Avans Duurzaam 2030...2016/06/28 · kenmerk duurzaamheid waar Avans zich op wil onderscheiden. In...
67
Avans Duurzaam 2030
Transcript of Avans Duurzaam 2030...2016/06/28 · kenmerk duurzaamheid waar Avans zich op wil onderscheiden. In...
Avans Duurzaam 2030
2
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 2 van 67
3
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 3 van 67
Colofon
datum 10-5-2016
auteurs Erin Troost, i.s.m. programmateam Esther Punte, Rik Thijs, Rudi Clause, Saskia van der Weide
versie 0.1
status Definitief
4
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 4 van 67
Inhoudsopgave
1 INLEIDING 6
1.1 Leeswijzer 6
1.2 Aanleiding 6
1.3 Opdracht 6
2 MANAGEMENT SAMENVATTING 7
3 PROGRAMMAKADER AVANS DUURZAAM 2030 9
3.1 Geleerde lessen AISHE 2 sterren traject? 9 3.1.1 Gedragen visie en doelstellingen 9 3.1.2 Bevindingen evaluaties 9
3.2 Wat willen stakeholders in de organisatie? 11
3.3 Wat doet de wereld om ons heen? 11 3.3.1 Algemeen, stip op de horizon 2030 12 3.3.2 Onderwijs en onderzoek 13 3.3.3 Verankering in kwaliteitssysteem 13 3.3.4 Bedrijfsvoering 13 3.3.5 Communicatie & integrale benadering 13
3.4 Denkkaders Avans Duurzaam 2030 14
3.5 AVANS DUURZAAM 2030 15
3.6 Doelstellingen AVANS DUURZAAM 2030 16 3.6.1 Algemene aanpak najaar 2016 17 3.6.2 Risk assessment Avans Duurzaam 2030 18 3.6.3 VERANTWOORD: duurzaam hoger onderwijs 19
3.6.3.1 Project doelstelling Verantwoord 19 3.6.3.2 Resultaten risk assessment 20 3.6.3.3 Plan van aanpak 21 3.6.3.4 Benodigde doorstart capaciteit najaar 2016 24
3.6.4 INCLUSIEF: sociale bedrijfsvoering 25 3.6.4.1 Projectdoelstelling INCLUSIEF 25 3.6.4.2 Resultaten risk assessment 25 3.6.4.3 Plan van aanpak 25 3.6.4.4 Benodigde doorstartcapaciteit najaar 2016 28
3.6.5 CIRCULAIR: circulaire bedrijfsvoering 29 3.6.5.1 Projectdoelstelling CIRCULAIR 29 3.6.5.2 Resultaten risk assessment 29 3.6.5.3 Uitgangspunten voor circulaire bedrijfsvoering 30 3.6.5.4 Plan van aanpak 31 3.6.5.5 Benodigde doorstartcapaciteit najaar 2016 32
3.6.6 Communicatie & Activatie (veranderfundament) 32 3.6.6.1 Projectdoelstelling communicatie & activatie 32 3.6.6.2 Resultaten risk assessment 33
5
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 5 van 67
3.6.6.3 Plan van aanpak 33 3.6.6.4 Benodigde doorstart capaciteit najaar 2016 34
4 PROGRAMMA ORGANISATIE 35
5 FINANCE 36
6 Programma sturing & controle 38
6.1 Levers of control 39 6.1.1 Belief systems 39 6.1.2 Boundary Systems 39 6.1.3 Diagnostic Control Systems 39 6.1.4 Interactive control systems 40
6.2 P&C-cyclus Avans Hogeschool 40 6.2.1 Overgangsjaar 2017 40 6.2.2 Input planningsbrief 2018 40 6.2.3 Voortgangsrapportage programma Duurzame Ontwikkeling 40
7 BIJLAGEN 41
7.1 Voorstel Duurzame Ontwikkeling 2020 42
7.2 Ranking Sustainabul 54 7.2.1 Uitslag 2015 54 7.2.2 Uitslag 2016 54 7.2.3 Analyse vooruitgang 2015 - 2016 55
7.3 Kwaliteitstandaarden Avans 56
7.4 Inclusief: MVO-thema’s 58
7.5 Risk Assesment rapportage 59
7.6 Evaluaties 65 7.6.1 Programmateam 65 7.6.2 Evaluatie Interne auditors 65 7.6.3 Evaluatie Academies 65 7.6.4 Evaluatie Stuurgroep 66
6
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 6 van 67
1 INLEIDING
1.1 Leeswijzer
Dit programmavoorstel dient meerdere doelen: het is een document geschreven ter
onderbouwing voor het gevraagde besluit maar dient tegelijkertijd ook als briefingsdocument
voor de betrokkenen bij de programmadoorstart in het najaar van 2016. Er is daarom bij het
schrijven van dit document gekozen om veel details te delen. In hoofdstuk 1 wordt de
aanleiding en opdracht uiteengezet. In hoofdstuk 2 wordt het voorstel compact samengebracht
in de managementsamenvatting. In hoofdstuk 3, het programmakader, worden de
totstandkoming van de visie en aanpak voor AVANS DUURZAAM 2030 toegelicht. De aanpak
voor de programma organisatie, het financieel overzicht en de programmasturing worden in
hoofdstuk 4 t/m 6 beschreven.
1.2 Aanleiding
Eind 2015 liep de opdracht van het programma Avans Duurzaam af. Vanuit zowel programma
als stuurgroep is de noodzaak onderstreept voor een vervolgtraject om het programma-
resultaat, alle opleidingen AISHE-2-sterren, solide in te bedden en verder te gaan met het
verduurzamen van met name de Avans bedrijfsvoering in lijn met ambitie 2020.
Eind december 2015 heeft het programma Avans Duurzaam samen met de stuurgroep het
voorstel Duurzame Ontwikkeling 2020 ter besluitvorming voorgelegd aan het College (zie
bijlage 1, besluit 15 december 2015). Op basis van dat voorstel heeft het College ingestemd
met de doorontwikkeling van een vervolgtraject voor Avans Duurzaam. Doel van de volgende
fase is om duurzaam denken en doen te verankeren in Avans-beleid, zodat in 2020 de
uitvoering ervan kan worden gemanaged vanuit de staande organisatie.
1.3 Opdracht
Met het traject van de AISHE-twee sterren-certificering dat we op 26 mei 2016 hebben afgerond
is de basis voor duurzame ontwikkeling binnen Avans gelegd. In de fase tot 2016 lag de focus
op duurzame onderwijs ontwikkeling. Ambitie 2020 daagt ons uit om ‘duurzaam denken en
doen’ een vanzelfsprekend onderdeel te laten worden van ons dagelijks handelen.
OnderWIJZEN betekent richting geven en daarom zit duurzaam denken en doen bij Avans
ingebakken in het lesprogramma. Niet als apart vak, maar als een denkwijze die je moet
meenemen in alles wat je doet. Wij verwachten dit van onze studenten en geven zelf zichtbaar
het goede voorbeeld. Je ziet het terug in ons gedrag, in de bedrijfsvoering en in onze
gebouwen en faciliteiten.
De opdracht voor het programma AVANS DUURZAAM luidt als volgt:
In 2020 is de AVANS-visie en -aanpak op duurzame ontwikkeling, verankerd in beleid
voor onderwijs & onderzoek en bedrijfsvoering.
Avans Hogeschool wordt door medewerkers, studenten en externe stakeholders erkend
en gewaardeerd als duurzame hogeschool.
De verdere uitvoering en het behalen van de langetermijndoelstellingen van dit beleid
worden vanaf 2020 aangestuurd vanuit de staande organisatie (CvB, academies, expertisecentra, centre of expertise en diensteenheden).
7
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 7 van 67
2 MANAGEMENT SAMENVATTING
Alle opleidingen hebben het kenmerk duurzaam hoger onderwijs op twee sterren niveau
behaald. Daarmee hebben we een stevige basis in het onderwijs gelegd. In het voorstel Avans
Duurzaam 2030 ligt de nadruk op het verduurzamen van de eigen bedrijfsvoering én het
vasthouden en door ontwikkelen van duurzaamheid in het onderwijs. Deze onderscheidende
kenmerken willen we graag laten beoordelen/erkennen d.m.v. het behalen van een bijzonder
kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau in 2018. Daarmee bekrachtigen we het profilerend
kenmerk duurzaamheid waar Avans zich op wil onderscheiden.
In het eerste deel van dit voorstel (t/m paragraaf 3.5) wordt de ambitie Avans Duurzaam 2030,
Zo maken wij het verschil, Verantwoord, Inclusief en Circulair gepresenteerd samen met de
totstandkoming van de ambitie. De geleerde lessen uit de vorige fase, AISHE twee sterren,
zijn hierin meegenomen. Interne stakeholders willen de ingezette koers van duurzame
onderwijs ontwikkeling vasthouden, zelf het goede voorbeeld geven d.m.v. een zichtbare
duurzame bedrijfsvoering en de betrokkenheid van onze studenten, medewerkers en werkveld
partners vergroten door bijvoorbeeld community building. Verder blijkt uit de
duurzaamheidranking Sustainabul, waar wij jaarlijks aan meedoen, dat wij over een
langetermijnvisie op duurzaamheid moeten beschikken met een horizon van minimaal 10 jaar,
willen wij ons kunnen meten aan andere onderwijsinstellingen die zich (net zo als wij) willen
onderscheiden op het gebied van duurzame ontwikkeling.
De ambitie Avans Duurzaam 2030 is door vertaald in een opdracht, drie doelstellingen voor het
programma Avans Duurzaam. De duurzaamheidsdoelstellingen van Avans Hogeschool lopen
door t/m 2030. De doelstelling van het programma AVANS DUURZAAM daarentegen loopt t/m
2020.
Tabel 1 op de volgende pagina geeft een overzicht van de programmadoelstellingen, de
projectdoelstellingen per aandachtsgebied en hoe die zich tot elkaar verhouden. De
projectdoelstellingen per aandachtsgebied dragen bij aan het behalen van de programma
doelstellingen.
Vanaf september t/m december 2016 gaat Avans Duurzaam samen met stakeholders in de
organisatie aan de slag met het uitwerken van plannen op detailniveau per doelstelling. In
januari moet er een masterplan liggen inclusief smart doelstellingen, nulmetingen, roadmap en
begroting per projectdoelstelling. Op basis van die plannen kan de impact van Avans Duurzaam
2030 beter worden ingeschat. De belanghebbende in de organisatie waaronder stuurgroep, top
45, BE&C en het CvB kunnen op basis van de detailplannen vaststellen wat de wenselijke,
haalbare scope van de ambitie Avans Duurzaam 2030 moet worden. Eind December wordt het
voorstel Avans Duurzaam 2030 inclusief concrete detailplannen nogmaals voorgelegd ter
besluitvorming. Op basis van dat besluit kan gestart worden met de implementatiefase.
Zodra de gevraagde besluiten voor dit voorstel zijn genomen (zie opleg notitie) gaan we het
voorstel en de aanpak voor het najaar delen met de organisatie. Het programma heeft bij het
ontwikkelen van dit plan afgestemd met belanghebbende die we zelf op de radar hebben. Bij
het delen van de plannen zullen we overige belanghebbende en ambassadeurs in ons netwerk,
die actief betrokken willen zijn, vragen dit aan ons te melden. Zodat we hen kunnen betrekken
bij de klankbordgroepen.
8
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 8 van 67
Tabel 1 Overzicht programma- en projectdoelstellingen en aanpak voor sept. t/m dec. 2016
Projectdoelstellingen
verder concretiseren
samen met
vertegenwoordiging
van belanghebbende in
werk- en klankbord
groepen
9
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 9 van 67
3 PROGRAMMAKADER AVANS DUURZAAM 2030
In hoofdstuk 3 wordt de totstandkoming van de visie en aanpak van AVANS DUURZAAM 2030
onderbouwd.
De opdracht (paragraaf 1.3) voor Avans Duurzaam roept vragen op zoals;
- Welke geleerde lessen nemen we mee uit fase 1 van het programma?
- Wat willen stakeholders in de organisatie (intern)?
- Wat doet de wereld om ons heen (extern) ?
o Hogescholen & Universiteiten (Sustainabul)
o Bedrijven (transparantiebenchmark)
- Bij welke grote projecten en/of programma’s in de organisatie moeten en kunnen we
aanhaken?
De vragen hebben we nader onderzocht en de bevindingen (paragraaf 3.1 t/m 3.4) als input
gebruikt om tot een ambitieus, doelgericht en inspirerend plan te komen (paragraaf 3.5). In
paragraaf 3.6 worden de doelstellingen toegelicht samen met een voorstel voor de doorstart
en uitwerking van de detailplannen in het najaar van 2016.
3.1 Geleerde lessen AISHE 2 sterren traject?
3.1.1 Gedragen visie en doelstellingen
In de MJB periode 2011 – 2014 is door de focusgroep Regionaal Duurzaam Verankerd het
voorstel voorbereid om met behulp van het AISHE-beoordelingskader voor alle opleidingen van
Avans een bijzonder kenmerk Duurzaamheid op twee-sterren-niveau te behalen. Om zo
Avansbreed de basis te leggen voor duurzame onderwijsontwikkeling. Dit voorstel is voorgelegd
en aangenomen tijdens de managementconferentie van maart 2013.
In juli 2013, toen we met het programma Avans Duurzaam startten, stuitte het programma op
weerstand bij de professionals die ermee aan de slag moesten. Zij stoorden zich aan de
instrumentele, kortetermijn-, projectmatige benadering van een duurzaamheidsaudit voor
iedereen.
Om mensen toch voor de kortetermijn-AISHE-doelstelling warm te laten lopen, hebben we de
langetermijnvisie nog eens duidelijk neergezet. We hebben helder uiteengezet dat AISHE als
instrument wordt ingezet om de basis te leggen waar we met Ambitie 2020 op door kunnen
bouwen. Het is en blijft een aandachtpunt om de collega’s in de organisatie voldoende aan te
haken zodat ze zich betrokken en mede-eigenaar voelen.
3.1.2 Bevindingen evaluaties
Er hebben met alle betrokken partijen waaronder, programmateam, interne auditors,
academies, stuurgroep en ambassadeurs evaluaties plaatsgevonden zie bijlage 7.6 voor
uitgebreidere uitwerkingen. Hier delen we een aantal bevindingen die we breed hebben terug
gehoord vanuit de verschillende groepen en waar we in de volgende fase zeker rekening mee
moeten houden
Fase 0: AISHE Nulmeting
De nulmeting werd waardevol bevonden voor bewustwording binnen de academie. Vraag is wel
hoe het komt dat de nulmeting in sommige academies wel en in andere academies niet heeft
geleid tot een bepaald gevoel van urgentie?
10
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 10 van 67
Fase 1: plan van aanpak
Er is eerder tussentijds geëvalueerd op bemensing en werkwijze vanuit het programma.
Halverwege het traject is de bemensing heroverwogen, hier en daar te licht bevonden en
aangepast. De stuurgroep is in eerste instantie te optimistisch geweest in zijn veronderstelling
dat jong- afgestudeerden dit traject zouden moeten begeleiden. De projectmedewerkers
hadden zeker in de eerste maanden intensiever moeten worden begeleid. De stuurgroep heeft
de wens uitgesproken om in het vervolg, in dit soort programma’s -waar mogelijk- vast te
houden aan inzet van jong-afgestudeerden, maar dan onder begeleiding, bijv. in duo met
senioren. Uit deze manier van werken is ook gebleken dat niet alle academies blij zijn als
medewerkers aan hen ‘worden toegewezen’. Sommige academies gaan daar goed mee om,
andere niet. Bij volgende stappen moet dit in het achterhoofd worden gehouden en de
werkwijze goed worden doordacht.
Fase 2 aan de slag
Een aantal academies heeft aangegeven dat zij het prettig hadden gevonden als er vanuit het
CvB ruimte was gegeven voor eigen invulling wat betreft aanpak en planning i.p.v. een
programma aanpak waar iedereen in mee moest. Zij hadden er dan voor kunnen kiezen om
bijvoorbeeld het traject in te zetten tegelijk met curriculumvernieuwing.
Fase 3 Interne audit Met de proefaudit, midterm audit op accreditatiewaardigheid en de interne audit op AISHE hebben we veel kennis en expertise opgebouwd, waar de opleidingen van (kunnen) profiteren. Het is niet zo dat we ze een toneelstukje leren opvoeren. Academies geven zelf ook aan dat ze beter bewust worden van keuzes die gemaakt zijn. Daarnaast vergroot het de bewustwording van wat er allemaal al gedaan is en wat er nog gedaan moet worden. Dit helpt bij het reflecteren.
De meeste interne auditoren hebben aangeven dat ze in de toekomst deze rol opnieuw zouden
willen vervullen. Er zijn een paar kanttekeningen geplaats over de rol en kwaliteit van de begeleiding van de trainingen vanuit Hobéon. De trainingen waren onvoldoende voorbereid en van een te lage kwaliteit. Tevens zijn er tal van tips gegeven die meegenomen kunnen worden in een eventuele nieuwe ronde (interne) audits.
Fase 4 externe audit
Er is door het CvB gekozen voor een top down aanpak, dit stimuleert niet meteen het gewenste
draagvlak, de academies wisten in ieder geval wel waar ze aan toe waren. Door de scherpe
focus heeft het een mooi Avansbreed resultaat opgeleverd.
Ervaringen en wisselwerking met Hobéon:
Over het algemeen zijn academies tevreden over Hobéon. Ook het team heeft t.a.v. het contact
met Hobéon een prettig tweerichtingsverkeer ervaren. De verslaglegging vanuit Hobéon was
uitstekend, maar de kwaliteit van de beoordelingsrapporten nam door de hoeveelheid
evaluaties aan het eind van het traject opvallend af. Dit is zeker een aandachtspunt dat we
terug zullen geven aan Hobéon. Wat wel speelt is dat -omdat de commissie bestond uit
voorzitter + secretaris- deze werd ervaren als bestaande uit 1 persoon. Bij de terugkoppeling
aan het eind van de externe audits viel verschillende malen op dat de hoeveelheid details bij
de terugkoppeling vooral te maken had met de persoonlijke voorkeuren en expertise van de
auditors. Eén keer heeft zich een situatie voorgedaan waarin de samenstelling van commissie
vlak voor de audit wijzigde (AKV).
11
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 11 van 67
3.2 Wat willen stakeholders in de organisatie?
Tijdens de Managementconferentie op 17 maart 2016 hebben we de ontwikkelingen m.b.t.
duurzaamheid in de tijd gezet. We hebben teruggeblikt en vooruitgekeken.
De vraag die voorlag:
“Welke concrete strategische doelen 2020 zouden wij Avansbreed samen moeten nastreven
voor onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering in relatie tot duurzaamheid, kijkend naar onze
doelgroepen studenten, docenten, medewerkers, werkveld?”
Zie het beeldverslag van de managementconferentie op onze iAvanspagina Avans Duurzaam
voor de verdere informatie die gedeeld is tijdens de bijeenkomst.
In drie brainstormrondes hebben we heel veel input opgehaald. Deze input hebben we
samenvattend vertaald naar drie handvatten voor het plan.
- De wens om ingezette koers vast te houden, doorontwikkeling van duurzaam
Onderwijs & Onderzoek
– Practice what you preach, duurzame bedrijfsvoering.
We geven zelf zichtbaar het goede voorbeeld in onze bedrijfsvoering op het gebied van
people, planet en profit.
– Community building, onze studenten, docenten, medewerkers en werkveldpartners
erkennen en waarderen ons voor onze duurzame profilering en willen een actieve
bijdrage leveren.
Bij de verdere uitwerking van dit plan zijn de stuurgroepleden en diverse collega’s (o.a. van
DIF, DP&O en DFS) geraadpleegd alsook externe partijen met kennis van zaken, zoals Liander.
Bij akkoord op de hoofddoelstellingen zullen in het najaar de detailplannen samen met direct
betrokkenen worden uitgewerkt, zodat de plannen goed zijn afgestemd op de behoefte en
kennis in de organisatie.
3.3 Wat doet de wereld om ons heen?
Jaarlijks vind de Sustainabul-ranking plaats. De duurzaamheidranking onder deelnemende
universiteiten en hogescholen. Wageningen staat voor de vierde maal op de 1ste plaats,
Hogeschool Utrecht staat voor de 4de maal als eerste hogeschool in de ranking op de 4de plek1.
In tabel 1 hebben we de duurzaamheidsambities en –resultaten van deelnemers t.o.v. Avans
vergeleken. Wij hebben daarbij gekeken naar deelnemers die hoger of gelijk aan ons scoren in
de ranking namelijk, Wageningen Universiteit en Research (WUR), Hogeschool Utrecht (HU),
Hogeschool Leiden (HL) en Van Hall Larenstein.
1 Voor een overzicht en analyse van de ranking zie bijlage 7.2
12
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 12 van 67
Tabel 2 Vergelijking duurzaamheidsambities en resultaten universiteiten en hogescholen
De vergelijking (tabel 1) zet de informatie naast elkaar die nodig is om een ambitieuze
vervolgkoers voor Avans te bepalen. Als we de vergelijking en de resultaten van de Sustainabul
bekijken in de categorieën algemeen, onderwijs, onderzoek, bedrijfsvoering en communicatie
& integrale benadering laten we het op de volgende punten liggen t.o.v. de andere hogescholen
en universiteiten.
3.3.1 Algemeen, stip op de horizon 2030
WUR en HU hebben beide een langetermijnbeleid tot 2030. Als Avans zich als duurzame
hogeschool willen profileren is het wenselijk dat Avans ook een lange termijn stip op horizon
WUR HU HL Van Hall
Larenstein
AVANS Koers!
Onderwijs &
Onderzoek
√ Onderdeel
curriculum
√ 6000 studenten
duurzame projecten.
Manifest duurzame
economie.
√ Elk vakgebied
duurzame
competenties & 28
minoren.
√ nota MVO in
alle opleidingen
competenties
verwerken op de
gebieden
internationaliserin
g, duurzaamheid
en diversiteit.
√ GROENSTE
HOGESCHOOL
17 bachelor
opleidingen AISHE
3 sterren in 2017
+ voorloper brede
hogeschool
√ AISHE 2 **
Koplopers rol
behouden.
SAMENWERKEN met
belangrijke
koplopers HU, van
Hall
Ontwikkelen
duurzaam hoger
onderwijs
Nederland/
Internationaal
Verankering
Kwaliteits
systeem
√ ISO26000 zelf-
verklaring
√ Programma HU
DUURZAAMDOEN
√ In 2016 ISO
14001
gecertificeerd
√ Organisatie MVO
toets Hobeon
- Loopt achter
√ AISHE ** per
opleiding
Verankeren in
kwaliteitssysteem
op
Instellingsniveau
Bijzonder kenmerk
Duurzaamheid
Bedrijfsvoering √ Energieneutraal
in 2030
√ Klimaatneutraal in
2030 gelijk aan
ambitie Utrecht
√ 30%
energiereductie in
2020
Klimaatneutraal
gecompenseerd
√ Alle gebouwen
BREEAM
- loopt achter
√ 10%
energiereductie
in 2015 tov 2011
Lange termijn
SMART doelstelling
Bedrijfsvoering
people en planet in
lijn gemeentes &
sociale wetgeving
Communicatie
& integrale
benadering
√ 1ste Sustainabul
√ Studenten
participatie
√ Green Office
√ Deelname
Transparantie
Bmark 53ste plek
√ 2de Sustainabul
√ Studenten
participatie
√ Green Office
√ E-mobility
√ 6de Sustainabul
√ Studenten
participatie
√ Host
Sustainabul
√ Pop-up Green
Office
√ Studenten
participatie
√ Green Office
√ Hoge Ranking
Sustainabul
+/- middenmoot
√ 8de positie
Sustainabul
Ranking, 2de
hogeschool
Erkenning ,
waardering,
duurzame
Hogeschool
13
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 13 van 67
formuleert. Het duurzaamheidsplan van Avans moet voldoende ambitieus en toekomstgericht
zijn, als wij ons willen meten aan andere onderwijsinstellingen. Een horizon van minimaal tien
jaar is tevens een te verklaren tijdsbestek vanuit het gegeven dat de businesscases van
duurzame investeringen vaak een langere termijn nodig hebben om zichzelf terug te verdienen.
3.3.2 Onderwijs en onderzoek
Op onderwijs en onderzoek zijn we koploper, we hebben Avansbreed voor al onze opleidingen
een kenmerk duurzaamheid behaald. We moeten wel serieus rekening houden met Van Hall
Larenstein. Zij willen, weliswaar op kleinere schaal, voor alle 17 opleidingen een AISHE-
kenmerk behalen op 3-sterren-niveau in 2017. Het is van belang dat we met hen in gesprek
gaan om samen te bepalen wat een bijzonder kenmerk duurzaamheid behelst.
3.3.3 Verankering in kwaliteitssysteem
De WUR werkt aan verankeren van behaalde duurzaamheidsresultaten m.b.v. een ISO26000-
zelfverklaring, HL richt zich op het behalen van de ISO14001-milieucertificering in 2016 en
heeft daarmee dan een extern erkend milieumanagementsysteem ingericht. Van Hall
Larenstein heeft de MVO-organisatietoets (beoordelingskader Hobéon) behaald en heeft
plannen om voor een bijzonder kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau te gaan. Om bij de
koplopers te behoren is het wenselijk dat Avans m.b.v. een extern gevalideerd
beoordelingskader ook kan aantonen dat de duurzaamheidsambities worden verankerd en
gemanaged m.b.v. een MVO-kwaliteitssysteem. De MVO organisatietoets van Hobéon lijkt een
logische volgende stap.
3.3.4 Bedrijfsvoering
Op het gebied van de bedrijfsvoering hebben we in 2015 weer wat stappen gezet en scoren
we bij de Sustainabul 12,5 % meer punten dan in 2015. Waar het aan ontbreekt in vergelijking
tot andere onderwijsinstellingen zijn meetbare langetermijn reductiedoelstellingen op o.a.
energie, water, emissies, inkoop, catering en afval. Een langetermijnambitie zoals de WUR en
HU die hebben geformuleerd m.b.t. energie en klimaatneutraliteit zou Avans helpen bij het
richten en focussen van de verduurzamingsinspanningen.
3.3.5 Communicatie & integrale benadering
Bij andere onderwijsinstellingen worden duurzaamheidsresultaten en dilemma’s transparant
gecommuniceerd en zijn die online in te zien. Zij betrekken hun studenten structureel bij het
verduurzamen van de eigen organisatie d.m.v. bijvoorbeeld het green office-concept van
Rootability. Studenten krijgen vanuit een studentoffice in de organisatie ruimte om mee te
denken en projecten uit te voeren die bijdragen aan, CO2-reductie, bewustwording etc. De
studenten worden door een medewerker vanuit de organisatie begeleid.
Het AISHE-traject bij Avans is met name een intern gericht proces geweest in samenwerking
met voornamelijk medewerkers en docenten. De volgende stap is om actiever extern onze
duurzaamheidsambities uit te dragen aan de hand van een ambitieus en helder verhaal.
Onze opdracht is om studenten op te leiden met een gevoel voor hun maatschappelijke
verantwoordelijkheid. Eén manier omdat in ieder geval te doen is door hen actief te betrekken
bij het verder verduurzamen van het onderwijs en onze bedrijfsvoering.
14
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 14 van 67
3.4 Denkkaders Avans Duurzaam 2030
Als je de ambitie 2020-film van Avans Hogeschool met een duurzaamheidsbril op bekijkt, dan
komen de volgende duurzaamheidsambities duidelijk naar voren.
Waarom: verantwoordelijk voor onze impact op de omgeving
Onderwijzen is voor Avans Hogeschool meer dan alleen lesgeven. In 2020 wil Avans Hogeschool
mensen afleveren die het verschil willen en kunnen maken. Mensen die niet alleen gaan voor
de ‘BV ik’, maar die ook een zinvolle bijdrage willen leveren aan de samenleving. We leiden
professionals op, maar ook burgers met een groot gevoel voor hun maatschappelijke
verantwoordelijkheid.
OnderWIJZEN betekent ook richting geven, en daarom zit duurzaam denken en doen bij Avans
ingebakken in het lesprogramma. Niet als apart vak, maar als een denkwijze die je moet
meenemen in alles wat je doet. Wij verwachten dit van onze studenten en geven zelf zichtbaar
het goede voorbeeld. Je ziet het terug in ons gedrag, in de bedrijfsvoering en in onze gebouwen
en faciliteiten.
HOE: duurzaamheidsaanpak
In het dagelijkse werk bij Avans Hogeschool maken we verantwoorde keuzes als het gaat om
onderwijsontwikkeling met oog voor de complexe duurzaamheidsvraagstukken per vakgebied.
Daarnaast werken we samen met andere partijen aan oplossingen voor maatschappelijke
uitdagingen, zoals klimaatverandering, schaarste aan grondstoffen, diversiteit en
arbeidsparticipatie. Bij de ontwikkeling van de duurzaamheidsaanpak die in dit voorstel volgt
hebben wij ons laten inspireren en leiden door verschillende visies op duurzame ontwikkeling,
zoals Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Circulaire Economie (Jan Jonker) en het
principe van streven naar gesloten (grondstof) cirkels (Liander2).
WAT: cirkels sluiten
Vanuit de overtuiging dat wij verantwoordelijk zijn voor onze impact werken wij continu aan
duurzaam hoger onderwijs ontwikkeling en proberen wij de “cirkels” waarop wij invloed hebben
te sluiten.
2 https://www.alliander.com/nl/over-alliander/maatschappelijke-impact
15
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 15 van 67
3.5 AVANS DUURZAAM 2030
Op basis van de analyse en overwegingen uiteengezet in hoofdstuk 3.1 t/m 3.4 zijn wij
gekomen tot het volgende voorstel voor Avans Duurzaam 2030.
VERANTWOORD: duurzaam hoger onderwijs
Avans neemt haar verantwoordelijkheid voor de impact die zij heeft en kan hebben op haar
omgeving. Onderwijs verzorgen is onze corebusiness en daarmee hebben wij de mogelijkheden
in huis om professionals op te leiden en daarmee ook burgers met een groot gevoel voor hun
maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij zetten ons vanzelfsprekend in voor het verder
verduurzamen van het (hoger) onderwijs in samenwerking met belangrijke partners.
VERANTWOORD: verantwoorde keuzes
Er spelen vele belangen zowel binnen Avans Hogeschool alsook buiten Avans in de relaties met
stakeholders. Het is van belang dat er verantwoorde keuzes gemaakt worden in het kader van
onze ambitie om duurzaam denken en doen te verankeren binnen de organisatie. Een
verantwoorde balans tussen people, planet en profit is hierbij richtinggevend in de keuzes die
gemaakt worden. Wij zijn hierin transparant.
INCLUSIEF: sociale bedrijfsvoering
Ten tweede proberen we in de sociale cirkel van mensen aannemen, opleiden en ontwikkelen
breder te kijken naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als grote werkgever kunnen
we meer bieden dan werk. We spelen in op belangrijke thema’s zoals: werken aan duurzame
inzetbaarheid, het bieden van kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, het
belang van een vitale gezondheid in een vergrijzende werkpopulatie en de groeiende vraag
naar vrijwilligerswerk om onze samenleving draaiende te houden. Een sociale bedrijfsvoering
is een inclusieve bedrijfsvoering waarin iedereen een kans krijgt en waar alle talenten worden
benut.
CIRCULAIR: circulaire bedrijfsvoering
Ten derde proberen wij onze eigen cirkel te sluiten door te werken aan een circulaire3
bedrijfsvoering. Dit betekent dat onze bedrijfsvoering enkel wordt gevoed met duurzame
energie en dat ons afval uiteindelijk weer grondstof is voor de materialen die we gebruiken. Dit
vraagt wijzigingen in ons investerings- en inkoopbeleid.
3De Informatiekaart circulaire economie geeft een overzicht en beeld waarmee we dan concreet aan de slag moeten http://www.circulairondernemen.nl/uploads/584d4101b56db27bd65d41eaefadf60c.pdf
16
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 16 van 67
3.6 Doelstellingen AVANS DUURZAAM 2030
Duurzame ontwikkeling bij Avans wordt o.a. aangejaagd vanuit het programma Avans
Duurzaam. De opdracht voor het programma Avans Duurzaam is om de transitie van
programmamanagement naar aansturen vanuit de staande organisatie te begeleiden en
daarmee het programma af te ronden.
In het voorstel Avans Duurzaam 2030 ligt de nadruk op het verduurzamen van de eigen bedrijfsvoering èn het vasthouden en doorontwikkelen van duurzaamheid in het onderwijs. Deze onderscheidende kenmerken willen we graag laten beoordelen/erkennen d.m.v. het behalen van een bijzonder kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau in 2018.
De duurzaamheidsdoelstellingen van Avans Hogeschool lopen door t/m 2030. De doelstelling
van het programma AVANS DUURZAAM daarentegen loopt tot en met 2020.
Er zijn 3 programmadoelstellingen geformuleerd (gelijk aan de opdracht)
1. In 2020 is de AVANS-visie/-aanpak op duurzame ontwikkeling (AVANS DUURZAAM
2030) verankerd in beleid voor onderwijs & onderzoek en bedrijfsvoering.
2. Avans Hogeschool wordt door medewerkers, studenten en externe stakeholders erkend
en gewaardeerd als duurzame hogeschool.
3. De verdere uitvoering en het behalen van de langetermijndoelstellingen van dit beleid
worden vanaf 2020 aangestuurd vanuit de staande organisatie CvB, academies,
expertisecentra, centre of expertise en diensteenheden).
In de tabel die volgt zie je een overzicht van de programmadoelstellingen, de
projectdoelstellingen per aandachtsgebied en hoe die zich tot elkaar verhouden. De
projectdoelstellingen per aandachtsgebied dragen bij aan het behalen van de programma
doelstellingen. Er heeft een risk assessment plaatsgevonden op de projectdoelstellingen.
In de paragrafen die volgen worden, de algemene aanpak, risk assessment,
projectdoelstellingen, risico’s per projectdoelstelling, aanpak per projectdoelstelling en
benodigde capaciteit verder toegelicht.
17
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 17 van 67
Tabel 3 overzicht programma- en projectdoelstellingen
3.6.1 Algemene aanpak najaar 2016
Vanaf september 2016 t/m december 2016 gaat Avans Duurzaam samen met stakeholders in
de organisatie aan de slag met het uitwerken van plannen op detail niveau per doelstelling. In
januari moet er een masterplan liggen inclusief smart doelstellingen, nulmetingen, roadmap en
begroting per projectdoelstelling.
Zodra het voorstel Avans Duurzaam 2030 is vastgesteld zullen we het voorstel en de aanpak
voor het najaar delen met de organisatie. Het programma heeft bij het ontwikkelen van dit
plan al afgestemd met belanghebbende die we zelf op de radar hebben. Bij het delen van de
plannen zullen we overige belanghebbende en ambassadeurs in ons netwerk, die actief
betrokken willen zijn, vragen dit aan ons te melden.
Werkgroep
Voor het uitwerken van de detailplannen in het najaar wordt per projectdoelstelling een
werkgroep ingericht. De werkgroep wordt bemenst door leden die in de implementatiefase tot
2020 aan de slag gaan met het plan en/of direct te maken krijgen met het uiteindelijke
18
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 18 van 67
Werkgroep
Klankbordgroep
Programmamanagment
• Opdrachtgever
• Stuurgroep
• Programmamanager
Verantwoord
Circulair
Inclusief
Communicatie & Activatie
projectresultaat. Voor de inrichting van de werkgroep is gekozen om te werken met een stevig
duo bijvoorbeeld werkgroep coördinator en een werkgroep lid. Samen krijgen zij de meeste
capaciteit om de plannen verder te ontwikkelen. Verder zitten er een aantal experts in de
werkgroep die aanwezig zijn bij overleggen, ter plekke input leveren en hun kennis vanuit de
staande organisatie delen met de werkgroep en ook de wenselijkheid van plannen aan de
organisatie kunnen toetsen. Zij hebben nog wat extra uren om actiepunten op te volgen en het
duo van de juiste informatie te voorzien.
Klankbordgroep
Om de werkgroep heen wordt een klankbordgroep per projectdoelstelling gevormd die input en
feedback levert op de plannen die worden ontwikkeld. De klankbordgroep is een afspiegeling
van de groep belanghebbende in de organisatie. Denk hierbij aan studenten, docenten,
medewerkers expertisecentra, centre of expertise en werkveld partners.
Tabel 4 schematische weergave van de organisatiestructuur sep – dec 2016
Planning
Begin september starten we met een gezamenlijke kick-off voor werkgroep- en
klankbordgroepleden. Per aandachtsgebied organiseren we die ochtend een project start up
(PSU) om de opdracht aan te scherpen en alle aspecten die moeten worden meegenomen in
de planvorming op tafel te krijgen.
Vervolgens gaan de werkgroepleden d.m.v. een twee wekelijkse overlegstructuur aan de slag.
Er wordt nog een aantal gezamenlijke klankbordmomenten georganiseerd en iedere werkgroep
stelt een afstemmechanisme met klankbordgroep vast om snel te kunnen schakelen wanneer
nodig. Op de netwerkbijeenkomst bedrijfsvoering van 2 december 2016 zullen de detailplannen
worden voorgelegd.
Het streven is om in januari de detailplannen per aandachtsgebied inclusief begroting te laten
vaststellen door het College.
3.6.2 Risk assessment Avans Duurzaam 2030
Tijdens het Risk Assessment op 18 mei 2016 hebben we de gebeurtenissen die van invloed zijn
op de projectdoelstelling(en) van Avans Duurzaam 2030 in kaart gebracht aan de hand van de
volgende stappen:
19
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 19 van 67
1. Inleiding 2. Benoemen en bespreken risico’s (vooraf aangeleverd) 3. Classificeren risico’s (hoog, middel of laag) 4. Benoemen en bespreken beheersmaatregelen 5. Afsluiting
Hierbij was een groep van 8 deelnemers aanwezig die de verschillende belanghebbenden in de
organisatie vertegenwoordigde waaronder, LIC, academies, diensteenheden en
expertisecentra.
De volgende projectdoelstellingen zijn besproken:
Verantwoord
• In 2018 heeft Avans een bijzonder kenmerk Duurzaamheid op instellingsniveau
Inclusief:
• In 2020 voert Avans een aantoonbare “inclusieve” bedrijfsvoering, die blijkt uit kennis,
houding en gedrag van medewerkers.
Circulair
• In 2030 heeft Avans haar CO2-footprint met 40% gereduceerd (in de pas met
klimaatakkoord)
• In 2040 is Avans klimaatneutraal (in pas met gemeenten Tilburg, Den Bosch en Breda)
In het najaar als de detailplannen zijn uitgewerkt zal er per projectdoelstelling nogmaals een
risk assessment worden uitgevoerd. Als de details bekend zijn, kunnen de risico’s nog beter
worden ingeschat inclusief benodigde beheersmaatregelen.
De uitkomsten van de risk assessment, risico’s en beheersmaatregelen zijn per
projectdoelstelling terug te lezen en zullen worden meegenomen in de doorstart en
ontwikkeling van de detailplannen in het najaar van 2016.
3.6.3 VERANTWOORD: duurzaam hoger onderwijs
Avans neemt haar verantwoordelijkheid voor de impact die zij heeft en kan hebben op haar
omgeving. Onderwijs verzorgen is onze corebusiness en daarmee hebben wij de mogelijkheden
in huis om professionals op te leiden maar ook burgers met een groot gevoel voor hun
maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij zetten ons vanzelfsprekend in voor het verder
verduurzamen van het (hoger) onderwijs en het verankeren in de organisatie in samenwerking
met belangrijke partners.
3.6.3.1 Project doelstelling Verantwoord
Projectdoelstelling 1:
In 2018 heeft Avans Hogeschool een bijzonder kenmerk duurzaamheid behaald als
aanvulling op de instellingstoets.
Bij Avans werken we aan het verankeren van duurzaam hoger onderwijs in onze organisatie.
Die verankering streven we onder meer na d.m.v. het behalen van een bijzonder kenmerk
duurzaamheid op instellingsniveau. Het bijzonder kenmerk duurzaamheid is een aanvulling op
de instellingstoets. De volgende standaard-instellingstoets vindt plaats in 2018. Een bijzonder
kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau bekrachtigt onze ambities ten aanzien van onze
profilering. Door een bijzonder kenmerk duurzaamheid toe te voegen aan de instellingstoets
20
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 20 van 67
van de NVAO verankeren we duurzaamheid in ons kwaliteitssysteem en laten we zien dat we
in control zijn.4
3.6.3.2 Resultaten risk assessment
Tijdens het risk assessment hebben de deelnemers, bedreigingen, kansen en maatregelen
benoemd voor de projectdoelstelling
In 2018 heeft Avans Hogeschool een bijzonder kenmerk duurzaamheid behaald als
aanvulling op de instellingstoets.
Grootste bedreiging
Duurzaamheid wordt een non-begrip. Het woord wordt teveel gebruikt en er treedt verzadiging
op. De medewerkers worden er bij voorbaat al moe van.
Voorgestelde maatregelen
• Het verhaal vertellen met concrete voorbeelden
• Duurzaamheid structureel verankeren in kwaliteitszorg ( is in ontwikkeling)
• Begrip duurzaamheid laden en laten landen bij alle betrokkenen door hieraan invulling
te geven met studenten, werkveld en onderwijs (kenniscentra).
Voor meer informatie zie bijlage 7.5 rapport Risk Assessment
Andere risico’s om rekening mee te houden in de doorontwikkeling zijn:
NVAO
De NVAO heeft intern nog geen duidelijkheid over of ze überhaupt bijzondere kenmerken willen
accrediteren en hoe ze hierop reageren. Het zou goed zijn als ons CvB zich tot het bestuur van
de NVAO richt om aan te geven hoe we het zouden willen doen. NVAO wil zo min mogelijk werk
hebben, door allerlei flexibiliseringen en pilots heeft de NVAO het op dit moment heel druk. We
kunnen een procesvoorstel aan hen voorleggen, waarin wij bijvoorbeeld voorstellen om het
beoordelingskader te maken in samenspraak met Van Hall Larenstein, Hobéon en Groene
Generatie en te laten goedkeuren door de NVAO.
Wildgroei aan certificeringen
Door samen met externe duurzame partners te werken moeten we eerst een gezamenlijke taal
spreken. Wij kiezen voor AISHE omdat dat bekend is voor ons, maar voor de andere partners
gelden wellicht andere normen. Ook is er een wildgroei aan certificaten en toetsen op gebied
van MVO en duurzaamheid. MVO Nederland adviseert om een internationale standaard aan te
houden, ISO26000 (zoals de MVO prestatieladder – deze is iets commerciëler). De club
ISO26000 hebben een zelfverklaring. Met de stakeholders kunnen we ook nog per onderdeel
een certificaat zoeken; een klimaatverdrag voor de bedrijfsvoering, AISHE voor
onderwijsinhoud etc.
Klap er op!
We moeten niet te lang meer dimdammen op uitvoering anders gaat van Hall Larenstein ons
voor met het betrekken van externe koplopers.
4 zie bijlage 7.3 voor de kwaliteitsstandaarden van Avans Hogeschool, voor meer informatie zie de notitie Herijkt Kwaliteitssysteem versie RvT KOO 18 mrt 2016
21
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 21 van 67
3.6.3.3 Plan van aanpak
Om een bijzonder kenmerk duurzaamheid te behalen in 2018 moeten de volgende stappen
worden doorlopen:
1 Criteria bijzonder kenmerk duurzaamheid Om een bijzonder kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau te behalen moet de NVAO bij
het afnemen van de instellingstoets de resultaten van de AISHE audits op opleidingsniveau en
organisatieniveau (MVO organisatie-toets) meenemen in de beoordeling. Via die weg is een
bijzonder kenmerk duurzaamheid te verkrijgen.
Om dit kenmerk een breed erkend kenmerk te laten zijn stellen we voor om samen met
duurzame onderwijspartners (buiten Avans) de criteria voor wat een duurzaam kenmerk is, op
instellingsniveau vast te stellen. In samenspraak met partners zoals de NVAO, Hobéon,
Studenten voor Morgen, de Groene Generatie, MVO Nederland willen we een breed gedragen
kenmerk op instellingsniveau ontwikkelen. Je betrekt andere partijen door te zeggen: dít vinden
wij gezamenlijk een bijzonder kenmerk.
Planning Toelichting Resultaat Taken /
Verantwoordelijkheid
sept– dec.
2016
Partners bepalen en eerste
bijeenkomst initiëren
Een netwerk duurzame
onderwijspartners
Avans Duurzaam samen
met lijnverantwoordelijke
Avans Hogeschool
nov 2016
–
Vasstellen welke criteria we
willen gebruiken en hoe groot
het draagvlak (binnen en
buiten Avans) daarvoor is.
Criteria vastgesteld
Avans Duurzaam samen
met lijnverantwoordelijke
Avans Hogeschool
dec – 2016
– jan.
2017
Bepalen hoe ver Avans op
welke criteria is en aanhaken
bij lopende zaken zoals AISHE
in de academies en MVO-
organisatietoets bij het
managementteam
Niveau criteria bepaald
en PvA per onderdeel wat
er nog moet gebeuren
Avans Duurzaam en
aangehaakt bij daar waar
nodig (LIC, academies
etc.).
Plan van aanpak
Criteria bijzonder kenmerk duurzaamheid vaststellen
1. In samenspraak met (onderwijs)partners en de NVAO bepalen we wát precies de criteria zijn
voor een kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau.
AISHE-2 of -3 sterren
2. Alle opleidingen behouden het bijzonder kenmerk op AISHE-twee sterren-niveau en werken
aantoonbaar verder aan AISHE-drie sterren (op organisatieniveau)
MVO-organisatie toets
3. We doen een MVO-audit op instellingsniveau op minimaal niveau twee ‘Erkend’
22
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 22 van 67
Jan. 2017
– dec.
2017
Werken aan behalen criteria in
samenspraak met duurzame
partners, constante intervisie
‘zijn we op de goede weg?’
Aan criteria voldoen Iedere academie
2018 De externe audits worden
afgenomen door Hobéon.
Opleidingsaudit
aangepast (?)
MVO-organisatietoets
Alle opleidingen AISHE-
audit op basis van
vernieuwd
beoordelingskader
bijzonder kenmerk
instellingsniveau
Akkoord op onderdeel
‘Erkend’
Iedere academie
2018 Accreditatie NVAO Bijzonder kenmerk
Duurzaamheid op
instellingsniveau
2018 Breed erkend netwerk criteria
gehaald
Avans Koploper
2 AISHE-2 of -3 sterren op opleidingsniveau
Om het AISHE 2 sterren kenmerk te behouden moet iedere opleiding een AISHE her-audit doen
op basis van een zelfevaluatie, d.w.z. een verkorte audit na drie jaar en een volledige audit na
zes jaar. Voor het behoud van twee sterren is een kleine zelfevaluatie met korte statements
voldoende “dit hebben we de vorige keer gedaan en tot nog toe is er dit gebeurd, we blijven
op twee sterren”. Wat wél ‘anders’ moet is meer toespitsing op duurzaamheidsaspecten en
geen verwerking van accreditatie-achtige info meer in de evaluatie.
Planning Toelichting Resultaat Taken
Verantwoordelijkheid
sept– dec.
2016
Vaststellen wanneer, of en hoe
een academie haar sterren
gaat behouden of doorgroeit
naar meer.
Aanzet Plan van Aanpak
per academie en
coördinator/projectleider
aangesteld.
Academie met Avans
Duurzaam in adviserende
rol
nov 2016 -
april 2017
Per academie Plan van Aanpak
met realistische planning.
Audit panel samenstellen, deze
mensen betrekken bij
voorbereidend traject.
Deadline 10 maart 2017.
Realistische planning, alle
academies weten
wanneer heraudit plaats
vindt.
Coördinator/projectleider-
projectgroep per
academie
april –
2017 –
okt. 2017
Iedere academie gaat aan de
slag met het borgen van AISHE
in de processen.
Opleidingen zijn op
AISHE-2 of meer sterren-
niveau en klaar voor
Interne/ Externe Audit.
Werkgroep duurzaam
onderwijs verankeren
23
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 23 van 67
Interne audit voor diegenen
die méér sterren willen.
Interne audit advies academie/ interne
auditorteam
Eventueel ‘bijschaven’
Bijvoorbeeld: Groot en klein
onderwijsonderhoud wordt
door de curriculumcommissies
gedaan, hfst 3 AISHE.
Curriculum op orde academie
Voor het behoud van twee
sterren is een compacte
zelfevaluatie met korte
statements voldoende.
Bij 2-sterren een kleine
evaluatie met alleen
toespitsing op
duurzaamheidsaspecten.
Bij 3- of meer sterren-
ambitie een aangepaste
evaluatie, iets
uitgebreider
academie, Avans
duurzaam als kritische
tegenlezer.
sep 2017–
dec 2017
Iedere groep opleidingen die
tegelijk de externe audit
ondergaat krijgt eerst een
proefaudit om te toetsen of
aan alle criteria wordt voldaan.
Eventuele bevindingen kunnen
dan nog worden bijgewerkt
Alle opleidingen gereed
voor de externe audit.
lijn verantwoordelijke in
samenwerking met
nov. 2017
– nov.
2018
De externe audits worden
afgenomen door Hobéon.
Alle opleidingen AISHE-2
of meer sterren
gecertificeerd.
3 De MVO-organisatietoets
De MVO-organisatietoets van Hobéon bestaat uit een kenmerk Toegewijd (twee jaar geldig),
Erkend (drie jaar geldig) of Excellent (als je meerdere keren erkend bent geweest, word je
excellent). Voor ons is het kenmerk Erkend zeer waarschijnlijk van toepassing. Een organisatie
krijgt het predicaat Erkend, als zij haar maatschappelijke verantwoordelijkheid uitgewerkt heeft
voor alle gebieden die zij als relevant benoemd heeft, daarop aantoonbaar resultaten behaalt
en hierover helder met haar omgeving communiceert in een tweezijdige communicatie. Een
organisatie krijgt het predicaat Excellent als zij al langere tijd haar niveau van Erkend te zijn
handhaaft en door haar omgeving gezien wordt als opinion leader op het terrein van MVO in
het hoger onderwijs.5
Deze toets valt tegelijkertijd met de instellingstoets kwaliteit (ITK) in 2018, een linking-pin
vanuit het LIC-team kwaliteit is wenselijk!
5 Uit het MVO-organisatiebeoordelingskader van Hobéon.
24
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 24 van 67
Planning Toelichting Resultaat Taken
Verantwoordelijkheid
sept– dec.
2016
Thema’s vaststellen voor audit
Waarop gaan we ons profileren
bij de toets? Wie vanuit een
Avans Integraal Management
team gaat mee doen?
Aanzet Plan van Aanpak
per academie en
coördinator/projectleider
aangesteld.
Stuurgroep, Avans
Duurzaam en LIC
nov 2016
–
april 2017
Plan van Aanpak met
realistische planning.
Deadline 10 maart 2017.
Realistische planning, alle
stakeholders weten wat
ze moeten doen:
managementteam,
projectleider/coördinator
(vanuit het LIC?)/Avans
Duurzaam
april 2017
–
okt. 2017
Thema’s verder uitwerken op;
missie/visie/beleid/onderwijs/o
nderzoek/dienstverlening/bedri
jfsvoering – 3P’s
Studenten/Beroepspraktijk/Cul
tuur
Concept zelfevaluatie. LIC en Avans Duurzaam
Interne audit Interne audit advies intern audit team
Eventueel ‘bijschaven’ n.a.v.
advies
Zelfevaluatie af
2018 De externe audits worden
afgenomen door Hobéon.
Akkoord op onderdeel
‘Erkend’
2018 Accreditatie NVAO Bijzonder kenmerk op
Duurzaamheid
3.6.3.4 Benodigde doorstart capaciteit najaar 2016
Vanaf september tot december 2016 zal het plan langs de drie denklijnen verder worden
uitgewerkt. Er zullen ook gesprekken worden gevoerd met betrokken partijen zoals NVAO en
Van Hall Larenstein. We stellen voor om te werken met een werkgroep bestaande uit.
FTE FTE
Verantwoord Organisatieonderdeel FTE Kosten FTE Kosten
Werkgroepcoördinator LIC/ Avans Duurzaam 0,40 € 11.060,00
Werkgroep l id, adviseur Avans Duurzaam 0,40 € 16.590,00 0,40 € 16.590,00
Werkgroep l id, vertegenwoordiging vanuit de domeinen, 3 x 0,05 FTEAcademies 0,15 € 4.147,50
Werkgroepl id, vertegenwoordiging vanuit de diensten DzO coördinator DIF 0,05 € 1.382,50
Intern auditor AISHE Academies 0,05 € 1.382,50
1,05 € 34.562,50 0,40 € 16.590,00
2016 juli t/m
december 2017 jan t/m juni
25
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 25 van 67
3.6.4 INCLUSIEF: sociale bedrijfsvoering
Bij Avans Hogeschool proberen we in de cirkel van mensen aannemen, opleiden en ontwikkelen
breder te kijken naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als grote werkgever kunnen
we meer bieden dan werk. We spelen in op belangrijke thema’s zoals: het bieden van kansen
aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, het belang van een vitale gezondheid in een
vergrijzende werkpopulatie en de groeiende vraag naar vrijwilligerswerk om onze samenleving
draaiende te houden. Een sociale bedrijfsvoering is een inclusieve bedrijfsvoering waarin
iedereen een kans krijgt en waar alle talenten worden benut.
3.6.4.1 Projectdoelstelling INCLUSIEF
Projectdoelstelling 2
In 2020 voert Avans een aantoonbare “inclusieve” bedrijfsvoering, die blijkt uit
kennis, houding en gedrag van medewerkers.
Avans heeft als organisatie een taak te vervullen als het gaat om een sociale bedrijfsvoering.
Wij kunnen niet onze studenten onderWIJZEN in duurzaam denken doen, zonder dat we zelf
zichtbaar verantwoorde keuzes maken om een inclusieve organisatie vorm te geven.
3.6.4.2 Resultaten risk assessment
Tijdens de risk assessment hebben de deelnemers, bedreigingen, kansen en maatregelen
benoemd voor bovenstaande projectdoelstelling inclusief.
Grootste bedreiging
Grip krijgen, hebben en houden op daadwerkelijke uitvoering van en gevoel bij duurzaamheid
van medewerkers, aandacht voor operationele inbedding.
Voorgestelde maatregelen
• Verhelderen van de doelstelling
• Concreet maken
• MVO-thema’s keuzes maken
• Zo spoedig mogelijk definitie van “inclusieve” bedrijfsvoering
• … uur per week vrijwilligerswerk gefaciliteerd door Avans
De kansen, bedreiging en maatregelen voor deze projectdoelstelling (zie bijlage 7.5) worden
meegenomen in de ontwikkeling van de detailplannen in het najaar.
3.6.4.3 Plan van aanpak
Plan van aanpak
1. Samen met de organisatie verder invulling geven aan het thema “inclusief” m.b.v. roadshow:
spelenderwijs naar een kansrijk plan
26
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 26 van 67
1 Samen met de organisatie verder invulling geven aan het thema “inclusief”
In een inclusieve organisatie hoort iedereen erbij
ook die mensen die buiten “de standaard” vallen.
Met sociale duurzaamheid willen wij ons richten
op het ontwikkelen van een inclusieve
organisatie. Naast wettelijke eisen is het ook van
belang om samen met de organisatie extra
ambities te formuleren. Extra ambities die verder
gaan dan door cao bepaalde doelstellingen of
zaken die wij als Avans verplicht zijn. Voordat je
een ambitie kunt formuleren moet je eerst samen
met je collega’s een beeld krijgen bij wat
inclusiviteit inhoudt voor jouw werk en hoe je
daaraan een bijdrage kunt leveren vanuit het
dagelijks werk dat je doet. Avans Duurzaam ziet
het als haar rol om de Avans-organisatie te faciliteren in het op gang brengen van “het goede
gesprek”.
Roadshow: spelenderwijs naar een kansrijk plan.
We willen dit doen door als Avans Duurzaam een roadshow te organiseren langs
diensteenheden, academies maar bijvoorbeeld ook de medezeggenschapsraad, het juridisch
loket, HR, en het auteursrechtenloket.
Tijdens de roadshow gaan we op interactieve wijze met behulp van een spel (werkvorm) het
gesprek voeren aan de hand van MVO-thema’s (zie bijlage 7.4) die aansluiten op onze
doelstelling een inclusieve organisatie te worden.
Spel: spelenderwijs naar een kansrijk plan
Spelregels
1. Kom met elkaar in 5 minuten tijd tot een selectie van de belangrijkste thema’s die
passen bij het dagelijks werk van jouw team of organisatie.
2. Ga er dan eens goed voor zitten.
3. Waar in het werk kom je deze thema’s tegen en hoe zou je het liever willen?
4. Wat heb je nodig om te beginnen en hoe krijg je dat voor elkaar?
5. Kies het plan met de meeste kans van slagen en dat smaakt naar meer!
Het is de bedoeling dat op basis van “het goede gesprek” het team bepaalt op welk thema zij
iets kan, maar met name ook wil betekenen. Dit kan natuurlijk ook een al bestaand initiatief
zijn. Zo verbinden wij ons als organisatie op teamniveau aan diverse maatschappelijk thema’s.
27
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 27 van 67
Voorbeeld “het goede gesprek”
Bij Liander, een netwerkbeheerder, heeft de afdeling communicatie zich als doelstelling
opgelegd het MVO-thema analfabetisme te integreren in haar beleid. Ze kwamen zo tot de
conclusie dat de wijze van communiceren niet aansloot bij het niveau van veel klanten. Als
project hebben ze daarop volgend de hele communicatielijn aangepakt. Dit had -naast een
positief effect op de klanttevredenheid- ook invloed op de corebusiness van het bedrijf. Veel
klanten reageerden vervolgens snel en volledig op oproepen om meterstanden door te geven,
waardoor gegevens sneller verwerkt konden worden en het aantal follow-ups drastisch
verminderde.
Wat doet Avans al?
Er zijn binnen Avans de laatste jaren -“gewoon” als onderdeel van het werk- diverse
beleidsdoelstellingen geformuleerd en geïmplementeerd die passen onder de kapstok
inclusieve bedrijfsvoering. Het is waardevol om tijdens de roadshow de ontwikkelingen en
verhalen uit de organisatie op te halen, in kaart te brengen, te delen en mee te nemen in
toekomstige plannen. Denk hierbij aan: participatiebeleid, duurzame inzetbaarheid,
vertrouwenspersoon, maar ook handicap en studie.
Participatiebeleid
Avans Hogeschool heeft in het kader van het sociaal akkoord (april 2013) en de daaruit
voortvloeiende wettelijke regelingen in de Participatiewet en de cao-hbo de opdracht
om extra structurele banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Ook
wel de banenafspraak genoemd. Avans heeft de opdracht en uitdaging om voor de
doelgroep participanten minimaal 5 banen te creëren in 2015 oplopend tot 50
structurele banen in 2024. Inmiddels heeft een aantal academies en diensteenheden
een plek voor een participant gecreëerd. DP&O faciliteert het proces van het zoeken
naar geschikte werkzaamheden en kandidaten. Ook stelt DP&O de benodigde financiële
middelen beschikbaar.
Duurzame inzetbaarheid
Duurzaam inzetbare medewerkers zijn competent, vitaal en gemotiveerd, nu en in de
toekomst. Dit betekent dat zij waarde hebben binnen en buiten Avans. De wensen
omtrent duurzame inzetbaarheid verschillen per individu en Avans biedt medewerkers
veel mogelijkheden om aan duurzame inzetbaarheid te werken. Bijvoorbeeld door
bewustzijn te vergroten, begeleiding en zorg te bieden op het gebied van
arbeidsomstandigheden, door loopbaanbegeleiding te bieden, door middel van het
bieden van opleidings- en trainingsfaciliteiten en door mogelijkheden te bieden om
ervaring op te doen buiten Avans.
Vertrouwenspersoon
Avans Hogeschool accepteert geen ongewenst gedrag binnen de organisatie. Daarom
heeft Avans vertrouwenspersonen en is er een klachtenregeling. Het College van
Bestuur van Avans Hogeschool vindt gewenst gedrag zo belangrijk, dat Avans zich
heeft aangesloten bij Stichting KOMM, de Onafhankelijke Klachtencommissie
Machtsmisbruik in het Onderwijs. De vertrouwenspersonen zijn er voor medewerkers
en voor studenten die te maken krijgen met ongewenst gedrag. Daaronder vallen alle
vormen van, intimidatie, seksuele intimidatie, discriminatie, agressie, geweld, pesten,
psychosociale arbeidsbelasting en machtsmisbruik.
28
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 28 van 67
Handicap en studie
Handicap en studie is een regeling voor studenten met lichamelijke of psychische
klachten. Studenten kunnen last hebben van o.a. faalangst, concentratieproblemen,
een vorm van dyslexie of autisme, epilepsie, reuma of astma. Die studenten hebben
een verhoogde kans op studievertraging, of zelfs uitval. Avans wil die studenten zoveel
mogelijk dezelfde kansen bieden als studenten die niets mankeren.
Plan van aanpak roadshow
Planning Wat Doel Taken en
verantwoordelijkheid
sep – dec
2016
Fase 1 Ontwikkeling
roadshow
Doelstelling aanscherpen,
SMART maken om discussies
over definitie te vermijden.
Nulmeting: waar staan we
nu?
Het ontwikkelen van een
inspirerende werkvorm om te
hanteren als basis om te
komen tot initiatieven in het
kader in een inclusieve
organisatie.
Avans Duurzaam
verantwoordelijk voor
de ontwikkeling en
uitvoering samen met
belanghebbenden in de
organisatie
Start jan
2017
Duur 2 uur
Fase 2 a
Teams binnen alle
organisatie
onderdelen van
Avans
Fase 2 b
Op een interactieve wijze
aandacht vragen voor een
aantal thema’s die aansluiten
op onze doelstelling om een
inclusieve organisatie te zijn.
D.m.v. roadshow komen tot
concrete doelstellingen per
team of organisatie.
Opvolgen en verbinden van
diverse doelstellingen.
Ieder
organisationderdeel is
verantwoordelijk voor
formuleren van een
doelstelling
Avans Duurzaam is
verantwoordelijk voor
de organisatie
Avans Duurzaam is de
verbinder tussen de
verschillende
initiatieven en
inbedding in
communicatie/
veranderstrategie.
3.6.4.4 Benodigde doorstartcapaciteit najaar 2016
Vanaf september tot december 2016 zal het plan voor de roadshow verder in detail worden
bedacht, voorbereid en uitgewerkt. We stellen voor om te werken met een werkgroep
bestaande uit de volgende vertegenwoordiging.
29
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 29 van 67
3.6.5 CIRCULAIR: circulaire bedrijfsvoering
Tenslotte zetten wij ons in om onze eigen cirkel te sluiten door te werken aan een circulaire6
bedrijfsvoering. Dit betekent dat onze bedrijfsvoering enkel wordt gevoed met duurzame
energie en dat ons afval uiteindelijk weer grondstof is voor de materialen die we gebruiken. Dit
vraagt bijvoorbeeld ook om wijzigingen in ons investerings- en inkoopbeleid.
3.6.5.1 Projectdoelstelling CIRCULAIR
Projectdoelstelling 3
In 2030 voert Avans een circulaire bedrijfsvoering.
Door bedrijven en instellingen worden diverse termen gehanteerd voor doelstellingen in het
kader van een duurzame bedrijfsvoering. Zo wordt er gesproken over bijvoorbeeld
energieneutraal, CO2-neutraal, klimaatneutraal of circulair. Wij hebben al deze termen naast
elkaar gelegd en adviseren om te kiezen voor “circulair”, met de invulling zoals hieronder is
beschreven.
De termen energieneutraal, CO2-neutraal en klimaatneutraal zijn naar onze mening te nauw
en vrijwel alleen gericht op energie- en emissie-reductie. Juist hierin zijn afgelopen jaren al
veel stappen gezet om dit te verminderen (zie kwartaalrapportage energie en Energie Efficiency
Plan). De term “circulair” beslaat meer dan energie, bijvoorbeeld ook inkoop en
afvalverwerking, onderdelen waarop wij nog grote slagen kunnen slaan als we ons gaan richten
op het voeren van een circulaire bedrijfsvoering.
Om aan de slag te gaan met de circulaire doelstelling voor 2030 is het noodzakelijk om
uitgangspunten te formuleren. Dit om scope te bepalen en met elkaar af te spreken wat binnen
en buiten scope valt (afbakening), zodat het helder is en collega’s de zelfde afbakening en
richtlijnen hanteren.
3.6.5.2 Resultaten risk assessment
Tijdens het risk assessment hebben de deelnemers, bedreigingen, kansen en maatregelen
benoemd voor de onderstaande projectdoelstellingen in het kader van Circulaire
bedrijfsvoering:
In 2030 heeft Avans haar CO2-footprint met 40% gereduceerd (in de pas met
klimaatakkoord)
6De Informatiekaart circulaire economie geeft een overzicht en beeld waarmee we dan concreet aan de slag moeten http://www.circulairondernemen.nl/uploads/584d4101b56db27bd65d41eaefadf60c.pdf
FTE FTE
Inclusief Organisatieonderdeel FTE Kosten FTE KostenWerkgroepcoördinator (2 x 0,2 FTE) Avans Duurzaam 0,40 € 16.590,00 0,40 € 16.590,00
Creatief bureau Externe € 10.000,00
Werkgroep l id DP&O Beleid DP&O 0,05 € 1.382,50
Werkgroep l id DP&O HR D/ profess ional iseren DP&O 0,05 € 1.382,50
Communicatiemedewerker Avans Duurzaam/ DMCS 0,05 € 1.382,50 0,05 € 2.073,75
werkgroep ondersteuning Avans Duurzaam 0,30 € 5.640,60 0,30 € 8.460,90
0,85 € 36.378,10 0,75 € 27.124,65
2016 juli t/m
december 2017 jan t/m juni
30
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 30 van 67
In 2040 is Avans klimaatneutraal (in pas met gemeenten Tilburg, Den Bosch en
Breda)
Grootste bedreiging
Klimaatneutraal zijn is in 2040 vanzelfsprekend. Van de hogeschool wordt verwacht positief bij
te dragen aan de verbetering van de balans van economische, sociale en ecologische
omstandigheden.
Voorgestelde maatregelen
Doelstelling heroverwegen, aanscherpen.
Maatschappelijke winst door bewustzijn te stimuleren van studenten en medewerkers.
Op basis van het risk assessment is de projectdoelstelling voor circulair verder aangescherpt.
Zodoende is de doelstelling nu:
In 2030 voert Avans een circulaire bedrijfsvoering.
De overige kansen, bedreiging en maatregelen voor deze projectdoelstelling (zie bijlage 7.5)
worden meegenomen in de ontwikkeling van de detailplannen in het najaar.
3.6.5.3 Uitgangspunten voor circulaire bedrijfsvoering
Om tot uitgangspunten te komen waaraan we moeten gaan werken, hebben we diverse
methodes en aanpakken naast elkaar gelegd. Vervolgens hebben we op basis van onze definitie
van ‘circulair’ onderstaande uitgangspunten benoemd. In een plan van aanpak zullen we
moeten bepalen wat we specifiek gaan doen om toe te werken naar een circulaire
bedrijfsvoering op de uitgangspunten.
Bronnen voor dit overzicht zijn de MVO-prestatieladder, duurzaam inkopen Provinciale
milieufederaties, maatschappelijk verantwoord inkopen en informatiekaart circulaire economie.
C02-reductie Het streven om de uitstoot van het broeikasgas kooldioxide (CO2) te reduceren
zodat inname en uitstoot in balans zijn.
Mobiliteit Bestaande doelstelling: mobiliteit, in 2020 WAT BEDOEL JE HIER: met of tot?
250.000 kilo C02 verminderen door de inzet van duurzaam vervoer van onze
medewerkers en studenten. (bron: project Duurzaam vervoer) Het is zaak om deze
of bij gestelde doelstelling mee te nemen in het plan van aanpak.
Grondstoffen PvA op vermindering verbruik grondstoffen van Avans Hogeschool en haar
leveranciers inclusief doelstellingen voor 2020 en verder. Denk hierbij aan
afvalmanagement (reduce, reuse, recycle), maatschappelijk verantwoord inkopen
(MVI,).
Uitstoot,
afvalwater en
afvalstoffen
PvA verminderen van stoffen die de ozonlaag aantasten. De uitstoot van
bijvoorbeeld stikstofdioxide, zwaveloxide en andere milieubelastende stoffen die
relevant zijn voor onze organisatie.
Water Water, plan van aanpak op het gebied van waterreductie, inclusief concrete
doelstellingen voor 2020 en verder.
31
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 31 van 67
Biodiversiteit PvA op verbeteren van de biodiversiteit rondom de gebouwen van Avans inclusief
concrete doelstellingen voor 2020 en verder.
3.6.5.4 Plan van aanpak
Het is noodzakelijk om met de diensteenheden na de zomer van 2016 te starten met het
schrijven van een plan voor aanpak naar een circulaire bedrijfsvoering in 2030 . Een plan waarin
bovenstaande uitgangspunten tot uitdrukking komen. Hieronder zijn de verschillende fases
gedefinieerd inclusief de rol van Avans duurzaam.
Planning Fase Omschrijving Taken en
verantwoordelijk
heden
Afgerond na
de zomer
van 2016
sep 2016
Fase 0 (a)
Fase 0 (b)
Studenten van Avans voeren een
nulmeting uit bij de diensteenheden.
Zij doen dat onder begeleiding van
Marleen Jansen-Groesbeek, lector
Sustainable Finance and Accounting,
Expertisecentrum Sustainable
Business. Op basis van deze
nulmeting formuleren de
diensteenheden hun lange termijn
doelstellingen.
Op basis van bovenstaande nulmeting
moet worden gekeken welke
gegevens nog niet bekend zijn om tot
concrete doelstellingen te komen.
Daarnaast moet er in deze fase een
scan worden gemaakt waar we een
grote impact kunnen bereiken.
Vanuit Avans Duurzaam
is er ondersteuning voor
het uitvoeren van de 0-
meting.
Startart
september
2016
Besluitvorming
december 2016
Fase 1 (a)
Fase 1 (b)
Het schrijven van een detailplannen,
roadmap om doelstelling te behalen
Projectcoördinator
vanuit Avans
Duurzaam, i.s.m.
werkgroepleden binnen
de diensten.
Start na
oordeel- en
besluitvorming
december
2016
Fase 2 Het uitvoeren van de gemaakte plannen.
Aan de slag met het behalen van
doelstellingen.
Projectcoördinator
vanuit Avans
Duurzaam, als
verbinder en aanjager
voor de werkgroepleden
binnen de diensten.
Fase 3 Tussentijds evalueren & verbeteren Projectcoördinator
vanuit Avans
32
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 32 van 67
Duurzaam, als
verbinder en aanjager
voor de werkgroepleden
binnen de diensten.
Fase 4 Doorpakken op gestelde ambities
richting 2030
Eind 2019 is het de
wens dat Duurzame
ontwikkeling geborgd is
binnen de organisatie
zodat Avans Duurzaam
geen rol meer heeft.
3.6.5.5 Benodigde doorstartcapaciteit najaar 2016
Vanaf september tot december 2016 zal het plan voor het toewerken naar een circulaire
bedrijfsvoering in 2030 verder in detail worden uitgewerkt. We stellen voor om te werken met
een werkgroep bestaande uit de volgende vertegenwoordiging.
3.6.6 Communicatie & Activatie (veranderfundament)
Het programma Avans Duurzaam maakt gebruik van de aanpak ‘programmatisch creëren’
(PMC). Hierbij is een gezamenlijk gedragen visie noodzakelijk. Met behulp van een gedeelde
visie op duurzame ontwikkeling en een transparante en uitnodigende communicatie- en
activatiestrategie willen wij onze collega’s, studenten en (werkveld)partners verleiden om
ambassadeurs te worden van duurzame ontwikkeling bij Avans. We streven ernaar dat
individuen uit de verschillende doelgroepen vanuit intrinsieke motivatie aanhaken op de Avans-
brede ambitie, AVANS DUURZAAM 2030, VERANTWOORD, INCLUSIEF & CIRCULAIR. Als onze
doelgroepen persoonlijk gemotiveerd raken, ontstaat er beweging (energie). Die beweging
zorgt voor de noodzakelijke energie en versnelling om de doelstellingen te behalen.
3.6.6.1 Projectdoelstelling communicatie & activatie
Projectdoelstelling 4
In 2020 wordt Avans door medewerkers, studenten en externe stakeholders erkend
en gewaardeerd als duurzame hogeschool.
In 2020 willen we dat a) duurzaam denken en doen een vanzelfsprekendheid is geworden voor
onze docenten en medewerkers, b) onze studenten ons kennen en waarderen als duurzame
FTE FTE
Circulair Organisatieonderdeel FTE Kosten FTE KostenWerkgroepcoördinator DIF/ Avans Duurzaam 0,90 € 24.885,00 0,90 € 55.991,25
Werkgroep l id duurzaamheid coördinator DIF DIF 0,20 € 5.530,00
Werkgroep l id DIF gebouwen beheer, Gas , water, elektra , bouw, verbouwDIF 0,05 € 1.382,50
Werkgroep l id DIF ICT DIF 0,05 € 1.382,50
Werkgroep l id DIF Inkoop/ contractbeheer DIF 0,05 € 1.382,50
Werkgroep l id DFS DFS 0,05 € 1.382,50
Communicatiemedewerker Avans Duurzaam 0,05 € 1.382,50 0,05 € 1.382,50
1,35 € 37.327,50 0,95 € 57.373,75
2016 juli t/m
december 2017 jan t/m juni
33
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 33 van 67
hogeschool en c) is ook bij externe stakeholders bekend dat Avans Hogeschool veel waarde
hecht aan duurzaamheid.
3.6.6.2 Resultaten risk assessment
Voor deze projectdoelstelling heeft nog geen riskassessment plaatsgevonden. Dat zal plaats
vinden als onderdeel van de ontwikkeling van de detailplannen in het najaar.
3.6.6.3 Plan van aanpak
Om duurzaam denken en doen daadwerkelijk te verankeren in ons DNA, zal de richtinggevende
doelstelling voor communicatie & activatie in september bij de start van het uitwerken van de
detailplannen SMART gemaakt moeten worden. Deze doelstelling is nog niet SMART
geformuleerd aangezien het wenselijk is dat deze wordt vastgesteld in samenwerking met de
werkgroep leden. Zij hebben de relevante kennis en kunde in huis om de uiteindelijke SMART-
doelstelling zo te formuleren dat deze ambitieus, realistisch en meetbaar wordt. In deze
vervolgfase van het programma zal de nadruk liggen op kennis- (zowel intern als extern) en
houdingontwikkeling (met name intern).
Simpel gezegd: ‘men’ moet weten wat Avans met duurzaamheid heeft en wil, en bereiken dat
er een positieve houding ontstaat. Daarna kan de feitelijke gedragsverandering plaatsvinden.
Alleen actieve communicatie in de vorm van informeren en overtuigen is niet voldoende voor
gedragsverandering. Interactieve communicatie zorgt voor betrokkenheid en uiteindelijk
verbondenheid met de doelstelling van Avans Duurzaam. Zo ontstaat draagvlak. De ‘trap van
Quirke’ brengt dit mooi in beeld:
Het kost de nodige tijd voordat gedragsverandering bij alle doelgroepen zichtbaar en merkbaar
wordt:
2016 2017 2018 2019 2020
Kennis X X X X X
Houding X X X X
Gedrag X X X
34
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 34 van 67
Het te volgen pad kan zijn: Ambitie 2020 voor wat betreft duurzaamheid scherper stellen >
beeldend maken > keuzes maken > concretiseren > activeren.
Planning Fase Omschrijving Taken en
verantwoordelijk
heden
sept 2016 t/m
dec 2016
Fase 0
Fase 0 b
Doelstelling communicatie & activatie
SMART maken
Plan voor nulmeting opstellen.
Ontwikkelen strategisch
communicatieplan
Werkgroep/
klankbordgroep/ DMCS/
Avans Duurzaam
vanaf januari
2016
Fase 1 Tactische vertaalslag en daadwerkelijke
uitvoer van het strategisch
communicatieplan
Projectgroep
Communicatie &
Activatie/ DMCS/ Avans
Duurzaam
3.6.6.4 Benodigde doorstart capaciteit najaar 2016
Vanaf september tot december 2016 zal het plan voor communicatie en activatie verder in
detail worden uitgewerkt. We stellen voor om te werken met een werkgroep bestaande uit de
volgende vertegenwoordiging.
FTE FTE
Communicatie & Activatie Organisatieonderdeel FTE Kosten FTE Kosten
Werkgroepcoördinator (Communicatie –adviseur) DMCS 0,40 € 11.060,00
Communicatiemedewerker Avans Duurzaam/ DMCS 0,30 € 8.295,00 0,30 € 12.442,50
Creatief Bureau Extern € 25.000,00
Werkgroepl id PR&V Academie/DMCS 0,10 € 2.765,00
Werkgroep l id Corporate (intern, extern, socia l ) DMCS 0,05 € 1.382,50
Werkgroep l id ambassadeursnetwerk Ambassadeursnetwerk 0,05 € 1.382,50
Werkgroep l id s tudent € 0,00
0,90 € 49.885,00 0,30 € 12.442,50
2016 juli t/m
december 2017 jan t/m juni
35
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 35 van 67
4 PROGRAMMA ORGANISATIE
Programmamanagement
Opdrachtgever
Paul Rüpp
Programmamanager
Erin Troost
Stuurgroep Avans Duurzaam
Businessmanager/ voorzitter
Voorzitter CVB, Paul Rüpp
Senior User, vertegenwoordigt de
gebruikersgroep
Dir. LIC, Mirjam Woutersen
Senior Supplier Academies, vertegenwoordigt
vanuit de academies de leveranciers van de
benodigde menskracht
Dir. academie, Rene Tönissen
Dir. Academie, Tonnie Huibers
Senior Supplier Diensten, vertegenwoordigt
vanuit de diensten de leveranciers van de
benodigde menskracht/ goederen en/of
diensten
Adjunct Dir. diensten, Arnaud Opdam
Programmamanager
Erin Troost
Samenstelling programmateam
De leden van het programmateam hebben een dubbel rol. Ze leveren een bijdrage vanuit het programmateam aan Avans brede acties, ondersteuning academies bij planvorming AISHE en hebben een rol in de werkgroepen, zie hoofdstuk Finance voor een overzicht van de opbouw van de totaal begroting voor programmateam en planontwikkeling per projectdoelstelling.
Algemeen/ Programma Bureau FTE
Programma Manager 0,70
Programma Ondersteuning (management assistent 0,3, programmaondersteuner 0,2) 0,50
Communicatie 0,20
Werkgroeplid, adviseur verantwoord / ondersteuning academies AISHE/ Avans events/ overleg 0,10
Werkgroep coordinator Inclusief/ ondersteuning academies AISHE / Avans events/ overleg 0,20
Werkgroep coördinator Inclusief/ ondersteuning academies AISHE/ Avans events/ overleg 0,20
Werkgroep coordinator (jaarcontract sept 2016 t/m sept 2017) / Avans events/ overleg 0,10
2,00
36
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 36 van 67
5 FINANCE
De aanvraag capaciteit is opgebouwd uit:
Inzet programmateam en werkgroepen van juli t/m december 2016 = € 239.384,60
Er is gekozen om per projectdoelstelling een werkgroep in te richten bestaande uit
een stevig duo, de kartrekkers. Zij worden ondersteund met de kennis en ervaring
van experts uit de staande organisatie.
Inzet programmateam vanaf januari 2017 = € 197.527,40
Vanaf januari 2017 starten we met de implementatiefase, liefst met hetzelfde
ervaren team van mensen. Om de huidige geschikte programmaleden duidelijkheid
en continuïteit te kunnen bieden is het operationeel wenselijk om over een budget te
beschikken om een programmateam voor een jaar in te richten.
Zie begroting voor de opbouw en verdeling van de kosten over programmateam en
werkgroepen per projectdoelstelling. Het totaal bedrag dat aangevraagd wordt voor
inzet programmateam en inzet werkgroepen = € 436.912,00
37
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 37 van 67
38
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 38 van 67
6 Programma sturing & controle
Het programma werkt vanuit de PMC-aanpak. Hierbij wordt m.b.v. de langetermijnvisie Avans
Duurzaam 2030 zoveel mogelijk gestuurd op basis van regie (zie onderstaande figuur), zodat
we voor 2020 het gedachtengoed van duurzaam denken en doen daadwerkelijk hebben
verankerd in de bedrijfscultuur van Avans en het aangestuurd kan worden vanuit de staande
organisatie. De programmamanager is -in afstemming met de opdrachtgever en stuurgroep-
verantwoordelijk voor het begeleiden en aanjagen tijdens de transitieperiode.
Concreet betekent dit dat vanuit programmamanagement op twee manieren gestuurd wordt
op het behalen van de programmadoelstellingen (hoofdstuk 3);
• Inhoudelijk, via de projectdoelstelling per aandachtsgebied.
• Procesmatig, via stakeholder engagement, oftewel door het betrekken van de
belanghebbenden. Welke stakeholders in de organisatie hebben een belang bij / invloed
op het resultaat van de projectdoelstellingen? Die personen worden vanaf de start
betrokken bij het gesprek over de aanpak om het verankeren in de staande organisatie
soepel te laten verlopen. De zaadjes voor verankering worden geplant vanaf de start,
door na te denken over procesaanpak, stakeholders, rollen, taken, wie er in de lead is,
wie ondersteunt etc.
Tabel 5 Avans Duurzaam 2030, sturen op basis van regie
2020
2016
39
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 39 van 67
Programma:
Programmatisch creëren
Sturen op basis van vertrouwen en
commitment
Organisatieonderdelen:
Verantwoord, Inclusief & Circulair
geïntegreerd in Beliefs van
organisatieonderdelen
Programma:
Risk assessment
Gepaste maatregelen
Organisatieonderdelen:
Op taakniveau de visie
Verantwoord, Inclusief & Circulair
door vertalen in beleid zodat
beslissingen die hier haaks opstaan
vermeden kunnen worden.
Programma:
Sturen op SMART
projectdoelstellingen
Nulmeting, KPI,
beschikbare data
Roadmap, mijlpalen, per
doel
Organisatieonderdelen:
KPI’s helder, voortgangsrapportage
onderdeel van MARAP
Programma:
Levert op basis van programma en
project doelstellingen
voortgangsrapportage aan in lijn
met P&C cyclus.
Voortgangsrapportage dient als
input voor managementgesprekken
met organisatieonderdelen
Organisatieonderdelen:
rapporteren via Marap op voortgang
6.1 Levers of control
Een belangrijke uitdagende opdracht van het programma is duurzaam denken en doen in te
bedden in de organisatie. In onderstaande figuur staan de belangrijkste punten per lever
samengevat voor programma- en organisatieonderdelen als handvat om te werken aan het
inbedden van het duurzaamheidsgedachtengoed in de organisatiestrategie van Avans
Hogeschool.
Tabel Levers of control binnen het programma Avans Duurzaam
6.1.1 Belief systems Om de ambitie Avans Duurzaam 2030 in te bedden in de organisatie is het zaak dat het ook onderdeel wordt van de Beliefs van de organisatieonderdelen. Tijdens bila’s met directies kan de programmamanager dit aankaarten bij directies en tijdens de schouwgesprekken en managementgesprekken kan het CvB hierover in gesprek gegaan met de organisatieonderdelen.
6.1.2 Boundary Systems
Aan de hand van risk assessments per doelstelling kunnen kansen en bedreigingen inclusief
maatregelen worden benoemd. Het opstellen van beleidskaders per taakgebied, bijvoorbeeld
beleidskaders voor inkoop, helpen bij het verankeren van duurzaam denken en doen in ons
dagelijks handelen.
6.1.3 Diagnostic Control Systems
Het programma Avans Duurzaam heeft duidelijke doelstellingen geformuleerd. De focus ligt op
het behalen van de programmadoelstellingen en projectdoelstellingen (hfst 3).
Programma en organisatieonderdelen rapporteren over de voortgang via de P&C-cyclus. Daar
waar programma- en organisatievoortgangsrapportages niet overeenkomen, kan nader
40
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 40 van 67
gekeken worden waar het verschil in zienswijze zit. D.m.v. een gesprek kan afstemming worden
gezocht.
6.1.4 Interactive control systems
De planning van de stuurgroepvergaderingen en de stuurrapportages van het programma
Duurzame Ontwikkeling worden afgestemd op de al bestaande P&C-cyclus om ervoor te zorgen
dat voortgang m.b.t. duurzame ontwikkeling onderdeel uitmaakt van het “inhoudsrijke
gesprek” n.a.v. de MARAP’s.
6.2 P&C-cyclus Avans Hogeschool
6.2.1 Overgangsjaar 2017
Voor het boekjaar 2017 zal er vanuit het programma budget moeten worden aangevraagd om
een start te maken met de uitvoering van de detailplannen Avans Duurzaam 2030 in 2017. De
detailplannen voor Avans Duurzaam 2030 worden in het najaar van 2016 verder uitgewerkt
inclusief begroting. De plannen zijn nog niet gereed op het moment dat de businessplannen
per organisatieonderdeel worden ingediend in oktober 2016.
6.2.2 Input planningsbrief 2018
Het programma Avans Duurzaam is samen met de organisatie-eenheden (academies +
diensteenheden) verantwoordelijk voor de invulling en uitvoering van Avans Duurzaam 2030.
Tot 2020 begeleidt het programma de transitie van programma naar sturing vanuit de staande
organisatie. Om die gezamenlijke verantwoordelijkheid ook in de begroting zichtbaar te maken
adviseert het programma om voor boekjaar 2018 dienaangaand een paragraaf op te nemen in
de planningsbrief 2018, waarin vragen, opdrachten m.b.t. Avans Duurzaam 2030 aan alle
organisatieonderdelen helder staan geformuleerd. Het programma zal afstemmen met BE&C
over de inhoud van de kaderbrief 2017.
6.2.3 Voortgangsrapportage programma Duurzame Ontwikkeling
Ongeveer 2 tot 3 weken na elke stuurgroepvergadering (agenda is bekend) gaat de rapportage
met de betekenis die de stuurgroep geeft op de GROTIK-aspecten naar het College van Bestuur.
In overleg met BE&C wordt een exacte datum gekozen. Bij de keuze van de datum is van
belang om zoveel mogelijk
‘effect’ te sorteren bij het
College van Bestuur, door
aan te sluiten bij de P&C-
cyclus. De rapportage
wordt aangeboden door de
programmamanager.
Voorbeeld programmacockpit, deze zal op basis van detailplannen worden verder ontwikkeld in het najaar van 2016.
41
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 41 van 67
7 BIJLAGEN
42
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 42 van 67
Vastgestelde denkkaders stuurgroep duurzame ontwikkeling 12-11-2015
Waarom doorpakken?
1. Doorpakken op het thema duurzaamheid tot 2020 is noodzakelijk, gezien de stand van
zaken Avans Duurzaam eind 2015 (bijlage 1, programma dashboard) en het advies
n.a.v. de businessplannen (bijlage 2, notitie Gabrielle Leijh okt. 2015)
2. Regie is (nog) nodig. Een aantal academies zijn met de hakken over de sloot. Een
SMART beoordelingskader zoals, AISHE 2012, is een effectief instrument om bij
academies de ontwikkeling m.b.t duurzaamheid richting te geven en aan te jagen.
3. Overige meewegende factoren:
Intern
o Geloofwaardigheid CVB, de brede basis voor duurzaamheid is gelegd, de
Avans organisatie verwacht een volgende stap. Om het resultaat vast te
houden en verder te ontwikkelen is het nodig dat de organisatie wordt
gesteund bij het verder verankeren van duurzaamheid in onderwijs,
onderzoek en bedrijfsvoering.
Extern
o Prestatieafspraak OCW, duurzaamheid als profilerend kenmerk vraagt om
vervolg om door te pakken op de ingezette koers.
o Inhoud geven aan het convenant dat is getekend door Paul Rüpp en
Willem Lageweg van MVO Nederland.
o Onderwijs 2032 onderbelicht duurzaamheid als kernthema (Groene Brein).
o Het Verdrag Duurzaamheid in het Onderwijs van de Studenten voor
Morgen.
7.1 Voorstel Duurzame Ontwikkeling 2020
Aanleiding
Eind 2015 loopt de opdracht van het programma Avans Duurzaam af. Vanuit het programma
en de stuurgroep onderstrepen wij de noodzaak voor een vervolg traject om het programma
resultaat, alle opleidingen AISHE 2 sterren, solide in te bedden en verder te gaan met het
verduurzamen van Avans in lijn met ambitie 2020.
In de stuurgroep Duurzame Ontwikkeling van 12 November 2015 zijn denkkaders voor het
vervolg traject voorgelegd en besproken. De stuurgroep leden, Paul Rüpp, Nicole van Son,
Mirjam Woutersen en Rene Tönissen hebben aangegeven dat zij akkoord zijn met de
voorgestelde denkkaders.
43
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 43 van 67
Hoe doorpakken?
4. Transitie periode organiseren waarin we bewegen van programma management
naar het verankeren van duurzaam denken en doen in de lijn.
Risico’s & aandachtspunten :
– Wegvloeien van opgebouwd momentum. Als we in januari 2016 100% overdragen aan de lijn, zonder transitieperiode in te bouwen, vloeit het opgebouwde momentum weg. Dit omdat de collega’s verantwoordelijke in de lijn nog onvoldoende besef van eigenaarschap hebben. Het thema is nog niet rijp genoeg om per direct overgedragen te worden.
– Tussentijdse review twee sterren (na 3 jaar) om bijzonder kenmerk duurzaamheid te behouden staat niet op het netvlies bij de academies.
– In de businessplannen benoemen een aantal academies AISHE 3 of 4 sterren als doel. Dit vraagt ook om inzet van de bedrijfsvoering. Deze inzet wordt niet benoemd in de businessplannen van academies en diensteenheden.
– Bij de diensteenheden wordt momenteel door afstudeerders van Avans een duurzaamheidsnulmeting uitgevoerd. In februari 2016 komen zij met een advies. Dat is het natuurlijk moment om de resultaten van de nulmeting te vertalen in doelstellingen bedrijfsvoering 2020.
SMART Doelstelling Waar gaan we concreet naar toewerken? 5. Voorstel: In 2020 heeft de NVAO het bijzonder kenmerk duurzaamheid toegekend
aan Avans Hogeschool als onderdeel van de instellingstoets kwaliteitszorg.
In lijn met de denkrichting die in de stuurgroep van 8 juni 2015 is geopperd gaan
we onderzoeken of toewerken naar een bijzonder kenmerk duurzaamheid op
instellingsniveau als SMART doelstelling voor ambitie 2020 geschikt is en gedragen
wordt door de betrokkenpartijen. Te denken valt aan AISHE 3 of 4 sterren op
opleidingsniveau aangevuld met doelstellingen voor de bedrijfsvoering
gebruikmakend van een bestaande duurzaamheidsstandaard zoals bijvoorbeeld de
MVO prestatieladder.
Aandachtspunten:
– Draagvlak en geschiktheid van deze SMART doelstelling toetsen bij stakeholders in de lijnorganisatie.
Voor een uitgebreidere versie van de onderbouwing van de denkkaders zie bijlage 4. De
vastgestelde denkkaders geven richting aan het nu volgende voorstel duurzame ontwikkeling
2020, waarin o.a. de eerste contouren van een implementatiestrategie worden geschetst.
44
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 44 van 67
Voorstel Duurzame Ontwikkeling 2020
Toelichting op het proces
De insteek van dit voorstel is om jullie, het College van Bestuur, op hoofdlijnen een doorkijk te
geven hoe wij denken dat duurzaamheid als thema gefaseerd verder moet worden gebracht
binnen Avans in de komende vier jaar zodat duurzame ontwikkeling in 2020 onderdeel is van
de staande organisatie en gemanaged kan worden vanuit de lijn.
Gevraagd besluit
We leggen het voorstel in deze fase voor ter besluitvorming omdat we willen weten of het
College van Bestuur akkoord kan gaan met de procesaanpak en de daarbij benodigde basis
capaciteit.
1. Het College van Bestuur kan instemmen met de denkrichting: het voorstel duurzame
ontwikkeling 2020 op hoofdlijnen.
In 2020 is duurzaam denken en doen onderdeel van ons DNA. We streven ernaar
dat in 2020 de visie op duurzame ontwikkeling verankerd is in Avans beleid voor
onderwijs, onderzoek, bedrijfsvoering en dat uitvoering ervan gemanaged wordt in
de lijn.
2 Het College van Bestuur stelt € 340,095, uit het vernieuwingsbudget, ter beschikking aan
het MJB Programma Duurzame Ontwikkeling (budgetnummer 926180) voor het veiligstellen van de benodigde basis capaciteit van 4,1 FTE voor de periode juli 2016 - juli 2017. Daarvan wordt 1,7 FTE ingezet om geschikte medewerkers van het huidige programmateam Avans Duurzaam te behouden.
Om het momentum van Avans Duurzaam vast te houden terwijl we in het voorjaar van 2016 met de belanghebbende het implementatieplan duurzame ontwikkeling
2020 verder vormgeven. Om de organisatie in de periode tot 2020 te kunnen ondersteunen m.b.v. geschikte
adviseurs bij het verankeren van duurzame ontwikkeling in de lijn.
45
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 45 van 67
1. “ZO maken wij het verschil”: Duurzaamheid uitgelicht
In 2020 wil Avans Hogeschool mensen
afleveren die het verschil willen en
kunnen maken. Mensen die niet alleen
gaan voor de BV ik, maar die ook een
zinvolle bijdrage willen leveren aan de
samenleving.
We leiden professionals op maar ook
burgers met een groot gevoel voor hun
maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Onderwijzen betekent ook richting geven
en daarom zit duurzaam denken en doen
bij Avans ingebakken in het
lesprogramma. Niet als apart vak maar
als een denkwijze die je moet meenemen
in alles wat je doet. Wij verwachten dit
van onze studenten en geven zelf
zichtbaar het goede voorbeeld (Management Conferentie Ruwenberg, uitwerking thema
duurzaamheid, maart 2015). Je ziet het terug in ons gedrag, in de bedrijfsvoering en in onze
gebouwen en faciliteiten.
2. Beleid duurzame ontwikkeling 2020
Met het AISHE twee sterren
certificeringstraject dat we in het
voorjaar van 2016 afronden (bijlage 1,
programma dashboard), is de basis voor
duurzame ontwikkeling binnen Avans
gelegd. In de fase tot 2016 lag de focus
op duurzame onderwijs ontwikkeling.
Ambitie 2020 daagt ons uit om duurzaam
denken en doen een vanzelfsprekend
onderdeel te laten worden van ons
dagelijks handelen. Of te wel in 2020 is
duurzaam denken en doen onderdeel van
ons DNA. We streven ernaar dat in 2020 de visie op duurzame ontwikkeling verankerd is in
Avans beleid voor onderwijs, onderzoek, bedrijfsvoering en dat uitvoering ervan gemanaged
wordt in de lijn.
46
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 46 van 67
3. Implementatie strategie 2020 op hoofdlijnen
Tot de zomer van 2016 zullen een aantal activiteiten parallel aan elkaar lopen om het AISHE
traject nauwkeurig af te ronden en tegelijkertijd duurzaamheid 2020 op te starten, zonder
het opgebouwde momentum voor duurzaamheid in de organisatie te verliezen. Het gaat
hierbij om de volgende activiteiten:
Het ondersteunen van een aantal opleidingen die een (her)audit voor april 2016 moeten
afronden.
Evalueren AISHE traject juli 2013 – december 2015
Communicatie uitingen op peil houden zoals, de nieuwsbrief Avans Duurzaam,
nieuwsberichten iAvans en traffic via twitter met #avansduurzaam.
Het ondersteunen van academies en diensteenheden bij actuele vragen zoals
bijvoorbeeld DIF en DP&O met vragen over inkoop en duurzame mobiliteit.
EN
Implementatiestrategie 2020 ontwikkelen, het ontwikkelen van een gedetailleerd plan
van aanpak duurzame ontwikkeling 2020 in samenwerking met de domeinen en de
diensteenheden.
3.1 Geleerde les, vertrekken vanuit een gedragen visie en doelstelling
In de MJB periode 2011 – 2014 is door de focusgroep Regionaal Duurzaam Verankerd het
voorstel voorbereid om met behulp van het AISHE beoordelingskader voor alle opleidingen van
Avans een bijzonder keurmerk Duurzaamheid op twee sterren niveau te behalen. Om zo Avans
breed de basis te leggen voor duurzame onderwijs ontwikkeling. Dit voorstel is voorgelegd en
aangenomen tijdens de managementconferentie van maart 2013.
In juli 2013, toen we met het programma Avans Duurzaam startten, stuitten wij op veel
weerstand bij de professionals die ermee aan de slag moesten. Zij stoorden zich aan de
instrumentele, korte termijn, projectmatige benadering van een duurzaamheidsaudit voor
iedereen. Men was in de veronderstelling dat de sterren het doel waren geworden terwijl de
meeste betrokken medewerkers duurzaamheid beschouwen als een thema dat vraagt om een
lange termijn visie en langdurig commitment.
Om mensen toch voor de korte termijn AISHE-doelstelling warm te laten lopen, hebben we de
lange termijn visie nog eens duidelijk neergezet. We hebben helder uit een gezet dat AISHE
als instrument wordt ingezet om de basis voor duurzame onderwijs ontwikkeling te leggen waar
we m.b.v. ambitie 2020 op door kunnen bouwen. De basis ligt er eind 2015 en de lange termijn
visie op duurzaamheid is helder verwoord in ambitie 2020.
In de ontwikkelfase van de implementatiestrategie is het zeer belangrijk dat het idee van een
bijzonder kenmerk op instellingniveau wordt getoetst bij onze ambassadeurs in de domeinen,
expertisecentra en diensteenheden zodat we vanuit een gedragen SMART doelstelling aan de
slag gaan richting 2020.
47
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 47 van 67
3.2 Plan van aanpak
Hieronder volgt een uiteenzetting van de activiteiten per fase gekoppeld aan de benodigde
capaciteit. Zie bijlage 3, planning en basis begroting, voor een gedetailleerde uitwerking.
Fase Planning Omschrijving status
Fase 0 Juni – nov. 2015 Denkkaders duurzame ontwikkeling 2020
ontwikkelen
√
Fase 0 Dec 2015 Besluitvorming
akkoord met:
1. De denkrichting: het voorstel duurzame
ontwikkeling 2020 op hoofdlijnen?
2. De benodigde basis bekostiging van 4,1 FTE = € 340,095
√
Fase 1 a
Feb – Mei 2016 Momentum Avans Duurzaam vasthouden
ondersteunen opleidingen bij AISHE
audit
Evalueren
Communicatie uitingen op peil houden
Fase 1 b
Feb – Mei 2016 Uitwerken implementatiestrategie duurzame
ontwikkeling 2020
Evaluatie Avans Duurzaam
Algemene verdiepende vragen
Aanvullend onderzoek voorgestelde
SMART doelstelling
Roadmap sessies per domein en
diensteenheid
Gedetailleerde PVA fase 2 t/m 4
Gedetailleerde begroting fase 2 t/m 4
Fase 1 c Juni 2016 Besluitvorming
Implementatiestrategie 2020 vaststellen
Voorstel 2020 uitgewerkt PVA Gedetailleerde begroting tot 2020
Fase 2 Vanaf juli 2016 –
juli 2017
Aan de slag
Fase 3 Juli 2017 – dec
2019
Het plan van aanpak fase 3 inclusief begroting
wordt uitgewerkt in fase 1 b
Fase 4 In 2020 Duurzaamheid verankerd in de lijn
48
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 48 van 67
Fase 1 b: Uitwerken implementatiestrategie duurzame ontwikkeling 2020
Het voorstel zal in de periode van februari t/m mei 2016 verder worden uitgewerkt/aangevuld
met:
Evaluatie Avans Duurzaam
Begin januari zullen we het proces van Avans duurzaam tot nu toe evalueren zodat de
geleerde lessen uit de evaluatie van het AISHE 2 sterren traject kunnen worden meegenomen
in het plan van aanpak 2020.
Algemene verdiepende vragen
Wat zijn de huidige trends en bewegingen binnen het hoger onderwijs m.b.t. duurzaamheid?
Wat zijn de plannen van de top 10 ranking Sustainabul hogescholen en universiteiten
(waaronder HU, WUR,..)?
Aanvullend onderzoek op de voorgestelde SMART doelstelling
“In 2020 heeft de NVAO het bijzonder kenmerk duurzaamheid toegekend aan Avans
Hogeschool als onderdeel van de instellingstoets kwaliteitszorg”.
- Hoe ambitieus is de smart doelstelling bijzonder kenmerk op instellingsniveau in
vergelijking tot de duurzaamheidsaanpak van andere hogescholen en universiteiten?
- Welke stappen moeten er gezet worden om een bijzonder kenmerk duurzaamheid op
instellingniveau te behalen?
Risico assessment in samenwerking met BE&C
Roadmap sessies per domein en diensteenheid
Kijkend naar de geleerde les uit de vorige MJB periode is het noodzakelijk om samen met de
belanghebbende een gedragen beeld van duurzaamheid 2020 vast te stellen. Vanuit een
helder beeld gaan we samen met de betrokkenen d.m.v. backcasting bedenken hoe we bij
het droombeeld gaan komen vanuit het nu.
De diverse roadmap sessies organiseren we
met domeinen en diensteneenheden om de
implementatie strategie af te stemmen op
de plannen per domein.
Het voorstel is om Avans breed toe te
werken naar een bijzonder kenmerk
duurzaamheid op instelling niveau. Het is
van belang dat we die insteek toetsen bij de
belanghebbende in de lijn. Zij moeten de doelstelling eigen maken én het is van belang dat
de SMART doelstelling voor duurzame ontwikkeling 2020 breed gedragen wordt.
We zullen in fase 1, een gedragen SMART doelstelling vast stellen die ons gaat helpen bij het
toe werken naar een gedeelde visie duurzaamheid 2020.
Implementatiestrategie 2020 (plan van aanpak) van de fases 2 en 3.
Gedetailleerde begroting tot 2020 op basis van de implementatiestrategie 2020.
Met uitzondering van de basis bekostiging voor fase 2 juli 2016 – tot juli 2017 die in dit
voorstel wordt aangevraagd.
49
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 49 van 67
Fase 1c, Besluitvorming
juni 2016
Implementatiestrategie 2020 vaststellen. Wat timing betreft willen we dat het plan van aanpak
met bijbehorende begroting begin juni 2016 gereed is. Zodat deze kan dienen als input voor
de businessplannen 2017.
Fase 2, Aan de slag
Juli 2016 – Juli 2017
Om duurzaamheid te verankeren in ons DNA is het wenselijk dat de verantwoordelijkheid voor het uitdragen en behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen gefaseerd wordt overgedragen aan de lijn en dat de lijn die opdracht erkent en er mee aan de slag gaat. Avans Duurzaam heeft mandaat en een opdracht vanuit het CVB nodig om per academie, expertisecentrum en dienst de noodzakelijke activiteiten in overleg met hen te positioneren en over te dragen. In het voorjaar zullen we een gedetailleerde implementatiestrategie uitwerken in afstemming met de domeinen, expertisecentra en diensteenheden. Scenario 1: Behouden medewerkers Avans Duurzaam
In het kader van duurzaam personeelsbeleid pleiten we in dit voorstel om van de benodigde
4,1 FTE, voor 1,7 FTE geschikte medewerkers van het huidige programmateam Avans
Duurzaam te behouden. Dit betekent dat zij in vaste dienst worden genomen door Avans
Hogeschool. Het risico is dat zij na het afronden van het traject duurzame ontwikkeling 2020
niet volledig inzetbaar zijn binnen Avans. Kijkend naar de plannen die deze medewerkers
hebben voor de invulling van hun rol binnen avans (zie pagina 11 voor verdere details), in
afstemming met hun leidinggevende in de organisatie, achten wij het risico zeer klein dat zij
na deze opdracht niet meer multi- inzetbaar of van toegevoegde waarde kunnen zijn voor
Avans.
Scenario 2: werven nieuwe medewerkers
Het is ook een optie om de contracten van de projectmedewerkers Avans Duurzaam te laten
verlopen. Dat zou betekenen dat je nu nieuwe mensen moet gaan werven intern of extern om
het momentum van Avans Duurzaam van februari tot mei 2016 vast te kunnen houden. Het
intern werven lijkt geen haalbare optie omdat de geschikte medewerkers bv interne auditors
of projectgroepleden duurzaamheidsteams een overvol takenplaatje hebben en opstart tijd
nodig hebben, die we in de schakelfase van februari tot mei 2016 niet hebben.
Het nadeel van externe werven is dat de nieuwe medewerkers nog volledig moeten worden
ingewerkt. Het zou een vertraging van minstens 6 maanden opleveren.
50
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 50 van 67
Fase 2: Inschatting basis bekostiging, juni 2016 – juni 2017 Programma management vanuit strategische staf = 0,6 FTE Advisering per domein op basis van academies/opleidingen = 2,9 FTE Maatschappelijk, 4 academies, 10 opleidingen = 0,4 FTE Technisch, 6 academies, 26 opleidingen = 1,0 FTE Economisch, 9 academies, 20 opleidingen + AVD = 1,5 FTE Advisering 6 diensteenheden = 0,6 FTE Basis bekostiging = 4,1 FTE = € 340,095 Waarvan te behouden medewerkers Avans Duurzaam = 1,7 FTE = €141,015 zie bijlage 3 voor details planning & begroting
3.3 Governance per fase Fase 1 t/m juli 2016
Positionering en taken medewerkers In de voorbereidende fase tot juli 2016, blijft de aanpak en de rol van Avans Duurzaam gelijk. De samenstelling en bezetting wijzigt wel. We nemen afscheid van Nicole Hazelzet en Rik Thijs gaat eind februari starten als docent bij AGZ voor 0,4 FTE. Overzicht positionering en taken fase 1
Rol Avans Duurzaam Overige taken
FTE FTE
Opdrachtgever Paul Rüpp
Stuurgroep Voorzitter: Nicole van Son Lid: Mirjam Woutersen Lid: Rene Tönissen Lid: Paul Rüpp
Programmamanager Erin Troost 0,9
Projectmedewerkers Rik Thijs Esther Punte
0,4 1,0
Docent AGZ
0,4
Adviseur Rudi Clause 0,6 Team beleid LIC 0,2
Sturing & Controle In fase 1 is het van belang om de risico’s mbt het thema duurzaamheid in kaart te brengen in samenwerking met BE&C (Anita van de Aa) en op basis daarvan de benodigde sturing & controle mechanisme vast te stellen per fase.
51
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 51 van 67
Fase 2 Juli 2016 – Juli 2017 Voorstel aanpak In deze fase willen we gefaseerd overgaan van programma sturing naar verankeren van taakverantwoordelijkheid voor duurzaamheid in de lijn. Wij stellen voor om in fase 2 vanuit het programma Avans Duurzaam twee projecten op te starten om te werken aan:
Project 1: een bijzonder kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau. Project 2: duurzaamheidsstandaard voor de diensteenheden.
Deze aanpak zal in de ontwikkelfase van februari tot mei 2016 worden voorgelegd aan de diverse belanghebbende om te komen te een gedragen plan.
Overzicht aanpak fase 2
Positionering en taken medewerkers fase 2
Duurzame ontwikkeling maakt ook na 2020 een integraal onderdeel uit van de profilering van Avans. Duurzaamheid behoort daarmee tot een van de identiteitskenmerken (beliefs) van Avans Hogeschool. Om die reden adviseren wij om het thema duurzaamheid en daarmee het programma Avans Duurzaam in fase 2 te positioneren bij het CVB. We kiezen bewust om af te wijken van de standaard afspraak dat programma’s worden ondergebracht bij een diensteenheid.
Opdrachtgever in fase 2 Paul Rupp namens CVB Stuurgroep Samenstelling van stuurgroep moet opnieuw worden afgestemd om in te spelen op behoefte van deze nieuwe fase met aandacht voor de juiste vertegenwoordiging, draagvlak, netwerk en mandaat. Het is verstandig om de nieuwe samenstelling van een stuurgroep gelijktijdig vast te stellen met implementatiestrategie aan het eind van fase 1.
Veranderfundament
Ambassadeurs
Communicatie & Activatie
Projecten
Programma
Opdracht Opdrachtgever
CVB
Paul Rüpp
Avans Duurzaam
Project 1
Onderwijs Bijzonderkenmerk
instellingsniveau
Verduurzamen
in de lijn
Project 2 Diensteenheden
Duurzaamheids
standaard
52
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 52 van 67
Programmamanagement en advies De verantwoordelijkheid voor duurzaamheid wordt ondergebracht bij de strategisch staf in de vorm van een extra staflid. Tijdens fase 2 wordt de transitie van programma naar lijn gemanaged vanuit het programma Avans Duurzaam. Het staflid/ programmamanager Avans Duurzaam ondersteunt samen met de adviseurs de business bij het verankeren van duurzaam denken en doen in de lijn. Risico management & control
Aan het begin van fase 1 worden de risico’s en benodigde controle mechanisme per fase vastgesteld in samenwerking met BE&C. Overzicht positionering en taken fase 2
Rol Avans Duurzaam Overige taken
FTE FTE
Opdrachtgever Paul Rüpp
Stuurgroep Samenstelling nader te bepalen
Voorzitter: Lid: Lid: Lid:
Programmamanagement vanuit strategische staf
Erin Troost 0,6 Rol mbt procesregie ambitie 2020
0,3
Adviseurs duurzame ontwikkeling domeinen
Rik Thijs = maatschappelijk
domein Esther Punte = economisch domein
0,4
0,7
Docent AGZ
<nog in te vullen >
0,4
0,3
Adviseur Rudi Clause 0,4 Projectlid bijzonder
kenmerk duurzaamheid
kwaliteitzorg
0,4
Fase 4 Vanaf januari 2020 Het doel is dat in 2020 duurzaamheid verankerd is in de lijn. Duurzaamheid als profilerend
kenmerk is onderdeel van de identiteit van Avans en valt daarmee in de portefeuille van het college van bestuur. Portefeuillehouder duurzaamheid Voorzitter college van bestuur namens CVB
Coördinatie Coördinatie en de verdere ontwikkeling van het thema duurzaamheid wordt ondergebracht bij een lid van de strategisch staf. Het staflid is o.a. verantwoordelijk voor het van buiten naar binnen halen van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid. Verder wordt duurzaamheid ook belegd bij de diensteenheden als vast onderdeel van het takenpakket om het bijzonder kenmerk Duurzaamheid op instellingsniveau te behouden.
53
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 53 van 67
Inschatting bekostiging coördinatie duurzaamheid in 2020
Coördinatie vanuit strategische staf, onderdeel taken pakket = 0,4 FTE
Coördinatie vanuit diensteenheden, onderdeel taken pakket = 0,5 FTE
(DFS, DMCS, DIF, DP&O, AOC 5 x 0,1)
Behouden bijzonder kenmerk duurzaamheid op instellingsniveau
LIC, Onderdeel van taak team kwaliteit = 0,4 FTE
Basis bekostiging 2020 = 1,3 FTE =€ 107.835
zie bijlage 3 voor details planning & begroting
Risico management & control
Aan het begin van fase 1 worden de risico’s en benodigde controle mechanisme per fase vastgesteld in samenwerking met BE&C.
54
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 54 van 67
7.2 Ranking Sustainabul
7.2.1 Uitslag 2015
7.2.2 Uitslag 2016
7.2.3 Analyse vooruitgang 2015 - 2016
Groen= meer gescoord
Rood = minder gescoord
7.3 Kwaliteitstandaarden Avans
It takes three to tango
Voor Avans is kwaliteit de beloftes die we
aan onze stakeholders doen waarmaken.
Deze beloftes hebben we beschreven in
onze ambities, zoals in onze visies op
onderwijs, onderzoek en valorisatie.
Om die beloftes waar te kunnen maken
hebben we onze ‘basis op orde’.
Kwaliteit ontstaat in het samenspel tussen
student, docent en leeromgeving.
Om onze kwaliteit te kunnen meten en
duiding te kunnen geven aan het
inhoudsrijke gesprek, hebben standaarden
nodig. Met een overzichtelijk aantal
standaarden beschrijven we in de kern hoe
we aan de verwachtingen van de
stakeholders voldoen.
Deze standaarden koppelen we aan de drie
elementen waar onze kwaliteit ontstaat:
tussen student, docent en
onderwijsleeromgeving – it takes three to
tango.
57
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 57 van 67
Avans standaarden op kwaliteit
Student Docent Leeromgeving
Avans daagt studenten uit om via een
optimale leerroute het maximale uit hun
talenten te halen en zich beroepsgericht
en persoonlijk te ontwikkelen. Als
startbekwame en toekomstbestendige
professionals zijn zij in staat om een
bijdrage aan maatschappelijke
ontwikkelingen te leveren.
Docenten halen het maximale uit zichzelf
en anderen. Zij beschikken over ‘state of
the art’ vakkennis en didactische
vaardigheden. Daardoor stimuleren en
begeleiden zij met succes studenten in
hun maximale talentontwikkeling, en
vervullen daarbij een voorbeeldfunctie
met aandacht voor people, planet, profit
en prosperity.
De door Avans gecreëerde leeromgeving
maakt kleinschalig, beroepsgericht en
gedifferentieerd onderwijs, en het
daaraan verbonden onderzoek, mogelijk.
Deze duurzaam ingerichte leeromgeving
bevordert de interactie tussen student en
docent en stimuleert de individuele
talentontwikkeling. Daarbij wordt het
maximale uit de samenwerking met het
werkveld en kennispartners gehaald, en
wordt kennis gevaloriseerd.
Basis op orde
Bij Avans is de basis op orde. Daarbij faciliteert de bedrijfsvoering op toekomstbestendige wijze de realisatie van onze doelen op
het gebied van onderwijs, onderzoek en valorisatie.
7.4 Inclusief: MVO-thema’s
Bron: http://www.iso26000scan.nl/wat-is-iso-26000/mvo-kernonderwerpen
MVO Thema MVO issue
Mensenrechten
Due diligence
Risicosituaties voor het schenden van mensenrechten
Vermijden van medeplichtigheid
Het oplossen van geschillen
Discriminatie en kwetsbare groepen
Burgerrechten en politieke rechten
Economische, sociale en culturele rechten
Fundamentele principes en rechten op het werk
Arbeidsomstandigheden • Werkgelegenheid en arbeidsverhouding
• Arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid
• Sociale dialoog
• Gezondheid en veiligheid op het werk
• Menselijke/persoonlijke ontwikkeling en opleiding op het
werk
Eerlijk zaken doen • Anti-corruptie
• Verantwoorde politieke betrokkenheid
• Eerlijke concurrentie
• Bevorderen van MVO binnen de invloedssfeer
• Respect voor eigendomsrechten
Consumentenaangelegenheden • Eerlijke marketing, feitelijke en ongekleurde informatie en
eerlijke contracten
• Beschermen van de gezondheid en veiligheid van
consumenten
• Duurzame consumptie
• Klantenservice, -ondersteuning en oplossen van klachten en
disputen
• Bescherming consumenteninformatie en privacy
• Toegang tot essentiële diensten
• Voorlichten en bewustmaken
Maatschappelijke betrokkenheid
& ontwikkeling
• Maatschappelijke betrokkenheid
• Onderwijs en cultuur
• Creëren van werkgelegenheid en vaardighedenontwikkeling
• Ontwikkelen van en toegang tot technologie
• Welvaart- en inkomenscreatie
• Gezondheid
• Maatschappelijke investeringen
59
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 59 van 67
7.5 Risk Assesment rapportage
Colofon
Datum 23 mei 2016
Auteur Anita van der Aa
Versie 1.0
Status Definitief
DUURZAME ONTWIKKELING Risk Assessment rapportage
60
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 60 van 67
In 2018 heeft Avans een bijzonder kenmerk Duurzaamheid op
instellingsniveau Bedreiging
B42: Duurzaamheid wordt een non-begrip. Het woord wordt teveel gebruikt en er treedt
verzadiging op. De medewerkers worden er bij voorbaat al moe van (5).
o Het verhaal vertellen met concrete voorbeelden
o Duurzaamheid structureel verankering in kwaliteitszorg ( is in ontwikkeling)
o Begrip duurzaamheid laden en laten landen bij alle betrokkenen door hier invulling aan te
geven met studenten, werkveld en onderwijs (kenniscentra).
B7: Het lukt lang niet alle instellingen om het minimum van drie sterren te behalen (1)
B36: Grip krijgen, hebben en houden op de daadwerkelijke uitvoering van / gevoel bij
duurzaamheid van medewerkers --> operationele inbedding (2)
B47: Afspraken/normen zijn nog niet gesteld, we weten niet waaraan we moeten voldoen (4)
B49: Als we te lang wachten zijn we niet meer de eerste
Kans en/of bedreiging
B/K1: Na ‘t behalen van het kenmerk is het verwachtingsniveau van onze maatschappelijke partners
hoog. Opleidingen worden geacht om met hun onderwijsprogramma’s aan deze verwachtingen
tegemoet te komen en ze zelfs te overtreffen. Afgestudeerden worden beoordeeld op hun
duurzaam profiel omdat ze Avans-studenten zijn (2)
B/K6: Het beoordelingskader AISHE wordt aangepast waardoor waardering (aantal sterren) wijzigt
B/K9: Andere hogescholen weten dit voor 2018 te realiseren
Kans
K43: Avans is het kenniscentrum van Nederland op het snijvlak ‘Duurzaamheid, Ethiek en
Onderwijs’ (6)
o Begrip duurzaamheid laden en laten landen bij alle betrokkenen door hier invulling aan te
geven met studenten, werkveld en onderwijs (kenniscentra).
o Expertise centra meer betrekken / in beeld brengen, in stelling zetten.
o Inzichtelijk maken van aanwezige kennis, bijv zoekmachine op website
o Inrichten kenniscentrum Duurzaamheid bundelen van expertise Duurzaamheid / Ethiek /
Onderwijs.
Kenniscentrum zorgt voor verbinding en integraliteit, plek waar deze samenkomen
Alle expertise centra komen samen in kenniscentrum t.a.v. duurzaamheid,
“Valorisatie”
K5: Door er flink aan te trekken is dit (op instellingsniveau) reeds in de loop van 2017 het geval
(maatregel??)
K8: Avans is hiermee de eerste in Nederland (2)
K48: Samen met NVAO en andere HS normen opstellen (4)
61
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 61 van 67
In 2030 heeft Avans haar CO2 footprint met 40% gereduceerd (in de pas
met klimaatakkoord)
Opmerking t.a.v. doelstelling: Ten opzichte van welk ijkpunt? 40% per student-medewerker? Scope!
Bedreiging
B37 : Huidige gebouwen hiertoe uitgerust (kosten/baten)? (3)
o M24 Indien vervoer wordt meegenomen: maatregelen om gedragsverandering in
vervoersgebruik te bewerkstelligen zullen mogelijk meer gericht moeten gaan worden op
ontmoediging, als stimuleringsmaatregelen zijn uitgeput. Onzeker is in hoeverre zowel de
Avans-organisatie als de omgeving van Avans open staat voor ontmoedigingsbeleid.
o Verdere optimalisatie gebouwen en/of vervanging
o Aandacht voor / maatregelen stimuleren op :
Voeding
Evenementen
Afval etc.
B44 : Avans kent veel toeleveranciers en is dus afhankelijk van de mate van duurzaam denken
hiervan. De leveranciers voldoen niet aan de doelstelling (2)
B11: Beoogde percentage pas (ver) na 2030 behaald
B20 : Te late beslissing over of vervoer (studenten en/of medewerkers) wordt meegenomen in de 0-
meting. Waardoor er onvoldoende gestuurd kan worden op maatregelen. (1)
B22 : Indien vervoer wordt meegenomen: veranderingen in wetgeving zoals de OV-studenten kaart
hebben een grote invloed op vervoersvoorkeuren en bijbehorende CO2 uitstoot die aan Avans
wordt gerelateerd.
B23 : Indien vervoer wordt meegenomen: veranderingen in het beleid en de uitvoering van
vervoerders (goede busverbindingen, bereikbaarheid met de trein, enz.) kunnen een grote invloed
hebben op de vervoersvoorkeuren en bijbehorende CO2 uitstoot die aan Avans wordt gerelateerd.
B25 : Indien vervoer wordt meegenomen: maatregelen om gedragsverandering in vervoers-gebruik
te bewerkstelligen zullen steeds meer gezocht moeten worden in de onderwijslogistiek, minder
reizen draagt meer bij aan de CO2-uitstoot dan groener reizen. Aangezien onderwijslogistiek een
zeer complex geheel is waarbinnen reizen slechts een klein radertje is, is het onzeker hoe dit tot
uiting kan komen zonder andere processen te verstoren.
Kans en/of bedreiging
B/K2 : In de pas lopen met het klimaatakkoord wordt als een minimum prestatie gezien en Avans
wordt geacht hier beter op te kunnen presteren. De technische opleidingen en expertisecentra
worden geacht kennis en expertise toe te voegen om de praktische uitwerking van het
klimaatakkoord voor haar maatschappelijke partners te begeleiden. (1)
B/K12 : Bijstelling klimaatakkoord (reductiedoel lager of hoger)
Kans
K13 : Onderwijs wordt locatie-onafhankelijk(er) (7)
62
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 62 van 67
o M21 : Een stevig commitment aan een CO2-ambitie helpt om de ambities die Avans zou
willen stellen op het gebied van vervoer scherper te stellen en om te zetten in acties die
draagvlak hebben. Waarbij wel van belang is om de ambitie te vertalen in concrete
tussentijdse doelstellingen.
o Virtual reality (hologram technology) als gewoongoed (unique selling point)
o Investeren in virtuele ontmoetingen / faciliteiten en technieken (unique selling point)
o Faciliteren in ruimte en technologie
K38 : Individuele betrokkenheid bij footprint prikkelen en faciliteren (bijv belonen van niet-printen,
reizen met openbaar (duurzaam) vervoer, etc.) (5)
K10 : Reductie verloopt aanzienlijk sneller (2)
In 2040 is Avans klimaatneutraal (in pas met gemeente Tilburg, Den Bosch en Breda)
Opmerking t.a.v. doelstelling: Scope toevoegen
Bedreiging
B3 : Klimaatneutraal zijn is in 2040 vanzelfsprekend. De hogeschool wordt verwacht positief bij te
dragen aan de verbetering van de balans van economische, sociale en ecologische omstandigheden.
(4)
o Doelstelling heroverwegen, aanscherpen
o Maatschappelijke winst door bewustzijn te stimuleren van studenten en medewerkers.
B28 : Indien vervoer wordt meegenomen: veranderingen in wetgeving zoals de OV-studenten kaart
hebben een grote invloed op vervoersvoorkeuren en bijbehorende CO2 uitstoot die aan Avans
wordt gerelateerd (2)
B31 : Indien vervoer wordt meegenomen: maatregelen om gedragsverandering in vervoersgebruik
te bewerkstelligen zullen steeds meer gezocht moeten worden in de onderwijslogistiek, minder
reizen draagt meer bij aan de CO2-uitstoot dan groener reizen. Aangezien onderwijslogistiek een
zeer complex geheel is waarbinnen reizen slechts een klein radertje is, is het onzeker hoe dit tot
uiting kan komen zonder andere processen te verstoren. (2)
B51: Blijven hangen in gesprek over spelregels en definitie (2)
B45 : Ook hier geldt dat wij als Avans Hogeschool afspraken moeten maken met de partners om ons
heen; kan deze doelstelling dan wel gerealiseerd worden; wat betekent dit voor de (gerealiseerde)
aanbestedingstrajecten (1)
B15 : Beoogde percentage pas (ver) na 2030 behaald
B26 : Te late beslissing over of vervoer (studenten en/of medewerkers) wordt meegenomen in de 0-
meting. Waardoor er onvoldoende gestuurd kan worden op maatregelen.
B29 : Indien vervoer wordt meegenomen: veranderingen in het beleid en de uitvoering van
vervoerders (goede busverbindingen, bereikbaarheid met de trein, enz.) kunnen een grote invloed
hebben op de vervoersvoorkeuren en bijbehorende CO2 uitstoot die aan Avans wordt gerelateerd.
63
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 63 van 67
Kans en/of bedreiging
B/K16 : Er ontstaat een maatschappelijke discussie over de tijdhorizon (veel te ver weg) (1)
B/K30 : Indien vervoer wordt meegenomen: maatregelen om gedragsverandering in
vervoersgebruik te bewerkstelligen zullen mogelijk meer gericht moeten gaan worden op
ontmoediging, als stimuleringsmaatregelen zijn uitgeput. Onzeker is in hoeverre zowel de Avans-
organisatie als de omgeving van Avans open staat voor ontmoedigingsbeleid.
Kansen
K39 : Structureel actief bijdragen aan stimulerende voorbeelden, goed voorbeeld doet volgen (bijv.
zonnepanelen via Avans aanschaffen) (7)
o Maatschappelijke winst door bewustzijn te stimuleren van studenten en medewerkers.
o Gebruik maken van infographics (studenten hierop inzetten)
o Continu nieuwe voorbeelden en innovatie communiceren (studenten hierop inzetten)
o Het (eerlijke) verhaal vertellen
Kosten/ baten (bv zonnepanelen)
Wat (nog) niet
K14 : Reductie verloopt aanzienlijk sneller (1)
Maatregel
M27 : Een stevig commitment aan een CO2-ambitie helpt om de ambities die Avans zou willen
stellen op het gebied van vervoer scherper te stellen en om te zetten in acties die draagvlak hebben.
Waarbij wel van belang is om de ambitie te vertalen in concrete tussentijdse doelstellingen.
M17 : Onderwijs wordt locatie-onafhankelijk(er)
In 2020 voert Avans een aantoonbare “inclusieve” bedrijfsvoering, dit blijkt
uit kennis, houding en gedrag van medewerkers.
Opmerkingen t.a.v. doelstelling: scholing medewerkers kennis, houding en gedrag. Wat is inclusive,
wat verstaan we daaronder?
Bedreiging
B40 : Grip krijgen, hebben en houden op de daadwerkelijke uitvoering van / gevoel bij
duurzaamheid van medewerkers --> operationele inbedding (5)
o Verhelderen van de doelstelling:
Concreet maken
MVO thema’s keuzes maken
o Zo spoedig mogelijk definitie van “inclusieve”
o 4 uur per week vrijwilligerswerk gefaciliteerd door Avans
B46 : Samenstelling van CvB verandert en de doelstellingen worden minder gedragen en
geventileerd (4)
64
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 64 van 67
B35 : Participanten leveren geen rechtstreekse bijdrage aan het primaire proces van Avans, nl.
onderwijs. De inzet van participanten kan verstoringen opleveren voor de primaire en secundaire
processen. Nog onzeker welke invloed dit in de toekomst zal hebben op deze doelgroep en hun
banen/taken (2)
B41 : Is duurzaamheid wel duurzaam?; is er duurzame ontwikkeling in gedrag, is deze ontwikkeling
meetbaar? (2)
B18 : Er blijken toch nog tal van drempels (letterlijk en figuurlijk) aanwezig (1)
B19 : Er doen zich enkele incidenten voor met mensen uit de doelgroep(en) (1)
B33 : Definitie van wat we verstaan onder een inclusieve bedrijfsvoering krijgen we niet eenduidig
en smart. Hierdoor is het voor medewerkers ambigu wat er aan kennis, houding en gedrag wordt
verwacht, kan dit onvoldoende gemeten worden en/of wordt hier verschillend of onvoldoende op
gestuurd. Vragen hierbij zijn: Geldt het streven naar inclusiviteit voor studenten en medewerkers?
Welke diversiteit streven we na? Wat verwachten we van studenten en medewerkers? (1)
B34 : Conform de participatiewetgeving zal het aantal participatiebanen de komende jaren blijven
groeien. Mocht er in de toekomst sprake moeten zijn van reductie van personeel, dan is de vraag in
hoeverre men begrip blijft tonen voor de doelgroep participanten als zij wel mogen blijven.
Kans
K32 : Avans laat hiermee maatschappelijke betrokkenheid zien. Voor studenten en medewerkers is
het een verrijking om met diverse groepen uit de maatschappij in aanraking te komen/te werken.
(6)
o Kies groep uit waarop je je de komende tijd gaat richten (vanuit verschillende disciplines)
o Stimuleren om in grotere projecten te participeren, overzee (alumni / studenten)
o Social responsibility
K4 : Avans heeft in elke salarisschaal een representatief aantal studenten en medewerkers uit
kwetsbare groepen. De school doet het hierin beter dan andere hogescholen of universiteiten.
65
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 65 van 67
SWOT analyse, programmateam evaluatie
7.6 Evaluaties
7.6.1 Programmateam
Op basis van de programmalijnen, programmamanagement, communicatie & activatie en AISHE-2-
sterren hebben we als team fase 1 van het programma Avans Duurzaam geëvalueerd met behulp van
een SWOT-analyse. De belangrijkste bevindingen zijn weergegeven in onderstaande tabel.
Helpfull Harmfull
Internal Strenghts
Scrumsgewijs werken, kort cyclisch bijsturen op
basis van bevindingen.
Energiek, Enthousiast, veel nieuwe mensen van
buiten Avans.
Verantwoordelijkheid bij Academies, team
ondersteunende, faciliterende rol
Duidelijke opdracht, doelgericht, resultaatgericht
Weaknesses
Bij de start rol onduidelijkheid in geval dat
academie verantwoordelijkheid niet meteen pakte
Rol van projectmedewerkers in academies te licht
ingeschat, te zware portefeuilles.
Aansturing, bijsturing soms te Ad-Hoc, zorgt voor
onrust in team, sprintjes trekken.
Lange termijn planning niet ver genoeg vooruit
Weinig samenwerking met studenten
External Opportunities
Project Start Ups, met opdrachtgever en
projectleden, lange termijn planning, roadmap
mbv backcasting.
Meer ruimte/rust inbouwen voor
programmateam om vooruit te kijken en te
reflecteren.
Studenten bevragen/ betrekken en een actieve
rol geven bij fase 2
Threaths
Te veel mee gaan in wensen van externe auditor
Hobeon (wij zijn ook gewoon klant)
Te weinig tijd om tot een gedragen visie voor
vervolg te komen.
Ambassadeurs verliezen
7.6.2 Evaluatie Interne auditors
Het doel van de interne audits was, helpen bij de voorbereiding van een academie c.q. opleidingen op
de externe AISHE-audit door Hobeon op strategie, tactiek en inhoud d.m.v. • Het lezen
(concept) kritische reflectie,
• Gesprekken met directie, docenten, medewerkers, studenten en werkvelden
• Het schrijven van een rapport waarin de bevindingen zijn verwerkt.
Er heeft een evaluatie plaatsgevonden op basis van een vragenlijst die naar alle interne auditors is verstuurd. Het gedeelde geluid is dat het een positieve ervaring is geweest welke nut had voor de academies en de eigen academie. Met de proefaudit, midterm audit op accreditatiewaardigheid en de interne audit op AISHE hebben we veel kennis en expertise opgebouwd, waar de opleidingen van
(kunnen) profiteren. Zij komen veel beter beslagen ten ijs op de ‘echte’ audit. Het is niet zo dat we ze een toneelstukje leren opvoeren. We maken ze beter bewust van keuzes die gemaakt zijn. Daarnaast vergroot het de bewustwording van wat er allemaal al gedaan is en wat er nog gedaan moet worden.
Dit helpt bij reflecteren. De meeste auditoren hebben aangeven dat ze in de toekomst deze rol opnieuw zouden willen vervullen. Er zijn een paar kanttekeningen geplaats over de rol en kwaliteit van de begeleiding van de trainingen vanuit Hobéon die onvoldoende voorbereid waren en van een te lage kwaliteit. Tevens zijn er tal van
tips gegeven die meegenomen kunnen worden in een eventuele nieuwe ronde (interne) audits.
7.6.3 Evaluatie Academies
Met de academies hebben we terug gekeken op het doorlopen traject met aandacht voor de wederzijdse
samenwerking en het behalen van AISHE ** resultaat. Er is geëvalueerd op het proces en de inhoud,
ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid. De projectfasering is als kapstok gebruikt. Directie,
66
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 66 van 67
Overzicht evaluatie academies
projectleider van de academie, projectmedewerker van Avans Duurzaam, programma manager Avans
Duurzaam en eventueel werkgroep leden uit de academie waren aanwezig tijdens het evaluatie gesprek.
Algemene punten
Er is door het CvB gekozen voor een top down aanpak, dit stimuleert niet meteen het gewenste
draagvlak, maar het is in ieder geval duidelijk. Door de heldere focus heeft het een mooi
Avansbreed resultaat opgeleverd.
Een aantal academies gaf aan dat zij het prettig hadden gevonden als er vanuit het CvB ruimte
was gegeven voor eigen invulling wat betreft aanpak en planning i.p.v. een programma aanpak
waar iedereen in mee moest.
Overzicht van de bevindingen per fase die bij de grootste groep academies werd teruggegeven.
Fase Positief Aandachtspunten Suggesties
Fase 0
nulmeting
Waardevol, gaf overzicht en
inzicht hoe de academie en
opleidingen ervoor stonden
Geen echte nulmeting, eerder
een eerste kennismaking met
het AISHE beoordelingskader
en hoe Hoéon het kader
toepast.
Nulmeting per opleiding ipv per
academie levert meer concrete
input op.
Fase 1
PvA
Extra capaciteit die
beschikbaar werd gesteld
aan academies waardoor
ruimte voor dit proces kon
worden georganiseerd.
Aantal academies hadden
graag op eigen tempo gewerkt
waardoor ze dit traject op een
natuurlijk moment van
curriculum vernieuwing
hadden kunnen inzetten
Meer in afstemming met de
organisatie een plan van
aanpak ontwikkelen. Ruimte
geven voor eigen invulling
Fase 2
aan de
slag
Het beoordelingskader van
AISHE is een instrument
wat concrete houvast biedt
bij de opstart.
Rol van projectmedewerker
was niet duidelijk. Dit zorgde
voor verwarring en
vertraging.
Meer tijd in ruimen voor de
start. Wie pakt welke rol, wat
moet wanneer af zijn
Fase 3
interne
audit
Het interne audit gesprek
hielp bij het los weken van
de benodigde input voor de
zelfreflectie.
Het was voor sommige interne
auditors lastig om op visie
niveau door te vragen. Er
werd veel doorgevraagd over
onderwijs inhoud
Gebruik maken van de audit
expertise van het LIC
Fase 4
Externe
audit
Hobeon heeft een prettige
audittechniek dmv
openvragen kwamen goede
gesprekken opgang
Hobeon was wat rigide in hun
denken op basis van eigen
duurzaamheids framework.
Vooral bij maatschappelijk
domein was dit daardoor een
zoek tocht.
Wij mogen ons best wat meer
als klant opstellen we hebben
ons veel naar hun wensen
geschikt.
7.6.4 Evaluatie Stuurgroep
Tijdens de stuurgroep vergadering van 29 januari 2016 heeft de stuurgroep terug gekeken op fase 1
van het programma. Daarbij is er projectfase kort gereflecteerd.
Fase 0 nulmeting: is gebruikt om te bezien waar in het kader onze positie was en om daarmee bekend
te raken. Toen is ook geconcludeerd dat het goed was de nulmeting te doen, als bewustwording. Vraag
is wel hoe het komt dat de nulmeting in sommige academies wel en in andere academies niet heeft
geleid tot een bepaald gevoel van urgentie?
Fase 1/ plan van aanpak: er is eerder tussentijds geëvalueerd op bemensing en werkwijze.
67
datum 10-5-2016
auteur Erin Troost
pagina 67 van 67
Halverwege het traject is de bemensing heroverwogen, hier en daar te licht bevonden en aangepast.
De stuurgroep is in eerste instantie te optimistisch geweest in zijn veronderstelling dat jong-
afgestudeerden dit traject zouden moeten begeleiden. Ze hadden zeker in de eerste maanden beter
moeten worden begeleid. De stuurgroep spreekt de wens uit om in het vervolg in dit soort programma’s
-waar mogelijk- vast te houden aan inzet van jong-afgestudeerden, maar dan onder begeleiding, bijv.
in duo met senioren. Uit deze manier van werken is ook gebleken dat niet alle academies blij zijn als
medewerkers aan hen ‘worden toegewezen’. Sommige academies gaan daar goed mee om, andere niet.
Bij volgende stappen moet dit in het achterhoofd worden gehouden en de werkwijze goed worden
doordacht.
Fase 2/aan de slag: is opgepakt in de projectorganisatie en wordt ook in die setting geëvalueerd.
Fase 3/interne audit: het is heel goed dat we intern mensen hebben opgeleid en gecertificeerd en
daarmee de deskundigheid in huis hebben. Van hen hebben vijf personen binnen verschillende
academies een persoonscertificering. Daarmee zijn binnen Avans mensen beschikbaar die op ieder
moment een interne audit kunnen verrichten.
Fase 4/externe audit: door projectmanagement in alle academies geëvalueerd.
Ervaringen en wisselwerking met Hobéon:
Over het algemeen zijn academies tevreden over Hobéon. Ook het team heeft t.a.v. het contact met
Hobéon een prettig tweerichtingsverkeer ervaren. De verslaglegging vanuit Hobéon was uitstekend,
maar de kwaliteit van de beoordelingsrapporten nam door de hoeveelheid evaluaties aan het eind van
het jaar opvallend af. Dit is zeker een aandachtspunt dat we terug zullen geven aan Hobéon. Wat wel
speelt is dat -omdat de commissie bestond uit voorzitter + secretaris- deze werd ervaren als bestaande
uit 1 persoon. Bij de terugkoppeling aan het eind van de externe audits viel verschillende malen op dat
de hoeveelheid details bij de terugkoppeling vooral te maken hadden met de persoonlijke voorkeuren
en expertise van de auditors. Eén keer heeft zich een situatie voorgedaan waarin de samenstelling van
commissie vlak voor de audit wijzigde (AKV).
