Architectuur van de Digitale Ruimte

• De Digitale Ruimte (het geheel aan e-inhoud bereikbaar met een veelheid aan media) wordt gemaakt door het gebruik dat mensen ervan maken

• Bestaande I(C)T omgevingen zijn gedurende 50 jaar gemaakt door een opeenstapeling van veelsoortige technologieen

• Ze staan op gespannen voet met elkaar en missen beide eenduidige architectuur (= vorm, functie en duurzaamheid)

• Hoe zal dit verder verlopen in dit decennium? En welke nieuwe zienswijzen en hulpmiddelen kunnen daarvoor worden ontwikkeld?

1

Rob Kruijk & Danny GreefhorstConcept V3, 11 januari 2011

Uitgangspunten• De I(C)T-historie (1960-nu) wordt o.a. gekenmerkt door generaties begonnen met een

technologische groei-impuls. De eerste drie (mainframe, mini en PC) zorgden voor infrastructuur en een beginnende business transformatie, dit alles op basis van technologiegedrevenheid. Bij de vierde, desktop-internet ,begon de invloed van ‘de trekkracht van het gebruik’ een rol te spelen. En in de zich nu ontvouwende 5e generatie ICT-gebruik, mobiel internet, pakt die gebruiksgedrevenheid het primaat.

• De business transformatie wordt volwassen en de sociale transformatie creëert een alles-doordringende Digitale Ruimte die ingrijpt in alle aspecten van het menselijk leven, inclusief de werking van bedrijven en organisaties.

• Deze paradigma-verschuiving zet de meeste ICT-omgevingen onder grote druk omdat ze inherent niet ontworpen en gebouwd zijn om zich organisch te laten sturen door gebruiksgedrevenheid Dit knelt en zorgt voor spanningen tussen ‘IT en de business’ op allerlei manieren.

• Wij denken dat, op welke manier dan ook, de meeste ICT-omgevingen in het komende decennium binnenstebuiten gekeerd zullen worden. Dit moet leiden tot een volledige ontkoppeling van data, applicaties en infrastructuur, teneinde optimaal de natuurlijke loop van gebruik en groei van sociale netwerken e.d. te kunnen ondersteunen.

• Vanuit deze gedachte willen wij een poging doen om eenvoudige en flexibele hulpmiddelen te vinden om deze onvermijdelijke ICT transformaties op te sporen, te concipiëren, te ontwerpen en te implementeren – geheel en al gestuurd door een gebruik-gedreven business strategie.

• De volgende slides brengen het hier gestelde schetsmatig in beeld en geven aan langs welke lijnen die hulpmiddelen zouden kunnen worden ontwikkeld.

• Voor die ontwikkeling zoeken wij medestanders die hieraan mee willen werken, tot het nut van alle betrokkenen (zie slide #10)

2

Trend in perspectief

60

70

80

90

00

10

20

Data processing

Mini computingNetwork computing

Personal computingDistributed computing

Client Server computing

Web computing

Services Based & Cloud computing

Pervasive, ‘user-centric’ computing

Dec

ade

IT ARCHITECTUREN/‘COMPUTING STYLES’

Infra structuur

Business Transformatie

Sociale Transformatie

TRANSITIE FASEN

Technologische Impuls

Primaat bij de

technologie

Spanningsveld

Paradigma-verschuiving

Primaat bij de mens

‘Socialiseren’

‘Automatiseren’

3

IT te duur en altijd te laatIT niet flexibelIT begrijpt de business nietDe business begrijpt IT niet

Technologie

4

60

70

80

90

00

10

20

Data processing

Mini computingNetwork computing

Personal computingDistributed computing

Client Server computing

Web computing

Services Based & Cloud computing

Pervasisve, ‘User-centric’ computing

Dec

ade

IT ARCHITECTUREN/‘COMPUTING STYLES’

Infra structuur

Business Transformatie

Sociale Transformatie

2020 VISION ABSORPTIE -FASEN

Technologische Impuls

“As technologies move faster than business’ abilities to absorb them, businesses evolve faster than their managers’ abilities to develop new and more suitable organizational forms. This will take 1 or 2 decades. We can expect capstone managerial models to appear around 2010”

1991Computing styles zijn IT Architecturen die inzicht geven in ‘fit for technology’, maar niet in ‘fit for purpose’

5

Als werker en als consument geeft de mens vorm aan de transformatie van bedrijvigheid

Als sociaal wezen zet de mens de trend als consument en als werker

De mens heeft zich de technologie, die zich steeds meer presenteert als een transparante diensten-infrastructuur, eigen gemaakt

Uitgangspunt is de mens – De Sociale Transformatie is leidend

Mensen zijn gewend aan de mogelijkheden die hun eigen computer heeft

Mensen zijn gewend geraakt aan het Internet en het feit dat ze dat 24 uur per dag kunnen gebruiken

Mensen hebben steeds vaker ook toegang tot Internet vanaf hun mobiele telefoon of tablet

Mensen zijn gewend geraakt aan de gebruiksvriendelijkheid van Windows

Mensen raken meer en meer vertrouwd met sociale media

Mensen werken steeds minder op een vaste plaats en tijdens kantooruren

Mensen kopen steeds vaker on-line

Mensen zijn gewend geraakt aan verregaande digitale informatieverstrekking

Mensen opereren steeds meer in wisselende netwerken die ook ‘bedrijvig’ worden

De immer doorgaande technologie-curve en de volwassen wordende gebruiksgedrevenheid vormen hét stuurwiel voor hoe organisaties met deze transformatie moeten omgaan

6

Organisaties moeten de kracht van sociale media begrijpen voor het verkrijgen van informatie

Organisaties moeten faciliteiten bieden waarmee medewerkers ook op andere lokaties en buiten kantooruren kunnen werken Organisaties moeten hun medewerkers in staat stellen om hun eigen computer te gebruiken voor zakelijke werkzaamheden

Organisaties moeten hun diensten ook via Internet aanbieden, ook buiten kantooruren

Organisaties moeten medewerkers faciliteiten bieden waarmee zij ook via mobiele apparaten hun werk kunnen uitvoeren

Organisaties moeten nadenken of ze hun diensten ook beschikbaar kunnen stellen of kunnen verkopen via mobiele apparaten

Organisaties moeten hun medewerkers in staat stellen om hun mobiele apparaat ook toe te staan op het interne netwerk

Organisaties moeten nadenken of ze via Internet ook direct de “echte” klant kunnen bereiken

Organisaties moeten klanten meer op digitale wijze gaan informeren

Organisaties moeten hun medewerkers gebruikersvriendelijke applicaties bieden

BU

SIN

ES

S T

RA

NS

FO

RM

AT

IE G

ES

TU

UR

D D

OO

R D

E

SO

CIA

LE T

RA

NS

FO

RM

AT

IE De business en sociale transformaties samen zullen in een grote impact hebben op organisaties en op de manier waarop orgnisaties van informatie gebruik maken.

Dientengevolge zullen bestaande ICT-omgevingen onder druk komen te staan om een structurele transformatie te ondergaan die goedschiks danwel kwaadschiks kan plaatsvinden, d.w.z. geleid door pijn of door visie

7

• Bijhouden en analyseren van social media voor het verkrijgen van informatie en snel inspelen op trends

• Proactief zelf social media gebruiken om discussies te sturen en noodzakelijke marktinformatie te verkrijgen

• Web-gebaseerde applicaties die ook vanaf thuis benaderd kunnen worden, inclusief e-mail, agenda en documenten

• Software as a Service, waardoor de IT-organisatie niet zelf beschikbaarheid buiten kantooruren hoeft te garanderen

• Federatieve identity management waarmee gebruikers buiten de organisatie op of andere lokaties kunnen inloggen

• Web single sign on systemen die applicaties op een veilige, uniforme en gebruikersvriendelijk ontsluiten

• Clientvirtualisatie waardoor privécomputers veilig en beheersbaar zowel zakelijk als privé kunnen worden gebruikt

• Bedrijfsgegevens opslaan in de cloud, zodat medewerkers daar ook eenvoudig vanaf een andere lokatie bij kunnen

• Persoonlijke loketten voor afnemers waarin ze hun eigen gegevens en status van hun zaken kunnen zien

• Aansluiten op mijnoverheid.nl zodat burgers centraal inzicht hebben op hun persoonlijke gegevens en lopende

zaken

• Elektronische formulieren die mensen zelf kunnen invullen, en die vooringevuld zijn met reeds bekende gegevens

• Notificeren van afnemers via e-mail, SMS of mijnoverheid.nl van belangrijke gebeurtenissen in aanvraag of dossier

• Operational data stores die gegevens uit applicaties bevatten die niet 7*24 uur beschikbaar zijn

• Ontsluiting van kantoorvoorzieningen zoals e-mail, agenda en documenten naar mobiele apparaten

• Mobiele applicaties die de organisatie en haar producten en diensten onder de aandacht brengt bij potentiële

klanten

• Mobiele applicaties waarmee klanten hun transacties direct via hun mobiele apparaat kunnen uitvoeren

• Draadloos netwerk waardoor medewerkers via mobiele apparaten en laptop toegang krijgen tot het interne netwerk

• Beveiligen van de gegevens zelf in plaats van het netwerk (deperimeterization)

• Webshops van leveranciers, waarbij groothandels en distributiepartijen worden gepasseerd

• Electronisch factureren waarbij klanten facturen alleen nog electronisch ontvangen

• Host transformation, waarbij green screens worden omgevormd tot gebruikersvriendelijke grafische user interfaces

ELE

ME

NT

EN

VA

N I

CT

TR

AN

SF

OR

MA

TIE

De uitdaging

8

Sociale Transformatie

Business Transformatie ICT Transformatie

De ‘capstone’ (lett. ‘deksteen’) modellen, waar het boek 2020 vision over spreekt, zullen deze drie krachtenvelden zodanig op elkaar moeten kunnen afbeelden dat, over de grenzen van business en ICT heen, voortschrijdend en duurzaam inzicht kan worden verworven om een middellang termijn traject uit te zetten met verschillende, doch samenhangende sporen

Mensen zijn gewend geraakt aan het Internet en het feit dat ze dat 24 uur per dag kunnen gebruiken

Organisaties moeten hun diensten ook via Internet aanbieden, ook buiten kantooruren

Persoonlijke loketten voor afnemers waarin ze hun eigen gegevens en status van hun zaken kunnen zien

Elektronische formulieren die mensen zelf kunnen invullen, en die vooringevuld zijn met reeds bekende gegevens

Hier een voorbeeld van zo’n spoor. De kunst is om sporen te vinden die zowel een juiste mate van haalbaarheid hebben als dienstbaar zijn aan de meest gewichtige business prioriteiten in de juiste tijdmaat gezien. Dit is een leerproces van kennisdeling en –verrijking door de beste mensen van business en ICT.

De Menselijke

Maat

9

Besturing

Processen

Projecten

Technologie

Complexiteit

Leiderschap

Samenwerking

Veranderbereidheid

8M Model®

Systeem Maten

Menselijke Maten

Besturing

ProcessenProjecten

Technologie

Com

ple

xite

it

Leid

ersc

hap

Sam

enw

erki

ng

Ver

and

erbe

reid

heid

De genoemde uitdaging kan niet worden aangegaan met alleen de systematieken die uit de techniek zijn opgebouwd en die over de hele linie ‘legacy’ beginnen te worden

In lijn met de groeiende invloed van de gebruiksgedrevenheid zou het gebruik van menselijke maten zoals in dit voorbeeld gelijk op met de systeemmaten heel nuttig kunnen zijn.

Door het kruisen van principes uit de twee soorten van maten kunnen sporen in de zin van de vorige slide worden gevonden met het juiste oog voor vernieuwend mensenwerk dat ervoor nodig is

Elke maat kan in één of enkele hoofdprincipe(s) worden uitgedrukt, met doordachte consequenties, waarmee een werkbaar en rijk inzicht ontstaat over hoe de organisatie met deze zaken omgaat

Lijn van werken – doe je mee?

1. Overeenstemming qua denklijn

2. Uitwerking van waar de mens staat in relatie tot de Digitale Ruimte (gewend geraakt aan, absorptievermogen, innovatie-sturing, etc.)

3. Uitwerking van sporen van businesstransformatie dientengevolge en tengevolge van te verwachten autonome, andere business trends

4. Uitwerking van sporen van ICT transformatie dientengevolge en van autonome, voorwaardenscheppende, ICT trends

5. Uitwerking bestaat uit:1. Principes die zorgen voor traceerbaarheid van aandachtspunten

(traceability of concern) ; notatie nader overeen te komen

2. Modellen die dit ondersteunen

6. Overeenstemming over vorm en inhoud van uitdragen

10

Sociale Transformatie

Business Transformatie ICT Transformatie