Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

23
Nieuw-Zuid in oud Antwerpen Ecologisch kantoorgebouw HAtric Cotton Island Voetbaltribune Beveren Restyling Brussels Airport Militair hospitaal Oostende 2 Bouwen aan Vlaanderen NUMMER 2 I 2009 JAARGANG 10 I 3 MAANDELIJKS WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW

description

Het vaktijdschrift voor de bouw

Transcript of Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

Page 1: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

Nieuw-Zuid in oud AntwerpenEcologisch kantoorgebouw HAtric

Cotton IslandVoetbaltribune Beveren

Restyling Brussels AirportMilitair hospitaal Oostende

2Bouwen aan

Vlaanderen NuMMER 2 I 2009jAARgANg 10 I 3 MAANdElIjks

www.BOuwENAANVlAANdEREN.BEVAkTIjdsCHRIFT VOOR dE BOuw

2

Page 2: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

VK ENGINEERING

Building Services

Civil & Structural

Avenue Clemenceaulaan 87

B - 1070 Bruxelles Brussel

T +32 2 414 07 77 (BS)

F +32 2 414 04 98

E [email protected]

T +32 2 375 18 42 (C&S)

F +32 2 375 20 07

E [email protected]

Zevenbergenlaan 2a

B - 8200 Brugge

T +32 50 39 05 53

F +32 50 39 05 06

E [email protected]

Axxes Business Park

Guldensporenpark

Building A - n°3

B - 9820 Merelbeke

T +32 9 210 31 53

F +32 9 210 31 59

E [email protected]

E [email protected]

W www.vkgroup.be

Imag

e o

f the

Eur

opea

n Pa

rlia

men

t D

4-D

5 in

Bru

ssel

s /

arch

itect

s: C

ERA

U -

Ate

lier

de G

enva

l - V

an C

ampe

nhou

t /

stru

ctur

al &

civ

il en

gine

er: V

K E

NG

INEE

RIN

G

Page 3: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

www.duco.eu

DucoSun Linear Architecturale zonwering

NAT

UR

AL

CO

MFO

RT

INSI

DE

Het DucoSun Linear zonweringsysteem staat in voor een optimaal

evenwicht tussen maximaal daglicht en minimale zonnehitte. Het strakke

design van de unieke, parallellogramvormige lamellen uit geëxtrudeerd

aluminium creëert een esthetisch gevelbeeld. Er is keuzemogelijkheid

tussen een vast en een verstelbaar systeem.

900542_DUC_AdvLinear_bouwen vlaanderen.indd 1 11-05-2009 15:32:42

Page 4: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

va n doo r ne l a an 2 • 2440 ge e l

tel. 014 59 09 99 • fax 014 59 03 02

[email protected] • www.janssen.be

• INDUSTRIE

• UTILITEITSBOUW

• BURGERLIJKE BOUWWERKEN

• KANTOREN

• RUSTOORDEN

• RESIDENTIEEL

ISO 9001, VCA**, KLASSE D8, KLASSE E7

Page 5: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

VOORwOORdBeste lezer,

Ja, de crisis heeft invloed op de bouwsector. Maar niet overal op dezelfde manier en in

dezelfde mate. Traditionele industrieën, zoals de automobielsector, happen naar adem of

erger. Aan bouwprojecten zijn ze niet toe. Indirect heeft hun moeilijke toestand ook gevol-

gen voor grote logistieke projecten, waarvan zij uiteindelijk de eindgebruikers zijn.

Kleine privéopdrachtgevers laten zich verleiden door allerlei subsidies en lage rentes. Is

een volledige nieuwbouw te hoog gegrepen? Een renovatie, een extra veranda of terras

of zonnepanelen op het dak kunnen nog wel. Het geld dat hiervoor nodig is op een spaar-

boekje zetten brengt nauwelijks interest op.

Dan is er de overheid. Die heeft John Maynard Keynes weer helemaal ontdekt. Deze

Britse econoom onderstreepte in de jaren dertig de stimulerende rol die grote overheids-

opdrachten kunnen uitoefenen op de algemene economische toestand. De bouwsector

speelt in die theorie een zwengelrol. Maar we zijn niet meer in de jaren dertig. Grote over-

heidsprojecten hebben het tegenwoordig erg moeilijk om een maatschappelijk draagvlak

te vinden. Denk maar aan de geplande brug over de Schelde, ten noorden van Antwerpen.

En over de nieuwe eilandjes op de zandbanken in de Noordzee zal wellicht nog bijna

zoveel inkt als water vloeien. De bouw van nieuwe scholen daarentegen lijkt een sneller

haalbare kaart. En ze is in beginsel of gesegmenteerd.

De huidige overheid is niet meer die van de jaren dertig. Overheidsopdrachten, dat wel,

maar heel van politici denken ook in termen van vrije markt. “Wij wachten nog even met

het aanbesteden van onze nieuwe projecten tot de aannemers wat meer witruimte in

hun orderboekje zien, aldus een vooraanstaand liberale burgemeester. “Dan zijn ze meer

geneigd om tegen een lagere prijs in te schrijven. Want ze hebben een goede reden om

moeilijke periodes te overbruggen door het aanvaarden van opdrachten die voor hen

nauwelijks winstgevend zijn. Op die manier slagen ze erin de harde kern van hun mede-

werkers bij zich te houden. De bouwsector is cyclisch, er komen altijd weer betere tijden.

Wie tijdens een dipje zijn beste medewerkers laat afvloeien is verkeerd bezig.”

Intussen blijft dezelfde overheid nieuwe richtlijnen opleggen en normen uitvaardigen.

Die hebben meestal met duurzaamheid en energiezuinigheid te maken. Maar ook met

comfort, zoals de verhoogde aandacht voor akoestische isolatie. Dit vormt in de eerste

plaats een uitdaging voor de fabrikanten van bouwmaterialen. Over ruimtelijke ordening

is het momenteel vrij windstil. Op politiek vlak althans. Want we zagen recent of zien bin-

nenkort diverse mooie inbreidingsprojecten tot stand komen, van het Militair Hospitaal in

Oostende en Cotton Island in Gent tot Nieuw-Zuid in Antwerpen.

Veel leesplezier,

Koen Mortelmans

Page 6: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

Ecologisch kantoorgebouw voor ING en Arcadis

ANTwERpEN10 Nieuw-Zuid: groen wonen binnen de leien

18 Grootste Europese sigarenfabriek in Westerlo

20 Strakke nieuwbouw in kantoor Willemen

24 Nieuw innovatiecentrum voor Frisomat

27 Nieuws VCB Antwerpen

lIMBuRg28 Ecologisch kantoorgebouw voor ING en Arcadis

30 CederPark verhoogt woonkwaliteit Hasselt

33 Nieuws VCB Limburg

OOsT-VlAANdEREN34 Cotton Island tussen twee rivierarmen

39 Voetbaltribune voor KSK Beveren

44 Creas met eerlijke architectuur

46 Wonen op wandelafstand van rode loper

51 Nieuws VCB Oost-Vlaanderen

VlAAMs-BRABANT52 Businesshotel in Diegem

59 Duurzaam bedrijfsgebouw Photovoltech in beton

62 Vloertegels bekronen restyling Brussels Airport

65 Vliegtuigen Zaventem parkeren brandveilig

66 EasyFairs Building of Belgium

67 Nieuws VCB Vlaams-Brabant

COLOFONBouwen aan VlaanderenKwartaalvaktijdschrift voor de bouwJaargang 10 • nummer 2 • 2009Sinds 1999 • Verschijnt 4 x per jaar

veraNtwOOrdeLijke Uitgever

H.B.J.M. LouwersWildlaan 7Postbus 15, 3910 Neerpelt, BelgiëT +32 (0)11 605540E [email protected]

redaCtieadresKoen MortelmansKempenlaan 52160 WommelgemT +32 (0)3 3536066E [email protected]

redaCtieDave Cuypers, Luc De SmetVeerle Devos, Henri GielenEls Jonckheere, Koen MortelmansBram Souffreau, Michel Vanden HeedeBert Verbeke, Chantal Verrecas

BLadmaNagemeNtPhilippe BourdaT +32 (0)9 2209250M +32 (0)478 437543 E [email protected]

adverteNtiesFTP-server van Louwers Mediagroep:http://ftp2.louwersuitgevers.nlUsername: bavlWachtwoord: gastAdresgegevens:Postbus 15, 3910 Neerpelt, BelgiëT +32 (0)11 605540E [email protected]

seCretariaatManuela Depenbrock

FOtOgraFieMarc Sourbron e.a.

aBONNNemeNtprijs€ 35,00 per jaar excl. BTWABN Amro: 723-5404718-21t.n.v. Louwers Mediagroep BVBAo.v.v. Bouwen aan Vlaanderen.Informatie over abonnementen:T +32 (0)11 605540

adreswijzigiNgeNSchriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 15, 3910 Neerpelt, België

OpzeggiNgeNIndien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schrif-telijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

dOeLgrOepBouwen aan Vlaanderen is een commu-nicatieplatform dat met name architec-ten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwcorporaties, gemeenten, overheidsinstellingen en op-drachtgevers uit alle betrokken regio’s van Vlaanderen informeert.

vOrmgeviNg/art direCtiONLogo Reclame- OntwerpbureauValerie BerbenPetra Kunnen

drUkDrukkerij Offset Service

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of ver-menigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor scha-de, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

28Nieuw-Zuid: groen wonen binnen de leien

10

ANTwERpEN lIMBuRg

Page 7: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

Creas met eerlijke architectuur Businesshotel in Diegem Duurzaam bedrijfsgebouw Photovoltech in beton

Bouwen aan Vlaanderen

Nieuw-Zuid in oud AntwerpenEcologisch Hatric kantoorgebouw

Cotton IslandVoetbaltribune Beveren

Restyling Brussels AirportMilitair hospitaal Oostende

2Bouwen aan

Vlaanderen NUMMER 2 I 2009JAARGANG 10 I 3 MAANDELIJKS

WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BEVAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW

VA

KT

IJD

SC

HR

IFT

VO

OR

DE

BO

UW

• WW

W.B

OU

WE

NA

AN

VL

AA

ND

ER

EN

.BE

2

20

09

• JAA

RG

AN

G 10

• 3 M

AA

ND

ELIJ

KS

2009057_BAVL0209.indd 1 08-06-2009 12:42:08

VOORPAGINA:

Nieuw-Zuid in oud Antwerpen

wEsT-VlAANdEREN68 Militair hospitaal wordt aangename woonsite

75 Nieuws VCB West-Vlaanderen

AlgEMEEN77 Culturele projecten voor ABT België

78 Duurzaamheid geen modewoord voor Technum-Tractebel

79 Gerflor vloerbedekking voor scholen

80 Exposanten blijven Matexpo trouw

81 CSM oplossing voor verzakking stormwaterbekken

83 Stuwkrachtventilatoren voor parkeergarages

83 Interbuild trekt Belgisch Expopaviljoen op

84 Column Hans Herbrant

85 Architect@Work schot in de roos

86 Nieuws CIB

90 Nieuws ORI

92 Nieuws BVA

94 Nieuws VCB

INHOud

44 52 59

OOsT-VlAANdEREN wEsT-VlAANdERENVlAAMs-BRABANT

Page 8: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

Fotografi elaan 49-51B-2610 WilrijkT 03 830 74 00F 03 827 03 77

[email protected]

• Tochtvrij, hygiënisch en geruisloos stralingssysteem• Perfect akoestisch comfort• Energiebesparend systeem• Ideaal met duurzame energiebronnen (vb: warmtepomp)

• Geen koppelingen in actieve ruimten• Minimale inbouwhoogte (6cm)• Aanpasbaar aan elke ruimte (modulair en “op maat”)• Esthetisch, vlak en uniform plafond

VOOR KANTOREN MET ECO PERSPECTIEFKLIMAATPLAFOND

0309interalu-A4.indd 1 07-04-2009 20:10:07

Page 9: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

Partner van BOUWEN AAN VLAANDEREN 9

VCB NIEuws

Tien punten voor nieuwe Vlaamse regering

Vlaanderen staat voor een nieuwe regering. De vzw Vlaams Overleg Ruimtelijke

Ordening en huisvesting heeft haar bekommernissen en desiderata in tien punten

samengevat.

1. De nieuwe regering moet elke nieuwe wetgeving met een belangrijke economi-

sche weerslag voorafgaandelijk onderzoeken naar efficiëntie en effectiviteit.

2. De bescherming van de rechtszekerheid van de burgers moet een topprioriteit

zijn. Dit impliceert snellere procedures, administratieve vereenvoudiging en

eenduidige regels.

3. De nieuwe regering moet in alle omstandigheden de eigendomsrechten vrijwa-

ren. Er mogen geen gebruiksbeperkingen komen zonder een volledig vergoe-

ding voor het geleden waardeverlies aan de eigenaars.

4. Marktconformiteit moet vooropstaan. De overheid moet met haar initiatieven

de markt aanvullen: ze mag de markt niet verdringen. De overheid kan haar

maatschappelijke doelstellingen vaak goedkoper bereiken door private eige-

naars en ontwikkelaars mee in te schakelen in plaats van beslag te leggen op

hun eigendom en hierop zelf te ontwikkelen.

5. Ook bij natuurbeheer moet de overheid meer dan nu de private sector betrek-

ken.

6. In de sociale woningbouw moeten huursubsidies een volwaardige tweede pijler

vormen.

7. Overheidssteun moet prioritair naar de zwakste groepen gaan. De overheid

moet haar sociale programma’s met algemene middelen financieren en niet

door aan één bepaalde bevolkingsgroep lasten op te leggen.

8. De nieuwe regering moet instrumenten ontwikkelen waardoor zij soepeler kan

inspelen op de ruimtelijke behoeften inzake verkeer, wonen en werken. De ver-

wevenheid van functies zal het uitgangspunt moeten blijven. De ruimtelijke

planning moet dynamischer worden. De invulling van de ruimte moet orga-

nisch tot stand kunnen komen op basis van onderhandelingen tussen private

en publieke actoren.

9. De ruimtelijke ordening moet een coördinerende rol vervullen. Zij moet een

eenduidig en coherent kader vormen voor de verschillende sectorale behoef-

ten: economie, huisvesting, infrastructuur, landbouw, natuur, recreatie, erfgoed

enz. Het kan niet dat andere beleidsdomeinen de ruimtelijke bestemming van

een terrein steeds weer in vraag stellen.

10. De overheid moet bij de ruimtelijke planning rechter-en-partijsituaties vermijden.

Marc Dillen Charles Adriaenssen

Secretaris-generaal vzw VLORO Voorzitter vzw VLORO

Page 10: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

10 BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTwERpEN

Tekst: Koen MortelmansFoto’s: Marc Sourbron

Nieuw-Zuid combineert wonen, werken en winkelen

Groen wonen binnen de leienNabij de een prille art nouveau langs de Amerikalei en het

nieuwe justitiepaleis nestelt ‘Nieuw-Zuid’ zich niet alleen

in een bouwkundig opvallende, maar ook historisch

betekenisvolle omgeving. Want ooit bevonden zich

hier het Zuidkasteel van de beruchte hertog

van Alva en de gebouwen van de wereld-

tentoonstellingen van 1885 en 1894.

Overbuur is de voormalige omstreden

dancing Zillion, die na de voltooiing

van Nieuw-Zuid helemaal in de

anonimiteit verdwijnt.

Page 11: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 11

ANTwERpEN

Nieuw-Zuid is een nieuwbouw-

project, dat bijna heel het

bouwblok tussen de Jan Van

Gentstraat, de Pacificatie-

straat en de Gijzelaarsstraat omvat. De be-

staande bebouwing dateerde voorname-

lijk uit de late negentiende en de vroege

twintigste eeuw, net als de rest van de

omgeving. “Waar Nieuw-Zuid zelf is op-

getrokken moesten geen vermeldens-

waardige gebouwen verdwijnen,” zeggen

projectarchitecten Olivier De Beule en

Joris Boden (Veelaert Architecten). “Maar

in de nabije omgeving, zoals de overkant

van de Pacificatiestraat, bevinden zich

talrijke mooie gevels. Het ontwerp van

Jan Veelaert en ons team streeft ernaar

daarmee in harmonie te blijven. Vandaar

de duidelijk verticale lijnvoering in de

hoge raampartijen. Het huidige stadsbe-

stuur was hiervoor trouwens vragende

partij. Het vlakke witte uitzicht vormt een

verwijzing naar de negentiende-eeuwse

Antwerpse architectuur. Antwerpen stond

toen bekend als een ‘witte stad’.” Dit uit-

zicht is te danken aan de gladde witte

gevelbepleistering op de verdiepingen en de

gelijkvloerse gevels in wit architectonisch

beton. “Ook de verspringende kroonlijsten

en gevelvlakken verwijzen naar de vertica-

liteit van de negentiende-eeuwse bebou-

wing van het Zuid en temperen daardoor de

grootschaligheid van het huidige project.”

Nieuw-Zuid heeft een gemengd karakter,

zodat de buurt zowel tijdens de kantoor-

uren als tijdens de winkelperiodes en op

vrije dagen leeft. Het gelijkvloers is inge-

vuld met commerciële ruimten, met als

grootste gebruiker een warenhuis uit de

Carrefourgroep. Op de verdiepingen be-

vinden zich kantoren en appartementen,

ondergronds ruime parkeergarages. ➡

Gepolijst beton onderaan, pleister hogerop. (foto SVK)

Page 12: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

NV Algemene Ondernemingen SOETAERT - SOILTECHEsperantolaan 10A - (B) 8400 OOSTENDE

T +32[0]59-55 00 00 - F +32[0]59-55 00 10

www.soetaert.be

29900242_soetaerts.indd 1 08-06-2009 09:11:01

Page 13: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 13

ANTwERpEN

PARTICIPANT AAN HET WOORDFREYSSINET BELGIUM – NASPANNINGFreyssinet Belgium (Vilvoorde) leverde en plaatste bij Nieuw-Zuid de naspanning met

individueel omhulde voorspanstrengen. Het verzorgde eveneens de naspanning van

de funderingen van de eerste windturbines op de Thorntonbank in de Noordzee en

die van de vloeren van het nieuwe academische Groeningeziekenhuis in Kortrijk en

voerde talrijke vijzelwerkzaamheden uit, zoals het computergestuurd vijzelen – na een

aanrijding – van de brug over de Brusselse Ring in Wemmel en het verschuiven van de

dakplaat naar de nieuwe parking van het Gentse spoorwegstation Sint-Pieters.

Het komende jaar wachten tal van uitdagende projecten het bedrijf: het leveren en

plaatsen van externe naspanning op drie viaducten ter hoogte van de verkeerswis-

selaar te Machelen (onderdeel van het Diaboloproject), het computergestuurd af-

vijzelen van deze viaducten en het vervangen van 51 stalen oplegtoestellen van de

spoorwegbrug over de Ring van Antwerpen.

Freyssinet Belgium, het voormalige Cinec, behoort tot de groep Vinci en stelt 35 men-

sen tewerk. Het kwam tot stand in 1989, uit een nauwe samenwerking van de Labora-

toire de Cinématique en CIPEC.

GroendakDe kantoren bevinden zich langs de Jan

Van Gentstraat en de Pacificatiestaat, de

appartementen langs de Pacificatiestraat

en Gijzelaarsstraat. Het commerciële ge-

lijkvloers overdekt het hele perceel, maar

de appartementen en kantoren bestrijken

alleen de straatkanten. Achteraan hebben

ze uitzicht op het centrale groendak van

de winkels. Dit dak krijgt een beplanting

met minder klassieke groendakvegetatie,

zoals taxus en siergrassen. Het niveau -1

van de ondergrondse parkeergarage, met

inrit langs de Pacificatiestraat, is exclusief

bestemd voor het warenhuis. Op -2 bevin-

den zich de parkeerplaatsen voor de kan-

toren en op -3 die voor de bewoners van

de appartementen, de gebruikers van de

kantoren en eventuele externe huurders.

Fietsende bewoners en kantoorgebrui-

kers bergen hun fietsen ondergronds. Het

warenhuis vergat de zwakke verkeersge-

bruiker niet en liet een inspringende fiet-

senstalling aanbrengen op gelijkvloerse

hoogte, duidelijk herkenbaar aan de afwer-

king in baksteen. De waterbuffering van

de daken bevindt zich ondergronds. Een

deel ervan dient om de toiletten van de

kantoren te spoelen.

SpeelS GeVelritmeDe bouwhoogte verschilt per straat, aan-

gepast aan de schaal van de omgeving.

Het gaat om vier of vijf verdiepingen.

Bezoekers en wandelaars kunnen ge-

makkelijk visueel het onderscheid ma-

ken tussen appartementen – met één tot

vier slaapkamers – en kantoren. De hoek

van de Jan Van Gentstraat en de Pacifi-

catiestraat vormt met zijn kopgevel een

blikvanger ter hoogte van de bestaande

rotonde, dankzij zijn speelse accenten,

verschuivende patronen in de raamverde-

ling en kleurenvlakken. Het uitzicht van de

gebruikers zelf, waaronder onze collega’s

van transportblad De Lloyd, zal in de toe-

komst sterk verbeteren, zodra in de omge-

ving enkele andere projecten gerealiseerd

zijn. De grote vergaderzalen, die achter

de kopgevel liggen, lijken te zweven, om-

dat het gelijkvloers hier enkele meters

inspringt om de inkom van het warenhuis

te benadrukken. “De duidelijke accentue-

ring van de inkompartijen van de kantoren

langs de Jan Van Gentstraat zorgen voor

een open relatie tussen de straat en het

groene binnengebied. Deze transparante

circulatiezones veranderen bij valavond

van kleur en geven het gebouw zo een

eigen uitstraling,” onderstrepen de archi-

tecten. ➡

GriekS parlementIn één van de bestaande rijwoningen

bevond zich een Grieks-orthodoxe

kerk. De buitenarchitectuur had niets

bijzonders, maar het interieur was

heel kunstzinnig. “Onze opdrachtge-

ver bereikte een overeenkomst met de

verantwoordelijken. De bestaande kerk

mochten we afbreken, maar in ruil kre-

gen de Grieken er een nieuwe, op een

andere plek in hetzelfde bouwblok.

De bereikte oplossing was voor beide

partijen gunstig. De kerk kreeg meer

ruimte en meer hedendaags comfort,

de projectontwikkelaar kon het vol-

ledige perceel efficiënter invullen. De

Grieken kregen opnieuw een baksteen-

gevel, zodat de kerk visueel afsteekt

tegen de rest van het complex. En in

samenwerking met onze aannemers

hebben we het interieur zorgvuldig

gekopieerd of gedemonteerd en in de

nieuwe kerk gereconstrueerd,” meldt

Stefan Eerens. “Dit was een delicate

taak, want de interieurstukken zijn

erg kwetsbaar. Om in de nieuwbouw

de gevraagde gebogen gewelven aan

te brengen hebben we met behulp van

speciaal hiervoor gemaakte mallen

pseudogewelven in gips aangebracht

onder het rechte betonplafond. Nog

ongewoner waren de procedures. De

oude kerk onderging een ontwijdings-

ritueel, de nieuwe krijgt nog een inwij-

dingsritueel. De initiatiefnemers van

de eerste kerk hadden haar ooit aan

de Griekse staat geschonken. Dit sta-

tuut bracht wel met zich mee dat we

voor ons project goedkeuring moesten

krijgen van het Griekse parlement!”

Op termijn verandert het dak van de commerciële binnenruimte in een prachtige groene zone.

Page 14: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

GIGANT

Dankzij een ongekende waaier van kleuren,

granulaten en zanden die in de natuur aan-

wezig zijn, kunnen wij een quasi oneindig

gamma aanbieden.

De verrassende afwerkingen, uitgewassen,

glad, geëtst of gepolijst, laten u toe om

creatief met vorm en licht te spelen.

Omdat architectonisch beton een perfecte

afwerking vereist gebeurt de productie

onder ideale omstandigheden in de SVK

ateliers. De plaatsing is specialistenwerk,

waar we u graag bij adviseren.

Neem alvast een kijkje op onze website, en

laat u inspireren.

GIGANT, architectonisch beton

Spelen met vorm en licht

Aerschotstraat 114 - B-9100 Sint-Niklaas - Tel: +32 (0)3 800 75 36

Fax: +32 (0)3 778 05 00 - E-mail: [email protected] - www.svk.be

‘building excellence’

Ad. GIGANT Bouwen aan vlaanderen A4.indd 1 18-05-2009 14:29:38

Page 15: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 15

ANTwERpEN

Een met de verlichting verbonden timer

zorgt hiervoor. Het licht verandert zacht-

jes van wit daglicht in een rode nachttint.

Bouwplaatsleider Stefan Eerens (Antwerp-

se Bouwwerken) wijst op het gebruik van

naspanplaten. “Daarbij spannen we het

beton pas op na het uitharden ervan. Een

techniek die wat duurder uitvalt dan de

klassieke aanpak en daarom minder wordt

toegepast.

Maar hier konden we er de dikte van de

vloerplaten mee beperken tot 22 cm. Het

resultaten is dat we vier verdiepingen

hebben. De buren, wiens gebouwen even

hoog zijn, hebben slechts drie verdiepin-

gen. Tevens konden we het gebruik van

balken vermijden, wat de landschappe-

lijkheid van de kantoren bevordert.” Elk

appartement beschikt over een terras met

zicht op de binnentuin, afgewerkt in archi-

tectonisch beton of met Itauba. Hout is

hier vrij zeldzaam, al zijn de toiletten van

de kantoren afgewerkt met fineerhout.

FineSSeDe bepleistering is uitzonderlijk glad. “Ik

denk niet dat je elders in Europa zo’n

gladde pleisters met zulke grote opper-

vlakten kan vinden,” stelt Stefan Eerens.

“Meestal zie je nog lichte structuren. We

hebben om dit resultaat te bekomen niet

alleen de 8 cm dikke isolatielaag opge-

schuurd, maar daarna ook de pleister zelf,

laag na laag.” Hij wijst tevens op de sterke

detaillering van de architecten.” Zoals de

afwerking van de raamdorpels. Wit is een

kleur die erg gevoelig is voor vervuiling.

Vanaf een onaangepaste dorpel kunnen

zich vieze druiplijnen aftekenen op de ge-

vel eronder.”

Vier liften voor telkens dertien personen

bedienen de kantoren, vier voor telkens

acht personen de appartementen. De kan-

toren zijn uitgerust met klimaatplafonds,

geïntegreerde TL-verlichting, computer-

vloeren, geautomatiseerde zonwering,

gecentraliseerde toegangscontrole, alarm-

centrale met videocontrolecamera’s en

TECHNIsCHE FICHEOpdrachtgever: Fico (Haaltert)

Ontwerp: Veelaert Architecten (Antwerpen)

Algemeen aannemer: Antwerpse Bouwwerken

(Borgerhout-Antwerpen)

Beschoeiingswerken bouwput: Soetaert

(Oostende)

Naspanning: Freyssinet Belgium (Vilvoorde)

Klimaatplafonds: Interalu (Wilrijk-Antwerpen)

Leverancier architectonisch beton Gigant:

SVK (Sint-Niklaas)

Leverancier gevelstenen: Vandersanden

Steenfabrieken (Bilzen)

Start werken: december 2006

Einde werken: juni 2009

Vloeroppervlakte: 28.328 m2

ZuidkaSteelHet Nieuw-Zuid bevindt zich net buiten

de zone van het vroegere Zuidkasteel,

dat de Antwerpenaren eeuwenlang

ervaarden als een bedreiging. De cita-

del werd pas in de negentiende eeuw

gesloopt. “Archeologen hebben onze

bouwplaats onderzocht, maar ze von-

den niet meer dan een stukje van het

afwateringssysteem van de Kasteel-

gracht,” aldus de architecten.

Ruime ondergrondse parking.

een algemeen gebouwbeheersysteem. De

appartementen beschikken over radiato-

ren met gasverwarming, de kantoren over

klimaatplafonds, luchtpulsie en -extractie.

De gemeenschappelijke delen zijn volledig

afgewerkt. “In de kantoorzones omvat de

afwerking gemeenschappelijke sanitaire

ruimten (inbegrepen douches en minder-

validentoiletten). In alle kantoren liggen

tapijttegels. De kantoorgebruikers moeten

zelf alleen instaan voor de schilderwerken,

de interne scheidingswanden en de data-

bekabeling. ❚

Page 16: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

16 BOUWEN AAN VLAANDEREN

BOuwFlITs

adv freyssinjet 29900255

Advertentie

Sinds zijn start in 1971 als licentiehouder

voor België en Luxemburg van Hunter

Douglas is Interalu uitgegroeid tot de

grootste Belgische producent van metalen

plafonds. Het ontwikkelde in de loop der

jaren zoveel knowhow dat het nu onder

de merknaam LCC (Linear Ceiling Center)

ook een eigen gamma kan aanbieden. In-

teralu staat voor een volledig gamma op

maat gemaakte lineaire en brede metalen

panelenplafonds, metalen en gipskarton

klimaatplafondoplossingen en brede bak-

kenplafonds. “Omdat we ons vooral op

grote en middelgrote projecten in de uti-

liteitsbouw en kantoorgebouwen richten,

zorgen we voor een geïntegreerde aanpak

van studie, afwerking en oplevering,” ver-

Interalu – Klimaatplafonds

Geruislose koelingklaart gedelegeerd bestuurder Anthony

Schrauwen.

“In Nieuw-Zuid brachten we in opdracht

van Fico ongeveer 6.500 m2 Easy-Klima

klimaatplafonds aan, in de kantoren en

de kantoorgangen. Het is een plafond in

geperforeerd staal met uitstekende akoes-

tische eigenschappen. De ‘closed’ versie

zorgt voor een homogeen uitzicht. Het

plafond bestaat uit modules van 225 mm.

Zo konden we netjes de maten van het

gebouw, 1.350 mm, volgen.” De polyethy-

leenleidingen voor de koeling bevinden

zich boven het verlaagde plafond, onder

een isolatiemat, die zelf is aangebracht op

de draagstructuur. Ze zijn geklikt in gelei-

dingsprofielen in geëxtrudeerd aluminium,

die zelf de plafondpanelen koelen. Dit zorgt

voor een natuurlijke convectie. “Zonder

luchtstromingen of geluid te veroorzaken.

De koeling vindt tevens heel gelijkmatig

plaats.” Een voordeel van het modulaire

karakter is dat de plafondpanelen gemak-

kelijk demonteerbaar zijn.

Interalu beschikt over een eigen productie-

unit te Wilrijk (Antwerpen) in nieuwe ge-

bouwen langs de Fotografielaan (7.500 m2)

en heeft een professioneel team (studie-

dienst, projectleiders en back office) van

zowat veertig personen. Daarnaast kan het

rekenen op een honderdtal zelfstandige

monteurs. ❚

Page 17: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 17

BOuwFlITs

Bouwmaterialenfabrikant

SVK uit Sint-Niklaas leverde

het architectonisch beton

Gigant. “Meest in het oog

springen de elementen

in onze mengeling ‘1001’,”

zegt verkoopleider Dirk De

Kock. “Dit mengsel bren-

gen we tot stand met witte cement en wit-

te marmerkorrels, die bij het polijsten hun

mooie witte kern tonen. Zo krijgen deze

betonelementen een rijke allure, die doet

denken aan marmer.” Daarnaast zijn twee

van onze grijstinten gebruikt. “Dit project

combineert verschillende van de diverse

afwerkingsmogelijkheden van architec-

tonisch beton,” licht Dirk De Kock verder

toe. “Bij de gevelelementen gaat het om

polijsten, de voor –en ondervlakken van de

terrassen zijn gepolijst of verzoet. Andere

stukken, de zoals dekstenen, hebben we

geëtst.” SVK zorgde tevens voor uitspa-

SVK – Gigant Beton

Architectonisch beton bewuste keuzeringen voor reflectoren, domotica en het

uitkisten van de huisnummers. “De gelijk-

vloerse gevelelementen gaven we vanuit

de fabriek een beschermende coating van

de firma APP All Remove mee.”

de toeGepaSte nabewerkinGen:• Etsen gebeurt door (na zeven dagen

uitharden) onderdompeling van de

ontkiste elementen in een bad met een

specifieke zuurtegraad, gedurende een

welbepaalde tijd zodat er een zanderig

effect ontstaat. Deze techniek accentu-

eert voornamelijk de kleur van de zan-

den, vulstoffen en fijne granulaten

• Aan het eigenlijke verzoeten gaat een

freesbeurt van circa 3 mm vooraf; daar-

na vult een cementmortel op basis van

fijn zand, harsen en een kleurstof de

zichtbaar geworden luchtbellen op. Het

verzoeten zelf gebeurt verder met ver-

schillende slijpstenen.

• Polijsten is een vergelijkbaar procedé.

Het verschil ligt in de twee extra slijp-

passen bij het polijsten.

Voor de architecten was de keuze voor

architectonisch beton zowel van prakti-

sche als van esthetische aard. “Het zorgt

voor continuïteit in de kleur van de gevel.

Pleister was op het gelijkvloers niet aan-

gewezen, omdat het veel te kwetsbaar

is, daarvoor volstaat een blik op de om-

liggende gebouwen. Daarenboven is het

architectonisch beton wat betreft de prijs een

interessanter materiaal dan blauwe steen,

en maakt het zuiniger gebruik van de be-

schikbare grondstoffen.” Architectonisch

beton Gigant van SVK kan je onder meer

zien in het Gentse Mariott Hotel, de Konink-

lijke Militaire School in Brussel, de Museum-

site te Leuven, wooncomplex De Mouterie

in Brugge, het Bijlokehof in Gent en het

nieuwe crematorium van Sint-Niklaas. ❚

Einde 2005 introduceerde Soiltech, de

beschoeiingsafdeling van Algemene

Ondernemingen Soetaert (Oostende) de

Cutter Soil Mix-techniek (CSM) in België.

“Deze techniek wordt uitgevoerd met CSM-

frees,” legt directeur Eric Leemans uit. “We

gebruiken haar om grondkerende wanden

te creëren naast aanpalende constructies,

bij het bouwen van ondergrondse parkings,

funderingen van grote appartements- en

kantoorgebouwen, en kelders. CSM is

eveneens erg geschikt voor het maken van

beschoeide sleuven en pers- en ontvangst-

putten tijdens collectorwerken.”

Voor Nieuw-Zuid realiseerde Soetaert-

Soiltech grondkerende en waterremmende

wanden met een gezamenlijke lengte van

275 m. “Bij een uitgravingsdiepte van 9 m,

met drie ankerrijen voor de vernageling.”

Twee grote freeswielen freesden de bodem

en brachten tegelijkertijd een aan de plaat-

Soetaert-Soiltech

soilmixtechniek voor stabiele bouwput selijke bodemgesteldheid aangepast grou-

tmengsel aan. Verschillende ingebouwde

druksensoren maten de hydrostatische druk

van de soilmixkolom. “Door de gemeten

drukken te toetsen aan het geïnjecteerde

volume cementgrout, houden we de druk in

de verwezenlijkte groutkolom groter dan de

zijdelingse gronddrukken en garanderen we

de stabiliteit van de aanpalende gebouwen.

De omvang van onze frees (55 x 240 cm)

zorgt voor vlakke waterdichte wanden, zon-

der uitstulpingen of insnoeringen.” Andere

voordelen van de soilmixtechniek zijn het

trillingsvrije karakter, de bijna totale grond-

recuperatie en de gunstige prijsverhouding

ten opzichte van traditionele beschoeiings-

technieken. “Bovendien is onze aanpak

grondverdringend noch grondontspan-

nend.”

Algemene Ondernemingen Soetaert, nu

een nv, kwam als éénmanszaak tot stand in

1922. In de beginjaren

spitsten de activiteiten

zich vooral toe op kust-

verdedigingswerken

en beschermingswer-

ken aan de oevers van

rivieren en kanalen.

In de jaren zeventig

bouwde het een inter-

nationale reputatie op

als heibedrijf. Momen-

teel is Soetaert met

117 medewerkers een hooggekwalificeerd

waterbouwbedrijf, waar je ook terecht kunt

voor alle mogelijke heitoepassingen. Die

zijn eveneens bij de afdeling Soiltech on-

dergebracht. “Vandaag werken we met vier

soilmixcombinaties. Zo’n combinatie omvat

een hydraulische funderingsmachine, een

frees (die tot 21 m diep kan frezen) en een

pomp-en menginstallatie.” ❚

Page 18: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

18 BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTwERpEN

Grootste sigarenfabriek van Europa staat in Westerlo

Het nieuwbouwproject van de

Agio-sigarenfabriek in Wes-

terlo was een complexe maar

tegelijkertijd boeiende op-

dracht. De belangrijkste aandachtspunten

betroffen een logische indeling van de

goederenstroom en de technische uitrus-

ting voor een constante temperatuur en

luchtvochtigheid.

“Agio Cigars is één van de toonaangeven-

de sigarenproducenten in West-Europa,”

opent Johan Gebruers, bedrijfsleider

van de Agio-vestiging in Westerlo. “Onze

hoofdzetel bevindt zich in Nederland,

Westerlo is het voornaamste productie-

centrum. Jaarlijks vinden van hieruit meer

dan 740 miljoen sigaren hun weg naar de

consument. Deze nieuwbouw uit 2008

- met productieruimten en kantoren -

staat niet op zichzelf. In feite betreft het

de tweede fase van een ruimer project dat

van start ging in 2001 met de bouw van

een productieruimte van circa 10.000 m2.

Sindsdien streefde Agio naar een verdere

centralisatie van de productie. Dat kreeg

zijn beslag in een tweede fase – met een to-

tale investering van 30 miljoen euro – met

een uitbreiding van nog eens 19.000 m2

productieruimte en een kantoor met een

oppervlakte van 2.320m2. Eén en ander

ging gepaard met de verhuis van alle

Het nieuwbouwproject van de Agio-sigarenfabriek in Westerlo was een complexe maar tegelijkertijd boeiende opdracht. De

belangrijkste aandachtspunten betroffen een logische indeling van de goederenstroom en de technische uitrusting voor een

constante temperatuur en luchtvochtigheid.

machines uit de Agio-vestiging in Geel

die naderhand ook zijn deuren sloot. In

totaal fabriceren wij hier meer dan 3.000

eindproducten. Wij snijden en ringen de

sigaren machinaal, de verpakking vindt

handmatig plaats waarbij medewerkers

de kwaliteit continu bewaken,” legt Johan

Gebruers uit.

multidiSciplinaire aanpakVoor de studie van het nieuwe gebouw

wenste Agio in zee te gaan met een erva-

ren onderneming. Na een ontwerpwed-

strijd kwam het multidisciplinaire studie-

bureau Groep Infrabo als winnaar uit de

bus. “Met alle mogelijke disciplines onder

Tekst: Bert Verbeke

De belangrijkste aandachtspunten waren de logische indeling van de goederenstroom en de technische uitrusting voor een constante tem-peratuur en luchtvochtigheid.

Machines snijden en ringen de sigaren, de verpakking vindt handmatig plaats.

Page 19: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 19

ANTwERpEN

één dak bouwden wij heel wat ervaring

op in diverse grootschalige industriële

projecten. We wisten dus wel wat ons te

wachten stond,” vertelt gedelegeerd be-

stuurder Jo Pauels van Groep Infrabo.

“We brachten alle speciale technieken –

licht, lucht, elektriciteit, HVAC, preventie

van brand- en explosiegevaar, … – in kaart.

De indeling van het gebouw en de plaat-

sing van de machines lag niet meteen

vast, regelmatig en intensief overleg was

daarbij noodzakelijk,” stellen architect

Karel Jacobs en ingenieur-architect Ste-

ven De Ceulaer. “Vóór aanvang van het

project zetten wij een portaalsite op waar-

in alle betrokken partijen inzage hadden

in de plannen, materiaalaffiches, werfver-

slagen, enz…”

producttechniSche eiSen“Bij de productie van sigaren komt het

er op aan om de karakters van de diver-

se tabaksoorten in een goed evenwicht

te brengen. Het aspect kwaliteit speelt

een hoofdrol met betrekking tot een ge-

lijke bevochtiging, een egale kleur en een

juiste smaak,” legt Johan Gebruers uit.

“Deze producttechnische eisen maakten

uiteraard onderdeel uit van de studieop-

dracht. Zo is er boven de werkvloer een

verdieping volgestouwd met apparatuur

om temperatuur en vochtigheid (65%)

permanent te sturen,” vervolgt Steven De

Ceulaer. “Een tweede belangrijke eis was

het neerzetten van een flexibel gebouw.

Agio opereert in een dynamische pro-

ductieomgeving waarin het snel wenst te

reageren op de vragen van de markt. Drie

grote modulaire hallen zonder kolommen

spelen hierop in. In de eerste fase ging het

nog om balken van 39 m in voorgespan-

nen beton, in een tweede fase betroffen

het al balken met een lengte van 42,5m.

Voorts bestond de opdracht erin om een

fabrieksgebouw uit te tekenen met een lo-

gische volgorde voor de goederenstroom.

Tenslotte diende de nieuwbouw zodanig

geconcipieerd dat een eventuele uitbrei-

ding van de productie makkelijk te realise-

ren viel. Om het beeld compleet te maken:

door de gedeeltelijk slechte ondergrond,

de zware belasting in het hoogstapel-

magazijn van de tabaksvoorraad en de

vele machines waren een duizendtal

micropalen noodzakelijk voor de vloer-

platen,” legt Steven De Ceulaer uit.

Agio kreeg 1,7 miljoen euro van de Vlaamse

regering voor ecologische investeringen.

Het ging onder meer om een adiabatische

luchtbevochtiging. Hierbij vindt een ge-

deeltelijke recuperatie van de warmte en

de vochtigheid plaats. Daardoor vermin-

dert het aardgasverbruik in de fabriek met

46% en het waterverbruik met 13,2%.

timinG meeSt kritiSche punt“Het productie- en kantoorgebouw steu-

nen op schroefpalen. Bij het productie-

gebouw zorgen micropalen voor het fun-

dament van de vloerplaten uit gepolierd

beton,” vertelt Johan Lenaerts, senior

projectleider bij Aannemingen Janssen.

“Voor de draagstructuur ging de voor-

keur uit naar een prefab betonstructuur,

de afwerking van het productiegebouw

bestond uit geprofileerde staalplaten.

Gevelsteen bekleedt de gevels van het

kantoorgebouw. In beide komen accent-

vlakken voor, uitgevoerd met Trespa-

panelen. De EPB-norm was de leidraad bij

de keuze van isolatiematerialen.” Volgens

Johan Lenaerts was vooral de timing een

kritisch punt. “De bouw startte in novem-

ber 2006, de fabriek was dertien maan-

den later al operationeel. De coördinatie

van de verschillende nevenaannemers en

de machine-installaties zorgde voor een

extra moeilijkheidsgraad. Een goed geco-

ordineerd team stond evenwel in voor een

vlekkeloos verloop.” ❚

welkomHet ontwerp van Groep Infrabo speelt

in op de mogelijkheid tot het bezoeken

van de fabriek. “De tabaksector mag

geen reclame maken. Vandaar dat

deze Agiovestiging open staat voor

bezoekers. Door de logische indeling

van de productie- en opslaghallen krij-

gen ze er een levend beeld vanaf de

oogst van tabak tot de verpakking van

de sigaren,” stelt Karel Jacobs.

Agio Cigars is één van de toonaangevende sigarenproducenten in West-Europa.

Kantoren met een totale oppervlakte van 2.320m² maken deel uit van het recente bouwproject.

TECHNIsCHE FICHEOpdrachtgever: Agio Cigars Company

(Westerlo)

Ontwerper: Groep Infrabo (Westerlo)

Hoofdaannemer: Aannemingen Janssen (Geel)

Start werken: november 2006

Einde werken: december 2007

Vloeroppervlakte: 21.320m2

Page 20: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

20 BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTwERpEN

Willemen verwerkt strakke nieuwbouw in bestaand kantoor

Het oude kantoor was te klein

geworden,” blikt Tom Wille-

men, gedelegeerd bestuurder

van de gelijknamige aannemer,

terug. “De burelen waren niet comforta-

bel. Een deel van het personeel moest in

tijdelijke containers werken, er was maar

één vergaderzaal en onvoldoende archief-

ruimte. Ook technisch was het low budget-

gebouw niet up-to-date. Zo ontbrak lucht-

koeling en was het niet aangepast aan de

moderne IT-noden.”

Eind 2005 besliste Willemen het kantoor

uit te breiden. Het bouwbedrijf nam archi-

tect Jan Van den Berghen van het Mechel-

se bureau Architektenkoöperatief in de

arm. Die tekende een nieuwbouw en een

uitgebreide renovatie uit. “We wilden niet

de typische uitbreiding met extra lokalen

links of rechts van het bestaande kantoor,”

legt Willemen uit. “Jan stelde daarom voor

om een nieuw, rechthoekig volume te bou-

wen vóór het oude gebouw.”

De nieuwbouw in een strakke hedendaagse

architectuur verbergt het gebouw uit de

jaren tachtig. Een glazen atrium verbindt

beide kantoren met elkaar. De architect

verwerkte in zijn ontwerp ook een lijn die

door de twee gebouwen, het atrium en

de parking loopt. “Deze sterke as loodst

de bezoekers vanaf het logobord aan de

Het Mechelse aannemersbedrijf Willemen heeft op elegante wijze het oude kantoorgebouw uit de jaren tachtig met een eigentijd-

se nieuwbouw verzoend. Beide gebouwen verschillen grondig qua architecturale stijl, maar het complex straalt na de renovatie

en het optrekken van het nieuwe kantoorgebouw toch eenheid uit.

straatkant, via de parkeerruimte naar de

inkomhal,” zegt Jan Van den Berghen. “In

de gebouwen is de as met een aparte vloer

en een sobere blauwe led-lijn aangegeven.

De passerelle, die de eerste verdiepingen

van beide gebouwen met elkaar verbindt,

loopt ook via deze lijn. De traphal en het

sanitair liggen langs de as, net als de vier

vergaderboxen in het atrium.”

duurZame dooSVan den Berghen omschrijft de nieuw-

bouw als ‘een doos’. Het gebouw is in-

derdaad een rechthoekige constructie en

heeft wat weg van een schoendoos. “De

buitenmuren vormen de krijtlijnen”, zegt

de architect.

Dankzij de overspanning en het ontbreken

van steunmuren kan Willemen de kan-

toorinrichting nu wijzigen zonder aan de

basisstructuur van het gebouw te raken.

“De kernen met traphal, sanitair en de

liftkoker zijn de enige elementen die niet

kunnen wijzigen. Willemen kan van het

gebouw, als hij dat wil, één grote ruimte

maken.”

“Een vorm van duurzaam bouwen”,

aldus Van den Berghen. Tom Willemen is

het daar mee eens. “Een kantoor bouw

je voor twintig, dertig jaar. Maar je weet

niet hoe je over tien jaar zult werken. De

doosaanpak laat een grote flexibiliteit en

Tekst: Bram Souffreau

Page 21: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 21

herinrichtbaarheid toe, zonder dat we het

gebouw helemaal moeten afbreken.” Wil-

lemen geeft aan dat tijdens de ruwbouw

de plannen voor de inrichting van het

gebouw door de veranderende werkme-

thodes in het bedrijf al meermaals funda-

menteel wijzigden.

Ook op andere vlakken sloop ‘duurzaam

bouwen’ in de plannen binnen. “Toen we

de nieuwbouw en de renovatie uitteken-

den, hielden we, zonder druk van de wet-

gever, al rekening met energie-efficiëntie

en duurzaam bouwen. Vandaag zou het

kantoorgebouw de normen voor het E-peil

(energieprestatie) en het K-peil (warmte-

isolatie) makkelijk halen”, zegt Willemen.

Op de platte daken van het bedrijf staan

600 m2 zonnepanelen, goed voor 36

kilowatt piekvermogen. Willemen experi-

menteert naast de klassieke panelen die

schuin op het dak liggen ook met horizon-

tale panelen. Deze zijn, in tegenstelling tot

de schuine panelen, niet zichtbaar vanaf

de straat.

eiGen betonnen ZonwerinGSySteemDe renovatie van het oude kantoorgebouw

ging voorts gepaard met een nieuwe iso-

latielaag op het dak en in de buitenmuren.

Willemen koos ook voor een plafondkoe-

ling in plaats van een klassieke airco-op-

lossing. Deze vorm van koeling vermijdt

koude luchtstromen, is hygiënischer en

energie-efficiënt. Voor de grote glaspar-

tijen in het atrium viel de keuze op zon-

newerend glas. Willemen en Jan Van den

Berghen ontwikkelden ook een eigen type

zonwering voor de façade van het gebouw.

De voorkant van het kantoorcomplex is

immers gericht naar het zuiden. Wille-

men wilde met veel glas uitpakken, maar

weigerde overuren voor de luchtkoeling

op zonnige dagen. Een vaste zonwering

moest soelaas brengen.

“Aan de ontwikkeling van de zonwering is

heel wat onderzoekswerk voorafgegaan”,

getuigen Van den Berghen en Willemen.

“We wilden een strakke uitstraling van het

gebouw. We waren dus geen voorstander

van de symfonie van zonweringdoeken

voor de ramen. Ook aluminium lamellen

vormden geen optie. Uiteindelijk kozen we

voor een betonnen zonwering. Beton, om-

dat Willemen een bouwbedrijf is en beton

en prefab nu eenmaal hún materialen zijn.

Na heel wat studie hebben we een zonwe-

ring ontworpen dat niet lomp oogt en vol-

doende heeft aan een fijne verankering in

het gebouw.” ➡

TECHNIsCHE FICHEOpdrachtgever: Willemen Groep en Willemen

General Contractor, Mechelen

Ontwerp: Jan Van den Berghen

(Architektenkoöperatief), Mechelen

Hoofdaannemer: Willemen General Contractor,

Mechelen

Aluminium profielen: Sprangers Aluminium,

Meer-Hoogstraten

Aluminium schrijnwerk: KA Construct, Malle

Oppervlakte: renovatie: 1.000 m2; nieuwbouw:

1.000 m2

Start werken: mei 2007

Einde werken: december 2008

ANTwERpEN

Page 22: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

“Verandering is de uitdaging”

} KANTOREN } INDUSTRIEBOUW } UTILITEITSBOUW } RENOVATIE } RESTAURATIE } APPARTEMENTEN

Bouwen aan de toekomst... vergt niet alleen moed en doorzettings-vermogen, maar ook de kritische geest om voortdurend al het bestaande in vraag te stellen, te herdenken en opnieuw op te bouwen op basis van veranderende noden en behoeften in de markt en in de samenleving.

Al 6 generaties maken wij er een erezaak van om elk project met de hoogste zorg af te werken. Goede service, kwaliteit, beroepsernst en competentie zijn de kernwaarden van onze werkcultuur.

WILLEMEN GENERAL CONTRACTORBoerenkrijgstraat 133 - 2800 Mechelen

Tel.: +32(0)15/569 965Fax: +32(0)15/569 950E-mail: [email protected]

Meer info: www.willemen.beof vraag onze brochure aan.

Page 23: Bouwen aan Vlaanderen 02-2009

BOUWEN AAN VLAANDEREN 23

De kantoren van Willemen ogen ruim en

baden in het licht. Een bewuste keuze, legt

de bedrijfsleider uit.

“Het vele natuurlijk licht, de glaspartijen

en de keuze voor landschapskantoren

weerspiegelen onze transparantie. De

lichte wanden en de glazen tussenschot-

ten staan synoniem voor flexibiliteit. Het

gebruik van de witte kleur en de strakke

designelementen zoals de energie-effici-

ënte lichtarmaturen of de kasten stralen

kwaliteit uit.”

De kantoren ogen strak, robuust en net.

Willemen heeft met succes een clean

desk-beleid ingevoerd en de archiefruim-

te bevindt zich op de kelderverdieping van

de nieuwbouw. Maar af en toe mag het

ook iets frivoler.

De keuken en eetruimte is in helgroen ge-

verfd en mondt enerzijds uit op een speels

terras en anderzijds op het atrium waar een

aantal designstoelen staan. Streepjescodes

breken de witte muren en glazen wanden.

Elke code verwijst naar een belangrijke

datum of naam in de geschiedenis van het

bouwbedrijf.

VerGaderen in werFkeetIn het atrium staan links en rechts van de

passerelle twee houten ‘containers’ op el-

kaar. De vier boxen zijn vergaderruimtes.

“Het idee achter de ruimtes is: Willemen is

een bouwbedrijf en dit zijn de containers

die je op de werven terugvindt,” legt Van

den Berghen uit.

“Elke container is een vergaderruim-

te en is binnen op een totaal andere

manier ingericht”, voegt Willemen toe. “Je

hebt de werfkeet met een basisinrichting

en een grote foto van een bouwplaats.

De ‘natuurvergaderzaal’ kijkt door een

gigantisch raam uit op de tuin rond het

kantoorgebouw. De derde vergaderruimte

is huiselijk en gemoedelijk van stijl. De

hoofdkleuren zijn rood en wit. Het design

ANTwERpEN

van de laatste vergaderzaal is strakker

dankzij gebruik van wit en zwart. Telkens

werd ook gezorgd voor een aangepaste

verlichting, een armatuur van Dark en bij-

horende kasten.”

De vergaderruimtes zijn in vergelijking

met het vorige kantoor een belangrijke

verrijking voor Willemen. Op de tweede

verdieping van het nieuwe gebouw wer-

den twee stijlvolle vergaderruimtes mét

dakterras ingericht. “We hadden vroeger

welgeteld één vergaderlokaal. Nu hebben

we er tien,” pronkt Willemen. De ruim-

tes, elk met een eigen aankleding, zijn de

paradepaardjes van het nieuwe kantoor

geworden waar klanten worden ontvan-

gen, contracten getekend en de toekomst

uitgedacht. ❚