1988- Acid jazz: DJs met muzikanten , samples van latin jazz en soul(funk)jazz soms remixed, hiphop, niet zozeer tekstgeric

ROCKJAZZ

Andere namen die soms over dezelfde muziek gaan : jazzrock (rock met jazz invloeden), fusionjazz (jazz met allerlei invloeden). Deze laatste is wellicht de beste algehele noemer.

Een latere invulling van de term fusion betreft een lichtere, toegankelijkere versie van dezelfde muziek: smooth jazz Een variant van rock jazz is funkjazz.

Bij eerste beluistering van veel rockjazz valt het volgende op:

1 instrumentatie: veel el. Instrumenten (gitaar, basgitaar, keyboards) en voor jazz ongebruikelijke instrumenten: hobo, exotische percussie

2 klank: vaak stevig rock volume, klank drumstel wijkt af van jazzklank

3 ritmiek duidelijk herkenbare 4/4 maatsoort door aanwezige grooves, 8/8 opvatting

4 samenspel: ritmesektie speelt groove

5 productie: droog studio geluid met allerlei later bijgevoegde akoestiek, geen overspraak, toegevoegde effecten, editing

Jazzstijl die benvloed is door andere stijlen: rock, soul, funk, cubaanse en braziliaanse stijlen.

Eerste mengvormen van jazz met een andere stijl: Cubop (Dizzy Gillespie Big band 1948), latin jazz ( Horace Silver, Herbie Hancock 1965), Soul jazz (Cannonball Adderley, Hammond trios 1965)

Volwassen rockjazz heeft vanaf 1975 twee hoofdaders:

1 Vaak elektrisch o.a. : Miles Davis, Mahavishnu, Brecker Brothers, Chick Coreas Return to forever, John Scofield

2 Min of meer akoestisch o.a.: Gary Burton, Oregon, Pat Metheny, Keith Jarrett, John Abercrombie, Kenny Wheeler

3 Daartussenin o.a.: Weather Report, Yellow Jackets, Steps

Belangrijke mijlpaal in de aan loop naar rockjazz is de lp

Bitches Brew van Miles Davis 1969

Voor 1950 waren er al allerlei kruisbestuivingen aan de orde : in deveertiger jaren Cubop (bebop met cubaanse muziek : Dizzie Gillespie/ Mario Bauza) en ook jump and jive : Louis Jordan (swing met uptempo blues gespeeld door een jazzcombo)

Tot 1967 (overlijdensjaar John Coltrane) duidelijke ontwikkeling binnen het jazzidioom (voortborduren en evolueren van een traditie) ondanks wat uitstapjes naar of invloeden van andere muzieksoorten: Third Stream (jazz + Klassiek) , Klassiek + modal (Gil Evans/ Miles Davis). Alles bleef grofweg (!) herkenbaar als jazz:

thema-solos-thema, gemproviseerd samenspel, voornamelijk akoestisch, blazers + ritmesektie, referentie aan gospel/blues door melodiek/expressie/timbre, vaak swingopvatting van de achtste etc.

Naruurlijk werd er al vanaf 1950 met allerlei zaken gestoeid maar die experimenten gaan later steeds belangrijker worden voor een nieuwe ontwikkeling

Vanaf 1967 richt de ritmesektie zich meer op ritmiek en minder op melodie dus wordt het dansante meer benadrukt+ de rollen binnen de band zijn niet meer zo vrij en uitwisselbaar meer. Swingopvatting gaat naar de achtergrond. Meer 8/8 feel. Eenvoudiger harmonin. Composities zijn niet meer zo gericht op het hebben van meerdere toonsoorten + modulaties. Nauwelijks nog de traditionele liedvormen (32 maten AABA etc.) Het melodische bebop idioom wordt steeds minder gebruikt. Meer elektronika en elektrische versterking. Gebruik van studiotechnieken als stylisme ( niet meer proberen een akoestische balans vast te leggen , maar juist gebruik maken van opname mogelijkheden) of compositie ( knippen en plakken). Drummers instrumenteren en stemmen anders. Gebruik van effekten. Basgitaar en keyboard komen op. Verandering van ritmesektieklank.

Jaartallen om en nabij:

1967; Rockjazz

1973: Funkjazz

1978: Fusion en wat later wordt dit in een gepolijste/toegankelijke versie :

smooth jazz, ook wel crossover genoemd

(o.a. Kenny G., Bob James, David Sanborn))

1988: Acid jazz: DJ (samples, remix) met muzikanten, rappers etc.

1995 : electro-jazz

Soulmuziek: (ook wel rhythm &blues genoemd) invloeden van jazz, gospel, uptempo r&b

1 Ray Charles Ive got a woman 1954

2 Ray Charles Unchain my heart 1961

Latere sterren: Otis Redding, Aretha Franklin, Supremes, Four Tops (Tamla Motown),

3 Supremes : You keep me Hangin on 1966 (baslijnen van James Jamerson!)

4 Four Tops: Reach out, Ill be there 1966

Ontwikkeling binnen de soul en r&b:

Vanaf 1965: funk: veel herhalingspatronen van basgitaar+drums, 8/8 feel+syncope, lijkt op voor orkest gearrangeerde versie van afrikaanse percussiemuziek (additief ritme op een metrum+ heterogeen ensemble dat toch doorzichtig klinkt) Klank en bespeling van drumset anders dan binnen jazz : laaggestemd, bassdrum 1 vel (gedempt), korte droge tikken op highhat/snare. Centrale figuren: Sly Stone, James Brown

5 James Brown: Aint it funky ( bas Bootsy Collins opname uit 1971)

Latin jazz:

6 Horace Silver: Song for my father 1964

7 Herbie Hancock: Watermelon man 1963

Souljazz:

Opkomst el. piano; vaker drieklanken dan bop akkoorden, voorkeur voor mineur, liedvormen /melodiek en uitbundige expressie uit gospel

8 Cannonball Adderley Quintet: Mercy, mercy, mercy (Joe Zawinul)

Deze stijl veel met Hammond organ trio (Hammond+ drs+gitaar) + blazer(s) bijv. Lou Donaldson alt

9 Grant Green: Silver meter 1963

Opkomst van rock: eenvoudiger akkoorden, el.gitaar, harder volume en klank, meer elektronika, backbeat binnen 8/8 feel ( 1e 2e 3e 4e)

10 Beatles: And your bird can sing 1966

Opkomst van Bluesrock: lange solos op eenvoudige schemas, vaak blues,

met over the top blues expressie, hoog volume, werken met effekten

11 Cream (dat zichzelf een jazztrio noemde): Crossroads 1967

12 Jimi Hendrix: manic Depression 1967

Folk: eenvoudige akkoorden , politieke teksten, langzame tempi (voor het over laten komenvan de tekst), inspiratie voor veel popgroepen

13 Bob Dylan : The times they are changing 1965

14 Bob Dylan ( nu met een mix van folk en rock): Like rolling stone 1966

Eerste fusionjazz:

Gevolg van het feit dat de jonge generatie jazzmusici van toen (1960) opgroeide met al de bovenstaande stijlen, dus niet alleen met jazz; die andere invloeden wilden ze ook gaan gebruiken. Rock met (jazz)blazers sektie: Blood, Sweat & Tears en Chicago

Mix van wat country/folk (drieklanken met add 2) en jazz en bossa:

15 Gary Burton (met Larry Coryell el.git.): June the 5th 1967 (git solo op 2:18)

16 Charles Lloyd (met Keith Jarrett): Sunrise 1968

Progressieve rock ( met veel improvisatie en ongebruikelijke maatsoorten, lange composities) vaak mix van de virtuozere rockmuzikanten +jazzspelers:

17 Frank zappa: Gumbo variations 1969

18 Soft Machine Hibou, anemone and bear 1969

Held van de oudere jazzgeneratie gaat wat met al die invloeden doen in een voor hem kompleet nieuwe jazzstijl. Gebruikt wat hij kan en stopt er ook iets nieuws in : mix van vrije en modale improvisatie op gecomponeerde korte melodietjes of baslijnen; ritmes uit rock en funk met bijbehorende klank; knippen en plakken ( de producer gaat een grote rol spelen):

Miles Davis

19 Miles Davis: Filles de Kiilimanjaro 1968

20 Miles Davis (van Bitches Brew): Spanish key 1969

21 Miles Davis: What I say (met Keith Jarrett!) 1970

Jazzmusici die meedoen aan deze opnames gaan ook voor zichzelf beginnen:

El. gitaar, electronica en producer gaan belangrijke rol spelen

22 Tony Williams Lifetime(metMahavishnu John McLaughlin): Vashkar 1969

23 Mahavishnu Orchestra: Birds of Fire 1972

24 Chick Corea s Return to Forever: Spain 1972

25 Idem: Hymn of the 7th galaxy 1973

Nieuwe term: funkjazz

26 Herbie Hancocks Head Hunters: Chameleon 1973

27 Weather Report (Joe Zawinul, Wayne Shorter): Boogie woogie waltz 1973

28 idem: Birdland 1977

Nieuwe lichting jonge muzikanten pakken deze signalen(22-28) op en maken hun versie:

Spyrogyra (1977)zeer toegankelijk, bijna achtergrond/ jazzy danspop (smooth jazz)

Brecker Brothers funkjazz

Billy Cobhams Spectrum funk/rock

Steely Dan zwaar geproduced rockmuziek met jazzharmonien

Scott Henderson (Tribal Tech) rockjazz trio:

Steps ahead (met Michael Brecker op saxen) jazzcombo met Weather Report invloeden:

29 Steps Ahead: Pools 1983

30 Yellowjackets : (opname uit 1987) Sightseeing

Tegelijk was er vanaf 1975 een variant op fusionjazz: acoustic fusion (vaak op het ECM label). Met mix van akoestische instrumenten en el.git; vaak 8/8 feel; soms ingewikkelde schemas, soms modaal

31 Pat Metheny: Bright size life 1975

32 Oregon: Canyon song 1973

33 Kenny Wheeler:

Miles Davis zet in 1986 (comeback) een nieuwe trend: funkdie sterk geproduced is (studio laag voor laag etc.) met jazzy ingedubde solos:

34 Tutu 1986

35 John Scofield : Blue matter 1989

1988- Acid jazz: DJs met muzikanten , computer (!) samples van latin jazz en soul(funk)jazz soms remixed, hiphop, niet zozeer tekstgericht eerder instrumental, alhoewel altijd uitzonderingen mogelijk zijn: Charlie Hunter, Jamiroquai, Brand New Heavies

DJ Gilles Peterson mixen van jazz met dance music

Tegenwoordig ligt het meer voor de hand om eclectisch te graaien in alle stijlen en maar eens kijken of daar een organisch geheel van gemaakt kan worden bijv John Zorn

f de speler zoekt het in een verfijning/ variatie op iets bestaands.

Dus kom je de meest fantasievolle of juist voorspelbare combinaties tegen, maar toch telkens een tikkeltje anders..

Electro-jazz, Nujazz: Bugge Wesseltoft Volledig gesampled en gemixed maar soms ook met live ingespeelde gastrollen

35: Bugge Wesseltoft: He is? 2004