Beginselen Van Het Recht Les 2

download Beginselen Van Het Recht Les 2

of 77

Transcript of Beginselen Van Het Recht Les 2

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    1/77

    VANDAAG:

    1) Wat is recht?

    2) Indelingen van hetrecht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    2/77

    Wat is recht?

    Recht is overal:

    Vb. Pukkelpopdrama!

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    3/77

    Pukkelpop

    Wat is Pukkelpop?

    Gewone mens: festival

    Jurist: kluwen van rechtsverhoudingen

    - Organisator: The Factory VZW

    - Sluit massas overeenkomsten af met:

    - Muziekbands (Foo Fighters, )

    - Tal van firmas (vb. tentenverhuur)

    - Verzekeringsmaatschappijen

    - De bezoekers (= ticket)

    -

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    4/77

    Pukkelpopdrama

    18augustus 2011: een storm

    Gewone mens: een storm

    Jurist: Schadeverwekkendegebeurtenis

    Veel mensen hebben schade geleden:

    - Lichamelijke schade (doden,gewonden)

    - Materile schade (kledij, tenten, ,maar ook: geen festival!)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    5/77

    Pukkelpopdrama

    VRAAG: wie moet die schade betalen??2 categorien: overeenkomst enonrechtmatige daad

    A) overeenkomst:

    Vb. uw ticket, overeenkomst metmuziekbands,

    Principe: verbintenissen moeten uitgevoerdworden => is hier niet gebeurd (festival

    stopgezet, sommige groepen hebben nietkunnen optreden, )

    Principe: schadevergoeding wegens niet-uitvoering van de overeenkomst

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    6/77

    Pukkelpopdrama

    Uitzondering op de verplichting totschadevergoeding: overmacht

    Vraag: terugbetaling van tickets,drankbonnetjes?

    - wat staat er in de kleine lettertjes?

    - Pukkelpop betaalt misschien vrijwillig(een deel) terug

    - theoretisch: geld terugeisen voor derechtbank (vrederechter)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    7/77

    Pukkelpopdrama

    Indien geen overeenkomst:

    - Principe: iedereen draagt zijn eigenschade.

    - Uitzondering: Onrechtmatige daad:Iedereen die door zijn fout schadeveroorzaakt aan een ander, moet dezeschade vergoeden (art. 1382 BW)

    - Vraag: heeft de VZW een fout begaan?- Antwoord: waarschijnlijk neen, want

    dergelijke ramp is niet voorzienbaar

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    8/77

    Pukkelpopdrama

    29 september 2011: ministerraad erkentstorm van 18augustus als ramp:

    Gevolgen:

    - VZW kan dit inroepen als overmacht: eenramp kan je moeilijk voorzien

    - Rampenfonds kan tussenkomen,

    weliswaa

    r enkel voor directe ma

    terileschade die niet gedekt wordt door de

    brandverzekering

    - Wie komt in aanmerking: organisatoren,

    fruitboeren

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    9/77

    Pukkelpopdrama

    Vraag: kunt U een beroep doen op het

    rampenfonds? Moeilijk:

    - Franchise van 250 euro

    - Schade moet erg goed gedocumenteerd

    worden (facturen, betalingsbewijs)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    10/77

    Wat is recht?

    Recht is overal:

    Vb. Pukkelpop

    Vb. 18: gevolgen meerderjarigheid

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    11/77

    Gevolgen meerderjarigheid

    - Stemrecht/plicht?

    - Zelf instaan voor je onderhoud?

    - Adres wijzigen? Bijvoorbeeld: domicilie inGent?

    - Trouwen?

    - Zelfstandig bepaalde rechtshandelingenstellen (vb. huurcontract kot)?

    - Pint bestellen op caf?

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    12/77

    Wat is recht?

    Recht is overal:

    Vb. Pukkelpop

    Vb. 18: gevolgen meerderjarigheid

    Vb. Kot huren: huurovereenkomst

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    13/77

    Huren van een kot

    Kot huren Vraag: mag het huurcontractzomaar opgezegd worden?

    Om deze vraag te kunnen beantwoorden:vele bijkomende vragen, zoals:

    - Mondeling of schriftelijk huurcontract?

    - Huurcontract van onbepaalde ofbepaalde duur?-

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    14/77

    Huren van een kot

    Art. 1714 BW: Behalve tegenstrijdige wettelijke

    bepalingen, kan men huren bij geschrift of

    mondeling

    Art. 1736 BW: Onverminderd het bepaalde inartikel 1758, wordt de voor onbepaalde duur

    gesloten huurovereenkomst geacht te zijn

    aangegaan per maand. De overeenkomst kan

    slechts worden beindigd met inachtneming van

    een opzeggingstermijn van een maand

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    15/77

    WAT IS RECHT?

    Huren kot mag het huurcontract opgezegdworden?

    In bepaalde specifieke gevallen dus wel: indiengeen geschreven contract en geen einddatum incontract je mag het contract opzeggen(opzegtermijn van 1 maand)

    Meestal: wel een geschreven huurovereenkomst,

    meestal met bepaalde duur (meestal 1 jaar voor

    een kot)

    In dit geval: opzeggen in principe niet toegestaan.

    Wel: verbreken + Schadevergoeding

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    16/77

    Huur van een kot

    in principe: dus een aantal uitzonderingen

    Verplichtingen verhuurder: art. 1719 BW: De

    verhuurder is, uit de aard van het contract, en

    zonder dat daartoe enig bijkomend beding nodig

    is, verplicht:

    1 het verhuurde goed aan de verhuurder te

    leveren

    2 Dat goed in zodanige staat te onderhouden dathet kan dienen tot het gebruik waartoe het

    verhuurd is;

    3 De huurder het rustig genot daarvan te doen

    hebben zolang de huur duurt

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    17/77

    Huren van een kot

    Naast algemeen huurrecht: bijzondere

    regels!!

    Kamerdecreet4

    februari199

    7(Decreethoudende de kwaliteits- en

    veiligheidsnormen voor kamers en

    studentenkamers)

    - Politiereglement op de kamerwoningen

    (Gent, 2004)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    18/77

    Huren van een kot

    Indien verhuurder NIET voldoet aan zijn

    verplichting (bijvoorbeeld doordat hij een

    kot verhuurt dat niet aan de regels

    voldoet)

    => mogelijke grond voor gerechtelijke

    ontbinding huurovereenkomst door de

    vrederechter

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    19/77

    WAT IS RECHT?

    DUS: Het recht regelt wat mag, niet mag

    en moet.

    Vraag: Is dit de definitie van recht?

    Regelen van moraal, godsdienst, cultuur

    etc.: beantwoorden ook aan die definitie

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    20/77

    Wat is recht?

    Casus: de Gentse Dexiaschat

    1. Feiten (zie tekst te veel vinders voor een schat)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    21/77

    Gentse Dexiaschat: de feiten

    Boekhouder koopt oud Dexiabankgebouw

    Begint alvast te verbouwen, voor het

    verlijden van de akte bij de notaris Arbeiders vinden 300.000 in een oude

    bankkluis

    Boekhouder verwittigt politie Oorsprong geld is onbekend (Brinks?)

    Grote vraag: wie krijgt de 300.000?

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    22/77

    Wat is recht?

    Casus: de Gentse Dexiaschat

    1. Feiten

    2. Discussie: voor wie is de schat?

    = eenjuridisch vraagstuk

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    23/77

    Artikel 716 Burgerlijk Wetboek

    De eigenaar van een schat

    behoort aan wie hem in zijn erf

    vindt. Wordt de schat dooriemand anders gevonden, dan

    behoort hij voor de ene helft toe

    aan de vinder en voor de andere

    helft aan de eigenaar van het erf.

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    24/77

    Gentse Dexiaschat

    1) Wie is ereigenaarvan het pand? (op het

    ogenblik van de vondst!)

    Dexia Qubix VOF Ferhat

    Centrale discussie: wanneer is het

    eigendomsrecht op het pand overgegaan?

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    25/77

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    26/77

    Subjectieve rechten

    Centrale vraag hier: wie kan aanspraak maken

    op (een deel van) die schat? Anders gesteld:

    wie heeft er een subjectief recht op die schat?

    = Concreet; rechtssubject (natuurlijke personenen rechtspersonen)

    Antwoord: zie OBJECTIEF recht: alle regels die

    de inhoud, wijze van totstandkoming en van

    verdwijning, het bewijs en de bescherming van

    subjectieve rechten bepalen (vb. art. 716 BW)

    =abstr

    act; niet specifiek

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    27/77

    WAT IS RECHT?

    1. Recht: regelt de subjectieverechten van rechtssubjecten via

    het objectief rechtWelke subjectieve rechten?

    1) Subjectieve politieke rechten :

    tegenover de overheid : publiekrecht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    28/77

    Subjectieve politieke rechten

    - Politieke vrijheden: vrijheid vanmeningsuiting, religieuze vrijheid, vrijheidvan onderwijs, persvrijheid,

    - Participatierechten: Democratischerechten op deelname aan het politiekbeleid: stemrecht, recht om zich kandidaatte stellen bij verkiezingen,

    - Sociaal-economische en culturelegrondrechten: recht op sociale zekerheid,recht op onderwijs,

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    29/77

    WAT IS RECHT?

    1. Recht: regelt de subjectieverechten van rechtssubjecten via

    het objectief rechtWelke subjectieve rechten?

    1) Subjectieve politieke rechten :

    tegenover de overheid : publiekrecht2) Subjectieve civiele rechten:

    tegenover medeburgers: privaatrecht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    30/77

    Subjectieve civiele rechten

    Persoonlijkheidsrechten - persoon

    Familierechten - f amilie

    Zakelijke rechten - zaak Vorderingsrechten - ander

    Intellectuele rechten - intellectueel

    concept

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    31/77

    WAT IS RECHT?

    1. Recht: regelt de subjectieverechten van rechtssubjecten via hetobjectief recht

    2. Recht: Een georganiseerdestructuur inzake afdwinging van deregelen

    Hiervoor extra regelen en structuren nodig:rechtbanken, procesrecht, degevangenissen,

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    32/77

    WAT IS RECHT?

    3. Recht: Een georganiseerdestructuur voor de verandering van deregels

    Reden: Maatschappij is niet statisch, maarverandert, evolueert. Recht evolueert mee.

    - voorbeelden: rechtspraak, rechtsleer,wetgeving

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    33/77

    WAT IS RECHT?

    1. Recht: regelt de subjectieverechten van rechtssubjecten via hetobjectief recht

    2. Recht: Een georganiseerdestructuur inzake afdwinging van deregelen

    3. Recht: Een georganiseerdestructuur voor de verandering van deregels

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    34/77

    WAT IS RECHT?

    RechtRecht is de is de genstitutionaliseerdegenstitutionaliseerde

    ordeningordening van het menselijk handelenvan het menselijk handelen

    in de samenleving.in de samenleving.

    Perfect?

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    35/77

    Recht Rechtvaardig

    Standaard dd. 29 september 2011:

    Zaak tegen Beaulieu-stichter van de baan?

    De Belgische staat tekent geen beroep aan in de

    rechtszaak tegen Roger De Clerck, de stichter van de

    textielgroep Beaulieu en hoofdverdachte in de

    fraudezaak. () De Kortrijkse rechter kende De Clerck

    eind juni een schadevergoeding toe van 22.500 euro

    omdat de gerechtelijke procedure tegen zijn bedrijf telang - al meer dan twintig jaar - aansleept.

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    36/77

    Gelijk hebben gelijk krijgen

    - Je moet via de rechtbank passeren

    (kostelijk, lang)

    - De rechter ka

    na

    nders beslissen (geenzekerheid)

    - Het sop kan de kolen niet waard zijn

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    37/77

    Recht Zaligmakend

    - Recht heeft niet op alles een antwoord

    (hiaten)

    -H

    et recht zelfs is soms complex,onduidelijk, tegenstrijdig

    - Er is soms meer dan n oplossing

    mogelijk voor een probleem (vb. schat)

    - Er is teveel recht (overregulering,

    verouderde wetten, enz.)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    38/77

    Vb. Belgisch Staatsblad:

    2010: 83.678 blz.

    2009: 83.000 blz.

    2008: 69.369 blz.

    2007: 66.290 blz.

    2006: 76.468 blz.

    2005: 57.755 blz.

    1999: 50.547 blz.

    1989: 21.634 bzl

    Van 1989-2009: 937.718 blz.

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    39/77

    Indelingen van het recht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    40/77

    INDELINGEN VAN HET RECHT:

    Grote lijnen

    Nation

    aal recht

    Intern

    ation

    aal recht

    Privaat Publiek Int. priv. Int.pub.

    recht recht recht recht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    41/77

    Burgerlijk Recht

    Handelsrecht

    Sociaal rechtPrivaatrechtelijk

    procesrecht

    Grondwettelijk recht

    Administratief recht

    Fiscaal recht

    Strafrecht

    Strafprocesrecht

    Internationaalprivaatrecht

    Volkerenrecht

    ofInternationaal

    Publiekrecht

    Privaat Publiek

    Nationaal

    Grens-overschrijdend

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    42/77

    PRIVAATRECHT VERSUS

    PUBLIEK RECHT

    privaatrecht:

    regelt verhouding tussen burgersonderling

    Publiek recht:

    verhouding burger-overheid

    interne organisatie overheid

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    43/77

    PRIVAATRECHT VERSUS

    PUBLIEK RECHT

    Nuance : publiekrecht verhouding burger-overheid: voor zover overheid toepassingmaakt van haar privileges die steunen op

    haar geweldmonopolie en niet als privatepartij optreedt

    Voorbeeld: gemeente wil een stuk grond

    kopen. Eigenaar:- Weigert: onteigening: publiekrecht

    - Gaat akkoord: vrijwillige koop/verkoop:gewoon privaatrecht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    44/77

    (Nationaal) privaatrecht:

    rechtstakken Burgerlijk recht: regelt algemeen de

    elementaire verhoudingen tussen de

    burgers

    Handelsrecht: regelt het statuut van

    handelaars en de commercile activiteiten

    Sociaal recht: regelt de

    arbeidsverhoudingen en sociale zekerheid

    Burgerlijk procesrecht: regelt de

    procedure voor de gewone rechtbanken

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    45/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    Regelt de meest elementaire verhoudingentussen burgers: regels waar zeer velen mee

    geconfronteerd wordt.

    1. Personenrecht

    2. Familierecht

    3. Zakenrecht4. Verbintenissenrecht

    5. Erfrecht

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    46/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    1) Personenrecht: regelt het statuutvan de persoon

    Voorbeeld: familienaam: artikel 335BW 1: Het kind wiens afstammingalleen van vaderszijde vaststaat ofwiens afstamming van vaderszijdeen moederszijde tegelijk komenvast te staan, draagt de naam vande vader

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    47/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    Wijziging familienaam:

    Naamwet 1987: Naamswijziging kan gevraagd worden viaadministratieve procedure (Koning)

    GUNST, geen recht.Ernstige reden (wettig belang):

    - belachelijke naam (Poep, Naaktgeboren)

    - hatelijke naam (Dutroux)

    - naa

    m van vreemde origine- na erkenning, adoptie,

    Prijs = 49 Euro

    Ook combinatie voornaam en familienaam kan belachelijkzijn (Piet Uyttebroeck)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    48/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk rechtvoornaam:

    Vrije keuze, maar mag geen verwarring zaaien of schadetoebrengen aan het kind. Wat wordt geweigerd:

    absurde, aanstootgevende of belachelijke voornamen

    bestaande familienamen die gangbare voornamen zijn

    een overdreven aantal voornamen (de ambtenaar van de burgerlijke

    stand bepaalt autonoom het maximum aantal)

    een voornaam die niet met het geslacht van het kind

    overeenkomt: geen jongensnaam voor een meisje en geenmeisjesnaam voor een jongen

    een voornaam bestaande uit een letter of uit een opeenvolging van

    medeklinkers

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    49/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    2) Familierecht: regelt deverhoudingen tussen bloed- enaanverwanten (voorbeeld: huwelijk,echtscheiding, verhouding ouders-kind, enz.)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    50/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    3) Zakenrecht: regelt de zakelijkerechten: geven een subjectief recht

    op een goed, geen tussenkomst vaneen andere persoon nodig.

    voorbeeld: eigendomsrecht (zie:

    schat)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    51/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    4)Verbintenissenrecht:vorderingsrechten: geven geenonmiddelijke macht op een goed,maar wel recht op prestatie van eenander persoon

    Deze prestatie: een verbintenis omiets te geven, iets te doen of iets niette doen

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    52/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    1. Burgerlijk recht

    5) Erfrecht: U sterft en verdwijnt alsrechtssubject. Wat gebeurt er met uw

    subjectieve rechten?

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    53/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    2. Handels- en vennootschapsrecht

    Zie volgend jaar: ondernemingsrecht (prof. R.Steennot)

  • 8/3/2019 Beginselen Van Het Recht Les 2

    54/77

    (NATIONAAL) PRIVAATRECHT:

    3. Sociaal recht

    = Arbeidsrecht + Sociaalzekerheidsrecht.

    1. Arbeidsrecht: verhouding tussen(priv-) werkgevers en werknemers

    (ondergeschikt verband) >