Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht...

27
Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrole valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van valuta: beperkingen op het wisselen van valuta: - voor de bescherming van de nationale munt - voor de bescherming van de nationale munt - met statistische oogmerken - met statistische oogmerken - om het financieren van misdaad en witwassen te - om het financieren van misdaad en witwassen te bestrijden bestrijden Het IMF (internationaal monetair fonds) (187 lidstaten) Het IMF (internationaal monetair fonds) (187 lidstaten) beoogt beoogt - Munststabiliteit Munststabiliteit - Liberalisering van betaling en overdrachten voor Liberalisering van betaling en overdrachten voor courante transacties courante transacties - Waarbij de lidstaten hun monetaire soevereiniteit - Waarbij de lidstaten hun monetaire soevereiniteit inperken in ruil voor de voordelen van lidmaatschap inperken in ruil voor de voordelen van lidmaatschap

Transcript of Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht...

Page 1: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrolevaluta- & wisselcontrole

In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van valuta:het wisselen van valuta:

- voor de bescherming van de nationale munt- voor de bescherming van de nationale munt- met statistische oogmerken- met statistische oogmerken- om het financieren van misdaad en witwassen te bestrijden- om het financieren van misdaad en witwassen te bestrijden

Het IMF (internationaal monetair fonds) (187 lidstaten) beoogtHet IMF (internationaal monetair fonds) (187 lidstaten) beoogt- MunststabiliteitMunststabiliteit- Liberalisering van betaling en overdrachten voor courante Liberalisering van betaling en overdrachten voor courante

transactiestransacties- Waarbij de lidstaten hun monetaire soevereiniteit inperken in ruil - Waarbij de lidstaten hun monetaire soevereiniteit inperken in ruil

voor de voordelen van lidmaatschapvoor de voordelen van lidmaatschap

Page 2: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrolevaluta- & wisselcontrole

art. VIII IMF-overeenkomst: in beginsel (d.i. behoudens toelating art. VIII IMF-overeenkomst: in beginsel (d.i. behoudens toelating IMF) verbod op beperking internationale betalingen voor courante IMF) verbod op beperking internationale betalingen voor courante transactiestransacties

Hieruit volgen volgende convertibiliteitsverplichtingen voor de Hieruit volgen volgende convertibiliteitsverplichtingen voor de lidstaten:lidstaten:

- Ingezetenen toelaten courante transacties te betalen met Ingezetenen toelaten courante transacties te betalen met nationaal geld of vreemd geld aan te schaffen voor die betalingen nationaal geld of vreemd geld aan te schaffen voor die betalingen

- Niet-ingezetenen die betaling ontvangen hebben in nationaal geld Niet-ingezetenen die betaling ontvangen hebben in nationaal geld toelaten dit te gebruiken voor courante transactiestoelaten dit te gebruiken voor courante transacties

- Waar dit nodig is voor courante transacties, wisselen toelaten van Waar dit nodig is voor courante transacties, wisselen toelaten van nationale munt gehouden door een ander land voor vreemd geld nationale munt gehouden door een ander land voor vreemd geld of SDR (speciale trekkingsrechten, zie infra).of SDR (speciale trekkingsrechten, zie infra).

- Beperkingen inzake kapitraalsbewegingen worden hierdoor niet Beperkingen inzake kapitraalsbewegingen worden hierdoor niet beroerd (>< vrij verkeer van kapitaal in bv. EU)beroerd (>< vrij verkeer van kapitaal in bv. EU)

Page 3: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrolevaluta- & wisselcontrole

(art. VIII IMF-overeenkomst – vervolg) Wel compatibel met art. VIII (art. VIII IMF-overeenkomst – vervolg) Wel compatibel met art. VIII zijn beperkingen:zijn beperkingen:

- waar het niet om courante transacties gaat (maar om waar het niet om courante transacties gaat (maar om kapitaalsoverdracht)kapitaalsoverdracht)

- of er toestemming is van het IMF (enkel indien noodzakelijk en of er toestemming is van het IMF (enkel indien noodzakelijk en tijdelijk)tijdelijk)

Page 4: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrolevaluta- & wisselcontrole

Gevolgen: art. VIII (b):Gevolgen: art. VIII (b):- indien *de beperking door een lidstaat compatibel is met IMF, zijn indien *de beperking door een lidstaat compatibel is met IMF, zijn

*exchange contracts *die de munt van dat land betreffen en *de *exchange contracts *die de munt van dat land betreffen en *de beperking schenden *niet afdwingbaar w.b. in alle IMF-landenbeperking schenden *niet afdwingbaar w.b. in alle IMF-landen

- Dit is een voorrangsregel ongeacht het toepasselijke recht.Dit is een voorrangsregel ongeacht het toepasselijke recht.

Vgl. Art. 9, 3 Rome-I-Verordening: Vgl. Art. 9, 3 Rome-I-Verordening: De rechter kan ook gevolg toekennen De rechter kan ook gevolg toekennen aan de bepalingen van bijzonder dwingend recht van het land waar de aan de bepalingen van bijzonder dwingend recht van het land waar de verbintenissen krachtens de overeenkomst moeten worden nagekomen of verbintenissen krachtens de overeenkomst moeten worden nagekomen of zijn nagekomen, voor zover die bepalingen van bijzonder dwingend recht zijn nagekomen, voor zover die bepalingen van bijzonder dwingend recht de tenuitvoerlegging van de overeenkomst onwettig maken. Bij de de tenuitvoerlegging van de overeenkomst onwettig maken. Bij de beslissing of aan deze bepalingen gevolg moet worden toegekend, wordt beslissing of aan deze bepalingen gevolg moet worden toegekend, wordt rekening gehouden met hun aard en doel alsmede met de gevolgen die de rekening gehouden met hun aard en doel alsmede met de gevolgen die de toepassing of niet-toepassing van deze bepalingen zou kunnen hebben. toepassing of niet-toepassing van deze bepalingen zou kunnen hebben. ««

Page 5: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrolevaluta- & wisselcontrole

Interpretatie van art. VIII (b): « indien *de beperking door een Interpretatie van art. VIII (b): « indien *de beperking door een lidstaat compatibel is met IMF-overeenkomst, zijn *exchange lidstaat compatibel is met IMF-overeenkomst, zijn *exchange contracts *die de munt van dat land betreffen en *de beperking contracts *die de munt van dat land betreffen en *de beperking schenden *niet afdwingbaar in alle IMF-landen »schenden *niet afdwingbaar in alle IMF-landen »

Interpretatieverschillen:Interpretatieverschillen:- « exchange contract »: restrictieve uitleg in UK & US (enkel een ruil - « exchange contract »: restrictieve uitleg in UK & US (enkel een ruil

tussen geldsoorten), in andere landen een ruimere uitleg. tussen geldsoorten), in andere landen een ruimere uitleg. ‘Ruilhandel’ is nergens een exchange contract‘Ruilhandel’ is nergens een exchange contract

- « De munt betreffen » : ook ruime t. enge uitleg« De munt betreffen » : ook ruime t. enge uitleg- Gaat enkel over schendingen van de wisselcontroleregelsGaat enkel over schendingen van de wisselcontroleregels- Wat de compatibiliteit betreft moet de opinie van het IMF worden Wat de compatibiliteit betreft moet de opinie van het IMF worden

gevraagdgevraagd- Wat « niet afdwingbaar » juist betekent, kan ook verschillen van Wat « niet afdwingbaar » juist betekent, kan ook verschillen van

rechtssysteem tot rechtssysteem.rechtssysteem tot rechtssysteem.

Page 6: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingen Betalingen valuta- & wisselcontrolevaluta- & wisselcontrole

Wisselbeperkingen opgelegd door het volkenrecht:Wisselbeperkingen opgelegd door het volkenrecht:

- Wanneer de VN veiligheidsraad economische sancties oplegtWanneer de VN veiligheidsraad economische sancties oplegt- sancties tegen terroristen en terroristische organisatiessancties tegen terroristen en terroristische organisaties

Page 7: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

BetalingenBetalingenrekenmunt en betaalmuntrekenmunt en betaalmunt

RekenmuntRekenmunt : waarin de prijs is uitgedrukt : waarin de prijs is uitgedrukt > prijs gaat dus mee op en neer met de rekenmunt maar > prijs gaat dus mee op en neer met de rekenmunt maar

blijft nominaal gelijk – beginsel van nominalismeblijft nominaal gelijk – beginsel van nominalisme

Volgens het contractenrecht is de schuldenaar altijd Volgens het contractenrecht is de schuldenaar altijd gerechtigd in rekenmunt te betalengerechtigd in rekenmunt te betalen

Om meerdere redenen kan de Om meerdere redenen kan de betaalmuntbetaalmunt een andere zijn een andere zijn

Page 8: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

BetalingenBetalingenrekenmunt en betaalmuntrekenmunt en betaalmunt

Er kunnen meerdere redenen zijn om de betaling in een andere Er kunnen meerdere redenen zijn om de betaling in een andere munt te verrichten (de munt te verrichten (de betaalmuntbetaalmunt, zijnde de munt gangbaar op de , zijnde de munt gangbaar op de plaats van betaling):plaats van betaling):

- indien betaling in vreemde munt aldaar beperkt wordt indien betaling in vreemde munt aldaar beperkt wordt (valutacontrole);(valutacontrole);

- indien de schuldenaar volgens lokaal recht gerechtigd is in lokale indien de schuldenaar volgens lokaal recht gerechtigd is in lokale munt te betalen en dit verkiest;munt te betalen en dit verkiest;

- indien rechterlijke uitspraken enkel in lokale munt kunnen luiden.indien rechterlijke uitspraken enkel in lokale munt kunnen luiden. Vgl. UPICC 6.1.9:Vgl. UPICC 6.1.9: (1) Is een verbintenis tot betaling van een geldsom uitgedrukt in ander geld dan op

de plaats van betaling gang baar is, dan kan de schuldenaar betalen in het geld dat op de plaats van betaling gangbaar is, tenzij:

(a) dat geld niet vrij omwisselbaar is; of (b) partijen zijn overeengekomen dat de betaling moet geschieden in het geld waarin

de verbintenis is uitgedrukt. (2) Is betaling in het geld waarin de verbintenis is uitgedrukt voor de schuldenaar

onmogelijk, dan kan de schuld eiser vorderen dat de betaling zal geschieden in het geld dat op de plaats van betaling gangbaar is, ook in het geval be doeld in lid 1, onder b.

Page 9: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

BetalingenBetalingenrekenmunt en betaalmuntrekenmunt en betaalmunt

Indien rekenmunt en betaalmunt verschillen, rijst het Indien rekenmunt en betaalmunt verschillen, rijst het probleem van – tijd en plaats van - conversie (omrekening)probleem van – tijd en plaats van - conversie (omrekening)

- Contract kan regels voor omrekening bevatten (plaats en Contract kan regels voor omrekening bevatten (plaats en tijd)tijd)

- Nationaal recht verschilt inzake het tijdstip van conversie: Nationaal recht verschilt inzake het tijdstip van conversie: vervaldag of dag van feitelijke betaling ? Schuldeiser kan bij vervaldag of dag van feitelijke betaling ? Schuldeiser kan bij laattijdige betaling vergoeding schade eisenlaattijdige betaling vergoeding schade eisen

- Vgl. UPICC 6.1.9:Vgl. UPICC 6.1.9: (3) Betaling in geld gangbaar op de plaats van betaling moet geschieden

overeenkomstig de wisselkoers die gangbaar is op het tijdstip waarop de betaling is verschuldigd.

(4) Heeft de schuldenaar evenwel niet betaald op het tijdstip waarop de betaling is verschuldigd, dan kan de schul deiser betaling vorderen overeenkomstig de wisselkoers die geldt op het tijdstip waarop de betaling verschuldigd is, dan wel die op het tijdstip waarop de betaling is ge schied.

Page 10: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

BetalingenBetalingenwisselrisicowisselrisico

Bescherming tegen wisselrisico - 3 techniekenBescherming tegen wisselrisico - 3 technieken

1° Waardebeveiligingsbedingen, zoals:1° Waardebeveiligingsbedingen, zoals:- prijs gekoppeld aan een (vreemde) munt. Vroeger vaak prijs gekoppeld aan een (vreemde) munt. Vroeger vaak

gekoppeld aan goudprijs (achterhaald), nu vaak SDR gekoppeld aan goudprijs (achterhaald), nu vaak SDR (speciale trekkingsrechten, gebruikt door IMF sinds 1969) = (speciale trekkingsrechten, gebruikt door IMF sinds 1969) = een korf van 4 munten (sinds 2005: 44 % US $, 34 % EU €, 11 een korf van 4 munten (sinds 2005: 44 % US $, 34 % EU €, 11 % JP ¥ and 11% UK £).% JP ¥ and 11% UK £).

- muntkeuzebedingen (optie voor een der partijen)muntkeuzebedingen (optie voor een der partijen)- prijs gekoppeld aan een index (vooral binnenlandse prijs gekoppeld aan een index (vooral binnenlandse

contracten)contracten)- PrijsherzieningsbedingenPrijsherzieningsbedingen

2° Wisselrisicoverzekering: op private verzekeringsmarkt 2° Wisselrisicoverzekering: op private verzekeringsmarkt beperkt; wel bij overheidsinstellingenbeperkt; wel bij overheidsinstellingen

Page 11: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

BetalingenBetalingen wisselrisico wisselrisico

3° Hedging transacties: zich indekken door een tegentransactie e.d.m.3° Hedging transacties: zich indekken door een tegentransactie e.d.m.- soms binnen een bedrijf zeker evenwicht tussen transacties in beide soms binnen een bedrijf zeker evenwicht tussen transacties in beide

richtingen (richtingen (matchingmatching))- Forward exchange contractForward exchange contract: schuldeiser verkoopt de te innen prijs in : schuldeiser verkoopt de te innen prijs in

vreemde munt op voorhand tegen vaste som in de eigen munt aan vreemde munt op voorhand tegen vaste som in de eigen munt aan een « forward exchange rate » (of omgekeerd voor de schuldenaar)een « forward exchange rate » (of omgekeerd voor de schuldenaar)

- Cross-currency SwapsCross-currency Swaps tussen kruiselingse schuldeisers (ruil van geld tussen kruiselingse schuldeisers (ruil van geld op termijn tegen overeengekomen rentevoet)op termijn tegen overeengekomen rentevoet)

- Bankrekeningen in vreemde muntBankrekeningen in vreemde munt- Nu lenen in de te ontvangen vreemde munt en onmiddellijk omruilen Nu lenen in de te ontvangen vreemde munt en onmiddellijk omruilen

(en omgekeerd: deponeren van vreemde munt door de schuldenaar)(en omgekeerd: deponeren van vreemde munt door de schuldenaar)- Currency futuresCurrency futures (contract om een bepaalde munt op termijn te (contract om een bepaalde munt op termijn te

verkopen c.q. kopen aan een vaste prijs op een bepaalde toekomstige verkopen c.q. kopen aan een vaste prijs op een bepaalde toekomstige datum)datum)

- Currency optionsCurrency options contracten ( contracten (call optionscall options: kooprecht; : kooprecht; put put optionoption:verkooprecht); de optie wordt gekocht voor een prijs/premie:verkooprecht); de optie wordt gekocht voor een prijs/premie

Page 12: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Betalingsinstrumenten alg.Betalingsinstrumenten alg.

Betalingsinstrumenten : Betalingsinstrumenten : - Waardepapier met abstracte verbintenis: wisselbrief en orderbriefje Waardepapier met abstracte verbintenis: wisselbrief en orderbriefje - Waardepapier zonder acceptatie: chequeWaardepapier zonder acceptatie: cheque- Geen waardepapier: kredietkaart, overschrijving (giro), documentair Geen waardepapier: kredietkaart, overschrijving (giro), documentair

krediet e.d.krediet e.d.

- Heel vaak zijn het varianten van de delegatie-overeenkomst (zie nadere Heel vaak zijn het varianten van de delegatie-overeenkomst (zie nadere besprkeing verder). Algemeen kenmerk delegatie: besprkeing verder). Algemeen kenmerk delegatie:

- wie instrument aanvaardt, moet eerst instrument gebruiken (oorspr. wie instrument aanvaardt, moet eerst instrument gebruiken (oorspr. schuldvordering intussen onbeschikbaar)schuldvordering intussen onbeschikbaar)

- wie delegeert, heeft daarmee ook beschikt over zijn schuldvordering wie delegeert, heeft daarmee ook beschikt over zijn schuldvordering jegens gedelegeerde (daardoor wordt de fondsvordering intussen jegens gedelegeerde (daardoor wordt de fondsvordering intussen onbeschikbaar)onbeschikbaar)

Page 13: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

Waardepapieren alg.Waardepapieren alg.

« Waardepapier »« Waardepapier »- Hoofdzakelijk 2 mogelijke functies:Hoofdzakelijk 2 mogelijke functies:

- 1° Functie van alle waardepapieren: overdracht recht door overdracht 1° Functie van alle waardepapieren: overdracht recht door overdracht papier (« Das Recht aus dem Papier folgt das Recht am Papier »), dus:papier (« Das Recht aus dem Papier folgt das Recht am Papier »), dus:

- -- bij schuldvorderingspapier geen kennisgeving vereist aan de debiteur -- bij schuldvorderingspapier geen kennisgeving vereist aan de debiteur van de schuldvordering, van de schuldvordering,

- -- bij zakenrechtelijk waardepapier geen kennisgeving aan de detentor van -- bij zakenrechtelijk waardepapier geen kennisgeving aan de detentor van de zaak vereistde zaak vereist

- 2° Mogelijke tweede functie van schuldvorderingspapieren: abstractie van 2° Mogelijke tweede functie van schuldvorderingspapieren: abstractie van de verbintenis; onderscheid formele abstractie (omkering bewijslast) / de verbintenis; onderscheid formele abstractie (omkering bewijslast) / materiële abstractie. Ten aanzien van de verhouding tussen 2 partijen zelf materiële abstractie. Ten aanzien van de verhouding tussen 2 partijen zelf is de abstractie in ons recht altijd enkel formeel, niet materieel.is de abstractie in ons recht altijd enkel formeel, niet materieel.

Page 14: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

OrderbriefjeOrderbriefje

Orderbriefje (« promissory note »)Orderbriefje (« promissory note »)- Onvoorwaardelijke betalingsbelofte voor een geldsom (direct, niet Onvoorwaardelijke betalingsbelofte voor een geldsom (direct, niet

getrokken)getrokken)- In een geschrift : aan toonder of aan orderIn een geschrift : aan toonder of aan order- Dus overdraagbaar (onbeperkt) (indien aan order: door Dus overdraagbaar (onbeperkt) (indien aan order: door

endossement)endossement)- « Abstract »: na overdracht papier kan ondertekenaar (belover) « Abstract »: na overdracht papier kan ondertekenaar (belover)

geen excepties inroepen tegen de houder van het orderbriefje uit geen excepties inroepen tegen de houder van het orderbriefje uit de onderliggende verhouding (dekkingsverhouding)de onderliggende verhouding (dekkingsverhouding)

- Zie art. 75 en v. Geneefse en Belgische Wisselwet.Zie art. 75 en v. Geneefse en Belgische Wisselwet.

Page 15: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

WisselbriefWisselbrief Wisselbrief:Wisselbrief:- « Getrokken » waardepapier: trekker (drawer) « trekt » wissel op betrokkene « Getrokken » waardepapier: trekker (drawer) « trekt » wissel op betrokkene

(drawee) (en overhandigt die al dan niet dadelijk aan de houder (payee)(drawee) (en overhandigt die al dan niet dadelijk aan de houder (payee)- Wisselbrief : document, vermeldt « wisselbrief » en onvoorwaardelijk te Wisselbrief : document, vermeldt « wisselbrief » en onvoorwaardelijk te

betalen som en vervaldag (dit zijn vormvereisten) (art. 1 en 2 Geneefse wet en betalen som en vervaldag (dit zijn vormvereisten) (art. 1 en 2 Geneefse wet en Belgische wet)Belgische wet)

- Houdt een opdracht in door de trekker aan de betrokken om aan de houder Houdt een opdracht in door de trekker aan de betrokken om aan de houder een bepaalde som te betalen op een bepaald toekomstig tijdstipeen bepaalde som te betalen op een bepaald toekomstig tijdstip

- Indien de betrokkene deze opdracht aanvaardt (acceptatie) gaat hij een Indien de betrokkene deze opdracht aanvaardt (acceptatie) gaat hij een onvoorwaardelijke betalingsbelofte voor een geldsom aan (vandaar: geen onvoorwaardelijke betalingsbelofte voor een geldsom aan (vandaar: geen waardebeveiligingsbeding mogelijk) (over acceptatie, zie art. 21-29 Wisselwet)waardebeveiligingsbeding mogelijk) (over acceptatie, zie art. 21-29 Wisselwet)

- De trekker kan zelf houder zijn (art. 3 Wisselwet)De trekker kan zelf houder zijn (art. 3 Wisselwet)- De trekker is eveneens gehouden jegens de houder (bij acceptatie is die De trekker is eveneens gehouden jegens de houder (bij acceptatie is die

verbintenis wel subsidiair aan die van de betrokkene (maar wel dwingend); verbintenis wel subsidiair aan die van de betrokkene (maar wel dwingend); zolang er geen acceptatie in staat trekker in voor acceptatie (niet dwingend) – zolang er geen acceptatie in staat trekker in voor acceptatie (niet dwingend) – art. 9 Geneefse & Belgische). Zie voor dit regres verder art. 43 v. Wisselwetart. 9 Geneefse & Belgische). Zie voor dit regres verder art. 43 v. Wisselwet

- Overdraagbaar (onbeperkt) (indien aan order: door endossement) (zie art. 11 Overdraagbaar (onbeperkt) (indien aan order: door endossement) (zie art. 11 v.)v.)

- ook elke endossant is vervolgens mede gehouden door eenzelfde verbintenis ook elke endossant is vervolgens mede gehouden door eenzelfde verbintenis als de trekker (art. 15: staat in voor acceptatie en voor betaling)als de trekker (art. 15: staat in voor acceptatie en voor betaling)

- De betalingsverbintenis is « abstract » (zie verder)De betalingsverbintenis is « abstract » (zie verder)

Page 16: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.
Page 17: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

WisselbriefWisselbrief

Abstractie & onafhankelijkheid:Abstractie & onafhankelijkheid:- onafhankelijk van de dekkingsverhouding tussen trekker en betrokken: de onafhankelijk van de dekkingsverhouding tussen trekker en betrokken: de

acceptant kan geen excepties inroepen tegen de houder (abstractie s.s.)acceptant kan geen excepties inroepen tegen de houder (abstractie s.s.)- Ook onafhankelijk van de valutaverhouding tussen trekker en houder: de Ook onafhankelijk van de valutaverhouding tussen trekker en houder: de

acceptant kan evenmin excepties inroepen uit die verhoudingacceptant kan evenmin excepties inroepen uit die verhouding- (voor nuances, zie verder)(voor nuances, zie verder)- (zolang trekker nog houder is, is abstractie enkel formeel)(zolang trekker nog houder is, is abstractie enkel formeel) Wisselbrief kan « gedomicilieerd » worden op een bankrekening om Wisselbrief kan « gedomicilieerd » worden op een bankrekening om

incasso te vereenvoudigen (sinds 1999 is een dergelijk incasso in België incasso te vereenvoudigen (sinds 1999 is een dergelijk incasso in België door de banken gecentraliseerd bij de Nationale Bank).door de banken gecentraliseerd bij de Nationale Bank).

Verjaring (art. 70 Geneefse en Belgische wet):Verjaring (art. 70 Geneefse en Belgische wet):- jegens de acceptant: 3 jaar vanaf vervaldagjegens de acceptant: 3 jaar vanaf vervaldag- Houder jegens endossant en trekker: een jaar vanaf protest of vervaldagHouder jegens endossant en trekker: een jaar vanaf protest of vervaldag- endossanten jegens elkaar of trekker: 6 maanden vanaf eigen betaling of endossanten jegens elkaar of trekker: 6 maanden vanaf eigen betaling of

aangesproken zijnaangesproken zijn

Page 18: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

WisselbriefWisselbrief Gevolgen op het zakenrechtelijke statuut van de onderliggende Gevolgen op het zakenrechtelijke statuut van de onderliggende

schuldvorderingenschuldvorderingen

Gevolg voor de valutavordering: Gevolg voor de valutavordering: - door de aanvaarding van de wisselbrief in betaling wordt die door de aanvaarding van de wisselbrief in betaling wordt die

schuldvordering onbeschikbaar voor de persoon die die wisselbrief in schuldvordering onbeschikbaar voor de persoon die die wisselbrief in betaling aanvaard heeft (maar blijft in beginsel wel bestaan)betaling aanvaard heeft (maar blijft in beginsel wel bestaan)

- Bovendien ontstaat er ook een abstract regres tussen houder en de trekker Bovendien ontstaat er ook een abstract regres tussen houder en de trekker (wisselrechtelijk regres)(wisselrechtelijk regres)

Gevolg voor de fondsvorderingGevolg voor de fondsvordering- De schuldvordering van de trekker op de betrokkene wordt onbeschikbaar De schuldvordering van de trekker op de betrokkene wordt onbeschikbaar

voor trekker (en diens schuldeisers)voor trekker (en diens schuldeisers)- De houder heeft een voorrecht op het fonds (de fondsvordering) en een De houder heeft een voorrecht op het fonds (de fondsvordering) en een

rechtstreekse vordering, ook als betrokkene niet accepteert (enkel intern rechtstreekse vordering, ook als betrokkene niet accepteert (enkel intern Belgisch recht, art. 81)Belgisch recht, art. 81)

- Uitleg: het trekken van een wissel houdt een beschikking in over de Uitleg: het trekken van een wissel houdt een beschikking in over de onderliggende schuldvordering jegens de betrokkene; een beschikking ten onderliggende schuldvordering jegens de betrokkene; een beschikking ten gunste van de houder meer bepaald. Ook indien die niet accepteert heeft gunste van de houder meer bepaald. Ook indien die niet accepteert heeft de houder dus en voorrecht op dat fondsde houder dus en voorrecht op dat fonds

Page 19: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

WisselbriefWisselbrief

Gebruik. Reeds geziene voorbeelden:Gebruik. Reeds geziene voorbeelden:- - wijze van « honoreren » van een letter of credit (door acceptatie dan wel - wijze van « honoreren » van een letter of credit (door acceptatie dan wel

trekken op een derde van een wisselbrief)trekken op een derde van een wisselbrief)- - cliëntendiscontokrediet (bank koopt wisselbrieven door cliënt van de bank - cliëntendiscontokrediet (bank koopt wisselbrieven door cliënt van de bank

getrokken op zijn koper)getrokken op zijn koper)- - endossement aan forfeiter van wissel getrokken op koper (met afstand - endossement aan forfeiter van wissel getrokken op koper (met afstand

van regres op trekker)van regres op trekker)- - enz.- enz.

Rechtsvergelijking & harmonisatie:Rechtsvergelijking & harmonisatie:- hoofdzakelijk 2 systemen: common law landen v. Geneefse eenheidswet. hoofdzakelijk 2 systemen: common law landen v. Geneefse eenheidswet. - Daarnaast UNCITRAL Conventie 1987 betreffende documenten (wissels of Daarnaast UNCITRAL Conventie 1987 betreffende documenten (wissels of

orderbriefjes) die uitdrukkelijk naar de Uncitral Conventie verwijzen (extra orderbriefjes) die uitdrukkelijk naar de Uncitral Conventie verwijzen (extra model), maar niet in werking (slechts 5 ratificaties)model), maar niet in werking (slechts 5 ratificaties)

Page 20: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

WisselbriefWisselbrief

Common law landen: minder strikt systeem Common law landen: minder strikt systeem - W.b. excepties: houder enkel beschermd wanneer hij de wissel verkreeg « in W.b. excepties: houder enkel beschermd wanneer hij de wissel verkreeg « in

due course », d.i. zonder kennis van enig verweer betreffende het instrumentdue course », d.i. zonder kennis van enig verweer betreffende het instrument- Bij verkrijging wisselbrief van een beschikkingsonbevoegde: in beginsel geen Bij verkrijging wisselbrief van een beschikkingsonbevoegde: in beginsel geen

bescherming van de houder (die dus niet zal verkrijgen a non domino), bescherming van de houder (die dus niet zal verkrijgen a non domino), conform de meer beperkte bescherming van derde-verkrijgers van zaken in conform de meer beperkte bescherming van derde-verkrijgers van zaken in het common law.het common law.

- Aval is een gewone borgtochtAval is een gewone borgtocht

Geneefse eenheidswet: strikter systeem (meer abstractie)Geneefse eenheidswet: strikter systeem (meer abstractie)- Niet-tegenwerpelijkheid van excepties, behalve aan de houder die te kwader Niet-tegenwerpelijkheid van excepties, behalve aan de houder die te kwader

trouw verkreeg (bedrieglijk opzet), m.b. « desbewust ten nadele van de trouw verkreeg (bedrieglijk opzet), m.b. « desbewust ten nadele van de schuldenaar heeft gehandeld » (art. 17 Geneefse en Belgische wet)schuldenaar heeft gehandeld » (art. 17 Geneefse en Belgische wet)

- Bezitter te goeder trouw van de wisselbrief is de eigenaar (houder) (art. 16 Bezitter te goeder trouw van de wisselbrief is de eigenaar (houder) (art. 16 Geneefse en Belgische wet), ligt in lijn van art. 2279 BW.Geneefse en Belgische wet), ligt in lijn van art. 2279 BW.

- Aval is grotendeels abstracte borgtocht (abstract van verbintenis van de Aval is grotendeels abstracte borgtocht (abstract van verbintenis van de persoon voor wie men aval geeft): enkel de formele ongeldigheid van de persoon voor wie men aval geeft): enkel de formele ongeldigheid van de wisselbrief kan door de aval worden ingeroepen als verweer (zie art. 30 – 32 wisselbrief kan door de aval worden ingeroepen als verweer (zie art. 30 – 32 Wisselwet)Wisselwet)

Page 21: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

BetalingsmodaliteitenBetalingsmodaliteiten

In de overeenkomst (verkoop, aanneming, ….) zal behalve prijs en munt In de overeenkomst (verkoop, aanneming, ….) zal behalve prijs en munt meestal ook betalingsmodaliteit overeengekomen zijn:meestal ook betalingsmodaliteit overeengekomen zijn:

indien niets overeengekomen: gelijk oversteken (levering van de goederen indien niets overeengekomen: gelijk oversteken (levering van de goederen tegen betaling, cash on delivery). Vgl. 6.1.4. UPICCtegen betaling, cash on delivery). Vgl. 6.1.4. UPICC

Vaak afwijkende afspraken:Vaak afwijkende afspraken:- Vooruitbetaling of voorschot (bv. CWO: Cash with order, CIA Cash in advance); Vooruitbetaling of voorschot (bv. CWO: Cash with order, CIA Cash in advance);

ev. door overschrijvingev. door overschrijving- Betaling « cash » bij levering van de documenten die goederen Betaling « cash » bij levering van de documenten die goederen

vertegenwoordigen (CAD: Cash against documents; D/P: Documents against vertegenwoordigen (CAD: Cash against documents; D/P: Documents against payment) (zie ook hoger: honoreren van kredietbrief bij levering van payment) (zie ook hoger: honoreren van kredietbrief bij levering van documents of title). Nu ook elektronische betaling « cash » mogelijk.documents of title). Nu ook elektronische betaling « cash » mogelijk.

- Betaling bij levering met documenten die een delegatie inhouden (bv. trekken Betaling bij levering met documenten die een delegatie inhouden (bv. trekken wisselbrief door koper, betaling met cheque of kredietkaart). Zie UPICC 6.1.7.wisselbrief door koper, betaling met cheque of kredietkaart). Zie UPICC 6.1.7.

- Krediet: betaling pas na levering (en inspectie), eventueel nog met Krediet: betaling pas na levering (en inspectie), eventueel nog met bijkomende termijn voor de eigenlijke betaling (bv. 1 maand, 3 m.). Vaak bijkomende termijn voor de eigenlijke betaling (bv. 1 maand, 3 m.). Vaak enkel mits de koper een wisselbrief accepteert (D/A: documents against enkel mits de koper een wisselbrief accepteert (D/A: documents against acceptance) of een orderbriefje ondertekent. Indien geen betalingsinstrument acceptance) of een orderbriefje ondertekent. Indien geen betalingsinstrument wordt afgegeven (maar enkel een ontvangstbewijs, receipt) spreekt men van wordt afgegeven (maar enkel een ontvangstbewijs, receipt) spreekt men van betaling « on open account »betaling « on open account »

Page 22: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.
Page 23: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.
Page 24: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

betalingsproceduresbetalingsprocedures

Betalingsprocedures - vervolg: inschakeling van een of meerdere Betalingsprocedures - vervolg: inschakeling van een of meerdere tussenpersonen als lasthebber om te innen (vnl. Banken)tussenpersonen als lasthebber om te innen (vnl. Banken)

voornamelijk indien:voornamelijk indien:- a) door de schuldenaar verschafte betalingsinstrumenten (a) door de schuldenaar verschafte betalingsinstrumenten (financial financial

documentsdocuments) worden geïnd (wisselbrieven aanbieden ter betaling, cheques, ) worden geïnd (wisselbrieven aanbieden ter betaling, cheques, ….), en/of….), en/of

- b) aan de schuldenaar documenten moeten worden afgeleverd voor de b) aan de schuldenaar documenten moeten worden afgeleverd voor de betaling (betaling (documents of titledocuments of title,transportdocumenten, enz.).,transportdocumenten, enz.).

- Indien enkel a) spreekt men van « Indien enkel a) spreekt men van « clean » collectionclean » collection, indien ook b) van , indien ook b) van « « documentary collectiondocumentary collection » »

Mogelijke betrokken partijen:Mogelijke betrokken partijen:- Lastgever inningsmandaat (Lastgever inningsmandaat (principalprincipal))- Remitting bankRemitting bank (ontvangende bank), lasthebber van de principaal (ontvangende bank), lasthebber van de principaal- Presenting bankPresenting bank: bank bij wie de documenten of de vordering wordt geïnd: bank bij wie de documenten of de vordering wordt geïnd- En/of de schuldenaar bij wie de vordering wordt geïndEn/of de schuldenaar bij wie de vordering wordt geïnd

Page 25: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

betalingsproceduresbetalingsprocedures

Betalingsprocedures: Betalingsprocedures: Inschakeling van een of meerdere tussenpersonen als lasthebber om te Inschakeling van een of meerdere tussenpersonen als lasthebber om te innen (meestal banken) - Vervolginnen (meestal banken) - Vervolg

Rechten en plichten betreffende die tussenkomst: de gebruiken zijn door Rechten en plichten betreffende die tussenkomst: de gebruiken zijn door de IKK gecodificeerd in de de IKK gecodificeerd in de Uniform Rules for CollectionsUniform Rules for Collections (1956). (1956). Zij regelen op welke wijze de banken de « handling » van documenten Zij regelen op welke wijze de banken de « handling » van documenten moeten doen.moeten doen.

- Hoe moet de bank handelen voor de aanbieding en inning van financial Hoe moet de bank handelen voor de aanbieding en inning van financial documentsdocuments

- Bepaalt onderlinge rechten en plichten, i.h.b. van de lastgever en de bank Bepaalt onderlinge rechten en plichten, i.h.b. van de lastgever en de bank (informatieplicht, zorgplicht, wijze van afrekenen interest en kosten, …)(informatieplicht, zorgplicht, wijze van afrekenen interest en kosten, …)

Page 26: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

betalingsproceduresbetalingsprocedures Betalingsprocedures - Inschakeling van tussenpersonen om te betalen:Betalingsprocedures - Inschakeling van tussenpersonen om te betalen: Inschakeling bank als gedelegeerde voor uitgfite l/c en betalingInschakeling bank als gedelegeerde voor uitgfite l/c en betaling Inschakeling kredietkaartmaatschappij als gedelegeerdeInschakeling kredietkaartmaatschappij als gedelegeerde Banken kunnen ingeschakeld worden als gedelegeerde voor een overschrijving Banken kunnen ingeschakeld worden als gedelegeerde voor een overschrijving

(giro), d.i. opdracht tot betaling (gegeven op papier of electronisch) door een (giro), d.i. opdracht tot betaling (gegeven op papier of electronisch) door een opdrachtgever (payor, solvens) ten gunste van een begunstigde (payee) die bij opdrachtgever (payor, solvens) ten gunste van een begunstigde (payee) die bij aanvaarding door de bank resulteert in een creditering van de begunstigde (op aanvaarding door de bank resulteert in een creditering van de begunstigde (op zijn bankrekening) als en wijze van betalingzijn bankrekening) als en wijze van betaling

- Overschrijving via 1 bank: zie schema (betalingsorder; aanvaarding; uitvoering Overschrijving via 1 bank: zie schema (betalingsorder; aanvaarding; uitvoering door crediteren)door crediteren)

- Vaak overschrijving via 2 banken (verzendende bank, ontvangende bank)Vaak overschrijving via 2 banken (verzendende bank, ontvangende bank)- UNCITRAL modelwet 1992 on international credit transfers. Bevat:UNCITRAL modelwet 1992 on international credit transfers. Bevat:- - conflictregel- conflictregel- - regels betreffende rechten en plichten van de betrokken partijen - regels betreffende rechten en plichten van de betrokken partijen

(uitvoeringsverplichtingen en -termijnen, interest en kosten, enz.)(uitvoeringsverplichtingen en -termijnen, interest en kosten, enz.)- Daardoor geïnspireerd: EU-Richtlijn 1997/5 betreffende grensoverschrijdende Daardoor geïnspireerd: EU-Richtlijn 1997/5 betreffende grensoverschrijdende

overmakingen: regelt o.a. transparantie van de contractsvoorwaarden, overmakingen: regelt o.a. transparantie van de contractsvoorwaarden, verplichting aangaande termijnen, verplichtingen ingevolge instructies, enz.verplichting aangaande termijnen, verplichtingen ingevolge instructies, enz.

- Intussen vervangen door de SEPA-richtlijn nr. 2007/64 van 2007 Intussen vervangen door de SEPA-richtlijn nr. 2007/64 van 2007 (omzettingstermijn verstreek 1-11-2009), in B. omgezet door de Wet (omzettingstermijn verstreek 1-11-2009), in B. omgezet door de Wet BetalingsdienstenBetalingsdiensten

Page 27: Betalingen valuta- & wisselcontrole Betalingen valuta- & wisselcontrole In het nationale recht vinden we uiteenlopende beperkingen op het wisselen van.

CountertradeCountertrade

Counter-trade: ruilhandel, rechtstreeks, of onrechtstreeks (door Counter-trade: ruilhandel, rechtstreeks, of onrechtstreeks (door koppeling van meerdere overeenkomsten tot verkoop, koppeling van meerdere overeenkomsten tot verkoop, overeenkomst tot wederinkoop, compensatie-overeenkomsten bv. overeenkomst tot wederinkoop, compensatie-overeenkomsten bv. voor militair materieel)voor militair materieel)

Kaderovereenkomsten: bepalen welke goederen in aanmerking Kaderovereenkomsten: bepalen welke goederen in aanmerking komen als ruil, hoe de waarde en prijs bepaald wordt, hoe en komen als ruil, hoe de waarde en prijs bepaald wordt, hoe en wanneer het saldo betaald wordt (meestal via een clearing-wanneer het saldo betaald wordt (meestal via een clearing-rekening), beperkingen op doorverkoop, kredietzekerheden, enz.rekening), beperkingen op doorverkoop, kredietzekerheden, enz.

Toegelaten onder GATT ?Toegelaten onder GATT ?- Is een kwantitatieve beperking, dus in beginsel verbodenIs een kwantitatieve beperking, dus in beginsel verboden- Maar kan toegelaten zijn:Maar kan toegelaten zijn:- a) krachtens de afwijkingen voor ontwikkelingslandena) krachtens de afwijkingen voor ontwikkelingslanden- b) o.g.v. de exceptie voor betalingsbalansb) o.g.v. de exceptie voor betalingsbalans- Verboden in de Government Procurement Agreement.Verboden in de Government Procurement Agreement.