beleidsplan 2012-2015 - Bibliotheek Zoetermeer · cultureel klimaat speelt een belangrijke rol bij...
33
Zoetermeer leest en leert! beleidsplan 2012-2015
Transcript of beleidsplan 2012-2015 - Bibliotheek Zoetermeer · cultureel klimaat speelt een belangrijke rol bij...
Zoetermeer leest en leert!beleidsplan 2012-2015
1
INHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVE Inleiding......................................................................................................................................... 2
HOOFDSTUK 1 | Missie en visie....................................................................................................... 3 1.1 Missie ................................................................................................................................ 3 1.2 Visie .................................................................................................................................. 3
HOOFDSTUK 2 | Uitgangspunten..................................................................................................... 6
HOOFDSTUK 3 | Dienstverlening ..................................................................................................... 9 3.1 Lezen en literatuur ............................................................................................................. 9 3.2 Educatie ........................................................................................................................... 11 3.3 Kennis en informatie ........................................................................................................ 13 3.4 Cultuur ............................................................................................................................ 13 3.5 Ontmoeting en debat ....................................................................................................... 14
HOOFDSTUK 4 | Vestigingsbeleid.................................................................................................. 15 4.1 Bereik .............................................................................................................................. 15 4.2 Toekomstig scenario ........................................................................................................ 15 4.3 Voorwaarden.................................................................................................................... 16
HOOFDSTUK 5 | Organisatie en bedrijfsvoering............................................................................. 18 5.1 Personeel & Organisatie.................................................................................................... 18 5.2 Marketing & Communicatie .............................................................................................. 19 5.3 ICT................................................................................................................................... 21 5.4 Kwaliteitszorg .................................................................................................................. 22 5.5 Certificering..................................................................................................................... 22 5.6 Planning & Control ........................................................................................................... 22 5.7 Procesmanagement .......................................................................................................... 23 5.8 Ondernemerschap............................................................................................................ 23
HOOFDSTUK 6 | Risico’s ............................................................................................................... 24
HOOFDSTUK 7 | Resultaten........................................................................................................... 25 7.1 Output overzicht .............................................................................................................. 25 7.2 Toelichting output............................................................................................................ 25
HOOFDSTUK 8 | Financiën ............................................................................................................ 28 8.1 Meerjarenbegroting.......................................................................................................... 28 8.2 Toelichting....................................................................................................................... 29
2
Inleiding Inleiding Inleiding Inleiding
Met meer dan 800.000 bezoeken en bijna 35.000 leden is de bibliotheek de grootste publieke en
culturele instelling van Zoetermeer. Na een periode van daling laat het aantal uitleningen sinds een
paar jaar weer een stijgende lijn zien. Het aantal bezoekers groeit nog steeds en ook het aantal
leden stijgt weer. We mogen constateren dat het gebruik van de bibliotheek verandert, maar per
saldo wel toeneemt.
De bibliotheek heeft breed draagvlak in Zoetermeer. Uit onderzoek1 blijkt dat 94% van de bevolking
een bibliotheek in Zoetermeer belangrijk tot zeer belangrijk vindt en 57% geeft aan in 2010 de
bibliotheek een of meerdere malen bezocht te hebben. De bibliotheek wordt gemiddeld
gewaardeerd met het cijfer 7,9 (ten opzichte van 7,5 in 2007). Ongeveer 28% van de inwoners van
Zoetermeer is lid van de bibliotheek. Landelijk ligt dat percentage op 24,4%2.
Bibliotheek Zoetermeer kan terugkijken op een aantal mooie successen uit de afgelopen
beleidsperiode. Deze periode stond in het teken van professionele en functionele groei van de
organisatie. Zo ontstond door de toepassing van een gedetailleerd segmentatiemodel een scherp
beeld van onze klanten. Daardoor is de bibliotheek beter in staat om klanten gericht te benaderen
en dienstverlening af te stemmen op de wensen en behoeften. De introductie van het retailconcept
was een andere belangrijke doorbraak. Door een nieuwe, aantrekkelijke inrichting en een
verrassende presentatie van de collectie blijkt de aantrekkingskracht van vestigingen fors te
groeien. De inhoudelijke samenwerking met het onderwijs en de voorschoolse instellingen is sterk
verbeterd. Een goed voorbeeld hiervan is de samenwerking in de Mediatheek Palenstein. Deze
mediatheek bevindt zich in een Brede School, waar ook twee basisscholen zijn gehuisvest.
Combinatiefunctionarissen van de bibliotheek werken nauw samen met deze scholen en een andere
basisschool in de wijk op het vlak van leesbevordering en mediawijsheid.
Op deze successen bouwt de bibliotheek in de komende beleidsperiode voort. De komende periode
zal in het teken staan van vernieuwing van dienstverlening, focus op kerntaken en het realiseren van
een aanzienlijke bezuinigingstaakstelling. Het voorliggende beleidsplan 2012-2015 geeft richting
aan die uitdagingen, met als voornaamste doel om in Zoetermeer een toekomstbestendig
bibliotheekmodel te realiseren.
1 Omnibusenquête 2010, deelrapport cultuur (N=1.370), gemeente Zoetermeer, december 2010
2 Ledenaantallen volwassenen en jeugd, Centraal Bureau voor de Statistieken (CBS), 2009
3
HHHHOOFDSTUKOOFDSTUKOOFDSTUKOOFDSTUK 1 | 1 | 1 | 1 | MMMMissie en visieissie en visieissie en visieissie en visie
Bibliotheek Zoetermeer heeft in juni 2011 een nieuwe missie geformuleerd en een visiebepaling
voor de lange termijn gemaakt. Deze missie en visie vormen de basis voor het nieuwe beleidsplan
voor de periode 2012-2015.
1.1 Missie
De bibliotheek stimuleert leesplezier De bibliotheek stimuleert leesplezier De bibliotheek stimuleert leesplezier De bibliotheek stimuleert leesplezier en maakt mensen nieuwsgierigen maakt mensen nieuwsgierigen maakt mensen nieuwsgierigen maakt mensen nieuwsgierig
Onderzoek3 wijst uit dat mensen die in hun vrije tijd lezen en leren meer kans hebben op succes en
geluk in het leven. Mensen die lezen en leren, kunnen zich ontwikkelen, verbreden hun horizon en
vergroten hun kansen in de samenleving. Om dat lezen en leren te bevorderen, stimuleert de
bibliotheek leesplezier en nieuwsgierigheid. Want de ontwikkeling van mensen is wat de bibliotheek
en haar medewerkers in de kern drijft.
1.2 Visie
De bibliotheek is onmisbaar voor ZoetermeerDe bibliotheek is onmisbaar voor ZoetermeerDe bibliotheek is onmisbaar voor ZoetermeerDe bibliotheek is onmisbaar voor Zoetermeer
Zoetermeer is een bijzondere stad. Een klein dorpje met circa 7.000 inwoners is in enkele decennia
uitgegroeid tot een grote stad met meer dan 120.000 inwoners. Uit onderzoek4 blijkt dat
Zoetermeerders tevreden zijn over hun woonomgeving, maar dat de sfeer en identiteit van de stad
te wensen over laten. Een eigen identiteit realiseren, is voor veel new towns een uitdaging. Het
cultureel klimaat speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van die identiteit. Steden met een
gevarieerd cultureel aanbod zijn aantrekkelijk om in te wonen en laten een toename van welvaart
zien. De bibliotheek draagt met haar cultureel en literair aanbod in belangrijke mate bij aan een
goed cultureel klimaat in de stad.
Ook ten aanzien van het maatschappelijk klimaat in Zoetermeer heeft de bibliotheek een belangrijke
functie. Door het opvoedblad J/M is Zoetermeer in 2011 uitgeroepen tot gemeente (vanaf 75.000
inwoners) waar kinderen het best kunnen opgroeien. De bibliotheek speelt daarin een belangrijke
rol. De bibliotheek legt bij kinderen de basis voor een levenlang leesplezier en draagt bij aan de
vaardigheden voor zelfredzaamheid in de (informatie)samenleving.
De bibliotheek is daarom onmisbaar voor de stad en haar inwoners. Vrijwel alle Zoetermeerders
dragen de bibliotheek een warm hart toe. Niet voor niets is de bibliotheek al jaren de best bezochte
culturele instelling van Zoetermeer. Dat wil de bibliotheek de komende jaren ook blijven!
3 MEER LEZEN, BETER IN TAAL; effecten van lezen op taalontwikkeling, Kunst van het Lezen, april 2011
4 ATLAS VOOR GEMEENTEN, Thema 2011: Cultuur, Gerard Marlet, VOC Uitgevers, mei 2011
4
Kinderen op de eerste plaatsKinderen op de eerste plaatsKinderen op de eerste plaatsKinderen op de eerste plaats
Lezen en leren begint al op jonge leeftijd en de bibliotheek speelt daarin een grote rol. Leesplezier
is belangrijk voor de (taal)ontwikkeling van kinderen. Leesplezier stimuleert immers het lezen zelf
en daarmee ook de leesvaardigheid en het leesbegrip. Voor kinderen moet de bibliotheek daarom
dichtbij en uitnodigend zijn. De bibliotheek zoekt kinderen op en is aanwezig op iedere school of in
de Brede School. Het is een veilige en stimulerende plek waar kinderen zich thuis voelen. De
bibliotheek is een belangrijke partner voor voorschoolse instellingen en het onderwijs en richt zich
bij leesbevordering ook op de ouders.
Aanbod voor de volwassen lezer Aanbod voor de volwassen lezer Aanbod voor de volwassen lezer Aanbod voor de volwassen lezer
Ook volwassenen zijn bij de bibliotheek aan het juiste adres. Zij lezen ter ontspanning of om zich te
ontwikkelen. De bibliotheek heeft een verrassende fysieke en digitale collectie die aantrekkelijk
gepresenteerd wordt en een aanbod van activiteiten dat mensen prikkelt en nieuwsgierig maakt.
Daarnaast stimuleert en ondersteunt de bibliotheek mensen om de juiste vaardigheden op te doen
om zich te kunnen ontwikkelen en mee te kunnen doen in de maatschappij. De bibliotheek heeft
ook aandacht voor kwetsbare groepen, zoals minder mobiele ouderen en laaggeletterden. De
bibliotheek weet wat er speelt en stemt haar dienstverlening af op de wensen van de lezers.
De bibliotheek digitaalDe bibliotheek digitaalDe bibliotheek digitaalDe bibliotheek digitaal
Het uitlenen en het gebruik van boeken zullen in toenemende mate beïnvloed worden door
digitalisering. Door een goede landelijke infrastructuur worden collecties steeds meer digitaal en
beter ontsloten. Fysieke collecties worden hierdoor weliswaar kleiner, maar blijven belangrijk. De
klant stelt hoge eisen aan het niveau van service en gemak, ook vanuit huis. Met haar uitgebreide
online dienstverlening is de bibliotheek in staat om aan deze verwachtingen te voldoen en deze
zelfs te overtreffen. De bibliotheek heeft een optimale online presentatie. De bibliotheek is
gemakkelijk vindbaar op internet, heeft een goede herkenbaarheid en is aanwezig in de relevante
netwerken.
De bibliotheek heeft aantrekkingskrachtDe bibliotheek heeft aantrekkingskrachtDe bibliotheek heeft aantrekkingskrachtDe bibliotheek heeft aantrekkingskracht
De bibliotheek is digitaal aanwezig, maar ook als gebouw te vinden op aantrekkelijke plekken in de
stad. De bibliotheek zoekt daarbij verregaande samenwerking met partners, met als doel de
ontwikkelingskansen voor Zoetermeerders te vergroten, de cultuursector te versterken en daarmee
de aantrekkelijkheid van Zoetermeer te vergroten. De bibliotheekvestigingen hebben
aantrekkingskracht en zorgen voor levendigheid in de stad. De dienstverlening is herkenbaar,
eigentijds, inspirerend en verrassend. De inrichting is aantrekkelijk en uitnodigend, waardoor de
gebouwen een sterke verblijfsfunctie hebben. De bibliotheek brengt mensen met elkaar in contact.
De bibliotheek is voortdurend in ontwikkelingDe bibliotheek is voortdurend in ontwikkelingDe bibliotheek is voortdurend in ontwikkelingDe bibliotheek is voortdurend in ontwikkeling
De samenleving verandert in hoog tempo. De bibliotheek bevindt zich middenin die samenleving en
verandert dus voortdurend mee om aantrekkelijk te zijn én te blijven voor de klant, de potentiële
klant en haar omgeving. Dit doet een beroep op het innovatieve vermogen van de bibliotheek. De
bibliotheek heeft deskundige medewerkers die nieuwsgierig zijn en nieuwsgierig maken en die
voortdurend op zoek zijn naar vernieuwing en verbetering. De bibliotheek ontwikkelt zich als een
lerende en experimenterende organisatie.
5
De bibliotheek als ondernemerDe bibliotheek als ondernemerDe bibliotheek als ondernemerDe bibliotheek als ondernemer
De bibliotheek is een basisvoorziening in Zoetermeer met grote maatschappelijke relevantie. Dat is
de reden dat de gemeente de bibliotheek subsidieert. Hoewel overheidssubsidie onmisbaar is, is de
tijd rijp voor een (her)oriëntatie op de verhouding van bibliotheken tot de markt, de overheid en de
sociale omgeving. Bibliotheek Zoetermeer gaat de uitdaging aan om nieuwe, creatieve invalshoeken
te vinden voor het leveren van producten en diensten in relatie tot haar omgeving en nieuwe,
aanvullende financieringsvormen. De bibliotheek wordt een ondernemende organisatie!
6
HOOFDSTUK HOOFDSTUK HOOFDSTUK HOOFDSTUK 2222 | | | | UitgangspuntenUitgangspuntenUitgangspuntenUitgangspunten
Bibliotheek Zoetermeer hanteert voor het beleidsplan de volgende uitgangspunten:
InnovatieInnovatieInnovatieInnovatie
De bibliotheek is een vernieuwende organisatie. De bibliotheek blijft zich verdiepen in nieuwe
technieken en maatschappelijke veranderingen om op de lange termijn nog steeds aantrekkelijk en
waardevol te zijn voor de klant.
De innovatiekracht van de bibliotheek ligt in het feit dat iedereen in de organisatie is doordrongen
van het belang van vernieuwing. De bibliotheek heeft aandacht, ruimte en waardering voor
innovatieve ideeën van medewerkers, vanuit signalen van klanten en gericht op het stimuleren van
leesplezier of het nieuwsgierig maken van mensen.
SamenwerkingSamenwerkingSamenwerkingSamenwerking
De bibliotheek stimuleert leesplezier en maakt mensen nieuwsgierig. Daarbij zoekt de bibliotheek
samenwerking met andere organisaties om (nieuwe) producten te ontwikkelen en programma’s
inhoudelijk op elkaar af te stemmen. Samenwerking stelt partijen in staat om het aanbod te
versterken en efficiënter te werken. Zo werken de bibliotheek en het museum plannen uit voor
samenwerking in het nieuw te bouwen Stadsforum. Door concentratie en afstemming van
activiteiten op één locatie ontstaat een veelzijdigheid en samenhang die de aantrekkingskracht van
het totale aanbod enorm kunnen versterken.
FFFFunctieunctieunctieunctie
De bibliotheek is meer dan een gebouw, de bibliotheek is een functie. Nog meer dan nu al het geval
is, zullen producten en activiteiten buiten de muren van de bibliotheek en dicht bij de klant worden
geleverd en uitgevoerd. Daartoe wordt samenwerking met andere partijen gezocht of
geïntensiveerd. Dit kunnen ook nieuwe partners zijn, bijvoorbeeld uit het bedrijfsleven.
Om de bibliotheek dichterbij de kinderen te krijgen, is verregaande samenwerking met het
onderwijs en voorschoolse instellingen essentieel. Overigens blijft een fysieke locatie wel belangrijk.
Uit recent klantonderzoek5 blijkt dat de 90% van de klanten verwacht dat de fysieke bibliotheek over
10 jaar nog bestaat (naast de digitale bibliotheek). De bibliotheek is en blijft een aangename plek
om te werken, te studeren, te lezen en te verblijven.
DigitaDigitaDigitaDigitaalalalal
De toenemende digitalisering zorgt voor nieuwe mogelijkheden om onze dienstverlening 24 uur per
dag, 7 dagen per week aan te bieden. Gebruiksgemak, service en snelheid zijn van groot belang en
via internet kan de bibliotheek de klant toegang bieden tot een groot deel van de collecties en
diensten van de bibliotheek. Bibliotheek Zoetermeer wil op digitaal gebied een grote inhaalslag
maken. De bibliotheek volgt landelijke ontwikkelingen op de voet, en haakt waar mogelijk aan. Zo
zal het huidige basispakket met digitale content de komende jaren groeien en wordt landelijk en
provinciaal hard gewerkt aan de realisatie van een uitleenmodel voor eBooks, een landelijke digitale
infrastructuur en een optimale online presentatie. Gebruikers zullen in de toekomst via internet
5 Biebpanel, meting 5 – 2010 over verschillende aspecten van het lidmaatschap, n=383, december 2010
7
toegang krijgen tot de collecties van alle bibliotheken in Nederland, en deze collecties direct kunnen
gebruiken of bestellen.
KwaliteitKwaliteitKwaliteitKwaliteit
Gebruikers anno 2011 stellen steeds hogere eisen aan praktisch alles waarover ze willen
beschikken. Zij verwachten ook van een bibliotheek hoogwaardige voorzieningen. Hun
referentiekader wordt gevormd door het aanbod, de snelheid en de kwaliteit van commerciële
partijen. Uit onderzoek over en gesprekken met gebruikers van de bibliotheek blijkt dat de kwaliteit
van de dienstverlening van doorslaggevend belang is. Het gaat dan niet alleen over de collectie, de
leenvoorwaarden en de professionaliteit van het personeel, maar ook over de verblijfskwaliteit van
de bibliotheek, de look & feel, de horecavoorzieningen en de openingstijden. Door concentratie van
middelen en mensen kan de bibliotheek kwaliteit blijven bieden en waar mogelijk verbeteren.
Kinderen staan bij de bibliotheek op de eerste plaats. Binnen deze hoofddoelgroep ligt de nadruk op
de voorschoolse en de basisschoolperiode. In deze periode is de taalontwikkeling heel belangrijk,
waarbij de bibliotheek een grote rol speelt. Daarnaast zet de bibliotheek hoog in op kinderen die
extra ondersteuning nodig hebben, zoals leerlingen van het VMBO-kader en Leerwegondersteunend
Onderwijs.
Kwaliteit betekent ook: keuzes maken. De bibliotheek zal in haar reguliere aanbod de komende
jaren een minder breed spectrum aan producten en diensten bieden, maar wat ze levert is van een
hoog niveau. Collectieonderdelen die minder relevant of essentieel blijken, zullen vervallen of
worden verkleind.
OndernemerschapOndernemerschapOndernemerschapOndernemerschap
De klant is bereid te betalen voor een hogere kwaliteit of extra gemak. Diensten en activiteiten
zullen vaker tegen een vergoeding of kostendekkend tarief worden uitgevoerd. Ook voor onderdelen
uit het reguliere aanbod zullen (op termijn) meer kosten in rekening worden gebracht. Meer
aandacht en bewustwording voor de kosten-batenverhouding past bij een organisatie die op
kwaliteit wil presteren.
Bibliotheken worden sinds jaar en dag grotendeels gefinancierd door de lokale overheid. Door deze
vanzelfsprekendheid was de prikkel om vernieuwingen ten aanzien van de financiering door te
voeren, minder aanwezig. Nu deze vanzelfsprekendheid van financiering wegvalt, is de tijd rijp voor
een (her)oriëntatie op de verhouding van bibliotheken tot de markt, de overheid, de sociale
omgeving en de concurrentie. De bibliotheek gaat de uitdaging aan om nieuwe, creatieve
invalshoeken te vinden voor het leveren van producten en diensten in relatie tot
financieringsvormen. De bibliotheek wordt een ondernemende organisatie.
8
……………
.
InnovatieInnovatieInnovatieInnovatie RegulierRegulierRegulierRegulier
AlleenAlleenAlleenAlleen SamenwerkingSamenwerkingSamenwerkingSamenwerking
FunctieFunctieFunctieFunctie GebouwGebouwGebouwGebouw
DigitaalDigitaalDigitaalDigitaal AnaloogAnaloogAnaloogAnaloog
KwaliteitKwaliteitKwaliteitKwaliteit KwantiteitKwantiteitKwantiteitKwantiteit
OndernemerschapOndernemerschapOndernemerschapOndernemerschap OverheidsfinancieringOverheidsfinancieringOverheidsfinancieringOverheidsfinanciering
9
HOOFDSTUK 3 | DHOOFDSTUK 3 | DHOOFDSTUK 3 | DHOOFDSTUK 3 | Dienstverleningienstverleningienstverleningienstverlening
In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de bibliotheek de komende vier jaar het leesplezier en de
nieuwsgierigheid van Zoetermeerders gaat aanwakkeren om zodoende het lezen en leren te
stimuleren.
De dienstverlening wordt beschreven aan de hand van de 5 kernfuncties die door de Vereniging van
Openbare Bibliotheken (VOB) zijn beschreven en waarop certificering plaatsvindt: 1. lezen en
literatuur, 2. educatie, 3. kennis en informatie, 4. cultuur, en 5. ontmoeting en debat. Bibliotheek
Zoetermeer legt vanuit haar visie en missie de focus op lezen en leren.
3.1 Lezen en literatuur
Het belang van lezen is groot: lezen draagt bij aan de ontwikkeling van ieder individu en daarmee
ook aan volwaardige deelname aan de maatschappij. Enerzijds stimuleert de bibliotheek het lezen
door leesbevorderende activiteiten. Leesbevordering krijgt vorm in talloze activiteiten voor kinderen
en volwassenen, en zowel voor individuele lezers als voor lezers die verbonden zijn aan lokale
(onderwijs)instellingen. Anderzijds biedt de bibliotheek collecties aan die zijn afgestemd op wensen
en behoeften van klanten.
LeesbevorderingLeesbevorderingLeesbevorderingLeesbevordering kinderenkinderenkinderenkinderen
Leesplezier is belangrijk voor de (taal)ontwikkeling van kinderen. Leesplezier stimuleert immers het
lezen zelf en daarmee ook de leesvaardigheid en het leesbegrip. Maatschappelijke ontwikkelingen
als ontlezing en verslechterende onderwijsresultaten hebben leesbevordering weer hoog op de
politieke en maatschappelijke agenda gezet. De bibliotheek speelt daarin een belangrijke rol en
richt zich met leesbevorderingsactiviteiten op het vergroten van het leesplezier. Plezier in lezen
versnelt en vergroot de effecten van het leesonderwijs. Daarom werkt de bibliotheek nauw samen
met het onderwijs en voorschoolse instellingen. Want leesbevordering is vooral effectief bij een
structurele aanpak, bijvoorbeeld door inbedding in het educatief programma.
Bibliotheek Zoetermeer kiest er daarom bewust voor om aan te haken bij de doorlopende leeslijn
voor kinderen van 0 tot 18 jaar, die landelijk wordt ontwikkeld door de Stichting Kunst van het
Lezen.
Met het project BoekStart wordt het verkennen van leesmaterialen en het (voor)lezen al vanaf de
babytijd gestimuleerd. Hierbij werkt de bibliotheek samen met consultatiebureaus. Het project
BoekStart wordt in de komende beleidsplanperiode voortgezet en als proef uitgebreid naar
instellingen voor kinderopvang.
De bibliotheek stimuleert het interactief voorlezen in de bibliotheek, bij voorschoolse instellingen,
op school en thuis in het gezin. Medewerkers van de bibliotheek bezoeken (onderwijs)instellingen
om te ondersteunen bij interactief voorlezen, maar ontvangen ook groepen in de bibliotheek. De
bibliotheek ondersteunt (onderwijs)instellingen bij de introductie van een doorlopend leesplan. In
2012 start het project VoorleesExpress Zoetermeer, waarbij vrijwilligers door de bibliotheek worden
10
getraind om voor te lezen in taalarme gezinnen, zodat (voor)lezen een structurele plek in het gezin
krijgt.
Met blijvende ondersteuning van de gemeente zullen diensten ter ondersteuning van Voor- en
Vroegschoolse (VVE) instellingen worden gecontinueerd of uitgebreid en in samenwerking met de
Brede school zullen leesbevorderende naschoolse activiteiten worden aangeboden in de diverse
wijken. Voor kinderen en jongeren die moeite hebben met lezen, zijn in de bibliotheken Makkelijk –
Lezen-Pleinen en een 4You-Plein ingericht, waar materialen zijn verzameld die geschikt zijn
(gemaakt) voor deze groep en het lezen stimuleren.
Vernieuwingen
BoekStart in de kinderopvang
VoorleesExpress
Ondersteuning van onderwijs en voorschoolse instellingen bij implementatie leesplan
Leesbevordering vLeesbevordering vLeesbevordering vLeesbevordering volwassenenolwassenenolwassenenolwassenen
De bibliotheek richt zich met leesbevorderingsactiviteiten op het vergroten van leesplezier, ook voor
volwassen Zoetermeerders die dat nodig hebben. De bibliotheek faciliteert en ondersteunt het
volwassen onderwijs en werkt daartoe nauw samen met diverse taalinstellingen, de gemeente en
andere intermediairs.
De bibliotheek zet in op interactieve rondleidingen en kennismaking met het Lees & Schrijfplein om
laaggeletterden bekend te maken met deze specifieke collectie en dienstverlening van de
bibliotheek. De bibliotheek werkt hierbij samen met begeleiders en docenten van de
opleidingsinstituten. De bibliotheek ondersteunt het taalonderwijs met specifieke materialen, zoals
de leeslichtkoffers, en zet de succesvolle reeks inspiratiebijeenkomsten voort. Tijdens deze
bijeenkomsten kunnen laaggeletterden en hun begeleiders in besloten kring praten over diverse
thema’s rond laaggeletterdheid.
Daarnaast organiseert de bibliotheek een verscheidenheid aan publieksactiviteiten die gericht zijn
op leesbevordering, taal en verhalen. De samenhang tussen deze verschillende activiteiten zal
versterkt worden. Door bestaande en nieuwe activiteiten inhoudelijk en thematisch op elkaar af te
stemmen, kan de bibliotheek een aantrekkelijk en consistent programma bieden voor
leesliefhebbers. Een greep uit het aanbod: schrijversbezoeken, literaire introducties, (digitale)
leeskringen, boekdatings, literaire verdiepingsbijeenkomsten, Thrillerfestival, de Boekenkast van
Zoetermeer en de Zoetermeerse boekenclub.
Vernieuwingen
Boekenkast van Zoetermeer (binnen het Stadsforum, in samenwerking met Stadsmuseum)
Literaire verdiepingsavonden
Zoetermeerse Boekenclub
11
CollectieCollectieCollectieCollectie
Een belangrijk instrument bij het stimuleren van leesplezier is het uitlenen van boeken. De collectie
is actueel, uitgebreid en verrassend en afgestemd op de wensen en behoeften van de gebruikers. Zo
worden nieuwe titels aangeschaft naar aanleiding van verzoeken van klanten en worden extra
exemplaren van titels aangeschaft als er grote vraag naar is. De collectie romans zal worden
uitgebreid. De keuzerijkdom is groot zodat mensen enthousiast worden en blijven om te lezen.
Daarnaast is een aantrekkelijke presentatie van belang om klanten te verrassen en te verleiden.
Hiervoor worden retailtechnieken gebruikt, zoals het frontaal presenteren. Na de succesvolle
toepassing van retailtechnieken in de vestiging Rokkeveen zullen ook de vestiging Oosterheem en
de Hoofdbibliotheek op die manier ingericht worden. Het uitlenen van materialen zal ook de
komende jaren een belangrijke kernactiviteit blijven.
Op basis van klantsegmentatie worden op de vestigingen keuzes gemaakt in de
collectiesamenstelling, gericht op de wensen van de belangrijkste doelgroepen Dynamische
Gezinnen en Cultuurgenieters. De Hoofdbibliotheek zal een achtergrondcollectie met meer variatie
en diepgang (blijven) bieden voor de andere vestigingen. De leenvoorwaarden zijn gericht op service
en gemak en worden aangepast of uitgebreid op basis van de eventueel veranderende wensen en
behoeften van klanten. Zo onderzoekt de bibliotheek de mogelijkheid om materialen tegen betaling
thuis te bezorgen.
Bibliotheek Zoetermeer volgt de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de eBooks op de voet.
Zodra een goed uitleenmodel voor eBooks gerealiseerd is, zal de bibliotheek deze aan haar klanten
aanbieden. De bibliotheek zal voortdurend afwegen in welke verhouding geïnvesteerd wordt in
papieren en digitale media. Ook zal de bibliotheek steeds meer e-content voor PDA’s en mobiele
telefoons toegankelijk maken.
Vernieuwingen
Invoering retailconcept in de vestiging Oosterheem en de Hoofdbibliotheek
Proef thuisbezorgen van materialen tegen betaling
Uitleenmodel voor eBooks in navolging van landelijke ontwikkelingen
3.2 Educatie
Bibliotheek Zoetermeer maakt mensen nieuwsgierig en zet ze ertoe aan zich te ontwikkelen. De
bibliotheek bevordert zo educatie, ontwikkeling en mediawijsheid (het vaardig en kritisch omgaan
met media). Daarnaast levert de bibliotheek een bijdrage aan de bestrijding van laaggeletterdheid in
Zoetermeer door het ondersteunen van de intermediairs die taalonderwijs verzorgen. Het
ontwikkelen van vaardigheden om te kunnen leren en de ontwikkeling van nieuwe media gaan hand
in hand.
Educatie kEducatie kEducatie kEducatie kindereninderenindereninderen
Voor de jeugd is lezen en leren onlosmakelijk met elkaar verbonden. De bibliotheek ontwikkelt in
nauwe samenwerking met het onderwijs en voorschoolse instellingen producten en diensten die het
onderwijsleerproces ondersteunen en aanvullen. Een goed voorbeeld hiervan is de Mediatheek
12
Palenstein waar deze samenwerking nog beter tot zijn recht komt doordat de bibliotheek hier ook
fysiek zeer dichtbij is.
Gedurende hun schoolcarrière bezoeken bijna alle kinderen in Zoetermeer meerdere malen de
bibliotheek met hun groep of klas. Tijdens deze introductie- en instructiebezoeken worden de
kinderen wegwijs gemaakt in de collectie. De bibliotheek laat zien welke media er zijn en hoe ze
deze media kunnen gebruiken. De mediacoaches geven een extra impuls aan deze media-educatie
door het inbrengen van hun specifieke deskundigheid.
Ondersteuning onderwijsOndersteuning onderwijsOndersteuning onderwijsOndersteuning onderwijs
Medewerkers van de bibliotheek bieden ondersteuning aan het primair en voortgezet onderwijs op
het gebied van lezen en leren. Daarnaast leveren zij tegen betaling maatwerk door het verzorgen
van workshops op studiedagen van leerkrachten. In de Mediatheek Palenstein vinden op verzoek van
de betrokken scholen activiteiten plaats die de nieuwsgierigheid prikkelen en het leervermogen van
het kind ondersteunen. In het voortgezet onderwijs biedt de bibliotheek ondersteuning bij het
maken van sectorwerkstukken (VMBO) en profielwerkstukken (HAVO/VWO). Daarnaast levert de
bibliotheek themacollecties en lesbrieven om het onderwijs te ondersteunen bij het behandelen van
specifieke onderwerpen. Er worden regelmatig projecten opgezet rond een bepaald thema. Hierbij
wordt samengewerkt met andere culturele instellingen zodat verschillende werkvormen aangeboden
kunnen worden.
Educatie vEducatie vEducatie vEducatie volwassenenolwassenenolwassenenolwassenen
De bibliotheek is geen onderwijsinstelling, maar stimuleert volwassen Zoetermeerders om zich te
ontwikkelen en biedt studiefaciliteiten. De bibliotheek ondersteunt aanbieders van educatietrajecten
met haar expertise en maakt mensen wegwijs in de digitale informatiesamenleving. De activiteiten
zijn gericht op het kunnen gebruiken van (digitale) informatiekanalen, het vergroten van de
mediawijsheid en het vaardig en kritisch leren omgaan met (nieuwe) media.
CollectieCollectieCollectieCollectie
De bibliotheek beschikt over een fysieke en digitale informatieve collectie die mensen nieuwsgierig
maakt en die zij kunnen gebruiken voor studiedoeleinden of algemene ontwikkeling. Door
aansluiting op de landelijke infrastructuur zal een nog ruimere collectie worden ontsloten.
Informatie via internet zal de komende jaren nog meer terrein veroveren ten opzichte van de fysieke
collectie. Daardoor worden uitgevers steeds terughoudender met het uitgeven van nieuwe
informatieve titels. Voor veel onderdelen van de informatieve collectie geldt dat ze de komende
jaren kleiner zullen worden. Andere delen van de informatieve collectie blijven veelgevraagd,
bijvoorbeeld over persoonlijke ontwikkeling. De bibliotheek stemt haar collectie af op de wensen
van de klanten.
StudiefaciliteitenStudiefaciliteitenStudiefaciliteitenStudiefaciliteiten
In de bibliotheek kunnen mensen gebruik maken van diverse studiefaciliteiten. De studieplekken
beschikken over aansluitingen voor laptops en andere mobiele apparaten. De bibliotheek biedt WIFI
maar mensen kunnen ook gebruik maken van vaste internetwerkplekken.
13
Vernieuwingen:
Uitbouwen ondersteuning intermediairs jeugd
Ondersteuning van intermediairs op het gebied van volwassen educatie
3.3 Kennis en informatie
In het verleden gingen mensen naar de bibliotheek als zij informatie over een bepaald onderwerp
nodig hadden. Inmiddels halen veel mensen hun informatie via internet en is de informatiefunctie
van de bibliotheek veranderd.
De bibliotheek verrast en maakt mensen nieuwsgierig, dat geven bibliotheekgebruikers aan in
klantonderzoek6. Ze worden geprikkeld om informatie tot zich te nemen en hun horizon te
verbreden. De bibliotheek biedt met haar collectie voor zowel jeugd als volwassenen toegang tot
informatie. Daarnaast ligt een belangrijk deel van de informatiefunctie bij de medewerkers die
vragen van klanten beantwoorden (inlichtingen).
De informatieve collecties worden in toenemende mate gedigitaliseerd beschikbaar gesteld via
computers en iPads, op leestafels en in leeshoeken. Het gaat daarbij niet alleen om informatieve
websites en databases, maar ook om digitale kranten en tijdschriften. De komende jaren streeft de
bibliotheek ernaar om deze digitale content ook voor thuisgebruik beschikbaar te stellen.
In het plan van het Stadsforum is de realisatie van een Zoetermeer Informatie Punt opgenomen. Hier
kunnen bezoekers op allerlei manieren informatie vinden over Zoetermeer. Denk aan digitale
presentaties, historische boeken, tentoongestelde voorwerpen en divers foto- en filmmateriaal. Op
deze manier zoekt de bibliotheek naar een nieuwe invulling van haar informatiefunctie, in
samenwerking met het Stadsmuseum. Een ander voorbeeld is iPoint, een mediabelevingsplek met
een actieve presentatie van informatie, nieuws en nieuwe media. De bibliotheek gaat hiermee in de
Hoofdbibliotheek experimenteren.
Vernieuwingen
Experiment iPoint
Zoetermeer Informatie Punt
Doorontwikkeling en intensivering van de digitale informatiefunctie
3.4 Cultuur
De bibliotheek ontplooit cultureel-literaire activiteiten die erop gericht zijn om jong en oud op
creatieve en actieve wijze in aanraking te brengen met lezen, taal en literatuur. Voor de inhoudelijke
invulling en financiering biedt samenwerking met andere culturele en educatieve partijen kansen om
een gedegen cultuuraanbod te realiseren en cultuur vanuit verschillende invalshoeken te belichten.
Voor de bibliotheek ligt de focus op lezen en leren.
6 Biebpanel, meting 3 – 2011 over het imago van de bibliotheek, n=273, juli 2011
14
Het Stadsforum biedt nieuwe kansen voor de versterking van het cultureel aanbod door verregaande
samenwerking in een fysiek gebouw. Het Stadsforum vertelt de verhalen van de stad en toont de
schatten van de stad door twee gevestigde instellingen in Zoetermeer: het Stadsmuseum en de
bibliotheek. Het is een plek waar mensen van gedachten kunnen wisselen en elkaar kunnen
ontmoeten en waar ze kunnen lezen en leren. Op basis van geïntegreerde thema’s zullen
programma’s worden ontwikkeld. De ene keer is een tentoonstelling de aanleiding, de andere keer
een evenement van de bibliotheek of een actuele gebeurtenis in de stad.
Vernieuwingen:
Samenwerking met het Stadsmuseum in het Stadsforum
3.5 Ontmoeting en debat
De bibliotheek is een plek waar mensen graag verblijven, elkaar ontmoeten en zich laten inspireren.
De inrichting van de bibliotheek nodigt hiertoe uit. Het ontmoetingsaspect is een belangrijke factor
bij de totale dienstverlening van de bibliotheek, voornamelijk ter ondersteuning van de andere
kernfuncties. De bibliotheek faciliteert niet alleen fysieke, maar ook digitale ontmoeting.
JeugdJeugdJeugdJeugd
De bibliotheek organiseert publieksactiviteiten waarin kinderen discussiëren over boeken, zoals de
Kinderjury en Jonge Jury. Daarnaast zijn educatieve activiteiten gericht op samenwerking met en
ondersteuning van het onderwijs, zoals Young Adult (digitale) leeskringen, maar ook bijvoorbeeld
een politiek jongerendebat in samenwerking met de gemeente.
VolwassenenVolwassenenVolwassenenVolwassenen
De bibliotheek brengt met haar activiteiten mensen met gelijke interesses met elkaar in contact en
in gesprek, bijvoorbeeld door fysieke en digitale leeskringen, biebdatings en de Zoetermeerse
boekenclub.
Vernieuwingen:
Digitale leeskringen
Zoetermeerse Boekenclub voor volwassenen
Optimalisatie verblijfsfunctie
15
HOOFDSTUK 4 | VestigingsbeleidHOOFDSTUK 4 | VestigingsbeleidHOOFDSTUK 4 | VestigingsbeleidHOOFDSTUK 4 | Vestigingsbeleid
Bibliotheek Zoetermeer heeft in het licht van de nieuwe missie en visie een herijking gedaan van
haar vestigingsbeleid.
4.1 Bereik
Het stimuleren van leesplezier en nieuwsgierigheid kan de bibliotheek realiseren als kinderen en
volwassen lezers optimaal bereikt worden. In het ideale scenario voor de bibliotheek is het bereik
onder beide groepen maximaal.
Bereik kinderenBereik kinderenBereik kinderenBereik kinderen
Hoe dichter de bibliotheek bij de kinderen is, hoe meer de kinderen van de bibliotheek gebruik
maken. Dat wordt onder andere duidelijk uit het leengedrag van jeugdleden in de verschillende
wijken. Voor kinderen (en hun ouders) is de nabijheid van de bibliotheek dus heel belangrijk.
De bibliotheek heeft al een groot bereik onder kinderen. Maar het is bekend dat dit vaak kinderen
zijn van ouders die lezen belangrijk vinden en in hun vrije tijd de bibliotheek bezoeken. Kinderen uit
gezinnen waarin lezen en leren minder vanzelfsprekend is, bereikt de bibliotheek nog onvoldoende.
Juist deze kinderen hebben de bibliotheek hard nodig.
De ervaringen met de Mediatheek Palenstein in de Brede School leren dat de samenwerking met
scholen kansrijk is. Op die manier kan de bibliotheek meer kinderen bereiken om het leesplezier en
de nieuwsgierigheid te stimuleren. Daarom wil de bibliotheek de komende jaren in een aantal
scholen en/of brede scholen een schoolbibliotheek openen. In die schoolbibliotheek wordt een
compleet pakket van leesbevorderende en leerondersteunende diensten aangeboden door middel
van collecties en activiteiten. Het beheer wordt grotendeels uitgevoerd door vrijwilligers of kinderen
uit de hogere groepen. De onmisbare professionele begeleiding vanuit de bibliotheek blijft beperkt
tot een paar uur per week. Medewerkers worden hiervoor speciaal opgeleid of bijgeschoold.
Bereik vBereik vBereik vBereik volwassen leolwassen leolwassen leolwassen lezerszerszerszers
Voor de groep volwassen lezers is kwaliteit, laagdrempeligheid en een verrassend aanbod
belangrijker dan nabijheid. Zelfs voor ouderen geldt dat ze tot op hoge leeftijd mobiel zijn. Vanuit
de meeste wijken in Zoetermeer is de Hoofdbibliotheek goed bereikbaar. Uitzonderingen zijn de
wijken Rokkeveen en Oosterheem, die op grote afstand van het centrum liggen waardoor de
bereikbaarheid van de Hoofdbibliotheek onvoldoende is. Wijkbibliotheken zijn in Rokkeveen en
Oosterheem onmisbaar. Beide wijkbibliotheken zijn in 2012 moderne retailbibliotheken. Ook de
Hoofdbibliotheek zal op korte termijn naar een hoger kwaliteitsniveau gebracht moeten worden,
daarom wordt in 2013 gedeeltelijk het retailconcept doorgevoerd.
4.2 Toekomstig scenario
Binnen de bezuinigingstaakstelling is het scenario van een Hoofdbibliotheek in het Stadsforum, 2
wijkbibliotheken in de wijken Rokkeveen en Oosterheem, 9 schoolbibliotheken in de wijken
16
Seghwaert en Noordhove en een mediatheek in de Brede School Palenstein voor de bibliotheek het
meest optimaal. In dit scenario is het bereik onder kinderen en volwassen lezers optimaal waardoor
de bibliotheek haar doelstellingen kan realiseren. Bovendien levert dit scenario een reële financiële
besparing op.
StadsforumStadsforumStadsforumStadsforum
Op de langere termijn heeft de bibliotheek voor de centrale vestiging een duidelijke voorkeur voor
huisvesting, samen met het Stadsmuseum en een horecavoorziening, in het nieuw te bouwen
Stadsforum. Een nieuw gebouw dat qua voorzieningen, kwaliteit en uitstraling aansluit bij de
wensen van de klant. Bovendien biedt deelname in het Stadsforum volop mogelijkheden voor
samenwerking met andere culturele en educatieve partijen. Dit past bij de huidige landelijke
ontwikkelingen waarbij partners intensief samenwerken om het aanbod te versterken. Een nieuwe
bibliotheek in het Stadsforum scoort maximaal op bereik onder volwassenen. Daarnaast kunnen de
benodigde kwaliteitsverbetering en de krimp in vierkante meters optimaal gerealiseerd worden.
Indien voor huisvesting van de Hoofdbibliotheek in het Stadsforum geen positieve besluitvorming
plaatsvindt in de gemeenteraad, is het verkleinen van de Hoofdbibliotheek op de huidige locatie het
alternatief. Het huidige pand van de Hoofdbibliotheek kent echter sterke beperkingen en het zal
aanzienlijke investeringen vergen hier de gewenste kwaliteitsverbeteringen te realiseren. De
mogelijkheden voor een horecavoorziening zullen worden onderzocht.
WijkbibliothekenWijkbibliothekenWijkbibliothekenWijkbibliotheken
In de wijken Rokkeveen en Oosterheem zijn moderne wijkbibliotheken die aantrekkelijk zijn
ingericht volgens het retailconcept. Het bereik onder kinderen en volwassen lezers in deze wijken is
daardoor goed. De wijkbibliotheek in Seghwaert sluit op voorwaarde dat alternatieve voorzieningen
voor kinderen en ouderen gerealiseerd worden. Voor (minder mobiele) ouderen wordt in deze wijk
naar een alternatief gezocht, bijvoorbeeld door een voorziening in de wijkpost of supermarkt. Het
aanbod van wisselcollecties in het woonzorg- en dienstencentrum blijft gehandhaafd. Daarnaast
blijft de service Bibliotheek-aan-Huis, waarbij vrijwilligers boeken aan huis bezorgen, bestaan. Het
streven is om in totaal 9 schoolbibliotheken in de wijken Seghwaert en Noordhove te realiseren,
waardoor het bereik onder kinderen optimaal blijft. Het aanbod voor kinderen in de andere wijken
wordt verzorgd vanuit de centrale bibliotheek in het Stadsforum.
Mediatheek PalensteinMediatheek PalensteinMediatheek PalensteinMediatheek Palenstein
In 2011 heeft de bibliotheek op verzoek en met financiering van de gemeente een mediatheek
ingericht in het complex Castellum Palenstein. Vooralsnog is Palenstein de enige wijk in Zoetermeer
waarin het gedachtegoed van de Brede School ook in bakstenen is vertaald. Het doel van de
mediatheek is een forse bijdrage te leveren aan de taalverwerving en taalontwikkeling van de
kinderen in de wijk Palenstein. Daarnaast leren de kinderen in de mediatheek vaardigheden
ontwikkelen die leiden tot mediawijsheid.
4.3 Voorwaarden
Het beschreven ideale scenario en de veranderingen die daarmee samenhangen, leveren op de lange
termijn een bezuiniging op de exploitatie op. Op korte termijn is echter wel een investering nodig
om die veranderingen te realiseren. Deze investeringen zijn nodig voor de aankoop van flexibele
17
boekenkasten en jeugdcollecties voor de schoolbibliotheken, de om- en bijscholing van
medewerkers en een voorziening voor ouderen.
Vernieuwingen
Schoolbibliotheken in wijken waar geen bibliotheekvoorziening in de nabijheid van kinderen is
Stadsforum
Alternatieve dienstverlening voor minder mobiele ouderen in Seghwaert en Noordhove
18
HOOFDSTUK 5 | HOOFDSTUK 5 | HOOFDSTUK 5 | HOOFDSTUK 5 | Organisatie en bedrijfsvoeringOrganisatie en bedrijfsvoeringOrganisatie en bedrijfsvoeringOrganisatie en bedrijfsvoering
5.1 Personeel & Organisatie
De omgeving verandert, de bibliotheek verandert mee en ook van de medewerkers wordt
verandering gevraagd. De bibliotheek heeft nu meer dan ooit medewerkers nodig die de wensen en
behoeften van klanten begrijpen en deze kunnen vertalen naar dienstverlening. Medewerkers
moeten in staat zijn de waarde van het lidmaatschap over te brengen en de bibliotheek te verkopen.
De bibliotheekmedewerker levert excellente kwaliteit. Hij of zij is deskundig, innovatief en
ondernemend. Hij of zij is in staat om het leesplezier bij mensen te stimuleren, laat de klanten zich
thuis voelen en maakt hen nieuwsgierig.
Scholing en ontwikkeling van medewerkers, het implementeren van een beoordelingscyclus en
strategisch personeelsmanagement zijn speerpunten in het personeelsbeleid dat deze verandering
zal realiseren.
OrganisatiestructuurOrganisatiestructuurOrganisatiestructuurOrganisatiestructuur
Op basis van de visie zal de bestaande organisatiestructuur worden geanalyseerd en beoordeeld in
het licht van de verwachtingen die aan de organisatie en de medewerkers worden gesteld. De
bestaande formatie zal kritisch bekeken worden, voornamelijk de verhouding tussen vaste en
tijdelijke formatie. De bibliotheek zal afwegen welke activiteiten door medewerkers worden
uitgevoerd en welke worden uitbesteed. In het kader van samenwerking met andere organisaties zal
ook het opzetten van shared service aan de orde komen, waarbij onderdelen van de bedrijfsvoering
gezamenlijk met ander organisaties zullen worden georganiseerd.
StraStraStraStrategische personeelsplanningtegische personeelsplanningtegische personeelsplanningtegische personeelsplanning
Een overzicht van de competenties en ambities van de medewerkers in relatie tot de missie en visie
van de organisatie maakt een strategische personeelsplanning mogelijk. Op basis hiervan zal de
toekomstige kwantitatieve en kwalitatieve personeelsbezetting in kaart gebracht worden. Vervolgens
zal gericht gewerkt worden aan een actieplan om de verschillen tussen het huidige en gewenste
personeelsbestand te overbruggen. De bibliotheek ondersteunt de mogelijkheid van het ‘Nieuwe
Werken’ waarbij medewerkers in staat worden gesteld vanuit huis te beschikken over dezelfde
faciliteiten en documenten als op kantoor. Dit maakt het voor medewerkers gemakkelijker werk en
privé op elkaar af te stemmen.
Ontwikkeling Ontwikkeling Ontwikkeling Ontwikkeling organisatieorganisatieorganisatieorganisatie
De bibliotheek vindt het belangrijk dat medewerkers ervan doordrongen zijn dat verandering
noodzakelijk is om de missie en doelstellingen te realiseren. Aan dit besef zal de komende jaren
hard gewerkt worden. Alle medewerkers zullen meedoen aan het traject ‘Leren Excelleren’, wat zal
resulteren in het vermogen van medewerkers om te excelleren in wat zij doen en de verwachtingen
van de klant te overtreffen. Daarnaast zal veel aandacht worden besteed aan hostmanship, de kunst
om mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn. Er zal een uitgebreid trainingsprogramma
plaatsvinden voor de gehele organisatie. Het programma is gericht op het ontwikkelen van
hostmanship op persoonlijk niveau, gastniveau en organisatieniveau. Nevendoelstelling van het
19
hostmanship programma is het vergroten van de motivatie van de medewerkers voor het werken in
een vernieuwende omgeving. Het vergroten van het digitaal bewustzijn en het scholen in digitale
vaardigheden blijven in de komende periode van groot belang. Uitgangspunt bij het
opleidingsbeleid is dat de medewerkers verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van de eigen
talenten. De bibliotheek biedt medewerkers hierbij ondersteuning aan.
Beoordelingscyclus Beoordelingscyclus Beoordelingscyclus Beoordelingscyclus
Een belangrijk instrument om de ontwikkeling van medewerkers in de organisatie te borgen is de
beoordelingscyclus. Er zal een start worden gemaakt met de implementatie van de
beoordelingscyclus die zal bestaan uit POP-, functionering- en beoordelingsgesprekken. Al deze
gesprekken vinden plaats tussen medewerker en leidinggevende en zijn erop gericht de
doelstellingen van de organisatie en de persoonlijke ontwikkeldoelstellingen van de medewerker op
elkaar af te stemmen en hierover afspraken te maken. Leidinggevenden worden geschoold in het
voeren van persoonlijke ontwikkelgesprekken.
VrVrVrVrijwilligersbeleidijwilligersbeleidijwilligersbeleidijwilligersbeleid
Het vrijwilligerbeleid wordt opnieuw kritisch bekeken. In overeenstemming met de
certificeringsnormen blijft het uitgangspunt voor vrijwilligerswerk dat het aanvullend is op de
reguliere, professionele werkzaamheden. De inzet van vrijwilligers zal niet leiden tot verdringing
van formatie. De bibliotheek stimuleert het vrijwilligerswerk om de interactie te vergroten tussen de
organisatie en de maatschappij. Er zal specifieke aandacht zijn voor de inzet van scholieren in het
kader van de maatschappelijke stage. De bibliotheek voorziet in het opleiden van vrijwilligers, zodat
zij goed beslagen ten ijs komen bij het uitvoeren van hun activiteiten.
Vernieuwingen:
Gewijzigde organisatiestructuur
Strategische personeelsplanning
Beoordelingscyclus
Hostmanship
5.2 Marketing & Communicatie
Marketing verbindt de missie en visie van de bibliotheek met concrete doelstellingen en is daarom
leidend voor de bedrijfsvoering van de bibliotheek.
MarketingplanMarketingplanMarketingplanMarketingplan
Een belangrijk risico is het verlies van volwassen leden en de inkomsten die daarmee samenhangen
(zie hoofdstuk 7. Risico’s). In het marketingplan 2012-2013 is uitgewerkt hoe de bibliotheek het
verlies van volwassen, betalende leden kan stoppen en afhakers kan terugwinnen. In het
operationeel plan is beschreven hoe de dienstverlening aan volwassen leden met de verschillende
marketingmix instrumenten geoptimaliseerd kan worden. Voor 2014 en 2015 zal een nieuw
marketingplan geschreven worden, gericht op de dienstverlening aan kinderen.
20
KlantsegmentatKlantsegmentatKlantsegmentatKlantsegmentatieieieie
De bibliotheek maakt veelvuldig gebruik van het landelijk klantsegmentatiemodel ‘De klant is
koningin’ waarin klantonderzoek is geanalyseerd en gekoppeld aan de MOSAIC-profielanalyses (op
basis van huishoudens en postcodes). Hierdoor heeft de bibliotheek inzicht gekregen in het gedrag,
de beleving en de behoeften van bibliotheekleden. Het klantsegmentatiemodel is vertaald naar een
strategisch vestigingsbeleid, waarin precies in beeld is gebracht hoe de wijken in Zoetermeer zijn
opgebouwd en op welke manier de klantgroepen optimaal bediend kunnen worden.
Klantsegmentatie wordt gedragen door de organisatie en zoveel mogelijk gebruikt bij de
ontwikkeling van de dienstverlening.
Daarnaast zal de bibliotheek segmentatie op basis van de customer life cycle toepassen. Zo kunnen
leden gevolgd worden in de verschillende fases van het lidmaatschap. In 2012 en 2013 concentreert
de bibliotheek zich op de retentiefase en winback fase om volwassen leden te behouden.
De bibliotheek is gestart met Customer Relations Management (CRM) om een beter beeld te krijgen
van de institutionele klanten (business to business). In het tweede gedeelte van de planperiode zal
CRM verder ontwikkeld worden voor individuele leden (business to consumer). Op deze manier
maakt de bibliotheek een volgende stap in het leveren van maatwerk.
PositioneringPositioneringPositioneringPositionering
Het is belangrijk de klanten duidelijk te maken waarom het lidmaatschap van de bibliotheek zo
waardevol is en waarmee de bibliotheek zich onderscheidt van de concurrentie. Wanneer de klant
onvoldoende op de hoogte is van de bibliotheek, zou de klant om de verkeerde redenen kunnen
afhaken. Het is daarom belangrijk dat leden goed geïnformeerd zijn én blijven over de
dienstverlening van de bibliotheek.
De ervaring leert dat veel mensen die geen lid zijn, de bibliotheek wel een warm hart toedragen.
Voorbeelden zijn afhakers en ouders van jeugdleden. Ze waarderen het werk van de bibliotheek,
vinden het bestaan van de bibliotheek belangrijk en/of hebben kinderen die gratis gebruikmaken
van de bibliotheek. Bibliotheek Zoetermeer introduceert daarom een donateursprogramma.
Donateurs worden stakeholders van de bibliotheek en dragen daardoor bij aan het vergroten van
draagvlak van de bibliotheek in Zoetermeer.
De mening van klanten teltDe mening van klanten teltDe mening van klanten teltDe mening van klanten telt
De bibliotheek stelt de mening van klanten prijs. Daarom maakt de bibliotheek gebruik van
BiebPanel, een landelijk online klantenpanel waarin ruim 500 Zoetermeerse leden vertegenwoordigd
zijn. Met BiebPanel beschikt de bibliotheek structureel over actuele klantinformatie die gebruikt
wordt bij operationele en strategische beleidskeuzes. Zo is openingstelling op zondag een van de
wensen van klanten uit het BiebPanel. In 2012 zal de mogelijkheid van een pilot in de
Hoofdbibliotheek onderzocht worden. Daarnaast kan de bibliotheek door deelname aan BiebPanel
benchmarken met andere bibliotheken.
Effectieve communicatieEffectieve communicatieEffectieve communicatieEffectieve communicatie
De bibliotheek heeft een aantrekkelijke huisstijl, die in tekst en vorm past bij de bibliotheek en
voldoende mogelijkheden biedt om effectief met klanten en andere stakeholders te communiceren.
Onderzoek moet uitwijzen of een overstap naar de landelijke huisstijl effectief en kostenbesparend
21
is. Online communicatie biedt steeds meer mogelijkheden waar de bibliotheek van kan profiteren.
Maar ook de mondelinge communicatie blijft waardevol! De medewerkers zijn het gezicht van de
bibliotheek en daarmee succesbepalend voor de organisatie. De bibliotheek investeert in
medewerkers die zich kunnen verplaatsen in de wensen, behoeften én verwachtingen die klanten
hebben en op een professionele wijze kunnen uitdragen waar de bibliotheek voor staat. Intranet is
een belangrijk intern communicatiemiddel en wordt verder ontwikkeld. In 2013 bestaat de
bibliotheek 50 jaar, met creatieve ideeën en ludieke acties zal de bibliotheek hiermee veelvuldig de
publiciteit zoeken.
De bibliotheek online De bibliotheek online De bibliotheek online De bibliotheek online
De bibliotheek heeft een optimale online presentatie. De bibliotheek is gemakkelijk vindbaar op
internet, heeft een goede herkenbaarheid en is aanwezig in de relevante (sociale) netwerken. Door
de inzet van sociale media en de actieve rol die medewerkers in deze netwerken spelen, wordt de
herkenbaarheid van de bibliotheek groter. Ook nieuwe gebruikers raken op deze manier bekend
met de dienstverlening van de bibliotheek. Dit kan de bibliotheek uitsluitend bereiken door aan te
sluiten bij landelijke of provinciale projecten. Een voorbeeld daarvan is de implementatie van de
landelijke website van Bibliotheek.nl, waarmee in 2012 gestart zal worden. Door een goede
landelijke infrastructuur worden collecties beter ontsloten en kan de bibliotheek klanten beter
bedienen. Daarnaast wordt de online dienstverlening van de bibliotheek steeds uitgebreider
waardoor meer service en gemak geboden kan worden.
Vernieuwingen:
Marketing op basis van customer life cycle
Opzetten donateurslidmaatschap
Proef openingstelling op zondag (Hoofdbibliotheek)
Invoering landelijke huisstijl
Verbeteren online presentatie
Implementatie landelijke website bibliotheek.nl
5.3 ICT
ICT biedt ondersteuning aan bijna alle aspecten van de dienstverlening en de communicatie met
klanten. Op basis van de vraag van de organisatie worden processen ondersteund met ICT-
oplossing op maat. Daarnaast volgt de bibliotheek ontwikkelingen op de voet, zeker wanneer deze
ontwikkelingen van toegevoegde waarde zijn voor de organisatie.
Digitale ontwikkelingenDigitale ontwikkelingenDigitale ontwikkelingenDigitale ontwikkelingen
Mensen kiezen steeds meer hun eigen informatiekanalen en -bronnen, en bepalen zelf welke
informatie ze willen gebruiken en op welke manier ze communiceren. De leefstijl verandert: mensen
werken thuis, shoppen op internet en nemen deel aan online discussieforums en sociale netwerken.
Zij vormen daarmee hun eigen wereld en hebben behoefte aan producten en diensten waarmee zij
verder vorm kunnen geven aan deze wereld. Het is belangrijk dat de bibliotheek integreert in deze
wereld. ICT zorgt ervoor dat collecties maximaal worden ontsloten en ondersteunt het realiseren van
een nieuwe website.
22
Op het terrein van ICT vinden vele belangrijke ontwikkelingen plaats. De bibliotheek zal een aantal
van deze ontwikkelingen toepassen in de komende beleidsplanperiode:
Het nieuwe werkenHet nieuwe werkenHet nieuwe werkenHet nieuwe werken
Ongeacht plaats, tijd en hardware kunnen medewerkers beschikken over de eigen bestanden en
faciliteiten. Dit zal een bijdrage leveren aan de optimale bezetting van de werkplekken op locatie en
medewerkers in staat stellen vanuit huis te werken.
Lease conceptLease conceptLease conceptLease concept
Het beheer van hardware in eigen huis kan worden vervangen door een lease concept. Beheer en
support kunnen in veel gevallen op afstand plaatsvinden, de vervanging van hardware kan ook
worden opgenomen in het lease concept.
Extern plaatsen componentenExtern plaatsen componentenExtern plaatsen componentenExtern plaatsen componenten
Primaire netwerk en hardware componenten worden extern geplaatst in datacentra, waar gezorgd
wordt voor beheer, back-up en veiligheid.
Vernieuwingen:
Het Nieuwe Werken
Outsourcing ICT beheer
5.4 Kwaliteitszorg
Bibliotheek Zoetermeer besteedt veel aandacht aan kwaliteitszorg. Er zal een heldere procedure
worden opgesteld voor de wijze waarop het beleid tot stand komt en op welke wijze het in de
praktijk daadwerkelijk wordt toegepast, geëvalueerd en herzien (via de Plan-do-check-act cyclus).
In 2006 is de eerste positiebepaling gehouden, de volgende positiebepaling vindt plaats in 2012.
Jaarlijks worden werkplannen opgesteld volgens het INK model.
5.5 Certificering
Iedere vier jaar wordt de kwaliteit van de bibliotheek getoetst op basis van de eisen van de
brancheorganisatie Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB). Bibliotheek Zoetermeer is in 2011 voor
de tweede keer gecertificeerd. De volgende audit zal in 2015 plaatsvinden. In 2013 zal de
bibliotheek via collegiale consultatie een tussentijdse evaluatie uit laten voeren.
Vanaf 2012 zal ten behoeve van de kwaliteitszorg BiblioMonitor ingezet worden als
monitorinstrument voor de certificering. BiblioMonitor is een digitaal, interactief
kwaliteitszorgprogramma.
5.6 Planning & Control
De Planning & Control cyclus is een continu proces en helpt managementinformatie te stroomlijnen.
Het proces van P&C is van en voor de organisatie, blikt terug en kijkt vooruit. De bibliotheek kent
een externe P&C cyclus met de Raad van Toezicht als toezichthouder en de Gemeente Zoetermeer
23
als subsidieverstrekker. Daarnaast is er sprake van een interne P&C cyclus, de afspraken tussen de
directeur/bestuurder en het overige management. Het beleidsplan geeft het kader mee voor het
jaarwerkplan van de hele organisatie en de jaarplannen van het management. De inhoud hiervan
maakt vervolgens deel uit van de beoordelingscyclus tussen RvT en directeur/bestuurder en
directeur/bestuurder en management.
5.7 Procesmanagement
Een onderdeel van de kwaliteitszorg is procesmanagement. In 2011 is besloten om hiermee te gaan
starten. Het is nuttig inzichtelijk te maken wie wat doet en hoe de relaties zijn tussen afdelingen en
processen. Vervolgens kunnen processen naar behoefte effectiever en efficiënter worden
gemodelleerd waar de doelstellingen van de bibliotheek dit vereisen.
Vernieuwingen:
Procesmanagement
5.8 Ondernemerschap
In samenwerking met de bibliotheken Delft en Oostland zal een project gestart worden dat een
handvat biedt om te groeien naar een ondernemender organisatie. Het stelt bibliotheken in staat
een businessmodel te realiseren voor producten, diensten en processen, waarmee zij een verbinding
kunnen maken met de buitenwereld, op economisch, cultureel en maatschappelijk terrein, vanuit
een weldoordacht financieel perspectief.
Aan dit model zal invulling gegeven worden aan de hand van een concreet vraagstuk: hoe kan
laaggeletterdheid bestreden en voorkomen worden? Het te ontwikkelen businessmodel gaat
antwoord geven op de vraag of dit gerealiseerd kan worden, met welk aantrekkelijk product, dienst
of proces en op welke manier het in de markt gezet kan worden. Het brengt vraag en aanbod bij
elkaar door een product, dienst of proces te toetsen aan culturele, maatschappelijke, sociale en
financiële waarden.
Vernieuwingen: : : :
Model voor ondernemerschap
24
HOOFDSTUK HOOFDSTUK HOOFDSTUK HOOFDSTUK 6666 | | | | Risico Risico Risico Risico’s’s’s’s
Ten aanzien van de realisatie van dit beleidsplan doet zich een aantal risico’s voor op basis van
externe factoren. Deze factoren zijn niet door de bibliotheek te beïnvloeden. De bibliotheek zal alert
blijven op de risico’s en deze monitoren. De stand van zaken en te nemen maatregelen zullen als
onderdeel van de kwartaalrapportages in de planning & control cyclus worden opgenomen. Indien
nodig zal het beleid worden bijgesteld. Het gaat hierbij om:
1. De afhankelijkheid van landelijke ontwikkelingen, met name de voortgang van bibliotheek.nl en
het Formulebureau (Bibliotheek Nederland).
2. De afhankelijkheid van de voortgang van het Stadsforum en de positie van de bibliotheek hierin.
3. De afhankelijkheid van landelijke afspraken met uitgeverijen om eBooks uit te lenen.
4. De financiële crisis, die het lastiger kan maken extra subsidies en fondsen te verwerven die het
realiseren van de huidige output voor een deel mogelijk maken.
5. Frictiekosten die mogelijk ontstaan door het implementeren van een aangepaste of nieuwe
organisatiestructuur.
6. Het teruglopen van het aantal volwassen betalende leden. Dit risico is als kernprobleem
geformuleerd in het marketingplan. Hiervoor zullen gerichte acties worden ondernomen (zie
hoofdstuk 5.2 Marketing).
25
HOOFDSTUK 7HOOFDSTUK 7HOOFDSTUK 7HOOFDSTUK 7 | | | | RRRResultaten esultaten esultaten esultaten
7.1 Output overzicht
OmschrijvingOmschrijvingOmschrijvingOmschrijving
Output 2012Output 2012Output 2012Output 2012 Output 2013Output 2013Output 2013Output 2013 Output 2014Output 2014Output 2014Output 2014 Output 2015Output 2015Output 2015Output 2015
1. B1. B1. B1. BEREIKEREIKEREIKEREIK
Bezoeken Bezoeken Bezoeken Bezoeken
Bezoeken fysiek 850.000 860.000 840.000 840.000
Bezoeken digitaal 325.000 350.000 375.000 400.000
Totaal bezoeken 1.175.000 1.210.000 1.215.000 1.240.000
Abonnementen Abonnementen Abonnementen Abonnementen
Jeugdleners (t/m 17 jaar) 19.600 19.800 20.000 20.000
Volwassen leners 14.600 14.800 13.800 13.800
Totaal leners 34.200 34.600 33.800 33.800
2.2.2.2. GEBRUIK GEBRUIK GEBRUIK GEBRUIK
UitleningenUitleningenUitleningenUitleningen
Uitleningen fysiek 950.000 960.000 930.000 930.000
Uitleningen digitaal (eBooks) ntb Ntb ntb ntb
Totaal uitleningen 950.000 960.000 930.000 930.000
ActiviteitenActiviteitenActiviteitenActiviteiten
Deelnemers activiteiten jeugd 18.000 18.000 18.000 18.000
Deelnemers activiteiten 18+ 4.175 4.475 4.875 4.875
Totaal deelnemers activiteiten 22.175 22.475 22.875 22.875
7.2 Toelichting output
Er is een nieuw output overzicht gemaakt waarin het resultaat voorop staat, en niet de middelen. De
monitoring richt zich op het bereik en het gebruik van de bibliotheek.
BereikBereikBereikBereik
Het bereik omvat het aantal bezoeken (inclusief mediatheek/schoolbibliotheken), het aantal leden
(inclusief leden in zorginstellingen), en het bereik bij de ZoetermeerPas houders.
Bezoeken fysiek
Het aantal bezoeken heeft in de afgelopen jaren een stijgende lijn laten zien. De verwachting is dat
dit zich in 2012 en 2013 zal voortzetten, o.a. vanwege de opening van een nieuwe wijkbibliotheek
26
in Oosterheem. In 2014 zal het aantal bezoeken vanwege de sluiting van bibliotheek Seghwaert
teruglopen, voornamelijk ten aanzien van volwassenen. Het aantal kinderen dat de bibliotheek
bezoekt, zal toenemen door de realisatie van schoolbibliotheken. Bij realisatie van het Stadsforum in
2015 wordt een stijging van het aantal bezoeken verwacht (vanaf 2016).
Bezoeken digitaal
Vanaf 2012 wordt een ander statistisch programma gebruikt met meer analysemogelijkheden:
Google Analytics. Dit veroorzaakt in 2012 een stijging van 200.000 naar 325.000 bezoeken
vanwege een andere telmethodiek. Jaarlijks wordt een toename verwacht van 25.000 bezoeken, o.a.
door de invoering van de landelijke website via bibliotheek.nl en nieuwe activiteiten op het gebied
van online presence.
Jeugdleners
Het aantal jeugdleden heeft in de afgelopen jaren een stijgende lijn laten zien. In 2012 en 2013 zet
deze stijging door, met name vanwege de opening van de nieuwe vestiging in Oosterheem. In 2014
neemt het bereik, met de realisatie van schoolbibliotheken, verder toe. In 2015 stabiliseert dit.
Volwassen leners
Het aantal volwassen leners liet de afgelopen periode een daling zien. In 2012 en 2013 zal het
aantal leden licht toenemen door de inzet van verschillende marketingacties om (potentiële)
afhakers te behouden. Door de sluiting van bibliotheek Seghwaert zal het aantal volwassen leden
vanaf 2014 een daling laten zien.
ZoetermeerPas: in 2012 is een landelijke aanpassing van de inkomensgrens van minima van 120 %
naar 110 % van het bijstandsniveau doorgevoerd. Dit betekent dat minder mensen in aanmerking
komen voor de ZoetermeerPas. Dit heeft direct consequenties voor de subsidie die de bibliotheek
krijgt voor de ZoetermeerPas. De gemeente verwacht dat er bij de bibliotheek 22% minder
abonnementen via de ZoetermeerPas afgenomen zullen worden.
GebruikGebruikGebruikGebruik
Het gebruik omvat het aantal uitleningen van zowel fysieke als digitale media en internet, en het
aantal deelnemers aan activiteiten. Uitleningen en deelnemers via scholen en instellingen zijn hierin
opgenomen (inclusief mediatheek Palenstein).
Uitleningen fysiek
Het aantal uitleningen laat al enkele jaren een stijgende lijn zien. Dit zet zich in 2012 en 2013 voort,
o.a. door verdere invoering van het retailconcept in bibliotheek Oosterheem. In 2014 vindt een
daling plaats vanwege de sluiting van bibliotheek Seghwaert.
Uitleningen digitaal (eBooks)
De bibliotheek is afhankelijk van afspraken die landelijk met uitgeverijen gemaakt worden om
eBooks te kunnen uitlenen. De verwachting is dat dit in 2012 zijn beslag krijgt.
27
Deelnemers activiteiten jeugd
Het aantal deelnemers aan jeugdactiviteiten blijft de komende jaren gehandhaafd. Aandachtspunt
hierbij is dan een derde van de activiteiten op het gebied van leesbevordering en collecties wordt
gerealiseerd door externe financiering.
Deelnemers activiteiten 18+
Het aantal deelnemers aan activiteiten voor volwassenen neemt de komende jaren toe, vanwege de
uitbouw van activiteiten.
28
HOOFDSTUK 8HOOFDSTUK 8HOOFDSTUK 8HOOFDSTUK 8 | | | | FinanciënFinanciënFinanciënFinanciën
8.1 Meerjarenbegroting
BATEN BATEN BATEN BATEN B2012B2012B2012B2012 B2013B2013B2013B2013 B2014B2014B2014B2014 B2015B2015B2015B2015
80 Bijdrage leners 608.654 609.000 538.000 538.000
82 Specifieke dienstverlening 138.640 139.000 135.000 135.000
85 Overige inkomsten 71.032 72.000 72.000 72.000
88 Bijdragen gemeente en subsidies 4.180.652 4.181.000 4.061.000 4.011.000
Totaal batenTotaal batenTotaal batenTotaal baten 4.998.9784.998.9784.998.9784.998.978 5.001.0005.001.0005.001.0005.001.000 4.806.0004.806.0004.806.0004.806.000 4.756.004.756.004.756.004.756.000000
RESULTAATRESULTAATRESULTAATRESULTAAT B2012B2012B2012B2012 B2013B2013B2013B2013 B2014B2014B2014B2014 B2015B2015B2015B2015
Totaal Baten 4.998.978 5.001.000 4.806.000 4.756.000
Totaal Lasten 4.996.673 5.061.000 4.784.000 4.790.000
Totaal ExploitatiesaldoTotaal ExploitatiesaldoTotaal ExploitatiesaldoTotaal Exploitatiesaldo 2.3052.3052.3052.305 ----60.00060.00060.00060.000 22.00022.00022.00022.000 ----34.00034.00034.00034.000
LASTENLASTENLASTENLASTEN B2012B2012B2012B2012 B2013B2013B2013B2013 B2014B2014B2014B2014 B201B201B201B2015555
40 Bestuur en Organisatie 144.559 145.000 145.000 145.000
41 Huisvesting 1.231.071 1.232.000 1.100.000 1.100.000
42 Personeel 2.425.809 2.426.000 2.333.000 2.333.000
43 Administratie 162.311 163.000 161.000 161.000
44 Transport 4.948 5.000 5.000 5.000
45 Automatisering 409.964 421.000 400.000 406.000
46 Collectie en Media 586.652 587.000 558.000 558.000
47 Specifiek 31.359 32.000 32.000 32.000
48 Overige lasten 0 50.000 50.000 50.000
Totaal lastenTotaal lastenTotaal lastenTotaal lasten 4.996.6734.996.6734.996.6734.996.673 5.061.0005.061.0005.061.0005.061.000 4.784.0004.784.0004.784.0004.784.000 4.790.0004.790.0004.790.0004.790.000
29
8.2 Toelichting
Met dit beleidsplan gaat Bibliotheek Zoetermeer haar dienstverlening vernieuwen. De bibliotheek
maakt keuzes om de bezuinigingstaakstelling te realiseren en zoekt naar nieuwe, aanvullende
financieringsvormen voor het realiseren van vernieuwingen. Producten, diensten en activiteiten
zullen vaker tegen een vergoeding of een kostendekkend tarief worden uitgevoerd. Eveneens zullen
voor onderdelen uit het reguliere aanbod (op termijn) meer kosten in rekening worden gebracht.
BatenBatenBatenBaten
In de meerjarenbegroting is de korting van de gemeente verwerkt: in 2014 € 120.000 en in 2015
€ 170.000 (in 2016 € 220.000 en in 2017 € 500.000)
In 2012 verlaagt de gemeente de subsidie voor de ZoetermeerPas. Deze subsidie wordt verleend
voor een afgesproken aantal leden/abonnementen. De gemeente heeft een financiële compensatie
toegezegd als het aantal leden/abonnementen meer dan 5% boven het afgesproken aantal uitkomt.
De inkomsten uit abonnementen zijn aangepast aan de geprognosticeerde output (zie hoofdstuk 7).
Sluiting van de bibliotheek in Seghwaert levert verminderde inkomsten op uit abonnementen.
Een aantal projecten zal de bibliotheek realiseren vanuit de reguliere begroting. Een groot deel
hiervan heeft betrekking op de bedrijfsvoering van de bibliotheek.
Gewijzigde organisatiestructuur
Strategische personeelsplanning
Beoordelingscyclus
Hostmanship
Marketing op basis van customer life cycle
Opzetten donateurslidmaatschap
Invoering landelijke huisstijl
Verbeteren online presentatie
Procesmatig werken
Het nieuwe werken
Doorontwikkelen van de digitale informatiefunctie
Literaire verdiepingsavonden
Uitleenmodel voor eBooks
Voor een aantal projecten is externe financiering toegekend. Deels vindt dekking van de personele
inzet plaats vanuit de reguliere begroting. Deze projecten zijn in de meerjarenbegroting verwerkt.
Implementatie landelijke website bibliotheek.nl (OC&W)
BoekStart in de kinderopvang (Stichting Lezen)
VoorleesExpress (Oranjefonds via Stichting Piëzo)
Ondersteuning onderwijs en voorschoolse instellingen bij implementatie leesplan (gemeente)
Model voor ondernemerschap (Rabobank)
VerZin Zoetermeer (Fonds Cultuurparticipatie)
Mediatheek Palenstein (Gemeente Zoetermeer)
30
LastenLastenLastenLasten
In de meerjarenbegroting is uitgegaan van sluiting van de vestiging in Seghwaert in 2014. De
investering in schoolbibliotheken kan gerealiseerd worden als de bibliotheek eerder sluit en de
besparing die dit oplevert voor de financiering van de negen schoolbibliotheken ingezet kan
worden. Dit is afhankelijk van positieve besluitvorming van de gemeente. Aangezien nog geen
besluitvorming heeft plaatsgevonden, is deze niet meegenomen in de meerjarenbegroting.
De meerjarenbegroting bevat de realisatie van de nieuwe bibliotheek in Oosterheem in 2012.
Verkleining van de Hoofdbibliotheek is in de meerjarenbegroting opgenomen voor 2016. In de
realisatie is dit afhankelijk van de besluitvorming over het Stadsforum. Bij een positief besluit
verhuist de bibliotheek in 2015/2016 naar het nieuwe Stadsforum. Vanuit de beschikbare gelden
voor het Stadsforum zal samen met het museum en met subsidie van de provincie een Boekenkast
van de Stad en een Zoetermeer Informatie Punt gerealiseerd worden.
Voor een aantal vernieuwende producten geldt dat ze doorgang vinden als externe financiering
gevonden wordt.
Voorziening voor ouderen in de wijkpost in Seghwaert
Zoetermeerse Boekenclub
Experiment iPoint
Digitale leeskringen
Een aantal projecten wordt kostendekkend uitgevoerd. Deze projecten worden momenteel
uitgewerkt en zijn nog niet in de meerjarenbegroting opgenomen.
Pilot thuisbezorgen boeken
Uitbouwen ondersteuning intermediairs jeugd
Ondersteuning intermediairs jeugd
Reserve en bestemmingen en voorzieningen Reserve en bestemmingen en voorzieningen Reserve en bestemmingen en voorzieningen Reserve en bestemmingen en voorzieningen
Aan het begin van de beleidsplanperiode beschikt Bibliotheek Zoetermeer over enkele
bestemmingsreserves en een vrij besteedbare reserve. De minimale omvang van de vrij besteedbare
reserve bedraagt 5% van het jaarlijkse exploitatietotaal. Eind 2010 bedroeg de omvang 5,6%.
Bibliotheek Zoetermeer beschikt over een bestemmingsreserve voor eigen behoud
ziekteverzuimkosten. De basis is een dotatie op basis van een gewenst percentage; vrijval vindt
plaats op basis van realisatie, passend binnen het budget voor jaarlijkse vrijval.
De bestemmingsreserve transformatiefonds is voornamelijk bestemd voor de nieuwe locatie
Oosterheem en de herinrichting van de Hoofdbibliotheek. Uitputting vindt plaats in het jaar waarin
de verhuizing en herinrichting daadwerkelijk plaatsvinden. Bibliotheek Zoetermeer streeft ernaar
een nieuw bestemmingsreserve transformatiefonds te creëren voor de nieuwe beleidsplanperiode.
Vanaf 2013 zal hiervoor jaarlijks een bedrag gedoteerd worden.
De bestemmingsreserve media-aanschaf in 2012 is volledig bestemd voor de nieuwe bibliotheek in
Oosterheem en zal in 2012 volledig vrijvallen.
31
Wanneer er incidenteel financiële ruimte ontstaat in een jaar binnen de nieuwe
beleidsplanperiode zal Bibliotheek Zoetermeer ernaar streven nieuwe bestemmingsreserves te
vormen voor vernieuwingen uit het beleidsplan.
www.bibliotheek.nl/zoetermeer
December 2011
