1

Beste leden, In dit Klumpke veel aandacht voor de Boom van het Jaar en veranderingen in de commissie vanaf najaar 2016. Veel leesplezier, Christien Pulles Boomgaard van het jaar pag. 1 Commissie Boom van het jaar pag. 2 Pruimendag pag. 3 Europom 2016 pag. 3 Stichting Fruitcultuur Brabant pag. 4 FruitteeltMuseum Kapelle pag. 5 Agenda pag. 8

Boomgaard van het jaar 2016 Beste PGL-ers, Zoals u eerder op onze jaarvergadering heeft kunnen vernemen is de fraaie hoogstamboomgaard “De Loorenhof “ te Welten uitgeroepen tot “Boomgaard van het jaar 2016”. Het betreft een schitterend landschapselement met een door vee begraasde hoogstam -boomgaard inclusief een moestuin en bijenstal, gelegen aan de Geleenbeek en grenzend aan de monumentale Weltermolen.

Bloesempracht in De Loorenhof Zo’n 26 jaar geleden in 1989 vatte dhr. Funs Vandeboorn het plan op om op een braakliggend terrein van de gemeente een hoogstamfruit boomgaard op te richten Funs was in Limburg een van de mensen die zag dat door het massale rooien van de hoogstamfruitbomen een stuk Limburgs cultuurgoed teloor dreigde te gaan. Hij heeft met enkele medestanders een begin gemaakt met het herplanten van een 100-tal oude hoogstam streekrassen in wat nu De Loorenhof heet.

NUMMER 2 JAARGANG 19 juni 2016

2

Op de voorgrond de Jansen van Welten De officiële feestelijke onthulling zal op zondag 21 augustus a.s. om 14.00 uur plaatsvinden. Wij hopen daarbij vele PGL-ers, leden van “De Loorenhof, buurtgenoten en anderen die ons cultureel erfgoed een warm hart toedragen, te mogen ontmoeten. Na de onthulling is het natuurlijk tijd om het glas hierop te heffen en een drankje te nuttigen …. en de fraaie boomgaard met bijenstal, moestuin en bakhuis te bezichtigen en een kijkje nemen in de aangrenzende Weltermolen die dan in bedrijf is. De leden van de Loorenhof geven u graag tekst en uitleg over een en ander. Naar goed gebruik zal ook een stukje ambachtelijke Limburgse vlaai en een glaasje appel- of kersensap van Limburgse streekrassen niet ontbreken. U bent bij deze van harte uitgenodigd, wij waarderen jullie komst ten zeerste. Boomgaard De Loorenhof ligt tegenover de Weltermolen aan de Welterkerkstraat 2, 6419 CR Welten (gemeente Heerlen). Parkeergelegenheid vindt u in een van de straten rond de kerk, bijvoorbeeld: Rector Poelsplein, Weltertuinstraat, of Pijnsweg. De commissie “Boom van het Jaar 2016” Fons Sluijsmans Wiel Leunissen Jean Slijpen

Samenstelling en indeling Commissie “Boom van het jaar” vanaf najaar 2016 Om de continuïteit van deze activiteit beter te waarborgen en tevens de communicatie hierover te verbeteren is op de algemene ledenvergadering van 20 maart jl. te Eckelrade, dit punt geagendeerd en besproken. Het voorstel om Limburg voor deze activiteit (het uitroepen van een fruitboom van het jaar) op te delen in 3 regio’s t.w. Noord, Midden en Zuid en voor die regio’s een commissie te benoemen van minimaal 3 personen die dan zitting nemen in de commissie in hun regio, is daar aangenomen. Inmiddels hebben de hierna volgende personen zich bereid verklaard om in de commissie voor de respectievelijke regio’s plaats te nemen. Limburg Noord (Venlo – Mook): Gert van Elk, John Teunissen, Geert Ambrosius Limburg Midden ( Susteren – Venlo): Frans Voncken, Huub van Thoor, Jack Bosch, Ton Herijgers Limburg Zuid (Eijsden – Susteren): Fons Sluijsmans, Wiel Leunissen, Jean Zuijlen, Jules Janssen, Jean Slijpen Deze indeling heeft als voordeel dat iedere “regio”- commissie slechts een keer in de drie jaar in actie hoeft te komen en dus ruim tijd heeft om geschikte bomen/boomgroepen te verzamelen/nomineren. De volgorde zou dan kunnen zijn: 2017 Midden - Limburg, 2018 Noord - Limburg, 2019 Zuid – Limburg, etc. Ook is afgesproken dat het tijdig initiëren en faciliteren van de eerste voorbereidende bijeenkomst van de betreffende commissie bij het bestuur ligt, evenals het communiceren van de voortgang en resultaten richting de redactie van ‘t Klumpke. (advies aan het bestuur is om direct na de benoeming van de boomgaard van het jaar 2016 (21 augustus) de 1

e voorbereidende

bijeenkomst te initiëren). Met bovenstaande indeling en werkwijze is continuïteit van en de communicatie over het evenement goed gewaarborgd. Met dank aan de PGL- ers die zich beschikbaar hebben gesteld voor de regiocommissies. Hoewel iedere commissie zelf mag bepalen hoe ze, binnen het kader van de vastgestelde criteria,

3

een en ander aanpakken, wil ik graag het eerdere pleidooi van commissielid Gert van Elk meegeven: In 2014 is via de media een oproep gedaan op de bevolking van Noord en Midden Limburg om markante hoogstamfruitbomen met een verhaal aan te dragen. Deze benadering leverde een heel rijke oogst aan inzendingen en verhalen op waarmee de commissie aan de slag kon en PGL erg blij mee is. Mijn advies is dan ook om de Limburgse bevolking permanent te betrekken bij solitaire bomen en het bewustzijn dat die een buitengewoon hoge erfgoedwaarde hebben. Voor de uitstraling en de verbreding van het gedachtegoed van het PGL snijdt het mes dan aan twee kanten. Het is een gespreksonderwerp waarmee PGL zich beeldbepalend op de kaart kan zetten, aldus Gert van Elk.

Met vriendelijke groet, Jean Slijpen

Pruimendag 14 augustus 2016 Dit jaar wordt er wederom de Pruimen - dag georganiseerd door het PGL, deze activiteit zal plaats vinden in de boomgaard van Ger Graus te Ohé en Laak. Twee jaar geleden was het de eerste keer dat het PGL deze activiteit georganiseerd heeft. Het was een succesvolle dag met mooi weer en veel bezoekers. Zondag 14-8-2016 zal dit festijn weer plaats vinden, de gehele dag staat in het teken van de pruim, er zullen diverse stands staan die voor een gezellige sfeer zorgen. De boomgaard van Ger Graus is gevuld met allerlei activiteiten zoals.

Bakken van pruimenvlaai in de mobiele schansenoven. Proeven van pruimenvlaai Determineren van pruimen soorten Pruimen verkoop Wijn proeverij Proefwijngaard Kestor Mandenvlechter Vogelwacht Likeur makerij Velt – Ecologisch tuinieren Pruimen-ijs Mandenvlecht(st)er Imker PGL informatie stand Rondleidingen door de Boomgaard Kinderspeelhoek Gepaste muziek Wij vertrouwen erop dat wij dit jaar veel PGL – leden mogen ontmoeten op deze dag. De boomgaard van Ger Graus is gelegen aan de Contelmostraat te Ohé en Laak richting dijk, de pruimen - dag zal aangegeven zijn met borden. Aanvang 11.00 uur Ger Graus PGL - Limburg

Europom 2016 23-25 september Het Pomologisch Genootschap Limburg ontving dit jaar wederom een uitnodiging om deel te nemen aan Europom 2016. Deze Europese tentoonstelling van met name appels en peren wordt sedert 1989 jaarlijks in een ander land gehouden. Afgelopen jaar was dat in België en gaf het PGL als vertegenwoordiger van Nederland in Alden Biesen acte de préséance. Een thuiswedstrijd dus. Dit jaar wordt Europom ook relatief dichtbij gehouden, in Luxemburg. Binnen het bestuur is overleg geweest en zijn de verschillende voorzitters van de werkgroepen gepolst om na te gaan of er genoeg belangstelling was. Dat bleek het geval en er is een kleine delegatie samengesteld om het PGL in Luxemburg te vertegenwoordigen. De organisatie is in handen van ‘Hëllef fir d’Natur/natur & ëmwelt’ . U kunt hen ook terugvinden op internet: (http://www.naturemwelt.lu). Deze organisatie zal gastheer zijn van vrijdag 23 tot en met zondag 25 september 2016. Het feit dat Europom relatief vroeg valt heeft te maken met het feit dat zij onderdeel zal zijn van Oekofoire, (www.oekofoire.lu), de grootste ecologische tentoonstelling in de grotere omgeving met meer dan 10 000 bezoekers in 3 dagen. De locatie is Luxexpo, Luxemburg/Kirchberg

4

(www.luxexpo.lu) en de openingstijden zijn op vrijdag van 14 tot 19 uur, op zaterdag van 10 tot 19 uur en zondag van van 14 tot 18 uur. U kunt tijdens deze drie dagen niet alleen de stand het het fruit van het PGL bewonderen, maar ook dat van meer dan 9 Europese landen. De moeite waard om naar Luxemburg af te zakken. De secretaris

Stichting Fruitcultuur Brabant In Brabant is een nieuwe fruitclub opgericht met de naam Stichting Fruitcultuur Brabant. Na een aantal vergaderingen met een voorlopig bestuur over de gestelde doelen, zoals de hoogstam fruitboom of liever nog de hoogstamboomgaard meer in de belangstelling te brengen, werd er eensgezind vastgesteld om hier de schouders onder te zetten. Ook andere doelen zoals determineren, inventariseren wat in Brabant nog aanwezig is, hebben we echte streekrassen, het organiseren van een entdag, misschien een lezing en excursies, geven voldoende aandachtspunten om naar buiten te treden. Dit is gebeurd op zondag 18 oktober 2015 in de Philips Fruittuin in Eindhoven. In de jaren 30 van de vorige eeuw begon de Philips Fruittuin als een werkverschaffingsproject in moeilijke tijden. Om fabrieksarbeiders hun baan te laten houden plantte Anton Philips op een stuk familiegrond een boomgaard aan. Het telen leverde arbeidsplaatsen op en het fruit zorgde voor een lager ziekte verzuim. Van de oorspronkelijke aanplant is niet veel over, maar tegenwoordig is Carlos Faas de fruitkweker op deze locatie met 12 hectare moderne appel en peren rassen. Hij heeft de boomgaard uitgebreid met een landwinkel en een pannekoek restaurant. Op deze mooie plek mocht Stichting Fruitcultuur Brabant een eerste fruitdag organiseren. Met 150 rassen appels en peren in mandjes kregen de ongeveer 1000 bezoekers een mooi pallet fruit voorgeschoteld. Hennie Rossel was bereid gevonden om fruit te determineren en een leuke vondst bleek de Zoete Princes Noble. Uit Belgie was Vincent Turkelboom afgereisd met een zeer grote collectie oude fruitboeken en waar nodig gaf hij de bezoekers uitleg over snoeien, ziekten en plagen, onderstamkeuze en vele andere fruitvragen.

Wouter den Boer verzorgde enkele lezingen, de firma Vos uit Sprang Capelle stond met een standje gereedschap, Food for Bees was aanwezig en twee stands met fruit gerelateerde hapjes. Buiten was voor de kinderen een prachtige poppenkast aanwezig , er werd op ambachtelijke wijze appelsap geperst waarvan de bezoekers mochten proeven. De hoogstam brigade van het Groene Woud gaf voorlichting over snoeien en landschapsinrichting en er werden fruitboompjes verkocht.

Mede door het mooie weer konden we terugkijken op een zeer geslaagde dag die zeker ergens in Brabant vervolg zal krijgen. Ger van Santvoort

5

Persberichten FruitteeltMuseum Kapelle Expositie:

Langs het tuinpad van mijn vader Hoe ziet het leven van de fruitteler van vroeger eruit? Wat gebeurt er in de boomgaard, wanneer gaat hij snoeien, wanneer kan hij oogsten? De wisselexpositie “Langs het tuinpad van mijn vader” gaat over het leven en de werkzaamheden van een fruitteler. Met foto’s, voorwerpen en werktuigen wordt het dagelijks leven van de fruitteler verteld. De werkzaamheden in de fruitteelt tijdens de seizoenen worden uitgelicht, zoals het snoeien, het enten, het plukken, het veilen, het inplanten etc.. Kortom alles wat op het tuinpad van de fruitteler tegenkomt wordt zoveel mogelijk uitgelicht. In het museumcafé hangen schilderijen over fruit die door de museumvrijwilligers zijn gemaakt. In de museumtuin staan vele soorten fruitbomen, ruim 150 vergeten oude rassen appels en peren, in vele snoeivormen te zien. Kortom: er valt heel wat te beleven in het Fruitteeltmuseum. Het Fruitteeltmuseum is geopend van dinsdag t/m zaterdag van 13.00-17.00 uur. Zie www.fruitteeltmuseum.nl.

Het Fruitteeltmuseum aan de Annie

M.G.Schmidtsingel 1 in Kapelle is geopend van

dinsdag t/m zaterdag van 13.00-17.00 uur, in juli

en augustus van maandag t/m zaterdag 11.00-

17.00 uur. tel: 0113-344904, email

info@fruitteeltmuseum.nl.,www.fruitteeltmuseum.nl

Fruitteeltroute op de fiets

Op zaterdag 13 augustus vindt op de Bevelanden de Fruitteeltroute plaats. Een fietsroute van 35 km in de omgeving van Kapelle voert langs fruittelers die de hedendaagse teelt van fruit laten zien en laten beleven. De start is tussen 9.00 en 12.00 uur vanuit het Fruitteeltmuseum en de kosten zijn € 6,00 p.p. of € 12,00 voor gezin met 2 kinderen. Tijdens de Fruitteeltroute fietst u langs en door de fruitboomgaarden in de omgeving van Kapelle en is er op de fruitteeltbedrijven veel te zien en te beleven.Fruittelers laten o.a. zien hoe het fruit wordt geplukt, gesorteerd, opgeslagen en gekoeld. Ook worden enkele nieuwe technieken en materialen gedemonstreerd die hedendaags in de fruitteelt worden toegepast. Zo worden vele

soorten plukmachines, de nieuwste soort milieuvriendelijke boomgaardspuit, perceeluitzetting per satelliet, de druppelbevloeiing en het gebruik van het hagelkanon uitgebreid toegelicht. Naast de voorlichting in de fruitteelt worden films over diverse teelten vertoond en zijn er tentoonstellingen, markten en oude ambachten, zoals wijn- en biermakerij, houtbewerking, appelschilwedstrijd en de imkerij te zien. De fruitteeltroute is 35 km lang en start op zaterdag 13 augustus tussen 9.00 en 12.00 uur vanuit het Fruitteeltmuseum.

Vraag en Aanbod Veilingkisten te koop 55x36x36 cm € 4,00 per kist Ger Graus 0475-552067

gjgraus@onsbrabantnet.nl

6

Agenda PGL 2016

- 20 maart jaarvergadering - 10 april Voorjaarswandeling (educatief karakter hoogstam) - 17 april Horst ad Maas: bijen en natuurmarkt - 24 april Vilt: Bloesemparade - 24 april open dag Ophovernerhof - 24 april enten, Velt (B) Juni: workshops chutneys maken - 12 juni Bijenmarkt Nistelrode - 3 juli Natuurmarkt IVN Schinnen Landgoed Wolfhagen, Adres Wolfhagen 121-123 Schinnen aanvang 11.00 uur - 10 juli Alden Biesen: kersendag - 7 augustus Einighausen, Oude ambachten - 14 augustus Ohé en Laak: pruimendag bij Ger Graus - 21 augustus Loorenhof Heerlen/Welten - 4 september Preuve Festival Vaeshartelt Gaat NIET door - 11 september Smaakmarkt Beesel - 11 september landdag Mesch - 23 t/m 25 september Europom, Luxemburg - 1 oktober Workshop determineren - 9 oktober Appeldag Einderhoof - eind oktober persdag bij familie Leesens - 5 november Hubertusmarkt in Gulpen

Kopij Mailt u wel eens stukken aan de redactie? Stuur dan losse tekst in Word en losse foto’s op jpeg-formaat. Graag “platte tekst” aanleveren, dus geen opmaakopties als dubbele regelafstand, etc.

PDF bestanden kunnen NIET worden geplaatst. En foto’s NIET in de tekst opnemen. Alvast bedankt!

Insturen Kopij Kopij opsturen voor 27 augustus 2016. Graag de kopij op sturen naar het redactieadres, met de volgende e-mail adres: Christien Pulles: nieuwsbrief@pgl.nu

Website PGL U kunt oude Klumpkes bekijken in het archief. Daarvoor is de gebruikersnaam: PGL en het wachtwoord archief. ADRESSEN WERKGROEPEN

Evenementen Wil Ramaekers, evenementen@pgl.nu

Inventarisatie en enten John Teunissen tel 0495-533395 Jack Bosch, tel 0475-561921 inventarisatie@pgl.nu Gastronomie Vacature Interim Mevr. Even gastronomie@pgl.nu Fruit en sapverwerking Ger Graus, sapverwerking@pgl.nu

Publiciteit en pr Tom Lemmerling, tel:043-4581910 Ronald Spits, publiciteit@pgl.nu

Excursies Rosi Beltgens, excursie@pgl.nu Kersendag Fons Sluysmans, kersendag@pgl.nu Redactie Klumpke Christien Pulles, nieuwsbrief@pgl.nu

Ledenadministratie ledenadministratie@pgl.nu

Pomologisch Genootschap Limburg Steenstraat 13 6141AS Limbricht info@pgl.nu www.pgl.nu

Redactieadres Christien Pulles Meidoorn 129 6226 WH Maastricht nieuwsbrief@pgl.nu

Secretaris Bert Jorritsma Steenstraat 13 6141 AS Limbricht secretariaat@pgl.nu