BUITEN-SPELEN BOEK

 

 

Het  belang  van  spelen   Kinderen  hebben  tijd  en  ruimte  nodig  om  zichzelf  spelenderwijs  te  vermaken,  hun  fantasie  te  gebruiken  om  oplossingen  te  bedenken,  zich  uit  te  leven  en  te  ontspannen,  en  hun  omgeving  én  de  samenleving  te  verkennen.    Kinderen  moeten  dus  niet  de  hele  dag  in  hetzelfde  (school)  gebouw  verblijven.      Behalve  dat  spelen  leuk  is  voor  kinderen  is  het  ook  hun  manier  om  te  leren  om  te  gaan  met  de  werkelijkheid  en  om  deze  te  verwerken.  Er  is  zelfs  onderzoek  uit  Amerika  dat  beweert  dat  kinderen  die  structureel  te  weinig  spelen  een  grotere  kans  hebben  om  op  jeugdige  leeftijd  crimineel  gedrag  te  gaan  vertonen  (J.  Frost,  1996).  Al  met  al  genoeg  reden  om  spelen  de  ruimte  te  geven.    Buitenspelen  is  nog  steeds  erg  populair  onder  kinderen.  Maar  spelen  staat  ook  onder  druk.  Drukke  agenda’s  van  de  ouders  en  kinderen.  De  bezuinigingsdruk  waardoor  speeltuinverenigingen  steeds  meer  zelf  moeten  doen  met  vrijwilligers.  Het  jeugdbeleid  dat  de  focus  legt  op  problemen  en  therapeutische  of  medische  oplossingen.  De  bezorgde  tijdsgeest  die  heeft  geleid  tot  vergaande  protocollering  in  het  onderwijs  en  de  kinderopvang.  Bange  ouders  geven  hun  kinderen  minder  kans  om  te  leren  met  risico’s  om  te  gaan  en  gevaren  in  te  schatten.  Sommige  volgen  hun  kinderen  zelfs  met  GPS.  Buurtbewoners  vatten  kattenkwaad  tegenwoordig  al  snel  als  criminaliteit  op.  In  de  digitale  wereld  wanen  kinderen  zich  onbespied.  Dit  verklaart  mogelijk  het  succes  van  games  en  tablets.  Kinderen  kunnen  zich  verliezen  in  die  vrije  digitale  wereld,  die  langzamerhand  ook  steeds  meer  overloopt  in  de  echte  wereld.      Spelen  is  van  alle  tijden  en  zal  er  altijd  zijn.  Maar  spelen  veranderd  wel.  Er  moet  alleen  wel  altijd  ruimte,  tijd  en  plek  voor  gemaakt  worden.  Met  dit  Buiten-­‐spelenboek  hopen  we  bij  te  dragen  aan  het  bevorderen  van  het  buitenspelen  en  daarmee  aan  de  gezondheid  van  kinderen.  Zowel  op  mentaal  als  fysiek  gebied.    

 

 

Voorwoord    Dit  boekje  wordt  u  aangeboden  door  Stichting  Welzijn  Lochem  en  het  JOGG  (Jongeren  Op  Gezond  Gewicht)  en  is  ontwikkeld  in  het  kader  van  de  Buitenspeelcampagne.  Het  is  bedoeld  om  buitenspelen  te  stimuleren.  Dit  spellenboek  biedt  zowel  vrijwilligers  als  betaalde  krachten  die  werken  met  kinderen  de  mogelijkheid  om  op  eenvoudige  wijze  kinderen  te  stimuleren  om  buiten  met  elkaar  te  spelen.  Dit  kan  op  de  pleinen  bij  de  scholen  en  kinderopvang  maar  natuurlijk  ook  in  de  speeltuinen  en  op  de  speelpleinen  in  de  wijk.      Deze  spellen  zijn  niet  zozeer  met  dure  speeltoestellen  maar  gewoon  met  simpele  attributen  en  met  elkaar!  Het  is  bestemd  voor  kinderen  4  tot  12  jaar.      De  spellen  zijn  onderverdeeld  in  vier  categorieën  § Tikspelen  § Kringspelen  § (Over)loopspelen  § Balspelen  Soms  lopen  de  categorieën  van  de  spellen  iets  door  elkaar  omdat  er  bijvoorbeeld  in  een  tikspel  of  kringspel  ook  een  bal  wordt  gebruikt.    Elk  spel  wordt  op  onderstaande  wijze  uitgelegd  § Uitleg  § Materiaal  § Variatie  § (Extra)  

 

 

Bij  de  meeste  spellen  heeft  u  weinig  materiaal  nodig  en  aan  de  accommodatie  worden  vrijwel  géén  eisen  gesteld.  Als  u  een  aanpassing  gaat  toepassen  in  het  spel,  probeer  dan  eerst  één  aanpassing.  Als  het  nog  niet  loopt,  kunt  u  weer  een  aanpassing  doen.      We  wensen  u  en  de  kinderen  veel  plezier  met  het  buitenspelen!      Met  vriendelijke  groet,   Team  Buitenspeelcampagne Stichting  Welzijn  Lochem  &  JOGG  Lochem      

 

 

Inhoud  

Tikspellen    De  Reus  en  de  Kabouter       Moeder  hoe  laat  is  het  In  de  dierentuin         Wie  is  de  struisvogel  Tweeling  tikkertje         Slierttikkertje  Inktvistikkertje         Spinnentikkertje  Namentikkertje         Handicaptikkertje  (ziekenhuis  tikkertje)    Tv-­‐tikkertje             Staartenroof  (kat  &  muis)  Ui  Ui           Wie  tikt  de  meesten?  Bevrijdingstikkertje         Drie  is  teveel  De  vos  en  de  kippen         Boompje  wisselen  Knakworsttikkertje                      

 

 

   (Over)loopspelen    Chinese  muur  Schipper  mag  ik  overvaren  Overlopertje  Koop  een  koe  Ratten  en  raven  De  zakdoek  De  Bulldog  Lijnenspel  Letterspel  /Cijferspel/    Kaartenspel  Reactieloop  Atoompje  

     

 

 

 

 

 

 

Balspelen  

     Lummelen  Eilandbal  Japans  voetbal  Tienbal  Hoepelbal  Bal  doorgeven  

 

 

TIKSPELEN  

Algemene  “basisregels”  die  gelden  voor  alle  tikspelen:    

§ Bij  tikspelen  is  het  belangrijk  dat  spelers  niet  te  lang  aan  de  kant  blijven  staan.  Dit  kan  op  verschillende  manieren  worden  bereikt:  -­‐ Speel  korte  spelen  van  circa  1  à  2  minuten  en  tel  het  aantal  spelers  dat  getikt  is.  -­‐ Speel  tot  een  vooraf  bepaald  aantal  spelers  getikt  is  (bv.  10).  Wie  lukt  het  om  niet  getikt  te  worden?  -­‐ Werk  met  het  systeem  ’6  is  teveel’.  Als  er  5  spelers  getikt  zijn  en  er  wordt  nog  een  speler  getikt  dan  mag  de  eerste  

speler  weer  in  het  veld.  Inhoud    Tikspellen  

 De  Reus  en  de  Kabouter       Moeder  hoe  laat  is  het  In  de  dierentuin         Wie  is  de  struisvogel  Tweeling  tikkertje       Slierttikkertje  Inktvistikkertje         Spinnentikkertje  Namentikkertje         Handicaptikkertje  (ziekenhuis  tikkertje)    Tv-­‐tikkertje           Staartenroof  (kat  &  muis)  Ui  Ui           Wie  tikt  de  meesten?  Bevrijdingstikkertje       Drie  is  teveel  De  vos  en  de  kippen       Boompje  wisselen  Knakworsttikkertje  

 

 

   

De  Reus  en  de  Kabouter    Doel:    De  reus    probeert  de  kabouter  te  tikken  voor  hij  weer  in  de  kring  zit.    Uitleg:  Alle  spelers  zitten  in  een  kring  als  kaboutertjes.  Een  eindje  buiten  de  kring  ligt  de  reus  (de  tikker)  op  een  matje  te  slapen.  Een  kaboutertje  gaat  naar  de  reus  toe  en  trekt  de  hoed  van  de  reus  zijn  hoofd  af  waardoor  de  reus  wakker  wordt.  Het  kaboutertje  probeert  weer  in  de  kring  te  gaan  zitten  voordat  hij  wordt  getikt  door  de  reus.    Materiaal:  § Hoed  voor  de  reus  (is  er  geen  hoed  dan  tikt  de  kabouter  de  reus  op  zijn  rug)  § Matje/  hoepel  voor  de  reus    Variatie:  -­‐ Door  te  variëren  met  de  afstand  van  de  slaapplek  van  de  reus  kan  je  het  voor  de  kabouters  makkelijker  of  moeilijker  

maken.        

 

 

 Moeder  hoe  laat  is  het?    Doel:    De  moeder  (tikker)  probeert  de  spelers  te  tikken  voor  ze  weer  in  bed  liggen  (over  de  streep  zijn).        Uitleg:  Aan  de  ene  kant  van  het  gras/plein  staat  een  speler,  de  moeder,  met  de  rug  naar  de  ander  spelers.  De  andere  spelers,  de  kinderen,  staan  aan  de  andere  kant  van  het  gras/plein  naast  elkaar  achter  een  lijn.  De  kinderen  vragen  samen:  "moeder,  hoe  laat  is  het?"  Moeder  antwoordt  bijvoorbeeld  "Het  is  vier  uur".  De  kinderen  komen  dan  vier  grote  stappen  naar  moeder  toe  en  stellen  hun  vraag  opnieuw.  Ze  komen  steeds  dichter  totdat  moeder  antwoordt  "Het  is  bedtijd!".  Dan  draait  moeder  zich  om  en  probeert  zoveel  mogelijk  kinderen  te  tikken.  De  kinderen  rennen  namelijk  naar  hun  bed,  het  gedeelte  achter  de  lijn.  Als  de  moeder  de  kinderen  zo  dichtbij  laat  komen  dat  zij  de  moeder  kunnen  tikken  dan  is  de  moeder  af.      Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Afstand  tot  de  moeder  vergroten.    Tip:  Zorg  er  voor  dat  de  (achter)lijn,  waar  de  kinderen  naartoe  moeten    rennen  als  de  moeder  zich  omdraait,  niet  te  dicht  op  de  muur  is!!    

 

 

 In  de  dierentuin    Doel:  De  spelers  moeten  zonder  getikt  te  worden  langs  de  wilde  dieren  (tikkers)  komen  die  in  hun  kooien  (hoepels)  moeten  blijven.    Uitleg:  In  het  speelveld  worden  hoepels/matjes  neergelegd,  dit  zijn  de  kooien.  In  de  kooien  zitten  de  wilde  dieren.  De  overige  spelers  gaan  nu  de  dierentuin  bezoeken,  daarbij  moeten  ze  oppassen  niet  te  dicht  bij  de  kooien  te  komen.  De  wilde  dieren  mogen  proberen  de  spelers  te  tikken,  maar  mogen  niet  buiten  de  kooien  komen.  Spelers  die  af  zijn  worden  in  een  groepskooi  gezet,  de  zogenaamde  apenkooi  en  mogen  ook  aftikken.  Na  verloop  van  tijd  wisselen.  De  wilde  dieren  worden  dan  de  bezoekers  en  omgekeerd.    Materiaal:  § Hoepels/matjes  voor  de  wilde  dieren        Variatie:  -­‐ Leg  de  hoepels  dichterbij  elkaar  zodat  het  moeilijker  (gevaarlijker)  wordt  om  er  langs  te  komen  zonder  getikt  te  worden.      

 

 

 Wie  is  de  struisvogel?    Doel:    Ontdek  zo  snel  mogelijk  wie  er  ontbreek  uit  de  groep.    Uitleg:  De  spelers  staan  op  een  rij.  De  spelleider  loopt  achter  de  rij  langs  en  tikt  onopvallend  een  speler  aan  die  de  struisvogel  is.  De  spelers  lopen  door  elkaar  heen.  Op  een  teken  van  de  spelleider  steken  alle  andere  spelers  hun  kop  in  het  zand  (ze  doen  de  handen  voor  de  ogen).  De  eerder  aangetikte  struisvogel  sluipt  de  ruimte  uit.  Op  een  teken  van  de  spelleider  dat  het  onraad  voorbij  is  mag  iedereen  weer  kijken.  Wie  heeft  er  het  eerste  door  wie  de  verdwenen  struisvogel  is?  Wie  wint  mag  de  volgende  struisvogel  aantikken.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Meerdere  struisvogels  aanwijzen.        

 

 

 Tweelingtikkertje    Doel:    De  tweelingen  en/of  drielingen  moet  zo  snel  mogelijk  de  andere  spelers  tikken  terwijl  ze  elkaars  hand  vast  houden.    Uitleg:  Er  zijn  twee  tikkers  die  elkaars  hand  vastpakken,  dit  is  'de  tweeling'.  Op  deze  manier  probeert  de  tweeling  anderen  spelers  te  tikken.  Als  ze  iemand  tikken,  pakt  deze  de  hand  van  de  tweeling  (één  van  de  tikkers)  vast  en  is  er  'een  drieling'.  Als  het  drietal  nog  een  speler  tikt,  splitsen  de  vier  tikkers  zich  in  twee  tweelingen  op.  Deze  tweelingen  gaan  op  dezelfde  manier  verder  met  tikken.  Dit  gaat  door  totdat  iedereen  is  getikt.      Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Door  het  veld  groter  of  kleiner  te  maken  kan  je  het  makkelijker/  moeilijker  maken.  

   

 

 

 Slierttikkertje    Doel:    Probeer  iedereen  te  tikken  zonder  dat  de  sliert  spelers  van  getikte  kinderen  breekt.      Uitleg:  Er  is  één  tikker,  de  rest  loopt  vrij  in  het  veld.  Als  de  tikker  een  speler  tikt,  haken  ze  elkaars  armen  in  elkaar.  Ze  tikken  samen  verder.  Als  ze  nog  iemand  tikken,  haakt  deze  ook  zijn  arm  in  de  arm  van  één  van  de  tikkers.  Hierdoor  ontstaat  een  lange  sliert  van  spelers,  alleen  de  spelers  aan  de  zijkant  kunnen  tikken.  Dit  gaat  door  totdat  iedereen  is  getikt.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Starten  met  meerder  tikkers  zodat  er  ook  meerder  slierten  ontstaan.  -­‐ Als  de  sliert  “breekt”  zijn  alle  getikte  kinderen  weer  vrij.    

 

 

 Inktvistikkertje    Doel:  De  tikkers  moeten  iedereen  tikken  en  samenwerken.      Uitleg:  Kies  twee  tikkers  en  geef  beide  tikkers  een  eigen  fietsband/  hoepel.  De  tikkers  proberen  met  de  fietsband  /  hoepel  in  de  hand  andere  spelerste  tikken.  Als  een  tikker  iemand  tikt,  houdt  deze  ook  de  fietsband/  hoepel  vast.  Ze  tikken  samen  verder,  terwijl  ze  beide  de  fietsband/  hoepel  vasthouden.  Zo  krijgt  de  inktvis  (fietsband  +  spelers)  steeds  meer  tentakels.  Dit  gaat  door  totdat  alle  kinderen  zijn  getikt.      Materiaal:  § Fietsbanden/  Hoepels    Variatie:  -­‐ Starten  met  meerdere  tikkers    

 

 

 Spinnentikkertje    Doel:    De  tikker  moet  iedereen  in  een  spin  veranderen  door  ze  te  tikken.    Uitleg:  Kies  één  of  twee  tikker(s).  Als  de  tikker  een  speler  tikt,  verandert  deze  in  een  spin.  Dat  betekent  dat  deze  op  handen  en  voeten  gaat  lopen  met  de  buik  naar  boven.  De  spinnen  mogen  meehelpen  met  tikken,  maar  moeten  met  2  handen  en  2  voeten  bij  de  grond  blijven  (ze  mogen  dus  wel  kruipen).  Tijdens  het  tikken  mag  er  natuurlijk  een  hand  van  de  tikker  van  de  grond  af.  De  tikker  probeert  zo  snel  mogelijk  iedereen  in  een  spin  te  veranderen.      Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker(s)      Variatie:  -­‐ Starten  met  meerdere  tikkers.  -­‐ Geheime  verlosser,  één  van  de  kinderen  is  de  geheime  verlosser.  De  geheime  verlosser  mag  de  kinderen  die  getikt  zijn  

“bevrijden”  door  ze  voorzichtig  te  tikken.  -­‐ Meerdere  geheime  verlossers  aanwijzen.      

 

 

 Namentikkertje    Doel:    Luister  goed  wie  zijn  naam  wordt  genoemd  want  die  speler  is  de  tikker  en  moet  iedereen  tikken.      Uitleg:  Iedereen  loopt  vrij  in  het  veld.  De  spelbegeleider  roept  de  naam  van  een  speler,  deze  speler  is  de  tikker.  Vanaf  het  moment  dat  de  naam  van  een  speler  wordt  genoemd,  krijgt  deze  bijvoorbeeld  30  sec.  om  zoveel  mogelijk  kinderen  af  te  tikken.  Het  is  spannend  omdat  niemand  weet  wie  de  tikker  wordt.  Speel  het  spel  een  paar  keer,  wie  heeft  de  meeste  kinderen  getikt.    Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker(s)    Variatie:  -­‐ Er  is  een  vaste  tikker,  de  meester  of  juf  roept  vervolgens  een  naam.  De  tikker  moet  proberen  het  kind  dat  de  meester  of  juf  

roept  zo  snel  mogelijk  te  tikken.    

 

 

 Handicaptikkertje  (ziekenhuis  tikkertje)      Doel:    De  tikker  probeert  een  andere  speler  te  tikken  terwijl  de  tikker  zijn  hand  op  een  vaste  plek  moet  houden  op  zijn  lichaam.      Uitleg:  De  tikker  heeft  op  een  bepaalde  plek  een  handicap.  Dat  wil  zeggen  dat  deze  zijn  hand  op  de  zere  plek  houdt.  Als  de  tikker  een  ander  speler  tikt  wordt  dat  de  nieuwe  tikker.  De  nieuwe  tikker  heeft  een  handicap  op  de  plek  waar  deze  wordt  getikt.  Wordt  de  speler  bijvoorbeeld  getikt  op  het  bovenbeen,  dan  houdt  die  speler  zijn  hand  op  het  bovenbeen.  Als  het  lukt  om  iemand  anders  te  tikken,  is  de  tikker  van  zijn  handicap  verlost  en  is  hij  géén  tikker  meer.      Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Meerdere  tikkers      

 

 

 Tv-­‐tikkertje      Doel:  De  tikker  probeert  iemand  te  tikken  voordat  die  zijn  lievelings  tv  programma  opnoemt  en  zijn  armen  voor  de  borst  kruist.    Uitleg:  Er  is  één  tikker  die  probeert  de  andere  kinderen  te  tikken.  Als  deze  kinderen  hun  armen  gekruist  voor  zich  houden  en  hun  lievelings  tv-­‐programma  zeggen,  kunnen  ze  echter  niet  worden  getikt.  Komt  de  tikker  nog  een  keer  bij  dat  kind,  dan  is  die  af.    .      Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker(s)    Variatie:  

-­‐ Elke  tv  programma  mag  maar  1x  gebruikt  worden  -­‐ De  kinderen  mogen  steeds  verschillende  programma's  roepen,  als  ze  niets  meer  weten  of  iets  roepen  dat  ze  al  gebruikt  

hadden,  zijn  ze  af    

 

 

 Staartenroof  (kat  &  muis)    Doel:  De  tikker  pakt  de  staart  (lintje)  af  van  de  spelers.    Uitleg:    Iedere  speler  krijgt  een  lintje  die  deze  voor  de  helft  achter  in  zijn  broek  stopt.  Eén  tikker  probeert  alle  linten  te  verzamelen.  Als  je  staart  is  afgepakt  wacht  je  langs  de  kant.  Wie  blijft  er  als  laatste  over?      Materiaal:  § Lintjes    Variatie:  -­‐ Er  is  geen  vaste  tikker,  iedereen  mag  van  iedereen  de  staart  afpakken.  Wie  verzamelt  de  meeste  linten?  -­‐ Er  zijn  2  tikkers  -­‐ 1  tikker  probeert  in  1  of  2  minuten  zoveel  mogelijk  staarten  te  verzamelen,  wie  verzameld  er  de  meeste?    -­‐ Ben  je  af  dan  kun  je  bij  de  spelbegeleider  een  lint  halen  als  die  nog  over  zijn  en  weer  mee  doen  

   

 

 

 Ui  Ui    Doel:    De  tikker(s)  moeten  alle  spelers  tikken    Uitleg:  Afhankelijk  van  de  grootte  van  de  groep  zijn  er  drie  tikkers,  de  uien.  Zij  moeten  de  andere  spelers  tikken.  Zodra  iemand  is  getikt,  moet  hij  stil  staan  en  huilen.  Twee  of  meerdere  spelers  hebben  echter  een  zakdoek.  Zodra  zij  je  tranen  wegvegen,  mag  je  weer  mee  doen  met  het  spel.  Zodra  een  ui  een  zakdoek  pakt,  moet  deze  de  doek  in  zijn  broekzak  steken  en  eruit  laten  hangen.  Zodat  een  speler  de  mogelijkheid  heeft  om  de  zakdoek  af  te  pakken.  Het  spel  is  ten  einde  als  alle  spelers  huilen.    Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker  § Zakdoeken    Variaties:  -­‐ Door  meer  spelers  een  zakdoek  te  geven  wordt  het  voor  de  tikkers  lastiger  om  iedereen  te  tikken.    

 

 

 Wie  tikt  de  meeste  kinderen?    Doel:    Tik  zoveel  mogelijk  spelers  in  30  seconden!    Uitleg:  Een  speler  staat  in  de  hoek  van  het  speelveld.  Deze  is  de  tikker.  De  overige  spelers  staan  verspreid  in  het  aangegeven  speelveld.  Op  teken  van  de  spelbegeleider  begint  de  tikker  gedurende  een  halve  minuut  zoveel  mogelijk  spelers  te  tikken.  Een  speler  die  wordt  geraakt,  gaat  op  de  bank  zitten  of  op  een  andere  opgegeven  plaats.  Na  een  halve  minuut  wordt  er  geteld  hoeveel  spelers  er  zijn  getikt.  Vervolgens  komt  een  ander  als  tikker  en  speelt  iedereen  weer  mee.  Wie  tikt  de  meeste  deelnemers  en  wie  wordt  er  het  minste  getikt?    Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker  § Stopwatch  /  horloge    Variatie:  -­‐ Groter  speelveld  -­‐ Kortere  of  langere  tijd  om  te  tikken    

 

 

 Bevrijdingstikkertje    Doel:    De  tikker  moet  erachter  komen  wie  de  “bevrijder”  is  en  deze  speler  aftikken.    Uitleg:  Een  speler  is  de  tikker  en  staat  in  een  hoek  van  het  speelveld.  De  overige  spelers  staan  verspreid  in  het  speelveld.  Van  deze  spelers  is  er  een  de  zogenaamde  bevrijder,  die  vooraf  wordt  aangewezen,  zonder  dat  de  tikker  dit  ziet  of  hoort.  Op  teken  van  de  spelbegeleider  begint  de  tikker.  Een  geraakte  speler  gaat  op  de  grond  zitten  op  de  plaats  waar  deze  is  getikt.  De  bevrijder  mag  de  getikte  speler  aanraken  en  op  dat  moment  mag  de  getikte  speler  weer  meespelen.  Hoelang  duurt  het  voor  de  tikker  de  bevrijder  heeft  getikt?    Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker    Variatie:  -­‐ Meer  bevrijders,  voor  de  tikker  wordt  het  nu  lastiger  om  iedereen  te  tikken.    

 

 

 Drie  is  teveel    Doel:    De  tikker  probeert  de  loper  te  tikken.    Uitleg:  Een  speler  wordt  aangewezen  als  tikker  en  begint  in  de  hoek  van  het  speelveld.  De  overige  spelers  staan  per  tweetal  hand  in  hand  over  het  veld  verspreid  opgesteld.  Daarnaast  is  er  nog  een  loper  die  tussen  de  tweetallen  loopt..  Op  teken  van  de  spelbegeleider  begint  het  spel  en  probeert  de  tikker  de  loper  te  tikken.  De  loper  kan  zich  veilig  stellen  door  1  speler  van  een  tweetal  een  hand  te  geven.  De  derde  man(de  tweede  speler  van  het  tweetal,  die  geen  hand  krijgt  van  de  huidige  loper)  van  dit  groepje  wordt  nu  de  loper.  Wordt  de  loper  getikt  dan  wordt  ervan  functie  gewisseld.    Materiaal:    § Geen    Variaties:  -­‐ Meer  vrije  lopers  tussen  de  tweetallen  zodat  het  voor  de  tikker  makkelijker  wordt.  -­‐ Het  kan  ook  in  een  kring.  De  spelers  staan  in  een  kring,  2  spelers  staan  achter  elkaar.  Als  de  loper  voor  de  kring  gaat  staan,  

wordt  de  achterste  de  loper.          

 

 

 De  vos  en  de  kippen      Doel:  De  tikker(de  vos)  probeert  de  loper(de  kip)  te  tikken.    Uitleg:  Alle  spelers  (op  twee  na)  vormen  kringetjes  van  vier  spelers  (handen  vast!),  zij  krijgen  elk  een  nummer  van  1  tot  en  met  4(zelf  bepaald  door  de  4  spelers  in  het  kringetje).  Van  de  overgebleven  spelers  is  één  de  tikker  (de  vos)  en  de  andere  de  loper(de  kip).  Op  teken  van  de  spelbegeleider  moet  de  vos  proberen  de  kip  te  tikken.  De  loper  kan  zich  veilig  stellen  door  snel  in  een  kringetje  van  spelers  te  gaan  staan  en  een  nummer  noemt,  1,  2,  3  of  4.  De  speler  in  het  kringetje  met  het  genoemde  nummer,  wordt  nu  de  nieuwe  loper.  De  loper  die  in  een  kringetje  is  gaan  staan,  krijgt  het  nummer  van  de  speler  die  loper  is  geworden.  Lukt  het  de  tikker  om  de  loper  te  tikken,  dan  worden  de  rollen  omgedraaid.      Materiaal:  § Geen    Variatie:    -­‐ Meer  vrije  lopers  -­‐ De  vrije  loper  mag  niet  terug  in  de  kring  waar  hij    

net  uit  is  gekomen.      

 

 

 Boompje  wisselen    Doel:    De  tikker  probeert  de  loper  te  tikken.    Uitleg:  Er  is  één  tikker,  een  loper  en  een  aantal  spelers.  Elke  speler  krijgt  een  boom/hoepel  toegewezen,  met  uitzondering  van  de  loper.  De  tikker  moet  de  loper  proberen  te  tikken.  De  loper  kan  echter  een  boom/hoepel  innemen  van  een  andere  speler  zodat  deze  speler  de  nieuwe  loper  wordt.      Materiaal:  § Lintje  voor  de  tikker  § Hoepels    Variatie:  -­‐ Meerdere  tikkers  -­‐ Niet  gelijk  terug  in  de  hoepel  waar  je  net  uit  kwam.  -­‐ Niet  in  een  naast  gelegen  hoepel      

 

 

 Knakworsttikkertje    Doel:  De  tikker  probeert  alle  kinderen  te  tikken.    Uitleg:  De  tikker  probeert  om  zoveel  mogelijk  spelers  te  tikken.  Wanneer  een  speler  getikt  is  gaat  hij  met  zijn  armen  en  benen  wijd  staan.  Wanneer  een  nog  niet  getikte  speler  bij  een  getikte  speler  langs  loopt  mag  de  speler  een  arm  naar  beneden  tikken.  De  speler  dat  getikt  is  roept  vervolgens  ”knak”,  en  doet  de  arm  langs  zijn/haar  lichaam.  Wanneer  een  andere  speler  de  andere  arm  naar  benden  drukt  roept  de  getikte  speler  “worst”,  beide  armen  zijn  nu  langs  het  lichaam  (het  kind  staat  nu  als  een  knakworst)  en  mag  weer  meedoen.  Lukt  het  de  tikker  om  alle  kinderen  te  tikken?    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Meer  tikkers  

 

 

 KRINGSPELEN      Inhoud  § Komt  de  bal  wel  of  niet  (Fopbal)  § Springende  kring  § Stoelendans  § Krokodilbal  § Twee  is  teveel  § Jachthond  en  haas  § Slapende  zeerover  § Achtervolgingsrace  § Inhaalbal  § Dirigent  § Rippel  stippel  § Kringtrefbal  § Schiettent      

 

 

 Komt  de  bal  wel  of  niet  (Fopbal)    Doel:  De  speler  in  het  midden(de  fopper)  probeert  iedere  speler  in  de  kring  af  te  krijgen.    Uitleg:  De  spelers  staan  in  de  kring  en  hebben  de  handen  op  de  rug.  In  het  midden  van  de  kring  staat  een  speler(de  fopper)  met  een  bal.  Deze  speler  werpt  de  bal  zeer  wisselend  naar  de  kringspelers,  die  de  toegeworpen  bal  moeten  vangen.  Maakt  de  speler  echter  een  schijnbeweging  en  komen  hierdoor  de  handen  los,  dan  is  deze  speler  af  en  gaat  zitten  (op  de  plaats  waar  deze  stond).  Kan  de  speler  de  toegeworpen  bal  niet  vangen,  dan  gaat  hij  eveneens  zitten.  De  bal  moet  wel  zo  worden  toegeworpen  dat  deze  te  vangen  is  (dat  wil  zeggen:  niet  te  hard  werpen  en  niet  bovenhands).    Materiaal:  § Ballen    Variatie:  -­‐ Meerdere  mensen  met  een  bal  in  het  midden.  -­‐ Bij  jonge  kinderen  een  zachte  bal  gebruiken.      

 

 

 Springende  kring    Doel:  De  speler/spelbegeleider  in  het  midden  probeert  alle  spelers  in  de  kring  te  raken  met  het  touw.    Uitleg:  In  het  midden  van  de  kring  staat  een  speler  (of  de  spelbegeleider)  en  draait  een  touw  rond  dat  aan  het  uiteinde  iets  verzwaard  is.  De  spelers  springen  nu  over  dit  laagdraaiende  touw  of  de  spelers  bukken  zich  voor  het  op  schouderhoogte  draaiende  touw.  De  speler  die  het  touw  raakt,  krijgt  een  strafpunt  of  is  af.      Matariaal:  § Touw    Variatie:  -­‐ Sneller/  langzamer  met  het  touw  draaien.  -­‐ Hoogte  van  het  touw  variëren.    -­‐ Verschillende  uitgangsposities  van  de  springers  (op  één  been,  zijwaarts  springen  of…  zelf  in  te  vullen)    

 

 

 Stoelendans    Doel:  Spelers  zorgen  ervoor  dat  ze  na  elke  ronde  een  zitplek/hoepel  hebben.  Dat  doen  ze  elke  ronde  zodat  ze  uiteindelijk  als  enige  overblijven.    Uitleg:  De  stoelen  of  hoepels  (1  minder  dan  er  leden  zijn)  staan  of  liggen  in  een  kring,  met  de  rugleuning  naar  binnen.  Als  de  muziek  start  beginnen  de  leden  rond  de  kring  te  lopen.  Als  de  muziek  stopt,  gaan  ze  op  een  stoel  zitten  of  in  een  hoepel  staan.  Degene  die  geen  stoel/hoepel  heeft  valt  af.    Herhaal  het  spel  telkens  met  1  stoel/hoepel  minder.    Materiaal:  § Stoelen  (je  kan  natuurlijk  ook  heel  goed  hoepels  of  fietsbanden  gebruiken).  § Muziekinstallatie/radio.    Variatie:  -­‐ Per  ronde  meerdere  stoelen/hoepels  weghalen.        

 

 

 Krokodillenbal    Doel:  De  kringspelers  proberen  de  middengroep  te  raken.    Uitleg:  Vorm  meerdere  groepjes  van  ongeveer  5  spelers.  De  spelers  vormen  een  kring  en  Eén  groepje  spelers  gaat  in  het  midden  van  de  kring  staan  (middengroep).  De  middengroep  gaat  in  een  rij  achter  elkaar  met  de  handen  op  elkaars  heupen  staan.  De  kringspelers  proberen  de  achterste  speler  van  de  middengroep  met  de  bal  te  raken.  De  middenspelers  mogen  zich  als  rij  bewegen(om  de  bal  te  ontwijken)  en  de  voorste  speler  mag  zijn  handen  als  afweer  gebruiken.  Wordt  er  een  speler  geraakt,  dan  sluit  deze  voor  bij  de  rij  aan.  Het  loslaten  van  een  speler  telt  eveneens  als  treffer  (alleen  geldt  dat  niet  tijdens  het  wisselen).  Na  elke  treffer  heeft  de  middengroep  de  tijd  om  de  achterste  vooraan  te  laten  sluiten.  De  voorste  speler  mag  alleen  afweren  met  vlakke  handen.  Dit  spel  speel  je  in  verschillende  rondes  en  de  tijd  per  ronde  wordt  bijgehouden.  Bij  elke  ronde  is  er  een  andere  middengroep.  Hoe  lang  duurt  het  voor  drie  of  alle  spelers  worden  getroffen?  Welke  middengroep  kan  zich  het  langste  staande  houden?    Materiaal:  § Ballen    Variaties:  -­‐ Spelen  met  meerdere  ballen  -­‐ Spelen  met  vastgestelde  tijd  per  ronde    

en  kijken  welke  groep  het  minst  geraakt  word  per  ronde.  

 

 

 Twee  is  teveel    Doel:  De  tikker  probeert  de  wegloper  te  tikken.    Uitleg:  Alle  spelers  staan  in  een  kring  met  een  stuk  ruimte  tussen  elkaar.  Behalve  2  spelers:  Eén  tikker  en  de  wegloper.  Beide  spelers  mogen  alleen  om  de  kring  lopen.  Gaat  de  wegloper  voor  een  andere  speler  staan,  dan  wordt  deze  kringspeler  de  nieuwe  loper.  Lukt  het  om  een  loper  te  tikken  dan  worden  de  rollen  omgedraaid.  De  spelers  mogen  bij  het  lopen  om  de  kring  de  staande  spelers  niet  aanraken.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Geen    

 

 

 Jachthond  en  haas    Doel:  De  tikker(de  jachthond)  probeert  dezelfde  weg  te  lopen  als  de  loper(de  haas)  en  daarbij  ook  de  loper(de  haas)  te  tikken.    Uitleg:  Alle  spelers  gaan  in  een  kringopstelling  staan,  maar  zo  dat  tussen  de  spelers  door  gelopen  kan  worden.  Behalve  2  spelers:  Een  van  die  twee  spelers  is  de  tikker  (hond)  en  de  andere  speler  is  de  loper(haas).  De  loper(haas)  mag  in  alle  richtingen  en  door  alle  openingen  lopen.  De  tikker(hond)  is  verplicht  precies  dezelfde  weg  te  lopen  als  de  wegloper  kiest.  Is  de  tikker  het  spoor  bijster  of  maakt  hij  een  fout  in  het  lopen  van  de  weg  dan  heeft  de  wegloper  gewonnen.  Bij  tikken  heeft  de  tikker  natuurlijk  gewonnen.  Vervolgens  start  een  nieuw  tweetal.    Materiaal:    § Geen    Variatie:  

-­‐ Geen      

 

 

 Slapende  zeerover    Doel:  De  middenspeler(zeerover)  probeert  het  voorwerp  in  het  midden  te  beschermen  tegen  de  andere  spelers(door  middel  van  tikken  van  de  spelers).  De  andere  spelers  proberen  het  voorwerp  in  het  midden  te  pakken  en  naar  hun  plek  te  nemen.    Uitleg  De  spelers  zitten  in  een  kring.  In  het  midden  zit  een  geblinddoekte  speler(de  zeerover).  De  middenspeler  bewaakt  een  bal,  pion  of  iets  dergelijks.  Een  aangewezen  speler  probeert  nu  dit  voorwerp  bij  de  middenspeler  weg  te  halen.  Lukt  dit,  dan  wordt  deze  speler  de  geblinddoekte  middenspeler.  Weet  de  zeerover  de  speler  echter  te  tikken,  dan  gaat  deze  speler  terug  en  de  zeerover  blijft  in  het  midden.  Welke  speler  lukt  het  om  de  meeste  personen  te  tikken?  De  zeerover  moet  het  voorwerp  op  armlengte  verdedigen.    Materiaal:  § Blinddoek  § Bal  § Pion    Variatie:  -­‐ Meer  zeerovers  in  het  midden  van  de  kring    

 

 

 Achtervolgingsrace    Doel:  De  spelers  met  hetzelfde  nummer  proberen  elkaar  te  tikken.    Uitleg:  De  spelers  zijn  zodanig  afgenummerd  dat  er  meerdere  spelers  met  hetzelfde  nummer  zijn.  De  spelbegeleider  roept  een  nummer.  De  spelers  met  het  genoemde  nummer  gaan  om  de  kring  heen  lopen  en  dat  gebeurd  in  de  van  te  voren  afgesproken  richting.  Zij  moeten  proberen  elkaar  te  tikken.  Wordt  een  speler  getikt,  dan  blijft  deze  niet  rondlopen,  maar  dan  gaan  spelers  zo  snel  mogelijk  naar  de  eigen  plaats  terug.  Dan  zal  de  spelbegeleider  weer  een  nieuw  nummer  noemen.  Lukt  het  niet  om  elkaar  te  tikken  dan  stoppen  de  lopers  zodra  de  spelbegeleider  fluit.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Bij  twee  keer  fluiten  moeten  de  lopers  de  andere  kant  om  lopen    

 

 

 Inhaalbal    Doel:  De  partijen  proberen  met  hun  eigen  bal  de  bal  van  de  andere  partij  in  te  halen.    Uitleg:  Twee  partijen  die  om  en  om  in  een  enkele  kring  staan  opgesteld.  Iedere  groep  bezit  een  bal.  Op  teken  van  de  spelbegeleider  moet  de  bal  in  dezelfde  richting  worden  doorgegeven  door  spelers  van  de  eigen  groep  volgens  de  kringvolgorde.  Begonnen  wordt  bij  twee  tegenover  elkaar  staande  spelers.  De  bedoeling  van  het  spel  is  de  bal  van  de  tegenpartij  in  te  halen.  Lukt  dit,  dan  wordt  er  opnieuw  gestart.    Materiaal:  § Ballen    Variaties:  -­‐ De  andere  kant  op  gooien  -­‐ De  kring  groter  maken  -­‐ Spelen  met  meerdere  ballen    

 

 

 Dirigent    Doel:  De  speler  in  het  midden  moet  erachter  komen  wie  de  dirigent  is.    Uitleg:  De  leden  zitten  in  een  kring.  Een  speler  wordt  weggestuurd  zodat  hij  niets  kan  zien  of  horen.  Intussen  wordt  een  dirigent  aangeduid.  De  weggestuurde  speler  komt  terug  en  neemt  plaats  in  het  midden  van  de  kring.  De  dirigent  doet  dan  stiekem  een  bepaalde  beweging  of  actie  en  de  andere  spelers  doen  dat  na.  De  weggestuurde  speler  probeert  te  achterhalen  wie  de  dirigent  is.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Meerdere  spelers  in  het  midden  die  de  dirigent  moeten  ontmaskeren    

 

 

 Rippel  stippel    Doel:  De  spelers  proberen  zo  min  mogelijk  stippels  te  hebben  aan  het  eind  van  het  spel.    Uitleg:  De  spelers  zitten  in  een  kring.  Iemand  begint  en  zegt:  "Ik  Joris,  rippel  stippel,  zonder  stippel,  vraag  aan  Jan,  rippel  stippel,  zonder  stippel,  hoeveel  stippels  heb  jij?"  Jan  gaat  dan  verder  en  stelt  deze  vraag  aan  iemand  anders.  Je  noemt  dus  eerst  je  eigen  naam,  en  dan  de  naam  van  de  persoon  aan  wie  je  de  vraag  stelt.  Na  elke  naam  zeg  je  "rippel  stippel"  en  hoeveel  stippels  die  persoon  heeft  (dit  kan  dus  zijn:  zonder  stippel,  met  1  stippel  etc.)  Een  stippel  krijg  je  als  je  een  fout  maakt  in  de  formulering.  Nadat  je  je  stippel  gekregen  hebt,  mag  je  uiteraard  niet  meer  zeggen  "zonder  stippel",  maar  moet  je  zeggen  "met  1  stippel",  enzovoort.  Het  gaat  er  dus  om  zo  min  mogelijk  stippels  te  hebben  aan  het  einde  van  het  spel.    Materiaal:  § Potlood  om  stippen  te  zetten    Variatie:  -­‐ Geen        

 

 

 Kringtrefbal    Doel:  De  middengroep  probeert  zo  lang  mogelijk  niet  geraakt  te  worden  in  het  midden.    De  kringspelers  proberen  iedereen  van  de  middengroep  te  raken.  Uitleg:  Alle  spelers  worden  verdeeld  in  kleinere  groepen(maximaal  zes  spelers).  1  groep  wordt  de  middengroep  en  de  andere  groepen  spelers  staan  opgesteld  in  een  kring  (diameter  plusminus  15  meter).  De  kringomtrek  moet  duidelijk  aangegeven  zijn  (streep  op  de  grond).  In  het  midden  van  de  kring  kan  een  obstakel  worden  opgesteld  (waarachter  de  middenspelers  zich  kunnen  beschermen).  Voor  het  spel  gebruiken  we  een  volleybal.    De  spelers  die  de  kring  vormen  proberen  de  spelers  in  de  kring  af  te  werpen.  De  spelers  in  de  kring  trachten  niet  te  worden  geraakt.  Een  geraakte  speler  verlaat  de  kring  en  speelt  even  niet  mee.  Is  iedere  speler  van  de  middengroep  geraakt,  dan  wordt  er  gewisseld  van  middenpartij.  Van  de  afweerpartij  mag  niemand  in  de  kring  komen.  Het  afweren  van  de  bal  is  niet  toegestaan.  Een  puntentelling  of  vergelijking  van  de  groepen  onderling  kan  gebeuren  door  de  speelduur  van  de  middengroep  op  te  nemen.    Materiaal:  § Krijt  § (zachte)  ballen  Variatie:  -­‐ Obstakel  in  het  midden  van  de  kring  plaatsen  waar  achter    

gescholen  kan  worden  -­‐ Alleen  afgooien  door  een  indirecte  worp  (dus  met  stuit)  -­‐ Vangt  iemand  in  het  midden  de  bal  dan  mag  een  afgegooide    

speler  terug  in  de  kring  

 

 

 Schiettent    Doel:  De  pionnenverdediger  probeert  de  pionnen/blokjes  te  verdedigen.  De  kringspelers  proberen  samen  de  pionnen/blokjes  om  te  krijgen.    Uitleg:  De  spelers  staan  in  een  kring  opgesteld,  daarnaast  neemt  1  speler  in  het  midden  van  de  kring  plaats(de  pionnenverdediger).  In  het  midden  van  een  kring  staan  ook  een  vijftal  pionnen  of  blokjes.  De  kringspelers  proberen  door  middel  van  samenspel  met  de  bal  de  pionnen  om  te  werpen.  De  pionnenverdediger  probeert  dit  te  voorkomen  door  de  bal  tegen  te  houden  en  door  de  omgevallen  pion  weer  recht  te  zetten.    Er  wordt  gewisseld  van  middenspeler  (verdediger)  als  alle  pionnen    zijn  omgeworpen.  De  verdediger  mag  de  bal  alleen  afweren  (niet  vangen).  De  pionnen  moeten  op  onderlinge  afstand  van  ongeveer  1  meter  worden  geplaatst.  Loopt  of  trapt  de  verdediger  een  pion  of  blokje  om,  dan  telt  dit  ook.    Materiaal:  § (zachte)  ballen  § Pionnen/knotsen/flessen    Variatie:  -­‐ Meer  ballen  in  het  spel  -­‐ Meer  pionbewakers      

 

 

 (OVER)LOOPSPELEN      Inhoud  § Chinese  muur  § Schipper  mag  ik  overvaren  § Overlopertje  § Koop  een  koe  § Ratten  en  raven  § De  zakdoek  § De  Bulldog  § Lijnenspel  § Letterspel  /Cijferspel/    Kaartenspel  § Reactieloop  § Atoompje    

 

 

 Chinese  muur    Doel:  De  spelers  moeten  naar  de  overkant  lopen  zonder  getikt  te  worden.  De  tikker  probeert  iedere  speler  te  tikken.    Uitleg:  Alle  spelers  op  1  speler  na  staan  aan  1  zijde  van  het  speelveld.  Die  éne  speler  is  de  tikker  en  loopt  in  het  speelveld.  Op  teken  van  de  spelbegleider  moeten  alle  spelers  direct  naar  de  overzijde  lopen  (terugkeren  is  niet  toegestaan)  De  tikker  probeert  hierbij  zoveel  mogelijk  spelers  te  tikken.  Zijn  de  kinderen  goed  door  het  vak  gekomen,  dan  wachten  zij  op  het  volgende  teken.  De  geraakte  spelers  vormen  met  elkaar  een  ketting  in  het  midden  van  het  speelveld  (muur).  Vervolgens  wordt  het  spel  hervat.  Hoeveel  spelers  staan  er  na  x-­‐maal  overrennen  aan  de  ketting  en  welke  niet?    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Spelers  in  de  muur  kunnen  bevrijd  worden  door  dat  een  nog  niet  getikte  leerling  tussen  hun  benen  doorkruipt.    

 

 

 Schipper  mag  ik  overvaren    Doel:  De  Schipper  probeert  iedere  speler  te  tikken.  Alle  spelers  speler  probeert  aan  de  overkant  te  komen    Uitleg:  In  het  speelveld  staan  de  spelers  (op  1  speler  na)  aan  een  kant  in  een  rij  naast  elkaar.  Ze  houden  de  handen  in  de  zij.  De  éne  speler  is  de  schipper  en  staat  in  het  midden.  Dan  zingen  de  kinderen  het  liedje:  "Schipper  mag  ik  overvaren,  ja  of  nee,  moet  ik  dan  nog  geld  betalen,  ja  of  nee?".  De  schipper  kan  nu  antwoorden  met  ja  of  nee.  Zegt  hij  "Nee"  dan  moet  het  liedje  opnieuw  worden  gezongen.  Zegt  hij  "Ja"  dan  vragen  de  kinderen  "Hoe?".  De  schipper  moet  dan  een  manier  voordoen,  bijvoorbeeld  hinken  en  op  die  manier  moeten  de  spelers  aan  de  overkant  zien  te  komen.  Daarbij  mag  de  schipper  ze  proberen  te  tikken.  Wel  moet  hij  zich  zelf  ook  op  die  manier  voortbewegen.    Materiaal:  § Geen    Variaties:  -­‐ Meerdere  schippers  in  het  midden  -­‐ Een  kleiner  veld  zorgt  ervoor  dat  de  kinderen  dichterbij  elkaar  blijven    

 

 

 Overlopertje    Doel:  De  tikker  probeert  iedere  speler  te  tikken.  De  spelers  proberen  de  overkant  te  halen  zonder  getikt  te  worden    Uitleg:  Eén  of  twee  tikkers  staan  in  een  vak  of  hoepel.  De  andere  spelers  proberen  over  te  steken  zonder  getikt  te  worden.  Lukt  dat  dan  lopen  ze  om  het  vak  heen,  weer  naar  het  begin  en  proberen  ze  het  nog  een  keer.  Worden  ze  getikt  dan  gaan  ze  aan  de  kant  zitten.  De  spelers  mogen  zelf  weten  wanneer  ze  gaan  oversteken.        Materiaal:  § Geen  of  eventueel  een  hoepel    Variatie:  -­‐ Meerdere  tikkers  -­‐ Tikkers  staan  met  1  voet  in  een  hoepel  en  moeten  zo  de  kinderen  tikken    Extra:  Denk  erom  dat  de  kinderen  maar  aan  1  kant  over  mogen  lopen  en  buitenom  terug  gaan!!      

 

 

 Koop  een  koe      Doel:  De  tikker  tikt  de  andere  speler.  De  andere  speler  probeert  achter  zijn  eigen  lijn  te  komen  zonder  getikt  te  worden.    Uitleg:  De  spelers  maken  tweetallen.  De  Tweetallen  spelers  staan  tegenover  elkaar.  Eén  speler  is  de  tikker  en  staat  met  hand  op  en  vraagt  “Wil  je  een  koe  kopen?”  Als  de  andere  speler  met  zijn  hand  erop  slaat  en  “verkocht”  roept  moet  hij  zonder  getikt  te  worden  achter  zijn  eigen  lijn  vluchten.  Is  de  speler  getikt  dan  draaien  de  rollen  om.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Grotere  afstand  tot  de  vluchtlijn    Extra:  Zorg  er  voor  dat  de  vluchtlijn  niet  te  dicht  bij  een  muur  of  iets  dergelijks  geplaatst  wordt    

 

 

 Ratten  en  raven    Doel:    Goed  luisteren  en  reageren  op  “ratten”  of  “raven”  en  dan  weg  rennen  of  juist  je  tegenstander  aftikken  voor  die  over  de  streep  is.    Uitleg:  Iedere  speler  heeft  een  persoonlijke  tegenstander.  De  partijen  stellen  zich  tegenover  elkaar  op.  Beide  ongeveer  een  meter  vanaf  de  middenlijn.  De  groepen  krijgen  een  naam,  bijvoorbeeld  een  groep  "ratten"  en  een  groep  "raven".  De  spelleider  roept  vervolgens  een  van  deze  namen,  waarop  de  spelers  die  tot  die  groep  behoren,  naar  de  eigen  achterlijn  moeten  lopen.  De  spelers  van  de  tegenpartij  achtervolgen  hun  persoonlijke  tegenstander  tot  deze  lijn  en  proberen  deze  daarbij  te  tikken  (=1  punt).  Het  afroepen  van  de  namen  is  geheel  willekeurig.  Het  aantal  beurten  moet  voor  beide  groepen  wel    gelijk  zijn.  Uiteraard  kan  je  ook  soms  een  andere  naam  noemen  om  iedereen  in  de  war  te  brengen.    Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Afstand  tot  de  achterlijn  vergroten/  verkleinen  -­‐ Géén  persoonlijke  tegenstander    Extra:    Zorg  ervoor  dat  de  achterlijn,  waar  de  ratten  en  raven  naartoe  moeten  rennen,  niet  te  dicht  bij  de  muur  is.    

 

 

 De  zakdoek      Doel:  De  spelers  proberen  de  zakdoek  te  pakken  en  terug  naar  hun  team  te  brengen,  zonder  getikt  te  worden.    Uitleg:  Alle  spelers  zijn  verdeeld  in  twee  gelijke  teams  die  op  het  speelveld  tegenover  elkaar  staan.  Elke  speler  van  een  team  kiest  een  nummer  (die  ze  voor  zich  moeten  houden).  Als  het  team  uit  10  spelers  bestaat  kiest  het  een  nummer  van  1  tot  10.    Eén  speler/de  spelbegeleider  staat  tussen  de  twee  teams  en  roept  een  nummer.  De  twee  spelers  uit  elke  groep  met  dat  nummer  lopen  naar  het  midden  en  proberen  de  zakdoek  te  pakken.  Wanneer  dat  lukt  lopen  zo  snel  mogelijk  terug  naar  hun  team  zonder  dat  ze  aangetikt  worden  door  de  speler  van  het  andere  team.  Wanneer  het  lukt  krijgt  hun  team  een  punt.  Er  wordt  opnieuw  een  nummer  geroepen...  Het  team  met  de  meeste  punten  wint.        Materiaal:    § Zakdoek  (en)    Variatie:  -­‐ Geen    

 

 

 De  Bulldog      Doel:  De  bulldogs  proberen  iedere  speler  te  tikken.  De  spelers  proberen  de  ander  kant  te  bereiken  zonder  getikt  te  worden.  Zodat  ze  de  laatste  2  zijn  die  overblijven.    Uitleg:  Alle  spelers(op  2  spelers  na)  staan  aan  de  ene  kant  van  het  veld.  In  het  midden  staan  de  twee  spelers  en  dat  zijn  de  ¨bulldogs¨.  De  Spelbegeleider  roept  "bulldog"  en  alle  spelers  proberen  de  andere  kant  te  bereiken  zonder  dat  ze  aangetikt  worden  door  de  "bulldogs".  Wanneer  een  speler  getikt  is,  moet  de  bulldog  deze  speler  optillen.  Wanneer  de  speler  opgetilt  is,  moeten  ze  op  hun  plek  blijven  staan.  Wanneer  iedereen  stilstaat    is,  start  het  spel  opnieuw.  De  laatste  twee  overblijvers  zijn  de  winnaars.      Materiaal:  § Geen    Variatie:  -­‐ Spelen  met  meerdere  bulldogs  -­‐ Spelen  met  een  geheime  verlosser  die  de  getikte  kinderen    kan  bevrijden.    Extra:  Let  op  dat  de  bulldogs  stilstaan  voordat  ze  iemand  optillen!    Voorkom  ongelukken!!    

 

 

 Lijnenspel    Doel:  De  spelers  proberen  zo  snel  mogelijk  op  de  genoemde  lijn  te  komen  staan.  Zodat  ze  de  laatste  zijn  die  overblijft.    Uitleg:  Buiten:  Lijnen  maken  op  het  plein  door  middel  van  stoepkrijt  of  pionnen  en  aangeven  welk  nummer  welke  lijn  is  (minimaal  5  lijnen).  Alle  spelers  staan  allemaal  op  één  lijn.  Door  de  spelbegeleider  wordt  een  willekeurig  nummer  van  een  lijn  genoemd.  De  spelers  rennen  hier  zo  snel  mogelijk  heen  en  blijven  op  de  lijn  staan.  Degene  die  als  laatst  op  de  lijn  is,  is  af.    Binnen:  Gebruik  de  lijnen  die  op  de  vloer  van  de  gymzaal  staan,  meestal  zijn  dit  verschillende  kleuren.  Alle  spelers  staan  allemaal  op  één  lijn.  Door  de  spelbegeleider  wordt  een  willekeurige  kleur  van  een  lijn  genoemd.  De  spelers  rennen  hier  zo  snel  mogelijk  heen  en  blijven  op  de  lijn  staan.  Degene  die  als  laatst  op  de  lijn  is,  is  af.  Staan  er  geen  lijnen,  dan  maak  je  lijnen  met  hulp  van  pionnen.    Het  spel  gaat  net  zolang  door  tot  er  één  kind  overblijft.    Materiaal:  § Pionnen/Stoepkrijt    Variatie:  -­‐ Het  nummer  van  de  lijn  noemen  waar  de  kinderen  al  staan,  wie  van  de  lijn  afkomt  is  ook  af.  -­‐ Minder  pauze  tussen  het  noemen  van  de  nummers.  

 

 

 Letterspel  /Cijferspel/  Kaartenspel    Doel:  De  tweetal  spelers  proberen  het  eerst  een  woord/  code  bij  elkaar  te  verkrijgen    Uitleg:  Maak  een  groot  aantal  kaarten  met  daarop  letters  (minimaal  4x  het  alfabet).  Leg  de  kaarten  verspreid  door  het  speelveld  met  de  letterkant  naar  beneden.  De  spelers  werken  in  tweetallen  (evt.  drietallen  bij  een  grote  klas).  Elk  tweetal  heeft  een  hoepel  aan  de  rand  van  het  speelveld.  De  leerkracht  vertelt  wat  voor  soort  woord  er  gemaakt  moet  worden  (bv.  'een  naam'  of  'iets  wat  je  kan  eten')  en  uit  hoeveel  letters  het  minimaal  moet  bestaan  (niet  teveel:  3,  4  of  5).  1  kind  rent  het  veld  in  en  de  andere  wacht  in  de  hoepel.  Als  het  kind  een  kaart  met  een  letter  van  het  woord  wat  ze  willen  maken  heeft  gevonden  loopt  het  terug  naar  de  hoepel  en  mag  het  andere  kind  het  veld  in.  (Er  mag  maar  1  kaartje  tegelijk  gepakt  worden!)  Het  tweetal  dat  als  eerste  een  woord  bij  elkaar  heeft  wint.  De  kaarten  worden  weer  verspreid  en  het  spel  begint  opnieuw.        Materiaal:  § Letters/  speelkaarten  § Hoepels    Variatie  -­‐ Bovenstaand  spel  kan  gespeeld  worden  met  cijfers  of  speelkaarten.  Verzamel  cijfers  1  t/m  5  of  verzamel  alle  schoppen/  

harten  kaarten.  -­‐ Kaart  pakken  en  pas  bekijken  als  je  terug  bent  bij  de  hoepel.  Wil  je  hem  houden  laat  je  het  liggen,  wil  je  de  kaart  niet  dan  

neemt  de  volgende  loper  de  kaart  mee  en  legt  het  op  de  kop  terug  in  het  speelveld.  

 

 

 Reactieloop      Doel:    De  juiste  actie  uitvoeren  bij  het  fluitsignaal.  De  speler  die  als  laatste  overblijft  is  de  winnaar.    Uitleg:  De  spelers    lopen  rondjes  (bv.  om  een  veld  heen).  Als  de  spelleider  1x  op  een  fluit  blaast    moeten  de  spelers  in  tegengestelde  richting  gaan  lopen.  Als  er  2x  keer  geblazen  wordt    moeten  ze  gaan  zitten.  Diegene  die  niet  de  juiste  actie  uitvoert  is  af.      Materiaal:  § Fluitje  (je  kan  het  fluitje  ook  vervangen  door  in  je  handen  te  klappen)    Variatie  -­‐ Bedenk  andere  acties  bij  het  fluiten  of  laat  de  spelers  acties  bedenken  (liggen,  zitten,  springen)    

 

 

 Atoompje      Doel:    De  speler  met  de  minstestrafpunten  aan  het  einde  van  het  spel  wint!    Uitleg:  De  spelers  lopen  door  het  speelveld.  De  spelleider  geeft  een  teken  en  roept  dan  “Atoom”  en  een  getal  (bijvoorbeeld:  “Atoom  3”).  De  spelers  houden  handen  vast  en  maken  groepjes    ter  grootte  van  het  genoemde  getal.  Een  compleet  groepje  gaat  zitten  op  de  grond.  Spelers  die  overblijven,  krijgen  een  strafpunt  en  doen  het  volgende  spel  weer  gewoon  mee.        Materiaal:  § Geen    Variatie  -­‐ De  groepjes  moeten  bestaan  uit  jongens  en  meisjes  die  elkaar  om-­‐en-­‐om  vast  houden  (jongen-­‐meisje-­‐jongen-­‐meisje-­‐etc.)        

 

 

 BALSPELEN      Inhoud    § Lummelen  § Eilandbal  § Japans  voetbal  § Tienbal  § Hoepelbal  § Bal  doorgeven    

 

 

 Lummelen    Doel:    De  middenspeler  heeft  als  doel  de  bal  te  onderscheppen  en  de  spelers  in  de  kring  moeten  dit  zien  te  voorkomen.      Uitleg:  De  spelers  staan  in  een  kring.  1  speler  staat  in  het  midden.  De  spelers  gooien  de  bal  naar  elkaar  over  en  de  speler  in  het  midden  probeert  de  bal  te  onderscheppen.  Lukt  dit  dan  gaat  de  speler  die  de  bal  gooide  in  het  midden  staan.    Materiaal:  § Bal    Variatie:  -­‐ De  bal  wordt  overgerold  i.p.v.  gegooid.  -­‐ De  bal  wordt  met  een  stuit  gespeeld.  -­‐ De  bal  wordt  met  de  voet  gespeeld.  -­‐ Met  tikken:  de  speler  die  in  het  midden  staat  mag  een  speler  die  de  bal  vast  heeft  ook  tikken.  Lukt  dit  dan  gaat  de  speler  

die  getikt  is  in  het  midden  staan.    

 

 

 Eilandbal    Doel:  Lol  hebben  met  elkaar  en  zolang  mogelijk  in  je  ‘eiland’  blijven  staan.  Voor  de  vrije  spelers    is  het  doel  in  een  ‘eiland’  te  komen  staan.              Uitleg:  Op  het  plein  liggen  hoepels  verspreid  (de  ‘eilanden’).    In  elke  hoepel  staat  een  speler.  Tussen  de  hoepels  door  lopen  3  à  4  spelers.  Er  zijn  zoveel  ballen  als  dat  er  eilanden  zijn  in  het  spel.  De  spelers    in  de  ‘eilanden’  gooien  de  ballen  naar  elkaar  over.  De  spelers  die  tussen  de  ‘eilanden’  lopen  proberen  ze  te  onderscheppen.  Lukt  dit,  dan  wordt  er  gewisseld  en  mag  de  speler  die  de  bal  onderschepte  in  een  ‘eiland’  gaan  staan  van  de  speler  die  de  onderschepte  bal  gooide.  Als  een  speler  bij  het  gooien  of  vangen  buiten  zijn  ‘eiland’  komt  moet  het  ook  wisselen.    Materiaal:  § Hoepels  of  stoepkrijt  § Ballen    Variatie  -­‐ Laat  bal  overrollen  i.p.v.  overgooien.  -­‐ Laat  de  bal  met  een  stuit  overgooien.  -­‐ De  bal  met  twee  handen  gooien.  -­‐ Geen  hoepel  gebruiken  maar  stoepkrijt  om  de  ‘eilanden’  te  maken.    

 

 

 Japans  voetbal    Doel:    Als  laatst  4  spelers  overblijven  in  de  kring.  Dit  zijn  dan  de  winnaars!    Uitleg:  De  spelers  staan  in  een  kring  met  de  benen  wijd  en  de  voeten  tegen  hun  buurman/buurvrouw  aan.  De  spelers  moeten  proberen  een  bal  door  de  benen  van  een  ander  speler  te  slaan.  De  bal  mag  daarbij  niet  door  de  benen  van  een  buurman  worden  geslagen.  Wanneer  de  bal  bij  een  speler  door  de  benen  wordt  geslagen  moet  deze  speler  verder  spelen  met  1  hand  op  de  rug.  Wordt  de  bal  nog  een  keer  door  de  benen  geslagen  dan  moet  hij  zich  omdraaien  en  voorover  bukken  en  op  deze  manier  verder  spelen.  Als  de  bal  voor  de  derde  keer  door  de  benen  wordt  gespeeld  is  het  kind  af  en  verlaat  hij  de  kring.  De  rest  van  de  spelers  maakt  de  kring  nu  wat  kleiner  en  speelt  verder.  Het  spel  stopt  als  de  kring  te  klein  wordt:  dit  is  bij  4  spelers.      Materiaal:  § (zachte)  ballen    Variatie:  -­‐ Spelen  met  meerdere  ballen  -­‐ Om  spelers  langer  de  kans  te  geven  om  mee  te  doen  kan  je    

afspreken  om  na  2,  3  of  4  keer  pas  naar  een  volgende    stap  te  gaan.    

 

 

 

 Tienbal    Doel:    Binnen  je  team  de  bal  10  keer  overgooien  om  zo  1  punt  voor  je  team  te  verdienen.  Welk  team  heeft  als  eerste  5  punten?    Uitleg:  Er  worden  twee  teams  gemaakt  en  lopen  door  elkaar  heen.  De  spelers  van  één  team  proberen  de  bal  tien  keer  naar  elkaar  over  te  gooien  zonder  dat  deze  wordt  onderschept.  De  spelers  mogen  niet  lopen  met  de  bal  en  de  bal  mag  niet  uit  de  handen  worden  geslagen.  Als  de  bal  onderschept  wordt  krijgt  het  andere  team  de  bal.  Als  de  bal  tien  keer  door  een  team  is  overgegooid  krijgt  het  andere  team  de  bal.    Materiaal:  § Lintjes  § Ballen    Variatie:  De  speler  mag  de  bal  niet  terug  gooien  naar  de  speler  waar  ze  het  van  gekregen  hebben.  Op  deze  manier  krijgen  meer  spelers  de  bal.    

 

 

 Hoepelbal    Doel:  Zoveel  mogelijk  punten  scoren  door  de  bal  door  de  hoepel  van  de  tegenstander  te  gooien.      Uitleg:  Twee  partijen  spelen  tegen  elkaar.  Van  elke  partij  staat  er  aan  weerszijden  van  het  veld  één  speler  in  een  hoepel  en  houd  deze  speler  een  andere  hoepel  vast.  De  kinderen  in  het  veld  proberen  de  bal  door  de  hoepel  te  gooien.  Ze  mogen  overspelen  maar  niet  lopen  met  de  bal.  De  andere  partij  probeert  de  bal,  wanneer  deze  wordt  overgegooid,  te  onderscheppen.  Als  een  speler  scoort  ruilt  het  met  de  speler  die  op  de  mat/hoepel  staat.    Materiaal:  § 4  Hoepels  § Lintjes  § Bal    Variatie:  Gebruik  geen  hoepels    maar  maak  vakken  aan  weerszijden  van  het  speelveld  waar  de  spelers  met  de  hoepel  in  staan.  Er  is  dan  meer  ruimte  om  heen  en    weer  te  lopen  en  meer  gelegenheid  om  te  scoren.          

 

 

 Bal  doorgeven    Doel:  Als  eerste  team  zoveel  keer  de  bal  doorgeven  dat  iedereen  1  keer  vooraan  gestaan  heeft  in  de  rij  die  wint.        Uitleg:  De  groep  wordt  verdeeld  in  twee  gelijke  partijen.  De  spelers    van  elke  partij  gaan  in  een  rij  achter  elkaar  staan.  De  eerste  van  elke  rij  krijgt  een  bal.  Op  het  teken  van  de  spelbegeleider  geven  de  spelers  de  bal  om  en  om  boven  het  hoofd  en  tussen  de  benen  door  naar  de  laatste  speler.  Als  de  laatste  speler    de  bal  heeft  loopt  het  naar  voren  en  begint  het  opnieuw  totdat  de  speler  die  als  eerste  begon  weer  vooraan  staat.      Materiaal:  § Ballen  § Pionnen      Variatie:  Maak  meer  dan  2  gelijke  groepen  spelers.  Beginnen  bij  het  achterste  kind,  heeft  de  voorste  de  bal  dan  moet  er  eerst  gesprint  worden  naar  de  pion  die  10  meter  verderop  staat,  terug  rennen,  achter  aansluiten  en  weer  van  voor  af  aan  beginnen  tot  iedereen  geweest  is.