Bezoekmotivaties en het Rijksmuseum

Renate Meijer

Rijksmuseum/MHM

• sinds 2007 afdeling Educatie kwalitatief onderzoek naar: informatiebehoefte en kijkgedrag publiek, met een focus op de kennis en ervaring van de bezoeker

• 2008 in Londen kennis gemaakt met het model van Morris Hargreaves McIntyre (MHM):– naast kennis en ervaring ook focus op motivatie en

gedrag– groepssamenstelling van invloed– gericht op type bezoek ipv type bezoeker

Indeling motivaties MHM

spiritueel zich verrijken

emotioneel voelen/ervaren

intellectueel wat leren

sociaal zich vermaken

Indeling gedrag MHMnaast motivatie ook gedrag onderzocht: • browsing: window shopping/willekeurige stops• following: route volgen, alles 'doen'• searching: met enige kennis zoeken naar méér• choosing: doelbewust kiezen/de diepte in

hangt samen met intensiteit/diepte bezoek (engagement level):

• orientation: uitchecken• exploration: beetje inzoomen• discovery: het in je opnemen• immersion: je onderdompelen(bijv.: een browser komt doorgaans niet verder dan exploration)

Verschillen per museum

Tate Modern Tate Britain British Museum

social

intellectual

emotional

spiritual

social

intellectual

emotional

spiritual

social

intellectual

emotional/spiritual

Rijksmuseum: kleinschalig onderzoek

NBTC (n=153)

spiritueel 6,5 % 10 resp.

emotioneel 29,4 % 45 resp.

intellectueel 36,6 % 56 resp.

sociaal 27,5 % 42 resp.

zaalblad (n=27) kijkwijzer (n=21)

spiritueel 2 resp. 1 resp.

emotioneel 1 resp. 0 resp.

intellectueel 14 resp. 16 resp.

sociaal 10 resp. 4 resp.

Emotioneel/Spiritueel

‘Ik hoef niet zoveel te weten over de kunstenaar, ik kom vooral om te kijken. Het gaat om mijn eigen gevoel, mijn eigen inspiratie.’

‘Tijd voor mezelf, genieten van de schoonheid van Vermeer’

Intellectueel

We zijn kunstenaars en hebben wat met het Rijks, ik wil Vermeer zien en Berckheyde. Rembrandt en Vermeer zijn toch echt het beste en internationaal belangrijk. Hier komen is goed voor je.’

‘Verdiepen van mijn kunstkennis over Vermeer’

‘We zijn speciaal gekomen voor deze Vermeer, nu de mogelijkheid er is om hem in het echt te zien. Destijds hing deze niet in Haarlem op de grote Vermeerexpositie.’

De intellectuele bezoekers komen speciaal voor de tijdelijke Vermeerpresentatie. Het zijn vooral Nederlanders, die allen vaker in het Rijksmuseum komen. Ook enkele buitenlanders hebben een intellectuele motivatie.

Intellectueel

‘Kort maar krachtig. De tekst over Vermeer zelf is beperkt, maar voldoende. Als je meer wilt weten ga je toch een boekje lezen

over de schilder.’

‘Een 8! Ik kreeg het beneden en heb het meteen gelezen. Bij het schilderij heb ik het er nog bij gepakt. Het ziet er mooi uit en is leerzaam. Het voegt iets toe aan het bezoek. Ik neem het mee naar huis.’

‘Er staat niks over de buiken van de vrouwen! Daar staat hij toch bekend om, dat mis ik toch wel in de tekst.’

Sociaal

‘We wilden iets leuks doen samen en het was geen weer voor een terrasje.’ (weet niet dat er een Vermeer te gast is)

‘The Rijksmuseum is one of the most important must-see attractions.’

‘We’ve been to Van Gogh, and go to Heineken next, didn’t see extra Vermeer: sorry we’re in a hurry!’

‘Gehoord van vrienden en bekenden dat als je in Amsterdam bent, je naar het Rijksmuseum moet. Dit is het eerste bezoek… geen speciale interesse in Vermeer.’

Sociaal

’10! It looks nice,

functional, nice paper. Enough

text and images. I was just about to read it. I’m

going to keep it!

‘De folder nemen we mee om thuis in de VS te laten zien dat we in het Rijksmuseum zijn

geweest.’

‘The Rijksmuseum promotes itself as for families, but there is not a lot for children… make an audio tour for children.’

Het zaalblad is door sociale bezoekers minder gezien en minder gelezen. Zij zien het als een leuk souvenir van hun museumbezoek. De functie als informatiebron is voor dit type bezoeker wel relevant, zij het minder vanzelfsprekend dan voor de intellectuele bezoekers.

r.meijer@rijksmuseum.nl