot 30 euro als je oordoppen op maat koopt.

Op muziekevenementen krijgen je oren een ge-luidssterkte met pieken tot 130 decibel te ver-werken. Dat is pijnlijk en bovendien schadelijk. Sterk geluid maakt de haartjes in het oor kapot en die schade is onherstelbaar. Het gevolg is een blijvend gehoorverlies. Soms krijg je zelfs af te rekenen met oorsuizen of hoor je een fluittoon. CM wil dit voorkomen en deelt daarom op ver-

schillende festivals gratis oordoppen uit. Ga naar de CM-stand of kijk uit naar de CM-teams op het festivalterrein. Wil je oordoppen die perfect passen, kun je er een paar op maat laten maken. Die sluiten je oor zeer goed af. Toch hoor je de muziek helder. CM geeft een tegemoetkoming tot 30 euro als je de oordoppen laat maken bij een audicien, erkend door het Riziv.

www.cm.be/oorgasme

Fran

k B

ahnm

ulle

r

30

WINNAARS LEZERSACTIE

Is een generisch geneesmiddel altijd het goedkoopst? En wordt het dan ook minder terugbetaald? Test je kennis over geneesmiddelen met deze quiz. Je portemonnee is sowieso de winnaar.

> TEKST: NELE VERHEYE

44[ uitgelicht ] doe de test

Wat weet jij overgenerische geneesmiddelen?

Generische geneesmiddelen werken

A meestal even goed als het origineel.

B altijd even goed als het origineel.

C iets minder goed omdat ze van een lagere kwaliteit zijn.

Antwoord: bGenerische geneesmiddelen kunnen een andere smaak, kleur of vorm hebben dan het origineel, maar ze moeten exact dezelfde werkzame be-standdelen bevatten in dezelfde dosis. Ze wor-den ook uitgebreid getest: de opname van het geneesmiddel in het bloed moet gelijk zijn aan het origineel. Qua werking is er dus geen enkel verschil tussen een origineel merkgeneesmid-del en zijn generische variant.

Een generisch geneesmiddel mag pas op de markt komen als het

A minstens 12,5 procent goedkoper is dat het origineel.

B minstens 22,5 procent goedkoper is dan het origineel.

C minstens 32,5 procent goedkoper is dan het origineel.

Antwoord: cEen fabrikant die een nieuw geneesmiddel maakt, mag dat ongeveer 20 jaar als enige pro-

duceren. Daarna vervalt het eigendomsrecht en mogen ook andere fabrikanten het middel op de markt brengen, op voorwaarde dat het minstens 32,5 procent goedkoper is dan het origineel. Om te vermijden dat consumenten massaal kiezen voor deze goedkopere variant, laten sommige fa-brikanten de prijs van het origineel dalen. Daar-door kan het uiteindelijke prijsverschil wel klei-ner zijn dan 32,5 procent. Soms daalt de prijs van het originele geneesmiddel zelfs zo sterk, dat het goedkoper wordt dan het generische middel.

De terugbetaling van een geneesmiddel wordt bepaald op basis van

A het originele geneesmiddel.

B het generisch geneesmiddel.

C het goedkoopste geneesmiddel.

Antwoord: cAls er een goedkopere variant beschikbaar is,

2

1

3

Vragen over geneesmiddelen? Je kunt altijd terecht bij de apotheker.

Cholesterolverlagers 100 miljoen euro goedkoperOp drie jaar tijd geeft de ziekteverzeke-ring honderd miljoen euro minder uit aan cholesterolverlagers. En er kan nog 55 mil-joen euro af.

Cholesterolverlagers of statines zijn de meest gebruikte geneesmiddelen in ons land. Bijna anderhalf miljoen Belgen, meer dan een op de acht, gebruiken ze. In 2011 piekten de uitga-

ven tot 237 miljoen euro. In 2014 was de to-tale kostprijs al gezakt naar 137 miljoen euro. Ook de patiënten deden er hun voordeel mee. De totale som van het remgeld zakte van 38,5 naar 33,5 miljoen euro.

De reden? Een van de duurdere, vaak voorge-schreven cholesterolverlagers, is uit patent gegaan. Daardoor kwamen er voor dat ge-

neesmiddel ook goedkopere varianten op de markt.

Vandaag zijn er vijf soorten statines op de markt. ‘Als artsen alleen nog de goedkoopste variant simvastatine zouden voorschrijven, dan levert dat voor de ziekteverzekering nog een bijkomende besparing op van 55 miljoen euro’, zegt CM-voorzitter Marc Justaert.

In de sector van de farmaceutische bedrijven stellen sommige belangrijke spelers zich vragen bij de hoge prijs van geneesmiddelen. Bij de terugbetaling van een nieuw geneesmiddel verantwoordt de industrie de vraag naar een hoge prijs met haar investeringen in onderzoek om tot dat geneesmiddel te komen.

‘Onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en vaccins zijn ui-termate belangrijk, maar mogen geen vrijgeleide zijn om buitensporige prijzen te vragen.’ Dit zijn niet mijn woorden, maar die van een baas van een groot farma-bedrijf.

Wij kunnen deze redenering beslist bijtreden. Voor ons zijn de essentiële voor-waarden om een geneesmiddel terug te betalen het therapeutisch belang, het maatschappelijk belang, de toegevoegde waarde tegenover een beschikbaar ge-neesmiddel en een aanvaardbare prijs, zowel voor het individu als voor de ge-meenschap.

Het oordeel over de terugbetaling van een nieuw geneesmiddel zal afhangen van de klaarheid en de transparantie met betrekking tot de elementen die de ge-vraagde prijs moeten motiveren.

Daarbij moet ook duidelijk aangegeven worden hoeveel mid-delen naar onderzoek (research) zijn gegaan en hoeveel mid-delen er opzij gelegd zijn voor marketing. Want dikwijls is de marketingkost één van de belangrijkste onderdelen van de prijs.

De vraag rijst dan ook: welk deel moet de sociale zekerheid hiervan betalen? Duidelijke afspraken maken goeie vrien-den.

Marc Justaert,voorzitter CM

[ de voorzet ]

Duidelijke afspraken maken goeie vriendenDuidelijke afspraken maken goeie vriendenDuidelijke afspraken

de klaarheid en de transparantie met betrekking tot de elementen die de ge-

Daarbij moet ook duidelijk aangegeven worden hoeveel mid-delen naar onderzoek (research) zijn gegaan en hoeveel mid-delen er opzij gelegd zijn voor marketing. Want dikwijls is de marketingkost één van de belangrijkste onderdelen van de

De vraag rijst dan ook: welk deel moet de sociale zekerheid hiervan betalen? Duidelijke afspraken maken goeie vrien-

Ste

fan

Dew

icke

re

55[ uitgelicht ] doe de test

Wat weet jij overgenerische geneesmiddelen?

dan wordt de terugbetaling daarop berekend. Neem je toch de duurdere variant, dan moet je het verschil dus uit eigen zak betalen. Vraag je een voorschrift op stofnaam, dan vermijd je deze extra kost.

Met een voorschrift op merknaam

A kun je altijd ook nog een generisch geneesmiddel vragen aan je apotheker.

B kun je enkel bij bepaalde categorieën geneesmiddelen een generische variant krijgen.

C kun je nooit een generisch geneesmiddel krijgen.

Antwoord: bIn principe moet de apotheker je altijd het ge-neesmiddel geven dat op je voorschrift staat. Uitzonderingen hierop zijn de antibiotica en schimmeldodende geneesmiddelen om te ge-bruiken bij acute infecties. Bij deze middelen is de apotheker verplicht om je een product te ge-ven uit de groep van goedkoopste geneesmidde-len in deze categorie, ook al staat er een ander geneesmiddel op het voorschrift.

Met een voorschrift op stofnaam

A geeft de apotheker je altijd het originele geneesmiddel.

B geeft de apotheker je altijd een generisch geneesmiddel.

C geeft de apotheker je altijd een geneesmiddel dat behoort tot de groep van de goedkoopste geneesmiddelen in deze categorie.

Antwoord: cOp een voorschrift op stofnaam, ook wel ‘VOS’ genoemd, staat enkel een internationaal er-kende naam die verwijst naar een welbepaald werkzaam bestanddeel. Voor elk werkzaam be-standdeel is er een groep van de goedkoopste geneesmiddelen die evenwaardig zijn en dezelf-de prijs/kwaliteit-verhouding hebben. De apo-theker kan op het moment zelf bekijken welke van die geneesmiddelen hij op voorraad heeft. Met een voorschrift op stofnaam ben je dus ze-ker dat je een geneesmiddel uit die goedkoopste groep mee naar huis krijgt.

www.cm.be/geneesmiddelen

4

5

6[ goed in mijn vel ] een dag op de zelfplukboerderij

Meer informatie via 070 233 119 of www.intersoc.be.

Het inspirerende Engadin en het bruisende St. Moritz nodigen je uit voor een adembenemende vakantie. Niets is heerlijker dan er op uit te gaan in de natuur: over wandelwegen, via mountainbiketrails of op Intersoc-excursie.

In juli en augustus organiseert onze fi etsmonitor elke dag begeleide fi etstochten voor ieders niveau. Ons weekprogramma, nu al te bekijken via www.intersoc.be, weet je zeker te bekoren.

• 6 tot 15 juni: 738 euro - geen toeslag single• Ook mogelijk met de bus (Leuven, Hasselt, Brugge, Gent): 178 euro

• 30 juni tot 9 juli: 783 euro - geen toeslag single• 23 tot 30 augustus: 637 euro - geen toeslag single

Intersoc-charme in St. MoritzCopyright: ENGADIN St. Moritz

cm.be03-06_Charme St. Moritz.indd 1 26/05/2015 8:24:05

Hoe meer variatie op je bord, hoe beter. Buurvrouwen Barbara en Dominique zweren bij de groenten van zelfplukboerderij Rawijs in Lochristi. ‘Niets leuker dan met de kinderen peultjes te gaan plukken en die ’s avonds samen klaar te maken.’

et eerste wat opvalt op de zelfpluk-boerderij van Alex en Linda is het grote

schoolbord, waarop genoteerd staat wat er alle-maal te oogsten valt. In de serre is dat vandaag sla, radijs, wortel, spitskool, peultjes, kervel en koolrabi, in het open veld rabarber, zurkel en spinazie. ‘Ha, koolrabi, dat vinden jullie lekker hé’, zegt Barbara Bambust (43) tegen haar kin-deren Robbe (14), Wout (12) en Lukas (10). Ook buurvrouw Dominique De Schamphelaere (43) en haar kinderen Nate (13), Rune (12) en Tobe (7) zijn enthousiast. ‘Sinds we hier onze groenten halen, eten de kinderen veel liever sla. Die smaakt hier een pak verser en knapperiger dan in de winkel.’

Van azalea’s naar groentenHet is bijna niet te geloven, maar een dikke drie jaar geleden stonden er in deze serres nog aza-lea’s. ‘Het was een hele omschakeling’, zegt kwe-ker Alex, ‘maar we hebben er nog geen moment spijt van gehad. We krijgen nu veel meer waarde-

wieso mag je enkel dingen uittrekken of plukken waar een vlagje voor staat.’ ‘Kom,’ zegt Barbara, ‘we gaan buiten wat spinazie oogsten.’ Lukas trekt een lichte pruillip. ‘Ik weet wel dat je dat niet lust hoor,’ lacht Barbara, ‘maar we nemen er toch wat mee. We zullen straks ook nog wat koolrabi afsnij-den, dat vind je wel lekker.’ Lukas kijkt op slag een pak blijer. ‘Sinds we hier onze groenten komen halen, komen er veel vaker twee soorten groenten op tafel.’, verduidelijkt Barbara. ‘Als je zelf plukt, steek je automatisch meer variatie in je eten.’

> TEKST: NELE VERHEYE

> FOTO’S: DELPHINE OTTE

‘We leven volgens de seizoenen’

ring voor ons werk. Het rechtstreeks contact met de mensen die onze producten komen oogsten, doet mij veel deugd. Tevreden klanten: daar doe je het tenslotte voor.’

Gele en rode vlagjesOndertussen begeven Barbara en Dominique zich met hun kroost tussen de rijen in de serres. Robbe legt het systeem uit: ‘Een geel vlagje wil zeggen: hier mag je oogsten wat je zelf opeet met je gezin. Dus niet beginnen uitdelen aan anderen of zo. Een rood vlagje wil zeggen: hier mag je veel van meenemen, bijvoorbeeld om in te vriezen. So-

H

7

Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be

[ smakelijk ] JohanEngelen

Respect voor de ajuinOok Dominique is druk aan het oogsten. ‘Jon-gens, trekken jullie wat worteltjes uit? Dan plukken Nate en ik een bakje peultjes. Rune en Tobe werpen zich met veel plezier op de worteltjes. ‘Ze steken hier ook veel op’, zegt Dominique. ‘Ik vind het goed dat ze weten waar ons voedsel vandaan komt. Vorig jaar hebben we met onze andere dochter Marte meegeholpen om de ajuinen te planten. Amai,

• bak wat spekblokjes aan • voeg er de champignons en de look aan toe• doe er de mascarpone en wat kerstomaat-

jes bij • laat nog even pruttelen• kruid bij met peper en zout • naar keuze kun je ook nog wat verse krui-

den toevoegen• kook de tagliatelle beetgaar• verdeel over 4 borden en overgiet met wat

saus• voor de echte Italianen mag daar nog een

rauw eigeel bovenop

Tagliatelle carbonara-mascarponeIngrediënten voor 4 personen: 200 g spekblok-jes • 250 g champignons • 1 fijngesnipperd teentje knoflook • 250 g mascarpone • kersto-maatjes • peper • zout • tagliatelle • 4 eigelen

zei ze tegen mij, zoveel werk. Ze vertelde mij dat ze sindsdien veel meer respect heeft voor het eten op haar bord, en voor de landbouwers die al die groenten kweken.’

Wat als de bloemkool mislukt?‘In het begin was het wel wat aanpassen’, ver-telt Dominique. ‘In de winkel kun je het hele jaar door bijna alles kopen, hier niet. Maar dat went wel. En eigenlijk is het veel beter om volgens de seizoenen te leven. Zijn er nog geen toma-ten, dan zet ik geen spaghetti op het menu. Er zijn altijd genoeg andere groenten om klaar te maken. We delen trouwens ook de risico’s van de teelt. Vorig jaar waren de bloemkolen wat mislukt. Geen probleem, dan eten we dat jaar wel wat minder bloemkool. Twee jaar geleden was het de prei, en volgend jaar is het wel weer iets anders.’

Iets verderop vraagt Nate welke spitskool ze moet afsnijden. ‘Ja kies maar,’ antwoordt Dominique, ‘welke wil je straks opeten?’ Ook Lukas en Wout hebben al een paar spitskolen in de bak gelegd. ‘We hebben hier al heel wat nieuwe groenten leren kennen’, zegt Barbara. ‘Zaken zoals koolrabi of spitskool, ik wist wel dat het bestond, maar ik had het nog nooit gekocht. Hier is de stap veel kleiner om het toch eens uit te proberen. En kijk: de kinderen zijn er dol op.’ Ook bij Dominique gaan de zelfgeplukte groen-ten vlot binnen. ‘Vaak laat ik de kinderen ook meehelpen bij het eten. Allemaal samen aan tafel boontjes doppen, dat vind ik supergezellig.’

manieren om meer te variëren met groenten

1. Hang een seizoenskalender aan je koelkast

Op www.cm.be/seizoensgroenten vind je een seizoenskalender. Zo weet je altijd welke groenten en fruit op dit moment het goedkoopst én het lekkerst zijn.

2. Ga naar de markt De markt is een prima plek om je sei-

zoensgroenten te kopen tegen een vaak erg lage prijs. Op een boerenmarkt koop je zelfs rechtstreeks bij de producent: een garantie op een lekker product tegen een eerlijke prijs.

3. Oogst zelf je groenten en fruit op de zelfplukboerderij

Op heel wat zelfplukboerderijen kun je voor een vaste prijs een heel jaar door groenten oogsten. Op andere betaal je en-kel wat je meeneemt.

4. Kweek je eigen groenten Op het terras of in de tuin, een paar vier-

kante meter zijn al genoeg om je eigen groenten te kweken. Wedden dat het dub-bel zo lekker smaakt?

www.cm.be/seizoensgroenten

4

Barbara en Dominique: ‘Sinds we de zelf-plukboerderij ontdekt hebben, komen er meer en ook andere groenten op tafel.’

Als lotgenoten leerden Kelly Eerdekens (28) en Veerle Bocken (33) elkaar kennen. Nu helpen ze andere lotgenoten om het leven met een stoma comfortabeler te maken. Zwemmen of zonnen met een kunstmatige opening in de buik? Het kan.

> TEKST: CHRIS VAN HAUWAERT

8[ even buiten strijd ] stoma: een taboe hoeft niet

ewoonlijk is het Kelly die de PR ver-zorgt van het bedrijfje Bellastoma dat ze samen met Veerle heeft opgericht.

Maar Kelly is zwanger van haar tweede kindje en moet het bed houden in het ziekenhuis. Zwan-ger? Met een stoma? Uitgeput‘Het kan’, zegt Veerle die een zoontje van vijf heeft. ‘Mijn man en ik hadden ons leven opge-bouwd met de gedachte dat we geen kinderen zouden hebben. Ik was 27 toen ik een jaar na mijn huwelijk een stoma kreeg. Die maakte een einde aan een jarenlange lijdensweg. De mooi-ste jaren van mijn jonge leven lag ik op de ze-tel met immense pijnen en diarree, veroorzaakt door voortdurende darmontstekingen die mij totaal uitputten.’

Veel mensen met de ziekte van Crohn worden met geneesmiddelen geholpen, maar bij Veerle lukte dat niet. ‘Een stoma zou mijn darmen tij-delijk tot rust laten komen. Na de operatie was ik verlost van krampen en steken en de stoma werd definitief. Ik verbeterde zo snel dat ik aan de artsen vroeg of ik ooit nog zwanger kon wor-den. Kan een tijdje duren, antwoordden ze, want ik was zo verzwakt dat ik geen menstruatie meer had. Maar het lukte vrijwel meteen. En op enkele complicaties na verliep de zwangerschap heel goed. Ons zoontje werd geboren met de keizer-snede.’

Veerle en Kelly ontmoetten elkaar in het zieken-huis. Ze werden vriendinnen en gingen samen op zoek naar oplossingen om het stomazakje comfortabel en onzichtbaar onder de kleding op zijn plaats te houden. Kelly had ideeën en Veerle

is handig met naald en draad. Aanvankelijk pas-ten ze zwangerschapsbanden aan, tegenwoordig hebben ze een bedrijfje dat op maat banden voor stomagebruikers maakt. Zo kunnen veel men-sen genieten van hun ervaring. Bellastoma heeft al verschillende aanmoedigingsprijzen gewon-nen.

Stevige stofOp het eerste gezicht hebben de banden niets speciaals. Maar de stevige, rekbare stof op de buik is dubbel en op de plaats waar de stoma wordt aangebracht, zit een opening in de stof. Zo komt het zakje niet in contact met de huid. ‘We hebben comfortbanden voor dagelijks ge-bruik maar ook intieme banden in mooie kant. We hebben er voor vrouwen en mannen, zelfs in badpakstof om mee te zwemmen. Afhankelijk van waar de opening zit, komt de band enkele centimeter boven de zwembroek.’

Bellastoma werkt samen met de Thuiszorgwin-kel. ‘De bandagiste neemt de maat’, zegt Veerle.

‘Ik maak het patroon en geef dat door aan het naaiatelier. Voorlopig is alles maatwerk en handwerk. Een band heb je vanaf 89,95 euro. Be-schouw het als ondergoed, je hebt er dus enkele van nodig. We werken nu aan standaardmaten zodat de mensen zullen kunnen kiezen tussen het iets duurdere maatwerk en de goedkopere standaardmaten. We zijn ook op zoek naar an-dere bruikbare lingerie en badmode voor stoma-patiënten. Plannen genoeg.’

TaboeVeerle heeft er geen enkel probleem mee om over haar stoma te praten. ‘Ik kan er goed mee leven en iedereen mag dat weten. Nochtans is een stoma nog een groot taboe’, weet Veerle. ‘Velen denken dat een stoma alleen iets is waar ouderen mee worden geconfronteerd, maar er zijn ook veel jonge mensen. Ze praten er meest-al niet graag over. Kelly en ik zijn lid van een zelfhulpgroep en we zien dat daar vooral oudere mensen naartoe komen. We hebben nu ook een besloten Facebookgroep waar lotgenoten er-

G

Kelly en Veerle maken leuke lingerie voor lotgenoten

Kelly (boven) en Veerle laten zien dat ook met een stoma een vrij normaal leven mogelijk is.

Ste

fan

Dew

icke

re

Last van een droge mond? Misschien ligt het wel aan de geneesmiddelen die je neemt, of heb je een onderliggende ziekte. Vraag raad aan je huisarts of apotheker.

Wat zijn de symptomen?Het lijkt banaal, maar op zich kan een droge mond heel wat klachten veroorzaken. Bijvoor-beeld een slecht ruikende adem, een vreemde, soms metaalachtige smaak in de mond, een pijnlijke tong of dorst midden in de nacht. In een verder stadium kunnen mensen geen droge voeding zoals koekjes of brood meer doorslikken zonder water. Sommige mensen krijgen ook ernstige problemen met spreken en slikken of infecties aan het mondslijmvlies, en ook de tanden kunnen aangetast raken.

Wat zijn de oorzaken?Een droge mond komt dikwijls voor als bijwerking van bepaalde geneesmiddelen of combi-naties van geneesmiddelen. Er zijn ook ziekten die een droge mond in de hand werken. Denk daarbij aan reumatische aandoeningen, ziekten van de speekselklieren en bepaalde vormen van diabetes. Door hormonale veranderingen komt een droge mond vaker voor bij vrouwen in de menopauze. Ten slotte kun je ook een droge mond krijgen als je langdurig niet eet of drinkt of als je neus verstopt is.

Wat kun je eraan doen?Zorg voor een goede mondhygiëne door dagelijks je tanden te poetsen en te flossen en regelmatig naar de tandarts te gaan. Heb je een vals gebit, reinig het dan zeer grondig en laat het regelmatig controleren door de tandarts. Heb je last van ontstekingen van het tandvlees, doe je kunstgebit dan ’s nachts zeker uit en bewaar het in een droog, verlucht doosje. Kauw je maaltijden voldoende en drink of spoel je mond na elke maaltijd. Plat water is voor je tanden de beste keuze. Heb je een verstopte neus, spoel die dan met een zoutwateroplossing.

Wat is de behandeling?Blijf je last hebben van een droge mond, ga dan eens langs bij je huisarts. Hij zal je klachten grondig onderzoeken en bekijken of het eventueel te maken heeft met je medicatie of een al dan niet gekende onderliggen-de aandoening. En hij kan je indien nodig kauwgom zonder suiker of zuigtabletten aanraden. Kauwen tussen en na het eten bevordert de speekselproductie, en als kauwen niet meer lukt, vormen zuigtablet-ten een goed alternatief. Verder zijn er ook speekselvervangende mid-delen en vochtinbrengende gels die de symptomen kunnen verlichten.

Elise Rummens, preventie-arts CM

www.cm.be/huisdokter

[ de huisdokter ] speekseltekort

9[ even buiten strijd ] stoma: een taboe hoeft niet

Wat helpt tegen een droge mond?

Ste

fan

Dew

icke

re

Zorg voor een goede mondhygiëne door dagelijks je tanden te poetsen en te flossen en regelmatig naar de tandarts te gaan. Heb je een vals gebit, reinig het dan zeer grondig en laat het regelmatig controleren door de tandarts. Heb je last van ontstekingen van het tandvlees, doe je kunstgebit dan ’s nachts zeker uit en bewaar het in een droog, verlucht doosje. Kauw je maaltijden voldoende en drink of spoel je mond na elke maaltijd. Plat water is voor je tanden de beste keuze. Heb je een verstopte neus, spoel

Blijf je last hebben van een droge mond, ga dan eens langs bij je huisarts. Hij zal je klachten grondig onderzoeken en bekijken of het eventueel te maken heeft met je medicatie of een al dan niet gekende onderliggen-de aandoening. En hij kan je indien nodig kauwgom zonder suiker of zuigtabletten aanraden. Kauwen tussen en na het eten bevordert de speekselproductie, en als kauwen niet meer lukt, vormen zuigtablet-ten een goed alternatief. Verder zijn er ook speekselvervangende mid-delen en vochtinbrengende gels die de symptomen kunnen verlichten.

Elise Rummens, preventie-arts CM

www.cm.be/huisdokter

varingen kunnen uitwisselen. Dat is belangrijk voor mensen die een operatie voor de boeg heb-ben of pas geopereerd zijn.’

Dankzij de stoma kan Veerle een vrij normaal le-ven leiden. ‘De stoma heeft mijn leven verbeterd, maar de ziekte van Crohn bleef. Ik moet nog al-tijd veel rusten en heb vaak last van pijn in de gewrichten. Volop gaan werken, lukt niet. Ik ben nog altijd op invaliditeit. Maar ik ben nog te jong om de hele tijd stil te zitten. Je zou er psychisch ziek van worden. Met toestemming van de advi-serend geneesheer kan ik me met Bellastoma bezighouden. Ik werk wanneer ik me goed ge-noeg voel. Het is fijn om je ervaring te delen en mensen te kunnen helpen.’

www.bellastoma.be www.thuiszorgwinkel.be

Kelly en Veerle maken leuke lingerie voor lotgenoten

Wat is een stoma?

Een stoma is een kunstmatige uitgang voor ontlasting die in de buik wordt aangelegd (soms tijdelijk, soms definitief) als de ontlasting de darm niet langs de als de ontlasting de darm niet langs de natuurlijke weg kan verlaten.

Bron : www.gezondheidenwetenschap.be

Wat helpt tegen

10[ sterker met steun ] Make-A-Wish bestaat 25 jaar

Hartenwensen vervullen van kinderen met een levensbedreigende ziekte. Dat is al een kwarteeuw de missie van Make-A-Wish. Winnie Faes (43) uit Westerlo haalt er ongelooflijk veel energie uit. ‘Als ik de pretlichtjes in hun ogen zie, weet ik meteen weer waarom ik het doe.’

> TEKST: ELS WILLEMS > FOTO: MINE DAELEMANS

‘Eens niet denken aan dokters en vervelende prikjes’

oen Winnie gestopt was met werken, zocht ze iets om haar vrije tijd in te vullen. ‘Mijn mama gaf op dat mo-ment les en er zat een wenskind bij

haar in de klas. Op een ochtend bracht ik mijn kinderen naar school en zag ik dat het kind op-gehaald werd door Make-A-Wish. Vanaf dat mo-ment begon het bij mij te kriebelen. Ik stelde me kandidaat en kon meteen beginnen.’

Wat betekent wensen vervullen voor jou?‘Ik haal er enorm veel voldoening uit ook al is het niet altijd gemakkelijk. Het doel is om het kind en

zijn omgeving een aangename dag te bezorgen. Eens niet denken aan ziekenhuizen, dokters en vervelende prikjes geeft hen enorm veel energie. Als ik dan de pretlichtjes in hun ogen zie, weet ik meteen weer waarom ik het doe.’

Kan iedereen vrijwilliger worden?‘In principe wel. Iedereen die ouder is dan 21 jaar en beschikt over de nodige computerken-nis, eigen vervoer en voldoende vrije tijd kan zich kandidaat stellen. Vooral dat laatste is echt be-langrijk. Vaak denken mensen dat het enkel gaat over het vervullen van een wens, maar er komt zoveel meer bij kijken.’

Wat houdt dat dan allemaal in?‘Alles begint bij de wens van het kind, wij gaan na of we die wens in vervulling kunnen doen gaan, dit met de nodige vrijwilligers. We vragen altijd drie wensen omdat we niet kunnen garanderen dat de eerste wens uitvoerbaar is. Gelukkig is dit meestal wel het geval. Toch gebeurt het dat we om medische of prak-tische redenen de eerste wens niet kunnen re-aliseren. Dan stappen we over naar wens twee of drie.’

Wat gebeurt er daarna?‘Afhankelijk van de wens kunnen de vrijwilligers onmiddellijk aan de slag, ofwel moeten er an-dere instanties ingeschakeld worden. Als een kind naar het buitenland gaat om de wens te vervullen, krijgt het wensteam assistentie van dat land. De organisatie is in meer dan dertig landen actief. Na de wensvervulling komen we nog een keer samen met het wensgezin om hun ervaringen te bespreken.’

T

Winnie Faes: ‘Als ik de pretlichtjes in de ogen van de kinderen zie, weet ik meteen weer waarom ik het doe.’

11

[ helpende handen ]

Charline en Amabel maken superheldenCharline (21, links) en Amabel (17) organiseerden met VKSJ Moorsele een spelletjesnamiddag voor kinderen met het down-syndroom. Ze wonnen er de tweede prijs mee bij de Jonge Helpende Handen (JOHH)-trofee, een initiatief van Ziekenzorg CM.

‘Ons project kreeg de naam portie gemengd, geen slecht gekozen naam als je weet dat het zeven kinderen met het downsyndroom samenbracht met onze leden van de VKSJ. Op 21 maart genoten de kinderen samen van een namiddag vol spelletjes. Alles gebeurde die dag in het thema Superhelden. Ook de ouders werden betrokken bij het gebeuren. Terwijl hun kinderen zich uitleefden, konden zij iets eten en drinken.’

Diversiteit‘We wilden de kinderen met het syndroom van Down een fijne dag bezorgen, maar daarnaast was ons doel ook om onze leden spelenderwijs te leren omgaan met diver-siteit. Iedereen is anders, maar dat is geen reden om iemand uit te sluiten. Het maakt onze wereld juist mooi. We zijn er zeker van dat de leden die dag met dat gevoel naar huis gingen. Toen we hen allemaal samen op het springkasteel zagen spelen, beseften we dat de verschillen eigenlijk niet altijd zo groot zijn. De kinderen zagen er allemaal even geluk-kig uit.’

Niet de eerste keer‘We zijn zeker niet aan ons proefstuk toe. Al sinds 2008 organiseren wij elk jaar een namiddag voor kinderen met het downsyndroom. Dit jaar was het de eerste keer dat we meededen met de JOHH-trofee. Dat we er nu een leuke beloning voor krijgen, namelijk een privé-optreden van Axl Peleman, is mooi meegenomen. Om dit jaar nog meer kin-deren te bereiken, trokken we met flyers naar scholen en opvangcentra.’

Steentje bijdragen‘Dankzij onze deelname aan de JOHH-trofee kregen we veel meer positieve reacties van onbekenden. Veel mensen staan ervan versteld dat een jeugdbeweging zich ook inzet voor kinderen voor wie de wereld soms iets minder evident is. Omdat wij dat al voor de achtste keer op rij doen, is het voor ons niets nieuws. Wij dragen graag ons steentje bij. Volgend jaar organiseren we weer zo’n namiddag want we willen graag onze traditie voortzetten.’ Els Willems

[ sterker met steun ] Make-A-Wish bestaat 25 jaar

‘Eens niet denken aan dokters en vervelende prikjes’

Sommige bijdragen die te maken hebben met je ziekenfonds, zijn fi scaal aftrek-baar.

Fiscaal aftrekbaar is onder meer de ‘bij-drage verplichte ziekteverzekering’, die sommige mensen moeten betalen om in orde te blijven met de ziekteverzekering. CM-leden die in 2014 die bijdrage betaal-den, ontvangen een fiscaal attest voor de belastingaangifte met daarop de vermel-ding ‘actieve loontrekkende’, ‘niet-actieve loontrekkende’ of ‘actieve zelfstandige’. De bedragen horen respectievelijk thuis in de rubrieken deel 1: vak IV.A.17, deel 1: vak V.A.4 en deel 2: vak XVII.10, XVIII.7c of XIX.10c op je belastingbrief.

De bijdrage voor de Vlaamse zorgverzeke-ring en het CM-lidgeld kun je niet aftrek-ken van je belastingen.

Het deelnamegeld voor Kazou-vakanties voor kinderen jonger dan 12 jaar is wel fiscaal aftrekbaar. Voor jongeren met een zware handicap is dat tot 18 jaar. Kazou bezorgde automatisch een attest voor de kinderen tot 12 jaar. Voor deelnemers tot 18 met een handicap, vragen de ouders een attest bij Kazou.

Als je op 1 januari 2015 een erkenning van +66 procent ongeschiktheid van het Riziv had, kun je aanspraak maken op een fis-cale vermindering. Je kruist hiervoor op je aanslagbiljet code 1028-39 of 2028-09 aan.

Info: bij je lokaal belastingkantoor, op tel. 0257 257 57 van de FOD Financiën (elke werkdag van 8 tot 17 uur ) of via http://fi nancien.belgium.be/nl/.

[ de vraag ]

Welke bijdragen kan ik aftrekken van de belastingen?

Guy

Put

tem

ans

www.johhtrofee.be

Kunnen jullie rekenen op de steun van sponsors?‘Onze organisatie is volledig afhankelijk van sponsoring, dus elke euro is voor ons van on-schatbare waarde. Er zijn bedrijven en kleine zelfstandigen die zich spontaan aanbieden als sponsor. Zo zijn er bakkers die gratis een taart bakken, taxichauffeurs die met een serieuze korting het wenskind van de ene naar de andere plaats willen vervoeren. Daarnaast kunnen we ook rekenen op de gewone man in de straat. Je staat ervan versteld hoeveel mensen er zijn met een hart voor zieke kinderen.’

Hoe kunnen zij dan helpen?‘Naast financieel steunen kan iedereen gratis de Make-A-Wish app downloaden. De bedoeling is dat mensen hier hun hulp kunnen aanbieden. Wij laten weten waar we welke hulp nodig heb-ben. Iemand die kan geven wat we zoeken, con-tacteren wij. Via deze applicatie kunnen mensen ook geld doneren en verslagen lezen.’

Hoe ga je om met emotionele momen-ten?‘Als ik op televisie een wildvreemd koppel zie trouwen, dan rollen de tranen over mijn wangen. Maar als ik een wens moet vervullen, heb ik dat niet omdat de voldoening zo ontzettend groot is. Natuurlijk blijf ik er niet onberoerd bij als ik de emoties van de kinderen en hun ouders zie.’

Welke wens is jou het meest bijgeble-ven?‘Elke wens is voor mij uniek. Als ik echt moet kiezen, kies ik voor de wens van koning Jan. Deze jongen wilde graag een weekend lang ko-ning zijn. We lieten postzegels en geld drukken met zijn foto en kregen hulp van onder andere het gemeentebestuur, een fanfare en jeugdver-enigingen. We hadden zelfs een echt kasteel ter beschikking. Jan werd met politie-escorte tot aan deze locatie gebracht, een rit van toch wel 50 kilometer. Op elk kruispunt en aan de op- en afritten van de autosnelwegen werd het verkeer stilgelegd. Terwijl de koning voorbijkwam, stond de politie te salueren. Die dag heb ik enorm veel kippenvelmomenten gehad.’

Gaan jullie iets organiseren voor jullie 25-jarig bestaan?‘Op 29 april was het World Wish Day. Toen heb-ben we ervoor gezorgd dat we 25 wensen konden vervullen. In september vindt het droomfeest plaats waarop alle gezinnen van de afgelopen 25 jaar uitgenodigd zijn. Meer details kan ik hier-over nog niet vertellen, want wat we die dag gaan doen, moet nog een verrassing blijven.’

[ inbox ]

Wachtdienst tandzorgEen doorbrekende wijsheidstand bezorgde mijn zoon tijdens de blokperiode ineens hevige tand-pijn. Nochtans was hij twee maanden voordien nog op controle geweest bij de tandarts. Ik belde naar de wachtdienst voor tandzorg in een zie-kenhuis om te vragen of hij diezelfde dag nog kon langskomen. Dat was geen probleem. De secretaresse maakte er mij wel attent op dat ik voor dringende tandzorg een supplement van ruim tachtig euro moest betalen. Volgens haar informatie betaalt het ziekenfonds dat niet terug.

Naam en adres bekend bij de redactie

Stel jij je vragen over hoge supplementen die voor gezondheidszorg worden aangerekend, dan kun je die voorleggen aan de CM-consulent. Indien nodig zal hij de dienst Ledenverdediging inschakelen om ze te onderzoeken.

GMDIk las in de krant dat mensen tussen 45 en 75 jaar met een globaal medisch dossier jaarlijks recht hebben op een gratis controle bij hun huis-arts. Ik ging onlangs bij de huisarts langs voor die gratis consultatie omdat ik ondertussen aan alle voorwaarden voldoe. Maar toen ik haar het artikel toonde, bleek ze niet op de hoogte. En ik moest mijn consultatie zoals gewoonlijk betalen. Frustrerend. Te meer omdat in het artikel stond dat voor die maatregel 22 miljoen euro was vrij-gemaakt. Ik vroeg hierover uitleg aan CM. Wat liep er fout bij mij?

Naam en adres bekend bij de redactie

Heb je een globaal medisch dossier bij je huisarts, dan overloopt de huisarts jaarlijks met jou een vra-genlijst om je algemene gezondheidstoestand te bekijken. Dit preventieplan is een onderdeel van het GMD, het zogenaamd GMD+. De huisarts be-

Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

TipPassende arbeid voor een vriend

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel

Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uit-drukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

12

Stuur je antwoord voor 20 juni op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Ver-meld welke prijs je wenst: het boek ‘Meertalig opvoeden’ van Marinella Orioni (antwoorden op vragen over meertalig opvoeden en tips om het te doen), uitg. Van Gennep of het boek ‘IJsboerke’ van Marc Van Lombeek (een boek vol koersverhalen en andere vertellingen), uitg. Van Halewyck. Uit de juiste inzendingen worden drie win-naars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 9Troosten

WinnaarsAnna Aerts (Stekene)José Brussele (Sijsele)Martine Michielsen (Oud-Turnhout)Irene Thys (Oostende)

Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Oplossing

T

zomer in zicht [ mijn CM ]

steedt dan aandacht aan je leefwijze, je vaccinaties en preventieve onderzoeken. Hij doet dat tijdens een consultatie of huisbezoek. Ben je tussen 45 en 75 jaar dan mag de huisarts je voor dit preven-tieplan een supplement aanrekenen. Dat krijg je volledig terugbetaald. Voor de consultatie of het huisbezoek betaal je wel remgeld.

BijsluiterAls ik een geneesmiddel koop, wil ik altijd de in-formatie op de bijsluiter lezen. Maar dat lukt niet goed omdat het lettertype veel te klein is. Ik kan de apotheker vragen om mij de belangrijkste gegevens te zeggen, maar in de apotheek sta je bijna nooit alleen. Dan wil ik de andere klanten niet laten wachten.

Naam en adres bekend bij de redactie

Het behoort tot de opdracht van de apotheker om de bijsluiter toe te lichten. Zeker als de patiënt voor de eerste keer een geneesmiddel gebruikt. Het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten) doet inspanningen om de leesbaarheid van de bijsluiter te verbeteren. Op www.fagg.be kun je bijsluiters opzoeken en in een groter lettertype uitprinten.

#TWEETS

Laurens VerhulstIn september begin ik met werken, maar wat moet ik daarvoor bij jullie zoal doen?

CM ziekenfondsDan moet je aansluiten in eigen naam. Dat kan online of in een CM-kantoor.

Dr. Peter VanackerGrote internationale studie bevestigt dat rookstop loont, ook op oudere leeftijd. Nooit te laat voor rookstop!

Sara Van WesenbeeckWist je dat 7 op 10 ouders angstiger en onrustiger zijn tijdens de exa-menperiode? Tip: projecteer dit niet op je kinderen.

Dimitri LeueEen mens, een vogel, een matras: het gaat om de veerkracht. #fitinjehoofd

www.twitter.com/CMziekenfonds

[ brief in de kijker ]FietshelmHet artikel over veilig fi etsen (cm.be nr. 10) was interessant en bevatte prima tips. Alleen jammer dat op de foto van het fi etsend gezin alleen de kinderen een fi etshelm dragen. De ouders hebben er geen aan. Als mijn man en ik, met of zonder de kinderen fi etsen, dragen wij zelf ook een helm. Als ouders dat niet doen, waarom zou hun kroost het dan wel (blijven) doen? Wij spre-ken fi etsende ouders in onze omgeving daar op aan. Nog geen mooie helm gevonden, helm vergeten? Wat ze ermee doen, is hun keuze. We merken dat de meeste er ge-woon niet bij stilstaan. Nochtans fi etsen volwassenen meestal sneller en vallen ze van hoger.

Isa Dirckx, Kaggevinne

13zomer in zicht [ mijn CM ]

Tijdens de zomervakantie loopt de kinderbijslag gewoon door, ook als je als jongere aan de slag gaat als jobstudent, een arbeidscontract afsluit of helpt bij een zelfstandige. Het aantal uren en de hoogte van het loon spelen geen rol. Je krijgt kinderbijslag als je na de vakantie voort studeert. Moet het kind dat zijn zelfstandige ouder helpt zich aansluiten bij het sociaal verzekerings-fonds? Neen, zolang het recht heeft op kinder-bijslag. Tijdens de vakantieperiode is er dus in principe geen probleem.

Laatste schoolvakantie?Jongeren die zich na hun studies bij de VDAB la-ten inschrijven als werkzoekende, behouden hun kinderbijslag gedurende 360 dagen. Voor jonge-ren die hun studies afronden op het einde van het schooljaar begint de termijn van 360 dagen te lopen op 1 augustus. Voor de anderen begint de termijn te lopen op de dag na de herexamens of de tweede zittijd, op de dag na het indienen van de eindverhandeling of op de dag na de vroegtijdige beëindiging van de studies.

Werkzoekende jongeren moeten uitkijken als ze een centje willen bijverdienen. Om tijdens de laatste zomervakantie de kinderbijslag als stu-dent te behouden, mag je niet meer werken dan 240 uur per kwartaal. Om als werkzoekende het

recht op kinderbijslag te behouden, moet het brutoloon beperkt blijven tot  520,08  euro per maand. Hou er rekening mee dat tijdens de laat-ste schoolvakantie een studentencontract mee-telt om de toegelaten activiteit te berekenen.

Afstuderende jongeren die zich niet laten in-schrijven als werkzoekende, hebben recht op kinderbijslag tot het einde van de laatste school-vakantie, op voorwaarde dat ze niet meer dan 240 uur per kwartaal werken (een eventueel stu-dentencontract inbegrepen). Werkt een jongere bijvoorbeeld in juli 160 uur als jobstudent, neemt hij in augustus vakantie en krijgt hij in septem-

Recht op kinderbijslag als je vakantiejob doet? De zomervakantie is in zicht. Wie afstudeert, blikt verder dan de vakantie. Voort studeren, meehelpen in de zaak, een va-kantiejob doen, je inschrijven als werkzoekende of werken via een uitzendkantoor? Wat je doet, kan het recht op kinderbijslag beïn-vloeden.

ber een eerste interim-contract van 100 uur, dan heeft hij in het derde kwartaal in totaal 260 uur gewerkt. Dat is meer dan de toegestane 240 uur zodat het recht op kinderbijslag voor het volle-dige kwartaal vervalt.

Studentenjob en belastingenEen (studenten)job kan fiscale gevolgen hebben voor de ouders. Immers, een kind is fiscaal niet meer ten laste indien het een eigen inkomen heeft dat hoger is dan een bepaald plafond. De tabel hieronder geeft de maximaal toegelaten nettobestaansmiddelen voor een kind ten laste in de personenbelasting (inkomsten 2015, aan-slagjaar 2016).

GezinssituatieMaximum in euro

Kind ten laste van 2 ouders 3 120

Kind ten laste van 1 ouder 4 500

Kind met een handicap ten laste van 1 ouder

5 720

Dat zijn algemene cijfers. Maar als het gaat over een studentenjob, telt de eerste schijf van 2 600 euro van het loon niet mee voor de berekening van het plafond. Onderhoudsuitkeringen tot 3 120 euro tellen ook niet mee.

Verdient je kind met een studentenjob bijvoor-beeld 5 000 euro bruto belastbaar, dan is de eerste schijf van 2 600 euro vrijgesteld. Van het saldo van 2 400 euro gaat 20 procent af voor for-faitaire kosten. Zo rest er 1 920 euro. Dat bedrag is laag genoeg om ten laste van de ouders te blijven.Opgelet: ouders die zélf aan hun kind een loon toekennen - hoe gering ook - kunnen dat kind niet meer ten laste nemen. Een tip: de fiscale wetgeving is complex. Je vraagt dan ook het best raad aan je boekhouder of accountant.

Geef jouw meningBen je zelfstandig? Doe mee aan een en-quête van Unizo naar eindeloopbaanproble-matiek.

Voor de vijfde keer organiseert Unizo een on-derzoek over bedrijfsopvolging of -overname bij zelfstandig ondernemers in Vlaanderen. De resultaten dienen om aanbevelingen voor verbeteringen te doen naar de overheid. De vragenlijst invullen duurt een tiental minu-

ten. Door mee te doen, maak je bovendien kans op een van de tien handboeken ‘Uw zaak verkopen, overlaten of stopzetten’. Je gegevens worden vertrouwelijk behandeld.

www.cm.be/enquete-unizo

CM werkt samen met Acerta en Zenito. Op die manier worden je belangen als zelfstandige maximaal verdedigd en kun je rekenen op een integraal dossierbe-heer.

ZENITOSociaal Verzekeringsfonds & OndernemingsloketTel. 02 21 22 350www.zenito.be

ACERTASociaal verzekeringsfonds & OndernemingsloketTel. 078 15 71 00www.acerta.be

CM werkt samen met Acerta en Zenito. Op die manier worden je belangen als zelfstandige maximaal verdedigd en kun je rekenen op een integraal dossierbe-heer.

ZENITOSociaal Verzekeringsfonds & OndernemingsloketTel. 02 21 22 350www.zenito.be

ACERTASociaal verzekeringsfonds & OndernemingsloketTel. 078 15 71 00www.acerta.be

Mag dat wel, lachen met sociale bescherming? Of eerder met een gebrek daaraan? Comedian Bert Gabriëls pro-beerde een komische saus te gieten over de campagne ‘Sociale bescherming voor iedereen, wereldwijd’ van Wereldsolidariteit.

> TEKST: HILDE VAN MALDEREN > FOTO: JAN CRAB

at Bert Gabriëls grappig is, wisten we al sinds het Canvas-programma Zon-de van de Zendtijd. Dat hij ook enorm

geëngageerd is, was tot nu toe minder bekend. Amnesty International, Oxfam, Vluchtelingen-werk, de lokale armoedevereniging, … noem het en Gabriëls sprong ervoor in de bres. ‘Ik heb dus al een hele carrière achter de rug in die sector’, zegt hij zelf. ‘Daar zit mijn diploma rechten voor iets tussen. En toch heb ik er nog nooit comedy over gemaakt.’

Mag of kun je eigenlijk wel met alles lachen?‘Dat vind ik wel. Dus ook met sociale organisa-ties. Je kunt hen naïviteit en inefficiëntie ver-wijten. Er mag wat zelfkritiek inzitten, maar er moet een evenwicht zijn met de andere organi-saties. De moeilijkheid ligt erin om voldoende goede grappen te vinden die zowel naar links als naar rechts de juiste kritiek formuleren.’

Zitten er ook serieuze items tussen?‘Ik probeer in mijn comedyshows altijd serieuze dingen te zeggen, maar ik formuleer ze in de grap. Het is geen afwisseling tussen kri-tisch doen en een stukje lachen. Het moet samenvallen. Het blijft enter-tainment natuurlijk.’

Wat betekent sociale be-scherming voor jou?‘Wel, het is me al opgevallen dat zoiets moeilijk te definiëren valt. Het is een bescherming tegen zaken

[ uitsmijter ] Bert Gabriëls maakt comedy voor campagne Sociale bescherming16

’We mogen met alles lachen’

waar je niets kunt aan doen. Ziekte, ouderdom, werkloosheid . Maar voor mij gaat het verder. Een basisinkomen bijvoorbeeld vind ik een su-perinteressant idee, maar ik heb nog nooit een goed onderbouwde versie gelezen. Onderwijs valt daar voor mij ook onder. Recht op vakantie. Recht op vrije meningsuiting, heel belangrijk voor comedians. In sommige landen zou ik mijn job niet kunnen doen.’

Zijn we in België goed bezig?‘Waarschijnlijk zijn we verwend en

daarom niet goed bezig. Als je niet meer weet hoe zinvol of uitzonder-lijk sociale bescherming is, wordt

er misschien weinig nagedacht over het efficiënter maken van het systeem. Dat systeem is historisch gegroeid. Maar his-

torisch wil niet altijd zeggen ef-ficiënt.’

Stel dat je morgen overre-den wordt, ben je genoeg

sociaal beschermd? ‘Ik denk het wel.

Ik ben in orde met het zie-

D

‘Waarschijnlijk zijn we verwend en daarom niet goed bezig. Als je niet

meer weet hoe zinvol of uitzonder-lijk sociale bescherming is, wordt

er misschien weinig nagedacht over het efficiënter maken van het systeem. Dat systeem is historisch gegroeid. Maar his-

torisch wil niet altijd zeggen ef-

Stel dat je morgen overre-den wordt, ben je genoeg

sociaal beschermd? ‘Ik denk het wel.

Ik ben in orde met het zie-

Als je niet meer weet hoe zinvol of uitzonderlijk sociale bescherming is, wordt er misschien weinig nagedacht over het efficiënter maken van het systeem.

Comedian Bert Gabriëls

kenfonds. Heb een hospitalisatieverzekering. Maar als ik mijn job niet meer kan doen, weet ik niet hoe lang ik het zou uitzingen want ik heb als zelfstandige geen vervanginkomen. Mijn pensi-oensparen is geregeld. Enfin, dat is niet waar, want ze praten er nu al over dat ze toch niet het percentage zullen geven dat ze hadden beloofd. Misschien is al dat geld weg binnen tien jaar. Ik vertrouw die mensen absoluut niet. Mogelijk ben ik voor niets aan het sparen.’

De campagne kijkt ook over de grenzen. Laad jij makkelijk de zorgen van de wereld op je nek?‘Eén van mijn grote frustraties is dat ik daar te weinig voor doe. Ik geef wel elk jaar een deel van mijn geld weg aan goede doelen, maar ik heb zelf niet de tijd om een aantal mensen te helpen. Ik heb als jurist tien jaar gewerkt bij vluchte-lingenwerk. Ik ben daar mee gestopt, maar die mensen zijn niet weg hé. Als ik ooit vrije tijd heb, zou ik dat graag weer opnemen. Een werking op-starten voor bijzondere jeugdzorg bijvoorbeeld.’

Er is nog veel werk in veel landen. Hoe positief ben je gestemd?‘Soms denk ik: het komt nooit meer goed. Maar dan lees ik toch weer cijfers die tonen dat de si-tuatie op wereldvlak de laatste tien jaar voor veel mensen verbeterd is. Ik kan moeilijk geloven dat ik daar als individu vat kan op krijgen. Maar als je niets doet, gaat het zeker niet. Het is een kwestie van iedereen aan dezelfde kant te krijgen.’

Welk gevoel wil je met je comedy mensen doen overhouden van deze campagne?‘Ik denk niet dat ik mensen moet overtuigen dat een ziekenfonds iets is dat we moeten hebben. Ik wil hen vooral de woordenschat en argumenten aanreiken om in discussies anderen van het nut van die systemen te overtuigen. Ik ben heel erg te vinden voor het idee om tegelijkertijd educa-tief te zijn en met humor te werken. Omdat zagen geen zin heeft. Er zijn nog dingen die we kunnen verbeteren, dus dan doen we dat gewoon.’

www.wereldsolidariteit.be 

wijten. Er mag wat zelfkritiek inzitten, maar er moet een evenwicht zijn met de andere organi-saties. De moeilijkheid ligt erin om voldoende goede grappen te vinden die zowel naar links als naar rechts de juiste kritiek formuleren.’

Zitten er ook serieuze items tussen?Zitten er ook serieuze items tussen?‘Ik probeer in mijn comedyshows altijd serieuze dingen te zeggen, maar ik formuleer ze in de grap. Het is geen afwisseling tussen kri-tisch doen en een stukje lachen. Het moet samenvallen. Het blijft enter-tainment natuurlijk.’

Wat betekent sociale be-scherming voor jou?‘Wel, het is me al opgevallen dat zoiets moeilijk te definiëren valt. Het is een bescherming tegen zaken

Zijn we in België goed bezig?‘Waarschijnlijk zijn we verwend en

daarom niet goed bezig. Als je niet meer weet hoe zinvol of uitzonder-lijk sociale bescherming is, wordt

er misschien weinig nagedacht over het efficiënter maken van het systeem. Dat systeem is historisch gegroeid. Maar his-

torisch wil niet altijd zeggen ef-ficiënt.’

Stel dat je morgen overre-den wordt, ben je genoeg

sociaal beschermd? ‘Ik denk het wel.

Ik ben in orde met het zie-

misschien weinig nagedacht over het efficiënter maken van het systeem.

Comedian Bert Gabriëls