Peter de Visser (Gemeente Zoetermeer)

Goed opdrachtgeverschap en effectgestuurd beheer in

Zoetermeer

NVRD Themadag BOR13 september 2016

Inhoud

• Waarom we beheren en de evolutie van beheer• Ken je stad, missie en visie openbare ruimte, • Ambities in beheer, Beheervisie 2016,• Wat doet Zoetermeer nu• Welke trend Zoetermeer onderkent• Effectsturing in dagelijks onderhoud• Kenmerken effectbestek• Effecten & beheer openbare ruimte• Effecten & gebruikerstevredenheid• Effecten & bestuurlijke ambitie, verantwoording• Brainstormsessie effectbestek • Evolutie van beheer en contracten• Werkwijze naar effectbestek in Zoetermeer• Onze conclusies

Opdrachtgeverschap en effect gestuurd beheer

2

Waarom beheren we eigenlijk ?

VeiligheidBetrokken

heid

Ruimtelijke kwaliteit

Bereikbaarheid

Leefbaar heid

Comfort Imago


3

Stap 1:

Onderhouden

INSIDE

Stap 2:

Aantonen

en bewijzen

INSIGHT

Stap 3: Rationeel

beheer sectoraal

INPUT

Stap 4: Kwaliteit

gestuurd beheer

OUTPUT

Stap 6: Asset-

management

OUTCOME

Stap 5:

Bedrijfsvoering

& Financiering

OUTSOURCE

De evolutie van beheer…

EconomieSociaal

Ruimtenaar een nieuwe opgave voor beheer van de buitenruimte


4

Ken je stad: Zoetermeer in 2016

1965 2016

Regio

55.033 woningen48.224 arbeidsplaatsen

850 HA groen, 334 speelplekken350 HA water 820 km riolering670 HA verharding, 470 Bruggen, viaducten, tunnels

41.750 bomen in verharding26.300 lichtmasten

42 Verkeerslichten, 64 P-automaten

Geïnvesteerd vermogen: € 1,7 miljard

124.064 inwoners

Den Haag

Delft Gouda

Rotterdam

Zoetermeer

AlphenLeiden

3705 HA


5

Missie en visie openbare ruimte

“Samen aan de kwaliteit van de stad werken”

Voor de duurzame ontwikkeling en instandhouding van de openbare ruimte in de door de Raad vastgestelde kwaliteit tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten

Kernwaarden beheer openbare ruimte vanuit collegeprogramma:

• Burger centraal stellen, als uitgangspunt voor alle activiteiten

• Transparant werken, steeds laten zien wat we doen

• Netwerken, van kennisuitwisseling tot ketenpartnerschap

• Regie voeren, onderhoudswerk niet zelf uitvoeren

6Opdrachtgeverschap en effect gestuurd

beheer

Ambities in beheer

• Verband vasthouden tussen beheer, inrichting, gebruik

• Verband ontwikkelen met sociaal domein boven SROI

• Veiligheid bieden, risico’s beheersen (risico-gestuurd beheer, assetmanagement)

• Duurzaam beheer bevorderen (GRP, energie, klimaatadaptatie, biodiversiteit)

• Differentiatie in beheerkwaliteit

• Faciliteren van innovaties (materialen, toepassingen, contracten, netwerken)


beheer

Beheervisie 2016 - 2020

• Differentiatie in kwaliteitsniveaus door kwaliteitsverbetering zichtbare plekken in Stadshart, Dorpsstraat en de wijkwinkelcentra, rond haltes RandstadRail, langs wijkontsluitingswegen, in wijkparken en bij woonzorgcentra. € 650.000/ 3 jaar

• Uitvoering wensen bewoners, inspelen op ander gebruik, waarbij de gemeente faciliteert om de gebruikswaarde van de openbare ruimte te vergroten, zoals aanleg van kunstgras op speelveldjes, nieuwe speeltoestellen, plaatsen van bankjes en prullenbakken, extra openbare verlichting, verharden van olifantenpaadjes, fietsenstallingen. € 350.000/ 3 jaar

• Bevorderen innovaties door pionieren en toepassen innovaties, zoals: laadpunten voor e-bikes bij OV-haltes en winkelcentra, verkeersafhankelijk dimmen en opladen van openbare verlichting, fietsdetectie bij verkeerslichten, oplichtende wegmarkering, dynamische bewegwijzering en parkeerverwijzing, inspelen op klimaatadaptatie door doorlaatbare en lichtgekleurde verharding. € 150.000/3 jaar


beheer

Wat doet Zoetermeer nu

• Dagelijks en periodiek onderhoud van Gevel tot Gevel met beeldbestekken– Vanaf 2000: steeds meer integraal (bomen, elementenverharding)

– Vanaf 2005: RAW beeld en slechts enkele posten nog op RAW frequentie (hagen: biodiversiteit)

– Vanaf 2015: van UAV naar UAV-gc

– Steeds grotere gebieden (20.000 → 40.000 inw.)

– Langere contractduur (2+2 naar 4+3 jaar)

• Raamcontracten met eenheidsprijzen: OVL+VRI, kunstwerken, riolering (relining), asfalt, elementenverharding

• Geen eigen uitvoeringsorganisatie vanaf 2013


beheer

Welke trend onderkent Zoetermeer

10

Omgevingsbewust sturen op effect en risico

Bestuur en uitvoering nader tot elkaar

Beleidsmatig

Strategisch

Tactisch

Operationeel

Praktisch

LINE OF SIGHT

UAV, RAW systematiek

UAV-gc, Beeldsystematiek

UAV-gc en KPI’s

Effectsturing in dagelijks onderhoud

• Voorheen sturing op activiteiten, input (6 keer maaien per jaar)

• Daarna sturing op beeldkwaliteit, output (gras niet hoger dan 5 cm)

• Trend is nu van onderhoud op beeldkwaliteit naar effectsturing (is het gras goed bespeelbaar)

• Daarmee beter aansluitend op maatschappelijke wensen

11

Evolutie van beheer


Kenmerken van het effectbestek

• Bredere scope dan alleen output op beeld

• Ook service en organisatorische aspecten

• Ruimte voor het opnemen van maatschappelijke wensen

• Bestuurlijke ambities één op één door naar marktpartijen

• Op weg naar gelijkwaardig samenspel overheid - maatschappij

• Gewenste effecten meetbaar en afrekenbaar door KPI’s

• Zoekt opdrachtnemer met meeste toegevoegde waarde (EMVI)

• Opdrachtnemer toont zelf naleving aan (systeemgerichte contractbeheersing)

• Gemeente heeft rol regievoerder, rol opdrachtnemer is MainContractor


beheer

Effecten & beheer openbare ruimte

• Gebruikertevredenheid

– Functionaliteit / bruikbaarheid Heel

– Veiligheid (sociaal, verkeer, technisch) Veilig

– Aantrekkelijk / mooi / schoon Schoon

• Bestuurlijke ambitie

– Participatie / betrokkenheid, samen

– SROI / MVO

– Duurzaamheid (Co2 / afval / biodiversiteit)

– Tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten


beheer

Effecten & gebruikerstevredenheid

• Veiligheid

– Verkeer snelheid, drempels, oversteken, schoolzones,

– sociaal geen stille/enge plekken, tunneltjes slim verlicht, geen overhangend groen

• Functionaliteit

– Voldoende parkeerplaatsen, speelplekken bespeelbaar fiets/wandelpaden, bebording

– Riolering, verlichting, vri’s

• Duurzaam, schoon en aantrekkelijk

– Schoon onkruid, zwerfafval, graffiti, hondenpoep, blad

– Materiaal gebruik, ontwerp


beheer

Effecten & Bestuurlijke ambitie

• Participatie / betrokkenheid / ‘samen’– Bewoners participatie, adoptie, – Bedrijven MVO– Scholen educatie, betrokkenheid bij openbare ruimte

• SROI / MVO– Inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt met

behoud van kwaliteit van werk en dienstverlening– Scholing, re-integratie

• Duurzaamheid– CO2 reductie, klimaat adaptatie– Verhoging biodiversiteit , afvalreductie,

• Kritieke prestatie indicatoren– Aantal betrokken bewoners, verenigingen


beheer

Bestuurlijke verantwoording


beheer

Brainstormsessie effecten (bestek)

• Politiek wil meer sturen op effecten en doelen

• Is er een onderhoudscontract mogelijk waarbij beoogde effecten leading zijn?

• Wat zijn deze effecten dan?

• Objectief meetbaar maken?

• Vertrouwen of controle als basis?


beheer

Ervaringen brainstormsessie

• Werk meer samen.

• Heb vertrouwen in elkaar.

• Trek niet een te grote broek aan, voer het effectbestek rustig in.

• Effectbestek is geen doel maar een middel.

• Sluit aan bij wat de gebruikers van de openbare ruimte vinden


beheer

Het grote verschil

Van input Naar outputen effecten

Naar: ‘wat wil ik hebben?’

Naar: Prestatie (Prestatie-eisen en uitvoeringseisen)

Van: Inspanning (Hoe, hoe vaak, waarmee,

in welke volgorde?)

Van: ‘wat moet ik doen?’

Regievoeren door verschuiven verantwoordelijkheden!


19

Werkwijze naar effectbestek

• Brainstormsessie met OG’s, adviseurs en ON’s• Bestek maken met 2 adviesbureaus: UAV-gc• Extra directieraming door niet inschrijvende aannemer• Contractsperiode 4 + 3 jaar, gebiedsomvang 40.000 inw.


beheer

Onze conclusies

• Bestuur en politiek gaat beslissen over beoogde effectenen niet meer (persé) over beeldkwaliteit.

• Sluit aan bij ontwikkelingen in politiek, maatschappij, wetgeving en innovaties in het vakgebied

• Beeldkwaliteit blijft (voorlopig) wel een tactisch instrument voor de beheerder voor vertalen naar en meten van de gewenste beheerprestatie.

• Effecten zullen steeds meer rechtstreeks in contracten terecht gaan komen, naarmate meer ervaring ontstaat met het formuleren van objectieve KPI’s.

• In praktijk gaan we vaak hybride bestekken zien: mengvorm van frequentie, beeld en effect.


21

Peter de Visser (Gemeente Zoetermeer)

Documents

Transcript of Peter de Visser (Gemeente Zoetermeer)