Bijdrage van onderwijs in evidence-based practice aan het onderzoekend vermogen van de

HBO-professional

Dr. Karin NeijenhuisLector Zorg voor Communicatie, docent opl. logopedie

Dr. Joan Verhoef Hoofddocent Evidence-based Care, opl. ergotherapie

Dr. Erica WitkampHoofddocent Evidence-based Care, opl. verpleegkunde

c.a.m.neijenhuis@hr.nlHGZO-congres, 21 maart 2019

Kenniscentrum ZorginnovatieInstituut voor Gezondheidszorg

Inhoud

• Onderzoekend vermogen en EBP• Vergelijken van EBP-competenties

diverse opleidingen• Meten van veranderingen in EBP-

compenties na curriculumwijziging• Discussievragen• Werkopdracht

Wat is onderzoekend vermogen?

Alleen:Onderzoek kunnen uitvoeren?

Of ook:• Onderzoek kunnen begrijpen?• Onderzoek kunnen beoordelen?• Onderzoeksgegevens kunnen gebruiken

om eigen aanpak te kunnen verantwoorden?

Innovatie

EBP

Reflectie

Minimaal niveau onderzoekend vermogen van een HBO-professional:

De eis van onderzoekend vermogen betekent volgens de expertgroep:

1. Het verantwoorden van de gekozen aanpak en de resultaten.

2. Het reflecteren op de gekozen aanpak en de resultaten.3. Het toepassen van modellen, theorieën en

onderzoeksresultaten van anderen.4. Een kritische houding ten aanzien van modellen, theorieën

en onderzoeksresultaten van anderen.5. Het realiseren van vernieuwing in één specifieke situatie.6. Zelf kunnen uitvoeren van een onderzoekscyclus met een

rode draad van vraag naar conclusie.

Daarnaast vult iedere opleiding dit aan met het beschrijven van de body of knowledge & skills op het gebied van onderzoek.

Adviesrapport Beoordelen is mensenwerk (Vereniging Hogescholen, 2014)

Innovatie

EBP

Reflectie

Hardnekkige misverstanden over onderzoek in het hbo (Andriessen, 2016)

1. Studenten moeten afstuderen op een scriptie Onderzoekend vermogen is slechts een van de

afstudeeronderdelen

2. Een scriptie is altijd een wetenschappelijk onderzoek Opleidingen bepalen zelf de visie op onderzoekend vermogen,

passend bij het beroep

3. Studenten doen, net als lectoraten, praktijkgericht onderzoek lectoraten voeren onderzoek uit dat praktisch relevant,

methodisch grondig en ethisch verantwoord is. Studenten ontwikkelen onderzoekend vermogen

Inzoomen op Evidence-based practice…

Studie bij Instituut voor Gezondheidszorg

Doelen:

▸ Niveau bepalen van EBP-competenties en attitude van studenten en docenten in gezondheidszorg-opleidingen.

▸ Associaties verkennen tussen EBP-kennis envaardigheden

▸ Verschillen meten in EBP-competenties en attitude tussen diverse gezondheidszorgopleidingen

https://www.hogeschoolrotterdam.nl/onderzoek/projecten-en-publicaties/zorginnovatie/evidence-based-care/het-meten-van-ebp-competenties/projectbeschrijving/

EBP in Ergotherapie en logopedie curriculum

Evidence-based Practice doelen(Onderwijs resultaten)

Ergotherapie curriculumJaar en Cursus

LogopedieJaar en Cursus (2013)

1 Formuleren van een beantwoordbarevraag

1 Inleiding EBP2 Onderzoeksvaardigheden3 Professioneel redeneren

4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

2 cursus EBP en introduktie onderzoek3 CAT opdracht3 Stage: Case study4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

2 Zoeken naar bewijs 1 Inleiding EBP2 Onderzoeksmethoden3 Stage3 Professioneel redeneren4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

2 cursus EBP3 CAT opdracht3 Stage: Case study4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

3 Beoordelen van bewijs 2 Beoordelen van artikelen: journal club3 Stage: Case study3 Professioneel redeneren4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

2 cursus EBP: Journal Club3 CAT opdracht3 Stage: Case study3 Casuistiek-lessen4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

4 Toepassen van bewijs in de praktijk 3 Stage3 Professioneel redeneren4Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

3 Stage: Case study4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

5 Evaluatie 3 Stage4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

3 Stage: Case study4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

Indeling gebaseerd op Dawes et al (2005): Sicily Statement

N Age GenderMean (SD) % female

DOCENTENErgotherapie 18 44.8 (13.8) 89Logopedie 13 43.8 (8.1) 92Fysiotherapie 22 37.1 (8.4) 59Verpleegkunde 14 51.5 (8.8) 67PROFESSIONALSLogopedie 17 35.0 (7.4) 1004E jaars STUDENTEN Ergotherapie 30 + 33 22.0 (1.6) 97Logopedie 27 + 26 22.1 (1.7) 100Verloskunde 13 25.2 (6.6) 1002E jaars STUDENTENErgotherapie 13 20.2 (1.7) 100Logopedie 17 22.6 (8.7) 100Fysiotherapie 32 22.2 (2.8) 50Verpleegkunde 90 24.8 (7.4) 92

Totaal aantal deelnemers tot nu toe (n=365)

Methode

- cross-sectioneel design- Participanten: 2e jaars studenten en

docenten Logopedie, Ergotherapie, Fysiotherapie, Verpleegkunde

- Periode: 2013- 2016- Meetinstrumenten:

- EBP kennis en vaardigheden: Dutch Modified Fresno test (DMF) (Spek et al., 2012)

- EBP attitude: Motivatievragenlijst (Spek et al., 2013)

Meetinstrument EBP kennis en vaardigheden

The Dutch Modified FRESNO test bestaat uit 12 vragen:▸ 8 (korte) open vragen, 3 meerkeuze vragen over studiedesigns,

en 1 ja/nee vraag. De eerste 4 vragen zijn gebaseerd op 2 klinische scenario’s.

SCORING:▸ Gestandaardiseerd scoresysteem, maximum totale score 220

punten.▸ Scoren Nederlandse versie is gevalideerd door Spek et al. (2012);

Ergotherapie scenario’s gebaseerd op McCluskey&Bishop (2009).

Vergelijking tussen disciplines (153 studenten, 52 docenten)

Vergelijking tussen disciplines (153 studenten, 52 docenten)

Studenten: weinig verschillen in totaalscore, veel verschillen in PICO-onderdeel

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

Vergelijking tussen disciplines (153 studenten, 52 docenten)

Vergelijking tussen disciplines (153 studenten)

Vergelijking tussen disciplines (153 studenten, 52 docenten)

- Docenten: scoren gemiddeld hoger dan studenten, veel variatie tussen opleidingen

Meetinstrument EBP attitude

Motivatievragenlijst (Spek et al., 2013):

o Task value: belang (personal perception of the importance of thetask)

o Self-efficacy: zelfvertrouwen (the person’s belief in his capacities to perform a task)

7-punts Likert Scale:

volledig mee oneens

volledig mee eens.

0= Totally disagree

6= Totally agree

Bijv. ‘Ik vind het belangrijk EBP zoveel mogelijk toe te passen….’

Bijv. ‘Ik voel mij onzeker ten aanzien van EBP...’

Task Value Self Efficacy

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05 p ≤ .05

p ≤ .05

p ≤ .05

Resultaten motivatie vragenlijst

Volledig mee eens/ erg belangrijk

Volledig mee oneens/ niet belangrijk

Volledig mee eens/ erg onzeker

Volledig mee oneens/ heel zeker

Studie 2: Heeft verandering in onderwijs effect op EBP-competenties?

Doel onderzoek: Vergelijking van EBP-competenties van bijna afgestudeerde logopedisten voor enna curriculumwijzing.

Deelnemers

2013 2017Maximaalmogelijk aantal

56 88

Daadwerkelijkaantal

27 26

% 48% 30%Leeftijd (gem., sd)

22.2 (1.9) 22.04 (1.3)

4e jrs studenten logopedie, vlak voor diplomering

Wijzigingen logopedie curriculum2013 tov 2017Evidence-based Practice doelen(Onderwijs resultaten)

LogopedieJaar en Cursus (2017)

1 Formuleren van een beantwoordbare vraag 1 Inleiding EBP en introduktie onderzoek2 cursus EBP en introduktie onderzoek3 CAT opdracht3 Stage: Case study3 Praktijkgericht (groeps) onderzoek4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

2 Zoeken naar bewijs 1 Inleiding EBP en introduktie onderzoek2 cursus EBP en introduktie onderzoek3 CAT opdracht3 Stage: Case study3 Praktijkgericht (groeps) onderzoek4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

3 Beoordelen van bewijs 2 cursus EBP: Journal Club3 CAT opdracht3 Stage: Case study3 Casuistiek-lessen3 Praktijkgericht (groeps) onderzoek4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

4 Toepassen van bewijs in de praktijk 3 Stage: Case study3 Praktijkgericht (groeps) onderzoek4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

5 Evaluatie 3 Stage: Case study3 Praktijkgericht (groeps) onderzoek4 Praktijkgericht (afstudeer)onderzoek

Scoresmean (SD)

Statistics

4th yr students2013 (n=27)

4th yr students2017 (n=26)

p (Mann-Whitney U)

Pico question (max. 24) 15.7 (2.8) 14.4 (3.9) .160

Sources (max. 24) 14.7 (6.3) 18.4 (5.0) .037

Searching (max. 24) 18.6 (4.2) 17.9 (4.0) .421

Critical Appraisal (max. 72) 23.8 (10.5) 20.0 (10.0) .313

Other (max. 76) 20.1 (14.4) 12.8 (7.8) .098

Total scores (max. 220) 93.0 (18.9) 83.4 (19.1) .210

Resultaten Fresno test

Resultaten motivatielijst

Task Value Self Efficacy

Mann-Whitney U: niet-significante verschillen

Volledig mee eens/ erg belangrijk

Volledig mee oneens/ niet belangrijk

Volledig mee eens/ erg onzeker

Volledig mee oneens/ heel zeker

Resultaten samengevat

- Verschillen tussen disciplines, niet altijd verklaarbaar

- Docenten scoren hoger dan studenten- Iha hogere ‘task value’ dan ‘self-

efficacy’; ‘self-efficacy’ groeit gedurende de opleiding

- Verpleegkunde uitzondering met lage task value en hoge self-efficacy

- Vernieuwing onderwijs logopedie: geen effect op resultaten huidige meetinstrumenten

Discussie

▸ Verwerking Fresno test scores is intensief en kwetsbaar qua betrouwbaarheid

▸ Fresno test en motivatie vragenlijst geven geen compleet beeld ▸EBP stap 4 en 5 niet gemeten▸Onderzoekend vermogen is meer dan alleen EBP

▸ Er is geen standaard voor ‘bachelor niveau’ EBP▸ Welke verschillen zijn te verwachten tussen de

disciplines?

Overblijvende vragen

1. Is het zinvol EBP en onderzoeksvaardighedenvan studenten te kunnen meten?a. Wat willen we kunnen meten aan: onderzoekende houding,

EBP, innovatie?b. Lijken de Fresno test en de motivatielijst geschikt als

meetinstrument? (waarom wel/niet – verzamel argumenten)c. Zijn er alternatieve meetinstrumenten?

2. Is het zinvol dit op eenzelfde manier voor verschillende (zorg) opleidingen te kunnen doen, en resultaten te kunnen vergelijken? Bedenk samen argumenten voor of tegen.

Leestip:

https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2685621

Referenties

Albarqouni, L., Hoffmann, T., Straus, S., Olsen, N. R., Young, T., Ilic, D., ... & Glasziou, P. (2018). Core competencies in evidence-based practice for health professionals: consensus statement based on a systematic review and Delphi survey. JAMA network open, 1(2), e180281-e180281.

Andriessen, D. (2016). Drie misverstanden over onderzoek in het hbo weggenomen. Hoger Onderwijs Management, 2016(05).

Andriessen, D., Manders, P., Greve, D., Hermans, L., Jakobs, L., Lintelo, L., Neijenhuis, K. & Straatmans, G. (2014). Beoordelen is mensenwerk. Eindrapport Expertgroep Protocol. (Te vinden via Vereniging Hogescholen, HBO Kennisbank)

Dawes, M., Summerskill, W., Glasziou, P., Cartabellotta, A., Martin, J., Hopayian, K., ... & Osborne, J. (2005). Sicily statement on evidence-based practice. BMC medical education, 5(1), 1.

Spek B, de Wolf GS, van Dijk N, Lucas C. (2012). Development and validation of anassessment instrument for teaching evidence-based practice to students in alliedhealth care: the Dutch Modified Fresno. J Allied Health, 2012; 41(2):77-82.

Spek B, Wieringa-de Waard M, Lucas C, van Dijk N. (2013). Competent in evidence-based practice (EBP): validation of a measurement tool that measures EBP self-efficacy and task value in speech-language therapy students. Int J Lang CommunDisord, 2013;48(4):453-7.