Internet en de kansen voor de toegankelijkheid van politiek en overheid

Wil de overheid beter toegankelijk zijn voor burgers? Het internet biedt kansen! Maar hoe kan de overheid hierop aansluiten?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vindt dat de overheid veel baat kan hebben bij beter samenwerken met burgers en het benutten van kennis in de maatschappij. Veel politici weten via internet al in contact te raken met kiezers: denk aan hyves, blogs, facebook.Je kunt ook als ambtenaar de kansen die internet biedt benutten door op zoek te gaan naar burgers die bijvoorbeeld op internet discussiëren over jouw beleidsonderwerp. Plaats reacties en betrek burgers actief bij je afwegingen in beleidsvorming. Burgers kunnen zo zelf zien hoe de overheid invulling geeft aan haar taken.

Het toepassen van ‘open data’ maakt tweerichtingsverkeer tussen burgers en overheid nog makkelijker. Met open data wordt openbare informatie bedoeld. In dit geval overheidsinformatie die via internet voor iedereen openlijk beschikbaar is en waar iedereen ook toegang toe heeft. Publiceer overheidsgegevens in principe altijd op zo’n manier dat ze makkelijk kunnen worden hergebruikt. Wanneer je hier zo min mogelijk beperkingen voor opwerpt zal dit een win-win situatie opleveren. Burgers kunnen op hun beurt met deze open data aanvullende diensten en informatie ontwikkelen en aanbieden die erg nuttig kan zijn voor andere burgers of overheden.

Een voorbeeld hiervan is www.openkamer.tv. Op die site kan iedereen de videostreams en uitgesproken teksten van de debatten in de Tweede Kamer bekijken. De beelden en teksten zijn doorzoekbaar op onderwerp, partij en kamerlid. Gebruikers kunnen verwijzen naar de beelden door deze te plaatsen op hun eigen website of ze per e-mail te verzenden. Dit voorbeeld laat zien hoeveel er mogelijk is met de videoregistraties van de Tweede Kamer.

De gedachte achter open data is dat burgers zelf regisseurs worden. Maak het mogelijk dat zij informatie bij elkaar zoeken en hier zelf een nieuwe toepassing mee maken.

Om meer ideeën te genereren voor de toepassing van open data voor de verbetering van de overheidsdienstverlening heeft BZK onder burgers, bedrijven en organisaties de prijsvraag DatZouHandigZijn.nl uitgeschreven. De prijsvraag liep van juni tot half september. Uiteindelijk zijn er 60 ideeën ingediend, deze zijn te zien op de site www.datzouhandigzijn.nl. Op 26 november worden uit deze ideeën de prijswinnaars gekozen en bekendgemaakt op het Digitaal Bestuur congres in Apeldoorn. Een van de ideeën zal tijdens het congres live “gebouwd” worden: de benodigde software wordt ter plekke geschreven en geprobeerd.

Stemgedrag van politieke vertegenwoordigers

Een andere goede manier om de transparantie van de overheid te vergroten is om informatie over het stemgedrag van politieke vertegenwoordigers toegankelijk te presenteren aan burgers. Zo kunnen kiezers bij verkiezingen hun keuze niet alleen baseren op de plannen en beloftes van politieke partijen. Ze kunnen ook zien hoe Tweede Kamerleden en raadsleden in de afgelopen regeerperiode gestemd hebben op verschillende onderwerpen. Voor de Tweede Kamer wordt dit stemgedrag inzichtelijk gemaakt op de site www.politix.nl en voor gemeenten op www.watstemtmijnraad.nl. WatStemtMijnRaad is een goed voorbeeld van een innovatie waar zowel burger als overheid baat bij hebben. Niet alleen vergroot WatStemtMijnRaad de transparantie en doorzoekbaarheid van de (gemeentelijke) politieke besluitvorming, ook krijgen burgers een nieuw instrument in handen dat ze kan helpen bij de stemkeuze en dat ze, in tegenstelling dat stemwijzers, geheel naar eigen inzicht kunnen toepassen. Weten wie er tegen het verkeerscirculatieplan gestemd heeft? Je bent er zo achter. Weten of raadslid X zijn beloften over de groenvoorziening bij de vorige verkiezingen is nagekomen? Watstemtmijnraad kan je helpen het antwoord te vinden.

De website is een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in samenwerking met een aantal gemeenten. Het programma Burgerlink is medeverantwoordelijk voor de doorontwikkeling van dit krachtige eParticipatie instrument. Hierbij kijken we naar mogelijkheden om stemprocedures meer te systematiseren en te standaardiseren, zodat “handwerk” niet meer nodig is. Ook is er een open source koppeling mogelijk gemaakt met raadsinformatiesystemen, zodat griffiers maar op één plaats hun verslaglegging van de raadsvergaderingen hoeven bij te houden. Eind 2009 zal de nieuwe release van WatStemtMijnRaad beschikbaar zijn.

Ook de frontoffice krijgt in de nieuwe release aandacht, zodat bezoekers de data gemakkelijk kunnen gebruiken. De website bevat per gemeente een lijst van stemmingen. Tot op het niveau van het individuele raadslid is zichtbaar of men voor of tegen een raadsbesluit stemde. Door de data compleet en in open formaat aan te bieden, wordt die herbruikbaar. WatStemtMijnRaad laat “met terugwerkende kracht” laat zien hoe er is gestemd en is bij de komende gemeenteraadsverkiezingen een goede stemhulp. Ook voor media of actiegroepen is het interessant na te gaan hoe partijen of politici stemmen op verschillende bestuursniveaus of over verwante thema's. Deze belanghebbenden kunnen zich dan bijvoorbeeld abonneren op een RSSfeed uit WatStemtMijnRaad

Een mooie kans dus voor gemeenten om in aanloop op de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 burgers bij de gemeentepolitiek te betrekken! Sinds de lancering van de betaversie, halverwege 2008, doen er 14 gemeenten mee: Almere; Amstelveen; Baarn; Blaricum; Eemnes; Enschede; Groningen; Haarlem; Laren; Leiden; Losser; Rijswijk; Vaals en Woerden. 20 andere gemeenten zijn nu met de WatStemtMijnRaad aan het testen.

Enschede loopt graag voorop als het gaat om digitale ontwikkelingen, vertelt Jeroen Heuvel, loco-raadsgriffier van de Twentse gemeente. “Digitalisering gaat verder dan alleen het aanbieden van diensten. Het wordt pas écht interessant als je daarmee het democratische proces inzichtelijker maakt en stimuleert. Watstemtmijnraad is voor Enschede een logisch vervolg op wat we al deden.”, aldus Heuvel.

Meedoen met WatStemtMijnRaadHeeft u interesse om gebruik te maken van deze voorziening, dan kunt u een e-mail sturen naar: aanmelden@watstemtmijnraad.nl. Vervolgens ontvangt u een loginnaam en een wachtwoord waarmee u kosteloos gebruik kunt maken van WSMR. De gegevens van de gemeenten zullen zowel via WatStemtMijnRaad.nl te benaderen zijn als op de subdomeinen respectievelijk per gemeente, zoals bijvoorbeeld: almere.watstemtmijnraad.nl.

Voor vragen over het gebruik van WatstemtMijnRaad neemt u contact op met Burgerlink via info@burgerlink.nl.

WatStemtMijnRaad biedt ook ruimte voor gebruik door de Tweede Kamer, Provinciale Staten en Waterschappen. Als ook zij aansluiten bij het initiatief, krijgt de kiezer het stemgedrag van politici over de hele politieke linie in beeld.

Links:www.openkamer.tv

www.datzouhandigzijn.nl

www.politix.nl

www.watstemtmijnraad.nlwww.bzk.nlwww.burgerlink.nlVolg Burgerlink op http://www.twiiter.com/burgerlink

 

Over de auteursFriedolien de Fraiture is beleidsmedewerker bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Volg Friedolien op http://www.twitter.com/friedolien

Mieke van Heesewijk is adviseur e-Participatie bij het ICTU-programma Burgerlink van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Volg Mieke op http://www.twitter.com/miekevh