BLOK 8 PROJECT: Aquariums · Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten...
Transcript of BLOK 8 PROJECT: Aquariums · Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten...
177Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 PROJECT: Aquariums
Start op: Klaar op:
Materiaal: pc of tablet, kleurpotloden, ZRM
a SOORTEN VISSEN
Er zijn zoetwatervissen en zoutwatervissen. Daarom is ook niet elk aquarium geschikt voor elke vis! We nemen vier vissen onder de loep. Als je alle opdrachten goed uitvoert, kom je de namen van de vier vissen te weten en ontdek je in welk aquarium elke vis thuishoort.
Vis 1:
Vis 2: Vis 3: Vis 4:
1 Zout of zoet water?
Sommige vissen leven in de zee, andere in rivieren en meren. Zoek de ontbrekende cijfers op www.hidrodoe.be en vul het onderstaande schema verder aan.
Aarde
% water
% zout
Vis 1 Vis 2
Vis 3 Vis 4
.
. ijs
% zoet
.
. geschikt voor
drinkwaterbevoorrading
(kraantjeswater)
% land
= miljard km3
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 1 van 18
178 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten
Datum: Nr.: Naam:
b VISSENKRAKERS – Ontdek de naam van de vier vissen en schrijf ze in het kader op de vorige bladzijde.
Waar zwemmen deze vissen? Geef elke vis de juiste letter en schrijf eronder waar ze leven.
Dit weet je: • Vis X kijkt naar links. • Vis K woont in het Tanganyikameer en is een
frontosa. • De vis uit de zee is een anemoonvis en staat
niet vlak naast de vis uit de rivier. • De anemoonvis is niet vis P.
Kleur de staart en het lijf van deze vissen en noteer de naam eronder. Dit weet je: • De anemoonvis staat rechts naast de maanvis. • Het lijf met de oranje strepen hoort bij de
oranje staart • Het blauwe lijf is dat van de picasso doktersvis
en staat links van het grijze lijf. • De oranje en de gele staart staan niet naast
elkaar. • Het grijze lijf van de maanvis hoort bij de
zwarte staart.
c AQUARIUMS IN VERSCHILLENDE VORMEN
Het is belangrijk om de inhoud van het aquarium te kennen. Bereken het volume van de verschillende modellen en noteer de inhoud telkens in liter in de laatste kolom.
Vorm Berekening Inhoud
1 ribbe = 40 cm
l = 2 mb = 7,5 dmh = 55 cm
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 2 van 18
179Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
Vorm Berekening Inhoud
h = anderhalve meter
Regelmatige achthoek
2 cm
2,4
cm
Oppervlakte= 8 × oppervlakte driehoek= 8 × ((2 cm × 2,4 cm) : 2)= 8 × 2,4 cm²= 19,2 cm²
De afstand van het middelpunt van de regelmatige veelhoek tot de zijde wordt ook apothema genoemd. Hier is het apothema 2,4 cm.
d = 0,9 mh = 1,2 m
1,3 m
2,3 m
1,1 m
3 dm
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 3 van 18
180 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten
Datum: Nr.: Naam:
d INHOUD VAN HET AQUARIUM – Ontdek welke inhoud het aquarium minstens moet hebben voor elk van deze vier vissen. Vul eerst de inhoud en daarna de vorm van het aquarium (zie oefening c) in.
2 300
1 170
1 810
2 550
3 000 1 460 1 270 2 100 1 620
Minimum aantal liter
Aquarium
e FILTEREN EN WATER VERVERSEN – Lees de onderstaande tekst en vul de tabel verder aan.
In een aquarium wordt het water heel snel vuil en moet er dus gefilterd worden. Bij de minimumcapaciteit van de filter gaat de volledige inhoud twee keer per uur door de filter. Daarnaast moet je om de drie weken 1/3 van het water verversen.
Aquarium
Totale inhoud in
liter(tot op 1 l)
Totale aantal liter (tot op 1 l) verversen om de drie
weken
Totale aantal liter (tot op 1 l)
kraantjeswater per jaar, exclusief
de eerste keer vullen
Aantal liter water per uur door de filter
Aantal liter water per seconde
door de filter
Kubusvormig
Balkvormig
Zeshoekig prisma
Cilindervormig
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 4 van 18
181Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
f WATER IS KOSTBAAR.
Lees met een partner het artikel over kostbaar water op deze website: https://www.hidrodoe.be/over-water/wat-is-water/kostbaar-water.
Breng verslag uit aan de rest van de klas.
Dit kun je vertellen: waarom water binnenkort misschien wel kostbaarder is dan goud of diamanten; waarom ons drinkwater erg schaars is; wat de vijf oorzaken van waterschaarste zijn.
Dit bereken je met je ZRM.• Hoeveel zoet water is er op onze planeet aanwezig? Druk uit in km³ of m³.
Wat kun je besluiten als je het waterverbruik per jaar bekijkt van de verschillende aquariums?
Spring jij zuinig om met water? Noteer drie dingen die jij heel bewust doet.
Wat kan nog beter?
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 5 van 18
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 6 van 18
169Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 Verrijking 2
Loe wil heel graag een zwembad in de tuin. Papa ziet dat ook wel zitten, maar Loe moet helpen! Als Loe de opdrachten van haar ouders juist kan berekenen, zou het zwembad er wel eens echt kunnen komen...
a Afmetingen van het zwembad
De tuin van Loe is 16 m breed en heeft een oppervlakte van 128 m². Het zwembad mag maximaal 21 % van de totale tuinoppervlakte bedragen. TIP: Houd daar rekening mee bij het afronden!
Je weet dat de breedte van het zwembad 4,5 m is. Elke afmeting wordt afgerond tot op een halve meter.
1 Bereken de lengte en de totale omtrek.
De totale omtrek bedraagt:
2 Teken hieronder een schets van het zwembad op schaal 1 : 100.
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 7 van 18
170 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
b Hoe diep moet er worden gegraven?
Het zwembad heeft een volume van 49,5 m³.
1 Hoe diep moet er gegraven worden?
2 Hoeveel m³ zand zal er dan moeten worden uitgegraven?
Soortelijk gewicht is het gewicht dat een bepaalde hoeveelheid van dat materiaal heeft. Bijvoorbeeld: het s.g. van water is 1 kg/m³. Dat wil zeggen dat 1 l water juist 1 kg weegt.
3 Bereken het soortelijk gewicht van die zandpartij. Het s.g. van zand is 1 600 kg/m³.
c Het zwembad vullen
Omdat Loe allergisch is aan chloor, moet het water vaak ververst worden. Om het water te verversen, heeft papa het idee om met vier kranen te werken.
Als kraan 4 helemaal openstaat en de andere drie kranen dicht zijn, duurt het 1 uur voordat het zwembad volledig gevuld is. Staat alleen kraan 2 open, dan duurt het 2 uur, en staat alleen kraan 3 open, dan duurt het 3 uur. Als alle vier de kranen openstaan, is het bad op dertig minuten gevuld.
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 8 van 18
171Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
Voer eerst de onderstaande opdrachten uit:
1 Kraan 2 en 3 staan open, kraan 1 en 4 dicht. Hoelang duurt het om het volledige zwembad te vullen?
TIP: Zoek het kgv van de tijden die beide kranen nodig hebben en werk van daaruit verder.
Kraan 2 kan op die tijd baden vullen.
Kraan 3 kan op die tijd baden vullen.
Dat zijn samen dus baden.
Het volledige zwembad 1 keer vullen met die kranen duurt dus .
2 Kraan 3 en 4 staan open, kraan 1 en 2 dicht. Hoelang duurt het om het volledige zwembad te vullen?
TIP: Zoek het kgv en hoeveel keer het zwembad in die tijd gevuld zou geraken.
3 Wanneer enkel kraan 1 openstaat, duurt het waarschijnlijk wat langer. Hoelang moet je dan wachten voordat het zwembad volledig gevuld is?
TIP: Je weet hoelang de vier kranen er samen over doen en je weet hoelang de tweede, derde en vierde erover doen. Beredeneer hoelang de eerste kraan erover doet wanneer die alleen openstaat. Je kunt ook uitdrukken met een breuk welk deel van het zwembad door elke kraan op die tijd wordt gevuld. Het ontbrekende deel wordt dan door de ontbrekende kraan gevuld.
Vervolledig nu deze tabel. – betekent dat de kraan gesloten is. + geeft aan dat ze openstaat.
Kraan 1 Kraan 2 Kraan 3 Kraan 4Benodigde tijd om het zwembad
te vullen
+ + − +
+ + + −
+ − + +
− + − +
− − + +
− + + − 72 minuten
+ + + +
+ − − − 360 minuten
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 9 van 18
172 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
d Papa wil graag elke week een andere combinatie van kranen openzetten. Hoeveel weken kan hij dat doen zonder een combinatie te gebruiken die al eerder aan bod kwam?
Antwoord:
e De totale kostprijs zal ongeveer € 18 000 bedragen. Kon het gezin voldoende sparen voor het zwembad?
Het gezin spaart al zes jaar voor dat zwembad. Nadat de interest telkens is toegevoegd, sparen ze elk jaar € 1 000 op de spaarrekening. Vul de volgende tabel verder aan en bereken zo hun kapitaal na die zes jaar.
Kapitaal Interestvoet per jaar Bedrag van de interest Nieuw kapitaal
€ 12 500 1,4 %
1,3 %
1,21 %
1,02 %
1 %
1,1 %
Antwoord:
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 10 van 18
173Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 Verrijking 3
a Vul het juiste maatgetal of de juiste inhoudsmaat in.
Samen 150 In totaal 2 000
dm³ of 1 1 600 of 1,6
10 75
b Vul alle ontbrekende cijfers in, zodat de deelbaarheid van het getal klopt.
Is deelbaar door à 3 4 25 2 9
. . . . 5 X X X
. . . 3 . . X X X X X
. . 0 X X X
. 1 . . X X
. . . . X X X X X
3 8 . . . X X X
. . . . 6 X X X X
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 11 van 18
174 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
c Teken een gelijkvormige figuur die 3 keer zo klein is.
d Bereken het volume in cm³.
13,5 cm
300 mm
1 dm 6 m
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 12 van 18
175Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
e Bereken het volume in cm³.
r = 50 mm
0,8 dm
1 Naam van de ruimtefiguur:
2 Bereken de oppervlakte van het grondvlak.
3 Hoogte van de figuur:
4 Bereken het volume in cm³. (Vermenigvuldig de oppervlakte van
het grondvlak met de hoogte.)
1 Naam van de ruimtefiguur:
2 Bereken de oppervlakte van het grondvlak.
3 Hoogte van de figuur:
4 Bereken het volume in cm³.
f Geld sparen op de bank
De interestvoet is altijd op jaarbasis berekend. Als de tijd korter of langer is, moet je de interest in die verhouding berekenen.
1 Hoeveel % bedraagt de interestvoet?
Een voorbeeld:
Het kapitaal bedraagt € 10 000, de tijd 6 maanden, en het nieuwe kapitaal is € 10 150. • Er is 150 euro bij het kapitaal gekomen.• Je weet dat de interest op 1 jaar tijd het dubbel is van de interest op 6 maanden.
Dus: 2 × € 150 = € 300. • Om de interestvoet te zoeken, deel je het nieuwe kapitaal door het beginkapitaal:
€ 10 300 : € 10 000 = 1,03. → Je weet nu dat de interestvoet 3 % bedroeg!
2,5 cm
4,5 cm
6 cm
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 13 van 18
176 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
Kapitaal Interestvoet Tijd Nieuw kapitaal
€ 10 000 3 % 6 maanden
€ 10 1502 × € 150 = € 300
10 300 : 10 000 = 1,03 → 3%
Bereken de interestvoet! Gebruik de werkwijze uit het voorbeeld.Reken uit met je ZRM.
Beginkapitaal Interestvoet Tijd Nieuw kapitaal
€ 50 000 6 maanden € 50 425
€ 70 000 3 maanden € 70 350
€ 75 000 1 jaar € 76 425
€ 80 500 9 maanden € 83 639,50
€ 90 250 8 maanden € 92 175,33
2 Bereken het kapitaal.
Een voorbeeld:
• De tijd is 1 jaar. Je hebt een beginkapitaal van € 10 000. De interestvoet bedraagt 2,5 %. Na 12 maanden heb je € 10 250 nieuw kapitaal. Je kreeg 250 euro interest.
• De tijd is minder dan 1 jaar. Is de tijd bijvoorbeeld maar 4 maanden, dan heb je geen € 250 interest, maar slechts 4/12 of 1/3 van
dat bedrag. (4/12 van 250 is 83,33.) De interest bedraagt dan € 83,33.
• De tijd is langer dan 1 jaar. Is de tijd langer dan één jaar? – Je telt de interest na één jaar bij het beginkapitaal. – Je neemt het nieuwe kapitaal om de resterende interest te berekenen.
Bereken het nieuwe kapitaal met je ZRM.
BeginkapitaalInterestvoet
per jaar Tijd Nieuw kapitaal
€ 25 100 3,4 % 4 maanden
€ 27 000 2,3 % 1,5 jaar
€ 29 950 1,8 % 2 jaar
€ 35 150 0,6 % 6 maanden
€ 42 750 1,5 % 15 maanden
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 14 van 18
165Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 Verrijking 1
We spelen een spelletje mastermind1, waarbij je de juiste smileycombinatie moet zoeken! Na elke oefening (a, b en c) krijg je een tip die je zal helpen om op het einde de gekleurde smileys in de juiste volgorde te plaatsen.
a Verzamelsmileys
1 Zet de volgende getallen in het juiste vak: 25, 32, 46, 85, 44, 16, 8, 2, 1, 9, 12, 76, 86. Kleur de smileys en de doorsneden in de juiste kleuren.
Rode smiley: even getallen – Blauwe smiley: getallen tussen 1 en 50
2 Zet de volgende getallen in het juiste vak: 3, 9, 18, 13, 12, 7. Kleur de smileys en de doorsneden in de juiste kleuren.
Rode smiley: priemgetallen – Gele smiley: getallen deelbaar door 3
Noot:
1 Voor meer uitleg, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Mastermind.
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 15 van 18
166 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
3 Zet de volgende getallen in het juiste vak: 3, 18, 72, 27, 21, 24, 48, 81 Kleur de smileys en de doorsneden in de juiste kleuren.
Rode smiley: getallen deelbaar door 3 Blauwe smiley: getallen deelbaar door 9 Gele smiley: getallen deelbaar door 6
Bedenk nu zelf zes getallen en schrijf die op de juiste plaats.
Bedenk ook nog zes getallen die je nergens kunt plaatsen.
Wat kun je over die getallen zeggen?
Waar of niet waar? Zet een kruisje in de juiste kolom.
waar niet waar
Alle getallen die deelbaar zijn door 6 zijn ook deelbaar door 3.
Alle getallen > 6 die deelbaar zijn door 6 zijn ook deelbaar door 9.
Alle getallen > 9 die deelbaar zijn door 3 zijn ook deelbaar door 6 of 9.
Elk getal dat deelbaar is door 9 is ook deelbaar door 3.
Er zijn geen getallen die niet deelbaar zijn door 3, 6 of 9.
Zet een kruisje bij de kleur van de vakken van de verzamelsmileys die leeg blijven.
blauw geel rood paars oranje groen
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 16 van 18
167Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
Dit is de eerste tip om de juiste smileycombinatie te vinden:
Hoeveel stellingen waren niet waar? Hoeveel vakken blijven leeg in de smileys van oefening 1, 2 en 3?
2 3 4 2 3 4
Bekijk de smileycombinatie en pas de tips toe. Een wit bolletje betekent dat een smiley de juiste kleur heeft; een zwart bolletje betekent dat een smiley de juiste kleur heeft én op de juiste plaats staat.
b De smiley 7-truc
Je kent de deelbaarheid door 2, 5, 10, 25, 50, 100, 1 000, 3 en 9. Maar wist je dat er ook een trucje bestaat om te weten of een getal deelbaar is door 7?
Bekijk het uitgewerkte voorbeeld Het getal is 37 632. We starten met de 2 en verdubbelen de 2: dat wordt dan 42.
3 7 6 3 2
−4 2
3 7 5 9 0
−1 8 9
3 5 7 0
−1 4 7
2 1 0
21 is deelbaar door 7
Los op door de truc toe te passen.
Is 398 886 deelbaar door 7? ja / nee Controleer op een kladblad.
Het quotiënt is .
Is 3 982 825 deelbaar door 7? ja / neeControleer op een kladblad.
Het quotiënt is .
Je schrijft het laatste cijfer van het getal over, zet er het dubbel voor en trekt dat getal dan van het eerste af. Het laatste cijfer is dan altijd een 0. Die mag je schrappen. Herhaal dat totdat het verschil een getal < 100 is. Als dat getal deelbaar is door 7, dan is het hele getal ook deelbaar door 7.
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 17 van 18
168 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
Dit is je tweede tip om tot de juiste smileycombinatie te komen.
Was het getal 3 982 825 in de vorige oefening deelbaar door 7?
ja nee
c Vul de eigenschappen van de verzamelingen in.
deelbaar door
deelbaar door
Dit is de derde tip die je helpt om de juiste smileycombinatie te achterhalen. Je kunt nu de vier juiste smileys in de juiste volgorde zetten. Ben je nog niet helemaal zeker, bekijk dan de vorige twee tips opnieuw!
Wat is het product van de drie getallen die je noteerde bij oefening c (eigenschappen van de verzamelingen)?
60 80
Kleur de smileys op de juiste manier:
85
100 80 3648
811545215
7692
111
60120
deelbaar door
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 18 van 18
177Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 PROJECT: Aquariums
Start op: Klaar op:
Materiaal: pc of tablet, kleurpotloden, ZRM
a SOORTEN VISSEN
Er zijn zoetwatervissen en zoutwatervissen. Daarom is ook niet elk aquarium geschikt voor elke vis! We nemen vier vissen onder de loep. Als je alle opdrachten goed uitvoert, kom je de namen van de vier vissen te weten en ontdek je in welk aquarium elke vis thuishoort.
Vis 1:
Vis 2: Vis 3: Vis 4:
1 Zout of zoet water?
Sommige vissen leven in de zee, andere in rivieren en meren. Zoek de ontbrekende cijfers op www.hidrodoe.be en vul het onderstaande schema verder aan.
Aarde
% water
% zout
Vis 1 Vis 2
Vis 3 Vis 4
.
. ijs
% zoet
.
. geschikt voor
drinkwaterbevoorrading
(kraantjeswater)
% land
= miljard km3
anemoonvis picasso doktersvis maanvis frontosa
70
97,5 2,5
2 13 3
30
1,4
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 1 van 18
178 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten
Datum: Nr.: Naam:
b VISSENKRAKERS – Ontdek de naam van de vier vissen en schrijf ze in het kader op de vorige bladzijde.
Waar zwemmen deze vissen? Geef elke vis de juiste letter en schrijf eronder waar ze leven.
Dit weet je: • Vis X kijkt naar links. • Vis K woont in het Tanganyikameer en is een
frontosa. • De vis uit de zee is een anemoonvis en staat
niet vlak naast de vis uit de rivier. • De anemoonvis is niet vis P.
Kleur de staart en het lijf van deze vissen en noteer de naam eronder. Dit weet je: • De anemoonvis staat rechts naast de maanvis. • Het lijf met de oranje strepen hoort bij de
oranje staart • Het blauwe lijf is dat van de picasso doktersvis
en staat links van het grijze lijf. • De oranje en de gele staart staan niet naast
elkaar. • Het grijze lijf van de maanvis hoort bij de
zwarte staart.
c AQUARIUMS IN VERSCHILLENDE VORMEN
Het is belangrijk om de inhoud van het aquarium te kennen. Bereken het volume van de verschillende modellen en noteer de inhoud telkens in liter in de laatste kolom.
Vorm Berekening Inhoud
1 ribbe = 40 cm
l = 2 mb = 7,5 dmh = 55 cm
64 l
oppervlakte grondvlak × h
oppervlakte grondvlak × h
= 4 dm × 4 dm × 4 dm
= 20 dm × 7,5 dm × 5,5 dm
= l × b × h
= l × b × h
= 64 dm3 = 64 l
= 825 dm3 = 825 l
825 l
rivier
picasso doktersvis
meer
maanvis
zee
anemoonvis
PK X
gebl grzw or
or
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 2 van 18
179Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
Vorm Berekening Inhoud
h = anderhalve meter
Regelmatige achthoek
2 cm
2,4
cm
Oppervlakte= 8 × oppervlakte driehoek= 8 × ((2 cm × 2,4 cm) : 2)= 8 × 2,4 cm²= 19,2 cm²
De afstand van het middelpunt van de regelmatige veelhoek tot de zijde wordt ook apothema genoemd. Hier is het apothema 2,4 cm.
d = 0,9 mh = 1,2 m
1,3 m
2,3 m
1,1 m
3 dm
6,435 l
27 l
763,02 l
volume: 63,585 dm2 × 12 dm = 763,02 dm3
= 63,585 dm2
= 4,5 dm × 4,5 dm × 3,14
r × r × π
oppervlakte grondvlak
oppervlakte grondoppervlak × h
3 dm × 3 dm × 3 dm = 27 dm3 = 27 l
= oppervlakte grondoppervlak
Volume: 4,29 m2 x 1,5 m = 6,435 m3
l × b × h
Oppervlakte basis: 6 x (1,3 m x 1,1 m : 2) = 4,29 m2
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 3 van 18
180 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten
Datum: Nr.: Naam:
d INHOUD VAN HET AQUARIUM – Ontdek welke inhoud het aquarium minstens moet hebben voor elk van deze vier vissen. Vul eerst de inhoud en daarna de vorm van het aquarium (zie oefening c) in.
2 300
1 170
1 810
2 550
3 000 1 460 1 270 2 100 1 620
Minimum aantal liter
Aquarium
e FILTEREN EN WATER VERVERSEN – Lees de onderstaande tekst en vul de tabel verder aan.
In een aquarium wordt het water heel snel vuil en moet er dus gefilterd worden. Bij de minimumcapaciteit van de filter gaat de volledige inhoud twee keer per uur door de filter. Daarnaast moet je om de drie weken 1/3 van het water verversen.
Aquarium
Totale inhoud in
liter(tot op 1 l)
Totale aantal liter (tot op 1 l) verversen om de drie
weken
Totale aantal liter (tot op 1 l)
kraantjeswater per jaar, exclusief
de eerste keer vullen
Aantal liter water per uur door de filter
Aantal liter water per seconde
door de filter
Kubusvormig
Balkvormig
Zeshoekig prisma
Cilindervormig
60 l 800 l 350 l 700 l
kubus balk prisma cilinder
64 21 357 128 0,04
825 275 4 675 1 650 0,46
405 135 2 295 810 0,23
763 254 4 318 1 526 0,42
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 4 van 18
181Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsprojecten © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
f WATER IS KOSTBAAR.
Lees met een partner het artikel over kostbaar water op deze website: https://www.hidrodoe.be/over-water/wat-is-water/kostbaar-water.
Breng verslag uit aan de rest van de klas.
Dit kun je vertellen: waarom water binnenkort misschien wel kostbaarder is dan goud of diamanten; waarom ons drinkwater erg schaars is; wat de vijf oorzaken van waterschaarste zijn.
Dit bereken je met je ZRM.• Hoeveel zoet water is er op onze planeet aanwezig? Druk uit in km³ of m³.
Wat kun je besluiten als je het waterverbruik per jaar bekijkt van de verschillende aquariums?
Spring jij zuinig om met water? Noteer drie dingen die jij heel bewust doet.
Wat kan nog beter?
35 000 000 km3
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 5 van 18
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 6 van 18
169Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 Verrijking 2
Loe wil heel graag een zwembad in de tuin. Papa ziet dat ook wel zitten, maar Loe moet helpen! Als Loe de opdrachten van haar ouders juist kan berekenen, zou het zwembad er wel eens echt kunnen komen...
a Afmetingen van het zwembad
De tuin van Loe is 16 m breed en heeft een oppervlakte van 128 m². Het zwembad mag maximaal 21 % van de totale tuinoppervlakte bedragen. TIP: Houd daar rekening mee bij het afronden!
Je weet dat de breedte van het zwembad 4,5 m is. Elke afmeting wordt afgerond tot op een halve meter.
1 Bereken de lengte en de totale omtrek.
De totale omtrek bedraagt:
2 Teken hieronder een schets van het zwembad op schaal 1 : 100.
20 m
5,5 cm
4,5
cm
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 7 van 18
170 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
b Hoe diep moet er worden gegraven?
Het zwembad heeft een volume van 49,5 m³.
1 Hoe diep moet er gegraven worden?
2 Hoeveel m³ zand zal er dan moeten worden uitgegraven?
Soortelijk gewicht is het gewicht dat een bepaalde hoeveelheid van dat materiaal heeft. Bijvoorbeeld: het s.g. van water is 1 kg/m³. Dat wil zeggen dat 1 l water juist 1 kg weegt.
3 Bereken het soortelijk gewicht van die zandpartij. Het s.g. van zand is 1 600 kg/m³.
c Het zwembad vullen
Omdat Loe allergisch is aan chloor, moet het water vaak ververst worden. Om het water te verversen, heeft papa het idee om met vier kranen te werken.
Als kraan 4 helemaal openstaat en de andere drie kranen dicht zijn, duurt het 1 uur voordat het zwembad volledig gevuld is. Staat alleen kraan 2 open, dan duurt het 2 uur, en staat alleen kraan 3 open, dan duurt het 3 uur. Als alle vier de kranen openstaan, is het bad op dertig minuten gevuld.
4,5 m × 5,5 m × ... = 49,5 m3
Dus 49,5 : 24,75 = 2 → 2 m diep
Er zal 49,5 m3 moeten worden uitgegraven.
1 600 kg → 1 m3 Het is niet 1 m3 maar 49,5 m3
1 600 × 49,5 = 79 200 → 79 200 kg of 79,2 ton
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 8 van 18
171Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
Voer eerst de onderstaande opdrachten uit:
1 Kraan 2 en 3 staan open, kraan 1 en 4 dicht. Hoelang duurt het om het volledige zwembad te vullen?
TIP: Zoek het kgv van de tijden die beide kranen nodig hebben en werk van daaruit verder.
Kraan 2 kan op die tijd baden vullen.
Kraan 3 kan op die tijd baden vullen.
Dat zijn samen dus baden.
Het volledige zwembad 1 keer vullen met die kranen duurt dus .
2 Kraan 3 en 4 staan open, kraan 1 en 2 dicht. Hoelang duurt het om het volledige zwembad te vullen?
TIP: Zoek het kgv en hoeveel keer het zwembad in die tijd gevuld zou geraken.
3 Wanneer enkel kraan 1 openstaat, duurt het waarschijnlijk wat langer. Hoelang moet je dan wachten voordat het zwembad volledig gevuld is?
TIP: Je weet hoelang de vier kranen er samen over doen en je weet hoelang de tweede, derde en vierde erover doen. Beredeneer hoelang de eerste kraan erover doet wanneer die alleen openstaat. Je kunt ook uitdrukken met een breuk welk deel van het zwembad door elke kraan op die tijd wordt gevuld. Het ontbrekende deel wordt dan door de ontbrekende kraan gevuld.
Vervolledig nu deze tabel. – betekent dat de kraan gesloten is. + geeft aan dat ze openstaat.
Kraan 1 Kraan 2 Kraan 3 Kraan 4Benodigde tijd om het zwembad
te vullen
+ + − +
+ + + −
+ − + +
− + − +
− − + +
− + + − 72 minuten
+ + + +
+ − − − 360 minuten
3
2
5
72 min.
6 uur
4 baden op 180 min. → 180 : 4 = 45 min.
Op 30 minuten vult: Kraan 4 : 12 (= 612 ) van het zwembad
Kraan 3 : 16
(= 212
) van het zwembad
Kraan 2: 14
( = 312
) van het zwembad
→ Kraan 1 vult dus 112
van het zwembad.
30 minuten × 12 = 360 minuten om het zwembad te vullen.
36 minuten
60 minuten
40 minuten
40 minuten
45 minuten
30 minuten
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 9 van 18
172 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
d Papa wil graag elke week een andere combinatie van kranen openzetten. Hoeveel weken kan hij dat doen zonder een combinatie te gebruiken die al eerder aan bod kwam?
Antwoord:
e De totale kostprijs zal ongeveer € 18 000 bedragen. Kon het gezin voldoende sparen voor het zwembad?
Het gezin spaart al zes jaar voor dat zwembad. Nadat de interest telkens is toegevoegd, sparen ze elk jaar € 1 000 op de spaarrekening. Vul de volgende tabel verder aan en bereken zo hun kapitaal na die zes jaar.
Kapitaal Interestvoet per jaar Bedrag van de interest Nieuw kapitaal
€ 12 500 1,4 %
1,3 %
1,21 %
1,02 %
1 %
1,1 %
Antwoord:
€ 175
Na 15 weken moet het gezin opnieuw dezelfde combinatie gebruiken.
Ja, het gezin kon voldoende sparen.
€ 12 675
€ 13 675 € 177,78 € 13 852,78
€ 14 852,78 € 179,72 € 15 032,50
€ 16 032,50 € 163,53 € 16 196,03
€ 17 196,03 € 1 171,96 € 17 357,78
€ 18 367,99 € 202,05 € 18 570,04
Alle vier de kranen afzonderlijk: 41 & 2 : 1 1 & 2 & 4 : 11 & 3 : 1 1 & 3 & 41 & 4 : 1 2 & 3 & 4 : 12 & 3 : 1 Alle vier samen → 12 & 4 : 13 & 4 : 11 & 2 & 3 : 1
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 10 van 18
173Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 Verrijking 3
a Vul het juiste maatgetal of de juiste inhoudsmaat in.
Samen 150 In totaal 2 000
dm³ of 1 1 600 of 1,6
10 75
b Vul alle ontbrekende cijfers in, zodat de deelbaarheid van het getal klopt.
Is deelbaar door à 3 4 25 2 9
. . . . 5 X X X
. . . 3 . . X X X X X
. . 0 X X X
. 1 . . X X
. . . . X X X X X
3 8 . . . X X X
. . . . 6 X X X X
cl ml
1 l l m3
ml cl
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 11 van 18
174 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
c Teken een gelijkvormige figuur die 3 keer zo klein is.
d Bereken het volume in cm³.
13,5 cm
300 mm
1 dm 6 m2 × dezelfde balkDus 2 × (l × b × h)= 2 × (600 cm × 10 cm × 30 cm)= 2 × (180 000 cm3)= 360 000 cm3
13,5 cm : 3 = 4,5 cm → 1 ribbeformule: l × b × h4,5 cm × 4,5 cm × 4,5 cm = 91,125 cm3
3 × 91,125 cm3 = 273,375 cm3
2 cm1 cm
1,5 cm1 cm
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 12 van 18
175Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
e Bereken het volume in cm³.
r = 50 mm
0,8 dm
1 Naam van de ruimtefiguur:
2 Bereken de oppervlakte van het grondvlak.
3 Hoogte van de figuur:
4 Bereken het volume in cm³. (Vermenigvuldig de oppervlakte van
het grondvlak met de hoogte.)
1 Naam van de ruimtefiguur:
2 Bereken de oppervlakte van het grondvlak.
3 Hoogte van de figuur:
4 Bereken het volume in cm³.
f Geld sparen op de bank
De interestvoet is altijd op jaarbasis berekend. Als de tijd korter of langer is, moet je de interest in die verhouding berekenen.
1 Hoeveel % bedraagt de interestvoet?
Een voorbeeld:
Het kapitaal bedraagt € 10 000, de tijd 6 maanden, en het nieuwe kapitaal is € 10 150. • Er is 150 euro bij het kapitaal gekomen.• Je weet dat de interest op 1 jaar tijd het dubbel is van de interest op 6 maanden.
Dus: 2 × € 150 = € 300. • Om de interestvoet te zoeken, deel je het nieuwe kapitaal door het beginkapitaal:
€ 10 300 : € 10 000 = 1,03. → Je weet nu dat de interestvoet 3 % bedroeg!
2,5 cm
4,5 cm
6 cm
r × r × π
(b × h) : 2
= 5 cm × 5 cm × 3,14 = 78,5 cm2
= (6 cm × 4,5 cm) : 2 = 13,5 cm2
78,5 cm2 × 8 cm = 628 cm3
13,5 cm2 × 2,5 cm = 33,75 cm3
cilinder
driehoekig prisma
8 cm of 0,8 dm
2,5 cm
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 13 van 18
176 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
Kapitaal Interestvoet Tijd Nieuw kapitaal
€ 10 000 3 % 6 maanden
€ 10 1502 × € 150 = € 300
10 300 : 10 000 = 1,03 → 3%
Bereken de interestvoet! Gebruik de werkwijze uit het voorbeeld.Reken uit met je ZRM.
Beginkapitaal Interestvoet Tijd Nieuw kapitaal
€ 50 000 6 maanden € 50 425
€ 70 000 3 maanden € 70 350
€ 75 000 1 jaar € 76 425
€ 80 500 9 maanden € 83 639,50
€ 90 250 8 maanden € 92 175,33
2 Bereken het kapitaal.
Een voorbeeld:
• De tijd is 1 jaar. Je hebt een beginkapitaal van € 10 000. De interestvoet bedraagt 2,5 %. Na 12 maanden heb je € 10 250 nieuw kapitaal. Je kreeg 250 euro interest.
• De tijd is minder dan 1 jaar. Is de tijd bijvoorbeeld maar 4 maanden, dan heb je geen € 250 interest, maar slechts 4/12 of 1/3 van
dat bedrag. (4/12 van 250 is 83,33.) De interest bedraagt dan € 83,33.
• De tijd is langer dan 1 jaar. Is de tijd langer dan één jaar? – Je telt de interest na één jaar bij het beginkapitaal. – Je neemt het nieuwe kapitaal om de resterende interest te berekenen.
Bereken het nieuwe kapitaal met je ZRM.
BeginkapitaalInterestvoet
per jaar Tijd Nieuw kapitaal
€ 25 100 3,4 % 4 maanden
€ 27 000 2,3 % 1,5 jaar
€ 29 950 1,8 % 2 jaar
€ 35 150 0,6 % 6 maanden
€ 42 750 1,5 % 15 maanden
1,7 %
2 %
1,9 %
5,2 %
3,2 %
€ 25 384,47
€ 27 938,64
€ 31 037,90
€ 35 255,45
€ 43 553,97
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 14 van 18
165Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
BLOK 8 Verrijking 1
We spelen een spelletje mastermind1, waarbij je de juiste smileycombinatie moet zoeken! Na elke oefening (a, b en c) krijg je een tip die je zal helpen om op het einde de gekleurde smileys in de juiste volgorde te plaatsen.
a Verzamelsmileys
1 Zet de volgende getallen in het juiste vak: 25, 32, 46, 85, 44, 16, 8, 2, 1, 9, 12, 76, 86. Kleur de smileys en de doorsneden in de juiste kleuren.
Rode smiley: even getallen – Blauwe smiley: getallen tussen 1 en 50
2 Zet de volgende getallen in het juiste vak: 3, 9, 18, 13, 12, 7. Kleur de smileys en de doorsneden in de juiste kleuren.
Rode smiley: priemgetallen – Gele smiley: getallen deelbaar door 3
Noot:
1 Voor meer uitleg, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Mastermind.
85
25
9
318
12
13
7
76
86
3246
168
2
44121
9
ro
ro
bl
pa
or
ge
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 15 van 18
166 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
3 Zet de volgende getallen in het juiste vak: 3, 18, 72, 27, 21, 24, 48, 81 Kleur de smileys en de doorsneden in de juiste kleuren.
Rode smiley: getallen deelbaar door 3 Blauwe smiley: getallen deelbaar door 9 Gele smiley: getallen deelbaar door 6
Bedenk nu zelf zes getallen en schrijf die op de juiste plaats.
Bedenk ook nog zes getallen die je nergens kunt plaatsen.
Wat kun je over die getallen zeggen?
Waar of niet waar? Zet een kruisje in de juiste kolom.
waar niet waar
Alle getallen die deelbaar zijn door 6 zijn ook deelbaar door 3.
Alle getallen > 6 die deelbaar zijn door 6 zijn ook deelbaar door 9.
Alle getallen > 9 die deelbaar zijn door 3 zijn ook deelbaar door 6 of 9.
Elk getal dat deelbaar is door 9 is ook deelbaar door 3.
Er zijn geen getallen die niet deelbaar zijn door 3, 6 of 9.
Zet een kruisje bij de kleur van de vakken van de verzamelsmileys die leeg blijven.
blauw geel rood paars oranje groen
2127
81
18
7224
48
3
16, 49, 92, 122, 4, 800
Die getallen zijn niet deelbaar door 3, door 6 of door 9..
ro
bl
ge
pa
gror
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 16 van 18
167Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen © Uitgeverij VAN IN
Datum: Nr.: Naam:
Dit is de eerste tip om de juiste smileycombinatie te vinden:
Hoeveel stellingen waren niet waar? Hoeveel vakken blijven leeg in de smileys van oefening 1, 2 en 3?
2 3 4 2 3 4
Bekijk de smileycombinatie en pas de tips toe. Een wit bolletje betekent dat een smiley de juiste kleur heeft; een zwart bolletje betekent dat een smiley de juiste kleur heeft én op de juiste plaats staat.
b De smiley 7-truc
Je kent de deelbaarheid door 2, 5, 10, 25, 50, 100, 1 000, 3 en 9. Maar wist je dat er ook een trucje bestaat om te weten of een getal deelbaar is door 7?
Bekijk het uitgewerkte voorbeeld Het getal is 37 632. We starten met de 2 en verdubbelen de 2: dat wordt dan 42.
3 7 6 3 2
−4 2
3 7 5 9 0
−1 8 9
3 5 7 0
−1 4 7
2 1 0
21 is deelbaar door 7
Los op door de truc toe te passen.
Is 398 886 deelbaar door 7? ja / nee Controleer op een kladblad.
Het quotiënt is .
Is 3 982 825 deelbaar door 7? ja / neeControleer op een kladblad.
Het quotiënt is .
Je schrijft het laatste cijfer van het getal over, zet er het dubbel voor en trekt dat getal dan van het eerste af. Het laatste cijfer is dan altijd een 0. Die mag je schrappen. Herhaal dat totdat het verschil een getal < 100 is. Als dat getal deelbaar is door 7, dan is het hele getal ook deelbaar door 7.
56 983,71429 568 975
28 blijft over en is deelbaar door 7.24 blijft over en is niet deelbaar door 7.
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 17 van 18
168 © Uitgeverij VAN IN Dit printblad hoort bij Reken Maar! 6 | blok 8 | Verrijkingsoefeningen
Datum: Nr.: Naam:
Dit is je tweede tip om tot de juiste smileycombinatie te komen.
Was het getal 3 982 825 in de vorige oefening deelbaar door 7?
ja nee
c Vul de eigenschappen van de verzamelingen in.
deelbaar door
deelbaar door
Dit is de derde tip die je helpt om de juiste smileycombinatie te achterhalen. Je kunt nu de vier juiste smileys in de juiste volgorde zetten. Ben je nog niet helemaal zeker, bekijk dan de vorige twee tips opnieuw!
Wat is het product van de drie getallen die je noteerde bij oefening c (eigenschappen van de verzamelingen)?
60 80
Kleur de smileys op de juiste manier:
85
100 80 3648
811545215
7692
111
60120
deelbaar door
35
4
Janne Peeters 6A Datum: _______________ Nr. 8
© Uitgeverij VAN IN 18 van 18