Energie besparen een kwestie van doen1

7 november 2013

Bart Endema

Friesland College

Werkgroep Huisvesting FSR

•Interactieve workshop

• Kennis uitwisseling.

• Dialoog aan gaan.

• Informatie ook van andere leden van de werkgroep Huisvesting.

Snelle voorstel ronde:• naam,• functie,• bij school werkzaam.

Wie van jullie heeft aanpassingen uitgevoerd die een energiebesparing hebben opgeleverd.

Is hierbij ook rekening gehouden met een terugverdientijd.

Voorstellen zijn niet overal toe te passen.Er is geen gebouw gelijk.Verschillende gebruikers, theorie en praktijkruimten

Uitdaging is “hoe krijg je de gebruikers mee”

Wie heeft hier het antwoord op

Je kan een gebouw nog zo voorzien van energiebesparende voorzieningen, maar als je de gebruikers niet mee krijgt zal het nooit het gewenste resultaat opleveren.

• Argument van gebruikers is dat zij het zien als een extra taak.

• Nu worden ramen en deuren geopend om ruimten te koelen.

• Ramen van onderwijsruimten worden niet gesloten.

• Radiatoren blijven volop aan.

• Pc's, beamers, TV schermen en digiborden worden niet

uitgezet.• …………………….

Misschien moeten we ons afvragen of de gebruikers van de ruimten wel weten hoe ze deze het beste kunnen gebruiken.

Workshop voor volgend jaar?

Besparing uitgevoerd bij een schoolgebouw:

Gebouw met een bvo 30.000M² bouwjaar 2000.Gas verbruik binnen 2 jaar met 30% gereduceerd.• GBS laten instellen naar huidig gebruik.• Kloktijden. • Winterdag is het om 8.00 uur 19ᵒ ( was 21ᵒ )

om 9.00 uur 20ᵒ • Stooklijnen controleren (CV ringleiding 80ᵒ zomerdag)• Investering van 8.000,-. • Jaarlijkse besparing van € 24.000,-.

Wat moet er eerst gebeuren:

- Leer je gebouw kennen.

- Zoek de zwakke plekken.

- Stel plan van aanpak op.

- Begin niet te groot, hou het beheersbaar.

- Blijf controleren.

- Er zijn diverse partijen die hierbij willen adviseren.

Nu de uitdaging van hoe dit te controleren.Ga je de gebouwen voorzien van energiemeters?

- Per gebouw per week de meterstanden bijhouden.

- Vergelijk met voorgaande weken/ jaren.

- Geeft beheerder verantwoordelijkheid.

- Kan zelf eerste controle uitvoeren bij wijziging verbruik.

- Bij afwijking controle doormiddel van klimaatmeters.

- Geeft periodiek inzicht in verwachte jaarverbruik.Investering 1 uur per week

Betrouwbaar?

Onderhoudscontract ROC van Twente

• Aanbesteding 2010• Ingang 1-1-2011; gegund aan Strukton• Aantal gebouwen in contract: 3 • 1 gebouw 12.000m2 bvo: 25 jaar oud• 2 nieuwbouw Almelo 35.000m2 bvo en Hengelo 55.000

m2 bvo• Energiebeheer onderdeel contract

Energieteam

Samenstelling, ROC uit alle gelederen en installateurMonitoring is essentieelAlles is niet wat je denktInregelen duurt veel langer dan gedacht

- Benchmark gegevens gebruiken- Quick wins: - Warmwaterboiler plaatsen- Machines gewoon uitzetten (verwarming)- Computers uit, Veegpuls - Bewegingsmelders - Automatische gevelroosters- Controle op koelen en verwarmen- ‘s Avonds eerder delen uit- Steeds monitoren en “vreemde” zaken onderzoeken- Resultaat reducties van meer dan 20%- Perslucht lekkagescan. - Isoleren appendages en/of pompen.

• Aanpak en resultaten

- Periodiek overleg- Voortgang- Plannen investeringen- Voorbeeld in excel

• Werklijst verbeterpunten

Werklijst verbeterpunten

Voorbeeld: Pilot aanpassen ventilatie

School die werkt met Energiemeters

- Energiemonitoring (web-based)

- Energieteam

- Wekelijkse controle op verbruik

- Sturing op gebruik

- Periodiek management rapportage

Betrouwbaar?

Wat laten we allemaal aanstaan in de vakantie periode:

- koffie, frisdrank automaten

- boilers ( gas / elektrisch )

- koel en vrieskasten

- koelunits

- airco’s

- ventilatoren

- ………………….

Al eens een controle gedaan wat kantine apparatuur verbruikt.

Is het nodig dat dit altijd aanstaat!

Zijn er afspraken gemaakt met de catering.

De automaten uit onderstaand overzicht zijn vervangen door nieuwe energie zuinige automaten.Automaten Meting 24 uur Totaal verbruik in kwh per

jaarFrisdrank 7.45 kw 2715 kwSnoep 7.08 kw 2584 kwTrommel/broodjes 26.94 kw 9833 kwGrote koelkast 1.32 kw 482 kwTotaal verbruik   15.614 kw

Zonnewarmte werende folie

Nieuw gebouw, glasopening de zwakste schakel is.

Geen buitenzonwering mogelijk.

Hier is gekozen voor de oplossing van aanbrengen van folie.

Resultaat:

- Verlaging van 5 graden aan de opwarming door de zon.

- Geen extra koeling benodigd.

- Gebruikers ervaren het zeer positief.

Met folies rekening houden me type. ( 3M prestige 70 )

Zijn verschillende ervaringen mee.

Energiescan uitgevoerd bij een gebouw uit 2000.

Jaarlijks energiekosten € 200.000,-

- Pand heeft nu D label.- Kan na diverse aanpassingen naar een B label.

Mogelijke besparing in energiekosten van 10 tot 20%. Investering van € 15.000,- voor slimme meters.Investering van € 50.000,- aanpassingen gebouw.

Binnen 3 á 4 jaar terug verdiend!

Uitvoering vraagt wel een aanzienlijke investering.

Grafiek Cofely

Energiebelasting voor Gas en Electra

- Gasverbruik ≥ 170.000 Mᵌ- Elektraverbruik ≥ 50.000Kwh

Kan voordeel opleveren door de afleveringspunten op de factuur samen te voegen tot één administratieve aansluiting.

Meerdere ROC ’s hebben hier al gebruik van gemaakt. Teruggaaf van € 85.000,- over de afgelopen 5 jaar.Jaarlijks besparing van € 12.000,-

Serverruimte

Koeling serverruimte watergekoeld op buitenlucht.

Servers 95 % virtueel.

Temperatuur serverruimte

Aantal eenvoudige aanpassingen

Armaturen ombouwen naar LED verlichting. Isoleren appendages en/of pompen. Koelcelverlichting schakelen via deurschakelaar en met

` led verlichting. Catering automaten uitschakelen ……………….

Aantal minder eenvoudige aanpassingen

Armaturen vervangen door LED verlichting. Recirculatie op de LBK. Optivolt met spanningsoptimalisatie ………………….

Wie weet er nog meer