“Spelenderwijs” aanvankelijk

leesonderwijs en

ICT mogelijkheden

4 december 2014 – Stefan Schuur & Dorina

Veldhuis

Vandaag

Zelf keuzes maken, zelf aan de slag in groepjes

Afronding van vandaag na de Kerst

Wat kun je doen aan aanvankelijk leesonderwijs?

Hoe kun je je lessen relateren aan spel?

ICT mogelijkheden

Huiswerk + info volgende keren

Aanvankelijk leesonderwijs in de

klas

Wat hebben jullie tijdens je stage al

gezien aan aanvankelijk leesonderwijs?

Veel methodelessen

Zijn die saai…?

Ja! (vaak wel)

Wat kun je doen om beter aan te

sluiten bij belevingswereld en

concentratiespanne van jonge

kinderen?

Verschillende werkvormen; en/of

Spel

Coöperatieve werkvormen

Wederzijdse afhankelijkheid = 2 kinderen

leren

Veel verschillende mogelijkheden voor

veel verschilllende doelen

Zie bv boeken “Coöperatieve

werkvormen” of “Het didactische

werkvormenboek”

Verschillende werkvormen

Omdat lln verschillen in leerstijlen:

- Doener

- Bezinner

- Denker

- Beslisser

• En verschillende leertypen:

- Auditief

- Haptisch/motorisch

- Lezen

- Visueel

- Gesprek

- schrijven

Maar…

Uiterste leerstijlen bestaan niet: altijd

MIX

Maar om bij alle kinderen aan te

sluiten: variëren in werkvormen!

◦ In media (bv boeken, platen, ICT)

◦ In methodische aspect (verschillende

manieren stof verwerken)

◦ In sociale aspect (groeperingsvormen)

Keuze voor werkvorm

Moet ook passen bij deel van les

(introductie is anders dan verwerking)

Moet ook passen binnen grenzen van

school (bv grootte van de klas,

mogelijkheden om in hal te werken

etc)

Veel voorbeelden in bv “Het

didactische werkvormenboek”

Andere optie (vooral bij kleuters

momenteel): Spelenderwijs leren

Waarom vanuit spel? En wat is spel?

Ervaringen van stages?

Soorten spel

Imitatiespel / doen-alsof-spel

Associatief spel

Coöperatief spel

Rol leerkracht:◦ Observeren

◦ Meespelen

◦ Spel begeleiden

◦ Op rustig punt in de groep

Rol leerkracht in spel

Wel:◦ Speelpraten: poetsewoetsen

◦ Doenpraten: over handelingen

◦ Denkpraten: over gedachten van kinderen en zelf

◦ Praten over eigenschappen

◦ Fantaseren/grapjes maken/verhalen vertellen

◦ Praten over sociale wereld/gevoelens

Valkuilen in de begeleiding van spel – in interactie:◦ Gesloten vragen / “wat is dit?” / “hoe noem je dit?”

◦ Te eenzijdig gericht op leerstof

◦ Fragmentarische gesprekjes

◦ Grote kring

◦ Niet aansluiten bij kind zelf

Zie ook: www.uitdagentotgesprek.nl

Kindertaal observeren

Vaak als leerkracht vanuit luisteren/observeren gesprek aangaan/taal stimuleren◦ In stimulerende omgeving

Bijvoorbeeld middels CombiList:◦ 3 lijsten: Inventarisatielijst: check of leerlingen in de groep

voldoende gelegenheid krijgen hun taal te ontwikkelen.

Checklist: gesprekken van kinderen in de gaten houden en daarnaast je eigen interactievaardigheden ontwikkelen en verbeteren

Observatielijst: in kaart brengen of kinderen de kans krijgen hun taal te ontwikkelen en (aanstaande) leidsters of leerkrachten hierin ondersteunen.

Vanaf groep 3… bijna geen spel

meer

Maar ook dan zou je in klas moeten

aansluiten bij kinderen, ipv ‘taakjes

geven’

◦ Intrinsieke interesse en motivatie hogere

leer-opbrengst

Keuze voor werkvormen/methode,

groeperingsvormen, media

Voorbeelden werkvormen voor

leren lezen groep 3/4

Duo’s Flitsen

Wandel – wissel uit / match kaartjes

Woordenweb maken in groepjes

Placemat Zie werkvormenboek/coöperatief leren/…

Groeperingsvormen

Homogene groepen/tweetallen Heterogene groepen/tweetallen Tussenvormen

Zie bv http://www.multicultureelopleiden.nl/wp-content/uploads/documenten/klas/pedagogiek/KLAS_Nadenken_over%20groeperingsvormen_pdf.pdf voor voor- en nadelen en tips wanneer je welke vorm kunt inzetten en hoe te begeleiden!

Gebruik van media

Boeken

Platen e.d.

ICT

ICT

[Stefan]

OPDRACHT

In groepjes

Bedenk welke les jij voor je stage zou willen veranderen/voorbereiden◦ Met verschillende werkvormen/vanuit spel

◦ In verschillende groepen

◦ Met verschillende media/middelen

Bereid een complete les voor een van jullie klassen voor

In ieder geval één van jullie probeert les uit tijdens stage (filmt/maakt foto’s)

Presentatie plannen + evaluatie nav stage-ervaring na Kerst op 15 januari 2015 om 14:10u

Aanpak?

Case kiezen geef elkaar in groepjes uitleg bij je stageklas + doelen waaraan jij zou willen werken met de groep + diversiteit in de klas

Kies voor één van jullie ‘cases’

Kies werkvormen, groeperingsvormen en media bij klas en doelen

Werk je voorbereiding uit: geef argumenten voor bepaalde keuzes

Volgende keer – na kerstvakantie: op 15 januari presenteren (maakt niet uit HOE)◦ Uitleg over klas, doelen, beginsituatie

◦ Uitleg over gebruikte werkvormen: waarom deze methode, waarom deze groepen, waarom deze media/middelen?

◦ Uitleg over uitvoering / evaluatie van ervaring tijdens stage + verbeterpunten