AquArAmA 72VAKBLAD VOOR WATERTECHNOLOGIE I APRIL - MEI - JUNI 2016 I JAARGANG 18

Lmet de

medewerking van

DOSSIER MICROBIOLOGIE

Periodiciteit: driemaandelijks i afgiftekantoor: Oostende X

501059 i Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement

Boulevard des Canadiens 118 B-7711 Dottignies

WHAT IS TRUE TODAY WILL BE “YESTERDAY´S NEWS” TOMORROW.Based on our extensive knowledge and experience we direct our attention far into the future and develop solutions for tomorrow. With our latest technologies for water & paper treatment and alumina-based products, we focus on the sustainability, cost-effectiveness and safety of your processes. Our innovations will carry you further along your road to success. As a globally active company we are always close to you with our professional and customised service. Kurita – increased efficiency for industry.

Kurita Europe GmbHGiulinistraße 267065 LudwigshafenGermany

Phone: +49 621 5709 3273 Contact: info@kurita.euVisit us at: www.kurita.eu

Thinking outside the box, we create far-sighted, trusted and customised solutions.

Kurita – innovative for your success.

WATER SOLUTIONSFor water and process treatmentPAPER SOLUTIONSFor the paper and cellulose industryAL COMPOUNDSProducts for waste water treatment and for the manufacturing & construction industries

effi ciency for industry

aquarama #72 I 3

inhoudE72

P5 INSIDE NEWS P11 aquarama traDE faIr

2016 P14 WatEr.War P19 tNaV-NIEuWSBrIEf

#53 P30 DoSSIEr mIcroBIologIE P56 ProjEct

SPx P59 ProjEct PromINENt P63 ProjEct

SmEt grouP P67 ProjEct ENDrESS+hauSEr

P71 ProjEct kurIta P75 ProjEct BrENNtag

P77 ProjEct BINtz tEchNIcS P80 ProjEct

jumo P83 ProjEct NoVochEm P86 rEPor-

tagE cgk P91 rEPortagE hIDroStal P95

rEPortagE VEolIa moBIlE WatEr SErVIcES

P96 tEchNIEk Ecoloro P101 VISIE WatEr-

kWalItEIt VErEISt EEN BrEDE kIjk P106

oNDErzoEk rEStStromEN BrouWErSgISt

EN aarDaPPElEN P109 ProDuctSPot kSB

P111 ProDuctSPot SchNEIDEr ElEctrIc P113

ProDuctNEWS

dossier microbiologie

P30-P54

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

AquArAmA

Vakblad voor watertechnologie.

Gratis verstuurd naar de industrie

(chemie, kunststof, metaal, voeding,

textiel, leder, grafische industrie, foto,

glas, papier en karton), studiebureaus,

watermaatschappijen, slachthuizen,

ziekenhuizen, technische dienst van

steden en gemeenten, wasserijen,

zwembadbouwers, aannemers water-

bouwkundige werken en milieu-

deskundigen.

Periodiciteit

Driemaandelijks

redactiecoördinatie

Nele Boudrez

T 056 94 11 69

e nele.boudrez@fcomedia.be

redactie

Nele Boudrez

Bart Vancauwenberghe

Koen Vandepopuliere

e redactie@aquarama.be

VormgeVing

Koen D’Haene

e koen.dhaene@fcomedia.be

reclame-adVies

Katja Wijffels

t 0473 86 59 70

e katja.wijffels@fcomedia.be

Verantwoordelijke uitgeVer

Filip Cossement

Canadezenlaan 118 - B-7711 Dottenijs

t 056 77 13 10

F 056 77 13 11

e filip.cossement@fcomedia.be

i www.fcomedia.be

Version française:

Sur simple demande

Niets uit deze uitgave mag worden verveel-

voudigd en/of openbaar gemaakt door

middel van druk, fotokopie, microfilm of

op welke wijze ook, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor de inhoud van de advertenties zijn

enkel de adverteerders aansprakelijk

WATERONTHARDERS

BY

ZONDER ELEKTRICITEIT

UITERST COMPACT

LAAG ZOUT- &WATERVERBRUIK

HUISHOUDELIJK INDUSTRIEEL

WWW.DELTAWATERSOFTENERS.BE

Elk zijn specialiteit

Een waterzuiveringsinstallatie optimaallaten werken, vraagt veel kennis en ervaring.

Maar niet voor onze klanten. Bedrijven diehet beheer en het onderhoud toevertrouwen

aan Aquaplus, kunnen zich met een gerust hartconcentreren op hun kernactiviteiten.

www.aquaplus.be l info@aquaplus.be

aquarama #72 I 5

winside news

grontmij belgium wordt sweco belgium Sinds eind februari zijn de activiteiten van Grontmij Bel-gium ondergebracht onder de naam Sweco Belgium. Sweco telt ongeveer 14.500 professionals over heel Europa, waarvan 800 in België. Het bedrijf voert wereldwijd tien-duizenden projecten uit in ongeveer 70 landen om duur-zame gebouwen, effi ciënte infrastructuur en kwaliteitsvolle industrie- en energieprojecten te garanderen. Tegelijkertijd hecht Sweco veel belang aan een sterke lokale aanwezig-heid in België. Met negen regionale kantoren staat Sweco Belgium dicht bij de klanten en behoort het tot de grootste ingenieurs- en adviesbureaus op de Belgische markt. E www.swecobelgium.be

nieuwe website voor suez Water SUEZ Water introduceert een nieuwe website specifi ek voor de Benelux: www.water-benelux.com. Deze nieuwe web-site licht de verschillende services toe voor zowel de indus-triële als de publieke klanten binnen de Benelux. De site bevat verder ook actualiteitsberichten en casestudies. Ten slotte laten de links naar de kanalen van de onderneming op Twitter, LinkedIn, Google+ en YouTube toe op de hoogte te blijven van de recentste activiteiten.

E www.water-benelux.com

slotcongres de blauwe cirkel De Blauwe Cirkel is een Vlaams Innovatie Samenwerkingsver-band met focus op hergebruik van water en zoutstromen in de industrie. Het onderzoek ontstond uit de vaststelling dat er voor anorganische zouten als chloride, nitraat en sulfaat geen duurzame oplos-singen bestonden binnen de industriële waterhuishouding. De Blauwe Cirkel wil hierop een interdisciplinair antwoord bieden, waarbij zowel de water- als de grondstoff en-cycli zo veel mogelijk geslo-ten worden. De focus hierbij ligt op bedrijven uit de che-mie- en textielsector, en bij

bedrijven uit de waterzuive-rings- en tankcleaningsector. Na vier jaar onderzoek en de-monstraties hierrond zullen de fi nale resultaten op 30 juni toegelicht worden tijdens een slotevent bij Fedustria in Sint-Denijs-Westrem. Tijdens het slotevent zullen ook en-kele experten in de circulaire grondstoff eneconomie het woord nemen. E www.blauwecirkel.be

6 I aquarama #72

winside news

Wedstrijd voor betere toiletten in lagere scholen

Kinderen vinden de schooltoiletten meestal vies en onaantrekkelijk. Eén kind op tien gaat zelfs nooit naar het toilet op school. Om die situatie te verbeteren, hebben Aquafi n en MOS samen een wedstrijd georganiseerd, waarmee lagere scholen een make-over van hun sanitair kunnen winnen. Beide organisaties zijn nauw betrokken bij duurzaam watergebruik: Aquafi n beheert de rioolwaterzuiveringsinfrastructuur in Vlaanderen, en MOS is een initiatief van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie om duurzaamheid in scholen te bevorderen. De scholen wordt gevraagd om een ontwerp te maken van hoe hun droomtoilet eruit moet zien. De winnende school krijgt een budget tot 2.500 euro om de toiletten te renoveren. Deel-nemers hebben tot eind oktober om hun ontwerp bij Aquafi n in te dienen. De winnaars wor-den bekendgemaakt op 19 november, wereldtoiletdag.

E www.aquafi n.be

rechtzetting In het artikel ‘Combinatie van mo-biele systemen levert water met laag zuurstofgehalte’ op p. 95 van Aquara-ma 71 werd vermeld dat het project in Rotterdam werd gerealiseerd door het in het Verenigd Koninkrijk geves-tigde Veolia’s Mobile Water Services. Correct is echter dat dit project werd gecoördineerd vanuit de Neder-landse vestiging van de wereldwijd actieve onderneming Veolia’s Mobile Water Services. E www.mobilewaterservices.com

groei vercalo maakt verhuis noodzakelijk

Vercalo is een gespecialiseerde groothandel in waterbehandeling voor semi-industriële en industriële toepassingen. Recent werd een nieuwe vestiging in gebruik genomen, aan de Nijverheidslaan 48 in Deerlijk. Zoals Jelle Lambrechts, salesmanager bij Vercalo uitlegt, was de verhuis noodzakelijk geworden door de groei van de activiteiten van het bedrijf. “Steeds meer installatiefi rma’s kiezen ervoor om met een gespecialiseerde fi rma te werken voor waterbehandeling, in plaats van een klassieke groothandel. Hierdoor is onze fi rma sterk gegroeid en hadden we nood aan een nieuwe vestiging.” Bij de keuze van de plaats had Vercalo twee prioriteiten: een centrale ligging en de mogelijkheid voor een grote opslagplaats. Door het ruime magazijn en de nabijheid van de E17 voldeed de vestiging in Deerlijk aan beide voorwaarden. Tegelijk heeft Vercalo zijn commercieel team versterkt, en is men actief op zoek naar technici voor de dienst-na-verkoop.

E www.vercalo.be

PERFORMANCES3. OPTIMALE REGELING, MINIMALE ENERGIE. NIEUWE EFFICIENCY WATERZUIVERING.

Proces technische en constructieve kenmerken stellen samen met een vaak sterk wisselende luchtvraag hoge eisen aan de beluchtingstechnologie van iedere waterzuiveringsinstallatie. De energiekosten van de blowers of compressoren kunnen 60-80 % van de totale kosten bedragen. Aerzen heeft de knowhow en de machines voor de meest efficiënte oplossing waarmee besparingen van 20 % heel realistisch zijn. Zo kan een combinatie van Delta Blower, Delta Hybrid en Aerzen Turbo ideaal zijn voor de minimale, nominale en piekbelasting van uw proces. Resultaat: een ongekende efficiency over het gehele regelbereik. Een investering die zich al in 2 jaar kan terugverdienen!

www.aerzen.be

Perform-3_195x134-FR-NL.indd 1 03.02.16 14:26

8 I aquarama #72

• Water Innovation Europe Informatieplatform en networkingevent voor de belangrijkste stakeholders in de Europese watersector 21-23 juni 2016 | Brusseluwww.waterinnovationeurope.eu

• World Water Congres & Exhibition 2016 Globaal event voor waterprofessionals 9-14 oktober 2016 | Brisbane (Australië)uwww.iwa-network.org

• Aquarama Trade Fair Vakbeurs voor de Belgische waterbehandelingssector 12 oktober 2016 | Brabanthal Leuvenuwww.aquarama.be

• Pollutec Globaal ecotechnologie-event 29 november-2 december 2016 | Eurexpo Lyon uwww.pollutec.com

• Aqua Nederland Vakbeurs Vakbeurs voor waterbehandeling, watermanagement en watertechnologie 21-23 maart 2017 | Gorinchem (Nederland)uhttp://booking.evenementenhal.nl/ nl/aqua-nederland-vakbeurs/gorinchem

w Beurskalender

HET GAAT HEM OM EFFICIËNTIEDe SE en SL reeksen bieden de hoogste e� ciëntie tot nu toe voor een afvalwaterpomp

• De hoogste e� ciëntie van de stekker tot het water : Het beste rendement, lagere gebruikskosten en gebruiksvriendelijkheid ten top

• De beste hydraulische e� ciëntie: Geen compromis ten nadele

van vrije doorlaat, resulterend in betere verwerking van vaste delen en betere anti-blokkering prestaties

• Continuë werking: Een ongeziene betrouwbaarheid door de hoge motor- en mechanische e� ciëntie waarbij alle aspecten van de pompwerking intelligent worden aangestuurd

Meer info op: www.grundfos.com/no-compromise

SE SL efficiëntie 93x277 NL.indd 1 18/02/2013 10:23:42

World Water Congres & Exhibition 2016 Brisbane, Australië

Meer feiten over WATERFLUX serie: www.krohne.be/waterflux

factBatterij gevoede watermeting van fl ow, druk en temperatuur

WATERFLUX serie – technology driven by KROHNE

• Elektromagnetische watermeters met geïntegreerde druk- en temperatuur- sensor

• Alle meetwaarden en status alarmen direct op uw instrument display of via Modbus RTU in uw controlekamer

• Belangrijk voor: - Druk monitoring - Handhaving van de waterbalans - District metering (DMA) - Lekdetectie in drinkwaternetwerk

• DN50…200, installatie zonder rechte in- en uitloopstukken

• MID MI-001, OIML R-49 en KIWA certificaten

m3/h

bar

°C

mm/s

m3

factCompteur d’eau sur batterie pour la mesure de débit, pression et température

WATERFLUX séries – technology driven by KROHNE

• Compteurs d’eau électromagnétiques avec intégration de capteur de pression et de température

• Toutes les valeurs mesurées et les états d’alarme affichés directement sur votre appareil ou retransmis via Modbus RTU vers votre salle de contrôle

• Important pour: - Monitoring de pression - Maintien de l’équilibre de l’eau - District metering (DMA) - Détection de fuite sur réseau d’eau potable

• DN50 ….200, installation sans longueur droite amont et aval

• Certificats MID MI-001, OIML R-49 et KIWA

Joepie! Of met andere woorden:2,23 m, 25,43 °C en 218 mbarSiemens procesinstrumentatie meet gewoon alles.

Niveau, temperatuur, druk en nog veel meer

Onze procesinstrumenten nemen een diepe duik.

Meet u druk, temperatuur, debiet, gewicht of niveau?

Onze instrumenten geven u altijd de meest nauwkeurige

meting. En omdat we beseffen dat een nauwkeurige meting

essentieel is om het rendement van de installatie te verbeteren

en de product kwaliteit te verhogen, bieden we volautomatische

oplossingen aan voor elke fase van het proces. Dit betekent

dat u kunt vertrouwen op onze passie voor precisie in heel uw

installatie. Want we zijn ervan overtuigd dat het succes van elk

bedrijf begint met een goede meting.

siemens.be/instrumentation

AQUARAMA_ad.indd 1 14/08/15 12:04

www.novochemgroup.com/watertreatment

Duurzame en bewezen waterbehandeling voor:

• Koelwater• Membraansystemen • Pasteurisatie- en

sterilisatiesystemen• Proceswater

Papiermolen 53994 DJ HoutenThe Netherlands+31-(0) 30-6021533info@novochemgroup.com

ment ten volle te benutten vanuit een leergie-rige, positieve attitude.”

Moderne technologieTraditiegetrouw is Aquarama Trade Fair een evenement dat vooral de Vlaamse markt kan bekoren, maar het is de bedoeling het potenti-eel te verbreden richting Zuid-België. “We on-derzoeken volop mogelijkheden om ook Waal-

Met 1.200 aanwezigen was de jubi-leumeditie van vorig jaar meteen ook een recordeditie. De mooie mix

van workshops, studiedagen en de integraal bezette beursvloer zorgden ervoor dat alle deelnemers met een voldaan gevoel huis-waarts keerden. Daar zat niet alleen de kwali-tatieve catering voor iets tussen. “Een beurs-dag moet echt een nuttige dag zijn, waarbij je in een zo kort mogelijk tijdsbestek erin slaagt om een maximaal aantal contacten te zien. Meer dan ooit willen we met ons initi-atief een kruispunt van kennis zijn, waarbij de meest actuele uitdagingen in de water-wereld worden besproken in een informele sfeer”, stipt organisator Filip Cossement aan.Dat de markt hier wel pap van lust, bewijzen de cijfers. Nu al tekenden 102 standhouders opnieuw in. Opvallend daarnaast is de al-maar groeiende interesse vanuit de industrie, een tendens waar de organisator enthousiast over is. “Ook voor hen is het de ideale gele-genheid om zo veel mogelijk spelers te zien: van leveranciers van het kleinste slangetje, over de aanbieders van de grootste pompen,

tot integratoren. Bovendien kan dit worden gelinkt aan een interessant workshoppro-gramma, waarbij onze partners inspelen op actuele thema’s voor hun specifieke publiek.”Een belangrijk gegeven is ook dat zowat ie-dereen elkaar kent. “Uiteraard zijn er heel wat concurrenten aanwezig, maar we zien toch dat heel wat deelnemers en/of exposanten klant en/of leverancier zijn van elkaar. Het is al lang niet meer zo dat een beurs de uitver-koren plek is om contracten af te sluiten. Be-langrijker is het om verkennende gesprekken te voeren, innovaties te bekijken en te bespre-ken, en mogelijke behoeften van de markt te leren kennen. Het komt erop aan zo’n evene-

Dé netwerkdag voor de Belgische watertechnologiewereld: dat predikaat heeft Aquarama Trade Fair de voorbije jaren verdiend. In samenwerking met diverse gereputeerde partners uit de waterindustrie (TNAV, VLARIO, Vlakwa, VMx en AquaFlanders) staat het team van organisator FCO Media opnieuw op de barricaden voor de elfde editie. Die vindt plaats op woensdag 12 oktober, in de inmiddels vertrouwde Brabanthal. Onder het motto ‘never change a winning team’ blijft de succesformule grotendeels dezelfde, al wordt achter de schermen wel duchtig gewerkt aan een grotere interactie met het Waals publiek en de ontwikkeling van een uit de kluiten gewassen digitaal platform. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

AquArAmA TrAde FAir bevesTigT sTerke repuTATie

w beursnieuws

”Met ons initiatief willen we een kruispunt van kennis zijn. Filip Cossement, organisator Aquarama Trade Fair

aquarama #72 I 11

Mobile Water Services

Waterbehandeling oplossing voor nood-, geplande- en meerjarige situaties.

Met een vloot van meer dan 200 installaties om te voldoen aan aan een reeks van proces toepassingen:

> Onderhoudswerkzaamheden in nood- en geplande situaties> Veranderingen in voedingswater toevoer> Lekkages aan boilers en condensors> Chemisch reinigen, spoelen en vullen van boilers, leidingwerk inbedrijfstelling

Marktleiders in mobiele waterbehandeling uitgevoerd met toegewijde monteurs en onderhoudsmanagers, hoge veiligheidsstandaards, ‘zero accidents’ leverancier

Lees meer op: planned.mobilewaterservices.com / NL 0800 27826683 & Belux 00 31 62001048 / mobilewaterservices@veolia.com

WATER TECHNOLOGIES

© V

eolia

Pho

to Li

brar

y

150498_VWT_UK_MWS_2xAd_230x297.indd 2 05/10/2015 17:47:54

aquarama #65 I 13

se partners bij de organisatie te betrekken en op die manier een grotere interesse vanuit het Franstalige landsgedeelte los te weken”, geeft Filip Cossement aan.Bovendien wil het organiserende team de trein van de digitalisering niet missen. “We zijn volop aan het investeren in de uitbouw van een aantrekkelijk digitaal platform, dat vanaf nieuwjaar online zou moeten gaan. Op die manier willen we de beursbeleving een nog modernere omkadering geven.” Verder blijft Aquarama hondstrouw aan de formule met modulaire stands en het concept van een eenvoudige catering die op de stands zelf wordt geleverd.

VLARIODe krijtlijnen van de goede samenwerking tus-sen Aquarama en VLARIO blijven grotendeels dezelfde. Het overlegplatform en kenniscen-trum voor de riolerings- en afvalwaterzuive-ringssector in Vlaanderen engageert zich so-wieso graag voor alle initiatieven die tot doel hebben de werking van VLARIO te ondersteu-nen. Ook dit jaar doet VLARIO dat via een le-zing tijdens de contactdag.

Directeur Wendy Francken neemt graag ook een kijkje op de beursvloer, om de innovaties van de exposanten te ontdekken. “Vernieu-wingen dragen ertoe bij dat we de uitda-gingen die in onze branche latent aanwezig zijn, doeltreffend kunnen aanpakken. Iedere interessante oplossing die het eenvoudiger maakt om die uitdagingen aan te pakken, is meer dan welkom.”

TNAVGeen Aquarama Trade Fair zonder TNAV: het Vlaams Netwerk Watertechnologie or-ganiseert ook dit jaar weer een interessante workshop. Paul Ockier is nu al druk bezig met de precieze invulling van het integrale programma en waakt daarbij over een even-wichtig aanbod: enerzijds specifieke uitleg over bepaalde technologieën, anderzijds de voorstelling van concrete cases. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de presentaties niet commercieel zijn en zich op de praktijk richten.“Net zoals de voorbije jaren al het geval was, streven wij ook nu naar een gezonde mix van informatie over respectievelijk proceswater en afvalwater”, stipt Paul Ockier aan. “Daarbij hechten we onder meer veel aandacht aan de introductie van vernieuwende technologie-en. Een van de aspecten die daarbij centraal staan, is het terugwinnen van grondstoffen.

De watersector heeft op dat vlak de jongste jaren al grote stappen voorwaarts gezet. On-der meer via de workshop kunnen we illus-treren hoe dat in de praktijk gebeurt.”

VMxNet als vorig jaar is ook VMx opnieuw partner van het evenement. VMx vzw is de beroeps-vereniging voor alle milieuprofessionals. Hierbij denken we onder meer aan interne en externe milieucoördinatoren, milieudes-kundigen, MER- en mobiliteitsdeskundigen. Jaarlijks biedt deze organisatie haar leden vijf gratis studiedagen aan in het kader van een permanente vorming. Bovendien staan er ieder jaar ook enkele infosessies op de rol. Tijdens het evenement in de Brabanthal her-haalt VMx de samenwerking van vorig jaar. “Wij zorgen voor sprekers en onderwerpen en maken promotie voor dit evenement via onze communicatiemiddelen. De krijtlijnen van het programma worden eerstdaags uitgetekend”, zegt stafmedewerker Sylvie Baert.

AquaFlandersNadat de koepel van de Vlaamse waterbe-drijven vorig jaar op de beurs een studiedag voor al zijn leden en stakeholders organi-seerde, is het dit jaar de beurt aan de keur-ders: zij kunnen er een infosessie volgen.

w beursnieuws

Praktisch

Aquarama Trade Fair for Water

Technology, zoals de beurs voluit

heet, vindt dit jaar plaats op woens-

dag 12 oktober van 10 tot 18 uur.

Place to be is opnieuw de Brabant-

hal in Leuven. Registreren voor het

evenement kan binnenkort op de

website www.aquarama.be.

”We streven naar een gezonde mix van informatieover respectievelijk proces-water en afvalwater. Paul Ockier, general manager TNAV

”Vernieuwingen dragen ertoe bij dat we de uitdagingen die in onze branche latent aanwezig zijn, doeltreffend kunnen aanpakken. Wendy Francken, directeur VlAriO

aquarama #72 I 13

soup in dat deel van de oceaan opruimen.Ook wat de zuivering van afvalwater betreft, presenteert Water.War oplossingen. Het Wa-regemse bedrijf NuReSys (Nutrient Recovery Systems) ontwikkelde een techniek om fosfaat terug te winnen uit afvalwater. De huidige me-thode die wordt toegepast in waterzuiverings-installaties om te voldoen aan de lozingsnor-men, bestaat in de toevoeging van FeCl3. Het fosfaat bindt zich op het ijzer en bezinkt in het slib. Resultaat: zuiver water, maar ook fosfaat

“Met de tentoonstelling Water.War willen we de link leggen tussen kunstenaars, weten-schappers, ondernemers en actieve burgers, gebald rond het thema water”, aldus Franky Devos, directeur kunstencentrum BUDA en opdrachthouder Budafabriek. Het presen-teren van onderzoek en industriële toepas-singen is niet courant in de kunstwereld. Bij Budafabriek vormt dit echter het uitgangs-punt: “De kunstenaar hoort thuis in het hart van het maatschappelijke debat, waar hij zijn kritische rol voluit kan opnemen door zijn werk te linken aan maatschappelijke proble-men en uitdagingen. Daarnaast is er ook een rol weggelegd voor geëngageerde weten-schappers en ondernemers. Hun werk heeft immers een sterke impact op de wereld van morgen.”De tentoonstelling Water.War is georgani-seerd in zeven hoofdstukken of battles rond de relatie tussen de mens en water, zijn meest noodzakelijke bron van leven: vervui-ling, commercialisering, water in de wereld, transport, landschappen en infrastructuur, voedsel en energie, en klimaatverandering.

Zeewater, afvalwater, regenwater en drinkwaterOp het vlak van de strijd tegen watervervuiling is er de afgelopen jaren sterke vooruitgang geboekt in Vlaanderen. Toch blijft er nog veel werk aan de winkel. Wereldwijd is de uitdaging rond de vervuiling van zeeën en oceanen, on-der andere door de zogenoemde ‘plastic soup’, nog veel groter. De Nederlandse uitvinder en ondernemer Boyan Slat ontwierp vanuit deze problematiek een drijvende installatie die in de vorm van een V in zee wordt geplaatst. Door de stroming concentreert het afval zich, waardoor het uit zee kan worden gehaald. Nog dit jaar komt er een proefopstelling voor de kust van Scheveningen en voor het Japanse Tsushima. In 2020 zal in de Grote Oceaan tus-sen Californië en Hawaï een plasticvanger van 100 kilometer lang worden geplaatst. Op die manier wil Boyan Slat de helft van de plastic

Watertechnologie en kunst, het lijken op het eerste gezicht twee compleet aparte werelden. Dat dit niet het geval hoeft te zijn, bewijst de tentoonstelling Water.War in de Kortrijkse Budafabriek. Nog tot 26 juni stellen kunstenaars, wetenschappers, ondernemers en actieve burgers er hun oplossingen rond de water-problematiek tentoon. D o o r n e l e B o u D r e z

TenToonsTelling WATer.WAr legT link Tussen kunsTenAArs, WeTenschAppers, ondernemers en AcTieve burgers

w exPo

Het Waregemse bedrijf NuReSys ontwikkelde een technologie die met behulp van een kristal-

lisatieproces fosfor in een zuivere vorm uit afvalwater recupereert.

Boyan Slat, The Ocean Cleanup: Een drijvende installatie wordt in

de vorm van een V in zee geplaatst. Door de stroming concentreert het afval zich, waarna het verwijderd

kan worden.

aquarama #72 I 15

van drinkwater. Met één pagina kan 100 liter water gefi lterd worden, terwijl de kostprijs minder dan 0,01 euro per blad bedraagt.

Water, voedsel en energie“Voedselproductie is veruit de grootste con-sument van de wereldwijde zoetwatervoor-raad. Ook water en energie zijn onlosmakelijk verbonden. Enerzijds is water nodig voor de productie van brandstoff en en het opwek-ken van elektriciteit. Anderzijds is energie nodig voor het oppompen, de distributie en de zuivering van water. De energie-intensi-teit van de verschillende bronnen van water verschilt hierbij sterk. Het vergt veel minder energie om grondwater of oppervlaktewater op te pompen dan om afvalwater te herge-bruiken of zeewater te ontzilten”, geeft Dirk Halet aan. In Water.War zijn dan ook enkele werken rond water, voedsel en energie ten-toongesteld. Belangrijke invalshoek hierbij zijn de micro-organismen (bacteriën en al-gen) die het afvalwater zuiveren en tegelijk een waardevolle bron van eiwitten vormen. Algen vormden voor de Hongaarse indus-trieel productdesigner Gyula Bodonyi het

dat zeer sterk op ijzer gebonden is en nog moeilijk teruggewonnen kan worden. Fos-faat, een onmisbaar element in de productie van meststoff en, is echter een delfstof met beperkte wereldwijde reserves. Europa is voor 95% afhankelijk van import. De techniek van NuReSys bestaat erin om het fosfaat te bin-den op magnesium en laat zo toe om korrels te maken die van het afvalwater afgescheiden kunnen worden. Zonder enige nabewerking kunnen de korrels als meststof gebruikt wor-den in de land- en tuinbouw.Dat zeewater en drinkwater geen twee com-pleet verschillende werelden zijn, wordt dan weer aangetoond door het Waregemse Pollet Water Group. Dit bedrijf presenteert in Water.War namelijk zijn technologieën om zeewater om te zetten in drinkwater.Het gebruik van regenwater om het drink-waterverbruik terug te dringen, vormt een bekendere oplossing. Van Marcke stelt een oplossing tentoon die het toelaat om een douche of bad te nemen met gefi lterd regen-water. Hiervoor wordt een uv-fi lter geïnstal-leerd na de regenwaterpomp om bescher-ming te bieden tegen micro-organismen.

Drone op het waterOok VITO kon niet ontbreken in de tentoon-stelling. Voor onderzoek van kust- en binnen-wateren ontwikkelde de onderzoeksinstelling de Aqua Drone, een onbemand sensorplat-form. Het laat toe om metingen uit te voeren op ondiepe en moeilijk bereikbare plaatsen en kan ingezet worden door waterzuiverings-

maatschappijen, de chemische industrie, baggerbedrijven… De Aqua Drone vaart au-tonoom dankzij de gps-functie en ontvangt zijn opdrachten via een draadloze verbinding.

Goedkope, alternatieve waterzuiveringToegang tot zuiver drinkwater is in verschil-lende ontwikkelingslanden nog altijd proble-matisch. “Klimaatwijziging maar ook vervui-ling door menselijke activiteiten bedreigen de waterbevoorrading. De algemene vraag naar water neemt tegen 2050 met 55% toe. Zonder ingrijpen zullen 1,4 miljard mensen geen toegang hebben tot basissanitair en vei-lig drinkwater”, onderstreept Dirk Halet, stra-tegisch coördinator Vlakwa. Daarom wordt volop gezocht naar goedkope, alternatieve waterzuiveringsmethodes. Zo is er de low cost en low tech keramische waterfi lter van de Belgische ontwerpstudio Unfold. Een an-dere ontwikkeling is The Drinkable Book van de Amerikaanse Theresa Dankovich. Voor haar phD in scheikunde ontwikkelde ze een fi lterboek. Elke pagina is geïmpregneerd met onder meer nanodeeltjes zilvernitraat, waar-door het fi lterboek een adequate bescher-ming biedt tegen biologische verontreiniging

w exPo

Na succesvolle tests in Ghana, Haïti en

Kenia wordt het fi lterboek van

Theresa Dankovich technisch verder op

punt gezet.

De technologieën van Pollet Water Group maken het mogelijk om zeewater om te zetten in drinkwater.

De Aqua Drone van Vito laat toe om meetgegevens te verkrijgen uit ondiepe en moeilijk bereikbare plaatsen.

16 I aquarama #72

GF Piping Systems

GFD

O_2

432_

7 (0

2.16

)

Compact & Licht²Elektrische Aandrijvingen Type EA25-250

Georg Fischer NV

Vaartdijk 109-111

1070 Brussel

be.ps@georgfischer.com

www.gfps.com/be

Intelligente functies voor optimaal gebruiksgemakDuidelijke display – Standaardindicator met LED-verlichting in kleur

Eenvoudige installatie – Aanpassingen mogelijk via 4 teach-buttons

Intelligente troubleshooting – 7-segmentindicatie voor een veilige werking

De nieuwe serie van elektrische aandrijvingen van GF Piping Systems is uitermate betrouwbaar en eenvoudig in gebruik. Door de unieke bijgevoegde functies zijn deze aandrijvingen ver vooruit op hun tijd.

YOUR WATER. OUR CONCERN.Part of Pollet Water Group - www.hydrispwg.com

HYDRIS • Textielstraat 13 • 8790 WAREGEM • T: +32 56 43 29 54 • W: www.hydrispwg.com • E: info@hydrispwg.com

HYDRIS is een waterbehandelingsspecialist en leverancier van chemische producten actief in industrie, gebouwen en landbouw.

Met ontwerp op maat, gericht projectadvies én ingebruikstelling gaat HYDRIS verder dan om het even welke andere speler. Your water is our concern.

INDUSTRIAL SOLUTIONS BUILDING SOLUTIONS

w exPo

”Een duurzaam waterbeleid vereist het rond

de tafel brengen van alle spelers en perspectieven.

Christophe De Jaeger, curator Water.War

De UV 2000 verdeeld door Van Marcke laat toe een douche of bad te nemen met gefilterd regenwater.

Water.War praktisch

Open: Nog t.e.m. 26 juni.

Woensdag t.e.m. zaterdag: 14 tot 18 uur.

Zondag: 10 tot 18 uur.

Tickets: Standaardtarief: 6 euro.

-26, +65 en groepen: 5 euro.

-12 en scholen: 4 euro.

Locatie: Budafabriek, Dam 2, 8500 Kortrijk.

E www.waterwar.be

De low tech en low cost keramische waterfilters van de Belgische ontwerp-studio Unfold kunnen een oplossing bieden voor sterfte door watergebonden ziektes als diarree.

De AlgaeBulb is nog niet klaar voor commerciële doeleinden, maar draagt bij aan ge-avanceerd onder-zoek naar nieuwe toepassingen voor het gebruik van algen.

geen expo vol doemscenario’s. “Budafabriek zet geëngageerde start-ups en ondernemin-gen, kristische kunstenaars, hands-on ngo’s, politieke activisten, actieve burgers en on-derzoekers bij, naast en tegenover elkaar. Elk voert zijn strijd voor een andere wereld. Nu eens vullen ze elkaar aan, dan weer spreken ze elkaar tegen. Een duurzaam waterbeleid vereist het rond de tafel brengen van al deze spelers en perspectieven”, verduidelijkt curator Christophe De Jaeger.

E www.waterwar.be

vertrekpunt voor de ontwikkeling van de AlgaeBulb. Het is een levend ecosysteem dat de luchtkwaliteit in gesloten ruimtes verbetert, net als kamerplanten dat doen. Het onderste deel is een kleine luchtdoorlatende tank ge-vuld met algen. Het bovenste deel bevat een ledlamp en een pomp die lucht door de algen-kolonie stuwt en zo zuurstof produceert.Algen staan ook centraal in het door Sioen Industries voorgestelde AT~SEA-project. Dit door de Europese Unie meegefinancierde project onderzoekt de ontwikkeling van ge-avanceerd technisch textiel om in open water zeewier te kweken.Drie kennisinstellingen (PTI Kortrijk, Howest en Ugent) en vier bedrijven (Aqua4C, Urban-crops, Vink en Aquatic Nature) voeren dan weer onderzoek naar een duurzame aquacul-tuur. Zowel de meest optimale kweekritmes als het hergebruik van het kweekwater wor-den onder de loep genomen. Red Claw-rivier-kreeften kunnen op een volledig vegetarisch

dieet gekweekt worden. Hun groei wordt sterk beïnvloed door de dag- en maanlicht-cyclus, aangezien ze enkel groeien wanneer ze vervellen en dit vervellen in de natuur gebeurt bij nieuwe maan. Een speciaal ge-stuurde ledverlichting kan dit proces versnel-len. Het kweekwater kan dan weer ingezet worden om met een periodiek eb- en vloed-systeem sla te kweken, opnieuw onder een geoptimaliseerde ledverlichting. Een rietveld verwijdert het overschot aan nutriënten.

Water.War is ondanks de vaak negatief ge-tinte berichtgeving rond waterproblematiek

aquarama #72 I 19

The Nalco 3D TRASARTM Technology has made that a reality

What does 1.4 billion tons of water mean?

It can supply 2.5 billion people for one year drinking!

Nalco 3D TRASAR Technology can save such amount of water for us without having to melt icebergs or desalinate sea water.

Want to make your water use sustainable? Let 3D TRASAR Technology help!

3D TRASAR, Nalco 360, Nalco and the logo are trademarks of Nalco Company. Ecolab is a trademark of Ecolab USA Inc.

Nalco Netherlands BVIr.G.Tjalmaweg | 2342 BV Oegstgeest | The Netherlands | Tel: +31-71-524-1100

Nalco 3D TRASAR™ Technology makes large water savings a reality

What does saving 14 billion tons of water mean?

It can supply drinking water to 2.5 billion people for one year.

Nalco 3D TRASAR Technology can save such large amounts of water without having to melt icebergs or desalinate sea water.

Want to make your water use sustainable? Let 3D TRASAR Technology lead the way.

Nalco Belgium BVBAUitbreidingstraat 84 2600 Antwerp Belgium tel: +32.3.450.69.31

3D TRASAR, Nalco and the logo are trademarks of Ecolab USA Inc.

NIEUWSBRIEF van het Vlaams Netwerk Watertechnologie

Woord vooraf

“Water niet los zien van economie, sociologie en psychologie”(*)

Peter Goethals, professor waterecologie aan de Universi-teit Gent, over de waterkwaliteit in Vlaanderen en op de vraag of er ook minder voor de hand liggende oplossingen voor de verbetering daarvan zijn: “We mogen water niet los zien van economie, sociologie en psychologie. Ik neem een voorbeeld: een aantal jaar terug was recyclage van afvalwater in bedrijven door lokale zuiveringsinstallaties een hype. Daarna steeg de energieprijs en werden deze energievretende technologieën plots minder interessant. Kant-en-klare technologische formules volstaan dus niet en we mogen economische principes niet uit het oog verlie-zen. Ook psychologie is van groot belang: we moeten een breed draagvlak creëren om het waterbeleid te doen sla-gen. De hoogtechnologische zuiveringsprocessen voor de verwijdering van micropolluenten bijvoorbeeld zijn heel duur, dus we zouden het probleem beter gelijktijdig aan de bron aanpakken door overmatig gebruik van medicijnen en pesticiden te ontmoedigen.”Dat heet: af en toe eens out of the box denken, ook op de drempel van de alweer opdoemende zomervakantie!

Uw TNAV-team

(*) Uit het artikel ‘Waterbeleid vereist een brede kijk’, op p. 101-105 in dit magazine.

#53

TNAV lééft!

Nieuwe leden Bosaq, een wateradviesbureau dat instaat in voor het volledige watermanagement van kmo’s. Het bouwt aan een eigen mem-braanbioreactor geschikt voor extreme en afgelegen plekken, zoals het Belgische zuidpoolsta-tion. www.bosaq.be

aquarama #72 I 21

Netzsch Pumps Bellux: deze pompenfabrikant uit Affl igem is dochter van een Beiers familie-bedrijf met ruim 60 jaar erva-ring. Advies, verkoop, onder-houd, originele onderdelen. www.netzsch.com

inOpSys: ontwikkelt modu-leerbare, mobiele units voor de behandeling van afvalwater

on-site. Het is een spin-off van AvoRe, in samenwerking met KU Leuven. www.inopsys.eu

Op zoek naar meer nieuws, vooral: meer recent nieuws? Surf dan naar www.tnav.be.

Zelf hadden we het nieuwe hoofdkantoor van Waterleau, dat anderhalf jaar geleden ver-huisde naar een groot en gron-dig gerenoveerd industrie-gebouw in Wespelaar (Haacht) nog niet gezien, maar toen we er arriveerden zagen we gelijk dat de woorden van lof welver-diend waren. Het gebouw doet de oprichters van het onder-tussen 17 jaar jonge Water-leau alle eer aan. Functioneel, zeer ruim, licht en luchtig, klaar voor verdere groei, uit-gerust met de nieuwste snuf-jes, zoals dat eigen oplaad-punt voor elektrische auto’s.

Onze gastheren (Willy Gils, mede-oprichter en directeur, en Alain Buyle, marketingmanager en chef commu-

nicatie) brengen ons naar de hoogste ver-dieping. Het dakterras met heuse James Bond-allures biedt een weids uitzicht over Vlaams-Brabant. Een verademing wellicht na de uit haar voegen barstende behuizing aan de Radioweg in Herent. De betreurde founding father Luc Vriens heeft de voor-bereidingen van de verhuizing nog wél, maar de nieuwe start in Wespelaar niet meer mogen meemaken, maar het nieuwe Water-leau draagt onmiskenbaar zijn stempel.

VisieDe sterkte van Waterleau zit uiteraard niet in een gebouw. Van meet af aan was er visie en een klare kijk op wat de onderne-ming moest worden en hoe ze zich diende te ontwikkelen. Die visie was er al toen Luc Vriens en zijn spitsbroeder Willy Gils met

een bestelwagen de boer opgingen en nog moesten beginnen aan een succesverhaal dat van dit bedrijf een echte wereldspeler zou maken. “Een wereldspeler? Tja, welis-waar in een niche”, relativeert Gils. Maar toch: wie zoals Waterleau zijn sporen heeft verdiend in de zuivering en het hergebruik van water, in luchtzuivering, in afvalver-werking en nieuwe energie, meer bepaald biogas (de fameuze vier elementen) is toch veel meer dan een randfenomeen. Die acti-viteiten hebben de groep, want zo mogen we Waterleau stilaan wel noemen, al een schat aan ervaring opgeleverd en meer nog: ruim 1.500 referenties in verschillende landen. Klaar voor verdere groei? Zo vanzelfspre-kend is dat nu ook weer niet, luidt het, want Waterleau is de afgelopen jaren al behoorlijk groot geworden. Het telt nu 400 personeels-leden, waarvan zeker de helft hoger opge-leid. Samen zorgen ze voor een omzet die, op een uitzondering na, duidelijk in stij-gende lijn gaat en de 85 miljoen euro bena-dert. Een troef, maar ook een zware verant-woordelijkheid. Naar Belgische of Vlaamse normen hoe dan ook een succesverhaal.

Belangrijke troeven Geen wonder dus dat Waterleau zich afvraagt hoe het dat succes kan bestendigen en dat het zorgvuldig nadenkt over elke volgende stap in zijn ontwikkeling. Een eerste vaststel-

ling is dat de groep al heel wat ervaring in China had toen de meeste Belgische bedrij-ven dat land nog moesten ontdekken, maar dat China nu geen prioriteit meer is. “Ze hebben ons daar nauwelijks nog nodig”, zegt Gils. “Veel van wat we daar gepresteerd heb-ben, kunnen ze onderhand zelf even goed. Het land levert jaarlijks ettelijke honderd-duizenden ingenieurs af. We blijven wel nog in Macau actief (de voormalige Portu-gese enclave niet ver van Hongkong). Daar zorgt Waterleau met 16 mensen nog enkele jaren voor de drie waterzuiveringsinstal-laties die het er gebouwd heeft. Maar mee-dingen naar nieuwe contracten in China doen we niet meer, de concurrentie is er moordend en Waterleau is net niet groot genoeg om daarin volop mee te spelen”, zo vernemen we. Overigens: er zijn nog andere beloftevolle markten in Azië… De groep beseft ook dat zijn sterkste troef zijn techno-logische expertise is. “Installaties bouwen, kunnen die opkomende landen al vrij snel zelf wel. Daarvoor zijn we te duur. Geluk-kig bieden we een belangrijke meerwaarde: meer efficiëntie, energiezuinigheid, maxi-male recuperatie van slib, energiewinning uit biomassa, en we doen dat goed. Daarin willen wij het verschil blijven maken.”Alain Buyle: “Waterleau is niet beursgeno-teerd, het beoogt geen maximale winsten, het wil wél de tot op heden gevolgde koers

aquarama #72 I 22

Op de koffie bij…

Waterleau

sterk door ervaring, klaar voor de toekomst

u De installatie voor groene stroom Waterleau NewEnergy in Ieper haalt energie uit organisch afval.

De juiste oplossingen op de juiste plaats

U krijgt van onze specialisten onafhankelijk advies en studies. Steeds op maat van uw bedrijf. Altijd met zin voor realiteit: u blijft binnen uw budget en de terugverdientijd is optimaal. We garanderen u de juiste oplossingen op de juiste plaats.

• Waterbalans

• Waterbesparingsplan

• Haalbaarheidsstudie hergebruik

• Optimalisatie waterzuivering

• Beperking heffingskosten

• Opleiding duurzaam watergebruik

• Hemelwaterstudie

• Nullozerstatuut

• Impactstudie afvalwaterlozing

• Erkend deskundige Water

• Warmterecuperatie uit afvalwater

Nele Philips - Senior Projectleider Water

016 35 28 29

nele.philips@tauw.com

Sustainable solutions for a better environment

Water

www.tauw.be/water

Milieu en techniek in harmonie

Eco-Vision biedt u een complete milieu- totaalservice. Van milieuadviesdiensten, engineering tot de bouw van de installaties. Milieuwinst hand in hand met uw bedrijfswinst is onze business.

Contacteer ons snel ... voor een zuivere kijk op het milieu!Ambachtslaan 14 • 3665 As • T. +32 (0)89 79 81 30

www.eco-vision.be

MAXIMAAL

HERGEBRUIK

WATER

2002

3

Welkom bij JUMO.

Vloeiend voelendmeerkanaals meetomvormer, regelaar, aanduider en datalogger in één toestel

groot meetbereik, met een enkele sensor te meten

hoge zekerheid voor een goede meting door vaststelling van de vervuilingsgraad

hygienisch design en EHEDG gekeurde procesaansluitingen

CIP/SIP resistent

inclusief kwaliteitscertifikaat

Meetomvormer/regelaar JUMO dTRANS CR02 en conductieve 4-pool geleidbaarheidssensor JUMO tecLINE Lf-4P

www.jumo.be

Besuchen Sie uns vom xx-xx.2012 in Halle x, Stand xx

Bezoek ons - stand nr. H6-A07

WATER • HERGEBRUIK • LUCHTZUIVERING • AFVAL • BIOMASSA • HERNIEUWBARE ENERGIE10 kantoren en meer dan 1.000 referenties wereldwijd

Duurzame en sleutel-op-de-deur oplossingen voor overheid en industrie.

WATERLEAU • Radioweg 18 • B-3020 Herent (LEUVEN) • +32 16 650 657 • info@waterleau.com

RioolwateRzuiveRing, MaRokko eneRgie uit afvalveRbRanding, China MeMbRaan bio ReaCtoR, MaCau

anaeRobe afvalwateRzuiveRing, Spanje dRinkwateR, Congo luChtzuiveRing, Saoudi-aRabië

water-matching by Induss

tailored and to the point

Induss nvMechelsesteenweg 66B-2018 Antwerp

T +32 3 609 01 60F +32 3 609 01 69

challenge@induss.eu www.induss.eu

aquarama #72 I 25

voortzetten: die is gericht op organische groei en de verovering van nieuwe markten. De hefboom hiertoe is een reeks verstan-dige overnames. Als het kan, wil onze groep die evolutie nog een extra duwtje geven.”Precies om die reden heeft de groep in 2014 een meerderheidsaandeel verwor-ven in het Bremense Kary-Planaqua. Dit bedrijf lijkt een kleinere broer van Water-leau; er is tegenwoordig trouwens steeds vaker sprake van ‘Waterleau Deutschland’.

Nieuwe markten Willy Gils: “Voor de technologie moesten we het niet doen. Op dat punt was en is Kary-Planaqua een uitstekend bedrijf, alleen: we hadden die kennis zelf óók in huis. Maar via dit Bremense zusje hebben we toegang tot de belangrijke Duitse markt, die - alle mooie Europese verklaringen ten spijt - voor een Belgische bemoeial niet zonder meer toegankelijk was. Bovendien komen nu ook de markten binnen bereik waar Kary-Planaqua al een voet aan de grond had en referenties had opgebouwd: Oost-Europa, Rusland, Turkije, het Midden-Oosten…Alain Buyle: “Ook de Amerikaanse markt was tot voor kort voor ons vrijwel ontoegan-kelijk. In dat licht is dan ook de overname te zien in juli vorig jaar van Krofta Techno-logies in Massachusetts. Krofta, dat tot dan deel uitmaakte van Ecolab, is genoemd naar een Sloveens ingenieur en uitvinder, Milos Krofta, ontdekker van de dissolved air flo-tation (DAF)1. Dit is een milieuvriendelijke technologie die nu volop ingeburgerd is.

Krofta is zo’n beetje wereldleider in DAF’s, waarvan het er al zo’n 3.500 heeft geïnstal-leerd. Een win-winsituatie: Krofta krijgt toegang tot het aanzienlijke Waterleau- netwerk met zijn specifieke technologieën, terwijl Waterleau zelf nu ook een vaste voet aan de grond heeft gekregen op de Ame-rikaanse markt. Dat het daarbovenop ook nog Ecovation overnam, een specialist in de staat New York in ontwerp en bouw van anaerobe biologische waterzuiverin-gen, bewijst dat het Waterleau menens is met zijn geografische uitbreiding.”Toch is de geografische diversificatie geen reden om nu nog meer mensen lang-durig naar verre oorden te sturen.Willy Gils: “We streven er niet echt naar onze ingenieurs enkele jaren lang in bij-voorbeeld Bagdad of Chennai te parkeren. Veel pas afgestudeerden willen graag de wereld zien, maar dat zijn ze al snel beu als ze een gezin stichten. Dus hier wordt nog veel gereisd wanneer nodig, maar een project van a tot z realiseren doen we niet. Voor toezicht op rendement en efficiëntie van een installatie volstaan relatief korte bezoeken. Ook de mensen die we heb-ben in de nieuwe vestigingen in de USA en Duitsland nemen een deel van de nood-zakelijke reizen voor hun rekening. Maar Wespelaar blijft het centrum.” Willy Gils kijkt naar zijn collega Buyle: “Hoeveel talen worden er hier wel niet gesproken? Twin-tig? Ja, onze werktaal is uiteraard Engels.”

internationaal én BelgischOok de Belgische markt is belangrijk voor Waterleau. De groep pakt graag uit met zijn productie-installatie voor groene stroom, Waterleau NewEnergy in Ieper, die energie haalt uit organisch afval en tot 120.000 ton biomassa omzet in groene stroom. Een mooi voorbeeld van een installatie die Waterleau niet alleen heeft ontworpen en gebouwd, maar nu ook zelf uitbaat, en in dat opzicht nieuw voor de groep. Een beetje een show-case waar het bedrijf graag zijn technisch kunnen toont aan potentiële klanten. Een groep van 30 TNAV-leden heeft de instal-latie dit voorjaar overigens bezocht.“Onze sterkte is onze wil om technolo-gisch voorop te lopen, zolang we daarin slagen is het goed. Wij hechten dan ook veel belang aan oplossingsgericht onder-zoek dat we metterdaad ondersteunen.”Waterleau houdt goed in de gaten welk talent zoal afstudeert aan onze universiteiten en hogescholen. Menig personeelslid daar in Wespelaar zal dat kunnen bevestigen.

n www.waterleau.com

1Dissolved Air Flotation is een proces dat bijvoor-beeld afvalwater zuivert door verwijdering van zwevende stoffen, bijvoorbeeld olie of vaste stof-fen, door het oplossen van lucht in het afval-water en het daarna vrijgeven van de lucht bij atmosferische druk in een flotatietank. Kleine luchtbelletjes hechten zich aan de gesuspendeerde materie, waardoor die gaat drijven op het water-oppervlak en zich gemakkelijk laat verwijderen.

”Onze sterkte is onze wil om technologisch voorop

te lopen, zolang we daarin slagen is het goed. Wij hechten

dan ook veel belang aan oplossingsgericht onderzoek dat

we metterdaad ondersteunen. Alain Buyle, marketingmanager en chef communicatie,

en Willy Gils, medeoprichter en directeur Waterleau

u Anaerobe waterzuivering van Waterleau voor een brouwerij in Togo (West-Afrika).

Newtec Water Systems (NWS) is een klein, maar groeiend bedrijf gevestigd in de industriezone Mechelen Noord. Dat het er is en bovendien goed boert, heeft het te danken aan één man die ervoor zorgde dat Newtec in zijn niche een stevige reputatie kon opbouwen.

Maar welke is dan die niche? General manager Dirk Esselens legt uit: “We zijn gespecialiseerd in de bestrijding

van infecties in drinkwaterleidingen door middel van elektrolyse, dat wil dus zeggen: zonder gebruik te maken van chemicaliën. Op die manier bieden we ook een alternatief aan voor thermische desinfectie via verho-ging van de watertemperatuur in de strijd die vooral tegen biofilm en legionella gericht is.”Een jong bedrijf opstarten en bovendien doen groeien, het gaat niet vanzelf. Maar het helpt natuurlijk als je leiding geeft aan een dochteronderneming van New-tec Umwelttechnik Berlin, een bedrijf met een reputatie van Duitse degelijkheid.Maar de hoofdtroef van Newtec Water Systems is de persoon van Dirk Esse-lens, al blijft die er bescheiden onder. Hij is een vriendelijk ogend man, maar

tegelijk een noeste, gedreven werker. Voor een ondernemer is alle begin moeilijk: hij moet zich hard inspannen, tegenslagen overwinnen, kansen te baat nemen. Maar hij doet dat met overgave omdat hij weet dat hij zijn klanten een goed product te bieden heeft. Dat is in een notendop ook het verhaal van Dirk Esselens. Hij voelt zich gesterkt nu zijn inspanningen, ook op het gebied van marketing, vruchten beginnen af te werpen. In zijn huidige vorm pas opgericht in 2014, telt zijn bedrijf nu toch al 8 werknemers, …” die ik allemaal even hard nodig heb”, zegt hij. “Vorig jaar hebben wij drie men-sen in dienst kunnen nemen, het gaat goed, we geraken stilaan beter bekend.”Esselens komt nochtans van ver. U herinnert zich mogelijk nog Ecodis, de Vlaamse firma gevestigd in Schoten, eveneens gespeciali-seerd in elektrolytische desinfectie en kampi-oen in de legionellabestrijding. Ecodis zag de dingen groot, ging zelfs naar de beurs; maar besliste om er toch niet mee verder te gaan. Dat was slecht nieuws voor de 30 à 40 Ecodis-werknemers, maar ook voor een minderheidsaandeelhouder als Dirk Esse-lens. “Mijn aandelen waren van de ene dag op de andere niets meer waard”, zegt hij. Maar onze gastheer was er de man niet naar om zich te laten ontmoedigen. Hij wist zijn bedrijf, Smartflow bvba, dat was onderge-bracht bij Ecodis, uit de ontbinding te halen. Tegenwoordig is Smartflow met zijn anti-kalktechnologie een vitaal onderdeel van Newtec Water Systems. “Door de ontbin-ding van Ecodis hebben we 4 à 5 jaar ver-loren”, zucht Esselens, “maar nu staan we er”, en hoe! Er lijkt een periode van groei aangebroken. Het bedrijf is onderhand

wel bekend bij de potentiële klanten in eigen land, maar de zaakvoerder kijkt ver-der, naar de Franse en de Britse markt bij-voorbeeld, waar hij via plaatselijke dealers zijn producten aan de man zoekt te bren-gen en de eerste orders binnenhaalde.

Anodische oxidatie We lieten hier al een paar keer het woord elektrolyse vallen, maar preciezer is te stel-len dat Newtec Water Systems pioniert in de desinfectie van water door middel van anodische oxidatie. Dat is een vrij unieke technologie, een speciale vorm van elek-trolyse, voor alle soorten water (stads-, put- of regenwater), en zonder toevoeging van chemische middelen of (zware) metalen. In de ontsmettingscel bevinden zich speci-aal beklede, permanente elektroden. Door middel van een gelijkstroom op laagspan-ningsniveau worden vanuit het water zelf zuurstof- en chloorgebaseerde producten gevormd, die een onmiddellijke desinfec-tie garanderen, mét vernietiging van bacte-riën, virussen en andere micro-organismen. “Beide types versterken elkaar krachtig en activeren op hun beurt reactieve desinfec-tantia (vrij chloor), die voor een restdes-infectie en nawerking zorgen”, zo luidt het op de bedrijfswebsite. Met behulp van een doseerpomp wordt het desinfec-tiemiddel dan zorgvuldig aan het drink-water toegevoegd. Verder in de waterlei-ding dient men er goed op toe te zien dat men de toegelaten drinkwaternorm van 0,25 mg/l (0,25ppm) niet overschrijdt.De technologie is een voltreffer. Niet alleen uit experimenten, maar ook uit voor-beelden in de praktijk, blijkt in elk geval

aquarama #72 I 26

Op de koffie bij…

newtec Water systems nv: de aanhouder wint!

u Aquality-Box voor de desinfectie van sanitair water.

NETZSCH TORNADO® T2 Rotary Lobe Pumps

NETZSCH Pumps Bellux BVBABrusselbaan 2091790 Affl igemBelgiumTel.: +32 53 663301info.npb@netzsch.com www.netzsch.com

Full Service in Place (FSIP) Oil free and synchronised tooth belt drive

Patented metal to rubber lobe contact

Low pulsation due to optimised fl owpath through the pump chamber

The perfect concept

Onze producten en service:

• (Eco)-Vlokkingsmiddelen

• (Eco)-Coaguleermiddelen

• Filteraarde

• Microörganismen voor gebruik in biologische zuivering

• Antischuimmiddelen

• Ionenwisselaar

• Conditioneringsproducten

• Geurbehandeling

• Kalkmelk

• Labostudies en industriële testen

Specifieke producten voor de behandeling van proceswater, afvalwater en de ontwatering

van slib.

Nieuwlandlaan 71, Industriezone B411, 3200 AarschotTel. 016 49 09 04 - Fax 016 49 09 05 - www.clarfl ok.be - E-mail: info@clarfl ok.be

Water Treatment SpeciaWater Treatment Specialities

DESINFECTIE VAN DRINK- EN PROCESWATEROn-site aanmaken van desinfectiemiddel via electrolytische weg, zonder toevoeging van chemicaliën

VOORDELEN

TOEPASSINGEN

zonder toevoeging van chemicaliën geen gevaarlijke stoffen gebruikmakend van drinkwater en/of zout weinig of geen bijproducten volledig automatisch lage energieconsumptie lage operationele kosten capaciteiten van 1gram tot 100kg/uur

voeding | drinkwater | legionella serres | koeling | verse groenten

Productie tussen 0,1% en 1% desinfectiemiddel op basis van actieve chloor en zuurstof (synergie effect)

Newtec Water Systems NV | Industriepark Noord, Zandvoortstraat, 5 2800 Mechelen BELGIUM | 0032 3 641 91 00 | www.newtecwatersystems.eu

Advertentie Aquarama_NL.pdf 1 4/09/14 09:45

aquarama #72 I 29

dat het desinfecterend vermogen erg hoog ligt, heel wat hoger dan met het klassieke bleekwater bijvoorbeeld. In de zorgsector is Newtec tegenwoor-dig zowat kind aan huis. De behoefte aan absoluut veilig drinkwater is daar uiter-aard groot. Daar biedt het bedrijf een optimale en efficiënte ontsmetting waar-bij ook het kostenplaatje alle aandacht krijgt. Het stroomverbruik per meter kuub is zeer beperkt en de inzet van perma-nente elektroden die lang meegaan, drukt de werkingskosten. Ziekenhuizen kun-nen uiteraard niet zonder veilig drink-water. Maar dat water moet ook betaal-baar zijn. Newtec gaat er prat op dat de verdediging van water tegen legionella en zijn sombere metgezellen niet alleen milieuvriendelijk en duurzaam is, maar ook kostenefficiënt en veilig in gebruik. In het hotelwezen en in de wellness-sector mogen schadelijke bacteriën even-min een kans krijgen. Maar intussen is NWS ook in deze sector al goed bekend. Het steeds algemener streven naar her-gebruik van water is goed nieuws voor Newtec, want ook daardoor moet des-infectie meer aandacht krijgen. “Zeker als men wil vermijden dat bacteriën de leidingen beschadigen en het water besmetten”, zo zegt Esselens. Bijkomend verkoopargument is dat Newtec prat gaat

op het duurzame karakter van zijn tech-nologie. Ze draagt bij tot de vermindering van de CO2-uitstoot, want het desinfec-tant wordt in situ aangemaakt, wat opslag en vervoer overbodig maakt, en ze maakt alleen gebruik van water en een beetje zout.Ook de industrie biedt Newtec volop kan-sen: dat sanitair water en drinkwater er van onberispelijke kwaliteit moeten zijn, spreekt vanzelf. Het legionelladecreet van de Vlaamse Overheid ziet hierop toe en ook Wallonië heeft ter zake regelgeving uitge-werkt. De maakindustrie heeft zoals bekend massa’s proceswater nodig. In de voedings-sector moet dat even zuiver zijn als drink-water. Bijvoorbeeld voor het wassen van groenten en fruit. Het water in koeltorens is doorgaans van mindere kwaliteit. Dat is op zich niet erg, maar men dient toch kwalijke neveneffecten tegen te gaan. Bac-teriën veroorzaken namelijk algengroei en kunnen technische leidingen aantasten. Ook hier dienen zich voor Newtec Water Systems heel wat mogelijkheden aan, wat Dirk Esselens uiteraard niet ontgaan is.

Aquality Newtec zet met veel succes ook zijn Aqua-lityBox-systeem in (zie ook p. 34-37 in dit magazine). Het gaat hier om een genera-tor voor de aanmaak van desinfectantia op basis van water. De generator is opgebouwd rond een electrolysecel zoals gebruikt in de Ecodis-cel. Het systeem staat los van de kwaliteit van het te behandelen water. De box conditioneert dit water, zodat het bruikbaar wordt voor anodische oxida-tie. Het aangemaakte desinfectans heeft een constante concentratie van (natrium)hypochloriet, bijvoorbeeld 0,5%, maar die

concentratie is aanpasbaar tot ongeveer 1%. Vanuit de opslagtank kunnen verschillende circuits gedesinfecteerd worden, bijvoor-beeld koud en warm water. Newtec is een partner die bij de klant dagelijks mee de kwaliteit van het water bewaakt. Het heeft hiervoor speciale software ontwikkeld, waar-bij er online elke dag een analyse gebeurt van de installatie en de waterkwaliteit. Wie dit alles leest, zal er zich niet over verbazen dat Newtec al met flink wat mooie referenties kan uitpakken. We noemen hier voor de vuist weg: Danone. Daar werd gezorgd voor de beveiliging van het warm-watercircuit. De gevangenis in Merksplas kan met de hulp van Newtec rekenen op veilig water. De gemeente Vilvoorde wilde de kantine en kleedkamers met bijhorende sanitaire installaties van zijn recreatie-domein De Drie Fonteinen doeltreffend beschermen tegen legionella en deed hier-voor een beroep op NWS. Maar de lijst is veel veel langer: Technopolis (Mechelen), Milcobel Schoten, Zeepreventorium De Haan, Werkplaatsen NMBS in Mechelen, Universitaire Ziekenhuizen Gasthuisberg Leuven en Luik, de Centres Hospitaliers in Moeskroen en Dinant, het Universitair Psychiatrisch Centrum Kortenberg…In nummer 71 berichtte Aquarama ook uit-voerig over die andere activiteit van Newtec, de bestrijding van kalkvorming in leidingen en pompen. De exploitanten van de Amoras-slibontwateringsinstallatie in de Antwerpse haven konden hiervoor op Newtec rekenen. Als u een en ander op een rijtje zet, zal het u niet verbazen dat het bedrijf van Dirk Esselens de toekomst vol vertrouwen tegemoet ziet. n www.newtecwatersystems.eu

”We zijn gespecialiseerd in de bestrijding van infecties

in drinkwaterleidingen door middel van elektrolyse, dus

zonder gebruik te maken van chemicaliën. Dirk Esselens, zaakvoerder Newtec Water Systems

ook naar methodes om de oppervlakken op-timaal te reinigen; dat onderzoek wordt mo-menteel afgerond. Dan is er nog de kwestie legionella. Die bacte-rie, die de veteranenziekte kan veroorzaken, gedijt in biofilms. Daarom raadt Keuten in eerste instantie UV-gedesinfecteerde baden af indien er kans is op aerosolvorming: die is er bij zwembaden met intensief water-lucht-contact, zoals bij bubbelbaden, watervallen of glijbanen. Als in een later stadium zou aan-getoond worden dat met UV-desinfectie bio-filmvorming en Legionella voldoende onder controle gehouden kunnen worden, zal UV-desinfectie eveneens kunnen worden toege-past bij baden met aerosolvorming, stelt hij.

in zwembaden wordt gesnotterd, geplast en gezweet. Zonder chloor (of, preciezer: hy-

pochloriet) zouden we er doodziek worden. Toch zijn er mensen die dat chloreren niet ide-aal vinden. Er is namelijk onzekerheid of chlo-rering van zwembadwater op lange termijn niet ongezond zou kunnen zijn. Bovendien kunnen sommige mensen met allergieën niet goed tegen gechloreerd water. Een van de mensen die gelooft dat zwemmen in publieke baden nog wat gezonder kan, is Maarten Keuten, zwembadexpert bij de firma Hellebrekers Technieken. Meer bepaald zoekt hij uit hoe een UV-gedesinfecteerd zwembad tot stand zou kunnen komen. Daarvoor werkt hij aan een doctoraat aan de Technische Uni-versiteit Delft, dat deels door zijn werkgever is betaald.

Volledig nieuw conceptKeuten denkt aan desinfectie van zwembad-water met UV-lampen in de techniekruimte in de kelder van het zwembad. Het water wordt bestraald met UV-licht en zo gedesinfecteerd. In dat systeem zijn er ook microfilters: het gaat dus over een dubbele barrière tegen bacteriën. Keuten wijst erop dat bij gechlo-reerde zwembaden eveneens (maar andere) filters worden gebruikt.Desinfectie met UV-licht klinkt simpel, maar dat is het niet. Hypochloriet verspreidt zich gelijkmatig in het water, maar bij UV-des-infectie moet dat water keer op keer langs de UV-lampen worden geleid. Gevolg: met chloordesinfectie is het voldoende als het wa-ter elke één à zes uur gecirculeerd wordt; bij

UV-desinfectie zou dat om het uur of om het halfuur moeten zijn. Dat vergt meer energie. Mogelijk vergt desinfecteren met UV-licht ook nieuwe pompen, en een nieuw manage-ment- en controlesysteem.

BiofilmsAls gevolg van de afwezigheid van chloor in het water ontstaan makkelijker biofilms, die zich hechten op tegels en installaties. Keu-ten: “Een biofilm bestaat uit verschillende micro-organismen. Wanneer de zwemmers ziekteverwekkende bacteriën in het bad brengen, dan kunnen die zich ook in de bio-film nestelen.” Ook daarvoor zoekt hij een oplossing, samen met collega Marjolein Peters. In een labop-stelling onderzocht ze aan welke materia-len biofilm zich het minst hecht. Dat blijken bepaalde kunststoffen te zijn. Ietsje vlotter hechten biofilms zich aan keramisch mate-riaal. Maar vooral hechten ze zich makkelijk aan roestvrij staal en ruw beton. Peters zocht

Microbiologie is een heel belangrijke wetenschap. We hoeven daar-voor maar te denken aan zwembaden: daarin wordt gesnotterd, geplast en gezweet. Normaal gezien zouden ze dus barstensvol mi-croben moeten zitten. Toch zijn ze veilig, dankzij ons vermogen ze te desinfecteren. Tot nu toe gebeurt dat vooral met chloor. Sommigen, echter, geloven dat er marktpotentieel is voor zwembaden die zijn ge-desinfecteerd met UV-licht. Maarten Keuten tracht zo’n bad mogelijk te maken. Hij hoopt op piloottesten in 2017. D o o r K o e n Va n D e p o p u l i e r e

uv-gedesinFecTeerd zWembAd komT dichTerbij

aquarama #72 I 31

”Een mogelijkheid ligt bij het gegeven dat veel

steden meerdere zwembaden hebben met elk ook

meerdere bassins. Ze zouden ervoor kunnen kiezen

één of twee chloorvrije bassins te hebben.

Maarten Keuten, zwembadexpert bij Hellebrekers Technieken

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

Del

ta T

U D

elft

/fot

o: S

am R

entm

eest

er

Vechten tegen vuilIn het kader van de zoektocht naar UV- desinfectie is ook onderzocht op welke ma-nier er minder vuil in het systeem kan terecht- komen. Keuten: “We hebben gemeten hoe-veel iemand zweet, hoeveel vuil loskomt van huid en haar, en we onderzochten de rol van cosmetica en andere vervuiling, zodat we nu een goed zicht hebben op wat zich afspeelt in zwemwater. We weten nu precies hoeveel vuil iemand afgeeft en hoe we dat kunnen beïnvloeden.”Dat beïnvloeden bestaat met name uit: mensen beter opvoeden. “We hebben ont-dekt dat het meeste vuil in het zwembad veroorzaakt wordt door mensen die zich onhygiënisch gedragen, en onderzochten met gedragswetenschappers van Universi-teit Twente hoe we dit kunnen veranderen.”De wetenschappers stelden vast dat bijna twee derde van de mensen meteen het zwembad in duikt, zonder eerst te dou-chen. Als ze dat wel zouden doen, zouden er 20% minder irriterende stoffen ontstaan in het zwembad. “Met een half minuutje douchen spoelen mensen al driekwart van het vuil van hun lichaam”, stelt Keuten.Nog een van de inzichten was dat zweet 40% uitmaakt van de vuilvracht. Een ander onderdeel van de strategie om UV-desin-fectie mogelijk te maken, is dan ook het zwembad niet heter te maken dan nodig. Als een zwembad enkele graden koeler wordt, zonder in te boeten op comfort, is een voordeel dat de baders er minder in zweten, zodat het water minder snel vuil wordt. Keuten: “Zwembadmanagers zou-den ervoor moeten zorgen dat intense acti-viteit, zoals aquaspinning, wordt gedaan in een bassin met een temperatuur die daar-aan is aangepast.”

Van labo naar pilootproject naar...Labotesten doen het beste verhopen. De bacteriële veiligheid van een UV-gedes-infecteerd zwembad ligt tussen die van gechloreerde baden en oppervlaktewater in. Keuten wil zo snel mogelijk de overheid met wetenschappelijk bewijs overtuigen dat dit voldoende is, zodat ze toestemming geeft te starten met een pilootproject. Mo-gelijk kan dit 2017 starten. Keuten denkt daarvoor aan kleinschalige baden, zoals therapeutische of peuterbaden. Zeker klei-ne kinderen zijn extra gevoelig voor de irri-terende reacties van het hypochloriet. Een ander voordeel is dat de pompcapaciteit bij kleinere bassins niet hoeft te worden verhoogd. Bijgevolg is er geen extra ener-gieverbruik hiervoor.En wat als ook de piloottest slaagt? UV- gedesinfecteerde zwembaden zouden duurder zijn, terwijl veel zwembaden van-uit overheden zijn gefinancierd, die net

steeds minder geld hebben. Keuten: “Ik denk niet dat de markt van de ene op de andere dag zal overstappen van chloor naar UV-desinfectie. Het zal geleidelijk gaan, zoals bij elektrische auto’s. Een mogelijk-heid ligt bij het gegeven dat veel steden meerdere zwembaden hebben met elk ook meerdere bassins. Ze zouden ervoor kun-nen kiezen één of twee chloorvrije bassins te hebben, voor wie allergisch is en daar-door niet goed tegen chloor kan, of voor wie eenvoudigweg chloorvrij wil zwemmen.”

Een proefopstelling met UV-desinfectie.

32 I aquarama #72

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

5055_IWAKI_PUB_Aquarama2016_b195h135_NL_v3.indd 1 2/02/16 16:11

De FlowTemp®ST is een uniek toestel voor het digitaal meten en registreren van waterhoeveelheid en -temperatuur. De meetwaarden leest u via Bluetooth® Smart uit op uw smartphone, tablet of daartoe geschikt BLAUWE LIJN instrument.

�� Meet de tapwaterhoeveelheid en -temperatuur�� Toepasbaar voor het monitoren van thermische desinfectie t.b.v. legionellapreventie�� Ontworpen voor het controleren en afstellen van een warmwatertoestel of watermeter�� Compact, past onder vrijwel elke kraan

�� Automatische Bluetooth® Smart verbinding

�� Uitlezing en registratie op uw smartphone, tablet of BLAUWE LIJN instrument met CAPBs® functionaliteit

Legionellapreventie met de FlowTemp®ST

WZC De Plataan is een zorginstelling die in de jaren 80 werd gebouwd en waar

plaats is voor 80 bedden. Logischerwijs zijn de technieken die er destijds werden geïn-tegreerd vandaag niet meer allemaal up-to-date. “In de periode 2003-2004 hebben we een legionellabeheersplan opgestart”, ver-duidelijkt OCMW-voorzitter en schepen van Financiën in Sint-Niklaas, Mike Nachtegael. “Bedoeling daarvan was om onder meer op technisch vlak bepaalde verbeteringen te re-aliseren, zodat legionella in onze gebouwen absoluut geen kans krijgt.”

KoudwatercircuitJaarlijks voert het labo Ecca uit Merelbeke 30 metingen uit in alle gebouwen van het WZC. “Uit de resultaten van die metingen bleek dat we een uitdaging hadden met

onze koudwaterleidingen”, vult preventie-adviseur Dirk Greeve aan. “Aangezien onze gebouwen het hele jaar door verwarmd worden, werden die koudwaterleidingen ei-genlijk gedeeltelijk mee opgewarmd door de naastliggende warmwaterleidingen, die we tot voor kort op een temperatuur van 65°C hielden. Daardoor steeg de kans op bacte-riëngroei in dat koudwatercircuit. Eenmaal er zich daar een besmetting situeert, is het erg moeilijk om er nog van af te raken. Daarom gingen we op zoek naar een alternatieve methode om legionella aan te pakken, ver-mits thermische opstook, spoelingen en/of behandelingen met chemicaliën stuk voor stuk arbeidsintensief en duur zijn.”Zo kwamen de mensen van het Sint-Niklase OCMW bij Newtec Water Systems terecht. Het bedrijf van Dirk Esselens is in diverse projecten in Wallonië al succesvol met de AqualityBox, zeg maar een tweede genera-tie van de erkende Ecodis-cel. “Omdat er in Wallonië geen specifieke preventieve legio-nellawetgeving is, konden we ons systeem daar al in diverse zorginstellingen integre-ren, met uitmuntende resultaten”, aldus Es-selens. “Maar vergis je niet: het is niet omdat er daar geen dergelijke wetgeving is, dat de verantwoordelijken van technische diensten er geen strenge voorwaarden opleggen aan hun leveranciers, integendeel. Onder meer in het UZ van Luik slaat onze aanpak goed aan.”Het bedrijf is goed op weg om de Aquality-Box erkend te krijgen als een alternatieve beheersmaatregel tegen legionella. WZC De Vliedberg uit Brugge en WZC De Plataan stel-den zich graag kandidaat om in Vlaanderen als pilootproject te fungeren.

WerkingDe AqualityBox is de nieuwste, compacte versie van een on-site generator voor de aanmaak van op chloor gebaseerde desinfectiemid-delen, geproduceerd via anodische oxidatie (elektrolyse) op basis van leidingwater. De opgeslagen desinfecteermiddelen worden nauwkeurig geïnjecteerd in de waterleiding. Een elektronische vrijchloorsensor meet na het injectiepunt zorgvuldig de hoeveelheid vrij chloor die in het water aanwezig is. “We hebben het systeem eind februari op een voormiddag tijd met onze eigen mensen geïnstalleerd, zoals we altijd doen”, verklaart Dirk Esselens. “Voor het systeem in gebruik werd genomen, werd een nulmeting op le-gionella uitgevoerd. Meer dan 50% van de stalen bevatte legionella. Toen we een maand later opnieuw stalen namen op dezelfde pun-ten, bleken alle monsters negatief op de aan-wezigheid van legionella. We halen ook de drinkwaternorm (minder dan 0,25 mg chloor per liter), waarbij de gedoseerde concentratie maar 0,1% is. Daardoor is er ook geen enkel gevaar voor het vrijkomen van toxische stof-fen, die eigen zijn aan doseringen van bleek-water (javel).”Met die resultaten zijn de verantwoordelijken van het WZC uiteraard in hun nopjes. “In deze instelling staan drie zaken voorop”, licht Mike Nachtegael toe. “Dat zijn zorg voor de bewo-ners, zorg voor de voedselveiligheid, en de zorg voor 100% veilig water. Als ook de vol-gende testresultaten positief zijn, zullen wij met plezier deze oplossing permanent toe-passen en openen zich ook mogelijkheden voor andere collectieve (zorg)instellingen binnen onze stad.”

34 I aquarama #72

Het heeft er alle schijn van dat de verantwoordelijken van WZC De Plataan uit Sint-Niklaas goed op weg zijn om op een doeltref-

fende manier gecontroleerd legionella te bestrijden. De zorg-instelling werkt hiervoor in een

pilootproject samen met Newtec Water Systems uit Mechelen. Een

maand nadat de AqualityBox werd opgestart, werd op geen enkel (tap)punt van het water-leidingnetwerk nog legionella gemeten. Als ook de volgende

maanden van de testfase positief blijven verlopen, kan het woon-zorgcentrum van het OCMW op

heel wat gebieden voordelen realiseren dankzij deze aanpak.

D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

Wzc de plATAAn besTrijdT

meT succes legionellA

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

STANDING IN PERFORMANCE

Electric actuators for the water industryReliable, powerful, effi cient. AUMA offer a large portfolio of actuator and gearbox type ranges.

■ Automating all types of industrial valves ■ Integration into all commonly used control

systems ■ High corrosion protection ■ Service worldwide

Discover our solutions for the water industry

www.auma.com

Efficiënte olievrije schroefblower met maximale

energiebesparing en laag geluidsniveau.

• tot 2.500 mbar • tot 10.500 m3/h

Biogasblowerunit voor verplaatsen en

comprimeren van biogas

• tot 1.000 mbar • tot 2.850 m3/h

Low-pulse Blowerunits:

Kompakt en eenvoudig

onderhoud. De beste oplossing voor uw installatie

• tot 1.000 mbar • tot 10.500 m3/h

Robuschi Benelux B.V. - www.robuschi-benelux.nl

De Robuschi ROBOX producten voor

zuiveringsinstallaties

Motors | Automation | Energy | Transmission & Distribution | Coatings

Water and waste water

Since January 2015, new motors* coming to market are required to meet IE3 efficiency rating or IE2 efficiency rating when used in conjunction with a variable frequency drive. (*Exclusions apply).

WEG has a complete range of Premium Efficiency IE3 and Super Premium Efficiency IE4 motors available from 0.12 kW upwards and variable speed drives ideally suited for the water and waste water industry.

Transforming energy into solutions. www.weg.net

Motors | Automation | Energy | Transmission & Distribution | Coatings

ENERGY EFFICIENT

MOTORS AND DRIVESFOR THE WATER INDUSTRY

Since January 2015, new motors* coming to market are required to meet IE3 efficiency rating or IE2 efficiency rating when used in conjunction with a variable frequency drive. (*Exclusions apply).

WEG has a complete range of Premium Efficiency IE3 and Super Premium Efficiency IE4 motors available from 0.12 kW upwards and variable speed drives ideally suited for the water and waste water

stallatie zal ons namelijk toelaten om heel wat minder CO2 te produceren.”Het slotwoord is voor Dirk Esselens. “Als zorg-instellingen streven naar een gegarandeerd veilige legionellabehandeling zonder gebruik van chemicaliën en zonder zware metalen in de leiding, komen wij op de proppen met een oplossing die hen toelaat gevoelig op kosten te besparen, en waarbij ze zich niet zelf over de opvolging hoeven te bekommeren. Wij heb-ben er alle vertrouwen in dat onze AqualityBox binnenkort definitief erkend wordt, naast onze al sinds 2008 erkende Ecodis-cel, zodat we ze in nog meer Vlaamse ziekenhuizen en WZC kunnen uitrollen en waarbij de klant de keuze krijgt uit de twee gecertificeerde systemen. We zijn niet voor niets de pioniers in Belgïe.” E www.newtecwatersystems.eu

VoordelenDe pluspunten van het nieuwe systeem zijn legio, bemerkt Dirk Greeve. “Er wordt zowel op het koud- als het warmwatercircuit gedoseerd. Deze aanpak liet ons al toe om de tempera-tuur in het warmwatercircuit te laten zakken van 65°C naar 60°C, en binnenkort willen we naar 50°C. Dat is cruciaal voor de veiligheid van onze bewoners: ze hebben veel minder kans om zich te verbranden als ze een kraan-tje opendraaien. Zeker voor personen met de-mentie is dat heel belangrijk.”Het systeem wordt dagelijks online opgevolgd door de mensen van Newtec. Daardoor hoe-ven de mensen van het WZC minder uren te spenderen aan het legionellabeheersplan en kunnen die uren voor andere doeleinden worden ingezet. “Beleidsverantwoordelijken van WZC hebben al genoeg aan hun hoofd: voldoende rendement halen, personeelsdruk, noem maar op. Door te investeren in ons sys-teem, nemen ze eigenlijk een betrokken part-ner onder de arm die voor een all-inservice zorgt. Gedurende de eerste vijf jaar betaalt men ons een maandelijkse fee van circa 700 euro, waarin werkelijk alles is inbegrepen. Na vijf jaar valt men terug op een maandelijkse fee van circa 400 euro voor een adequate op-volging”, aldus Dirk Esselens.

“Als wij de rekening maken, doen wij een enorm financieel voordeel , want hiermee be-sparen wij de helft van de personeelskosten voor een technicus. Bovendien verbruiken we minder water en energie, en zullen er vanaf augustus (als we effectief alles onder controle kunnen blijven houden) ook heel wat analy-sekosten wegvallen. Die bedroegen tot voor kort 25.000 euro op jaarbasis (voor heel het OCMW), ook dat bedrag kunnen we gevoelig reduceren. We vallen dan normaliter ook niet meer onder het toezicht van het Agentschap Milieu & Gezondheid, waardoor de periodici-teit van de verplichte analyses terugvalt van maandelijks naar jaarlijks”, weet Dirk Greeve.

CO2

“Met deze investering leveren we ook een belangrijke bijdrage tot het welslagen van het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie”, pikt Mike Nachtegael in. “Deze in-

aquarama #72 I 37

Mike Nachtegael, Dirk Esselens en Dirk Greeve bij de AqualityBox.

”We halen de drinkwaternorm van minder dan 0,25 mg chloor per liter, waarbij de gedoseerde concentratie maar 0,1% is. Daardoor is er ook geen enkel gevaar voor het vrijkomen

van toxische stoffen, eigen aan doseringen van bleekwater.

Dirk Esselens, zaakvoerder Newtec Water Systems

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

Normaliter zal het systeem binnen-kort worden erkend als alternatieve beheersmaatregel tegen legionella.

Nieuwe generatie VLT® AQUA Drive: kostenefficiëntie

Kennis en ervaring zijn een onoverwinnelijk teamEén enkele frequentieomvormer voor alle water- toepassingen, constant koppel of variabel koppelmet of zonder koppelreserve, van 0,25 kW tot en met 2 MW; met asynchrone, permanent magneet en synchrone reluctantie motorcontrole.

Meer info: www.danfoss.be

tot 30% kostenreductie in 1ste jaar in vergelijking met het beste alternatief

2015_NewAd_Aquarama.indd 1 4/02/2015 13:08:00

ER IS CHEMIE TUSSEN ONS. CGK GROUP.

IZ Gullegem - Moorsele C3020 | Westlaan 7 | 8560 Gullegem T +32(0)56 42 22 02 | info@cgk-group.com

www.cgk-group.com

niet kunnen aantonen dat een voortdurende, gecontroleerde en opgevolgde dosering van chloordioxide (ClO2) aanleiding zou geven tot corrosie op leidingen in gegalvaniseerd staal (galva) en kunststof. “Dat is heel belang-rijk, omdat vele gebouwen met een mix van beide materialen zitten, wat de mogelijkheid van andere oplossingen mogelijk uitsluit”, al-dus Van Remoortere.Sowieso is legionellabestrijding in België geen sinecure, onder meer door de heel eigenaar-dige wetgeving die in ons land wordt gehan-teerd. “In Vlaanderen bestaat hiervoor een

de legionellaproblematiek duikt op in zo-wel oudere gebouwen als nieuwbouw en

manifesteert zich zowel in warmwater- als in koudwatercircuits. Heel wat instellingen doen hun best om te voldoen aan de voorschrif-ten van Best Beschikbare Technieken, maar soms leidt zelfs dat niet altijd tot gunstige resultaten. Naast de standaardbehandeling (door middel van thermische desinfectie) zijn daarom ook drie alternatieve beheersmaatre-gelen goedgekeurd, waarbij een preventieve, continue chemische desinfectie centraal staat. De chloordioxidegenerator Oxiperm Pro van Grundfos is een van deze systemen.

Inzicht in leidingwerk“Onze oplossing is de tweede die deze erken-ning heeft gekregen”, getuigt Anke Van Re-moortere, external sales engineer bij Grund-fos. “Oxiperm Pro is een succesvol product in ons gamma, dat kennis vergt van de werking van chloordioxide zelf als ontsmettingsmid-del. Daarom vonden we het essentieel te kun-nen terugvallen op een partner die heel wat inzicht heeft in leidingwerk (wat cruciaal is voor een eenduidige legionella-aanpak) en microbiologie. Om een legionellaprobleem adequaat te kunnen oplossen, werken we

graag samen met een gespecialiseerde wa-terbehandelaar, die onze oplossing kan af-stemmen op de bepalende factoren in een toepassing, zodat het systeem alle kans op slagen heeft. Zo zijn wij bij Ekopak terechtge-komen.”Toen deze onderneming uit Tielt vijf jaar ge-leden merkte dat er almaar meer vragen rond legionella binnenkwamen, riep ze een aparte businessunit voor desinfectie in het leven. “Hierbij is het cruciaal dat al onze technici over een uitgebreide chemische achtergrond beschikken”, legt technical sales engineer Anne-Mie Veermeer uit. “Voor elk project vra-gen wij aan de klant om ons zo uitgebreid mogelijk te briefen over welke processen er zich bij het bedrijf of de zorginstelling afspe-len, zodat we ook op de juiste manier de op-lossing kunnen toepassen. Van onze kant uit zorgen wij voor een heel open communicatie rond de aanpak die we hanteren.”

UitdagingIn 2015 rezen er in de markt een hele rist vra-gen omtrent de invloed van continue che-mische desinfectie op de leidingmaterialen (zowel kunststof als gegalvaniseerd staal). Tot op vandaag heeft onderzoek evenwel

Tot op de dag van vandaag blij-ven legionellabacteriën heel wat slachtoffers maken. De aangroei van deze bacterie in een leiding-netwerk onder controle houden, is een moeilijke opdracht die een grote zorgzaamheid en een continue opvolging vereist. Veel ervaringsdeskundigen zullen dat volmondig beamen. Daarom sloegen Grundfos en Ekopak ze-ven jaar geleden al de handen in elkaar: Grundfos levert de instal-latie, de desinfectiespecialist uit Tielt plaatst ze en bekommert zich om de opvolging. “Hoewel de sensibilisering rond de legio-nellaproblematiek zijn vruchten afwerpt, worden wij nog te vaak reactief in plaats van preventief ingeschakeld”, verklaren Anne-Mie Veermeer (Ekopak) en Anke Van Remoortere (Grundfos). D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

goede opvolging cruciAAl bij legionellA-beheersing

aquarama #72 I 39

Oxiperm 5g/h voor preventieve behandeling van stadswater in een woonzorgcentrum.

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

preventieve wetgeving, maar die ontbreekt in Wallonië en Brussel”, pikt Anne-Mie Veermeer in. “Met andere woorden: behalve in het Vlaams Gewest bestaat er eigenlijk geen verplichting om over legionellaveilige watercircuits te be-schikken, maar uiteindelijk wil geen enkele (zorg)instelling of onderneming het op zijn geweten hebben dat iemand de ziekte oploopt nadat die persoon de bacterie binnenkreeg via douchegebruik in zijn instelling of bedrijf.”

WerkingDe Oxiperm Pro-generator voor de desinfectie met chloordioxide als bestrijding van legio-nella, scoort vooral sterk op het vlak van ef-ficiëntie en veiligheid. “Met de gebruikelijke maximale dosering van 0,4 ppm hebben we voldoende om, mits een goeie doorstroming, binnen de 3 tot 6 maanden de biofilm (die de voedingsbodem voor de legionellabacte-rie vormt) in het leidingnetwerk af te breken. Hiermee blijven we ruimschoots onder de wettelijke normering van 3 ppm. De maximale concentratie van 0,4 ppm ClO2 wordt gewaar-borgd door een uiterst nauwkeurige, homo-gene dosering van ClO2 proportioneel aan het te desinfecteren debiet water. Via een online continu meting wordt de reële concentratie aan ClO2 na injectie permanent opgevolgd”, stipt Van Remoortere aan.De werking van chloordioxide is niet afhan-kelijk van pH of de samenstelling van het water (aanwezigheid van bepaalde ionen) en hierbij komen lozingsvoorwaarden niet in het gedrang. Een goede opvolging blijft evenwel cruciaal, zoals blijkt uit de succesverhalen.

Verdunde chemicaliënChloordioxide is een zeer reactief product dat door de Oxiperm Pro op een veilige manier wordt aangemaakt en verdeeld. “Voor de vei-ligheid verkiest Grundfos om met verdunde chemicaliën te werken als basisproducten. Oxiperm Pro-systemen produceren chloor-dioxide waarbij verdunde oplossingen van natriumchloride (NaClO2, 7,5%) en waterstof-chloride (HCl, 9%) worden gebruikt. De syste-men zijn leverbaar in vier capaciteitsniveaus waarbij 5, 10, 30 of 60 g/h chloordioxide wordt geproduceerd. Deze capaciteit is voldoende voor het behandelen van maximum 150 m³

drinkwater per uur bij een beginconcentra-tie van 0,4 mg/l ClO2. De concentratie van de aangemaakte ClO2 van 2 g/l is een welover-wogen concentratie naar veiligheid van de gebruiker.” De basiscomponenten zijn ook geregistreerd in de Europese biocidewetgeving, dankzij de goede samenwerking met de chemie-fabrikant van Ekopak. “Sinds mei 2016 moe-ten verkopers en gebruikers van producten uit het gesloten circuit dit registreren bij de controlerende instanties. Verdere voordelen van het systeem zijn het compacte ontwerp voor krappe ruimtes, de gemakkelijke instal-latie, lage bedrijfskosten, hoge operationele betrouwbaarheid, de aanpasbaarheid aan di-verse ontsmettingstaken, veilig ontwerp en permanente monitoring van de gedoseerde hoeveelheid, mogelijk op afstand”, aldus Anne-Mie Veermeer.

ProjectenDe combinatie van de Oxiperm Pro en de des-kundigheid van Ekopak betekent een krach-tig wapen in de strijd tegen legionella. Zo is bijvoorbeeld in het ziekenhuis AZ Palfijn Gent, desinfectie met ClO2 naar voren geschoven

bij de realisatie van een volledige renovatie en uitbreiding van het bestaande ziekenhuis. “De klant heeft hier geopteerd voor een Oxiperm Pro om het binnenkomende stadswater pre-ventief te desinfecteren, gezien de complexi-teit in leidingmaterialen en leidingstructuur. De gedrevenheid en competentie van de in-terne organisatie leidt ertoe dat de behande-ling zeer goed wordt opgevolgd. Het nauwe en open contact tussen deze eindklant en Ekopak is een win-winsituatie voor beide part-ners”, aldus Anne-Mie Veermeer.

Gezien de hoeveelheid vragen en regelmatig ook de urgentie in deze problematiek, be-schikt Ekopak over een aantal huurinstallaties die snel tijdelijk kunnen worden ingezet of die als testopstellingen kunnen worden gebruikt.

E www.grundfos.beE www.ekopak.be

40 I aquarama #72

Aanmaakunit Oxiperm Pro en online meetcel.

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

Ready for the resource revolution

Treatment Solutions SUEZ Water SA/NV Brusselsesteenweg 159 B-9090 MELLE Tél : +32 (0)490 42 72 55 - www.water-benelux.com

engineering for a better world

An optimum track record in terms of performance

and reliability – a quality standard which we consis-

tently realize for you: with the GEA waterMaster,

which ensures highest uptime reliability along with

maximum performance and separation efficiency.

Or with the GEA IO – the new control technology

combining efficient plant handling with the greatest

possible mobility for the operators.

GEA Separation Technology

Keeps You up and Running

GEA Westfalia Separator Belgium nvKorte Braamstraat 37, 2900 Schoten, BelgiumPhone: +32 3 680 02 11wsbelgium.info@gea.com, www.gea.com

om legionella aan te pakken, zijn BBT (Best Beschikbare Technieken) vooropgesteld,

die samen goed zijn voor liefst 53 aandachts-punten. Die hebben betrekking op de initiële waterkwaliteit, het ontwerp en de plaatsing van installaties, het onderhoud en gebruik van installaties, en alternatieve desinfecties.Zo is bij het ontwerp van waterinstallaties het plaatsen van terugstroombeveiligin-gen verplicht en zijn wanverbindingen niet

toegelaten. Er moeten maatregelen worden genomen om de stagnatie van drinkwater te vermijden. Minder frequent gebruikte tappunten worden bij voorkeur stroomop-waarts geplaatst. Bij weinig gebruikte tapkra-nen is het belangrijk om met afsluitkranen te werken. Waterreservoirs worden in gebruik beter beperkt. Zowel in gebouwen met een ‘hoog risico’ als met een ‘matig risico’ worden brandleidingen bij voorkeur gescheiden. Is die scheiding niet mogelijk, dan dient een af-sluiter van het type BA te worden geplaatst. Ter informatie: we spreken over een hoog of matig risico als 30% of meer van de stalen meer dan 1000 KVE (kiemvormende eenhe-den) per liter bevatten. In dat geval dienen maandelijks stalen te worden genomen, om op die manier de installatie te evalueren.

DoorstroomhydrofoorbalgketelDe vermenigvuldiging in water doet zich voor als de temperatuur van het leidingwa-ter tussen 25°C en 50 à 55°C ligt. “Om die ver-menigvuldiging te voorkomen, gelden twee belangrijke vuistregels”, stipt Erik De Doncker van EDO Pumps aan. “Dat is enerzijds het be-waken van de temperatuur, en anderzijds het zorgen voor doorstroming.”Om hieraan tegemoet te komen, introdu-ceert EDO Pumps de doorstroombalghydro-foorketel. “Er zijn honderden, zelfs duizenden membraanketels of balgketels die – meestal door een gebrek aan onderhoud of de juiste toepassing – dood water bevatten. Een door-stroombalghydrofoorketel wordt aan de

onderkant (instroom) op een RVS AISI316-draadkoppeling van 2 ½” aangesloten en bovenaan (aan de perskant) op een RVS AI-SI316-flens (eindigend op 2 ½” buitendraad). Hierdoor verplicht je het water om door de balg te stromen, en creëer je inwendig een nuttig volume. Het drinkwater komt op die manier niet in contact met de wand van de ketel. Dit is evenwel maar een deel van de nuttige preventiemaatregelen.”Deze doorstroombalghydrofoorketels zijn leverbaar van 150 tot 900 liter bruto-inhoud, met een maximale werkdruk van 10 bar.

“Gezondheid vooropstellen”Erik De Doncker staat graag nog even stil bij het injecteren van chloor in waterleidingen. “Dit is misschien effectief om te ontsmet-ten, maar we moeten verder durven denken. We zijn van oordeel dat deze methode ook schadelijk kan worden voor de gezondheid indien geen moeite wordt gedaan om een degelijke controle (onderhoud) uit te voeren. Bovendien moet je in veel gevallen rekening houden met oude (of zelfs nieuwe) leidin-gen die niet resistent zijn tegen chloor. De gevolgschade kan dan ook enorm oplopen, denk hierbij maar aan het compleet vernieu-wen van het leidingwerk. De gezondheid van mens en dier moet altijd vooropstaan. Als kleine wijzigingen hiertoe kunnen helpen, zetten we zeker een belangrijke stap vooruit”, besluit de zaakvoerder.

E www.edopumps.be

42 I aquarama #72

Werking van de hydrofoorbalgketel.

De legionellabacterie ontwikkelt zich vooral door een te lange stagnatie van water, waardoor de bacterie de kans krijgt om zich te vermenigvuldigen en zo een besmetting te veroorzaken. Deze besmetting kan zich onder meer voordoen in leidingwatersystemen, waardoor het van belang is om zo goed mogelijk ‘dode’ leidingen te vermijden of te vervangen. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

hydroFoorkeTel bevorderT legionellA-prevenTie

Door de hydrofoorbalgketel komt het drinkwater niet meer in contact met de wand van de ketel.

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

Hoe groot is uw ecologische voetafdruk? Alfa Laval helpt klanten om hun ecologische voetafdruk van afvalwater te verkleinen. Dit kan door het hergebruik van water te maximaliseren, door afval om te zetten in waarde, en energieverbruik en afval te minimaliseren - keer op keer!

Op weg naar nullozingVolg onze voetsporen naar de Alfa Laval stand op de Aquarama vakbeurs of bezoek onze website: www.alfalaval.nl/afvalwaterbehandeling

Industrieweg 122 P, 9032 Wondelgem • België T: +32 9 375 17 14 • F: +32 9 375 17 15 • sales@avecom.be

www.avecom.be

Bioproducts & AppsOnze Biosupplementen: Nutriflok, Stabilox, Methanostim Liquide Onze Biocatalysatoren:Nitrificerende ent ABIL en HANDS, anaeroob korrelslib, Multidechlorobac, LyposolOnze Bioprotectantia:Bescherming tegen biocorrosie, Legionella, ...Ons Biohergebruik: Valorisatie van organische stromen tot Biovoeders

16 avecom ad aquarama 195x134-2014.indd 1 29/08/14 10:42

PCA nv

info@pcawater.comwww.pcawater.com

Uw partner voor industriële waterhuishouding

ProceswaterbehandelingAfvalwaterzuivering

Omgekeerde osmose (RO)Ultrafiltratie

EDIOnthardingsinstallaties

Fysico-chemischIonenwisselaarVacuümverdampersZand- en actief koolfilters

VCA** gecertificeerd | Turnkey oplossingen | Opvolging en onderhoud

Royennestraat 517700 Moeskroen+32(0)56 55 00 90

Wijngaardveld 109300 Aalst

+32(0)53 21 33 55

(GENO-Baktox) niet vervoerd mag worden, wordt het onsite door chloordioxidegenera-toren geproduceerd of direct voor het gebruik ervan onsite gemengd. Meestal wordt het in volautomatische generatoren vervaardigd door gecontroleerde menging van natrium-chloriet en zoutzuur, om vervolgens met een doseerinstallatie (GENO-Baktox MRX: meet-systeem, protocolopslag) in de installatie ge-injecteerd te worden. Chloordioxide gedraagt zich zeer stabiel in water en heeft ook een depotwerking. De bijreacties zijn onschade-lijk op voorwaarde dat de maximumdosering van 0,2 mg/l (en minimaal 0,05 mg/l aan de tappunten) gerespecteerd wordt. Met chloor-dioxide worden – in tegenstelling tot het klas-siek gebruikte chloor – geen nevenproducten zoals THM (trichloormethaan), chloorfenol, bromaat en AOX (absorbeerbare organische halogeenverbindingen) gevormd. Chloordi-oxide is in water duidelijk stabieler dan chloor en heeft ook een hogere desinfectiecapaci-teit. De desinfectiewerking is 2,5 keer hoger dan bij chloor bij een pH-bereik van 4 tot 10. Chloordioxide heeft in de toegelaten concen-tratie een zekere doding van legionella en een inactivatie (in het Engels VBNC-state: vi-able but non-culturable) van alle pathogene bacteriën tot gevolg, wat een beheersing van biofilm in die mate toelaat dat het kiemgetal in de voorgeschreven tijdsperiode binnen de grenswaarde blijft. De toevoeging van chloor-dioxide gebeurt met elektronisch gestuurde doseerpompen. Een lage en gecontroleerde

in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstel-lingen, hotels, scholen en andere publiek

toegankelijke plaatsen worden watergerela-teerde ziektes hoofdzakelijk door legionella en pseudomonas aeruginosa veroorzaakt. Deze beide bacteriën zijn de grote boosdoe-ners in drinkwaterinstallaties en werden tot voor kort onderschat. Recente risicoanalyses en praktijkervaring wijzen vaak op slechte werking of slechte isolatie en bijgevolg on-gunstige temperaturen in koud- en warm-waterleidingen van 25-50°C (legionellagroei) in bestaande als nieuwe gebouwen. Als ge-volg hiervan zijn vaak dure en ingrijpende wijzigingen aan de installatie noodzakelijk. De oorzaak van de problemen komt vaak op rekening van overgedimensioneerde boilers en leidingen, en niet-consistente energiebe-sparende maatregelen.De procedure voor het verwijderen van on-gewenste microben is afhankelijk van het organisme dat voor problemen zorgt. De ge-dragingen inzake contaminatie en propagatie

van de individuele micro-organismen zijn im-mers verschillend.Ervaringen uit de praktijk leren ons dat het elimineren van legionella het best gebeurt door middel van algemene maatregelen voor de installatie, zoals temperatuurbeheersing van de warmwatersystemen, correct gebruik, evenals routing en dimensionering van de leidingen, terwijl bij pseudomonas aerugi-nosa plaatselijke contaminatiebronnen wor-den geëlimineerd. De periodieke en tijdelijke temperatuursverhoging in de boilers die in de warmwaterkring zijn ingebouwd – met als doel een vermindering van de propagatie van de legionella – is volgens de huidige kennis en meest recente aanbevelingen echter on-toereikend om te kunnen doorgaan als ther-mische desinfectie en is niet doeltreffend. Bo-vendien kan deze werkwijze tot beschadiging van gebruikte materialen leiden en de levens-duur van de leidingen aanzienlijk verkorten. Het is vooral tegen pseudomonas aeruginosa dat deze maatregelen ongeschikt blijken.

ChloordioxideChemische desinfectie is een ondersteunen-de en tijdelijke maatregel die zolang ingezet kan worden tot de bouwkundige en techni-sche onjuistheden in de installatie zijn op-gelost. Een succesvolle sanering is in hoofd-zaak enkel te verwachten in combinatie met bouwtechnische aanpassingen.Behalve chloor is ook de dosering van chloor-dioxide toegelaten. Aangezien chloordioxide

De vernieuwde Europese drinkwaterverordening heeft aan drinkwaterhygiëne een hoge prioriteit gegeven. Het is de ei-genaar of gebruiker die verantwoordelijk is voor de kwaliteit op het vlak van hygiëne, en hij moet alle nodige maatregelen nemen om een onberispelijke kwaliteit te verzekeren. D o o r D r . c h r i s t i a n s c h a u e r , g r ü n B e c K w a s s e r a u f B e r e i t u n g g m B h

bijkomende mAATregelen voor heT behoud vAn drinkWATerhygiëne: chloordioxidedosering, uv en nieuWe AdsorberTechnologie

GENO Baktox MRX: chloordioxidegenerator

met online meting.

aquarama #72 I 45

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

chloordioxideconcentratie van 0,9 g/l in de nieuwe compacte GENO-Baktox MRX garan-deert een lange levensduur van de gebruikte onderdelen. Bovendien wordt het risico op corrosie in vergelijking met chloor tot een absoluut minimum herleid. De controle van de hoeveelheid gedoseerde chloordioxide gebeurt door middel van een continue on-line meting.

UV-desinfectieDe werking van UV-licht is gekend en wordt al jarenlang toegepast. De eff ectiviteit van de huidige UV-techniek is te vergelijken met een chemische desinfectie. Het water wordt door een speciale UV-lamp met licht met een golfl engte van 254 nm bestraald. Door de absorptie van de energierijke straling van het licht, wordt het erfelijke materiaal (DNA en RNA) van de micro-organismen gewij-zigd, zodat ze zich niet meer kunnen verme-nigvuldigen.De inactivatie is onder andere van het soort organisme afhankelijk. Zowel bacteriën, vi-russen, fungi als cryptosporidien laten zich met UV doden. Een doding van 99,99% bij bacteriën en virussen wordt bereikt wanneer een minimumstraling van 400 J/m² geres-pecteerd wordt.UV-installaties zijn werkzaam op de plaats waar ze ingebouwd worden en bieden geen

depotwerking. Ze kunnen in koud- en warm-waterinstallaties (met circulatoren) ingezet worden. De UV-straling is enkel actief in de bestralingsruimte van de unit en desin-fecteert helder water dat vrij is van ijzer en mangaan, of het nu gaat om water van de drinkwatermaatschappij, put- of bronwater. Desinfectie met UV is in het geval van een contaminatie van de installatie enkel in com-binatie met andere maatregelen doeltref-fend.De voordelen van deze milieuvriendelijke UV-desinfectie met GENO UV-installaties zijn de gegarandeerde inactivatie van kiemen, ongewijzigde scheikundige samenstelling van het water, geen schadelijke nevenpro-ducten, een probleemloze installatie, een eenvoudige bediening en dit alles samen met een lage operationele kost.

Nieuwe adsorbertechnologieOm over een lange periode de hygiëne in een drinkwaterinstallatie te verzekeren, heeft Grünbeck een nieuw multibarrièresysteem ontwikkeld voor zowel huishoudelijke als collectieve installaties. De ontwikkelde ad-sorptietechnologie safeliQ is, vergeleken met de huidige wetenschappelijke en technische kennis, een revolutionair procedé dat kiemen en bacteriën eenvoudig en eff ectief als nooit tevoren verwijdert: door adsorptie. Met de nieuwe kiembeschermingspro-ductreeks worden de veiligheid en het wel-zijn overal waar het nodig is verhoogd: als voorzorgsmaatregel tegen onvoorziene ge-beurtenissen die kunnen leiden tot een plot-se bacteriologische belasting van het water, om de drinkwaterinstallatie tegen kiemen en

bacteriën te beschermen, en voor de eigen watervoorzieningen zoals putwater.Deze nieuwe werkwijze draagt als hygiëne-barrière bij tot een signifi cante vermindering van de belasting door kiemen in de drinkwa-terinstallatie, en dit zowel aan de ingang van de waterleiding (Point Of Entry, POE), in de warm- en koudwaterkringloop (Point Of Cir-culation, POC), en aan de tappunten (Point Of Use, POU). De methode garandeert een onberispelijke en betrouwbare waterkwa-liteit door het verminderen van pathogene kiemen (legionella, E. coli en pseudomona-den) tot 99,999% (log 5).De hygiënebarrière werkt onafhankelijk van de stroomrichting van het water en met mi-nimaal drukverlies. In vergelijking met UV-desinfectie of thermische desinfectie, houdt het systeem de circulatie van bacteriën in het systeem eff ectief tegen en verwijdert ze, en dat zelfs bij watertemperaturen <50°C.Het gaat om pure adsorptie en niet om fi ltra-tie of desinfectie. Een strategisch in de instal-latie geplaatste adsorber vormt een barrière die kiemen tegenhoudt. Zo wordt het mo-gelijk om de bacterieconcentratie te vermin-deren en onder een kritisch niveau terug te dringen. De methode komt ook de levens-duur van zowel de koud- als warmwater-installatie ten goede en werkt – in tegenstel-ling tot chemische en thermische desinfectie – corrosie van de installatie en de gebruikte materialen niet in de hand. Het gaat dus om een fysieke methode die in tegenstelling tot chemische desinfectie, preventief ingezet wordt.

E www.gruenbeck.com

SafeliQ EA: hygiënebarrière door middel van adsorptie (nieuw).

GENO-UV: desinfectie met behulp van UV-stralen.

GENO-UV: desinfectie met behulp van UV-stralen.

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

46 I aquarama #72

Afvalwater • Aquarium & vijver • Laboratorium • Land- & tuinbouwProces & industrie • Voeding • Waterbehandeling • Zwembad & spa

Hanna Instruments bvbaWinninglaan 8 - BE-9140 Temse - tel. 03 710 93 40 - info@hannainstruments.be - www.hannainstruments.be

MEETINSTRUMENTEN VOOR TEMPERATUUR EN WATERANALYSE

Packo Pumps België Tel. +32 51 51 92 80 • pumps@packo.com

www.packopumps.com

Onze bijdrage tot het verlagen van uw CO2

We optimize your flow

Watch the Packo Pumps video.

[ CHEMICALS]

[ BIOGAS ] [ WASTE WATER ] [ CHEMICALS][ AIR EMISSION ] [ REMEDIATION ]

[ BIOGAS ] [ WASTE WATER ] [ CHEMICALS][ AIR EMISSION ] [ REMEDIATION ]

[ BIOGAS ] [ WASTE WATER ][ AIR EMISSION ] [ REMEDIATION ]

INFINITE PURIFICATION SOLUTIONS

EUROPEES MARKTLEIDER VOOR DE ZUIVERING VAN GASSEN EN VLOEISTOFFEN MET MOBIELE ACTIEF KOOLFILTERS.

DESOTEC NV I Regenbeekstraat 44 I 8500 Roeselare I België+32 (0)51 240 057 I info@desotec.com I www.desotec.com

aquarama #72 I 49

het Technology Center of Excellence van GE in Haasrode fungeert als het onderzoeks-

centrum voor alle activiteiten die het bedrijf in zowel Europa, het Midden-Oosten als Afri-ka ontspint. “Het doel van deze aanpak is een totaaloplossing aan te bieden”, aldus Peter Geuns. “Dat begint bij een voorstudie en krijgt een vervolg in simulaties van het eigenlijke

probleem. Eenmaal we zo de oorzaak heb-ben gedetecteerd, kunnen we een relevante oplossing uitwerken en die na de toepassing ook monitoren. Deze aanpak passen we on-der meer toe in microbiologische processen, zoals water- en procesbehandeling. Dit con-cept moet er ook toe leiden dat we, samen met de klant, een beter inzicht krijgen in het eigenlijke probleem.”Zo is de onderneming bijvoorbeeld goed in staat om via simulaties de werking van een koeltoren te analyseren, met het water dat bij de klant wordt gebruikt. “Dat biedt ons de kans om een aantal economische parameters te valideren en tegelijk ook de ‘water foot-print’ te verbeteren, waardoor we het chemi-caliën- en watergebruik bij ons cliënteel kun-nen reduceren. Dankzij ons technologielab kunnen we dat op een wetenschappelijk on-derbouwde manier doen.”Dergelijke simulaties past het bedrijf ook toe op waterbehandelingsprocessen. Met de resul-taten van dergelijke tests in het achterhoofd, kunnen dan bijvoorbeeld de juiste membra-nen voor een WZI worden gekozen of krijgen de specialisten een nog beter inzicht in hoe de elektrodialyse bij een klant functioneert.

Coherente aanpakDeze strategie laat GE toe om microbiologi-sche processen onder controle te houden en proactief of reactief in te grijpen bij bijvoor-beeld contaminatie, corrosie of inhibitie. Kristine Van Pee, teamleader Microbiology:

“Het Technology Center of Excellence is de ide-ale plek om evaluatiestudies over biociden te verrichten. Zo kunnen we nauwkeurig analy-seren voor welke biocide we moeten opteren, en in welke hoeveelheden we die producten toepassen. Via chemische analyses kunnen we ook de werking van een afvalwaterzuivering bekijken en in functie daarvan bepalen welke producten het meest geschikt zijn om de in-stallatie optimaal te laten draaien.”Ook bij andere uitdagingen, zoals bezinkings-problemen of schuimvorming, bewijst die aan-pak zijn nut. “Daarbij gaan we verder dan che-mische analyses”, vervolgt Van Pee. “Zo kunnen we bijvoorbeeld actief slib microscopisch on-derzoeken. Als het over bezinking gaat, kun-nen we de structuur van de vlokken onder de loep nemen. Zijn ze compact of diffuus? In welke mate heeft dat te maken met de aan- of afwezigheid van draadvormende bacteriën? Zorgen dergelijke bacteriën bijvoorbeeld voor

De juiste producten of aanpak voor waterbehandeling of wa-terzuivering aanraden, heeft eigenlijk alleen zin als het ge-beurt vanuit stevig onderbouwde expertise. Dat beseffen ze bij GE Water & Process Technologies (GE) al decennialang. Het bedrijf investeert dan ook permanent in een eigen technologisch lab, waarover het al sinds de jaren 90 beschikt. In het lab werken 30 specialisten, die stuk voor stuk een autoriteit zijn in hun domein. “Alleen dankzij de combinatie van infrastructuur en menselijke knowhow kunnen we aan de terecht torenhoge eisen van onze klanten voldoen”, stipt managing director Peter Geuns aan. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

TechnologielAb ge pAkT problemen bij de WorTel AAn

Het milieu is ons uitgangspuntHet duurzaam en zorgzaam omgaan met afvalwater staat bij KSB centraal. Als inter-

nationaal leidende onderneming in de water- en afvalwatersector beschouwen we het als

onze verantwoordelijkheid om zorgzaam om te gaan met de grondstrofen voor onze

medemensen. Vooral bij dompelmengers en -pompen is rendement en levensduur van

belang. Op deze gebieden heeft KSB veel vaardigheden. De langzaam draaiende voort-

stuwer Amaprop en de dompelpomp Amarex KRT bieden de best mogelijke rendementen

voor de behandeling van afvalwater. Meer informatie via www.ksbbelgium.be

Pompen n Afsluiters n Service

Amaprop

Amarex KRT

aquarama #72 I 51

Wij beschikken daartoe over een team van 30 mensen, met een gemiddelde anciënniteit bij GE van 18 jaar. Zij beseffen dat alles begint bij een goede probleemstelling, op basis van een breed scala aan onderzoeken. Jaarlijks analyseren wij 40.000 stalen. Die monsters die-nen deels om actuele situaties op te volgen, deels om specifieke problemen op te lossen.”Gelijkaardige labs heeft GE geïntegreerd in Singapore (voor Azië en Oceanië), Houston (Noord-Amerika en Canada) en Sao Paolo (Latijns-Amerika). “Daarbij is het een belang-rijk voordeel ook op die expertise te kunnen terugvallen, bijvoorbeeld als wij voor de eer-ste keer met een bepaald probleem worden geconfronteerd dat in een andere regio wel al is opgedoken. Wij leren veel van die synergie. Ook onze klanten (multinationals zoals olie-raffinaderijen, petrochemie, staalindustrie, papierverwerkers, dranken- en voedingspro-ducenten...) appreciëren die aanpak.”

CommunicatieOok bij de communicatie van testresultaten, speelt GE kort op de bal. “Zodra ze beschik-baar zijn, plaatsen wij ze op ons InSight-platform (*), zodat ook de klant in kwestie de gegevens meteen kan consulteren. Meer nog: remote monitoring en diagnostics laten ons toe te voorspellen hoe een installatie zich in de toekomst zal gedragen, zodat we tijdig correctieve acties kunnen ondernemen”, be-sluit Peter Geuns.

E www.gewater.com

bruggen tussen de vlokken, zodat die moeilijk kunnen bezinken? Hoe zit het met de aanwe-zigheid van protozoa of toxische stoffen? Dit levert erg nuttige informatie op. Zo kunnen onze productapplicatiespecialisten na het identificeren van de draadvormende organis-men de voorbehandeling optimaliseren.”Ook met resistente organismen weet het team wel raad. “Vaak heeft zich een popula-tie met een bepaalde weerstand ontwikkeld, omdat altijd met dezelfde biociden wordt ge-werkt. Door naar afwisseling te streven tussen het bekende biocide en een valabel alterna-tief, kan ervoor worden gezorgd dat de be-handeling weer krachtig werkt.”Voor waterzuiveringsinstallaties kunnen bij-voorbeeld ook membraanautopsies worden uitgevoerd. Hier kan onder meer worden gecheckt of de biocideconcentratie nog opti-maal is. Om een flow weer te optimaliseren, kunnen zowel proactief als curatief reini-gingstechnieken zoals Cleaning in Place (CIP) worden voorgesteld.

Exclusief voor prospecten en klantenDe resultaten van het Technology Center of Excellence bieden een sterke ondersteuning voor de commerciële mensen van GE. “Voor ons is het evenwel essentieel dat het techno-logielab werkt met volstrekt onafhankelijke, objectieve data, die de kans bieden om de systemen bij de klant te verbeteren”, pikt Peter Geuns in. “We kunnen van onze klanten on-mogelijk verwachten dat zij zelf investeren in hoogwaardige apparatuur en technische soft-ware (die toelaat om alles in kaart te brengen, oorzaken te detecteren en op basis daarvan de juiste oplossing te selecteren) of in speci-alisten die alles correct kunnen analyseren.

aquarama #72 I 51

Vermindering TSS

Een voedingsbedrijf had problemen met

de capaciteit van zijn biologische afval-

watercentrale, wat leidde tot zogenoemde

sludge washout van de secundaire clari-

fier. Deze afvalwatercentrale was enkele ja-

ren geleden al eens uitgebreid, maar door

de hoge organische load bleef de Sludge

Volume Index (SVI) regelmatig de aan-

vaardbare normen overschrijden. Hier-

door was het risico op dure lozingskosten

en boetes toegenomen, tenzij een snelle

oplossing kon worden gevonden om de

Total Suspended Solids (TSS), COD en am-

monia-effluentconcentraties te reduceren.

GE nam stalen van de overflow van de

aerationtank naar de secundaire clarifier

voor polymeerscreeningtesten, om de

settling rate te verbeteren. GE-ingenieurs

selecteerden hierop een Novus* Cationic

Brine Dispersion polymeer, nadat bench-

testen hadden uitgewezen dat dit de

sludge settling rate significant verbeterde,

wat resulteerde in een SVI-vermindering

van >200 tot <150.

Na enkele uren dosering zag de klant een

vermindering van de TSS in het effluent

van de secundaire clarifier van >500 tot

minder dan 100 ppm. Na enkele dagen

werd de polymeerdosering opgevoerd

(van 10 naar 15 ppm), waardoor de efflu-

ent TSS verder zakte tot <50 ppm. Hier-

door bleef de klant structureel binnen de

lozingsnormen en kon het bedrijf poten-

tiële boetes en bijkomende lozingskosten

vermijden.In het Technology Center of Excellence vinden regelmatig evaluatiestudies over biocides plaats.

* Handelsmerk van General Electric Company; kan in één of meerdere landen geregistreerd zijn.

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

www.profex.be

Studie- en adviesbureau

Waterstudies

Statuut voor nullozers

Optimalisatie waterkosten

Waterstrategie, concept,uitwerking en opvolging

info@profex.be 0800 59 002bouw - milieu - bodem - energie

PUMPTECH BVBAIZ NIEUWLAND zone B629 - 3200 AARSCHOT T 016 474441 - F 016 474451 info@pumptech.be - www.pumptech.be

Uiterst stille installatiesEnergiezuinig

Standaard IE3 motorenBedrijfszeker

Drukverhoging drinkwater

IMPORTEUR/DISTRIBUTEUR VAN PENTAIR VOOR BELUX

Ergonomie“Met deze producten beschermt u de water-punten dubbel zo lang”, vervolgt Georg Von Schwartzenberg. “Deze producten vereisen minder manipulaties, die bovendien vereen-voudigd zijn. Doordat ze langer meegaan dan andere oplossingen, brengen ze voor onze klanten minder afval en minder stoc-kage met zich mee. Bovendien kenmerken ze zich door een verbeterde ergonomie en design. De grote fi ltratieoppervlakken zijn geschikt om de schommelende waterkwali-teit op te vangen.”Filter Service biedt van dit assortiment de niet-steriele versies aan.

E www.fi lterservice.be

Om de hygiëne en gezondheid binnen zorg-instellingen mee te helpen garanderen, is Filter Service voortdurend op zoek naar

effi ciënte, innovatieve producten. De onder-neming bood onder meer al het exclusieve gamma van BODE aan (bijvoorbeeld ontsmet-tingsmiddelen), maar gaat nu nog een stap verder: het aanbod wordt nu uitgebreid met de producten van Aqua-Tools. Dit bedrijf legt zich al langer hoofdzakelijk toe op de micro-biologische controle van water en de controle van gezondheidsrisico’s.

Twee maanden eff ectiefMet het gamma FILT’RAY biedt Filter Service nu producten aan die bestemd zijn voor de productie van bacteriologisch gecontroleerd

water, dat vrij is van alle micro-organismen. FILT’RAY Douche en Kraan zorgen voor een steriele microfi ltratie van 0,1 µm gedurende 62 dagen. “Dat kan dankzij de innovatieve technologie van de holle vezel met dubbele huid”, stipt Georg Von Schwartzenberg, di-recteur bij Filter Service, aan. “Deze produc-ten worden gebruikt voor het spoelen van medische apparatuur, het chirurgisch han-den wassen, bereiding van dranken en voed-sel, of de hygiëne van patiënten.”Het fi ltratieoppervlak bedraagt respectieve-lijk 3.100 cm² (voor een kraan) en 2.700 cm² (voor een douche). Indien nodig kunnen speciale software en tweedimensionale bar-codelezers voor geautomatiseerde traceer-baarheid zorgen.

In de brede gezondheidszorg is water absoluut essentieel om een goede hygiëne te garanderen. Tegelijk vormt het blauwe goud een potentiële bron van infectie, zeker voor patiënten en de meest kwets-bare personen. Voor verantwoordelijken van dergelijke instellingen en hygiënisten is de preventie van gezondheidsrisico’s die gekoppeld zijn aan micro-organismen in watersystemen dan ook van cruciaal belang. Er zijn heel wat maatregelen nodig om onder meer legionella, pseudomonas en andere opkomende ziekteverwekkers te bestrijden. Het gebruik van effectieve fi lters is er daar een van. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

FilTers beschermen 62 dAgen Tegen micro-orgAnismen

FILT’RAY Kraan zorgt voor microfi ltratie gedurende 62 dagen.

aquarama #72 I 53

Technische raadgevers

Filter Service is een Belgische onderneming, gevestigd in Eupen. Het bedrijf is gespecialiseerd in de distributie van labora-

toriummaterialen. De onderneming stelt 23 personen tewerk. Daar horen ook acht medewerkers in de buitendienst bij.

Zij staan als technische, commerciële raadgevers ten dienste van klanten over heel België.

De grote verscheidenheid van de verdeelde artikels beantwoordt volledig aan de wisselende eisen van de klanten, die

in heel uiteenlopende sectoren werkzaam zijn, zoals laboratoria, milieulabo’s, universiteiten, de chemische en farma-

ceutische industrie, de voedingsnijverheid, de petroleumsector en ziekenhuizen.

“Het woord ‘service’ is essentieel. Het is in die geest dat het personeel wordt opgeleid, waarbij de nadruk wordt ge-

legd op de beschikbaarheid en fl exibiliteit voor de klant. Door deze gewaardeerde service voor de klanten kennen

we een voortdurende stijging van het klantenpotentieel en een aanzienlijke uitbreiding”, aldus de directeur.

Het fi ltratieoppervlak bedraagt 2.700 cm² voor een douche. u

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

54 I aquarama #72

SUEZ was altijd al goed thuis in quasi alle stappen van de watercyclus. “Door de ja-ren heen hebben we een brede expertise

opgebouwd in onder meer proceswatervoor-bereiding, afvalwater- en slibbehandeling”, getuigt Laurence Pironet, commercial & deve-lopment manager voor de Waalse en Luxem-burgse markt. “Ons portfolio bevat de meest uiteenlopende diensten, zoals design & build (onder meer nieuwe installaties en revamping van bestaande systemen), audits, onderhoud, mobiele of tijdelijke behandelingsinstallaties, modulaire uitrustingen, uitbating en opvol-ging van installaties, etc. Met de overname van IWM, van oudsher een specialist in wa-terbehandeling voor stoomketels en koelto-rens, voegen we daar meteen een uitgebreide knowhow over en een breed assortiment aan conditioneringsproducten aan toe.”

Deze oplossingen worden aangeboden on-der de naam SUEZ Water Conditioning Ser-vices. Naast een brede range aan producten (antischuim, antiscalants, coagulanten, floc-culanten, biocides...) ligt de meerwaarde van deze afdeling vooral in de technische knowhow rond microbiologie. “Met deze diensten scoren we al goed op de Franse markt, maar we willen ook meer en meer actief worden in de Benelux. Om dit te ver-wezenlijken, kunnen we rekenen op de lo-kaal aanwezige ploegen, die al veel ervaring hebben in de chemie en de waterbehande-ling”, verklaart Jean-Marc Hoen, expert in microbiologie bij SUEZ Treatment Solutions Europe. Hij kan terugvallen op 32 jaar erva-ring. Over deze materie geeft hij colleges aan diverse universiteiten.“Inzake microbiologie hebben we een sterk team uitgebouwd, dat over een apart lab be-schikt en iedere klant op een wat atypische ma-nier benadert. Onze relatief beperkte organisa-tie laat toe om kort op de bal te spelen en werk te maken van een echte relatie met de klant, die gebaseerd is op een aangenaam menselijk contact. In wat wij doen, kan je de band tus-sen leverancier en klant eigenlijk nog het best vergelijken met die tussen een dokter en een patiënt: het komt erop neer om op een discrete manier het vertrouwen van de klant te winnen,

door oplossingen voor te stellen die perfect op de maat van zijn bedrijf zijn aangepast.”

Lage ecologische impactBij SUEZ Water Conditioning Services maken ze zich sterk gebruik te maken van een aparte opvolgingstechniek. “In cases van legionella-bestrijding, zetten we tegelijkertijd een drie-tal technieken in om het probleem te bekij-ken. Dat leidt tot een erg precieze diagnose over de uitdaging, waardoor we nog beter de meest geschikte oplossing kunnen selec-teren. Bovendien ligt de ecologische impact van onze oplossingen heel laag.”

Als deskundige in zijn vakgebied, merkte Hoen hoe de uitoefening van zijn beroep almaar complexer werd. “Dat heeft alles te maken met de strengere regelgeving en de economische paradox die dit met zich mee-brengt. De overheid eist van ondernemingen dat ze op een adequate manier aan water-behandeling doen, maar dit mag steeds min-der kosten. Daarenboven hanteren heel wat landen een aparte regelgeving over biocides.”De onderneming spaart kosten noch moeite om het de klanten zo goed mogelijk naar de zin te maken. “Zo organiseerden we vorig jaar een honderdtal opleidingsmomenten waarbij het centrale thema meestal legionellabestrij-ding was. Voor een vlotte communicatie met het cliënteel, zetten we teams van lokale spe-cialisten in, die letterlijk de taal van de klant spreken en uiteraard heel goed op de hoogte zijn van alle aspecten rond microbiologie.”

E www.water-benelux.com

Totaaloplossingen voor water-behandeling aanbieden: het was altijd al de ambitie van SUEZ, en na de vrij recente overname van IWM kan de multinational die doelstelling ook volledig waarmaken. Met IWM voegde SUEZ een specialist in micro-biologie aan zijn portfolio toe, waardoor de onderneming nu ook oplossingen kan bieden voor behandeling van onder meer legionella en biofilm. Het team van de Water Conditioning Services staat garant voor een persoonlijke aanpak, beschikt over een eigen lab en kan kort op de bal spelen om klanten in een minimum van tijd verder te helpen. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

suez invesTeerT in verTrouWensrelATies voor AAnpAk microbiologie

54 I aquarama #72

w PomPen & klePPen

microbiologie

dossier

”In cases van legionellabestrijding, zetten we tegelijker-

tijd een drietal technieken in om het probleem te

bekijken.” Jean-Marc Hoen, SUEZ Treatment Solutions Europe

Fysico-chemische en biologische waterzuiveringen

Purazur spitst zich toe op de hoogtechnologische zuivering van industrieel & huishoudelijk afvalwater, percolaatwater van stortplaatsen en verontreinigd grondwater.

Purazur biedt Design, Build, Finance en O&M contracten, alsook consulting& optimalisatiestudies aan, op maat van de klant.

PurazurMember of the DEME GroupHaven 1025 - Scheldedijk 30

B-2070 Zwijndrecht, België T +32 3 250 54 11info.purazur@deme-group.com www.purazur.comDEME: creating land for the future

Purazur creëert…zuiver water

opm_purazur_195Bx134H_aquarama 16.indd 1 22/04/16 12:00

De ISIFLO SPRINT insteekkoppeling van HSF combineert de sterkte van een traditionele mechanische koppeling met de eenvoud van het push-in principe. Deze PE insteekkoppeling is geschikt voor drinkwaterapplicaties en beschikt over debenodigde keuren. ISIFLO SPRINT insteekkoppelingen zijn glasvezelversterkt, licht in gewicht en uitermate sterk.

Voordelen• Gepatenteerde PUSH-BACK technologie voor een perfecte verbinding. • Snel en eenvoudig te installeren zonder extra gereedschappen• Sterkste in zijn klasse:

- Koppeling is dusdanig geconstrueerd dat deze sterker is dan de pijp - Kunststof draad is gelijkwaardig aan messing

• 100% corrosiebestendig & loodvrij• Nieuw! Rechte koppeling en kniekoppeling in 32x2”

| De vele voordelen van de ISIFLO SPRINT insteekkoppeling

t + 32(0)475.60.61.45 | info@hsfbv.nl | www.hsfbv.be | www.linkedin.com/company/hsf-bv

De ISIFLO SPRINT insteekkoppeling van HSF combineert de sterkte van een traditionele

| De vele voordelen van de ISIFLO SPRINT insteekkoppeling

vAn AFvAlWATer nAAr puur WATer, een knAp sTAAlTje Technologie

Ultrapuur water op grote schaal produceren, waarbij gezuiverd water als grondstof fungeert: dat huzarenstukje werd vrij recent gerealiseerd in een mo-derne fabriek in het Nederlandse Emmen. Centrifugaalpompen zorgen ervoor dat het water in ondergrondse olievelden wordt geïnjecteerd. SPX Flow Techno-logy leverde de pompen voor dit project, dat op veel internatio-nale belangstelling kan rekenen. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

Het opwerken van afvalwater tot puur water: met die ambitie als uitgangs-punt, bundelden de waterleiding-

maatschappij Drenthe en het waterschap Velt en Vecht de krachten in de nieuwe vennoot-schap NieuWater BV. Het heel propere water bevat geen mineralen en wordt geleverd aan de NAM (Nederlandse Aardolie Maatschap-pij). Deze klant wil het ultrapuur water inzet-

ten voor de oliewinning in Schoonebeek. Dit is een olieveld dat in 1996 de deuren moest sluiten, omdat de grond op dat moment al-leen nog taaie, stroperige olie bevatte. Met de technieken die op dat moment bestonden en de toen gangbare olieprijs, was het destijds onmogelijk om de oliewinning op een renda-bele manier te organiseren.

Nieuwe methodeDat het veld intussen toch weer mag open-gaan, is volledig te danken aan nieuwe tech-nieken. Die zorgen ervoor dat ultrapuur water wordt verhit tot stoom in een efficiënte water-krachtcentrale, en in die vorm wordt geïnjec-teerd in het oliehoudende zandsteen. “Op die manier wordt de olie weer vloeibaar en warm, wat het mogelijk maakt om op een vlottere manier olie te winnen”, legt Dirk Demarre van SPX Flow Technology uit. Het Nederlandse fi-liaal van SPX stond bij dit project in voor de levering van centrifugaalpompen van John-son Pump.De ketels en leidingen blijven, door de zuiver-heid van het water, gevrijwaard van kalkafzet-tingen. Bovendien vermijdt deze aanpak dat er schade aan pompen en turbines zou ont-

staan. Voor de onderhoudsverantwoordelij-ken van de installaties is dat een zegen.

Grote watervraagMet de bouw van deze hoogtechnologische fabriek is een investering van 40 miljoen euro gemoeid. Het project is op verschillende manieren vernieuwend. Zo is het niet alle-daags dat gezuiverd rioolwater de grondstof is waarmee het ultrapure water kan worden aangemaakt. Ook de combinatie van technie-ken die werden gebruikt, springt in het oog, net als de grootte van de productie: met maxi-mum 10.000 m³ per dag is die niet minnetjes.Op jaarbasis heeft de aardoliemaatschappij nood aan 3 miljoen m3 ultrapuur water. Als het om zo’n gigantisch volume gaat, volstaat het niet om oppervlaktewater of grondwater als basisgrondstof te gebruiken. Daarom be-keken de mensen van NieuWater wat er mo-gelijk was met het water van de rioolwaterzui-vering. Die is jaarlijks goed voor de productie van circa 12 miljoen m³. Deze aanpak leverde bovendien nog andere voordelen op. Zo kun-nen de stoffen die uit het water worden ge-haald, achteraf terugkomen bij de RWZI. Dit ecologische voordeel zorgt er ook voor dat de

56 I aquarama #72

kwaliteit van het oppervlaktewater verbetert. De projectverantwoordelijken gaan er prat op dat er nergens elders ter wereld een gelijkaar-dige realisatie bestaat waarbij op deze schaal, op basis van effluent, ultrapuur water wordt gemaakt met een zo laag mogelijke con-sumptie van chemicaliën. Vervolgens wordt het water dus geïnjecteerd als stoom, waar-van een deel ervoor zorgt dat er elektriciteit wordt opgewekt. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat deze aanpak behoorlijk wat in-ternationale interesse losweekt.

FilteringUiteraard kan je niet zomaar gezuiverd riool-water als ultrapuur water inzetten. Daarvoor is een filtratie in verschillende stappen ver-eist. Alles begint in de trommelzeef, die er-voor zorgt dat de grote deeltjes uit het water worden gehaald. Vervolgens werd geopteerd voor ultrafiltratie: tijdens deze behandeling worden zowel de zwevende stoffen, bacte-riën als virussen uit het water verwijderd. Dit gebeurt op basis van een membraantechniek: het water wordt door honderden verticaal ge-groepeerde ‘rietjes’ gezogen.Tijdens een derde stap staat een actiefkool-filter met bacteriën in voor de eliminatie van nutriënten die in een volgende zuivering-fase voor vervuiling zouden kunnen zorgen. De vierde fase is die van de demineralisatie. Ook hiervoor werden kosten noch moeite ge-spaard, met de installatie van een membraan-filtratie bestaande uit vijf straten dubbelpass omgekeerde osmose, met daarnaast bijho-rende opslag en dosering van chemicaliën.

Belang van de pompenIn het totale membraanoppervlak van 50.000 m² vertolken de RO-pompen een cruciale rol. Het water wordt door de membranen ge-perst door een voordrukpomp en een hoge-drukpomp. Tijdens de laatste productiestap, die van de elektro-deïonisatie (EDI), worden ionselectieve membranen gecombineerd met ionenwisselaarhars. Hierbij zorgt de elek-trische spanning voor de regeneratie van de hars. Het gecreëerde ultrapure water wordt dan, over een afstand van zeven kilometer, verpompt naar NAM. Hiervoor heeft SPX-FLOW in totaal 60 pompgroepen geleverd.

Voor deze toepassing stond SPXFLOW in voor maatwerk: de verticaal opgestelde pompen voor omgekeerde osmose werden speciaal door het bedrijf ontworpen. Een cruciale voorwaarde voor het functioneren van deze pompen, is dat ze dezelfde capaciteit moeten blijven leveren terwijl de membranen stelsel-matig meer vervuilen, en dus meer weerstand leveren. Daarom kozen de mensen bij SPX voor frequentiegeregelde centrifugaalpom-pen met een enkele waaier. De uitlijning van de verticale pompen wordt niet echt beïn-vloed door eventuele leidingkrachten. Op die manier ontstaat er noch onnodige belasting, noch trilling, wat positieve effecten heeft voor de lagering en de asafdichting. De pompen vergen amper onderhoud en zullen in prin-cipe 25 jaar meegaan.

E www.spxflow.com

w Project

Olieproductie

Als er olie wordt geproduceerd, komt er opnieuw water vrij. Het gaat hierbij niet alleen

om het geïnjecteerde water, maar ook om water dat al in het gesteente aanwezig was.

Via een ondergrondse pijpleiding vertrekt dit water naar lege gasvelden in Twente, met

een opvangcapaciteit van 90 miljoen m³. Daar wordt het gepompt naar een vergelijk-

bare gesteentelaag, die zich op een diepte van 2,5 kilometer bevindt. Aanvankelijk was

het de intentie om het gebruikte water in Drentse gasvelden te pompen, alleen bleken

die nog niet leeg genoeg om als opvangreservoir te kunnen fungeren.

Specificaties pompen

De twee verticaal opgestelde centri-

fugaalpompen hebben een capaci-

teit van 190 m³/h als ze beide wor-

den gebruikt. In dat geval bedraagt

de verschildruk 250 mvk. Er wordt

gewerkt op een temperatuur van

20°C. De pompen zijn gemaakt uit

roestvast staal en duplex. Cartridge

seals zorgen voor de asafdichting.

De motor heeft een vermogen van

90 kW (2960 rpm), het rendement

bedraagt maximum 73%.

SPX Flow Technology leverde 60 pompgroepen voor het project bij NAM.

De verticaal opgestelde pompen leveren dezelfde capaciteit terwijl de mem-

branen meer vervuilen.

aquarama #72 I 57

Bekijk onze referenties op www.pantarein.be

Optimalisatie van bestaande zuiveringen

Opleiding operatorenEnergieoptimalisatieSlib- en chemicaliën-reductieVerbeterde e� uentkwaliteitMogelijkheid tot fi nanciering

Pantarein:uw partner in economische waterzuivering

pantareinW A T E R Z U I V E R I N G

Bouw en exploitatie

Aeroob-anaeroob-membraanfi ltratieEngineering en projectbegeleidingSleutel-op-de-deur-realisatieEigen constructie-atelierSturing op afstandProcesbegeleiding en onderhoud

Pantarein:betrouwbaar designwerfopvolging en opleveringuw partner in exploitatie

ProcesexpertiseHaalbaarheidsstudiesAfbreekbaarheidstestenPilootinstallaties on-siteOnderzoek

Pantarein:de beste procestechnologenuw expert voor waterzuivering en kringloopsluiting

Bekijk onze referenties op www.pantarein.be

Groene waterzuivering

Tailor madeEnergie-e� ciëntMinimale slibproductieBiogasvalorisatieKringloopsluitingVerregaande automatisatie

Pantarein:duurzame onderneminguw partner in eco-innovatie

Duurzaamheidsrapporten en -communicatie:kijk op www.pantarein.be/publishing

Hoe uw energie-investeringen beter laten renderen? Z-energy helpt u op weg op het vlak van intelligent energiegebruik, duurzame energieproductie, hernieuwbare energiebronnen en groene mobiliteit.

Z-energy, iedere dinsdag op Kanaal Z vanaf 19.50 uur.Ook te bekijken op www.kanaalz.be

In samenwerking met

OB

6565

9

Vlaanderenis energie

Toen de bekende brouwerij in september vorig jaar contact opnam met de des-

infectiespecialist uit Tubize, waren ze al min of meer overtuigd van de technologie die ze hiervoor voor ogen hadden, met name chloordioxide. Veel verbazing hoeft dat even-wel niet te wekken, weet Yves Collier. “Wij mo-gen ons al vrij lang een partner van AB INBev

noemen. Zo hadden we hun sites in Leuven, Jupille en Altenaken al uitgerust met dose-ringssystemen voor chemische waterbehan-deling en chloordioxide. Heel wat belangrijke spelers uit de brouwerijwereld zijn al langer vertrouwd met deze techniek.”“Dat is ook normaal, want eigenlijk is het een systeem dat in de jaren 60 en 70 in deze ni-chemarkt is ontstaan”, pikt Marc Ceulemans in. “De grote uitdaging bestond er destijds in om een oplossing te vinden voor de hoge pH-waarde van het water dat gebruikt werd voor de fl essenspoelmachine. Wetenschappers ontdekten dat het samenbrengen van HCl (waterstofchloride) en NaOCl (natriumhypo-chloriet) in een reactor leidde tot de vorming van chloordioxide. Deze techniek wordt nog altijd frequent gebruikt, al is de aanpak op het

vlak van veiligheid en aanmaak van het pro-duct wel grondig geëvolueerd.”Eenmaal het chloordioxide is gedoseerd, wordt het verspreid in de leidingen, waar het uitein-delijk reageert met bacteriën. Chloordioxide verwijdert de aanwezige biofi lm en verhindert de vorming van een nieuw laagje biofi lm.

HoegaardenTot voor kort opteerde AB INBev voor haar site in Hoegaarden voor een andere oplos-sing, met name chlorering via dosering van natriumhypochloriet. “Deze aanpak brengt evenwel bepaalde nadelen met zich mee”, aldus Collier en Ceulemans. “Zo kan bij een hoge pH-waarde gebonden chloor worden aangemaakt, wat kan zorgen voor smaak- en geurhinder. Bovendien is het eigenlijk een ge-vaarlijke, corrosieve stof.”

TimingOp vraag van de klant ontwikkelde ProMinent een op maat uitgewerkte doseringsunit voor chloordioxide. De unit is nu al klaar en zal worden geïnstalleerd in juni of juli, als de piek-periode voor de bierproductie voorbij is. “Nor-maal rusten wij dergelijke systemen standaard uit met onze eigen regelaars”, vervolgt Yves Collier. “AB INBev gaf er evenwel de voorkeur aan te werken met een PLC met aanraak-scherm (van Siemens). Op die manier kunnen zij het toestel koppelen aan hun systeem en vanop afstand vlot alle parameters inlezen. Dit toont aan dat wij uitstekend in staat zijn om ons fl exibel op te stellen en te voldoen aan heel specifi eke vereisten.”

biergigAnT invesTeerT in desinFecTie

Op een verstandige manier alle water desinfecteren, volgens de best beschikbare technieken: dat was de uitdaging waarmee AB INBev vorig jaar naar ProMinent stapte voor haar site in Hoegaarden. De multinational was al vertrouwd met de techniek van chloordioxide en wou die nu ook op deze site toegepast zien. Toch diende ProMinent rekening te houden met bepaalde specifi eke vereisten. Yves Collier (business development manager) en Marc Ceulemans (district manager) lichten de bijzonderheden van het project toe. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

w Project

uProMinent ontwikkelde een op maat uitgewerkte doseringsunit voor chloordioxide.

aquarama #72 I 59

De fabrikant werd nog met een andere uitda-ging geconfronteerd. “Doorgaans hebben wij voor een dergelijke installatie een ruimte van vier meter nodig. Dat is net genoeg om, naast het wandpaneel waarop de doseringsunit wordt gemonteerd, ook nog een voorraadvat en andere belangrijke apparatuur te voorzien. Zoveel ruimte kon onze klant evenwel onmo-gelijk vrijmaken. Daarom heeft ons moeder-bedrijf in Heidelberg een concept uitgewerkt waarbij de generator op een skid wordt ge-monteerd, waarvan ook de achterzijde wordt gebruikt. De skid is 1,5 meter lang en zal in het midden van het lokaal worden geposi-tioneerd. Hij is gebouwd in onze productie-eenheid in Tsjechië.”De plaatsing van de installatie gebeurt niet door ProMinent zelf. Een bewuste keuze, zo maakt Marc Ceulemans duidelijk. “Heel wat klanten van ons zijn specialisten in water-behandeling, die dergelijke apparatuur zelf bij de klant positioneren. Omdat wij hen ui-teraard geen concurrentie willen aandoen, geven wij de klant de keuze om te opteren voor de onderaannemer van zijn keuze, dan wel voor iemand die wij aanraden. Sowieso kunnen zij ons wel vragen om de coördinatie van het geheel op ons te nemen, uiteindelijk is het goed functioneren van de installatie ook onze verantwoordelijkheid. Wij geven de dienstdoende installateur alle noodzakelijke adviezen, en staan zelf in voor de opstart en het periodieke onderhoud.”

Een andere uitdaging bestond erin om de chloordioxide op verschillende plaatsen te doseren. “Geen sinecure, want deze stof is geen stabiele component”, weet Collier. “De chloordioxide wordt geproduceerd in de generator en vervolgens opgeslagen in het voorraadvat. Daarna wordt het op vier ver-schillende punten in het productieproces ge-doseerd. Wij behandelen op die manier alle water van de brouwerij in Hoegaarden, aan een concentratie van 0,2 ppm.”Het voorraadvat wordt bewust vrij klein ge-houden, zodat er regelmatig verse chloordi-oxide wordt aangemaakt. “Dat is belangrijk, want chloordioxide blijft normaal maar ge-durende één week stabiel. Daarna functio-neert het nog wel, maar moet je toch reke-ning houden met een verval van 5%.”

Up-to-dateProMinent profi leerde zich altijd al als een pi-onier in het naleven van nieuwe richtlijnen. Dat is ook nu het geval. Zo voldoet de instal-latie bij AB INBev aan de nieuwe, verstrengde machinerichtlijn (EN 13849). “Deze richtlijn verbiedt dat de controle over de dosering en de veiligheid beheerd worden door dezelfde elektronische component. Daarom heb-ben wij de doseringsunit uitgerust met een

Energiezuinige UV-systemen

Tot voor kort bood ProMinent een brede range aan toestellen voor UV-desinfectie aan. Recent koos het bedrijf ervoor om het aanbod

te reduceren tot twee lijnen, met name de LP-reeks (met lagedruklampen) en de MP-reeks (middendruklampen). “Het unieke aan deze

systemen is dat ze werken met dimbare lampen. Hierdoor kunnen onze klanten hun energieverbruik optimaliseren, waardoor ze voor

de eigenlijke desinfectie niet meer energie moeten gebruiken dan wat strikt noodzakelijk is. Deze techniek wordt onder meer ingezet

voor de reductie van gebonden chloor en voor de desinfectie van drink- en proceswater”, legt Yves Collier uit.

Wie is ProMinent?

ProMinent is een wereldspeler in do-

seertechnieken en desinfectie. Het

bedrijf telt wereldwijd 2.400 mede-

werkers, verspreid over 55 fi lialen,

en beschikt over 12 productiesites.

Samen zijn die goed voor een omzet

van circa 320 miljoen euro. De ves-

tiging in België concentreert zich op

de verkoop, de indienstname en de

service na verkoop. Dit fi liaal is ge-

vestigd in Tubize en kan rekenen op

17 medewerkers.

w ProjectHet systeem moest op maat van een beperkte ruimte worden gebouwd.

voorverdunningspaneel voor het geconcen-treerde zoutzuur. Onder invloed van de wa-terdruk wordt er, via een venturi, automatisch zoutzuur verdund en vervolgens gestockeerd in het voorraadvat. Zo komen de twee che-micaliën die vereist zijn voor de aanmaak van chloordioxide niet met elkaar in contact voor ze in de generator worden vermengd”, verdui-delijkt Marc Ceulemans.De installatie voldoet ook aan de RoHS-normen, die het gebruik van zware metalen in elektronische apparatuur beperken. Alle printplaten van de installatie beantwoorden hieraan. “Dit bewijst ons permanente streven om alleen met de best beschikbare technie-ken te werken.”

E www.prominent.be

aquarama #72 I 61

The VAG DigiFlange App allows you to quickly and easily determine desired materials, nominal widths and pressure ratings. Just switch between flange connections, valve lengths and pipe dimensions.

Appsolutely helpful Learn more about the cost-free VAG apps: www.vag-group.com/apps

FlowCalculator allows the fast and easy calculation of the volumetric flow in depen-dence of the pipe diameter or the flow velocity. Integrated independent unit converter for areas, dimensions, lengths, temperatures, performances, frequencies or pressures.

FlowCalculator for iOS

FlowCalculator for Android

Get DigiFlange for iOS

DigiFlange for Android

VAG 5839 AZ VAG Apps 195*134_01.indd 1 29.04.16 11:16

WAGO AUTOMATISIERT VERTEILNETZE –mit Sicherheit!

Schon heute gemäß BDEW-White-Paper im Einsatz: der PFC200 von WAGO

• Mit integriertem 3G-Modem

• Übertragung und Verarbeitung gemäß IEC 60870-5-101/-103/-104, IEC 61850, IEC 61400, DNP3 und MODBUS

www.wago.com

Halle 2, Stand 2-402

Controller PFC200 3G • Controller met geïntegreerde GPRS en SMS modem • Uiterst veilig dankzij IPsec, OpenVPN en firewall implementatie • Compatibel met micro simkaart en SMA antenne connector

www.wago.com/pfc200 info-be@wago.com • www.wago.be

PLC EN MODEM VERENIGD Totaaloplossing in compacte bouwvorm

smeT group bouWT TWee insTAllATies voor procesWATer

Op een kwalitatieve manier projecten realiseren in een ultrakorte doorlooptijd: het is iets wat zeker niet voor iedere aannemer is weggelegd. Smet Group bewijst in de praktijk dat het deel uitmaakt van een select kransje dat dergelijke uitdagingen wel de baas kan. De divisie Elektromechanica, die deel uitmaakt van afdeling Smet-GWT, leverde onlangs een installatie voor proceswater bij Umicore op en bouwde daarmee een mooi vervolg aan een eerder project bij Kaneka. Waterbedrijf Pidpa, dat in beide gevallen instaat voor de levering van het proceswater zelf, kan net als de eindklanten tevre-den zijn. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

Smet Group is een naam die bij heel wat stakeholders uit de bouw bekend in de oren klinkt. Binnen Smet-GWT, één van

de vier afdelingen van deze holding, kan ook de divisie Elektromechanica terugvallen op een sterke reputatie. Deze divisie is actief in vier domeinen, met name drinkwater, afval-water, water als duurzame energiebron, en proceswater. “In 80% van de projecten die wij in de brede watersector realiseren, treden we op als hoofdaannemer”, verduidelijkt Jan Van-den Bergh, directeur van de divisie. “Hierbij werken we zowel voor de overheid, openbare besturen, waterbedrijven, de industrie, de uti-liteitsbouw als de zorgsector (bij die laatste twee vooral projecten voor bodemenergie, n.v.d.r.).”In de markt van het drinkwater, afvalwater en proceswater, staat de divisie borg voor een breed scala aan activiteiten. “We verzorgen

zowel de detailengineering, het elektrome-chanische ontwerp, de realisatie ter plaatse, de opstart, het onderhoud als de exploitatie. Eigenlijk nemen we de volledige plaatsing zonder procesontwerp voor onze rekening. Doorgaans is het onze klant of de procesleve-rancier die instaat voor dit ontwerp. Wat pro-ceswater betreft, bouwen we installaties voor waterbehandeling, drukverhoging, water-recuperatie, koelwater, piping en industriële bordenbouw.”

VoorbereidingProceswater is een specialisatie waar ook Pidpa, naast haar andere taken, zich al een tijdje op richt. Vorig jaar bracht het waterbe-drijf van de provincie Antwerpen in dit kader twee projecten op de markt, telkens in een aanbesteding met onderhandelingsproce-dure. Voor de deelnemende aannemers heeft

dit het voordeel dat ze, naast de competitivi-teit van het prijskaartje, ook op hun knowhow worden beoordeeld.Daarom schonk Pidpa voor deze twee projec-ten haar vertrouwen aan twee spelers: Aanne-mingen Janssen nv uit Geel staat in voor het bouwkundige gedeelte, met name de beton- en staalstructuur. De divisie Elektromechanica van Smet Group draagt dan weer de verant-woordelijkheid voor de detailengineering en de bouw van de elektromechanische uitrus-ting van een biologisch-adsorptieve ontijze-ring van grondwater.“In beide gevallen staat Pidpa, op de site van de klant, in voor de aanmaak van proceswa-ter”, vervolgt Vanden Bergh. “Beide projecten zijn om diverse redenen uniek. Ten eerste gaat het om quasi identieke installaties, waar-bij het proceswater op dezelfde manier wordt aangemaakt. Secundo zijn wij met Smet-GWT al een tijdje actief in de industrie en behoor-den zowel Umicore als Kaneka al tot ons eigen cliënteel. Zo hebben we in het verleden voor beide ondernemingen al waterwinningsput-ten gerealiseerd en elektromechanische in-stallaties gebouwd. Bovendien bouwen we ook quasi permanent complexe installaties rechtstreeks voor Pidpa, wat hun vertrouwen in onze capaciteiten nog aanzwengelde.”Toen drinkwaterbedrijven destijds beslisten om een eigen aanbod voor industriële klan-ten te creëren, en voor hun klanten dus pro-ceswater aan te maken, zagen ze dat bij Smet

w Project

uDe pompenzaal bij Kaneka.

aquarama #72 I 63

uw partner in bodemonderzoeken grondwatersanering

EBSD type 2: oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken, technische verslagen,…

Onderzoek en advies inzake BBT grondwaterbehandeling

Uitvoering van pilootproeven Bouw van installaties en/of integratie in

bestaande zuiveringsinstallatie Realisatie en opvolging van saneringsprojecten

Trevi nvDulle-Grietlaan 17/1 B-9050 Gentbrugge

T +32 9 220 05 77 S www.trevi-env.com E info@trevi-env.com

grondwatersanering vluchtige componenten

aanvankelijk als een bedreiging. “Nu beschou-wen we dat vooral als een opportuniteit, want die waterbedrijven bouwen de installaties nooit zelf en hebben ons nodig. Het werkt natuurlijk ook omgekeerd: als een klant ons rechtstreeks benadert voor een project waar-bij proceswater dient te worden aangemaakt, is een van de opties ze door te verwijzen naar een waterbedrijf. Die synergie is voor alle par-tijen belangrijk.”

UitdagingZowel de installatie bij Kaneka als die bij Umi-core moest binnen een erg korte doorlooptijd worden gebouwd. Die uitdaging zagen ze bij Smet wel zitten. “In dergelijke gevallen, waar-bij het credo ‘design while building’ voorop staat, is het waterbedrijf gebaat met een aan-

nemer die tijdens het bouwproces actief mee-denkt en daardoor in staat is het elektrome-chanische proces te optimaliseren. Dat vergt een erg flexibele aanpak, maar we hebben al herhaaldelijk bewezen dat dit ons wel ligt.”De oplevering van de installatie bij Kaneka dateert van augustus 2015. Medio januari mocht Smet dan beginnen aan de installa-tie bij Umicore. “Hier kregen we amper tien weken de tijd om het project op te leveren. Daarom hebben we veel onderdelen prefab gefabriceerd in ons eigen atelier, zodat we ons ter plaatse volledig op de montage kon-den focussen. Om dit tijdig te realiseren, heb-ben we bij Umicore vier teams van twee per-sonen op het project gezet. Het zijn dezelfde mensen die vorig jaar extra ervaring hadden opgebouwd bij Kaneka.”

WaterbehandelingPidpa ontwierp in beide gevallen een biolo-gisch-adsorptieve ontijzering van grondwa-ter. De installatie bij Kaneka (Oevel) heeft een capaciteit van 200 m³/h en 30 mg/l ijzer, die bij Umicore levert per uur 350 m³ (25 mg/l ijzer). “Dankzij deze aanpak is niet alleen een hoge ijzerbelasting mogelijk. Bovendien gebeuren de oxidatie en filtratie in één stap en hoeven er voor de oxidatie geen chemicaliën te wor-den gebruikt. Er is alleen een pH-correctie ver-eist. Ook de slibproductie is lager.”

E www.smetgroup.be

w Project

uDe installatie bij Umicore in Olen.

Wie is Kaneka?

De Belgische afdeling van Kaneka maakt deel uit van Kaneka Corporation, een Japanse onder-

neming. Dit bedrijf legt zich hoofdzakelijk toe op de ontwikkeling, fabricage en verkoop van

een breed scala aan chemische halffabricaten. Die vinden hun toepassing in sectoren zoals de

bouw, de elektronica-industrie, de automotivebranche en de verpakkingssector.

Wie is Umicore?

De activiteiten van Umicore spitsen zich toe op vier sectoren: Recycling, Performance Materi-

als, Catalysis en Energy Materials. De groep is wereldwijd actief en beschikt op ieder continent

over industriële installaties.

Smet Group

Smet Group is opgedeeld in vier entitei-

ten (Smet-GWT, Smet-Tunnelling, Smet-

F&C en Smet-Boring), die elk nog over

diverse divisies beschikken. “Binnen de

divisie Elektromechanica kunnen we

terugvallen op een sterk uitgebouwde

dienst voor detailengineering en elektro-

mechanisch ontwerp” stipt Jan Vanden

Bergh aan. “Zo beschikken we over circa

15 gespecialiseerde projectingenieurs,

ontwerptekenaars, project- en werflei-

ders. Voor de detailengineering buigen

we ons zowel over de pompkeuze, de

keuze van toestellen en instrumentatie,

de sterkteberekening, leidingverliezen

als de materiaalkeuzes en het ontwerp

van industriële laagspanningsborden.

Vanuit onze expertise zijn we goed ge-

plaatst om uitvoeringsadvies te verle-

nen. In ons eigen atelier staan we in

voor de fabricage van piping- en leiding-

systemen (in staal en RVS), industriële

laagspanningsborden, panelen voor do-

seer- en meetapparatuur en skids voor

diverse toepassingen. Het lasatelier is

gecertificeerd voor waterbedrijven.”

Pidpa

Pidpa is het waterbedrijf van de provin-

cie Antwerpen. Het staat in voor de pro-

ductie en distributie van drinkwater en

het professioneel beheer van riolerings-

infrastructuur. Tot slot biedt het een uit-

gebreide waaier aan van waterdiensten.

aquarama #72 I 65

iserve_adv_195x134_doc.indd 1 3/09/15 12:21

Succesvolle groei sinds 1975 door continue product- en marktuitbreiding. Meer dan 8000 toestellen, uitgerust met de unieke SCREWPELLER®, in werking. Verkoop en verhuur !!!

Headquarters Brusselsesteenweg 508 B-1500 Halle – Belgium Tel.: 32 (0)2 362 02 62 Fax : 32 (0)2 360 35 89

Email : asi@aquaturbo.be www.aquaturbo.be

AQUA TURBO® AER-AS Direct aangedreven oppervlaktebeluchter

AQUA TURBO® AER-SB/L Bodembeluchter

AQUA TURBO® AER-GS Combi beluchter/menger

AQUA TURBO® MIX-GS Hoog efficiënte dompelmenger

AQUA TURBO® MIX-AS Oppervlaktemenger

AQUA DECANT™ ADMCA Vlottende decanter

Aquarama 2014 1-2 pagina_NL.pdf 1 21/11/14 14:15

De keuze hiervoor viel op de fotome-trische analyser van Endress+Hauser. De keuze had in sterke mate te maken

met het feit dat de bepaling van de fosfor-concentratie niet op geel (zoals bij de meeste aanbieders), maar op blauw als reactiekleur gebeurt. Hierdoor is een nauwkeurigere me-ting bij lage concentraties mogelijk, zonder fouten geïntroduceerd door een te sterke kleur van het afvalwater, dat van nature een geel-bruin-oranje kleur heeft. Over deze toepassing hadden we een gesprek met Jon Denoulet, milieucoördinator en pro-jectingenieur bij Pinguin Belgium, Denis Rey-dams, analyseconsultant bij Endress+Hauser, en Ronny Quintens, Endress+Hauser-sales-contact voor deze klant.

Een belangrijke speler in diepvriesgroentenDe Pinguin-groep is de diepvriesgroente- afdeling van Greenyard Foods. Ze omvat 13 sites in Europa waar in totaal 1.800 mensen werken. Samen verwerken de sites jaarlijks een volume van 565.600 ton groenten voor meer dan 90 landen. Naast Pinguin bezit de groep ook Noliko, de conserventak. De fabriek in Westrozebeke is de hoofdsite van de Pinguin- groep. Ze werd opgestart in 1965 als eerste site in de groep en is nog steeds de grootste vestiging. De flexibele fabriek verwerkt oogst-verse groenten, voornamelijk spinazie, erw-ten, bonen, wortelen, bloemkool en spruiten. Daarnaast zijn er sporadische campagnes, zoals tijdens ons bezoek, toen er sojascheu-ten werden ingevroren. Er werken 350 mede-werkers, op piekmomenten – voornamelijk de oogstperiodes – aangevuld met interims.

De groenten worden direct na de oogst ver-werkt. Ze worden gezuiverd, ontdaan van schil... en uiteindelijk geblancheerd en diep-gevroren. Ze gaan dan in bulkverpakkingen (bakken van 1 m³) in een diepvriesmagazijn met temperatuur van -18 tot -20°C, tot afroep door de klant. Dan worden ze in automatische afvullijnen in de gewenste verpakking en des-gevallend in de gewenste mix afgevuld, gela-beld en gepalletiseerd. Gemiddeld gaat het om 500 ton per dag. Per volle vrachtwagens worden de bestellingen dan vervoerd naar een logistieke partner die de eigenlijke distri-butie op zich neemt.

Biologisch afvalwaterstation Bij tal van processen – reinigen, blancheren, koelen... – wordt water gebruikt. Dat gene-reert afvalwater, dat wordt verzameld en ge-zuiverd door biologische afvalwaterzuivering met aerobe en anaerobe baden. Na zuivering wordt het water geloosd op oppervlaktewa-ter, waarbij strikt voldaan moet zijn aan de

emissie-eisen opgelegd in de milieuvergun-ning. Een van de belangrijke aandachtspun-ten is de resthoeveelheid fosfor. Fosfaten wor-den vooral gegenereerd bij het blancheren van groenten, zoals erwten. De toegelaten emissie van fosfor in het afvalwater was tien jaar geleden nog 10 mg/l. Dat werd drie jaar geleden teruggebracht tot 4 mg/l, om in 2014 nog eens te dalen tot 2 mg/l.Het fosfaat wordt uit het afvalwater gehaald via het toevoegen van ijzertrichloride. In het verleden volstond het om dagelijks manueel

FosFAATmeTingen volgens de ‘blAuWe meThode’ bij pinguin

België staat bekend om zijn diepvriesbedrijven. Een van de grondleggers van de sector en nog steeds een van de grotere units, is de productiesite van Pinguin in Westrozebeke. Omdat ze moet voldoen aan de steeds strengere milieunorm inzake fosforlozing, besloot ze een online fosfaat-analyser aan te schaffen.

w Project

”Waar vroeger de dosering van het ijzertrichloride vrij

constant werd gehouden en maar eenmaal per dag werd

bijgestuurd op basis van de laboresultaten, ziet men

door de constante sampling dat er sterke fluctuaties in

concentratie zijn en dat de benodigde toevoeging ook

snel moet mee volgen. Jon Denoulet, milieucoördinator

en projectingenieur bij Pinguin Belgium

aquarama #72 I 67

een staal te nemen van het afvalwater, dit naar het labo te brengen voor het bepalen van de fosforconcentratie, en op basis van het resultaat manueel de dosering bij te stel-len. Om permanent onder het niveau van 2 mg/l te blijven, volstaat deze methode niet. Het aantal analyses zou opgetrokken moeten worden, wat de belasting van het laboper-soneel sterk zou verhogen. Er is dus gezocht naar een andere oplossing, die gevonden werd in de online analyse van ‘huisleverancier’ Endress+Hauser. Bovendien werd er beslist om – als men toch naar online meting ging – ook de PID-regeling van het doseersysteem te automatiseren.

Blauw in plaats van geelDe online meter bestaat uit een fotometri-sche fosfaatanalyser die gevoed wordt via een automatisch samplingsysteem. Het geheel is in een GRP-behuizing (glasvezelversterkt polyester) ondergebracht. Deze behuizing is uitgerust met een verwarmingselement en ventilatiesysteem, zodat de analyser vorstvrij en binnen zijn temperatuurwerkingsgebied wordt gehouden. De staalname gebeurt met behulp van een peristaltische pomp via een buis direct uit de afvalwatertank. De input van de staalnamebuis is beschermd door een ultrafi lter die zwevend afval en bacteriën niet toelaat. Het afvalwaterstaal komt dan in een minireservoir, van waaruit het door de fosfaatanalyser wordt aangezogen. Zoals bij de manuele analyse wordt dan een reagens toegevoerd en in functie van de hoeveelheid fosfaat krijgt men een bepaalde kleurintensi-

teit. Deze kleurintensiteit wordt gemeten met een fotometer. Hierbij moet vermeld worden dat Endress+Hauser twee versies fosfaatanalysers op basis van een fotometer heeft. De eerste werkt met een reagens dat een gele kleur geeft. Nadeel is echter dat het afvalwater van Pinguin al een geel-bruin-oranje-achtige kleur heeft. Daar-door kunnen lage concentraties niet altijd cor-rect gemeten worden. Maar Endress+Hauser biedt ook een andere versie met een reagens dat een blauwe kleur heeft. Hiermee heeft men een veel betere meting zonder de sto-rende werking van de kleur van het afvalwater. Deze ‘blauwe methode’ was voor Pinguin het belangrijkste voordeel om te kiezen voor een oplossing van Endress+Hauser.De technische dienst van Pinguin zorgde zelf voor de automatisering van de dosering. Die wordt gestuurd op basis van de 4-20 mA uit-gang (er is ook een RS 232 beschikbaar). De online analyser kan een sample nemen en ver-werken in tien minuten. Het resultaat wordt in een PLC herrekend naar periodes ‘werking van de doseerpomp’. In de periode van nieu-we sampling heeft men – in functie van het resultaat – vier setpunten (pompsnelheden), waarbij de setpunten staan voor de tijd dat de pomp moet draaien om de vereiste hoeveel-heid ijzertrichloride in de kuip in te brengen.

Tevreden gebruikerJon Denoulet is zeer tevreden over zijn aan-koop: “Naar onderhoud toe is de installatie beperkt. Eenmaal per week worden de lei-dingen van de analyser behandeld met sili-

Foto links: De behuizing van de online meter is uitgerust met een verwarmingsele-ment en ventilatiesysteem, zodat de analyser vorstvrij en binnen zijn tempera-tuurwerkingsgebied wordt gehouden.

Foto rechts: Het afvalwaterstaal komt in minireservoir, van waar-uit het door de fosfaatana-lyser wordt aangezogen. De kleurintensiteit na toe-voeging van het reagens wordt gemeten met een fotometer.

conengel om ze soepel te houden. Er is een alarm voor het geval de afvalwaterinname-fi lter verstopt zou zijn. Maar sinds de twee jaar dat de meting online gebeurt is dit nog nooit het geval geweest. In functie van de productie wordt de innamefi lter namelijk een- tot tweemaal per veertien dagen pre-ventief gereinigd. Elke drie maanden wordt ook de analyser preventief onderhouden door Endress+Hauser. Dan wordt ook de re-agensvloeistof, die een houdbaarheid van drie maanden heeft, vernieuwd.” Het nut van de installatie is, gezien de lage toegelaten fosforconcentratie in het ef-fl uent, ondertussen bewezen volgens Jon Denoulet: “Met het vroegere systeem van ‘overdosering’ om voldoende onder de norm te blijven, zou men moeilijk permanent de lage concentratie kunnen houden. Waar vroeger de dosering van het ijzertrichloride vrij constant werd gehouden en maar een-maal per dag werd bijgestuurd op basis van de laboresultaten, ziet men door de con-stante sampling dat er sterke fl uctuaties in concentratie zijn. De huidige installatie laat toe om de benodigde toevoeging ook snel te laten volgen. Hiermee kan men nu zorgen dat de concentratiepieken niet uit de pan rij-zen. Doordat er geen hoge fosfaatconcentra-tiepieken ontstaan, kan de dosering zorgen dat het effl uent permanent onder de gestel-de lage norm van 2 mg/l gehouden wordt.”

E www.be.endress.com

w Project

68 I aquarama #72

Advanced Cooling Solution bevat TrueSense* Online Monitoring en GenGard* STP Chemistry.

* Trademark van General Electric Company

GE Power & WaterWater & Process Technologies

Het beste product in de juiste dosering… op ieder moment.Geavanceerde oplossingen van GE voor de behandeling van uw koeltoren.

Advanced Cooling Solutions van GE bevat gepatenteerde technologieën die een exacte productcontrole mogelijk maakt zonder het gebruik van tracers. Geen andere technologie biedt betere prestaties onder industriële omstandigheden.

Optimaliseer de resultaten van uw koelwaterbehandeling, verleng de levensduur van uw installaties en realiseer een verlaging van uw operationele kosten. Bezoek onze website www.ge.com/water of contacteer ons voor meer informatie.

Ons Benelux kantoor: GE Power & Water Toekomstlaan 54 B-2200 Herentals Belgium Tel +32 (0)14 259111

Water_AquaNL_Ad_230x297.indd 1 5/3/10 4:48 PM

Een producent van laminaat, die wereld-wijd toonaangevend is in de markt, be-sliste een tijdje geleden om zijn indus-

triële processen te optimaliseren en op die manier zijn impact op het milieu te minima-liseren. Het bedrijf had geanalyseerd dat de stoomproductie, die cruciaal is voor bepaalde opwarm- en droogprocessen, heel wat water en energie consumeerde. Tot voor kort behan-delde deze onderneming de boilers op een traditionele manier, gebaseerd op sulfi eten en fosfaten. Het wou van deze aanpak afstappen en contacteerde Kurita voor een coherente en effi ciënte oplossing die zou toestaan om de ketelwaterbehandeling te verbeteren.Het boilersysteem bestaat uit een afvalver-brandingsoven en drie boilers van 22 bar, die gevoed worden met onthard water. Dit sys-teem produceert jaarlijks meer dan 105.000 ton stoom, met een condensaatretour van 70%.

Dichte opvolgingKurita pakte deze uitdaging aan met de ver-nieuwende Cetamine-technologie, die geba-seerd is op fi lmerende amines. “Dit systeem is de nieuwste standaard in behandeling van ketelwater”, verduidelijkt Jan Deetens. “Van bij

de start van het project stonden onze ingeni-eurs in voor een dichte opvolging van de be-handeling. Regelmatige controles on-site en behandelingscontroles werden uitgevoerd, zoals metingen van geleidbaarheid en pH in de condensaatretour. Het bedrijf zelf stond in voor de opvolging van de gas- en water-consumptie en de stoomproductie.”

Betere condensaatkwaliteitDe houtproducent berekende dat de Cetami-ne-technologie hem toeliet om gedurende het eerste jaar 163.000 euro netto te bespa-ren, in vergelijking met de vorige, traditionele behandeling: 62.000 euro in de gasconsump-tie, 45.000 euro in de waterconsumptie (om-dat de consumptie van make-upwater met

38 procent daalde) en 56.000 euro omdat er minder stoom (reductie van 40%) diende te worden geproduceerd.Omdat Cetamine het TDS-niveau (totale hoe-veelheid opgeloste deeltjes) in de boiler niet verhoogt, verhoogde de indikking met 60%. Dankzij de betere kwaliteit van het condensaat (lagere geleidbaarheid, hogere pH-waarde) vergrootte de condensaatretour met 40%. Dit alles leidde tevens tot een verbetering van de werking van de warmtewisselaars.“Op deze manier slaagde de klant erin om de productie op een meer milieuvriendelijke manier te laten draaien, terwijl de effi ciëntie, het economische rendement en de betrouw-baarheid van de ketelwaterbehandeling cres-cendo gingen”, legt Jan Deetens uit.

w Project

Gevoelige kostenbesparingen realiseren en tegelijk kunnen rekenen op beter functionerende boilers: dat zijn de belangrijkste voordelen van de Cetamine-technologie. Kurita paste dit systeem al toe in di-verse projecten, met gunstige resultaten. Samen met salesmanager Jan Deetens pikken we er een drietal internationale realisaties uit.D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

ceTAmine-Technologie beWijsT nuT in diverse projecTen

Een gecontroleerde aanpak maakt een

forse kostenbesparing mogelijk. u

uDe technologie verbetert het rendement van de ketel-waterbehandeling.

Advanced Cooling Solution bevat TrueSense* Online Monitoring en GenGard* STP Chemistry.

* Trademark van General Electric Company

GE Power & WaterWater & Process Technologies

Het beste product in de juiste dosering… op ieder moment.Geavanceerde oplossingen van GE voor de behandeling van uw koeltoren.

Advanced Cooling Solutions van GE bevat gepatenteerde technologieën die een exacte productcontrole mogelijk maakt zonder het gebruik van tracers. Geen andere technologie biedt betere prestaties onder industriële omstandigheden.

Optimaliseer de resultaten van uw koelwaterbehandeling, verleng de levensduur van uw installaties en realiseer een verlaging van uw operationele kosten. Bezoek onze website www.ge.com/water of contacteer ons voor meer informatie.

Ons Benelux kantoor: GE Power & Water Toekomstlaan 54 B-2200 Herentals Belgium Tel +32 (0)14 259111

Water_AquaNL_Ad_230x297.indd 1 5/3/10 4:48 PM

aquarama #72 I 71

Duidelijke doelenEen groot ziekenhuis uit Italië was al voort-durend bezig met het streven naar een maxi-male operationele efficiëntie en wou een inspanning leveren om de water- en energie-consumptie te verminderen. De ketel voor de waterbehandeling is van cruciaal belang, aangezien de lagedrukboilers stoom produ-ceren voor medisch gebruik, heet water en elektriciteit. De zorginstelling besliste een tijdje geleden om over te schakelen naar het programma van Kurita, in de hoop hiermee significante kostenbesparingen te kunnen realiseren. “De klant wou ook de efficiëntie van de warmtetransfer optimaliseren, minder chemicaliën gebruiken, een ecologisch ver-antwoorde behandeling implementeren en wou kunnen rekenen op een service die een optimale behandeling verzekerde”, verduide-lijkt Jan Deetens.Het systeem bestaat uit een boiler van 12 bar, die gevoed wordt met gedeïoniseerd water. Als de cogeneratie offline is, wordt daar gede-mineraliseerd water aan toegevoegd. Verder is er een ontgasser voor de verwijdering van zuurstof uit het make-upwater en het con-densaatretourwater. Er wordt dagelijks 450 tot 550 ton geproduceerd, met een conden-saatretour van 90%.“Kurita pakte dit aan door de Cetamine-technologie proportioneel te doseren in het make-upwater. Ook hier stonden onze inge-nieurs in voor de opvolging en regelmatige metingen. Al na enkele dagen konden mooie

w Project

Kurita Europe GmbH

Cetamine is een technologie

waarover Kurita beschikt sinds

de overname van ICL Water, een

groep die ontstond uit de

Henkel-groep (BK Giullini). Deze

nog vrij recente acquisitie liet

Kurita toe om een grote stap

vooruit te zetten en de integra-

le Europese markt te coveren.

Cetamine is een sterke oplos-

sing van Kurita Europe GmbH

op vlak van ketelwaterbehan-

deling.

resultaten worden opgetekend. Zo stabili-seerden de pH-waarden van het ontgaste wa-ter en het condensaat. De daling van carbo-naat en ijzer verbeterde de efficiëntie van de boiler. Er hoeft bovendien maar één chemisch product (vroeger waren dat er drie, n.v.d.r.) te worden gebruikt. De verspreiding van Ce-tamine zorgde er ook voor dat anorganische bezinksels van het oppervlak verdwenen.”Zeker gedurende de eerste zeven maanden volgde de klant het proces van nabij op. Voor de productie van stoom hoefde veel minder gas te worden gebruikt, terwijl de filmerende amines een betere warmtetransfer mogelijk maakten. In vergelijking met de vorige be-handeling bespaart het ziekenhuis 20.000 euro per jaar.

AfvalverbrandingDe belangrijkste doelstellingen van afvalver-brandingsovens zijn: het omzetten van afval in as, de vernietiging van verontreinigende stoffen en het genereren van energie (warmte en elektriciteit), en dat alles met een zo hoog mogelijke efficiëntiegraad. Een grote Oost-Europese vestiging zocht naar oplossingen om de energieproductie op een efficiënte manier te garanderen en vroeg Kurita om hiervoor de behandeling van het ketelwater te verbeteren en bepaalde problemen (hoge geleidbaarheid van de ‘superheated’ stoom en de ijzerconcentratie) op te lossen.“Het systeem bij deze klant bestaat uit vier boilers van 12 bar (gevoed met gedeminera-

uCetamine is een nieuwe standaard in de behandeling van ketelwater.

liseerd water), gevolgd door een turbine. Na een compleet onderzoek van het systeem en de werking, stelde Kurita ook hier de Cetamine-technologie voor. Op die manier kon het hele systeem (van het voedingswa-ter tot de condensaatlijnen) worden behan-deld. In vergelijking met de vorige behande-ling werd gestreefd naar een lagere dosering van het product in het make-upwater. Syste-matische controles moesten de goede wer-king analyseren.”Nadat de toegepaste oplossing enkele weken werkte, werd een stabiele pH-waarde (boven 8,5) van het condensaat bereikt. De ijzer-concentratie in het systeem zakte naar een waarde lager dan 0,5 ppm. De geleidbaar-heid van de ‘superheated’ stoom daalde, net als de water- en energiekosten. Bovendien verloopt de opslag en handling van de che-micaliën nu veel minder complex, aangezien Cetamine een all-in vloeibaar product is. “Ook hier zijn we erin geslaagd om de efficiëntie en de betrouwbaarheid van het systeem te verbeteren door de combinatie van onze ex-pertise en knowhow met een allesomvattend programma voor waterbehandeling”, besluit Jan Deetens.

E www.kurita.eu

72 I aquarama #72

For our business unit Water Solutions we currently have the following vacancies for Chemical Engineers m/f:

Sales Engineer for Noord-NederlandSales & Service Engineer for RotterdamSales & Service Engineer for Wallonia & GD of Luxembourg

You will be integrated into our existing sales & service team BeNeLux where you will get, after an intensive period of training in our headquarters, the responsibility for the particular region. You will report to the sales manager or the area manager in charge.

We are looking for motivated chemical engineers with a broad knowledge of water treatment or willing to learn.

Please find more details on www.kurita.eu/current vacancies or send your CV and motivation letter directly to career@kurita.eu.

We provide professional support for the reliability and efficiency of our customers´ plants and processes.

Kurita – service close to the customer.

We provide professional support for the reliability and efficiency

WATER SOLUTIONSFor water and process treatmentPAPER SOLUTIONSFor the paper and cellulose industryAL COMPOUNDSProducts for waste water treatment and for the manufacturing & construction industries

Kurita Europe GmbHGiulinistraße 267065 LudwigshafenGermany

Phone: +49 621 5709 3273 Contact: info@kurita.euVisit us at: www.kurita.eu

Abcite®

Corrosion protection

Abcite® thermoplastic powder coatings

are designed for toughness and

chip resistance without a primer.

They’re tough enough for lasting

performance in a wide variety of

aggressive industrial environments

and exterior applications, including

water transportation pipes, valves and

fittings.

Contact your local partner:Van Os - Duracoat NVNijverheidsstraat 34 B-2620 Hemiksem, BelgiumTel. +32 3 887 90 41info@vanos-duracoat.comwww.vanos-duracoat.com

More information on:www.polymerpowders.axaltacs.comabcite-info@axaltacs.com

De verdergaande samenwerking tussen BASF en Brenntag is een strategische beslissing. In 2014 werd deze samen-

werking op Benelux-niveau bekrachtigd. Een logisch partnership, oordelen beide bedrijven: BASF staat al langer bekend als een belangrij-ke producent (onder meer van een aantal spe-cieke waterbehandelingsproducten, zoals po-lyacrylamide en antiscalants), terwijl Brenntag in de distributie al ruimschoots haar sporen heeft verdiend. Bovendien haalde Brenntag nog een extra wapen binnen: productspecia-listen Ronald Visser en Sepp Helbers maakten de overstap van BASF naar Brenntag, wat een belangrijke toegevoegde waarde biedt inzake productknowhow en service.

Breed inzetbaar“De Zetag Ultra-reeks omvat vier producten (Zetag 8127, Zetag 8147, Zetag 8167 en Zetag 8187), die vooral variëren in het kationische ge-halte (van laag naar hoog)”, onderstrepen busi-ness development managers Ymke Maelfeyt en Ronald Visser. “Het werkgebied van deze poly-meren is heel breed, waardoor onze klanten min-der snel hoeven om te schakelen. De producten kunnen zowel in communale als in industriële af-valwaterzuiveringsinstallaties worden gebruikt, en zijn dus quasi overal toepasbaar.”Brenntag gaat niet over een nacht ijs als be-paald wordt welk type polymeer het meest geschikt is voor een bepaalde klant. “Hiervoor voeren we eerst tests uit op labschaal, zodat

we het meest aangewezen product kunnen selecteren. Die analyse is altijd nuttig, zelfs al zou je ervan uitgaan dat een bepaald po-lymeer zowat het equivalent is van dat van een andere aanbieder. In het lab werken we met watermonsters van de klant en bootsen we de situatie zo adequaat mogelijk na, door rekening te houden met alle factoren. Ook als er zich in dat proces plots veranderingen voordoen, hanteren we deze aanpak, zodat het polymeer altijd beantwoordt aan de spe-cifieke situatie.”

Vlotte overschakelingDie aanpak werd ook bij Plukon gehanteerd. “Plukon was al klant bij ons toen wij nog met polymeren van een vorige leverancier werkten”, stipt Ymke Maelfeyt aan. “Zij zijn een belangrijke afnemer: als kippenslachterij hebben zij te maken met een grote hoeveel-heid afvalwater. De overschakeling naar de nieuwe polymeren is circa een jaar geleden gebeurd. Wij hebben voor hen Zetag 8187 geselecteerd, een polymeer met een relatief hoge kationische lading. Dit product leent zich het best voor deze toepassing, omdat de sterke integriteit van de vlokken toelaat om te weerstaan aan de grote G-krachten van de decanteercentrifuge.”

De verantwoordelijken bij Plukon zijn tevre-den over de nieuwe polymeren. “De werking is goed, en de leveringen worden correct opge-volgd”, zegt Marcel van den Heuvel, techniek-manager. “Naast de werking van het product, spelen ook de overige kosten een grote rol bij de keuze voor dit polymeer. Momenteel on-derzoeken wij, in samenwerking met Brenn-tag, of het mogelijk is om de werking nog te optimaliseren. Die tests verlopen prima, de re-sultaten zijn dan ook duidelijk zichtbaar.”“Deze reeks polymeren bieden onze klant de kans om een mooie besparing te realiseren in de operationele kosten van het ontwaterings-proces. Ook de dosering kan met 20% worden ingekrompen. De koek van het ontwaterd slib kan tot 15% groter worden. Bovendien verbe-tert de kwaliteit van het centraat”, besluiten Ymke Maelfeyt en Ronald Visser.

E www.brenntag.be

w Project

Een nieuwe reeks van polymeren die zich kenmerkt door een lager verbruik en een beter rendement: dat zijn de belangrijkste voordelen van de Zetag Ultra-producten. Deze polymeren worden door BASF gefabriceerd en sinds november 2014 gedistribueerd door Brenntag. De producten werden sindsdien al bij heel wat klanten succesvol toe-gepast. Onder meer Plukon, een kippenslachterij uit Maasmechelen, geniet mee van de voordelen. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

plukon schAkelT succesvol over nAAr nieuWe polymeren

Foto boven: De koek van het ontwa-terd slib kan tot 15% groter worden.Foto onder: De polymeren laten een betere flocculatie toe.

aquarama #72 I 75

Egger Turo Pumps BelgiumBaron de Vironlaan 24B - 1700 DilbeekTel +32 2 463 56 96Fax +32 2 463 56 97info.belgium@eggerpumps.com

www.eggerpumps.com

SWISS ENGINEEREDPUMPS SINCE 1947

De Vortex Turo® pompen zijn speciaal ontworpen voor het verpompen van afvalwater met vezels, slurry en slib. Verstoppingsvrij Volledig vrije doorlaat Trillingsvrij

Onze Iris® regelkleppen besparen energie door een optimale controle van de lucht-stroom naar de beluchtingstanks. Zeer lage drukverliezen Zeer breed stabiel regelbereik Vrij van hysteresis

Problemen met vochtige doekjes?Test nu onze nieuwe TA waaiers.

Eggerwanneer andere pompen verstoppen

Zeer breed stabiel regelbereikZeer breed stabiel regelbereik

Egger Pumps pub 195x134mm.indd 1 3/02/14 08:44

NEW ! Spectrophotometer NANOCOLOR® UV/VIS II

Handelsstrasse, 16 – 4700 EUPEN Tel. 087/59.51.70 – Fax 087/59.51.79 www.filterservice.be info@filterservice.be

More information on www.mn-net.com/smart

MACHEREY-NAGEL is proud to present a brand new UV/VIS spectrophotometer for water analysis, the NANOCOLOR® UV/VIS II. The instrument revolutionizes laboratory work, as it fuses a high end analytical instrument with a user experience thus far only known in smartphones and tablets. Due to the integrated color measurement and turbidity function, as well as the perfect integration of all our NANOCOLOR® tests, you can use the instrument for a wide variety of monitoring applications within water and waste water analysis.

• Revolutionary user experience • Clever premium optics • Comprehensive integrated quality control

• Advanced functions (scan, color, turbidity) • Flexible interface options

Innovative and smart user guidance - Safe and accurate results - Result safety and trust – Universal use and high safety within the entire field of water analysis - Universal connectivity and data transmission

Spectrophotometer NANOCOLOR® UV/VIS II

Handelsstrasse, 16 – 4700 EUPEN Tel. 087/59.51.70 – Fax 087/59.51.79 www.filterservice.be info@filterservice.be

More information on www.mn-net.com/smart

MACHEREY-NAGEL is proud to present a brand new UV/VIS spectrophotometer for water analysis, the NANOCOLOR® UV/VIS II. The instrument revolutionizes laboratory work, as it fuses a high end analytical instrument with a user experience thus far only known in smartphones and tablets. Due to the integrated color measurement and turbidity function, as well as the perfect integration of all our NANOCOLOR® tests, you can use the instrument for a wide variety of monitoring applications within water and waste water analysis.

• Revolutionary user experience • Clever premium optics • Comprehensive integrated quality control

• Advanced functions (scan, color, turbidity) • Flexible interface options

Innovative and smart user guidance - Safe and accurate results - Result safety and trust – Universal use and high safety within the entire field of water analysis - Universal connectivity and data transmission

Wat was de uitdaging die ervoor zorgde dat Purazur Bintz aansprak?Peter Teunen: “In eerste instantie waren we op zoek naar een toestel dat alarmen kon uitsturen via sms, maar ook kon fungeren als gateway om onze mobiele installaties te be-reiken. Tot nu toe maakten we gebruik van een sms-alarmering, zonder dat je de instal-latie kon overnemen. Later is dan ook de be-hoefte ontstaan om uptime, logging e.d. te verkrijgen van de installaties, zodat deze ook verder konden worden geoptimaliseerd. Met de nieuwere generatie van eWon-toestellen blijkt dit perfect mogelijk, en dit binnen het-zelfde budget als voorheen. De beslissing was gauw genomen om Bintz voor dit project aan te spreken, omdat ik deze leverancier al ken van voor ik bij Purazur aan de slag was. Bovendien is de automatiseringswereld klein: je komt snel (weer) in contact met bepaalde spelers op de markt.”

Op welke manier pakten jullie bovenstaande uitdaging vroeger aan?Peter Teunen: “We stuurden onze technici op pad naar de installaties, met een mogelijke oorzaak in gedachten en de reserveonder-delen van de oplossing bij de hand. In geval van logging werden extra externe loggers voorzien in de installaties. Indien het ging over kleinere, minder complexe installaties,

werden bepaalde procesvariabelen geno-teerd en bijgestuurd bij een rondgang op de installaties.”

Welke ervaring had u al met de oplossingen van Bintz?Peter Teunen: “We hebben hen zelf aange-

sproken, om meer informatie te vergaren om-trent toestellen voor alarmering en GPRS. De eWon-toestellen waren voor mij niet nieuw, ik was er in het verleden al enkele keren mee in contact gekomen.”

Welke verwachtingen hadden jullie nog?Peter Teunen: “We wilden de datalogging automatisch concentreren op ons hoofd-kwartier in Zwijndrecht. In dat kader stelden onze contactpersonen bij Bintz de software eSYNC voor. Meer specifi ek gebeurt dat via

w Project

Voor bedrijven die zich specialiseren in waterzuivering is het in de praktijk onhaalbaar en budgettair onverantwoord om voor iedere installatie iemand ter plaatse te hebben die alles opvolgt. Daarom zijn zij vragende partij voor een oplossing die de communicatie faciliteert tussen enerzijds de units voor waterzuivering, en anderzijds de kantoren. Bovendien moet de datalogging kunnen gebeuren op een manier waarbij de privacy van de klant integraal wordt gerespecteerd. Met de eWon-routers beschikt Bintz Technics over zo’n oplossing. Dankzij de goede resultaten mag het bedrijf voor komende projec-ten van Purazur, een dochterbedrijf van DEME, deze communica-tietools leveren. Peter Teunen (Purazur) en Kristof Brouwers (Bintz Technics) lichten het een en ander toe. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

dochTerbedrijF vAn deme kiesT voor eWon-rouTers

De eWon Flexy zorgt onder meer voor volledige ondersteuning voor

alarmmanagement.

LANPSTN3G+WIFI

Datamailbox

Remote access

eCatcher(VPN)

M2Web(HTTPS)

APACHEWEBSERVER

DATAPROTOCOLHANDLER

Data availablein SQL format

Remote Monitoring

Remote Data Collection

Dashboarding and reporting

LANPSTN3G+WIFI

Het systeem faciliteert de communicatie tussen enerzijds de units voor waterzui-vering en anderzijds de kantoren. u

aquarama #72 I 77

de datamailbox en de datamailboxconnector. Hierdoor kregen we de mogelijkheid om op gezette tijdstippen de data op de verschil-lende sites automatisch over te dragen naar een centraal databasesysteem. De eCatcher-software laat dan weer toe om vanop afstand toegang te krijgen tot het systeem.”

Op welke manier verliep de integratie?Peter Teunen: “Eerst werd geopteerd voor een pilootproject, nabij ons hoofdkwartier. Daar-mee konden we het concept testen, zowel qua alarmering als op het vlak van logging. Intussen werd een eerste binnenlands project succesvol afgerond. Daarom hebben we de beslissing genomen om deze technologie uit te rollen op al onze installaties. We kunnen de werking van het systeem evalueren als heel positief: niet voor niets hebben we de knoop doorgehakt om er al onze nieuwe installaties standaard mee uit te rusten. Voor alle oudere installaties waar het mogelijk is, zullen we (via een retrofitaanpak) trouwens hetzelfde doen.”

Hoe werkt het systeem bij jullie?Peter Teunen: “Het toestel functioneert in eer-ste instantie als sms-alarmeringstoestel, waar-door we dus op de hoogte blijven van de al-gemene toestand van de installaties. In geval van een storing (die gemeld wordt via sms), kunnen we de installatie vanop afstand over-nemen en eventueel bijsturen. Op het vlak van datalogging leest het toestel de gegevens uit de verschillende types van PLC. Voor ons primeerde de standaardisering van zulke toe-stellen, ongeacht de gebruikte technologie (PLC-type) in de verschillende installaties. De gegevens kunnen afzonderlijk ingesteld wor-den op basis van de behoefte, snelwijzigende gegevens of ‘on change’. Op bepaalde tijdstip-pen worden deze data dan doorgestuurd.”

w Project

Wat doet Purazur?Purazur is een bedrijf binnen de wereldwijd bekende DEME-groep. De activiteiten van Purazur rich-ten zich op de hoogtechnologi-sche zuivering van industriële af-valwaters en verontreinigd water, zowel in binnen- als buitenland.

U maakt ook gebruik van het Pluto Live Re-port. Wat doet dit precies?Peter Teunen: “Wij gebruiken de Pluto Live hoofdzakelijk om de minder technische mensen toch een visualisatietool te geven voor de gelogde data. Zo brengen we onder meer de uptime en het verbruik van chemica-liën in kaart, wat toelaat om de installaties te optimaliseren.”

Wat is voor u de belangrijkste meerwaarde van de samenwerking met Bintz Technics?Peter Teunen: “We hoeven ons maar tot één aanspreekpunt, één ‘solution provider’ te rich-ten. Je moet hierdoor dus niet allerlei puz-zelstukken gaan samenleggen om tot een werkend geheel te komen. Bovendien wordt eWon wereldwijd gecoverd op het vlak van support of bereikbaarheid. Daarnaast biedt het systeem heel wat communicatiemogelijk-heden (GPRS, WAN...).”

OptimalisatiesDe werking van de eWon-routers wordt nog voortdurend verbeterd. Zo kwam met de Flexy een tijdje geleden het meest recente model op de markt. “In vergelijking met de vorige generaties is de Flexy een modulair toestel”, stipt sales engineer Kristof Brouwers aan. “Hiermee anticiperen we op de noodzaak van meerdere communicatiemogelijkheden in de industrie. De WAN-flexibiliteit biedt een keuze aan uitbreidingskaarten voor in-ternetverbinding via LAN, PSTN, wifi, 2G en 3G. Dankzij de FIELD-flexibiliteit kan de ba-sismodule met uitbreidingskaarten zowel via 4 poortsethernetswitch, RS232/422/485 seri-ele als MPI-/Profibus-poorten op apparaten worden aangesloten.”De eWon Flexy zorgt ook voor volledige on-dersteuning voor alarmmanagement. De

De eWON zendt zijn data naar de DataMailbox in HTTP via

de VPN-tunnelDataMailbox

VPN HTTPS

De eSync DataMailbox Connector verzamelt data en zendt ze door naar de eSync Database, gebruikmakend

van HTTPS

DataMailboxConnector

uDit schema geeft een goed beeld van de werking van eWon.

datalogging evolueert bij dit toestel van 100.000 naar 1 miljoen punten, terwijl het ook voor webbased visualisatie zorgt, waar-bij de operator dus op afstand een goed beeld over de installatie krijgt. “De connec-tie met het systeem kan enerzijds worden verzorgd via een TALK2M-cloudserver (met login), maar ook via M2Web: hierbij wordt de connectie gemaakt via de webbrowser, waardoor er geen aparte software meer ver-eist is voor toegang tot de cloud. Dit maakt het ook mogelijk om via een smartphone of tablet de gegevens te controleren.”

De gedaalde prijs maakt het voor klanten van Bintz Technics nog interessanter om met de eWon aan de slag te gaan.

E www.purazur.comE www.bintz.be

© PHOENIX CONTACT 2014

Remote control/maintenance

…secure and reliableMonitor distributed systems and communicate with remote system components or mobile machines securely.

• Modems and routers for worldwide and universal access to controllers and Ethernet networks

• Security routers for secure VPN connections with IPsec encryption

• PLCs and software for controlling remote systems and continuous system overview

For additional informationphoenixcontact.be

Toepasbaar op vrijwel elke flow applicatie

Geen drukval in de leiding dus u bespaart op energiekosten

Geen productiestop meer, het proces wordt niet onderbroken

Geschikt voor luchtdetectie en om pompen te beschermen tegen drooglopen

Breed meetbereik van 0 m/s tot 35 m/s

Setting StandardsFLUXUS® F/G721

De nieuwe generatie contactloze flowmeters voor gassen en vloeistoffen

Distributeur BeLux:Gefran Benelux NV+32 14 24 81 91info@gefran.bewww.gefran.be

aquarama #72 I 79

speciAle sensoren meTen ph-WAArde bij de producTie vAn suiker

Bij de productie van suiker uit rietsuiker speelt de pH-waarde een belangrijke rol voor de kwaliteit van het eindproduct. De gebruikte meettechniek wordt bij dit proces echter aan extreme belastingen onderworpen. Speciaal daarvoor heeft JUMO pH-elektroden ontwik-keld die succesvol in een suikerfabriek in Ecuador gebruikt worden. D o o r D r . J a n B ö s c h e , p r o D u c t m a n a g e r J u m o

De wereld is niet alleen rond, hij is ook zoet. Ten minste wanneer je een blik werpt op het suikergebruik per per-

soon. Koploper is Cuba met ongeveer 70 kilo per inwoner per jaar, gevolgd door Brazilië met 64 kilo. Elke Duitser consumeert daarentegen ‘slechts’ 32 kilo per jaar, maar zelfs dat zijn altijd nog 10.000 suikerklontjes. Terwijl in Europa sa-charose hoofdzakelijk uit suikerbieten gewon-nen wordt, is in Zuid-Amerika, Azië en Afrika rietsuiker meestal het uitgangsproduct.Daarbij wordt het geoogste suikerriet tijdens de productie of al tijdens het oogsten gesne-den. In de meeste fabrieken wordt het riet in suikerrietmolens verwerkt. Hierin wordt het sap uit het suikerriet geperst. Als restmate-riaal ontstaat bagasse. Het gewonnen sap wordt naar speciale tanks afgevoerd waar zwevende deeltjes door de zwaartekracht uit het sap verwijderd worden.

Meting pH-waarde doorslaggevend voor eindkwaliteitRietsuiker is na het persen of de extractie bruin en kleverig en wordt dan ruwe suiker genoemd. Ruwe suiker is slecht houdbaar en heeft geen voedingsfysiologische voordelen ten opzichte van gereinigde suiker. Daarom moet suiker gereinigd worden. Dit proces omvat twee stappen: sulfoneren en kalken. Bij beide stappen is de meting van de pH-waarde doorslaggevend voor de eindkwali-teit van de suiker.De sulfonering (toevoeging van zwavel-dioxide) draagt bij aan de witte kleur van de suiker. De meting en controle van de pH-waarde tijdens het proces geeft uitsluit-sel over de hoeveelheid zwaveldioxide die aan het sap toegevoegd moet worden. Bij het kalken wordt gebluste kalk aan het sap toegevoegd om de pH-waarde te neutralise-

ren. Dit stopt de ontleding van sacharose in glucose en fructose en leidt tot het neerslaan van calciumsulfiet, waardoor verontreinigin-gen verwijderd worden.

Zware belasting meetapparatuurDe suikermassa heeft bij de noodzakelijke pH-meting een temperatuur van maximaal 100°C. Deze hoge temperatuur verkort niet alleen de levensduur van typische pH-elektroden, tij-dens het afkoelen kan door het kristalliseren van de suiker het membraan van de elektrode gaan vastplakken. Afzettingen op pH-gevoe-lig membraanglas kunnen de pH-meting aan-zienlijk storen of zelfs onmogelijk maken.Omdat zich in het meetmedium elektrodegif bevindt, moet de meettechniek extreem be-lastbaar en betrouwbaar zijn. Dit gif – in dit ge-val zijn dat sulfieten uit het toegevoegde zwa-veldioxide – kan via het poreuze membraan en de referentie-elektrolyten het afvoerele-ment van de elektrode bereiken. Daar versto-ren ze de zilver- of zilverchloride-referentie-elektrode, wat naast afwijkende meetwaarden ook tot uitval van de meetkring leidt.

Robuuste elektrodesSpeciaal voor extreme condities heeft JUMO een robuuste pH- en een redox-insteekelek-trode ontwikkeld. De JUMO tecLine HD pH en de JUMO tecLine HD Rd zijn zeer robuust en kunnen zelfs in lastige processen met een ver-hoogde toxische en vuillading of in oliehou-dende media bij temperaturen tot 135°C en een druk van 13 bar gebruikt worden.Een nieuw ontwikkeld, groot PTFE-ringmem-

w Project

Het complete systeem en een close-up van de dompelarmatuur. (Foto’s: JUMO)

80 I aquarama #72

braan met verbeterde structuur zorgt voor een snelle reactietijd met daarnaast een grote ongevoeligheid voor grote vuilladingen of olie- en vethoudend proces- en afvalwater. Een standaard dubbelekamer-architectuur voorkomt dat via de verlengde diffusieweg elektroden bij binnendringend elektrodegif uitvallen. Een grote zoutbuffer in het referentiesysteem zorgt voor stabiele metingen gedurende een lange periode.De pH-uitvoering is ook verkrijgbaar met een geïntegreerde tem-peratuursensor Pt1000. Als pH-gevoelig membraanglas wordt het bewezen JUMO HT-glas gebruikt. Naast de verhoogde tempera-tuurbestendigheid wordt dit glas ook gekenmerkt door een hoge lineariteit bij alkalische pH-waarden (>12).Daarnaast moet bij de suikerproducenten in Ecuador voor kwali-teitsdoeleinden de online pH-waardemeting met de pH-waarde-meting in het laboratorium bij 25°C vergeleken worden. Daarom is bij het beschreven proces een temperatuurcompensatie nodig. Het meetsignaal hiervoor werd door de in de pH-elektrode geïnte-greerde temperatuursensor geleverd.Een verdere verhoging van de procesveiligheid werd bereikt door een automatisch reinigingssysteem met pneumatische wisselarma-tuur te gebruiken. Daarmee kon de pH-elektrode probleemloos uit het proces verwijderd en buiten het proces in de spoelkamer van de wisselarmatuur van gekristalliseerde afzettingen bevrijd wor-den. De bijbehorende regeleenheid bevat een in de praktijk be-wezen reinigingsprogramma, dat eenvoudig aan de eisen van het proces aangepast kan worden.

Door al deze maatregelen nam niet alleen de kwaliteit van het eind-product aanzienlijk toe, ook de onderhoudskosten namen aanzien-lijk af dankzij de regelmatige automatische reiniging. Verder kon de levensduur van de elektroden in vergelijking met de vorige elektro-den nagenoeg verdubbeld worden.

E www.jumo.be

De nieuwe JUMO tecLine HD pH-elektrode. (Foto’s: JUMO)

BIO DYNAMICS

BIO-DYNAMICS N.V.Groenstraat 55

B-9800 Deinze, België

tel | 00 32 (0)9 210 31 60fax | 00 32 (0)9 210 31 65

wwwww.bio-dynamics.beinfo@bio-dynamics.be

Betonnen tanks voor opslag van water, slib en biomassa.

Perfect waterdicht!

Naadloos ter plaatse gestort.

Diameter 4,5m tot 40m en hoogte tot 14m.

Levering en installatie van mangaten, collectoren, spankappen, roerwerken, etc...

Uw partner voor de bouw van...

Waterzuiveringstations & Biogascentrales

Tel: +44 (0)1606 837 605 | www.genesysro.com

YEARS

YEARS

Genesol 701704

Advanced Micro-Bubble Technology for Cleaner Membranes

� 100% Active - Low Dose - Superior Foulant Removal

� Effective against a wide range of foulants

� Suitable for use with Cellulose Acetate Membranes

For more information see www.genesysro.com

Genesol701&4_A5[yearbook]ad.indd 1 12/08/2013 15:35

POMPSTATION

Dichtgeslibd manueel rooster

Verstopte pomp

Verzadigd fijn rooster

Verstopte beluchtings-apparatuur

Vuilophoping rond de ontvetter

VEELVOORKOMENDE PROBLEMEN 1

DE OPLOSSING: AUTOMATISCH VERTICAAL ROOSTER2

PA Maison Neuve - 6 rue Marcel Dassault - 44986 Sainte Luce sur Loire Cedex - France

Tél. +33 2 40 25 86 77 - Fax. +33 2 40 25 88 47 - contact@fbprocedes.fr

VOORDELEN:• Efficiënte bescherming van de pompen• Verlichting van het zuiveringsproces• Geen extra ruimte nodig in vergelijking met manueel rooster• Alle afval blijft niet vastzitten, in tegenstelling tot een manueel rooster

• Weinig of geen aanpassing van de bestaande situatie nodig• Afval komt direct in een container terecht• Aanpassing aan alle mogelijke inplantingen mogelijk• Installatie direct tegen de effluentinlaat, op de wand• Makkelijk toegankelijk voor onderhoud

SPECIALIST IN AFVALWATERROOSTERS

SPECIALIST IN AFVALWATERROOSTERS

Procédés_AQ71_NL.pdf 1 17/02/16 14:06

Huhtamaki Nederland is een toon-aangevende producent van ver-pakkingsmateriaal op basis van

vormkarton, onder meer voor voedingsmid-delen. “Bij de productielocatie in Franeker gebruiken we oppervlaktewater als koel- en proceswater voor de vacuümpompen, warmtewisselaars en papiermachines in een vergaand gesloten systeem”, legt Benno Koopmans van Huhtamaki uit. “In het pulpproces maken we alleen gebruik van gerecycleerd papier, waardoor het proces- water een hoge vervuilingsgraad en micro-biële activiteit heeft. Door een combinatie van een hoge hardheid en procestempe-ratuur slaan hardheidszouten (kalk) neer in het systeem. Leidingen, pompen en warmtewisselaars raakten verstopt met het gevormde kalk, waardoor de voortgang en het rendement van het productieproces in het gedrang kwamen. Om afzetting van hardheidszouten tegen te gaan, voegden we antiscalants toe aan het water.”

Grotere kalkdrukOm de droging van het vormkarton in de Huh-tamakifabriek te verbeteren, was voor 2011 een verhoging van de proceswatertempera-tuur gepland door het gebruik van restwarm-te. Met deze stap is er minder stoom nodig in het droogproces, waardoor het totale energie-verbruik en daarmee ook de kosten afnemen.“Met de hogere proceswatertemperatuur nam evenwel ook de kalkdruk in het systeem toe”, vervolgt Koopmans. “Hierdoor was een betere werking van de antiscalant vereist. De wens om gebruik te maken van een bio-logisch afbreekbare antiscalant, bracht ons in contact met Novochem Water Treatment.”Novochem ontwikkelt en verkoopt water-behandelingschemicaliën voor koel-, ketel-, afval- en diverse types proceswatersystemen. Het bedrijf brengt sinds 2005 biologisch af-breekbare producten op de markt. Inmiddels

is er een complete productrange op basis van biopolymeren onder de naam NovoTraqua ontwikkeld, waaronder antiscalants voor de papierindustrie. “Om te analyseren wat de bes-te oplossing was, hebben we voor Huhtamaki via diverse tests in ons lab een vergelijking gemaakt tussen het destijds in gebruik zijnde polymeer-fosfonaatproduct en een product van ons, op basis van afbreekbare biopolyme-ren”, legt Irma Steemers-Rijkse, product & mar-ket development manager bij Novochem, uit.

Testresultaten Om de hardheids- en ijzerstabilisatie van de beide producten te testen, maakte Novo-chem gebruik van een statische flessentest (afbeelding 1). “Daaruit bleek dat het biopoly-meerproduct beter scoorde op ijzerstabilise-rend vermogen. Dit was, vanwege de aanwe-zigheid van ijzer in veel systemen, ook voor

w Project

In de papierindustrie worden voor procesvoering en koeling grote hoeveelheden water ge-bruikt. Hierbij kan evenwel kalkvorming ontstaan. Om verstoppingen, schade aan ap-paratuur, rendementsverlies en een inefficiënt productieproces te voorkomen, worden kleine hoeveelheden waterbehande-lingschemicaliën aan het water toegevoegd. Die zijn meestal slecht afbreekbaar en komen bij lozing terecht in het grond- of oppervlaktewater. Met een pro-duct op basis van biopolymeren van Novochem Water Treatment heeft Huhtamaki Nederland een milieuvriendelijk alternatief ge-vonden. Dit product zorgt ervoor dat het systeem van Huhtamaki minder vervuild raakt en met een hogere efficiëntie draait. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

biopolymeren novochem cruciAAl voor pApierbrAnche

Afbeelding 1: Statische flessentest.

aquarama #72 I 83

Huhtamaki een belangrijk aspect.”Bovendien zijn beide producten vergeleken met een dynamische stabilisatietest (afbeel-ding 2). Dit is een simulatie van een eenmalig doorstromend systeem. In het proceswater van Huhtamaki is sprake van een hoge mate van vervuiling, afkomstig van oude papier-vezels. Deze vervuiling heeft een storende invloed op de werking van antiscalants. “Het biopolymeerproduct heeft, tot een product-dosering van 8 ppm, een goede werking: de scaletrend blijft rond de 0. Het polymeer- fosfonaatproduct laat vanaf 10 ppm een stij-gende lijn zien. Dit betekent dat de hardheids-stabiliserende werking van de biopolymeren minder verstoord wordt door de aanwezig-heid van bentoniet (vervuiling) dan dit voor het polymeer-fosfonaatmengsel het geval is.”

Ryznar IndexDe Ryznar Index is een indicatie voor de mate waarin kalkvorming (calciumcarbonaatafzet-ting) kan optreden. Een lagere waarde staat voor een hogere kalkdruk. De calciumdepo-sitiewaarde geeft de werkelijke kalkbalans in het water weer. Een positieve calciumdepo-sitiewaarde staat voor verlies van calcium in het systeem, wat het gevolg is van de onge-wenste vorming van hardheidsafzettingen. Een nulwaarde duidt op een goede hard-heidsbalans. Bij een negatieve waarde komt er hardheidsmateriaal los van de wand en is er sprake van een reinigende werking. “Bij bestudering van afbeelding 3 kan worden vastgesteld dat in de periode van de polymeer- fosfonaatdosering er altijd onvoldoende hardheidsstabilisatie was. Een verhoging van de dosering gaf geen verbetering, maar eerder een verslechtering, door het ontstaan van calcium-fosfonaatcomplexen. Na de start van het biopolymeerprogramma medio 2011 namen we direct een betere calciumbalans waar. Voor een nog efficiëntere aanpak zijn eind 2011 vervolgens de temperatuur van het water en de productdosering verhoogd.”

Reinigende werkingOnder deze zwaardere procesomstandighe-den werd een goede kalkstabilisatie gemeten met het biopolymeerproduct, bij een lagere dosering en tegen lagere kosten, dan eerder met het traditionele behandelingsprogram-

w Project

ProgrammaNovochem is al in 1999 gestart met een onderzoeksproject naar biologisch af-breekbare verbindingen. In 2001 is voor dit project door de Nederlandse overheid een subsidie toegekend (SenterNovem). Binnen dit project is een doorbraak bereikt met de ontdekking van een gemodificeerd, uit de landbouw afkomstig biopoly-meer met hardheidsstabiliserende eigenschappen. Volgend op de eerste succes-volle praktijktesten, is de technologie in 2005 op de markt gebracht. De eerste toepassing in de papierindustrie vond in 2007 plaats. Bij de NovoTraqua-antiscalants zijn alle grondstoffen minimaal inherent afbreek-baar en breken ze af tot niet-toxische elementen. Ze kenmerken zich onder meer door een heel laag fosfaat- en stikstofgehalte. Deze productgroep voldoet aan de strengste wetgeving inzake waterlozing.

ma werd bereikt. Er is zelfs sprake van een reinigende werking, doordat oude afzetting loskomt uit het systeem. De betere werking van de biopolymeer- antiscalant werd eveneens waargenomen door een afname in het aantal noodzakelijke reinigingsacties van de pompen. Ook een la-gere pompdruk en een lager energieverbruik duiden op een lagere vervuilingsgraad.Ondanks een lange verblijftijd, een hoge mate van vervuiling en de aanwezigheid van micro-organismen in het systeem van Huhtamaki, bleek het biopolymeerproduct voldoende stabiel om een optimale werking

in het systeem en dus een ongestoorde pro-cesvoering te waarborgen. “Naast de milieuvoordelen, maakte ook de goede werking van biopolymeren het inte-ressant om deze innovatieve technologie in te zetten”, stipt Benno Koopmans aan. “Zonder toename van waterbehandelings-kosten is hiermee onze productie-efficiëntie toegenomen en zijn de onderhoudskosten gedaald ten opzichte van het traditionele polymeer-fosfonaatproduct.”

E www.novochemgroup.com

Afbeelding 2: Dynamische stabilisatietest.

Afbeelding 3: Productdosering, hardheids-stabilisatie en Ryznar Index van warmtewisselaar 8 bij Huhtamaki.

84 I aquarama #72

Watts Water Technologies is als stromend water. Zelfs na 140 jaar staan we niet stil. We blijven een compleet aanbod aan hoogwaardige producten en technologische systemen ontwikkelen zodat u uw klanten een optimale kwaliteit kan leveren. Onze diepgaande expertise en continue innovatiedrang garanderen de beste oplossing voor commerciële, residentiële, industriële en openbare toepassingen. Dit maakt ons tot uw betrouwbare partner in verwarming, sanitair, instrumentatie, terugstroombeveiliging en elektronica. Neem gerust een duik in onze wereld en kijk op www.wattsindustries.be of ga naar www.waterbeveiliging.be.

Water is onze wereld.Al meer dan 140 jaar.

ELECTRONICS SANITAIR HVAC

SOLAR WATERBEVEILIGING VOORGEÏSOLEERDE LEIDINGEN

Wij zijn voortdurend in beweging voor u.

www.brenntag.be

WATER IS LIFE – THAT’S WHY WE CARE

Brenntag, toonaangevend distributeur van chemicaliën in de Benelux, heeft een compleet producten portfolio:

■■ Specialiteiten chemicaliën voor water treatment, voeding, veevoeding, pharma, cleaning, polymeren, coating, cosmetica, lubricant toepassingen

■■ Industriële basischemicaliën (solventen, zuren, basen, zouten)

■■ Technical support & know-how

Brenntag Water Treatmentproductengamma:

■■ Flocculanten■■ Coagulanten■■ Ontschuimers■■ Bio-additieven/nutriënten

■■ Aktief kool■■ Filtermedia■■ Hars voor ionen- wisselaars

■■ Desinfectantia■■ Klantspecifieke mengsels

■■ Koolstofbronnen■■ Andere specialiteiten voor waterbehandeling

Brenntag N.V. Water Treatment Nijverheidslaan 388540 Deerlijk Tel. + 32 56 78 82 52 Fax + 32 56 77 57 11 info@brenntag.be

0002-150105_BT_BE_WT_195x134mm_NL.indd 1 05.02.15 12:18

CGK Group ontstond destijds als het re-sultaat van een fusie van drie kleinere Zuid-West-Vlaamse ondernemingen.

Aanvankelijk was het bedrijf gehuisvest op de site van een van de drie firma’s, maar acuut plaatsgebrek en flinke logistieke uitdagingen deden het management uitkijken naar een betere oplossing. Sinds enkele jaren is het hoofdkwartier van het bedrijf gevestigd in de industriezone van Gullegem.

OvernamesDe roots van CGK liggen in de realisatie van kunststof opslagsystemen, maar door de ja-ren heen evolueerde het bedrijf steeds meer naar een aanbieder van totaaloplossingen. Daarom werd in 2010 al het bedrijf Piping Solutions (gevestigd in Wielsbeke, vroeger bekend onder de naam Vanthorre) overgeno-men. Twee jaar later kwam daar nog Isoschol bij, de Harelbeekse firma van de broers Schol-lier. “Telkens werd er meteen voor geopteerd om beide bedrijven op de site in Gullegem te integreren”, licht Tijl Charle toe.Op 1 april 2016 fusioneerden de drie bedrij-ven tot één nieuw geheel, waarbinnen de drie aparte merken wel blijven bestaan. “Eigenlijk is dat een logisch gevolg van onze strategie om te streven naar het aanbieden van totaal-oplossingen”, vervolgt Tijl. “Klanten zullen nu nog beter weten dat ze bij ons terechtkunnen voor zowel opslag en interne distributie van chemicaliën, de aanleg van leidingsystemen als isolatieoplossingen.”

Meer dan kunststof alleenHeel vaak kennen klanten het bedrijf van een van die drie activiteiten, maar kunnen ze ook andere expertise van CGK gebruiken. Wie bij-voorbeeld een leiding nodig heeft, kan ook behoefte hebben aan een tank van waaruit de vloeistof komt. “Eigenlijk zijn wij intern al een hele tijd zo georganiseerd alsof we één bedrijf zijn: we zitten in hetzelfde gebouw, delen de-zelfde kantoren. Bovendien genieten klanten van het voordeel dat bijna alles in eigen huis wordt geproduceerd, en we over een eigen engineeringafdeling beschikken die instal-laties ontwerpt en, in functie van het project, de meest geschikte materialen kiest. Onze ongebondenheid is daarbij een belangrijke troef. Hoewel onze roots zich inderdaad be-vinden in de thermoplastische kunststoffen, zijn we evengoed vertrouwd met het werken met metalen en composieten: steevast kiezen we het beste materiaal voor iedere specifieke toepassing. Zeker via onze specialisten in lei-dingsystemen, beschikken we over een grote expertise over het werken met staal. Daarvoor hebben we ook gecertificeerde lassers in huis.”Als centraal aanspreekpunt neemt CGK Group dan ook altijd haar verantwoordelijkheid op.

“We zien vaak dat bedrijven zich eerst tot een engineeringbureau richten, om vervolgens voor de realisatie zelf aannemers te kiezen of dit toe te vertrouwen aan de onderaannemers van het engineeringbureau. Als er dan ergens iets fout loopt, wordt vaak de paraplupolitiek gehanteerd: iedereen schuift zijn verantwoor-delijkheid af en wijt het probleem aan een slechte communicatie. Bij ons zitten alle speci-alisaties onder hetzelfde dak. Zo zijn we goed gewapend om alles logisch op elkaar af te stemmen en kunnen we kort op de bal spelen.”

IndussDe manier waarop CGK totaalprojecten aan-pakt, wordt goed geïllustreerd door een pro-ject bij Induss, dat in april werd opgeleverd. “Induss I is de bekende demiwaterfabriek in Antwerpen, op Linkeroever. Tot voor kort was de fabriek uitgerust met twee straten voor de productie van demiwater, dat vervolgens via een grote ringleiding doorheen het havenge-bied circuleert en waar klanten dit water dan kunnen aftappen. Vorig jaar besloot het bedrijf een derde lijn te bouwen, omdat een nieuwe klant een groot waterdebiet nodig had.”De fabriek was sowieso al voorzien op de

Fusie verruimT mogelijkheden cgk

Partners die alles onder één dak aanbieden, hebben bij heel wat klanten een streepje voor. Dat ervaart ook CGK al een tijdje. Nadat het Gullegemse bedrijf de voorbije jaren al twee ondernemingen overnam, fusioneren de drie entiteiten nu tot één geheel, weliswaar met behoud van de drie merken. Die aanpak is ook voor de klanten interessant. Twee recente projecten illustreren dat. CEO Tijl Charle licht het belang van deze belangrijke strategische evolutie toe. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

uBij een voedingsbedrijf in Henegouwen stond CGK onder meer in voor engineering van tanks, kleppen, pompen en sturing. CGK plaatste er ook twee dubbelwandige tanks. (zie foto links)

w rePortage

aquarama #72 I 87

> Neem contact met Jurgen Vanden Bon Tel +32 85 830 111 Mob +32 498 17 52 11

NaTural SoluTioNS

Carmeuse, uw partner voor toepassing van kalk in de slib- en waterbehandeling.

Carmeuse biedt u een breed scala aan droge en vloeibare kalkproducten en bijbehorende know-how. Voor een zowel duurzame als economische toepassing bij de behandeling van slibben, drink- en afvalwater.

Tel: +31 88 278 28 28 E-mail: info@apt.beWeb: www.apt.be

Geïntreseerd in een demonstratie of proefplaatsing?

· Meetbereik 0 .. 4’000 FNU

· Minimaal onderhoud· Contactloos troebelheid meten· 90° strooilichtmeting

· Volledige automatische kalibratie· Resolutie 0.001 FNU

sets the standard

Troebelheidmeter

AquaScat

bouw van een derde lijn. “Voor ons betekende dit het grootste project ooit, met een waarde van meer dan 1 miljoen euro”, aldus Tijl Charle. “We hebben er het volledige plaatje verzorgd. Enerzijds heel wat piping in RVS door onze businessunit Piping Solutions. Anderzijds wer-den ook de nodige piperacks intern gebouwd. Om een vlotte plaatsing te verzekeren, werd alles vooraf volledig in 3D uitgewerkt.”Aangezien een aantal leidingen buiten dien-den geplaatst te worden, moesten ze uitge-rust worden met isolatie en tracing. Dit was de verantwoordelijkheid van businessunit Isoschol. Doordat alle kennis in huis aanwezig is, kon bij de plaatsing direct rekening gehou-den worden met de vereisten voor de isolatie. Dit zorgt eveneens voor een snelle plaatsing.Bij de productie van gedemineraliseerd wa-ter is er nood aan zoutzuur (HCl) en natrium-hydroxide (NaOH) voor de regeneratie van de filters. “Induss was niet tevreden over de pomptechniek van straat 1 en 2. We hebben dit herbekeken binnen onze engineering en hebben een eenvoudigere en betrouwbare oplossing uitgewerkt. Alle componenten wer-den in een pompkast geplaatst, zodat veilig gewerkt kan worden. Het leidingwerk tot aan de verbruikers werd eveneens dubbelwandig uitgevoerd. In het proces zit ook een ontgas-singtoren die door ons is gebouwd.”

VoedingsbedrijfEen voedingsbedrijf uit Henegouwen besloot na een kosten-batenanalyse om op hun site NaOH (natriumhydroxide) te verdunnen van 50 naar 29%. Ze gebruiken NaOH voor de rei-niging van hun procesinstallaties. Om dit mogelijk te maken, plaatste CGK twee dubbelwandige tanks (tank van 45 m³ voor het NaOH 50%, een kleinere van 29 m³ voor het ver-dunde NaOH). De opslagtank van 45m³ werd geïsoleerd en voorzien van een verwarmings-element, zodat het NaOH 50% niet kan stollen bij 12 °C. De tank van 29 m³ met NaOH 29%

loopt dat risico niet, en werd conform de wet-geving enkel dubbelwandig uitgevoerd. Bei-de tanks zijn uitgerust met ultrasone niveau-meting, lekdetectie en overvulbeveiliging. Voor de veiligheid tijdens onderhoudswerken werden ze afgewerkt met GVK-bordessen en een GVK-kooiladder. Naast de tanks staat de mengkast, waar de 50% loog met water ver-mengd wordt tot een concentratie van 29%. De kast is gemaakt uit dubbelwandige platen en is eveneens geïsoleerd.CGK verzorgde de engineering van de tanks, kleppen, pompen en sturing. In eigen atelier werden de tanks op maat gemaakt, om ze achteraf ter plaatse aan te sluiten. Isoschol stond in voor de isolatie van de tanks, de kast en de leidingen. Piping Solutions nam het lei-dingwerk en de constructie, zowel in kunst-stof als in inox, voor haar rekening.

E www.cgk.beE www.cgk-group.com

CGK in cijfers

E Aantal medewerkers: 63 (10 in

engineering, 15 in productie,

30 in montage, 14 op kantoor)

E Infrastructuur: 4.500 m² werkruimte,

25 montagewagens

E Omzet: 11 miljoen euro, waarvan

75% op de Belgische markt

E Actieradius: België, Zuid-Nederland,

Noord-Frankrijk en Luxemburg

E Certificaten: VCA, VLAREM II-keuring,

CE-markering

E Aanpak: zowel analyse (via audits),

co-engineering, productie (efficiënt

maatwerk, sleutel-op-de-deuroplossingen)

als onderhoud

E Referenties: AB INBev, Dicogel,

Callebaut Chocolade, Bekaert, Solvay,

Cargill, Umicore, Claerebout Potatoes,

Brouwerij De Brabandere, De Water-

groep, Beaulieu...

w rePortage

uBij Induss zorgde CGK voor heel wat leidingwerk in RVS.

uHet project bij Induss was voor CGK het grootste ooit.

aquarama #72 I 89

qdospumps.com/nl+32 (0) 9 225 94 57 / sales@wmpg.be

•����Vermindering�van�de�kosten�door�een�nauwkeurige�dosering�van�de�chemicaliën

•���Eenvoudige�installatie�zonder�extra�gebruik�van�gereedschap

•���Reeks�uitgebreid�met�de�Qdos60:�opbrengst�van�0,1�tot�1000�ml/min�bij�7�bar

Nauwkeurige en veelzijdige doseerpompen

Volledig�afgedicht,�vervang�uw�pompkop�in�seconden�zonder�extra�gereedschap

R E V O L U T I O N A I R E P O M P K O P T E C H N O L O G I E

MAAK SAMEN MET ONS DE JUISTE POMPKEUZE VOORUW AFVALWATER

SPX Flow Technology Belgium N.V.

+32 (0)53 602 715 - johnson-pump.be@spx.com

www.spx.com of www.johnson-pump.com/BE

90 I aquarama #72

De naam Hidrostal doet ongetwijfeld bij heel wat mensen wel een belletje rin-kelen. Tot eind oktober 2014 werd het

merk via een partner op de Belgische markt verdeeld. Op 1 november 2014 koos het Zwit-serse moederbedrijf evenwel vastberaden voor een andere strategie. Met een eigen vestiging in Dordrecht, centraal gelegen in de Benelux, wil het merk zijn aanwezigheid in de Benelux de komende jaren verder uitbouwen. Sinds begin vorig jaar neemt Peregrijn Ste-vens de teugels in handen om Hidrostal in ons land meer voet aan de grond te laten krijgen.

SchroefcentrifugaalwaaierDe roots van deze onderneming dateren uit de jaren 50. Toen dokterde de Zwitserse inge-nieur Martin Stähle een passende oplossing uit voor een probleem van Peruaanse vissers. “Omdat de vissersboten niet snel genoeg konden worden gelost, bereikte heel wat gevangen vis niet eens de wal. Stähle antici-peerde daarop met de ontwikkeling van een pomp, voorzien van een schroefcentrifugaal-waaier. De speciale vorm van de waaier maak-

te het mogelijk dat de vissen heelhuids kon-den passeren en liet de lokale vissers toe om hun vangst te lossen naar de visverwerkende bedrijven. Toen bleek dat deze gepatenteer-de pomp dankzij de grote vuildoorlaat goed uitgerust was om ‘ongesneden’ afvalwater te verpompen, was Hidrostal vertrokken voor een mooi groeiverhaal”, verduidelijkt Pere-grijn Stevens.“Het is onze doelstelling om een A-merk van energetische pompen te zijn. Aangezien de kostprijs voor energie de jongste jaren gevoe-lig gestegen is, wordt daar door onder meer waterschappen en overheidsinstanties almaar meer belang aan gehecht. We zien die terech-te trend bijvoorbeeld ook bij Aquafin, dat de totale kostprijs van een pomp berekent op 15 jaar, met inbegrip van wisselstukken, on-derhoud, reparaties... Uit hun analyse blijkt dat onze producten probleemloos meedraai-en in het topsegment van de markt. Onze pompen staan bekend om hun betrouwbaar-heid, kwaliteit, hoog energetisch rendement en lange levensduur. Mits goed onderhoud draaien ze vlot tien tot vijftien jaar mee.”

TroevenDe Hidrostal-pompen worden nog altijd in Zwitserland gefabriceerd. “Door hun grote kogeldoorlaat en verstoppingsvrije werking, halen onze pompen met schroefcentrifugaal-waaier hoge rendementen, tot ruim 82%. De pulsatie- en emulsievrije werking, de lage onderhoudskosten en vlakke vermogenslijn zijn andere cruciale troeven. Bovendien zijn ze ook toepasbaar voor viskeuze vloeistoffen (tot ruim 4.000 cP) en blijven de prestaties ook bij droge stoftoename (papierstof, slib...) behouden.”

visvriendelijkheid, een nieuWe cruciAle norm voor pompen

Een pionier in schroefcentrifu-gaalpompen: zo mag je Hidrostal wel betitelen. De van origine Zwitserse pompenproducent opende eind 2014 een eigen vestiging voor de Benelux en focust zich sinds begin vorig jaar ook nadrukkelijk op de Belgische markt. Dat doet het bedrijf onder meer met vuilwaterpompen met een grote vuildoorlaat, en met de hoogcapaciteitspompen en vis-vriendelijke pompen van Bedford. “In de markt van het oppervlakte-water zullen heel wat water-schappen hun pompstations de komende jaren moeten aanpassen naar de normen voor visvriende-lijkheid. Wij zijn nu al volop bezig met enkele pilootprojecten, wat aantoont dat we hier stevig op willen inzetten”, getuigt Peregrijn Stevens, verantwoordelijke voor de Belgische markt. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

w rePortage

aquarama #72 I 91

DoelgroepMet haar pompen bereikt Hidrostal drie doelgroe-pen: overheidsinstanties (waterzuiveringen, pompstations, vuil- en oppervlaktewater, pol-ders en wateringen, storm- en hemelwater, slibverwerking), de industrie (chemie, petro-chemie, voedingsmiddelenindustrie, papier-industrie, staalindustrie en viskwekerijen) en de aannemerij (pompverhuurbedrijven, riool-renovatie, bentoniet, bouwterreinen, duik-werkzaamheden, cementproductie, droog-houden van pompputten). “Toen we met een eigen vestiging voor de Benelux zijn gestart, hadden we het grote voordeel dat de markt onze producten al goed kende, vermits het merk hier toch al ruim 30 jaar bestaat. De klan-ten weten wat ze eraan hebben, waardoor we niet vanaf nul dienden te beginnen. De nieu-we aanpak laat toe ons serviceniveau verder te verbeteren, onder meer doordat de klant met zijn uitdagingen nu rechtstreeks bij de fabrikant terechtkan. Dat moet leiden tot een snellere interactie en kortere doorlooptijden.”

VisvriendelijkDe organisatie hecht er ook veel belang aan op een proactieve manier in te spelen op nieu-we uitdagingen. Een goed voorbeeld daar-van, is hoe Hidrostal omgaat met de recente normen op het vlak van visvriendelijkheid. “De markt zal moeten anticiperen op de Europese Kaderrichtlijn Water (2000/60/EG) en de zoge-

Free Flow Technology

Recent ontwikkelde Hidrostal een technologie die een antwoord biedt op de gro-

vere vervuiling in rioolsystemen. In deze systemen berokkenen de vezeldoekjes die

massaal door toiletten worden gespoeld, heel wat last. Als deze doekjes gaan samen-

klonteren, zorgen ze ervoor dat rioolwaterpompen in een mum van tijd verstoppen.

De Zwitserse producent maakt hiermee komaf door de pompen uit te rusten met een

zogenoemde haaienvin bij de ingang van de pomp. Hierdoor komen de grote vaste

delen sowieso terecht in het hart van de schroefcentrifugaalwaaier. Spoelgaten aan

de achterplaat van de pomp voeren de langvezelige stoffen eenvoudig af, zodat ze

zich niet kunnen ophopen bij de mechanische afdichting.

noemde ‘Aalverordening’ (EG/1100/2007). Die stipuleren dat tegen 2027 alle pompstations voor oppervlaktewater uitgerust moeten zijn met visvriendelijke pompen of visvriendelijke toepassingen. Met de Bedford-pompen be-schikken we daarvoor over een heel geschikte oplossing.”Concreet is Hidrostal nu al volop bezig met de voorbereiding van twee pilootprojecten, waarvan één in de Veurnse polders. “Het komt erop neer dat wij volop meedenken met onze klanten en studiebureaus over hoe die vis-vriendelijke pompstations moeten worden opgebouwd. Nu worden, bij het verpompen van oppervlaktewater, inzwemmende vis-sen gewoon vermalen of beschadigd, met de dood tot gevolg. Bedfordpompen zijn standaard voorzien van een bronzen twee-schoepsschroefcentrifugaalwaaier. Door de pomp op een bepaald toerental te laten draaien en dankzij de speciale opbouw van de pomp en de afgeronde schoepen van de waaier, kunnen passerende vissen probleem-

uDe Hidrostal-pompen worden nog altijd in Zwitserland gefabriceerd.

loos door het gemaal, waardoor vismigratie geen probleem meer vormt. Omdat het ook mogelijk is de pompen volledig in RVS uit te voeren, kan deze technologie ook voor zout water worden ingezet.”Ook in Nederland neemt Hidrostal haar pi-oniersrol ter harte. “Onze noorderburen zijn volop bezig met de creatie van een NEN-norm, op basis waarvan de criteria voor de opbouw van visvriendelijke pompstations kunnen worden vastgelegd. Verschillende organisaties, waaronder wijzelf, hebben hier-voor de krachten gebundeld. Vermoedelijk zal deze NEN-norm worden overgenomen door Europa en als basis worden gebruikt voor de opbouw van visvriendelijke pomp-stations. Nu al beschikken wij overigens over een rapport (opgesteld door de onaf-hankelijke onderzoeksorganisatie Visadvies, n.v.d.r.) waaruit blijkt dat onze pompen ef-fectief volledig visvriendelijk zijn.”

ServiceOok in de Benelux kunnen klanten terugval-len op de vakbekwaamheid van een erva-ren serviceteam, dat garant staat voor het onderhoud van de installaties. Op basis van hun advies kan iedere installatie optimaal draaien, en dit met de beste lifecyclecost. Dat geldt voor de onderhoudsvriendelijke dompel-, lagerstoel- en axial fl ow-pompen die door Hidrostal worden geproduceerd.

E www.hidrostal.be

w rePortage

92 I aquarama #72

Sulzer biedt een volledig programma van pompen, mixers, beluchtingssystemen en controllers voor de meest gangbare toepassingen in zowel de industri-ele als gemeentelijke afvalwaterzuiveringen.

Onze innovatieve oplossingen resulteren in een hogere bedrijfszekerheid waarbij de energiebespa-

ringen kunnen oplopen op tot 30%, dit maakt het grote verschil in uw exploitatiekosten.

Sulzer biedt u eveneens snelle en efficiënte servicediensten aan via ons eigen uitgebreide netwerk. Contacteer ons en ervaar zelf hoe Sulzer uw processen positief kan beïnvloeden.

Sulzer Pumps Wastewater Belgium NV/SATel. 0032 2 725 79 00www.sulzer.com

Betrouwbaarheid en lage exploitatiekosten in water- en afvalwatertoepassingen

UW SPECIALIST IN WATERBEHANDELINGOvivo Holland B.V. ontwerpt, fabriceert, levert en onderhoud complete klantspecifieke waterbehandelings-installaties voor de farmaceutische industrie, energie centrales, elektronica- en halfgeleide-rindustrie, ziekenhuizen, apotheken en laboratoria.

Ovivo Holland B.V. onderscheidt zich door innovatieve producten van hoge kwaliteit en een uitstekende after-sales service. Het gevolg hiervan is dat Ovivo een groot marktaandeel heeft daar waar hoge kwaliteitseisen worden gesteld. Dit is onder meer van toepassing in de ziekenhuizen, laboratoria, farmacie, halfgeleider- en de micro-elektronische industrieën en de dialysecentra.

Ovivo Holland B.V. behoort tot de Canadese Ovivo groep, die met circa 800 medewerkers in 15 landen over 70 jaar ervaring in water-behandeling beschikt.

Wereldwijde experts in waterzuivering

Ovivo Holland B.V.Energieweg 1

2382 NA ZoeterwoudeHolland

Tel.: +31 (0)71 589 92 18Fax.: +31 (0)71 589 74 29Info.NL@ovivowater.com

www.ovivowater.nl

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Ovivo-holland-ad-0416 DRAFT3.pdf 1 4/11/2016 10:03:58 AM

aquarama #72 I 93

SPEED UP.SMART CONVEYING TECHNOLOGY.

“Smart Conveying Technology” staat voor het snelst mogelij ke onderhoud van uw pompen. Dankzij slimme constructies kunnen montagewerkzaamheden aan zowel stator als rotor met weinig handelingen zonder veel moeite en in korte tij d uitgevoerd worden. Door de geïntegreerde naspanvoorziening is een langere standtij d van rotor en stator gegarandeerd.

Dit alles maakt het mogelij k om, in vergelij king met “niet SCT pompen”, de tij d voor onderhoud met 85% te reduceren.

SEEPEX GmbHBureau BelgiëT +32 14 501471

seepex.be@seepex.comwww.seepex.com

“Smart Conveying Technology” staat voor het snelst mogelij ke onderhoud van uw pompen. Dankzij slimme mogelij ke onderhoud van uw pompen. Dankzij slimme constructies kunnen montagewerkzaamheden aan zowel stator als rotor met weinig handelingen zonder veel moeite en in korte tij d uitgevoerd worden. Door de geïntegreerde naspanvoorziening is een langere standtij d van rotor en stator gegarandeerd.

Dit alles maakt het mogelij k om, in vergelij king met “niet SCT pompen”, de tij d voor onderhoud met 85%

seepex.be@seepex.comwww.seepex.com

Veolia Mobile Water Services is een we-reldwijde organisatie, die ook in Euro-pa goed vertegenwoordigd is. Op het

‘oude continent’ beschikt het bedrijf over een aantal depots voor mobiele huurinstallaties. Ook de Belgische markt kan hiermee snel worden geholpen, dankzij depots vlak bij Parijs en in het Nederlandse Ede.

Proceswaterbereiding“Onze diensten situeren zich niet zozeer in de afvalwatermarkt, maar wel in die van de pro-ceswaterbereiding”, legt salesmanager Patrick Wuis uit. “Een van onze specialisaties is het be-reiden van dergelijk proceswater, vertrekkend van drink- of oppervlaktewater. Daarvoor gebruiken we technieken zoals omgekeerde

osmose en ionenwisseling door middel van harsen. We zijn ook goed vertrouwd met fil-tratietechnieken.”Deze oplossingen past het bedrijf onder meer toe voor klanten in de energiemarkt, de olie- en gasindustrie, de chemische sector en de voedings- en drankenbranche. “Daarnaast zorgen onze installaties ook voor schoon water dat als basis fungeert voor stoomberei-ding, of als voeding voor boilers (zowel hoge als lage druk).”

NoodgevallenDe installaties van de onderneming worden onder meer ingezet voor geplande opdrach-ten (bijvoorbeeld het zomer- of winteron-derhoud van bestaande installaties) en voor

meerjarencontracten. Daarnaast gaat het team er prat op erg snel te kunnen ageren bij noodgevallen. “In dat verband is ons registra-tieplatform Re-Act een grote meerwaarde”, is Wuis overtuigd. “Hierbij nemen wij tijdens een gesprek de tijd om alle behoeften van een klant te inventariseren mocht die plots geconfronteerd worden met een noodgeval: welke installatie, slangen, koppelingen en ander toebehoren zijn vereist om adequaat op te treden? Die informatie is essentieel voor het geval er effectief een panne is: dankzij het unieke nummer van de klant weten wij dan meteen welke specifieke uitrusting wij moe-ten meenemen om het probleem op de juiste manier te kunnen oplossen. Als er iets fout gaat, engageren wij ons sowieso om binnen de twee uur op weg te zijn om de uitdaging het hoofd te bieden.”

Backup bij shutdownOok diverse Belgische klanten kunnen deze aanpak best appreciëren. Zo leverde het be-drijf recent nuttige diensten aan een energie-centrale in het Antwerpse havengebied. “Hier hebben wij de hernieuwde opstart van de centrale gefaciliteerd door voldoende demin-water te leveren voor een ‘steam blow’ van alle installaties (leidingen, boilers, turbines). Hier-door was deze infrastructuur weer helemaal in orde.”Voor een staalproducent leverde Veolia Mo-bile Water Services het back-upwater tijdens het onderhoud van de proceswaterinstallatie. Daarnaast faciliteerde het bedrijf de ‘winter shut down’ van een papierfabriek in het zuid-oostelijke deel van ons land.

E www.mobilewaterservices.com

w rePortage

Het zal je maar overkomen: uitgerekend op een vrijdagavond of tij-dens een weekenddag werkt je proceswaterinstallatie plots maar met horten en stoten. Begrijpelijkerwijs gaat dat gepaard met heel veel gesakker, maar soms is de oplossing maar één telefoontje verwijderd. Dankzij de Re-Act-registraties slaagt Veolia Mobile Water Services erin om in een heel korte tijdspanne klanten te helpen met een erg maat-gerichte aanpak. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

re-AcT-regisTrATies beWijzen nuT bij cAlAmiTeiTen

”Tijdens een gesprek nemen we de tijd om alle behoeften

van een klant te inventariseren mocht die plots geconfron-

teerd worden met een noodgeval. Die informatie is essentieel

voor het geval er effectief een panne is.

Patrick Wuis, salesmanager Veolia Mobile Water Services

aquarama #72 I 95

ecWrTi lesT dorsT vAn TexTielbedrijven

Textielfabrieken kunnen hun waterverbruik tot wel 90% terugbrengen door hun afvalwater te zuiveren met het EColoRO-concept, dat bestaat uit elektrocoagulatie gevolgd door membraanfiltratie. Het gezuiverde water kan opnieuw gebruikt worden in het productie-proces. Op 1 juni 2015 startte een Europees consortium een project van 3,5 jaar om de nieuwe technologie op volle industriële schaal te demonstreren. Eerst gebeurt dat bij Utexbel in Ronse, later volgt een textielfabriek in Italië. D o o r K o e n Va n D e p o p u l i e r e

In de textielproductie worden grote hoeveel-heden water gebruikt. Tijdens het verven

van textiel gaat de stof doorgaans door een verfbad om ze kleur te geven. Vervolgens wordt door verschillende spoelingen de verf verwijderd die zich niet aan de stof heeft ge-hecht. Het spoelwater bevat verfpigmenten en andere chemicaliën. In onze regio wordt dit vervuilde water momenteel gezuiverd met het oog op lozing op riolering of oppervlak-tewater. Maar gezien de toenemende water-schaarste in steeds meer gebieden verschuift de focus naar waterhergebruik. Daarvoor is een meer vergaande zuivering nodig. Het innovatieve EColoRO-concept biedt daarbij mogelijkheden. Het gaat uit van elektrocoa-gulatie, gevolgd door ultrafiltratie en omge-keerde osmose (zie kaderstuk voor een uitge-breide beschrijving van de zuivering).Eric Van Sonsbeek is directeur van de Neder-landse firma EColoRO: “Elektrocoagulatie op

zich is niet nieuw. Het is ontwikkeld in 1873”, begint hij. “Alleen werd het tot voor kort en-kel gebruikt voor kleinschalige toepassingen, tussen de 2 en 10 m3 per uur. In 2012 kregen we echter de kans het concept uit te werken voor een spijkerbroekenfabriek in Egypte, die eigendom is van een Turks bedrijf. Daar ging het over 200 m3 per uur. Dat is tien keer gro-ter dan de grootste dergelijke installatie ooit gebouwd. We hebben toen het concept van elektrocoagulatie aangepast en geoptimali-seerd. In 2015 kregen we de kans het ook toe te passen bij een fabriek in Turkije.”

Geboorte van ECWRTITijdens een Europees congres in 2015 is het EColoRO-concept als idee gepresenteerd. Een aantal organisaties, waaronder Vlakwa, heeft EColoRO toen gevraagd dit ook in Europa uit te rollen. Daarvoor diende de technologie wel nog worden getest bij Europese fabrieken, en

vervolgens moet met harde cijfers worden aangetoond dat het concept goed werkt. Bij de EU is een projectaanvraag ingediend, in het kader van het Europese onderzoekspro-gramma Horizon 2020. Het is goedgekeurd en is ECWRTI gedoopt (spreek uit: ekwertie). Dat staat voor: Electro Coagulation for Water Recycling in Textile Industry. Het projectbud-get is begroot op 4,8 miljoen euro, waarvan de EU 3,7 miljoen voor haar rekening neemt. Van Sonsbeek: “De EU vindt enerzijds schoon water heel belangrijk. Bovendien stelt ze vast dat er een groot watertekort is in bepaalde gebieden. Anderzijds wil ze ook dat de tex-tielindustrie in Europa blijft, en dat ze niet door strenge milieunormen naar lageloon-landen verhuist. De textielsector is net een grootverbruiker van water. Met het project hoopt de EU dus een stuk werkgelegenheid te handhaven.”De operationele leiding van ECWRTI is in handen van EColoRO. ISPT (Insitute for Sus-tainable Process Technology, eveneens uit Nederland) staat in voor de coördinatie. De andere consortiumdeelnemers zijn de Belgische onderzoeksorganisatie VITO, het Tsjechische bedrijf INOTEX, de Nederlandse onderneming Morselt Borne en de Europese federatie van textielfabrikanten Euratex. Utexbel is het eerste Europese textielbedrijf waar het concept wordt gebruikt. Eerst is er een pilootinstallatie, die in vier containers zit; later wordt een grotere demo-installatie

uDe pilotplant bij Utexbel. Daar zitten de modules in containers.

96 I aquarama #72

gebouwd. Binnenkort is ook de zoektocht afgerond naar de tweede textielonderne-ming waar het concept wordt uitgerold. Al-licht wordt het een Italiaans bedrijf dat vooral werkt met wol.

Voor- en nadelenHet EColoRO-concept heeft tal van voordelen, geloven Peter Cauwenberg, projectmanager bij VITO, en Van Sonsbeek. 93 tot 96% van de pigmenten zouden ermee uit het afvalwater kunnen worden gehaald. Het water heeft op het einde van het traject een kwaliteit die zelfs beter is dan die van drinkwater, want het is gedemineraliseerd. Vergelijk dat met grondwater, waar de textielsector vandaag meestal mee werkt: dat moet vaak eerst nog bijkomende behandelingen ondergaan, zoals ontijzering en ontharding, voor het bruikbaar is. Gevolg: een textielfabriek zou dankzij het EColoRO-concept 70 tot 80% minder grond-water nodig hebben. Werken met hergebruikt water in plaats van opgepompt water is bo-vendien goedkoper. Ook wat het energiever-bruik betreft, zou de nieuwe methode goed-koper zijn, aangezien ze bijvoorbeeld geen gebruik maakt van beluchting. Zo zou het energieverbruik van het EColoRO-concept

tussen de 200 en 400 Watt per m3 liggen. Om het precieze verbruik te bepalen, worden de resultaten van het ECWRTI-project afge-wacht. Bovendien zijn voor het EColoRO- concept geen chemicaliën nodig en zou er tot vijf keer minder slibproductie zijn. Het drogestofgehalte van dat slib is trouwens hoog, wat nuttig kan zij bij de valorisatie van het slib. Voorts is het concept plaats-besparend in vergelijking met biologische zuivering. Ten slotte leidt het voor textiel- bedrijven tot een langere bedrijfszekerheid op een bepaalde locatie. Aangezien er min-der grondwater nodig is, wordt de vrees voor diep geraakte grondwaterlagen immers heel wat kleiner. Over de nadelen moeten Van Sonsbeek en Cauwenberg langer nadenken. Er is een buf-fertank nodig, al geldt dat ook voor de mees-

te andere technieken, stelt Cauwenberg. De terugverdientijd van een installatie in Europa schat Van Sonsbeek op twee tot vier jaar. Cauwenberg merkt op: “De totale kos-ten van de installatie worden bepaald door lokale omstandigheden, zoals de beschik-baarheid van water en de prijs ervan. Ook de kosten voor het zuiveren van het afvalwater en andere milieuheffingen spelen een rol. Net als energiekosten en, in sommige geval-len, grondprijzen. Om al deze zaken goed in kaart te brengen, wordt in het ECWRTI- project niet enkel een technische evaluatie van het EColoRO-concept verricht, maar ook een economische.”

w techniek

”Elektrocoagulatie kan een klassiek

flocculatieproces en coagulatieproces vervangen. We

gaan na waar het meeste potentieel zit. Ook zien we

het project als een gelegenheid om nog eens te wijzen

op de mogelijkheden van waterhergebruik.

Peter Cauwenberg, projectmanager bij ViTO

uPeter Cauwenberg, projectmanager bij VITO (links) en Eric Van Sonsbeek, directeur EColoRO (rechts)

uDe elektrocoagulatie in het kort.

aquarama #72 I 97

Het aantal modules verhogen, in plaats van schaalvergroting. Modulaire, op autonome platformen gebaseerde automatisering garandeert maximale flexibiliteit in productie en eenvoudige reproduceerbaarheid van uw instal-latie, tezamen met een uitstekende efficiëntie van uw installaties. Een mogelijke graduele uitbreiding van uw systeem vermindert uw time to market aanzienlijk en vermijdt overinvestering. Een vermindering van de vraag van de markt kan snel opgevangen worden tot het kleinste lot in uw productie-installatie. www.festo.com/water

U vertrouwt op maximale flexibiliteit.U wilt modulaire productie-installatiesWij zijn uw partner voor modulaire automatisering.

Pub Aquarama 2016.indd 1 14/04/2016 13:20:07

Maximaal valoriserenHet ECWRTI-project omvat niet enkel het demonstreren van het EColoRO-concept. Er wordt ook nagegaan hoe het water, slib en de zoutstromen maximaal gevaloriseerd kunnen worden.Projectpartner INOTEX gaat na hoe het gezui-verde water optimaal in de fabrieken kan wor-den ingezet. Zo is het best mogelijk dat het gezuiverde water voor bepaalde toepassin-gen in de textielfabriek helemaal niet zo su-per zuiver hoeft te zijn. Waarom bijvoorbeeld energie stoppen in omgekeerde osmose als nanofiltratie voor een bepaalde toepassing al voldoende zuiverheid biedt? Nog een voor-beeld: er wordt bij het verven van textiel eerst een verfbad ingezet; daarna volgt een aantal wasbaden, waarbij water wordt gebruikt om de verf te verwijderen die niet goed hecht. Voor het eerste wasbad zou minder schoon water misschien wel kunnen volstaan. Het zou zelfs kunnen dat de winst die met derge-lijke strategieën te halen is, groter blijkt dan de winst op waterbesparing alleen.Het Belgische VITO onderzoekt dan weer de mogelijkheden voor hergebruik van het pigment- en ijzerrijke slib, en dat van de ge-concentreerde zoutstromen die vrijkomen als filterkoek na de omgekeerde osmose. Cauwenberg: “We verwachten dat het slib, en dus ook de filterkoek, veel ijzer bevat. Moge-lijke toepassingen daarvan zijn het bestrijden van geurproblemen bij vergistingsinstallaties: het ijzer capteert er sulfiden. Een optie is ook om het te gebruiken als additief bij beton. Of misschien is het bruikbaar bij waterzuivering: als het coagulant FeCl3, of als metaaladsor-bens. In het project bekijken we of we het natuurlijke ijzer voor dergelijke zaken kunnen vervangen door de filterkoek. Ervaringen el-ders laten vermoeden van wel.”Dan zijn er nog de zoutstromen. Van Sons-beek: “Er zijn diverse ontzoutingstechnieken. VITO vergelijkt er enkele. Zo bekijkt VITO de mogelijkheden van membraandestillatie, een relatief nieuwe techniek. Daarmee wordt er geconcentreerd naar een hoge zoutconcen-tratie. Wat de toepassing ervan betreft, zal externe toepassing moeilijk zijn. Zout is im-mers goedkoop. Misschien zijn er intern wél valorisatiemogelijkheden. Een andere nieuwe concentratietechniek die wordt getest, is een innovatieve verdampingstechniek met de naam GaLiCos.”

Andere marktenEen andere doelstelling van het project is om te gaan of het concept bruikbaar is in andere markten. Van Sonsbeek: “Mogelijk is dat het geval in de voedingsindustrie. Of in de olie- en gasmarkt, bijvoorbeeld voor het zuiveren van water dat vrijkomt bij fracking, in de USA.”Cauwenbergh: “Elektrocoagulatie kan een klassiek flocculatieproces en coagulatiepro-ces vervangen. We gaan na waar het meeste potentieel zit. Ook zien we het project als een gelegenheid om nog eens te wijzen op

de mogelijkheden van waterhergebruik. Dat is iets waar VITO in eerdere projecten, zoals AquaFit4USe, veel ervaring mee heeft ver-worven.” Al mag gezegd dat alleen al de textielindus-trie bedienen, ook een grote kluif zou worden. Van Sonsbeek verwacht dat een groot deel er baat bij zal hebben. Maar hij stelt ook vast dat er in Europa alleen al meer dan 53.000 textiel-bedrijven zijn. Ze zullen dus vast niet allemaal het concept gebruiken.

E www.ecwrti.eu

ECWrTi in een textielbedrijf

Het textielbedrijf genereert afvalwater. Dat wordt behandeld met elektrocoagulatie.

Het betreft een elektrolytisch proces, aangedreven door gelijkstroom. Dat doet een ijze-

ren anode oplossen: zo komen Fe3+-ionen vrij. Die coaguleren met de onzuiverheden,

met name pigmenten, in het water. Die flocculeren, net als de gevormde Fe(OH)3. De

vlokken zijn af te scheiden met bezinking of flocculatie. Het slib wordt ontwaterd met

een conventionele kamerfilterpers.

Het water ondergaat ultrafiltratie en omgekeerde osmose. Het wordt gerecycleerd: het

vult de aanvoer van (doorgaans grond)water aan. De recyclageratio is zo’n 90%. Als uit

het project blijkt dat het zoutrijke concentraat dat overblijft na de omgekeerde osmose

kan worden opgeconcentreerd, gekristalliseerd en vervolgens intern (of extern) vol-

doende kan worden gevaloriseerd, zou de recyclageratio kunnen oplopen tot 95%. De

rest van het water zal dan grotendeels zijn verdampt.

w techniek

Opstelling op de site

Screening & demonstratieEnkel screening

Activiteit van het textielbedrijf (verven)

Concentratie &

kristallisatie

Elektro- coagulatie

Flocculatie eitatolfl & eitartlifiartlU Omgekeerde

osmose

Slib-eitartlifi

OO-permeaat

Filterkoek

Pekelwater

Zout

Afvalwater

Afvalwater- buffer

Verswater- buffer Instroom

verswater

Slib

UF-retentaat

Het aantal modules verhogen, in plaats van schaalvergroting. Modulaire, op autonome platformen gebaseerde automatisering garandeert maximale flexibiliteit in productie en eenvoudige reproduceerbaarheid van uw instal-latie, tezamen met een uitstekende efficiëntie van uw installaties. Een mogelijke graduele uitbreiding van uw systeem vermindert uw time to market aanzienlijk en vermijdt overinvestering. Een vermindering van de vraag van de markt kan snel opgevangen worden tot het kleinste lot in uw productie-installatie. www.festo.com/water

U vertrouwt op maximale flexibiliteit.U wilt modulaire productie-installatiesWij zijn uw partner voor modulaire automatisering.

Pub Aquarama 2016.indd 1 14/04/2016 13:20:07

aquarama #72 I 99

Gespecialiseerde business unit Industrie & Services binnen De Watergroep

Analyse van beschikbare bronnen

Audit van interne waterstromen

Optimalisatie waterverbruik

Installatie op het terrein van de klant

Design, Build, Finance & Operate

Eigen mobiele pilootinstallatie

Eigen boorploeg

www.dewatergroep.be

Contact

De WatergroepBusiness unit Industrie & ServicesVooruitgangstraat 189 - 1030 Brusselindustrie@dewatergroep.bewww.dewatergroep.be/industriewatertel. 02 238 96 34

De Watergroep, uw partner voor waterhergebruik en water-op-maat-oplossingen voor bedrijven

WATerkWAliTeiT vereisT een brede kijk

een gesprek met peter goethals over het verleden en de toekomst van water in vlaanderen

Peter Goethals, professor waterecologie aan de Universiteit Gent, zag de waterkwaliteit in Vlaanderen vooruitgaan, maar vindt dat er nog een lange weg te gaan is. Hij bestudeert de ecologische impact van vervuiling en fysieke veranderingen van waterlopen, maar onder-streept het belang van een brede kijk. Een draagvlak is essentieel voor een geslaagd waterbeleid en daarvoor zijn sensibilisering en inzicht in sociale en economische principes nodig. D o o r J a n i s B a e t e n

Water: een ver-van-mijn-bedshow? Hoe staat het met de waterkwaliteit in Vlaanderen? Peter Goethals: “Er is de laatste decennia enorme verbetering geboekt. 25 jaar terug waren veel waterlopen in Vlaanderen zodanig vervuild dat er geen vissen of insecten in kon-den overleven. Dankzij waterzuivering zijn steeds minder rivieren in slechte toestand. Water met uitstekende kwaliteit is echter nog steeds schaars. Europese wetgeving vereiste een goede ecologische kwaliteit tegen 2015, maar omdat we die deadline niet haalden, bestaat het beeld van Vlaanderen als slechte leerling op het vlak van waterbeheer.”

Wat zijn dan de voornaamste problemen?Peter Goethals: “Ten eerste wordt bijna een derde van het afvalwater in Vlaanderen nog

ongezuiverd in oppervlaktewater geloosd. Dit zorgt samen met overbemesting voor overmatig veel voedingsstoff en in het water. Te veel voedingsstoff en lokken een overma-tige groei van algen uit, wat op zijn beurt eco-systemen ontwricht. Een tweede knelpunt is het gebrek aan leefruimte voor waterdieren. Veel waterorganismen hebben waterplanten en oeverplanten nodig om te overleven. Der-gelijke natuurlijke landschapselementen zijn helaas vaak verwoest doordat overmatig veel pesticiden worden gebruikt in de omgeving of doordat kronkelende rivieren werden om-gevormd tot rechte kanalen.”

Als specialist waterecologie is je bezorgdheid begrijpelijk, maar waarom zouden leken wak-ker liggen van een slechte waterkwaliteit?

Peter Goethals: “Om te beginnen, kan ver-vuild water een rechtstreeks risico inhou-den voor onze gezondheid wanneer we erin zwemmen. In extreme situaties dient een zwemverbod om dit gevaar in te perken. Een ander voor de hand liggend gevolg is de hin-der die we ondervinden door een stinkende rivier waar vuil in drijft. Een slechte ecologi-sche toestand van het water is tot slot ook slecht voor de vissport. De belangrijkste ef-fecten van een slechte waterkwaliteit zijn echter indirect en minder zichtbaar. Aller-eerst is vuiler oppervlaktewater moeilijker en bijgevolg duurder om te zuiveren. Het water in onze drinkwaterleidingen is vooral afkom-stig van oppervlaktewater, dus hoe vuiler dit water, hoe hoger onze waterfactuur. Daar-naast kunnen sommige micropolluenten, zoals medicijnresten en pesticiden, nog niet goed gezuiverd worden. Ze komen via ons drinkwater of eten in ons lichaam terecht, met potentiële negatieve gevolgen voor onze gezondheid. Ten slotte kunnen heel wat zeldzame waterplanten en dieren slechts op enkele specifi eke plaatsen in Vlaanderen blijven overleven. Als we hun leefomgeving vernielen of vervuilen, verdwijnen ze defi ni-tief van de kaart.”

w Visie

Gespecialiseerde business unit Industrie & Services binnen De Watergroep

Analyse van beschikbare bronnen

Audit van interne waterstromen

Optimalisatie waterverbruik

Installatie op het terrein van de klant

Design, Build, Finance & Operate

Eigen mobiele pilootinstallatie

Eigen boorploeg

www.dewatergroep.be

Contact

De WatergroepBusiness unit Industrie & ServicesVooruitgangstraat 189 - 1030 Brusselindustrie@dewatergroep.bewww.dewatergroep.be/industriewatertel. 02 238 96 34

De Watergroep, uw partner voor waterhergebruik en water-op-maat-oplossingen voor bedrijven

aquarama #72 I 101

Alles onder één dak! ECO GSV & ZENO®: compacte oplossingen cfr.

de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening inzake hemelwater voor woningbouw & industrie

Lijnafwatering: goten in diverse materialen, belastingsklasses en roostertypes

DITEC: CE-gemarkeerde coalescentie-afscheiders t.e.m. 200 L/s (cf. NBN EN 858-1)

AGORA: CE-gemarkeerde lamellenafscheiders t.e.m. 1300 L/s (cf. NBN EN 858-1)

Q-Fyt BENOR: BENOR-gekeurde IBA op basis van helofyten

Wat zijn de voor de hand liggende oplossin-gen voor deze problematiek in Vlaanderen?Peter Goethals: “Waterzuiveringsinfrastruc-tuur is er sterk op vooruitgegaan, maar er is nog plaats voor verbetering. Nog meer afval-water moet gezuiverd worden en de zuivering kan grondiger, vooral wat de verwijdering van micropolluenten betreft. Tot slot is er een be-langrijke rol weggelegd voor het herstel van leefruimtes van organismen. Dit kan bijvoor-beeld door kanalen weer op een natuurlijke manier te laten meanderen, oevervegetatie te herstellen of overstromingsgebieden aan te leggen. Hierdoor kunnen vissen en andere dieren weer overleven en versterkt het zelf-zuiverende vermogen van de waterlopen.”

Wat kan wetenschappelijk onderzoek zoals dat van jou betekenen in dit verhaal?Peter Goethals: “Elke rivier vereist een andere aanpak en voor maatwerk zijn goede diagno-ses nodig. Vergelijk het met een dokter die als enige instrumenten een thermometer heeft. Hij kan misschien wel uitmaken of we ziek zijn of niet, maar hij kan niet zeggen aan welke ziekte we precies lijden. Het is voor hem dan ook moeilijk om een geschikte remedie voor

te schrijven. De ontwikkeling van nieuwe meetmethodes is een belangrijke trend in de waterecologie. Drones en satellieten kun-nen bijvoorbeeld gebruikt worden om snel grote hoeveelheden data te verzamelen over de vorm, vegetatie en algemene toe-stand van waterlopen. Ook voor wiskundige modellen van de waterkwaliteit is volgens mij een belangrijke rol weggelegd. Daarmee kunnen we op voorhand inschatten wat het effect zal zijn van een herstellende ingreep, zoals een grondigere waterzuivering. Op die manier kunnen we een gerichte oplossing vinden met een lager prijskaartje.”

Psychologie en economie zijn essentieelDe Universiteit Gent wil een toonaangeven-de kennisinstelling zijn voor een toekomst die duurzaam is. Zie je een evolutie in het onderzoek nu duurzaamheid overal meer aandacht krijgt?Peter Goethals: “Om een duurzaam water-beleid te ondersteunen, is het belangrijk om

multidisciplinair te werken in plaats van enkel naar ons eigen vakgebied te kijken. Disease ecology is bijvoorbeeld een discipline waar geneeskundigen, diergeneeskundigen en ecologen samenwerken om de verspreiding van onder meer watergerelateerde ziektes zoals malaria te begrijpen. Wetenschap kan ook helpen om meer bewustzijn te creëren over het belang van water in de maatschap-pij. Met ecosysteemdienstenanalyses bere-kenen wetenschappers de waarde van een bepaalde dienst die water ons oplevert, denk maar aan een leuke wandeling naast de ri-vier, een dagje vissen, de paling op ons bord en de natuurlijke zuivering van water door de organismen die erin leven. Door dit on-derzoek worden verschillende aspecten van water als één geheel bekeken en krijgen we meer voeling met het belang ervan.”

w Visie

”Drones en satellieten kunnen in korte tijd veel

informatie over een rivier verzamelen. Peter Goethals,

professor waterecologie aan de Universiteit Gent

Veel natuurlijk kronkelende rivieren werden omgevormd tot rechte kanalen.

aquarama #72 I 103

www.gruenbeck.com info@gruenbeck.be We understand water.

Zijn er ook minder voor de hand liggende op-lossingen die naar voren komen dankzij deze bredere kijk op waterkwaliteit?Peter Goethals: “Ja, we mogen water niet los zien van economie, sociologie en psycholo-gie. Ik neem een voorbeeld: een aantal jaar geleden was recyclage van afvalwater in be-drijven door lokale zuiveringsinstallaties een hype. Daarna steeg de energieprijs en werden deze technologieën plots minder interessant. Kant-en-klare technologische formules vol-staan dus niet en we mogen economische principes niet uit het oog verliezen. Ook psy-chologie is van groot belang: we moeten een breed draagvlak creëren om het waterbeleid te doen slagen. De hoogtechnologische zui-veringsprocessen voor de verwijdering van micropolluenten bijvoorbeeld zijn heel duur, dus we zouden het probleem beter gelijktij-dig aan de bron aanpakken door overma-tig gebruik van medicijnen en pesticiden te ontmoedigen.”

Hoe doe je dat dan in de praktijk, mensen overtuigen dat waterkwaliteit belangrijk is?Peter Goethals: “Amusante sensibiliserings-campagnes zoals de Big Jump kunnen daarbij helpen. Vaak dreigen we terug te vallen op de klassieke boodschap ‘het gaat slecht met het milieu’, maar dit verhaal zijn de meeste men-sen beu en het heeft daarom ook maar weinig effect. Sensibilisering kan ook een effect zijn van slimme economische maatregelen, zoals een transparantere waterfactuur. Er gebeuren met ons belastinggeld investeringen in wa-terzuivering, maar de zichtbaarheid hiervan is beperkt. Waterfacturen die de werkelijke kosten van waterzuivering doorrekenen aan de verbruiker zouden het bewustzijn vergro-ten en stimuleren om water te besparen en minder te vervuilen. In de energiesector staat men op dit vlak al verder: we beseffen de fi-

nanciële voordelen van energiebesparingen maar al te goed. Energiezuinige technolo-gieën zoals spaarlampen en isolatie danken daaraan hun succes.”

Hoe ziet jouw ideale toekomst eruit voor het waterbeleid? Peter Goethals: “Idealiter zouden steden zich concentreren aan mondingen, zodat in het grootste deel van rivieren ecosystemen kun-nen floreren zonder vervuiling of rechtgetrok-ken oevers. Aan de bron kan dan goedkoop drinkwater geproduceerd worden van hoge kwaliteit omdat er nauwelijks zuivering nodig is. De huidige infrastructuur kan echter niet zo snel veranderd worden. In Vlaanderen is er

weinig ruimte. Water komt daardoor zelden op de eerste plaats. Net als in Nederland zijn er in Vlaanderen grote stukken zee omgezet in land. Nu betalen we daar de prijs voor: een verhoogd risico op overstromingen en slech-te ecologische waterkwaliteit. Het wordt tijd dat we waterkwaliteit in een breder kader be-kijken en rekening houden met de gevolgen van onze ingrepen op lange termijn.”

w Visie

Een teveel aan voedingsstoffen lokt overmatige algengroei uit, wat op zijn beurt ecosystemen ontwricht.

”Waterecologie kan niet los gezien worden van

psychologie of economie. Peter Goethals, professor

waterecologie aan de Universiteit Gent

aquarama #72 I 105

brouWersgisT en AArdAppelen: meer WAArde dAn gedAchT

BrouwersgistBrouwerijen hebben een reststroom met gis-ten. Raes ziet daarvoor een nieuwe toepas-sing. Namelijk bij een aantal industrieën waar het afvalwater sterk is beladen met zware me-talen zoals chroom, koper, nikkel of zink. De leder- en looi-industrie, energieproducenten, producenten van pigmenten en batterijen, fi rma’s actief in mijnbouw, en de metaal- en elektro-industrie hebben dergelijk afvalwater. “Die effl uenten moeten voorbehandeld wor-den. Er zijn al verschillende systemen op de markt die dat doen. Maar een aantal hiervan verwijdert de metalen niet eff ectief, vooral als de concentraties ervan laag zijn. Andere sys-temen slagen daar wel in, maar zijn heel duur. Daarom wordt gezocht naar nieuwe oplossin-gen. Bijvoorbeeld celluloserijke materialen of zeewier. Maar ook: brouwersgist”, legt Kathleen

Raes, professor aan de Universiteit Gent, uit. Raes stelt vast dat de gist in aankoopprijs toch al snel tien keer goedkoper is dan klas-sieke fl occulatiemiddelen. Maar of het eind-plaatje even gunstig oogt, hangt natuurlijk ook af van andere zaken, zoals de fl occulatie-effi ciëntie en de prijs tijdens het gebruik ervan. “Hoe verwijderen gistcellen metalen?”, gaat Raes verder. “Wel, we hebben twee verwijde-ringsmechanismen. Een eerste is een biosorp-tieproces. De buitenkant van de gistcel kan een negatieve lading hebben; de positief ge-laden metaalionen hechten zich daaraan. Het is een passief, vrij snel proces en je kan ervoor zowel dode als levende gistcellen gebruiken. Een tweede verwijderingsmechanisme is bio-accumumulatie. Daarvoor kan je enkel leven-de cellen gebruiken.” In veel gevallen zal men dode gistcellen wil-

len gebruiken, stelt ze vast. “Reden is dat dit een goed, stabiel product kan opleveren. Voordeel is dan dat er geen toxiciteit optreedt van de zware metalen, dat je het makkelijk kan bewaren en – belangrijk! – je kan dan tel-kens een deel regenereren.”Dat selectief terugwinnen kan met een be-handeling van de gefl occuleerde gistcellen met een zuur. Je krijgt dan een zure oplos-sing met zware metalen aan de ene kant, en aan de andere kant vast materiaal dat je kan hergebruiken. Een andere mogelijkheid voor het terugwinnen van de metalen, is een ver-branding van de gistcellen. Dan heb je enkel de zware metalen over, klinkt het.Raes toont enkele cijfers voor industriële af-valwaters die behandeld werden met brou-wersgisten: “Daaruit blijkt dat, nadat je het afvalwater twee keer behandeld hebt met de gistcellen, je overal onder de lozingsnormen zit. Er is wel nog wat extra onderzoek nodig om de effi ciëntie te verhogen en de methode eff ectief in een bedrijf te implementeren.”

Aardappelreststromen: eiwittenIn het VALORFOOD-project zijn ook reststro-men uit de aardappelsector bekeken. Het gaat dan om de aardappelpulp en het ‘aard-appelsap’, water dat vrijkomt bij het persen en malen van aardappelen.Raes: “Neem de productie van één ton zet-meel uit aardappelen. Daarvoor krijg je wat vast afval, de aardappelpulp. Ook krijg je 3,5 ton aardappelsap, dat zowel zetmeel als eiwitten bevat. Wij hebben ervoor gekozen om vooral te kijken naar het eiwit. Het kan

Op 24 maart organiseerde de Provinciale OntwikkelingsMaat-schappij (POM) West-Vlaanderen het duo-seminar ‘Van reststromen naar geldstromen’. Prof. dr. ir. Kathleen Raes is betrokken bij het VALORFOOD-project, waarin onder meer wordt gekeken hoe brouwersgist en aardappelrest-stromen gevaloriseerd kunnen worden. Tijdens het duo-seminar besprak ze de mogelijkheden om deze reststromen nuttig te gebrui-ken, bijvoorbeeld als hulpmiddel om water te zuiveren, of door er nuttig materiaal uit te halen. D o o r K o e n Va n D e p o p u l i e r e

106 I aquarama #72

uit de reststromen gegenereerd worden door zure precipitatie die de eiwitten neerslaat. Het eiwit is bruikbaar in een aantal voedingspro-ducten als vervanger van zuiveleiwit, melkei-witten of ei-eiwit. Dat is belangrijk voor de vegetarische markt, maar ook voor een aantal mensen die allergisch zijn aan bijvoorbeeld melk of ei-eiwit. Het zo verkregen aardappel-eiwit kan worden gebruikt in bijvoorbeeld roomijs, in een aantal bakmiddelen, of in yo-ghurt. Het is al op de markt: de retailverkoop-prijs is 5 tot 7 euro per kilo, wat vrij duur is.” Belangrijk is dat aardappeleiwit een hoog lysinegehalte heeft in vergelijking met heel wat andere plantaardige eiwitten: “Dat is heel interessant, zowel voor diervoer als voor men-selijke voeding. Lysine is een aminozuur, en zeker in vegetarische voeding is men op zoek naar extra mogelijkheden om voldoende ly-sine aan te brengen.” Raes wijst ook op de trend naar alternatieve eiwitbronnen. “Ik denk met name aan ‘single cell protein’. Het komt erop neer dat we een micro-organisme als dusdanig gebruiken als eiwitbron. Dat organisme kan een gist, bac-terie of schimmel zijn. Je werkt dus met een volledig eetbaar micro-organisme dat je laat groeien op aardappelbijproducten.”

Ze geeft het voorbeeld van de schimmel As-pergillus niger, die verkregen wordt door een cofermentatie van afvalwater en aardappel-residuen. Per 100 kilogram inoculum (schim-mel die bij aanvang van het proces is toege-diend) ontstaat, op het eind, 3 ton single cell protein, met hoog lysinegehalte. De produc-tieprijs ervan bedraagt 300 dollar per ton, de retailprijs is 470 euro per ton.

PolyfenoloxidaseProteïne-extracten uit aardappelbijproducten hebben een hoog gehalte polyfenoloxidase. Dat leidt tot een onverwachte toepassing. Poly-onverzadigde vetzuren, kortweg PUFA’s, ondergaan biohydrogenatie in de pensmaag van runderen, zodat ze minder gezonde ver-zadigde vetzuren, kortweg SFA’s, worden. Ook zijn PUFA’s gevoelig voor oxidatie tijdens be-waring. Onderzoekers van UGent gingen na of emulsies met PUFA tegen die hydrogenatie en die oxidatie konden worden beschermd. Ze testten of de polyfenoloxidaserijke extracten uit aardappelrestproducten bescherming bie-den. Dat blijkt inderdaad zo te zijn. De vermoe-delijke oorzaak is dat de PUFA’s door het enzym ingekapseld raken in een beschermend laagje. De onderzoekers stelden vast dat vooral veel polyfenoloxydase uit de vloeibare reststroom

te halen was. Al leverde ook de vaste afvalfrac-tie wat van dat enzym op.

PPI2Een andere valorisatiemogelijkheid bestaat in de behandeling van de waterige afvalstroom van de aardappelverwerking met een combi-natie van thermische coagulatie en zure pre-cipitatie. Zo ontstaat PPI2 (Protease inhibitor 2), dat volgens sommigen een positief effect heeft wat betreft het bestrijden van obesitas en zwaarlijvigheid. Dat wijten ze aan twee za-ken. Ten eerste beïnvloedt PPI2 de vrijstelling van een hormoon in de dunne darm. Het is een hormoon dat een verzadigingsgevoel geeft. Ten tweede remt die inhibitor de werking van twee enzymen in ons spijsverteringskanaal: trypsine en chymotrypsine, die eiwitten afbre-ken. Op die manier zorgen ze ervoor dat wie het consumeert, minder nutriënten opneemt. Raes: “Dat PPI2 is al op de markt in het Ver-enigd Koninkrijk. Per zestig capsules, met 15 milligram PPI2 per capsule. De verkoopprijs is 30 pond. Het product is er gepatenteerd.”Het mag duidelijk zijn: ook aan ‘afval’ is, steeds meer, geld te verdienen.

w onderZoek

”Nadat je het afvalwater met zware metalen twee

keer behandeld hebt met de gistcellen, zit je overal onder

de lozingsnormen. Prof. dr. ir. Kathleen raes

uAardappelreststromen: SWOT-analyse

Strengths Weaknesses

•Gebruikvanlaagwaardigeenovervloedig •Kostefficiëntievandegekozentechnologie

aanwezige reststroom uit de verwerking is moeilijk te bewijzen

•Opportuniteitomnieuweinkomstente •Weinigonderzocht

genereren

Opportunities Threats

•Garantieomtrentaanvoergrondstof •Variabelekwaliteitvandegrondstof

•Consumentenvraagnaarbio-afgeleide •Variabeleextractieopbrengst

chemicaliën •Pilootinfrastructuurimpliceerthoge

•Toenemendevraagnaarafslankingsmiddelen investeringskosten

en specifieke voedingsingrediënten

•Opportuniteitvoorhetontwikkelenvan

nieuwe producten

aquarama #72 I 107

Inzetbaar in de: • Verwerkendeindustrie• Waterbereidende-,waterbehandelings-enafvalwaterindustrie

• Energieopwekkendeindustrie

Voordelen: • Modulaireopbouw• Universeleinzetmogelijkhedendoorveelvuldigemateriaalkwaliteiten

• Atexuitvoering(optioneel)• Geringedraaimomenten• Diversetoelatingenvoordrinkwaterindustrie(DVGW,ACS)

Flexibel, betrouwbaar en divers GEMÜVictoria®

www.gemu-group.comGEMÜ 481 Victoria®pneumatischbediend

Collectorineendrinkwaterbereidinginstallatie(WasserwerkNiedernhall)teDuitsland

Vernieuwend aan de F-max-waaier van de Duitse producent is dat de afstand tussen de schoepen niet gelijk is. De

zes schoepen zijn in twee groepen opge-deeld, met telkens twee schoepen dicht bij elkaar en de derde op een grotere afstand. Deze asymmetrische opstelling maakt een brede vrije doorgang mogelijk. Zelfs grotere vaste delen kunnen probleemloos en be-trouwbaar door de pomp verplaatst worden.

Hoge rendementen en beperkt onderhoudDe schoepen zijn bovendien zodanig ont-worpen dat ze een werveling opwekken, waardoor vezels op een afstand blijven van het midden van de waaier. Gebaseerd op

Vochtige doekjesHet risico op verstopping door vezels, in het bijzonder door vochtige doekjes, in het mid-den van de waaier neemt daardoor gevoelig af. Die doekjes worden steeds vaker gebruikt en vormen een aanzienlijk probleem in het verplaatsen van afvalwater. Doordat er te-genwoordig minder drinkwater verbruikt wordt en doordat regenwater wordt geschei-den van afvalwater, is het te behandelen water ‘dikker’ geworden. Om die reden eisen uitbaters zelfs voor kleine afvalwaterpom-pen waaiers die niet verstopt kunnen raken en die een uitstekende bedrijfszekerheid bie-den zonder aan rendement in te boeten.Om ook zuurhoudend afvalwater te kunnen verplaatsen, kunnen de waaiers vervaardigd worden uit duplexstaal dat bestand is tegen roest en zuren. Dit biedt een uitstekende be-scherming tegen put- en spanningscorrosie. De afvalwaterpompen uit roestvrijstaal wor-den hoofdzakelijk gebruikt voor de behande-ling van industrieel afvalwater. Voor bijzon-der schurende vloeistoff en zijn ook versies uit gehard gietijzer beschikbaar.

E www.ksb.com/ksb-be-nl

oplossing voor vochTige doekjes in AFvAlWATer

KSB Group is een internationaal producent van pompen, kleppen, afsluiters en automatisering en heeft wereldwijd fabrieken. In de fabriek in Rijsel werd recent het nieuwe gamma dompelpompen met vortexwaaier, F-max, voorgesteld.

w ProductsPot

hun jarenlange ervaring in het ontwerp van vortexwaaiers hebben de hydraulicadeskun-digen de CFP-methode (computergestuurde vloeistofdynamica) gebruikt om door middel van computersimulaties gedetailleerde ken-nis op te doen over de complexe stromingen in de pomp. Dankzij deze inspanningen ver-tonen de F-max-waaiers rendementen die tot op vandaag enkel gehaald werden door eenkanaalwaaiers.Waaiers met deze nieuwe vorm hoeven achteraf niet gebalanceerd te worden. De radiale krachten en de trillingen van deze nieuwe waaier zijn over het algemeen lager dan die van eenkanaalwaaiers. Dit verlengt de levensduur van de dichtingsringen en de lagers. Het onderhoud van pompen met dit nieuwe waaiertype duurt bovendien minder lang en deze waaier kan ook gemakkelijker vervangen worden. Als ze draaien, creëren vortexwaaiers een werveling die ervoor

zorgt dat de vaste delen blijven zweven in het pomplichaam. In combinatie met

het hellende zuigoppervlak schept dat een bijkomend reinigend spoeleff ect.

u De F-max koppelt veilig-heid aan effi ciëntie.

u De asymmetrische opstelling van de

schoepen van de nieuwe F-max-waaier laat vaste

delen van uiteenlopende grootte door.

Inzetbaar in de: • Verwerkendeindustrie• Waterbereidende-,waterbehandelings-enafvalwaterindustrie

• Energieopwekkendeindustrie

Voordelen: • Modulaireopbouw• Universeleinzetmogelijkhedendoorveelvuldigemateriaalkwaliteiten

• Atexuitvoering(optioneel)• Geringedraaimomenten• Diversetoelatingenvoordrinkwaterindustrie(DVGW,ACS)

Flexibel, betrouwbaar en divers GEMÜVictoria®

www.gemu-group.comGEMÜ 481 Victoria®pneumatischbediend

Collectorineendrinkwaterbereidinginstallatie(WasserwerkNiedernhall)teDuitsland aquarama #72 I 109

HIDROSTAL BENELUX Zernikestraat 353316 BZ Dordrecht

www.hidrostal.nl

Tel. +32 (0) 471 - 87 52 23 info@hidrostal.be

Voor mensen die hun werk graag goed doen!Pompsystemen voor afval- en oppervlaktewater

met de unieke schroefcentrifugaalwaaier.

www.hidrostal.nl

Voor mensen die hun werk graag goed doen!Pompsystemen voor afval- en oppervlaktewater

met de unieke schroefcentrifugaalwaaier.

advertentie_halvepagina_liggend_nl.indd 1 24-1-2016 10:32:03

Your partner in sludge and wastewater treatment

• Drum screens• Flotations• Lamella separators• Physicochemical treatment

• Biological treatment• Sludge treatment• Study/optimisation/

realization/follow up

Fraterstraat 45 - B 9820 Merelbeke - T: +32 (0)9 219 06 03 - F: +32 (0)9 219 06 05 - info@novotec.be - WWW.NOVOTEC.BE

Het ATV 900-gamma is een verrijking en voltooiing van de snelheidsregelaars Altivar Process-drives. Het product-

portfolio omvat omvormers met vermogens van 0,75 tot 315 kW, voor wandmontage of in kastvorm met verschillende beschermings-graden (IP21 tot IP55). “De systeemversie is een modulair geheel dat geleverd wordt als complete kast, waarbij het vermogen varieert van 110 kW tot 1,5 MW. Een lange lijst met vooraf gedefi nieerde op-ties kan het modulaire systeem verrijken, ter-wijl specifi eke uitvoeringen met een speciaal ontwerp het onderwerp van een studie kun-nen uitmaken”, zegt Jean-Luc Huijens, Indus-try Marketing Manager.De snelheidsregelaars zijn ontworpen om zonder declassering te werken in omgevings-temperaturen tot 50°C en in de meest agres-sieve omstandigheden, zoals de chemische 3C3-klasse en de mechanische 3S3- klasse. De veiligheidsfuncties STO (Safe Torque Off ) tot de PL-e / SIL3 zijn standaard geïntegreerd. “De serie verbetert de prestaties van elk mo-tortype, in het bijzonder die van asynchrone motoren met de energie-effi ciëntieklasse IE4.

Het toepassingsgebied omvat onder meer de behandeling van afvalwater. ATV 900 kan een overbelasting tot 180% van de nominale kop-pel aan.” De ATV 900-drives verbruiken minder ener-gie: de uit het net opgenomen stroom is voor een identieke belasting nu kleiner. De functie vermogensmeting, die gebaseerd is op de metingen van de motorspanning en de ver-mogenvoeding, heeft een foutmarge van 5%.

Geïntegreerde webserver Door de geïntegreerde webserver wordt de aandrijving gekoppeld aan het management-systeem: via het IP-adres op het ethernet, het aansluiten van een netwerkkabel of draad-loos via de wifi -dongle van Schneider Electric. Hier is geen download of installatie vereist: de webserver werkt op pc, iPhone, iPad of An-droid en met de belangrijkste webbrowsers. “Het display met achtergrondverlichting com-bineert drie kleuren: wit, blauw en rood”, ver-volgt Huijens. “Bij een fout in de aandrijving licht het scherm automatisch rood op. De dy-namische QR-codes zijn ingebed voor een di-recte toegang tot online hulp. Zijn geheugen van 16 MB maakt het downloaden en opslaan van meerdere confi guratiebestanden moge-lijk. Deze bestanden zijn ook te kopiëren naar andere controllers.”Met de FDT/DTM-technologie is het mogelijk om met Unity Pro en SoMove-software de ATV 900 direct te confi gureren, te sturen en te di-

agnosticeren. Voor de werking met Unity Pro is dit een technologische doorbraak. Alle in-formatie die beschikbaar is op de geïntegreer-de webserver is gemakkelijk adresseerbaar en laat het monitoren en het optimaliseren van de werking van de omvormer in realtime toe. “De MultiDrive-koppeling koppelt maximaal 11 snelheidsregelaars, met de Daisy Chain-topolo-gie. De redundantie is verzekerd door de ring-topologie, met overdracht van controle naar een andere meester. Voor het controleren van het koppel bij master-slavetoepassingen is de bedrading vereenvoudigd en beschik je over een digitale en precieze controle met een ver-eenvoudigde parametrisering”, besluit Huijens.Om de bedrijfscontinuïteit te waarborgen, heeft Schneider Electric een gedegradeerde werkingsmode voorzien, die gebruikt wordt wanneer een vermogensmodule defect is. Daardoor kan de installatie blijven draaien om bijvoorbeeld een fabricageproces te voltooien.

E www.schneider-electric.be

w ProductsPot

Met de ATV 900 lanceert Schneider Electric een frequentieregelaar die zich leent voor toepassingen die een groot koppel en een groot ener-gieverbruik vragen. Het toestel laat onder meer de sturing van alle wisselstroommotoren toe, beschikt over een geïntegreerde webserver, is koppelbaar met het managementnetwerk en is verkrijgbaar in een gepersonaliseerde product- en systeemversie. D o o r B a r t Va n c a u w e n B e r g h e

nieuWe FrequenTieregelAAr biedT beTer energiebeheer

”De serie verbetert de prestaties van elk motortype, in

het bijzonder die van asynchrone motoren met de energie-

effi ciëntieklasse IE4. Jean-luc Huijens, industry Marketing

Manager Schneider Electric

De ATV 900-drives verbruiken minder energie.

aquarama #72 I 111

www.kaeser.com

KAESER KOMPRESSOREN BVBA – Tel: +32 (0)3/326 39 62 – info.belgium@kaeser.com – www.kaeser.com

De nieuwe energiezuinige schroefblowers EBS en FBS van KAESER leveren betrouwbaar de gewenste hoeveelheid lucht tot 1100 mbar overdruk.

• SIGMA PROFIEL rotoren besparen tot 30% energie! • Aansluitklaar met CE en EMV-keuring: u bespaart dus op installatiekost en –tijd! • SIGMA CONTROL 2 verhoogd de betrouwbaarheid enenergie-efficiëntie!

Meer lucht, met minder energie!leveren betrouwbaar de gewenste hoeveelheid lucht tot 1100 mbar overdruk.

met minder energie!

PROFILEforexceptionalefficiencyandperformance

Penstocks for Sewage Treatment

KWT penstocks... just right!KWT Group use professional routing, laser cutting and robot welding.

One micron is our standard. Yours too?

KWT Milieu, Belgium: Ph: +32 (0)3 309 06 57/www.kwtgroup.nl/info@kwtmilieu.be

Who else?

aquarama #72 I 113

wproductnews

gebruiksvriendelijke testmethode voor kwaliteitsbewaking van vloeistoffen

Easicult is een on-site testmethode die speciaal is ontwikkeld voor de kwaliteitsbewaking van industriële processen waar met vloeistof-fen wordt gewerkt. Deze test is eenvoudig uit te voeren en leidt tot een betrouwbaar resultaat. Het testplaatje wordt ondergedompeld in de te testen vloeistof en na de incubatietijd worden de verkleurin-gen vergeleken met de referentieschaal waarmee een kwalitatief en kwantitatief oordeel kan worden gegeven over de eventuele micro-biologische vervuiling. Indien nodig kunnen de testmonsters in een later stadium worden onderworpen aan een verdergaand laborato-riumonderzoek. Er zijn vier types Easicult-testers waarmee aerobe, anaerobe bacteriën en schimmels in verschillende milieus kunnen worden herkend. Door tijdig testen uit te voeren en in te grijpen, kunnen procesverstoringen worden voorkomen, wordt de levens-duur van machines verlengd en worden de arbeidsomstandigheden nauwkeurig bewaakt.

pomp met constante druk en toerentalregeling

De Spaanse fabrikant Espa stelt de AcuaPlus voor, een toerental-geregelde pomp met constante druk. Het energieverbruik is dus steeds in verhouding tot het debiet dat geleverd moet worden. De regeling zorgt voor een constante druk, ongeacht het debiet of de watername. De toerentalregeling gebeurt volledig automa-tisch, en is uiteraard voorzien van een droogloopbeveiliging. De gewenste druk is gemakkelijk in te stellen, en kan op elk ogenblik gewijzigd worden. AcuaPlus is erg robuust, dankzij het pomphuis en waaiers in roestvast staal.

E www.espa.com

compacte en modulaire flotatie-eenheden

De oplossingen van SUEZ Water voor industriële waterbehandeling werden recent aangevuld met de Poseidon-productlijn. Deze lijn omvat compacte luchtflotatie-eenheden (DAF) en flotatie-eenheden met op-gelost stikstof (DNF) voor de behandeling van industrieel water en pro-ceswater. Het ontwerp van de eenheden zorgt voor een kostenefficiënte waterbehandeling, een hoge bezinksnelheid en dikker slib en dit met een maximale operationele flexibiliteit. De Poseidon SATURN- en PPM-eenheden zijn beschikbaar in kolomvorm of in rechthoekige vorm. De configuraties zijn modulair, voorgemonteerd en zeer ruimte-efficiënt.

E wwww.water-benelux.com

114 I aquarama #72

wproductnews

compact meetinstrument voor debiet en temperatuur

Voor het controleren en afstellen van een warmwatertoestel dienen de tapwa-terhoeveelheid en -temperatuur gemeten te worden bij een tappunt. De Flow-Temp ST van de Blauwe Lijn van Euro-Index maakt gebruik van unieke meet-technologie, waardoor deze metingen gemakkelijk en nauwkeurig uitgevoerd kunnen worden. De compacte FlowTemp ST wordt onder een kraan geplaatst, waardoor het water door het instrument stroomt. De meetwaarden en de be-rekende capaciteit kunnen via een bluetoothverbinding worden afgelezen op een smartphone of tablet. Het meettoestel kan worden ingezet bij legionella-preventie door middel van thermische desinfectie om het proces te monitoren en de meetresultaten te rapporteren.

E www.fl owtempst.be

ontharding enbacteriebescherming gecombineerd

De waterverzachter softliQ:PA20 van Grünbeck legt de link tussen onthar-ding en bacteriebescher-ming. Terwijl ionenuitwisse-ling zorgt voor de productie van onthard water, zorgt een effi ciënte adsorptietechniek voor bescherming tegen ziekteverwekkers als legio-nella, pseudomonas of E. coli. Het toestel kan worden ingezet in woningen voor een tot twee gezinnen.

E www.gruenbeck.be

veelzijdige bronpomp

De Wilo Zetos K8 is een zuinige universele bronpomp. Of ze nu gebruikt wordt in een stadswa-ternet, voor irrigatie, drukverho-ging of in de industrie, de Zetos K8 voelt zich overal thuis. Deze pomp integreert tal van func-ties in één. Het is een robuust toestel, met tal van veiligheids- en controlefeatures. Kortom, deze bronpomp zet nieuwe standaarden qua rendement en werkingskosten.

E www.wilo.be

compact meetinstrument voor debiet en temperatuur

De Wilo Zetos K8 is een zuinige universele bronpomp. Of ze nu gebruikt wordt in een stadswa-ternet, voor irrigatie, drukverho-ging of in de industrie, de Zetos K8 voelt zich overal thuis. Deze pomp integreert tal van func-ties in één. Het is een robuust toestel, met tal van veiligheids- en controlefeatures. Kortom, deze bronpomp zet nieuwe standaarden qua rendement en

MET DE STEUN VAN

12/10/2016

TRADE FAIRAQUARAMAFOR WATER TECHNOLOGY

D www.aquarama.be

BRABANTHAL LEUVENHet enige netwerkevent rond watertechnologie

in België!

AQ2016_Advertentie_230x297.indd 1 17/05/16 15:52