Bouw en functie van de gewrichten van de

schoudergordel

DE SCHOUDER

Via deze button kun je telkens terug naar dit menu

Menugewrichten van de schoudergordel

Projecties benige structuren schoudergordel

Gewrichten romp – arm, overzicht

Bouw en functie schoudergordel

Gewrichtskapsel art. humeri

Schoudergewricht

Slijmbeurzen rond art. humeri

Bewegingen schoudergewricht

Bewegingsketen: scapulohumerale ritme

MENU

Schouder in vooraanzicht, benoem de botdelen onder de huid

clavicula

scapula met processus coracoideus en acromion

caput humeri met tuberculum majus

en tuberculum minus

sternum

MENU

Schouder in achteraanzicht, Benoem botdelen onder de huid

spina scapulae

acromion

caput humeri

MENU

De romp - arm verbinding bestaat uit 3 gewrichten:

• art. sternoclavicularis

• art. acromioclavicularis

• art humeri

MENU

De romp - arm verbinding bestaat uit 3 gewrichten:

• art. sternoclavicularis tussen sternum en clavicula

• art. acromioclavicularis tussen clavicula en scapula

• art. humeri tussen scapula en humerus (arm)

• functioneel kogelgewricht, anatomisch tweekamerig door discus articularis

Gewricht: Kenmerk:

• functioneel kogelgewricht vrij platte gewrichtsdelen met dik kraakbeen ertussen

• anatomisch kogelgewricht functioneel kogelgewricht

MENU

Benoem de hier aangegeven bewegingen van de schoudergordel:

dorsaal

ventraal

retractie

protractie

deze bewegingen vinden plaats in de art. sternoclavicularis

MENU

600

cleido-scapulaire hoekdeze hoek varieert met de positie van de schoudergordel (protractie of retractie) t.o.v. de ribben

dorsaal

ventraal

bovenaanzicht borstkas (= thorax) met schoudergordel

MENU

Benoem de met een pijl aangegeven bewegingsrichtingen van de schoudergordel (in de art. sternoclavicularis)

begin boven en ga dan linksom

neutrale positie

elevatie ±350

retractie ±250

depressie 50

protractie±200

realiseer je dat aan het uiteinde van de clavicula de scapula vastzit en dus meebeweegt!

MENU

De derde beweging is rotatie om de clavicula lengteas, deze beweging

wordt nooit als afzonderlijke beweging gemaakt, maar treed bij

de meeste schoudergordel bewegingen passief op

1e rib

rib kraakbeen

art. sternoclavicularis(tweekamerig gewricht) lig. interclaviculare

lig. sternoclaviculare anterius

discus articularis

lig. costo-claviculare

Gewrichtsverbinding schoudergordel - romp

sternum

clavicula

MENU

art. sternoclavicularis

lig. interclaviculare

sternum

Doordat het gewrichtskapsel rondom

aan de discus is bevestigd, ontstaan er twee

gewrichtsruimten, elk ter weerskanten van de

discus

clavicula

MENU

art. acromioclavicularis

• functioneel kogelgewricht

• relatief dik kraakbeen

• gewrichtsspleet

kenmerken:•

•

•

MENU

labrum articularis

bicepspees “in gewrichtskapsel”

bursa subacromialis

spier-pees overgang m. biceps brachii

spier-pees overgang m. supraspinatus

gewrichtsspleet met gewrichtskraakbeen

recessus axillaris

art. humeri

MENU

recessus articularisaan bovenkant

recessus axillaris in okselholte (fossa axillaris)

bicepspees, loopt door bovenkant van kapsel en voorkomt inklemming van kapsel in gewrichtsspleet tijdens abductie

neutrale positie abductiestand

Doorsnede art. humeri

MENU

clavicula lig. coracoacromiale

processus coracoideus

lig. coraco- claviculare

lig. acromioclaviculare

aanhechting caput longumm. biceps brachii

aanhechting caput longumm. triceps brachii

labrum glenoidale

cavum glenoidale

lateraalaanzicht art. humeri

tendo m. biceps brachii caput longum

humerus verwijderd:

MENU

Achteraanzicht art. humeri

lig. transversum scapulae superius

dorsale gewrichtskapsel er zijn geen versterkte delen (ligamenten)

MENU

pees m. subscapularis (deel van rotator cuff) uitstralend in kapsel

pees m. biceps brachii(caput longum) in sulcus intertubercularis

lig. coracoclavicularemet slijmbeurs ertussen

kapsel met banden van art. acromioclavicularis

acromion

lig. coracoacromiale

processus coracoideus

Ventraalaanzicht art. humeri

Ook ventraal zijn er geen duidelijke ligamenten

MENU

processus coracoideus

ventraaldorsaal

Lateraalaanzicht art. humeri

acromion

bursa subacromialis(slijmbeurs onder acromion)

tuberculum majus

MENU

tendo caput longum m. triceps brachii

tendo m. infraspinatus

tendo m. supraspinatus

Benoem in deze afbeelding de per muisklik aangegeven delen:

acromion

clavicula

spina scapulaeangulus superior

angulus inferior naar volgende scherm

MENU

Benoem in deze afbeelding de per muisklik aangegeven delen:

tendo caput longum m. biceps brachii tendo caput longum

m. triceps brachii

tendo m. subscapularis

clavicula

processus coracoideus

lig. coracoacromiale

naar volgende scherm

MENU

bursa onder acromion en m. deltoideus

m. deltoideusdeels weggesneden

m. biceps brachiicaput longum

bursae

synoviale omhullingvan bicepspees = onderdeel van kapsel

Slijmbeurzen (bursae) van de art. humeri

MENU

Benoem de bewegingen (pijlen) en de erbij horende asseneerst beweging no 1, dan 2, dan 3

1

2

3

abductie adductie

retroflexie

anteflexie

exorotatie endorotatie

12

31: longitudinale as

2: sagittale as

3: transversale as

MENU

Bewegingsmogelijkheden:

• art. sternoclavicularis tussen sternum en clavicula

• art. acromioclavicularis tussen clavicula en scapula

• art humeri tussen scapula en humerus (arm)

• protractie - retractie

• elevatie - depressie

• laterorotatie -mediorotatie andere bewegingen worden niet benoemd !

• anteflexie - retroflexie

• abductie - adductie

• endorotatie- exorotatieMENU

Bewegingsketens:

Per gewricht: hoe groter de bewegingsuitslag, hoe geringer de stabiliteit

Behouden stabiliteit in gewricht, bij bewegingen met grote uitslagen

Verdelen bewegingsuitslagen over meerdere gewrichten

Gewrichten werken in veel gevallen met elkaar samen in een keten, om een beweging tot stand te brengen.

Uitgangspunt:

•

Doel:

•

Middel:

•

MENU

Om met de hand als uiteinde van de arm, zowel grote als ingewikkelde bewegingsuitslagen te kunnen maken zoals die in het dagelijkse leven voorkomen, is samenwerking tussen alle schoudergordelgewrichten en het schoudergewricht zelf, een voorwaarde.

Deze samenwerking noemen we het scapulohumerale ritme.

voorbeelden: Naar voren reiken: anteflexie in schoudergewricht en tegelijk protractie van de schoudergordel.Op de rug krabben: retroflexie en endorotatie in het schoudergewricht samen met retactie in de schoudergordel

Bewegingsketen: scapulohumerale ritme

MENU

arm met schoudergordel arm (humerus) alleenbeweging in art humeri,art. acromioclavicularis en art. sternoclavicularis

beweging in art. humeri

scapulohumerale ritme

Het donkergrijze gebied op de gele bol is de bewegingsuitslagMENU

afvoeren (abductie) van humerus als voorbeeld

scapulohumerale ritme

beginhoek + zuivere abductiehoek= alleen abductie

beginhoek scapula-humerus

In elke afbeelding is:

De werkelijke verplaatsing van de humerus ten opzichte van de romp, = afvoeren, dit is een combinatie van laterorotatie van de scapula en zuivere abductie van de humerus

LATEROROTATIEscapula

ABDUCTIEhumerus

AFVOEREN

klik voor de animatie

pijltjestoets voor herhaling of ga naar volgende scherm

MENU

scapulohumerale ritme

Het volledige scapulohumerale ritme omvat, uitgaande van zijwaarts afvoeren van de arm, de volgende bewegingen:

(Benoem eerst zelf, klik dan)

Humerus t.o.v. scapula (in art. humeri):

Schoudergordel (scapula) :

abductie, na ± 30° afvoeren wordt dit gecombineerd met:

exorotatie, nodig omdat anders het tub. majus tegen het acromion stoot

elevatielaterorotatie

MENU

scapulohumerale ritme

exorotatie, nodig om te voorkomen dat het tuberculum majus tegen het acromion (of lig. coracoacromiale) stoot.

neutrale positie tuberculum majus stoot tegen acromion

Door de humerus te exoroteren, kan deze tot ± 120° (zuiver) abduceren

dorsaal aanzicht

MENU

abductie elevatie

laterorotatieexorotatie

scapulohumerale ritme

humerus (arm): schoudergordel:

MENU

scapulohumerale ritme

Om de arm(en) volledig tot langs de oren omhoog te heffen, is ook voldoende beweeglijkheid in de rug (wervelkolom en wervelrib gewrichten) noodzakelijk.

Ook deze beweeglijkheidis te beschouwen als behorend tot het scapulohumerale ritme

Bij het heffen van één arm, roteren de processus spinosi van de geheven zijde weg.

Bij tweezijdig armheffen dient de wervelkolom gestrekt te kunnen worden.

MENU

afvoeren (abductie) van humerus als voorbeeld

scapulohumerale ritme

<- arm van het lichaam afvoeren (Let op: afvoeren is geen officiële anatomische term) ->

<- abductie -> < abductie + exorotatie art humeri en elevatie + laterorotatie scapula >

.. beweeglijkheid in de thoracale wervelkolom ..

<- In de totale beweging is de verhouding abductie : laterorotatie = ± 2 : 1 ->

arm ± 30°afgevoerd

MENU

röntgenfoto van schoudergewrichttracht de verschillende botdelen te herkennen

MENU

• ventrale zijde

• boven zijde (lateraal)

• onder zijde (mediaal)

• dorsale zijde

• dorsale zijde

• ventrale zijde

Aan welke zijde van het gewricht liggen de spieren die de volgende bewegingen maken?

• anteflexie:

• abductie:

• adductie:

• exorotatie:

• retroflexie:

• endorotatie:

EINDE SchoudergordelMENU