Beeldcommunicatie in de GGZ Project Kenniswerkplaatsen

Soraya Drenth, Gea Dijkstra en Cornelie Glasbergen

Beeldcommunicatie in de GGZProject Kenniswerkplaatsen

Studenten: Soraya Drenth (314713), Gea Dijkstra (317535)en Cornelie Glasbergen (305512)

Opleiding: Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Toegepaste Psychologie

Instelling: Hanzehogeschool Groningen Minor: Healthy Ageing

Cursus: Project kenniswerkplaatsen Docent: Klaas van der Woude

Opdrachtgevers: Aranka Dol, Ruud Janssen Datum: 28-01-2017

Inhoud

1. Script en moodboard..........................................................................................41.1 Verantwoording van het script......................................................................41.2 Verantwoording van het moodboard.............................................................51.3 Uitwerking script...........................................................................................71.4 Uitwerking moodboard..................................................................................9

Literatuur.............................................................................................................10

1. Script en moodboard

Dit gedeelte van het verslag beslaat de verantwoording en uitwerking van het script en het moodboard. Allereerst komt de verantwoording van het script en het moodboard aan bod, waarna vervolgens de uitwerking van beide onderdelen zal volgen. 1.1 Verantwoording van het scriptHet schrijven van het script gebeurt niet zomaar, maar wordt geschreven op basis van bepaalde keuzes die gemaakt worden. Door keuzes te maken over aspecten die er al dan niet in voor moeten komen, komt het script tot stand. Deze keuzes zijn geen natte vinger werk: ze kunnen verantwoord worden op basis van literatuur en de visie van de opdrachtgevers.Hieronder worden de gemaakte keuzes beschreven en verantwoord. TijdsduurHet animatiefilmpje zal maximaal 2 minuten duren en daar zal het script op aangepast worden. De reden om het filmpje zo kort te houden, is omdat korte video’s perfect passen in de huidige maatschappij waarin mensen zoveel mogelijk content in zo weinig mogelijk tijd willen opnemen. Tegenwoordig leidt iedereen over het algemeen een snel, druk leven en dit geldt niet anders voor zorgverleners. Zij hebben volle agenda’s en er heerst een hoge werkdruk in de zorg. Daarom is het voor hen ideaal om in korte tijd zoveel mogelijk nuttige informatie tot zich te nemen. Bovendien is uit onderzoek gebleken dat de gemiddelde aandachtsspanne bij het kijken van een filmpje 1 tot 2 minuten is. Wanneer een filmpje langer duurt verliest de kijker zijn aandacht en wordt er dus minder informatie opgenomen (Fishman, 2016). In het animatiefilmpje moet wel een bepaalde hoeveelheid informatie overgebracht worden, om de boodschap duidelijk te maken. Daarom is er gekozen voor een tijdsduur van 2 minuten, omdat 1 minuut simpelweg te kort is om de hoeveelheid informatie in kwijt te kunnen.

VerhaallijnEr is voor gekozen om het script te baseren op een bestaand praktijkvoorbeeld dat is voorgelegd door de opdrachtgevers, omdat dit praktijkvoorbeeld een herkenbaar probleem van beeldbellen in de zorg laat zien. De aandacht van de kijker, in dit geval de zorgverleners, wordt namelijk sneller getrokken wanneer de kijker zich herkent in die situatie die wordt voorgelegd (Wiekens, 2012). Dit vergroot de kans dat het doel van het filmpje wordt behaald: zorgverleners laten nadenken over de manier waarop zij beeldbellen kunnen inzetten in hun werk. Bovendien is het gebruikte praktijkvoorbeeld een ‘good practice’. Een good practice is een beschrijving van hoe praktijkproblemen, gerelateerd aan de werksituatie van een beroepsgroep, zijn aangepakt, welke oplossingen er zijn bedacht en hoe de werkwijze nog verbeterd kan worden (Politieacademie, 2014). Dit is een positieve benadering van de aanpak van een probleem en werkt volgens Wiekens (2012) beter dan een negatieve benadering op een probleem. Door negatieve informatie gaan mensen zich onzeker voelen, met als gevolg dat zij zich afsluiten voor de gegeven informatie. Door daarentegen een oplossing aan te bieden wordt de aandacht positief getrokken, omdat dit de kijker laat inzien dat er mogelijkheden bestaan. De oplossing moet in de ogen van de kijker echter wel haalbaar zijn, alleen dan zal de kijker vatbaar zijn voor de boodschap.

Het praktijkvoorbeeld uit het script laat zien dat de oplossing van het probleem haalbaar en effectief is, wat dus dubbel zo goed is voor het trekken van de aandacht.

Wij/zij gevoelDe overheid en organisaties zetten beeldbellen in de zorg voornamelijk in om kosten te besparen, maar zorgverleners hebben daar weinig boodschap aan. Zij willen een zo goed mogelijke zorg bieden aan hun cliënten en de kosten zijn voor hen niet het belangrijkste hierbij. De bedoeling van het filmpje is om hen te laten zien hoe dat kan met gebruik van beeldbellen.

Om die reden wordt er bij de introductie van het filmpje (de eerste alinea van het script) bewust een wij-gevoel gecreëerd door te laten zien dat dit filmpje geen aandacht zal besteden aan de kostenbesparing van beeldbellen, maar aan de meer- en minderwaarden voor de zorgverlener zelf. Hierdoor krijgen de zorgverleners het idee dat zij los worden gezien van de overheid en organisaties, en dat dit filmpje om hen draait. Dit wij-gevoel creëert op zijn beurt een gevoel van betrokkenheid van zorgverleners bij het beeldbellen in de zorg (Aronson & Wilson, 2011).

Meer- en minderwaardenNa de introductie worden respectievelijk de minderwaarde en meerwaarde van het beeldbellen in de zorg benoemd aan de hand van het praktijkvoorbeeld. Er is in overleg met de opdrachtgevers voor gekozen om de minderwaarde en meerwaarde apart van elkaar te vertellen en niet door elkaar heen, met de reden dat het op deze manier overzichtelijker blijft voor de kijker van het filmpje. Daarnaast worden de meerwaarde van beeldbellen in de zorg als laatste behandeld, omdat uit onderzoek is gebleken dat het laatst genoemde in filmpjes, reclames, teksten et cetera het beste wordt onthouden (Wiekens, 2012). Hoewel het belangrijk is qua objectiviteit van het filmpje dat ook de minderwaarden worden benoemd, is het niet de bedoeling dat zorgverleners worden afgeschrikt door de nadelen van het beeldbellen. Het uiteindelijke doel is om beeldbellen te implementeren in de zorg en zorgverleners daarin zo goed mogelijk wegwijs te maken. Hierbij is het belangrijk dat zorgverleners gemotiveerd blijven om beeldbellen toe te passen in het werkveld en dit komt tot stand door de meerwaarde ervan duidelijk te maken.

1.2 Verantwoording van het moodboardDe letterlijke betekenis van een moodboard is ‘sfeerbord’: het is een bord waar je een sfeer op kan creëren, zodat een idee concreter wordt. Het moodboard komt voort uit het script en geeft een beeld van de manier waarop het animatiefilmpje er uiteindelijk uit zal komen te zien. Het moodboard dient ter inspiratie voor het bedrijf dat het animatiefilmpje uiteindelijk zal uitwerken.

MetaforenIn het animatiefilmpje zal gebruik gemaakt worden van metaforen in de vorm van plaatjes voor het uitbeelden van het praktijkvoorbeeld, om de informatie sterker over te brengen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een muur die afgebroken wordt. Deze metafoor staat voor de aanname dat beeldbellen voor meer afstand zou zorgen, maar uiteindelijk meer nabijheid creëert doordat het huisbezoeken, die niet gerealiseerd kunnen worden, opvangen (Janssen, Span, Van Hout & Dol, 2016).

Metaforen roepen onder andere herkenning op, maken positieve associaties mogelijk en versterken de boodschap. Met het gebruik van metaforen wordt ervoor gezorgd dat een boodschap beelden oproept die uitnodigt tot aanvoelen en begrijpen. Dit heeft als gevolg dat de kijker het verhaal vergelijkt met zijn of haar eigen waarden en handelen en hier zelf conclusies aan verbindt (McQuarrie & Phillips, 2005). Dat is precies hetgeen wat het project Beeldbellen in de GGZ wil bereiken met het animatiefilmpje.

KleurgebruikHet animatiefilmpje zal waarschijnlijk een whiteboard animatie worden. Hierbij zijn de tekeningen zwart-wit gekleurd. Uit onderzoek van Soldat, Sinclair en Mark (zoals weergegeven in Wiekens, 2012) is gebleken dat bepaalde kleuren de aandacht op een negatieve manier kunnen trekken (rood) of zelfs helemaal niet de aandacht trekken (blauw). Om dit te voorkomen wordt er om die reden aangeraden om de animatie in het zwart-wit te doen. Bovendien is gebleken dat wit automatisch de aandacht trekt (Wiekens, 2012).

AnimatiefigurenEr wordt aangeraden om de animatiepoppetjes die Johan en Sara moeten voorstellen als ‘gewone’, simpele animatiepoppetjes weer te geven. Zo blijft de geschetste situatie normaal en herkenbaar voor de kijker en wordt de aandacht niet te veel afgeleid van de gesproken tekst en de metaforen.Op deze manier komt de boodschap sterker over.

KijkrichtingOmdat de boodschap visueel wordt overgebracht, dient er ook rekening te worden gehouden met de kijkrichting van mensen. Volgens Spalek en Hammad (zoals weergegeven in Wiekens, 2012) is de kijkrichting in de westerse wereld van links naar rechts, waardoor stimuli die rechts verschijnen sneller worden waargenomen. Dit betekent dat het handig is om de belangrijkste informatie in het filmpje aan de rechterkant weer te geven, zodat deze informatie het best onthouden wordt.

1.3 Uitwerking scriptHet script is geschreven voor het animatiefilmpje dat aan een extern bedrijf uitbesteed zal worden. Het script zal voornamelijk beschrijvend zijn.  In het tijdspad staat exact aangegeven op welke manier alle onderdelen in de animatie verwerkt moet worden. Het filmpje wordt een whiteboard animatie met tekeningen en er zal tekst aan toegevoegd worden. De teksten kunnen zowel algemene opmerkingen onder in beeld zijn als tekstballonnetjes bij de karakters. Hieronder zal het script beschreven worden. Hierbij dient de zwarte tekst als gesproken tekst gedurende het filmpje en de rode tekst als tekeningen in beeld. Intro: 00:00- 00:30 Als zorgprofessional wil je altijd graag de beste zorg kunnen bieden. Dit is mogelijk met beeldbellen in de zorg. Beeldbellen zal best wel wennen zijn voor jou als professional maar ook voor de cliënt. Beeldbellen wordt door de organisatie ingezet om kosten te besparen, maar jij kunt het benutten om betere zorg te bieden aan je cliënten. Het is anders dan je gewend bent. Maar als je het eenmaal in de handen hebt kun je het goed gebruiken. Dit laten we zien met een voorbeeld van Johan en zijn cliënt Sara.

In beeld getekend: Bij de tekst ‘als zorgprofessional wil je altijd graag de beste zorg’ wordt Johan getekend. Bij het stukje ‘ook aan de cliënten’ wordt Sara getekend. Met een splitsing in het beeld getekend (verticale streep in het midden) zie je Johan in zijn kantoor links van de streep en Sara in een woonkamer situatie (thuis) rechts van de streep. Bij het stukje dat de organisaties kosten willen besparen wordt er een spaarvarken getekend naast Johan die aan het groeien is en steeds meer muntjes opvangt. Vervolgens duwt Johan het spaarvarken weg uit het beeld, omdat hij betere zorg wil bieden. Aan het einde van de introductie worden de spaarvarken en de muntjes weggeveegd. Johan en Sara blijven wel gewoon het gehele filmpje in beeld staan.

Casus: 00:30 – 1:00 Johan helpt met behulp van beeldbellen zijn cliënten het weekend door. Hij kan zo nog steeds kwaliteitszorg bieden aan zijn cliënt. Johan vind het contact wel anders dan hij gewend is en zijn cliënt Sara ook. Het kan onwennig of raar zijn om jezelf als behandelaar in beeld te zien. Ook kan beeldbellen dingen onzichtbaar maken, zoals bijvoorbeeld de rommel in iemands woonkamer. Je moet dus extra alert zijn. Tijdens het gesprek voelt Sara zich meer vertrouwd met het beeldbellen.

In beeld getekend: Een setting van Johan en Sara: beiden hebben ze een tablet in hun handen. Tussen hen in staat een muur. Deze muur staat metaforisch voor de afstand en nieuwigheid van beeldbellen staat als het ware tussen hun in. Tijdens het gesprek brokkelt deze muur af. De muur brokkelt af omdat het beeldbellen wennen is, maar langzaamaan vertrouwd begint aan te voelen. Het muurtje verandert in een bruggetje tussen Johan en Sara (het afgebrokkelde muurtje wordt weg geveegd en er wordt opbouwend een bruggetje getekend). Het bruggetje blijft staan tot het einde van deze scène. Bij het stukje waarbij wordt verteld dat je jezelf als behandelaar ziet wordt er een lachspiegel uitgebeeld, waarin Johan zichzelf ziet. Achter de spiegel van Johan wordt op het moment bij het vertellen van de rommelige huiskamer die je niet ziet een hoopje vuile was getekend. Als het over gaat naar een volgend onderwerp worden de spiegel en vuile was weer weggeveegd uit beeld. Dit wordt allemaal naast Johan in beeld uitgebeeld.

1:00 – 1:25Het creëert afstand maar ook nabijheid. Johan kan zo persoonlijk contact houden met Sara. Op deze manier is Johan toch dichtbij als Sara behoefte heeft om met Johan te praten. Sara zegt gespannen te zijn voor het weekend. Zij vindt dit spannend omdat ze voor het eerst naar een concert gaat waar een hoop mensen zijn en dit beangstigd haar.

In beeld getekend: Tijdens het stukje waar gesproken wordt over persoonlijk contact komen boven in beeld twee handen, die tot elkaar komen en elkaar vastpakken. De ene hand maakt eerst een aanreikend gebaar waarop de andere hand toegrijpt. Dit wordt allemaal in dezelfde tekening getekend. Bij het stukje dat Sara gespannen is komt er een denkwolkje in beeld aan Sara’s kant. In deze denkwolk wordt er een scenario getekend waar Sara in het midden staat van een hoop mensen in een kring die zich steeds meer op haar afkomen. Vervolgens komt er een tekstballon in beeld waarin Sara ‘help’ roept. Het denkwolkje en de tekstballon van Sara wordt weer weggeveegd en daarna de handen.

1:25- 01:45Het beeldbellen werkt geruststellend, omdat Sara het meteen kan hebben over wat zij daadwerkelijk met Johan wilt bespreken. Sara voelt zich rustiger over het weekend door Johan en ze spreken elkaar weer na het weekend.

In beeld getekend: Sara krijgt een denkwolkje waarin een scenario wordt getekend waarin Sara juist met een groep mensen staat te dansen en te genieten. Sara wordt ook tevreden getekend met een lach en Johan heeft ook een lach op zijn gezicht. Ze groeten elkaar en zwaaien elkaar gedag. Om aan te geven dat ze van vrijdag naar maandag gaan (en dus de tijd voorbij gaat) wordt er een kalender getekend: op de kalender staat ‘vrijdag 3 februari’. De kalenderpagina’s waaien eraf en eindigt op ‘maandag 6 februari’. Op deze manier wordt duidelijk gemaakt dat er een weekend voorbij gaat. Het denkwolkje van Sara wordt weggeveegd en daarna de kalender.

Outtro 01:45 – 2:00Nu ben jij aan zet. Het wordt door je organisatie ingezet om kosten te besparen, maar hoe kun jij beeldbellen inzetten om de zorg van jouw cliënten te verbeteren?Beeldbellen is niet voor iedere cliënt geschikt: het moet passen bij de persoon en de situatie. Dit geldt ook voor jou als zorgverlener. Samen beslissen jullie welke vormen van contact het prettigst werkt.

Inbeeld getekend: bij het stukje dat het moet passen bij de cliënt wordt er 1 puzzelstukje boven Johan getekend en 1 boven Sara. De puzzelstukjes komen samen tot 1 geheel (ze passen in elkaar). Deze metafoor maakt duidelijk dat deze vorm van beeldbellen passend is voor beide partijen. Bij de tekst ‘Nu ben jij aan zet’ wijzen Johan en Sara naar voren (naar de kijker). Dit geeft aan dat zij een oplossing voor hun situatie hebben gevonden en de kijker aan zet is.

1.4 Uitwerking moodboard  Zoals eerder genoemd in de verantwoording van het moodboard (zie hoofdstuk 5.2), dient het moodboard ter inspiratie voor het bedrijf dat het animatiefilmpje uiteindelijk zal uitwerken.Dit betekent dat het moodboard slechts een voorstel is: het moodboard maakt het gemakkelijker om het script uit te werken, maar het animatiebedrijf hoeft zich hier niet per se aan te houden.De afbeeldingen op het moodboard geven een beter beeld van hoe het animatiefilmpje er uiteindelijk uit zal komen te zien.

Figuur 1. Het moodboard

Literatuur

Aronson, E. & Wilson, T. (2011). Sociale psychologie. Amsterdam: Pearson Benelux B.V.

Fishman, E. (2016). How Long Should Your Next Video Be? Geraadpleegd op 17 januari 2017, van https://wistia.com/blog/optimal-video-length

Janssen, R., Span, M., Hout, A. van & Dol, A. (2016). Beeldcommunicatie in de GGZ. Zwolle: Christelijke Hogeschool Windesheim.

McQuarrie, E.F. & Phillips, B.J. (2005). Indirect persuasion in advertising: how consumers process metaphors presented in pictures and words. Journal of Advertising, 34, (2), 7-20.

Politieacademie. (2014). Thesaurus. Geraadpleegd op 17 januari 2017, van https://thesaurus.politieacademie.nl/Thesaurus/Term/4913

Wiekens, C. (2012). Beïnvloeden en veranderen van gedrag. Amsterdam: Pearson Benelux B.V.