Aquarama 65 NL

aquarama 65vakblad voor watertechnologie i juli - augustus - september 2014 i jaargang 16

Lmet de

medewerking van

Peri

od

icit

eit:

dri

emaa

nd

elijk

s I

Afg

ifte

kan

too

r: B

russ

el X

50

10

59

I

Ver

antw

oo

rdel

ijke

uit

gev

er:

Filip

Co

ssem

ent

Bo

ule

vard

des

Can

adie

ns

11

8 B

-77

11

Do

ttig

nie

s

meet- & regeltechnieken

AquArAmA #65 I 3

inhoudE65

aquarama

Vakblad voor watertechnologie.

Gratis verstuurd naar de industrie

(chemie, kunststof, metaal, voeding,

textiel, leder, grafische industrie, foto,

glas, papier en karton), studiebureaus,

watermaatschappijen, slachthuizen,

ziekenhuizen, technische dienst van

steden en gemeenten, wasserijen,

zwembadbouwers, aannemers water-

bouwkundige werken en milieu-

deskundigen.

PerIodIcIteIt

Driemaandelijks

hoofdredactIe

Tilly Baekelandt

e [email protected]

redactIe

Bart Vancauwenberghe

Koen Vandepopuliere

e [email protected]

VormgeVIng

Koen D’Haene

e [email protected]

reclame-adVIes

Katja Wijffels

t 0473/86 59 70

e [email protected]

VerantwoordelIjke uItgeVer

Filip Cossement

Canadezenlaan 118 - B-7711 Dottenijs

t 056/77 13 10

f 056/77 13 11

e [email protected]

I www.fcomedia.be

Version française:

Sur simple demande

Niets uit deze uitgave mag worden verveel-

voudigd en/of openbaar gemaakt door

middel van druk, fotokopie, microfilm of

op welke wijze ook, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor de inhoud van de advertenties zijn

enkel de adverteerders aansprakelijk

Lid van de unie

van de uitgevers van

de Periodieke Pers

P5 INSIDE NEWS P12 bEurSkalENDEr P16 aquarama

traDE faIr-tNav WorkShoP 2014 P24 PollutEc 2014

P27 tNav NIEuWSbrIEf #46 P54 ProjEct WatErlEau P57

ProjEct DE WatErgroEP P61 rEPortagE hSf P62 Pro-

jEct ovIvo P65 rEPortagE hyDrIS P68 ProjEct vEolIa

P71 rEPortagE atlaS coPco P74 ProjEct vIgotEc

akathErm P77 rEPortagE clarflok P79 rEPortagE

P. booNEN P81 ProjEct PaNtarEIN P85 ProjEct tauW

P89 ProjEct bIo-DyNamIcS P93 ProjEct aqua-SyStEmS

P94 ProjEct rIEtlaND P97 rEPortagE WatErIS P100

ProjEct WEg P103 ProjEct xylEm P106 ProjEct SPIro-

tEch P109 rEPortagE fESto P111 ProjEct ExElIo P114

ProjEct NovochEm P117 tEchNIEk NorEva P119 ProjEct

Nalco P123 NEW ProDuctS

dossier meet- & regeltechniekenP34-P52

Elk zijn specialiteit

Een waterzuiveringsinstallatie optimaallaten werken, vraagt veel kennis en ervaring.

Maar niet voor onze klanten. Bedrijven diehet beheer en het onderhoud toevertrouwen

aan Aquaplus, kunnen zich met een gerust hartconcentreren op hun kernactiviteiten.

www.aquaplus.be l [email protected]

AquArAmA #65 I 5

winside news

25 jaar georg Fischer nv

Het jaar ’89 was niet alleen het jaar van de val van de Berlijnse muur en van de Lambada. In ’89 werd ook Georg Fischer nv opgericht. Een belangrijke gebeurtenis, want dit betekende het afsplitsen van de Bel-gisch Luxemburgse tak van de Nederlandse vestiging van GF. Op 16 mei vierde GF dus haar 25 jaar onafhankelijkheid. Dit met een spetterend feest in ‘The Wild Gallery’ in Vorst. Kosten noch moeite werden gespaard om de gasten te vermaken. De medewerkers ‘van het eerste uur’, Liliane Coene, Henri Arnoldi, Chris Van Melkebeek, Pros Leemans en Domini-que Van Ackere, respectievelijk 42, 35 en 25 jaren trouwe dienst, wer-den gehuldigd en er werd een overzicht gegeven van de mijlpalen in de 25 jaar geschiedenis. A nostalgic past, a magnificent present and a

sparkling future… . E www.gfps.com

Afval wordt grondstof en/of brandstof

De uitdaging binnen deze case bestond uit het kiezen van de meest kosteneffectieve oplossing voor slibverwerking. Het drinkwater dat Water-link produceert is afkomstig van opper-vlaktewater. Het slibvolume van beide productiecentra omvatte duizenden ton per jaar. Het werd lokaal opgeslagen en jaar-lijks afgehaald door een aannemer. Hoe langer het slib wordt opgeslagen, hoe meer omzettingsprocessen er spelen, waarbij stoffen zoals ammonium worden gevormd. Het verwerken en transporteren van slib weegt sterk door op de kosten, jaarlijks 680.000 euro. Het proces is niet continu met een grote ecolo-gische voetafdruk. Als oplossing werd een slibontwaterings-eenheid gebouwd op beide productiecentra. De procesappa-ratuur bevindt zich in een 40-voetcontainer met ingebouwde centrifuge en polymeeraanmaakinstallatie. Op de site in Oele-gem werd een bijkomend slibreservoir en een slibtransportsy-steem geïnstalleerd. Op de site in Notmeir wordt het slib recht-streeks getransporteerd naar het reservoir voor indikking. Na dit proces wordt het slib via een transportsysteem meteen in vrachtwagens opgeslagen. Belangrijke voordelen zijn dat de investering van 2.310.000 euro terugverdiend is in 4 tot 6 jaar, het slibverwerkingsproces geautomatiseerd is, de opera-tionele kosten gehalveerd zijn, de slibkwaliteit verbeterd is en het slib nu gebruikt wordt als brandstof en grondstof voor de cementindustrie.

E www.induss.eu

beschikbaar zijn, en kunnen alle stappen in de ontwikkeling ter plaatse gecoördineerd worden. Hierdoor worden niet enkel kos-ten bespaard, de kwaliteit van de producten zal verhogen en de time-to-market zal verminde-ren. Met deze nieuwbouw vlak-bij Stuttgart onderschrijft Festo het idee om van Duitsland ook een centrum van hoogtechnolo-gie te maken. De productiesite van Scharnhausen zal uitgerust worden met de modernste elek-trische en pneumatische auto-matiseringssystemen en zal zeer efficiënt omspringen met energie.

E www.festo.be

Op enkele kilometers van de hoofd-zetel van Festo (Esslingen-Berk-heim, Duitsland), is een nieuw, ultramodern productiecentrum in aanbouw: de ‘Scharnhausen Tech-nology Plant’. Eenmaal afgewerkt zal dit het belangrijkste centrum worden van Festo voor de produc-tie van ventielen, ventieleilanden en elektronische systemen. Deze “fabriek van de toekomst” zal een zeer nauwe samenwerking moge-lijk maken tussen R&D, productie en aankoop. Zo worden de nieuwe werkstations van de R&D-afdeling naast de productielijnen geplaatst. Voor nieuwe componenten zal de knowhow van productiespecia-listen in een zeer vroeg stadium

nieuw productiecentrum voor Festo

6 I AquArAmA #65

winside newsJaarverslag de Watergroep 2013 was voor De Watergroep een bijzonder jaar door de vie-ring van ‘100 jaar watervoorziening’ en de introductie van een nieuwe naam. Door de verdere ontwikkeling van de takken indu-striewater en afvalwater is De Watergroep meer dan ooit een inte-graal waterbedrijf. ‘We kunnen dit jaar afsluiten met een winst van 15,3 miljoen euro. Dit is een gunstig resultaat, maar tege-lijk zijn we er ons van bewust dat er grote financiële uitdagin-gen op ons afkomen,’ stellen voorzitter Herman Van Autgaerden en directeur-generaal Boudewijn Van De Steene. Andere punten uit het jaarverslag betreffen de trend van het dalend verbruik die zich verderzet, de proceswaterinstallaties die op kruissnelheid draaien, het groeipotentieel voor RioP, de ecologische bedrijfsvoering van De Watergroep (bijna 99% van de reststoffen werd nuttig hergebruikt) en asset management als de uitdaging voor de toekomst.In oktober 2013 kondigde De Watergroep voorts de overname aan van zowel de Intercommunale Watermaatschappij (IWM) als van het gemeentelijk waterbedrijf van Hoeilaart. Een ander aan-dachtspunt uit het jaarverslag is de administratieve vereenvou-diging en economische efficiëntie. De officiële vertegenwoordi-ging van de vennoten op de Algemene Vergadering werd beperkt tot 1 persoon. E www.dewatergroep.be

Atlas copco viert 5 jaar baanbrekende blower-technologie

De energiezuinige ZS- schroefblo-wertechnologie biedt een enorm potentieel voor energiebespa-ringen. In een test volgens ISO 1217 ed. 4, uitgevoerd door de onafhankelijke TÜV-keuringsin-stantie werd aangetoond dat de ZS schroefblower bij 0,5 bar(e) 23,8% en bij 0,9 bar(e) 39,7% energiezuiniger is dan een verge-lijkbare lobbenblower. Dit hoge rendement van de ZS is hoofd-zakelijk te danken aan de supe-rieure schroeftechnologie, maar

ruim 20 jaar kleppen en afsluiters “made in Bel-gium”

PCT nv produceert ruim 20 jaar haar eigen gamma afsluiters en klep-pen. Het gamma, specifiek ontwor-pen vanuit de nood aan beheer-sing van de afvoercapaciteit van rioolstelsels en oppervlaktewate-ren, omvat kanaalafsluiters, wand-afsluiters, terugslagkleppen, over-stortschuiven en steekkleppen. PCT nv produceert een combinatie

van hoogwaardige constructie- en afdichtingsmaterialen. Stan-daard worden enkel kwaliteitsvol HDPE, RVS en afvalwaterbesten-dige dichtingen (EPDM) ingezet. De kwalitatieve en onderhouds-arme waterbeheersingsartikelen hebben een lange levensduur. Het uitgebreid gamma voldoet aan het Aquafin typebestek en kan op aanvraag aangepast worden aan klanteigen specificaties. Produc-tie in het eigen atelier te Beringen maakt het eenvoudig om het cli-

enteel maatwerk qua afmetingen, aansluitvorm en bediening te bie-den zonder in te boeten aan kwa-liteit en levensduur. Geautomati-seerde bedieningen al of niet van op afstand gestuurd worden meer en meer toegepast. Op vraag van het cliënteel kan men bij PCT nv echter ook terecht voor eenvou-dige aluminium schotbalken of steekschuiven.

E www.benvitec.be

ook de geïntegreerde tandwielkast, het oliesysteem en het innovatieve modulaire ontwerp dragen hiertoe bij. In een biologische afvalwater-zuiveringsinstallatie is het beluch-tingssysteem verantwoordelijk voor 70% van het energieverbruik. Momenteel worden in het meren-deel van deze installaties rootsblo-wers gebruikt. Door het energiever-bruik van het beluchtingssysteem omlaag te brengen, hebben deze zuiveringsinstallaties het voordeel van lagere energiekosten zowel als van een milieuvriendelijker proces.

E www.efficiencyblowers.com

WaterDe juiste oplossingen op de juiste plaats

Water is leven. Daarom is het nodig zorg te dragen voor deze natuurlijke rijkdom. Samen met de afdeling Water van Tauw vindt u een duurzaam antwoord op elk watervraagstuk.

U krijgt van onze specialisten onafhankelijk advies. Ze tonen hoe u de wet toepast en wat er mogelijk is specifiek op maat van uw bedrijf. Altijd met zin voor realiteit: u blijft binnen uw budget en de terugverdientijd is optimaal. Het totaalplaatje telt: Tauw heeft aandacht voor de hele waterketen. Resultaat? We garanderen u de juiste oplossingen op de juiste plaats.

www.tauw.be/water

Denkkracht voor duurzame omgevingskwaliteit

Advertentie Water BE_195x134_FINAL.indd 1 15-11-2013 11:09:39

Air Products biedt zuurstofoplossingen aan (zowel zuivere zuurstof als on-site gegenereerde zuurstof) voor uw waterzuivering voor:

•Hetverhogenvandebehandelingscapaciteit• Piekeninvuilvrachtoptevangen•Geur,schuimofslibproblementebehandelen•DeCO2 footprint van de site te verlagen (energiebesparingen)•Minderslibteproduceren

DeaanbiedingenvanAirProductskunnenuwwaterzuiveringverbeteren vooreenlageredanverwachtekost.

tell me morewww.airproducts.be

©AirProductsandChemicals,Inc.,2012(34771) EU002147

Contacteeronsvoormeerinformatie:AirProductsN.V. Waversesteenweg1789,1160BrusselsT02 6749478 [email protected]

Laat uw waterzuivering ademen

34771_Kuszewska_Aquarama_ad_195x134mm+bleeds.indd 1 5/11/12 2:20 PM

Tel: +31 88 278 28 28 E-mail: [email protected]: www.apt.be

Geïntreseerd in een demonstratie of proefplaatsing?

· Meetbereik 0 .. 4’000 FNU

· Minimaal onderhoud· Contactloos troebelheid meten· 90° strooilichtmeting

· Volledige automatische kalibratie· Resolutie 0.001 FNU

sets the standard

Troebelheidmeter

AquaScat

Industrieweg 122 P, 9032 Wondelgem • België T: +32 9 375 17 14 • F: +32 9 375 17 15 • [email protected]

www.avecom.be

Bioproducts & AppsOnze Biosupplementen: Nutriflok, Stabilox, Methanostim Liquide Onze Biocatalysatoren:Nitrificerende ent ABIL en HANDS, anaeroob korrelslib, Multidechlorobac, LyposolOnze Bioprotectantia:Bescherming tegen biocorrosie, Legionella, ...Ons Biohergebruik: Valorisatie van organische stromen tot Biovoeders

16 avecom ad aquarama 195x134-2014.indd 1 29/08/14 10:42

AquArAmA #65 I 9

winside news

nijhuis Aecomixtm-tech-nologie wint Ad & Biogas industry Award

Na de lancering van de beproefde ultramoderne Nijhuis AecomixTM-technologie heeft Nijhuis Industries de prijs voor innovatie op het vlak van procesefficiëntie/-optimalise-ring gewonnen tijdens de Anaerobic Digestion & Biogas Industry Awards dit jaar. De Nijhuis AecomixTM-tech-nologie werd daarbij erkend voor haar unieke anaerobe behandelings-vermogen op basis van de reten-tie van vaste stoffen door middel van opgeloste biogasflotatie. Het biedt voedings- en drankenfabrikan-ten de mogelijkheid om afvalwater

Wavin opent nieuw filiaal in hooglede Het nieuw filiaal in Hooglede (Diksmuidesteenweg 17c) laat Wavin toe dichter bij de West-Vlaamse klanten te staan. Het bedrijf levert als toeleve-rancier in de bouw en installatie in België een actieve bijdrage aan belang-rijke maatschappelijke thema’s zoals duurzaam waterbeheer, overstro-mingsproblematiek, hygiëne en leefcomfort. De meerwaarde voor de klant steunt op vijf pijlers: het bieden van technisch advies en maatwerk inzake projectontwerp, de ontwikkeling van innovatieve en duurzame producten en diensten, het garanderen van kwaliteit, het bieden van een compleet assortiment voor bovengrondse en ondergrondse toepassingen en tot slot een snelle, eenvoudige en betrouwbare beschikbaarheid van de producten.

E www.wavin.be

readybox® marine Packing start in Antwerpen Readybox® ging in september van start met een nieuwe dienst voor zeewaardige verpakking, samen met Van Moer Rail en Exportpack. Exportpack beschikt sinds 15 jaar over de SEI-erkenning. Readybox® is bekend als producent van de handige vouwkisten op maat in multi-plex, die op 25 seconden kunnen worden gemonteerd zonder gereed-schappen. Readybox® produceert ook opzetranden in diverse forma-ten. Robert Vermetten zaakvoerder en ontwerper van het Readybox® concept: “De voordelen van een kist SEI 4C te verpakken zijn onvol-doende bekend. Nochtans, het heeft als bijkomend voordeel dat ver-schepers niet van nalatigheid beschuldigd zullen worden door de goe-derenverzekeraar omwille van “weak packing”. Met andere woorden als er toch schade zou optreden is deze schade gedekt, daar waar oxi-dation, decoloration and corrosion steeds uitgesloten zijn van een gewone verzekering. Daarom zijn wij zeer blij om met een ervaren partner als Exportpack in zee te gaan.” Voor VMR betekent dit nieuw project “een waardevolle aanvulling met groeipotentieel bovenop het bestaande dienstenpakket”, aldus bestuurder Luc Kermans.

E www.readybox.be E www.tpl.be

en organische afvalstromen in één reactor te behandelen tegen lagere investerings- en opera-tionele uitgaven in vergelijking met andere oplossingen. Brian Scheffe, hoofd van de afdeling Anaerobic Digestion and Indu-strial Effluent bij Nijhuis: “We zijn erg blij dat we deze award mogen ontvangen en dat we de markt kunnen informeren over de voordelen van een gecombineerde effluentbehandeling en diges-tie van organische vaste stoffen. Door voor lagere fabriekswater-lasten en een hogere biogasop-brengst te zorgen, vergroot de financiële levensvatbaarheid van anaerobe digestie in tal van indu-strieën, waaronder de voedings- en drankensector.”

E www.nijhuis-water.com

We kunnen ook úw waterzuivering efficiënter makenAquafin NV heeft in Vlaanderen 280 zuiverings-installaties voor huishoudelijk afvalwater. Door onze ervaring met meet- en regeltechnieken behalen we jaar na jaar uitmuntende zuiveringsresultaten tegen een scherpe kostprijs.

Dochterbedrijf Aquaplus maakt gebruik van deze knowhow. Gecombineerd met zijn uitgebreide ervaring bij industriële klanten vormen zij de ideale partner om de zuiveringsinstallatie van uw bedrijf te optimaliseren. Maak vandaag nog een afspraak met Aquaplus voor een audit van uw installatie en ontdek welke kosten u binnenkort met ons advies kan besparen.

Aquaplus NV - Dijkstraat 8 - 2630 Aartselaar T 03 450 45 02 - [email protected] - www.aquaplus.be

Operationele, financiële & procestechnologische audits

van zuiveringsinstallaties

Daling kosten van heffingen, energie, chemicaliën & slibafzet

AquArAmA #65 I 11

winside news

ons beter te beschermen tegen overstromingen. Ook de zone-ringsplannen en de gebiedsdek-kende uitvoeringsplannen, die bepalen hoe en wanneer het afval-water van alle huizen in Vlaande-ren gezuiverd moet worden, zijn in de stroomgebiedsbeheerplan-nen opgenomen. Tot 8 januari 2015 kan iedereen de ontwerpen van de plannen raadplegen en er op reageren via de website www.volvanwater.be.

In de informatiezuilen van biblio- theken en openbare gebouwen is een folder beschikbaar over het openbaar onderzoek. De folder kan ook digitaal geraadpleegd wor-den via bovenstaande site. In het najaar volgen op verschillende locaties in Vlaanderen informatie-vergaderingen.Het openbaar onderzoek van de stroomgebiedsbeheerplannen voor Schelde en Maas 2016-2021 wordt georganiseerd door de Coördina-

tiecommissie Integraal Water-beleid (CIW). De CIW staat onder andere in voor de ambtelijke voorbereiding van de ontwer-pen van stroomgebiedsbeheer-plannen en voor de coördina-tie en afstemming tussen de verschillende actoren van het waterbeleid.

E www.integraalwaterbeleid.be

openbaar onderzoek stroomgebiedsbeheer-plannen voor schelde en maas

Recent startte het openbaar onderzoek van de stroom-gebiedsbeheerplannen voor Schelde en Maas 2016-2021. Deze plannen bepalen wat Vlaanderen kan doen om de toe-stand van de waterlopen en het grondwater te verbeteren en om

metingen gespecialiseerde bedrijf van de Endress+Hauser Groep sleepte de award in de wacht in de categorie van de bedrijven met meer dan 500 werknemers van de ‘Top Job’-werkgeverswed-strijd. Compamedia kent het ‘Top Job’-keurmerk sinds 2002 toe aan kleine tot middelgrote onderne-mingen als erkenning voor bij-zondere HR-programma’s. 103 bedrijven namen dit jaar deel aan de wedstrijd, waarvan bijna drie kwart familiebedrijven waren.

E www.endress.com

endress+hauser conducta is werkgever van het jaar 2014

Tevreden werknemers, een open cul-tuur en een uitstekend management- ontwikkelingsprogramma: voor de vijfde keer werd Endress+Hauser Conducta uitgeroepen tot één van de beste werkgevers van Duitsland. ‘Top Job’-mentor Wolfgang Clement reikte de prijs uit aan de in Gerlin-gen gevestigde onderneming op de Duitse KMO-bijeenkomst die op 27 juni in Essen, Duitsland georgani-seerd werd. Het in vloeistofanalyse-

Waterleau versnelt expansie naar nieuwe markten

Waterleau, een Belgische technologieprovider die oplossingen voor water-, lucht- en afvalbehandeling alsook energierecupe-ratie aanbiedt, en Metz, een Duits bouwen ingenieursbedrijf, hebben de handen in elkaar geslagen voor de nieuwe onderne-ming Kary-Planaqua GmbH die de activa heeft overgenomen van het vroegere Stulz-Planaqua North. Concreet heeft Water-leau daarbij een meerderheidsbelang in de onderneming geno-men. Kary-Planaqua, gevestigd in Bremen, stelt meer dan 40 ervaren ingenieurs, technici en ondersteunend personeel te werk en kan bogen op een sterke staat van dienst in het ont-werpen en bouwen van water-, afvalwaterbehandelings- en biogasinstallaties voor gemeentelijke en industriële klanten. Deze voormalige divisie van Stulz-Planaqua was in 2012 goed voor een omzet van ca. EUR 36 miljoen. Daarnaast beschikt de onderneming ook over uitstekende referenties en projec-ten in Duitsland, Oost-Europa, Rusland, Turkije en het Mid-den-Oosten. Zelf zal de nieuwe onderneming actief zijn onder de merknaam Kary-Planaqua GmbH, waarmee verwezen wordt naar de lange geschiedenis van Kary en planaqua. De oprich-ter van planaqua, Thomas Poeck, zal de Managing Director van de onderneming worden.

E www.waterleau.com

We kunnen ook úw waterzuivering efficiënter makenAquafin NV heeft in Vlaanderen 280 zuiverings-installaties voor huishoudelijk afvalwater. Door onze ervaring met meet- en regeltechnieken behalen we jaar na jaar uitmuntende zuiveringsresultaten tegen een scherpe kostprijs.

Dochterbedrijf Aquaplus maakt gebruik van deze knowhow. Gecombineerd met zijn uitgebreide ervaring bij industriële klanten vormen zij de ideale partner om de zuiveringsinstallatie van uw bedrijf te optimaliseren. Maak vandaag nog een afspraak met Aquaplus voor een audit van uw installatie en ontdek welke kosten u binnenkort met ons advies kan besparen.

Aquaplus NV - Dijkstraat 8 - 2630 Aartselaar T 03 450 45 02 - [email protected] - www.aquaplus.be

Operationele, financiële & procestechnologische audits

van zuiveringsinstallaties

Daling kosten van heffingen, energie, chemicaliën & slibafzet

12 I AquArAmA #65

•AquArAmA VAkbeurs - TNAV Workshop

23 oktober 2014 I Brabanthal Leuven Vakbeurs en workshop voor de Belgische waterbehandelingssectoruwww.aquarama.be

•ifAT iNdiA

9 tot en met 11 oktober 2014 I Bombay Exhibion Centre, Mumbai internationale vakbeurs voor water, afvalwater en recyclage uwww.ifat-india.com

•polluTec lyoN

2 tot en met 5 december 2014 I Eurexpo Lyon Globaal ecotechnologie-event uwww.pollutec.com

•AquA NederlANd

17 tot en met 19 maart 2015 Evenementenhal Gorinchem Vakbeurs voor waterbehandeling, -management en -technologie www.aquanederland.nl

• lAborAmA

19 tot en met 20 maart 2015 I Brussels Kart Expo Groot-Bijgaarden uwww.laborama.be

• VlArio-dAg

23 maart 2015 uwww.vlario.be

• WAsser berliN iNTerNATioNAl

24 tot en met 27 maart 2015 I Messe Berlin Internationale vakbeurs en congres over water en afvalwater uwww.wasser-berlin.de

•AquArAmA VAkbeurs - TNAV Workshop

22 oktober 2015 I Brabanthal Leuven Vakbeurs en workshop voor de Belgische waterbehandelingssectoruwww.aquarama.be

•AquATech AmsTerdAm

3 tot 6 november 2015 I Amsterdam RAI Wereldwijde vakbeurs voor proces-, drink- en afvalwater uwww.aquatechtrade.com

w Beurskalender

winside news

Aqua Belgica, de Belgische Fede-ratie voor Waterbehandeling, gaf begin dit jaar haar tweede Sector-gids voor de waterbehandeling uit, samengesteld voor de profes-sional. Naast technische informa-tie, vindt men er ook het antwoord op de meest gestelde vragen over waterbehandeling. Met deze gids wil Aqua Belgica de professio-nal een nuttige tool bieden zodat klanten volledig en correct kun-nen worden geïnformeerd over de mogelijkheden en voordelen

InfraTech is de tweejaarlijkse ontmoetingsplaats voor de infra-structuur. In 2015 vindt de beurs plaats van 20 tot en met 23 janu-ari in Ahoy Rotterdam op een beursoppervlakte van 30.000 m². Exposanten zijn toeleveran-ciers van producten en diensten voor de GWW-markt, publieke opdrachtgevers, aannemers en ingenieursbureaus. Publieke opdrachtgevers hebben een cen-trale plek op de beursvloer. De editie 2013 telde 535 exposan-ten en ruim 20.000 professionele bezoekers die de beurs bezoch-ten. Bezoekers zijn beslissers in de infrabranche waaronder mana-gers, beleidsmakers en adviseurs. Een groot deel van de bezoekers is werkzaam bij de overheid. De beslissingsbevoegdheid is hoog: 82% van de bezoekers is als advi-seur of (eind)beslisser betrok-ken bij de aanschaf van produc-

van waterbehandeling. De gids is opgedeeld in zes hoofdstuk-ken: Over Aqua Belgica, het Wit-boek, Waar-Niet waar, Technische informatie, Position papers en de Ledenlijst.

E www.aquabelgica.be

ten en/of diensten. 70% van de exposanten geeft aan de voor hen relevante doelgroepen (zeer) goed bereikt te hebben in 2013. De beursvloer van InfraTech is opge-deeld in verschillende thema’s die een segment binnen de infrastruc-tuur vertegenwoordigen: Infra-structuur, Water, Openbare Ruimte & Mobiliteit, Riolering (nieuw). Alle thema’s hebben een eigen plaats op de beursvloer, zodat opdrachtgevers en opdrachtne-mers elkaar gemakkelijk kunnen vinden. Naast een breed aanbod van exposanten wordt tijdens de beurs een omvangrijk kennispro-gramma aangeboden om kennis-uitwisseling binnen de branche te stimuleren.De tweede editie van InfraTech Duitsland vindt plaats van 13 t/m 15 januari 2016 in Messe Essen.

E www.infratech.nl

sectorgids Aqua Belgica

infratech van 20 tot en met 23 januari 2015

Registreer u als bezoeker op www.aquarama.be

23 OKTOBER 2014 I BRABANTHAL LEUVENHet enige netwerk-event rond watertechnologie in België!

23/10/2014

TRADE FAIRAQUARAMAFOR WATER TECHNOLOGY

TNAV WORKSHOP 2014

EXPOSANTEN

AERZEN BELGIUM NVAIR PRODUCTSAPT BVAQUAFLANDERSAQUAPLUSAQUASYSTEMS INTERNATIONALATLAS COPCOAVECOMAVK BELGIUM NV/SABENVITECBEST INSTRUMENTSBIO-DYNAMICSBPI INSTRUMENTSBRENNTAGCAMTRONICS BVCARMEUSECGK-GROUP BVBACLARFLOK SADANFOSS VLT DRIVESDE WATERGROEPDECKX ELEKTRO MECHANICAECO-BETON WATER TECHNOLOGIES NVECO-VISION BVBAEDO PUMPSEGGER TURO PUMPS BELGIUM BVBAENDRESS + HAUSEREUROWATEREXELIOFESTO BELGIUM SAFILTER SERVICE

GE WATER & PROCESS TECHNOLOGIESGEA WESTFALIA BELGIUMGEMÜ VALVES BVBA/SPRLGEO-ENGINEERINGGEORG FISCHER NV/SAGH SYSTEMSGRUNDFOS BELLUX NV/SAHACH LANGEHANNA INSTRUMENTS BVBAHSFHYDRIS ENGINEERING IKT NEDERLAND INDUSS NVIWAKI BELGIUM NVJUMO AUTOMATION PGMBHKAESER KOMPRESSORENKALSBEEKKROHNE BELGIUM NVKSB BELGIUM SAKURITA EUROPE GMBHKWT MILIEU BVBAMETROHMNALCO BELGIUM BVBANETZSCH PUMPS BELLUXNEWTEC WATER SYSTEMSNOREVA GMBHNOVOCHEM WATER TREATMENT BVNOVOTEC NVNUPIGECO BENELUXOVIVO HOLLAND B.V.P. BOONEN & CO NVPACKO PUMPS

PANTAREIN BVBAPENTAIR VALVES & CONTROLSPHOENIX CONTACTPMT BENELUXPRAXAIR NV PROFILPLASTPROMINENT BELGIUM NVRCENVIRONMENT SPRL/BVBARIETLAND BVBA/GROUP WROBUSCHI BENELUX BVSCHNEIDER ELECTRICSIEMENS NV/SASMET GROUPSPIROTECH BELGIË BVBASPX FLOW TECHNOLOGY SULZER PUMPSTAUW BELGIË NVTNAVTREVI NVVEOLIA WATER SOLUTIONS & TECHNOLOGIES BELGIUMVIGOTEC AKATHERM VINK NV/SAVITOVLAKWA VLARIOWATERISWATERLEAU-BIOTIMWATTS INDUSTRIES/SOCLAWEG BENELUXXYLEM

+ TNAV WORKSHOP I AQUAFLANDERS STUDIEDAG I VLARIO CONTACTDAG

AQ2014_RIO.indd 1 15/09/14 09:56

Motors | Automation | Energy | Transmission & Distribution | Coatings

Wie voorbereid is

www. .weg. .net

vreest de toekomst niet

Toen de IE2 norm voor motoren verplicht werd in juni2011, waren WEG motoren reeds lange tijd beschikbaar.Ondanks het feit dat de IE3 norm pas in 2015 verplichtwordt, produceert WEG nu al Premium Efficiency IE3motoren. Tot op heden is nog geen datum bevestigdvoor toepassing van de IE4 norm, maar u kan nu al eensuper energiezuinige IE4 motor kiezen uit het WEGgamma. De toekomst ligt net om de hoek....

Als u vooruit wenst te kijken, bezoek dan

AquArAmA #65 I 15

methodieken optimaal kunnen beschermen. We focussen ook op de positieve rol van de openbare besturen in dit proces. “

Daarnaast wordt in de Brabanthal van Leuven stilge-staan bij een ander actueel thema, met name scha-liegaswinning. Eind vorig jaar startte een consor-tium, waarin de Belgische geologische dienst, de KU Leuven en de Technische Universiteit van Aken zijn vertegenwoordigd, met de zoektocht naar schaliegas in de Belgische ondergrond. Ook elders in Europa hebben wetenschappers de krachten gebundeld in onderzoek naar deze stof. Schaliegaswinning deed de industrie in de Verenigde Staten opleven, maar heeft een kwalijke reputatie. Zo moet er bijvoorbeeld voor opgepast worden dat bij boringen naar schaliegas het grondwater niet bezoedeld raakt. Professor Rudi Swennen van de KU Leuven is een autoriteit in deze materie, die een vrij complex verhaal blijkt omdat het zich zowel op globale als op lokale schaal afspeelt.

Cruciale informatieve updates over wa-

tersanering in de toekomst, en uitda-

gingen inzake drinkwater: in een noten-

dop is dat wat u mag verwachten van

de AquaFlanders-studiedag, die net als

vorig jaar simultaan met de Aquarama

Vakbeurs wordt georganiseerd. “Het pro-

gramma dat op 23 oktober wordt gepre-

senteerd richt zich naar alle stakeholders

en is zeker ook voor openbare besturen

interessant,” stipuleert Marc Buysse van

AquaFlanders.

De AquaFlanders-studiedag wisselt om de twee jaar af tussen beleidsthema’s en technische aspecten. Nadat vorig jaar de focus lag op

assetmanagement voor drink- en afvalwater, stip-pelde het team van Marc Buysse nu een interessant programma uit, dat ook zijn inspiratie vindt in het memorandum dat AquaFlanders indiende bij de vor-ming van de nieuwe Vlaamse regering.

d r i n k WAt e r

“Ten eerste zullen we een aantal drinkwaterto-pics in het voetlicht plaatsen,” aldus Marc Buysse. “We zullen onder meer nader ingaan op de veilig-heid van drinkwaterbronnen, een item dat bij een vorige gelegenheid al eens kort werd toegelicht. Zo is de opmaak en implementatie van waterveilig-heidsplannen bijvoorbeeld razend actueel. Verte-genwoordigers van de drinkwaterbedrijven komen uitleggen hoe dit het best kan worden aangepakt en hoe we onze drinkwaterbronnen volgens nieuwe

w beursnIeuws

drinkwaterveiligheid en watersanering centrale thema’s op AquaFlanders-studiedag

”Voor de deelnemers is het heel boeiend dat ze, na de studiedag, nog een bezoek aan de vakbeurs kunnen brengen. Op die manier kunnen ze zich informeren over de innovaties van verschillende

bedrijven, en intussen ook aan netwerking doen.

Marc Buysse van AquaFlanders

16 I AquArAmA #65

“Tertio staan we stil bij het onlangs genomen besluit door de Vlaamse Regering over de hande-lingen binnen de waterwingebieden en de bescher-mingszones, vooral wat betreft pesticiden- en geneesmiddelengebruik. Bedoeling is dat er in de toekomst een stuk preventiever gewerkt wordt. We moeten namelijk af van de benadering waarbij alles ‘end of pipe’ opgelost wordt, ervan uitgaand dat de waterzuivering alle onnodige stoffen uit het water zal elimineren. Meer dan ooit is het belangrijk dat onze grondstof zo zuiver mogelijk is, zodat we blij-vend drinkwater kunnen leveren dat volledig vrij is van restanten van pesticiden en geneesmiddelen. Ook voor openbare besturen is dit een heel interes-sant thema: hoe moeten ze hiermee omgaan bij het onderhoud van publieke ruimtes?”

s A n e r i n g

Naar goede gewoonte staat de organisatie van de AquaFlanders-studiedag stil bij de toekomst van watersanering. “Duurzaamheid is een begrip dat stilaan bij elke onderneming bovenaan het priori-teitenlijstje staat. Verstandig omgaan met afval en afvalwater is daar één aspect van. Meer dan ooit moet afvalwater worden beschouwd als een bron van grondstoffen, en dus niet langer als een stroom die geen nut meer heeft. Dat past perfect binnen de algemene evolutie naar een gesloten economie, waarbij uiteindelijk alles weer een grondstof wordt.”

Ten tweede wil men bij de aanwezigen een lans breken voor zo continu mogelijke, gestroomlijnde investeringsinspanningen voor rioleringswerkzaam-heden. “Die constante moet er niet alleen komen in de tijd, maar ook op hoog niveau. Alleen op die manier kunnen we vermijden dat noch de aan-nemers, noch de rioolbeheerders op termijn wor-den geconfronteerd met quasi uitzichtloze uitda-gingen.”

Een derde aandachtspunt is de aanzwengeling van het waterbewustzijn bij architecten. “Vroeger was het zo dat architecten bij de oprichting van nieuwe gebouwen amper, of zelfs helemaal niet, werden betrokken bij het aspect water. Net daarom komt een vertegenwoordiger van NAV, de Vlaamse archi-tectenorganisatie, ijveren voor een strakkere inbur-gering van waterbewust wonen bij de architect, zodat ze hiermee terdege rekening kunnen houden bij de uitoefening van hun dagelijkse activiteiten.”

s tA r t vA n m o o i e s A m e n W e r k i n g

Het is geen toeval dat AquaFlanders de handen in elkaar sloeg met de organisatoren van de Aquarama Vakbeurs. Marc Buysse: “Voor de deelnemers is het heel boeiend dat ze, na tijdens de studiedag hun kennis te hebben verrijkt, nog een bezoek aan de vakbeurs kunnen brengen. Op die manier kunnen ze zich informeren over de innovaties van verschil-lende bedrijven, en intussen ook aan netwerking doen. Ook de samenwerking met de Brabanthal in Leuven is door ons als heel positief ervaren. De locatie is ruim genoeg om bepaalde proefsettings op te stellen, de zaal perfect in te richten voor een studiedag en omvat ook voldoende cateringruimte. De vakbeurs sluit daar dan naadloos bij aan.”

n e t W e r k i n g

De AquaFlanders-studiedag wordt afgesloten om 13 uur. Nadien krijgen de deelnemers nog ruim de tijd om met de stakeholders bij te praten en te netwer-ken tijdens het verzorgde walking dinner. Inschrijven kan via de website van Aquarama: www.aquarama.be.

t n Av

‘Water in de industrie’ is het centrale thema van de TNAV-workshop. In een eerste presentatie staan Arne Verliefde en Marjolein Vanoppen stil bij het vierjarige VIS-traject ‘De Blauwe Cirkel’. Het duo komt een update geven van dit project, waar-van een van de doelstellingen is de efficiëntie bij waterhergebruik te verhogen.

Eén van de cruciale topics van deze workshop is de recuperatie van grondstoffen uit water. “Zo komt Luc Pinoy (KU Leuven) het InToBiMem-project toe-lichten, waarbij het streefdoel bestaat uit het win-

nen van zowel zouten, zuren als basen uit gecon-centreerde stromen,” zegt organisator Paul Ockier. Steeds meer bedrijven staan stil bij de optimalisa-tie van hun waterzuivering. Carlos Coolsaet (Alpro) verduidelijkt hoe zijn bedrijf dat aanpakt door Real Time Control, terwijl Raf Vandaele (Grontmij) de deelnemers komt inwijden in technologieën die zich lenen voor dergelijke verbeterprocessen.De verwijdering van stikstof uit afvalwater is een hot item voor zowel Coos Wessels (BWA Nederland) als Maria Ekenberg en Michel Danau (Veolia Water Technologies). Terwijl Coos Wessels de principes van GaliCos uit de doeken komt doen en ook uitlegt hoe cellulose uit afvalwater kan worden gehaald om er toiletpapier van te produceren, staan Maria Eken-berg en Michel Danau stil bij het Anitamox-proces.Waterhergebruik in de industrie staat dan weer cen-traal bij de Boomerang-technologie, waarover Ron Gerards (Waterleau) een en ander komt toelichten. Tenslotte komt Floriaan Van Mechelen (Pantarein) verduidelijken waarom het belang van de effluent-kwaliteit eerder relatief is.

v l A r i o

Naar goede gewoonte tekent ook Vlario, het over-legplatform en kenniscentrum voor de Vlaamse rio-lerings- en afvalwaterzuiveringssector, present op de Aquarama Vakbeurs. Tijdens de contactnamiddag zal onder meer Wendy Francken het publiek wegwijs maken in enkele belangrijke updates en tendensen. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.aquarama.be

E www.aquaflanders.be

E www.tnav.be

E www.vlario.be

23/10/2014

TRADE FAIRAQUARAMAFOR WATER TECHNOLOGY

TNAV WORKSHOP 2014

Kurita Europe GmbH . Industriering 43 . 41751 Viersen . Germany Phone: +49 2162 95800 . www.kurita.de

Our success formula for innovative water and process managementPermanent research and development form the core of our innovative pro-ducts for chemical water and process management. As a worldwide market leader, we continually develop new technologies in our own research labora-tories. From applications for various industries to improving plant and opera-tional safety and efficiency, Kurita always places a high priority on conserving water resources. With our unique technology for membranes and intelligent treatment concepts for reverse osmosis, we significantly increase the effi-ciency of raw and wastewater treatment. Our approach is as precise as our outcomes: Innovative products and envi-ronmentally friendly treatment programs are the essential elements of our success formula for creating solutions to meet your individual needs.

4026_00KU_RZ_1_1seitige_Masteranzeige Innovation_engl_BD_MS_10062014.indd 1 10.06.14 13:56

GF Piping Systems

Bedankt!Een welgemeende dankuwel aan al onze klanten voor het jarenlange vertrouwen. Zonder u hadden wij deze kwarteeuw-kaap niet bereikt. Met ons GF team zien wij de toekomst enthousiast tegemoet en blijven wij streven naar de beste service en kwaliteit.

Georg Fischer NVVaartdijk 109-1111070 BrusselTel 02/556 40 20www.gfps.com/be

Een Kwarteeuw Georg Fischer NV in België

AquArAmA #65 I 19

aquaramatrade fair tnav workshop

phoenix ContaCt: tool voor

proCesautomatisering

Phoenix Contact heeft de ‘Water-

worx function block library’ gecre-

eerd. Deze tool is specifiek ontwik-

keld om te beantwoorden aan de

eisen van watermanagement. De

‘block library’ maakt het mogelijk

om de automatisering van pro-

cessen en systemen voor water-

en afvalwaterbehandeling te ver-

eenvoudigen. Dat gebeurt aan de

hand van sectorspecifieke gestan-

daardiseerde items in de software,

waardoor de operator een project

kan creëren dat helemaal aange-

past is aan zijn systeem.

E www.phoenixcontact.com

Clarflok: flogreen

Clarflok presenteert de serie Flo-

green. Dit zijn vlokmiddelen

onder de vorm van watergedra-

gen dispersies. Deze anionische,

kationische of polyvalente polya-

crylamides bevatten olie noch

solventen en zijn heel eenvou-

dig in gebruik. Daarnaast intro-

duceert Clarflok ook coagulan-

ten op plantaardige basis. Deze

kationische polymeren met een

laag moleculair gewicht zijn bio-

afbreekbaar, rechtstreeks toepas-

baar en vormen geen extra slib.

Ze oefenen ook bovendien geen

invloed uit op de pH-waarde.

(Foto vlnr: poedervormige coagu-

lanten/floculanten op basis van

zetmeel, vloeibare tannines, vloei-

bare coagulanten/floculanten op

basis van zetmeel, olievrije emul-

sie-floculanten).

E www.clarflok.be

haCh lange: voorspellende

onderhoudssoftware voor

instrumentatie

Ieder instrument heeft onderhoud

nodig om de juiste werking te

garanderen. Hach Lange’s nieuwe

diagnostische software PROGNO-

SYS geeft vroegtijdig inzicht in de

meetbetrouwbaarheid en de ser-

vicebehoefte van instrumenten.

Op die manier kan de gebruiker

het onderhoud voorspellen en

inplannen, zodat hij kan vertrou-

wen op een juiste werking tegen

minimaal onderhoud. Prognosys

analyseert met behulp van diag-

nostische software meerdere vari-

abelen en signalen van de instru-

menten en houdt de gebruiker op

de hoogte over de prestaties van

zijn instrument. Een eenvoudig

dashboard zorgt voor een snel en

duidelijk inzicht in de meetbe-

trouwbaarheid.

E www.hach-lange.be

hanna instruments: edge-serie

De Edge™-serie legt de lat

opnieuw een stuk hoger in de

wereld van analytische meetin-

strumentatie. Het unieke ont-

werp weegt maar 250 gram en is

met een dikte van 12,7 mm en 8

uur batterijspanning ideaal om

ook als handmodel gebruikt te

worden. Het 5,5” LCD-display

is geoptimaliseerd voor eenvou-

dige aflezing en is voorzien van

geïntegreerde drukknoppen die

geen invloed ondervinden van

vervuiling. Edge™-meters zijn

beschikbaar in drie configuraties:

pH, geleidbaarheid en opgeloste

zuurstof. Ze zijn uitgerust met

intelligente elektrodes die auto-

matisch alle GLP-gegevens op de

sonde opslaan.

E www.hannainstruments.be

Jumo: aquis touCh p

De nieuwe JUMO AQUIS touch P

is geschikt als centraal platform

voor weergave en verwerking van

de pH-waarde of redoxspanning,

elektrolytische geleidbaarheid,

temperatuur en desinfectiewaar-

den zoals vrij chloor, totaal chloor,

chlooroxide, ozon, waterstofper-

oxide en perazijnzuur. Daarnaast

zijn er voor de flowmetingen pul-

singangen beschikbaar. De uni-

versele ingangen kunnen voor de

meting van vrijwel alle analoge

meetwaarden met eenheidssigna-

len (4 ... 20 mA of 0 ... 10 V) inge-

zet worden. Het toestel beschikt

onder meer over talrijke eenvou-

dige alarm-, grenswaarde- of tijd-

gestuurde schakelfuncties.

E www.jumo.be

AquArAmA #65 I 19

Een boeiend innova-tietraject

Net zoals vorig jaar, lan-ceren Aquarama en TNAV tijdens het evenement een innovatietraject: op de beursvloer en tijdens de workshop kunnen de bezoekers kennismaken met een aantal nieuwig-heden van aanwezige exposanten. Op deze en volgende pagina’s vindt u ze alvast opgelijst.

GF Piping Systems

Bedankt!Een welgemeende dankuwel aan al onze klanten voor het jarenlange vertrouwen. Zonder u hadden wij deze kwarteeuw-kaap niet bereikt. Met ons GF team zien wij de toekomst enthousiast tegemoet en blijven wij streven naar de beste service en kwaliteit.

Georg Fischer NVVaartdijk 109-1111070 BrusselTel 02/556 40 20www.gfps.com/be

Een Kwarteeuw Georg Fischer NV in België

20 I AquArAmA #65

CamtroniCs: miniflex-inspeC-

tieCamera

De MiniFlex van Camtronics is

een flexibel camerasysteem dat

het inspecteren van buizen en lei-

dingen van 32mm tot 75mm veel

makkelijker maakt. De camera

is voorzien van een uniek flexi-

bel tussenstuk tussen de camera-

kop en de duwkabel. Dit tussen-

stuk zorgt voor een geleidelijke

overgang van flexibel naar stug,

waardoor ook haakse bochten in

diameters vanaf 32 mm zeer soe-

pel genomen kunnen worden.

De MiniFlex is voorzien van een

ovale kop, wat zorgt voor een

gemakkelijker doorvoer waar-

bij de verlichtingsring boven de

bodem blijft en de reflectie wordt

geminimaliseerd.

E www.camtronics.nl

krohne: optisys slm 2100

Krohne introduceert het OPTISYS

SLM 2100 optisch meetsysteem

voor het meten van sedimentatie-

profielen en het continu monito-

ren van de bezinkings- of sliblaag.

Dit laat een betrouwbare opvolging

toe van de sedimentatielagen in

industriële en openbare toepassin-

gen zoals in sedimentatiebekkens

van waterzuiveringsstations. Boven-

dien kan in klarings- en bezinkings-

bekkens een meting van de bezin-

kingslaag gebeuren. Het toestel is

het resultaat van een volledige re-

engineering en maakt gebruik van

een optisch meetsysteem voor vaste

stof, dat automatisch in het desbe-

treffende bekken wordt onderge-

dompeld.

E www.krohne.be

metis nv: Bluefil®

BlueFil® is een nieuwe coales-

centiefilter voor olieafscheiders

en slibvangputten (rood gedeelte

op de foto). Het principe op basis

waarvan BlueFil® werkt bestaat al

langer, maar Metis nv gaat er prat

op dat het product kwalitatiever

en prijstechnisch beter scoort dan

bestaande alternatieven. Bij een

coalescentiefilter wordt een dra-

germateriaal met een groot speci-

fiek oppervlak in de tank gebracht.

Kleine onopgeloste deeltjes klitten

op dit oppervlak samen tot gro-

tere deeltjes, die gaan drijven. Dat

maakt het mogelijk om een hoger

rendement voor verwijdering van

koolwaterstoffen te behalen.

E www.benvitec.be

nwt: milieuvriendeliJke anti-

sCalants voor memBraan-

systemen

Onlangs heeft NWT (Novochem

Water Treatment) haar pakket

gecomplementeerd met biode-

gradeerbare, P-vrije en duurzame

antiscalants voor membraansy-

stemen. Deze producten zijn bio-

logisch stabiel en inzetbaar bij een

groot aantal watertypen. Zo zijn er

producten voor oppervlakte- en

afvalwater, maar ook voor schoon

bron- en leidingwater ten behoeve

van bijvoorbeeld stoomketels,

industrie- of drinkwaterproduc-

tie. Naast de gebruikelijke kalk-

stabilisatie zijn er producten die

ijzer, sulfaat en fosfaat adequaat in

oplossing kunnen houden.

E www.novochemgroup.com

eCo-Beton: opslag- en infiltra-

tietank eCo gsv

De ECO GSV opslag– en infiltratie-

tank is een monolithische, beton-

nen bekuiping, vervaardigd uit

één stuk. Door gebruik te maken

van gegalvaniseerde wapening is

roestvorming uitgesloten. In com-

binatie met een juiste keuze van de

regenwaterfilter, kan het regenwa-

ter nuttig gebruikt worden voor

diverse toepassingen. Het overtol-

lige regenwater wordt teruggege-

ven aan de natuur door infiltratie.

De tank kan voorzien worden van

de gewenste aansluitingen.

Afhankelijk van het type, is het

mogelijk tot 15.000 liter in één

ECO GSV op te slaan. Grotere

volumes kunnen verkregen wor-

den door meerdere kuipen aan

elkaar te koppelen. Inspectie,

onderhoud en reiniging vormen

geen probleem dankzij het ruime

mangat.

E www.eco-beton.be


20 I AquArAmA #65

Schneider Electric nv/sa • Tel.: (02) 373 75 01 • [email protected] • www.schneider-electric.be • 998-2547_BE-NL

Wat is het verschil tussen deze twee glazen water?

30 % minderenergie nodig

Beperk uw bedrijfskosten tot een minimum met onze ‘end-to-end’-oplossingen voor energiebeheer

Voor het ene glas was er

Make the most of your energy SM

Energie bepaalt grotendeels de prijs voor water en uiteraard ook de bedrijfskosten van uw installaties. Bovendien speelt energie de grootste rol in de ecologische voetafdruk van het waterproces. Schneider Electric™ biedt een oplossing om uw energieverbruik te beheersen en te optimaliseren terwijl er rekening wordt gehouden met uw proceseisen. Zo helpen wij u om uw ecologische voetafdruk te verkleinen. Onze brede benadering van energiebeheer in combinatie met energie- en automatiseringsdiensten kan een besparing tot 30 % van uw energiekosten opleveren voor uw bestaande installatie. Dankzij een duidelijk overzicht op uw waternetwerk kunt u het beheer van uw proces optimaliseren en op die manier energieafval in real time beperken en voorkomen.

Eenvoudige upgrade dankzij flexibele software en betrouwbare dienstenWanneer u met Schneider Electric samenwerkt tijdens de hele levensduur van uw installatie, kunt u een beroep doen op onze expertise als wereldleider in elektrische distributie, motorbeheer en procesautomatisering. We raden u aan om onze experten en ingenieurs rechtstreeks te betrekken door hen een diepgaande audit ter plaatse en diagnose van uw installatie te laten uitvoeren. Dit stelt hen in staat doordachte oplossingen aan te bieden om uw installatie te optimaliseren.

Een hogere productiviteit én een betere beveiliging Voeg hierbij een geïntegreerde beveiliging en beheermogelijkheden vanop afstand en u hebt een schaalbare, flexibele oplossing om uw energiekosten te drukken, uw ecologische voetafdruk te verkleinen en een veiligere, productievere werkomgeving voor uw werknemers te creëren.

De geïntegreerde systeemarchitectuur van EcoStruxure™ zorgt voor een efficiënt, productief en ecologisch water- en afvalwaterbeheer voor zowel kleine als grote pompstations en complexe waterbehandelingsbedrijven. Onze oplossingen leveren een besparing tot 30 % op bedrijfs- en ontwerpkosten. Bovendien bieden we onze expertise in energiebeheer overal ter wereld aan en staan we garant voor een lokale ondersteuning en knowhow.

Ga naar www.SEreply.com en voer de code 44145p in

Ontdek meer over onze oplossingen voor waterbeheer Download GRATIS de Engelstalige brochure “Solutions for water treatment plants and pumping stations”.

























water-matching by Induss

tailored and to the point

Induss nvMechelsesteenweg 66B-2018 Antwerp

T +32 3 609 01 60F +32 3 609 01 69

[email protected] www.induss.eu

VITO is een op Europees vlak toonaangevend, onafh ankelijk onderzoeks- en adviescentrum op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling, dat werkt aan oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag. Duurzame chemie, energie, gezondheid, materiaalbeheer en landgebruik: dat zijn de vijf centrale VITO-thema’s.

Water is een belangrijk thema binnen onze strategische onderzoeksprogramma’s die focussen op duurzame industrie, landgebruik en materialen.

Onze wateracti viteiten omvatt en deze 4 domeinen: » productontwikkeling (membranen en modules); » technologie en demonstrati e; » monitoring, modellering en analyse; » samenwerkingen en netwerken.

Centraal tussen industrie, academische wereld en overheid is VITO zeer geschikt om nieuwe technologieën en toepassingen te integreren en om toekomsti ge demonstrati es op te zett en voor vooruit-

strevende kringloopsluiti ng en symbiose. Als multi disciplinaire contractonderzoeksorganisati e, kan VITO uw innovati epartner zijn op projectbasis (advies, diensten en testi ng van labo- tot pilootschaal) of

voor een langdurige samenwerking (onderzoeksprojecten, gezamenlijke ontwikkelingen of bedrijfs-programma’s …).

VITO NVBoeretang 200 - 2400 MOLVoor meer informati e, neem vrijblijvend contact op met Roel VleeschouwersTel. + 32 14 33 69 15Fax + 32 14 32 65 [email protected]

www.vito.be

Centraal tussen industrie, academische wereld en overheid is Centraal tussen industrie, academische wereld en overheid is VITO zeer geschikt om nieuwe Centraal tussen industrie, academische wereld en overheid is zeer geschikt om nieuwe zeer geschikt om nieuwe

AquArAmA #65 I 23


paCko: zelfaanzuigende msp2-

pompen

Deze nieuwe pompserie is geba-

seerd op de standaard ICP-serie-

pompen, alleen het pomphuis is

anders. De pomp is zelfaanzui-

gend, waardoor ze geschikt is voor

het verpompen van vloeistof-

fen met lucht of gassen, en voor

licht verontreinigde vloeistoffen

uit een reservoir (gelegen op een

lager niveau dan de inlaat van de

pomp). De zelfaanzuigende pomp

kan worden gebruikt voor een ver-

scheidenheid aan toepassingen,

zoals voor CIP-retour toepassin-

gen in de voedingsindustrie, maar

ook in algemene industriële toe-

passingen zoals de behandeling

van licht afvalwater, chemicaliën,

enzovoort. De MSP-serie kan debie-

ten aan tot 40 m³/h en een druk

tot 2,5 bar.

E www.packopumps.com

veolia: z-mBBr en anitamox

De MBBR-technologie (Moving

Bed Biofilm Reactor) bestaat al

meer dan twee decennia, maar

krijgt nu een belangrijke upgrade

met Z-MBBR. Deze nieuwe oplos-

sing laat de creatie toe van een zelf-

controlerende, vooraf bepaalde

biofilmdikte op de dragers. Door

de dikte van de biofilmlaag pre-

cies te kunnen controleren, is het

mogelijk een omgeving te ontwik-

kelen die bepaalde geselecteerde

bacteriën zal bevoordelen.

Het Anita Mox-proces (zie foto) is

dan weer speciaal ontwikkeld voor

de behandeling van stromen met

zware stikstofconcentraties. Zo

kan meer dan 90% van de ammo-

niakconcentratie worden verwij-

derd.

E www.veoliawater.com

vink: hürner weldControl ef

Vink breidt haar assortiment in

elektromoflastoestellen uit met

de Hürner Weldcontrol EF (Elec-

tro Fusion). Dit toestel vormt een

combinatie van spiegellas en elek-

tromoflas. Spiegellas bestaat in

verschillende uitvoeringen, tot

een diameter van maximum 355.

Momenteel wordt voor de spie-

gellas ook gewerkt aan een uitvoe-

ring tot een maximale diameter

van 500. In principe is deze inno-

vatie een klassiek spiegellastoestel

van Hürner, uitgebreid met een

intern elektromoflastoestel, inclu-

sief een handige en vernieuwde

barcodescanner. Daardoor hoeft

de gebruiker niet langer te vre-

zen voor gesukkel met de lees-

pen, zoals vroeger wel eens het

geval was.

E www.vink.be

weg: ie5-Conforme motor

Onlangs stelde WEG zijn IE5-con-

forme motor met permanente

magneet voor. Deze motor zorgt

voor nog minder verliezen dan

zijn voorganger, de W22 Super

Premium-inductiemotor. Tot de

nieuwe producten behoort ook

de explosieveilige W22x-motor

in efficiëntieklasse IE4. Beide zijn

een voorbeeld van energie-effi-

ciënte aandrijvingssystemen. Met

een nominaal rendement van

96,6% en beduidend minder ener-

gieverlies dan de IE4-motoren,

kan deze W22-reeks beschouwd

worden als de eerste commerciële

aandrijvingen die voldoen aan de

recent geformuleerde criteria voor

een eventuele IE5-energie-effi-

ciëntieklasse.

E www.weg.net

Bpi instruments: toxiCiteitsmo-

nitor en online algensensor

De nieuwe toxiciteitsmonitor

maakt het onder meer mogelijk

om de bacteriëncultuur te inte-

greren. De informatie kan worden

gestuurd naar een internetdata-

base, bijvoorbeeld om beslissingen

inzake alarmmonitoring te onder-

steunen. Met de ontwikkeling van

de ALGcontrol (foto) voegt pro-

ducent microLAN een nieuwe

techniek toe aan het bestaande

assortiment voor toxiciteitscon-

trole iTOXcontrol. Deze techniek

maakt het mogelijk om verschil-

lende algensoorten te identifice-

ren en om fluorescerende waarden

te converteren naar chlorophyl

a-concentraties en blauwgroene

algenconcentraties.

E www.bpiinstruments.be

AquArAmA #65 I 23

24 I AquArAmA #65

PraktischPollutec 2014 vindt plaats in de Eur-expo van Lyon van 2 tot en met 5 december 2014. De beurs is elke dag geopend van 9 uur tot 18.30 uur. Op vrijdag 5 december gaan de deuren een uurtje vroeger dicht. Inschrijven kan via registratie op www.pollutec.com.

Het gastland van de editie 2014 is Ivoorkust. Dit land maakt niet alleen een ingrijpende economische reconversie- en herstelfase

door, maar hecht ook veel belang aan de milieuge-relateerde economie, samen met andere vooraan-staande sectoren zoals de banken en de telefonie-sector. Ivoorkust zal present zijn met een eigen stand, waar onder meer conferenties, debatten en zakelijke ontmoetingen zullen plaatsvinden over de mogelijkheden van economische en technische samenwerking met het land. Voor de gelegenheid zakt een belangrijke officiële delegatie uit Ivoor-kust naar Lyon af.Daarnaast kunnen bezoekers ook langsgaan in de imposante ‘Espace Afrique’. Stéphanie Gay-Tor-rente, directrice van Pollutec: “Dit platform wordt georganiseerd in samenwerking met ‘ADEA Réseau Afric-Partners’ en zal onder meer afgewerkte en in opbouw zijnde projecten belichten uit Angola, Kameroen, Congo, Ivoorkust, Gabon, Guinee, Kenia, Nigeria en Senegal. Bovendien zal een stu-die voorgesteld worden waarin werd onderzocht wat de mogelijkheden zijn van milieugerelateerde ondernemingen in Afrika.”

i m P o s A n t e B e u r s o P P e r v l A k t e

Gedurende vier dagen neemt Pollutec een beurs-oppervlakte van maar liefst 100.000 m² in. In de diverse hallen van de Eurexpo worden de ecolo-gische technologieën opgedeeld in acht catego-rieën: valorisatie van afval; water en afvalwater; hernieuwbare energie en energetische efficiëntie; instrumentatie en automatisering; lucht; risico’s; bodem; duurzame producten en ontwikkeling. Ver-wacht wordt dat buitenlandse exposanten ongeveer 30 procent van de totale beursvloer zullen innemen. Nu al is de aanwezigheid bevestigd van paviljoenen uit Argentinië, Canada, Italië, Japan, Luxemburg, Sachsen, Zwitserland, Vlaanderen en Wallonië. Daar-naast zal in een aparte ruimte ook aandacht worden besteed aan de grensoverschrijdende samenwerking tussen Duitsland, België (in casu Wallonië), Frank-rijk (Lorraine) en Luxemburg.

Naar goede gewoonte zullen tijdens het salon opnieuw talrijke innovaties worden aangekondigd, waaronder oplossingen uit Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Frank-rijk, et cetera.

WAt e r

Omgaan met water en afvalwater blijft uiteraard één van de hoofdthema’s van deze drukbezochte beurs. De bezoekers kunnen er onder meer alle informatie krijgen over baanbrekende projecten in Latijns-Amerika (Mexico), Azië (toegang tot drink-water in stedelijke gebieden), de Verenigde Staten, Afrika, enzovoort. Daarnaast kan u deelnemen aan de Green Days of de Sustainable City Solutions, ini-tiatieven die in de rand van de beurs worden geor-ganiseerd. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.pollutec.com

Nieuwe energiemodellen, bescherming van bronnen en de biodiversiteit, preventie

van milieugerelateerde gezondheidsgevaren, zachtere behandeling van vervuiling, een

lagere impact van transport: het zijn stuk voor stuk kwesties die betrekking hebben

op de internationale samenleving. Het gaat om globale uitdagingen die een mondiale

aanpak vereisen. Pollutec 2014 speelt daar perfect op in. De Eurexpo van Lyon vormt

voor de 26ste editie het decor van een forum waar professionals uit de hele wereld op

zoek gaan naar partners voor milieu-, energie- en waterprojecten. Dit jaar zet de beurs

onder meer de mogelijkheden van het Afrikaanse continent in de kijker.

Pollutec, springplank voor internationale partnerships

w beursnIeuws

Onze producten en service:

- Vlokkingsmiddelen- Coaguleermiddelen- Diatomeeënaarde- Cellulose- Biotechnologische producten- Anti-schuimmiddelen- Geurbehandeling- Harsen voor ionenwisselaars- Kalkmelk- Conditioneringsproducten- Labo en industriële testen- Onderhoud en herstelling van waterbehandelingsinstallaties

Water treatment

Specifi eke producten voor de behandeling van proceswater,

afvalwater en de ontwatering van organische en minerale slibs.

Voor meer informatie: Frank Vueghs - Nieuwlandlaan 16B, Industriezone B411, 3200 AarschotTel. 016 49 09 04 - Fax 016 49 09 05 - www.clarfl ok.be - E-mail: info@clarfl ok.be

Service en kennisService en kennis

clarflok nl.pdf 05-03-2009 16:40:41

Nieuwsbrief van het Vlaams Netwerk Watertechnologie

TNAV-Workshop

Over de jaarlijkse Aquarama Vakbeurs straks, sinds lang niet meer weg te

denken uit het wereldje van al wie zich om water, energie, leefmilieu en het

welzijn van onze ondernemingen bekommert, gaan we hier niet uitweiden.

Die beurs groeit en bloeit. Daarover kon u al meer lezen in een vorige edi-

tie en in dit nummer. Maar er is, hoeft het gezegd?, ook de workshop van

TNAV die een vast onderdeel is gaan uitmaken van de beurs.

Het programma daarvan ziet er uit als volgt:

E Na de opening van de beurs en registratie steekt Paul Ockier van wal

(om 10u30) , onder meer met een korte voorstelling van de innovaties op

de beurs. Dan krijgen Arne Verliefde en Marjolein Vanoppen (UGent) het

woord over Verhoging van efficiëntie bij waterhergebruik, dit in het kader

van het VIS-traject “De Blauwe Cirkel”:

EOm 11 uur kan Luc Pinoy, KULeuven, zijn zegje doen over het InTo-

BiMem-project voor de recuperatie van zouten, zuren en basen uit gecon-

centreerde stromen.

ETNAV-lid Grontmij vaardigt Raf Vandaele af om het te hebben over Rege-

nerator: technologieën voor optimalisatie van de waterzuiveringslijn.

EVervolgens krijgt Floriaan Van Mechelen (Pantarein) twintig minuten om

een boom op te zetten over de relativiteit van effluentkwaliteit.

EIn de namiddagsessie is het Coos Wessels (BWA, Nederland) die de spits afbijt

en ons meedeelt dat toiletpapier uit afvalwater een waardevolle grondstof is.

Hij heeft het ook over Galicos en stripping van ammonium uit afvalwater.

EMisschien vroeg u zich al af wat het Anitamox-proces voor stikstofver-

wijdering uit afvalwater was? Maria Ekenberg en Michel Danau van Veolia

Water Technologies verschaffen duidelijkheid.

Volgende in het rijtje sprekers is Ron Gerards van Waterleau die het heeft

over de boomerang-technologie. Het gaat hier om waterhergebruik in de

textielindustrie.

EWe ronden af met een boeiende casestudie: Carlos Coolsaet van Alpro

heeft het dan over de optimalisering van de waterzuivering door Real Time

Control.

Na afloop is er ruim de tijd om de beurs te bezoeken en te netwerken.

Inschrijving voor de workshop kan via de Aquarama website www.aquarama.be

Deelnamekosten: 100 euro (inclusief BTW), 30 euro voor studenten.

Betaling graag voor aanvang van de workshop op het rekeningnummer

733-0134903-06 van TNAV met vermelding “workshop TNAV”. Op vraag

en mits opgave van uw BTW-nummer sturen we u een factuur na ontvangst

van betaling. Er wordt geen bevestiging verstuurd.

n www.aquarama.be n www.tnav.be

Woord voorafDe tijd spoedt heen…hier zijn we al met het herfstnummer van deze

nieuwsbrief. Het vierjarige Blauwe Cirkel-project is al ruim halfweg,

de eerste resultaten tekenen zich af. Een hele groep even toegewijde als

bekwame medewerkers stopt daarin heel wat kennis, kunde en ener-

gie. Hieronder een zeer voorlopige en noodzakelijk oppervlakkige stand

van zaken, mogelijk al enigszins achterhaald wanneer u dit leest.

We zijn ook nog maar net bekomen van het membraanpostereve-

nement en - symposium in Aken waar organisaties van drie landen

inzichten deelden rond membranen die in de moderne watertechno-

logie niet meer weg te denken zijn.

We vestigen ook graag uw aandacht op wat de toekomst te bieden

heeft, op 23 oktober de Aquarama Vakbeurs en TNAV-workshop in

de Leuvense Brabanthal natuurlijk , en als bekroning van de eindwer-

kenwedstrijd het jaarlijkse Academia Meets Industry, waar de laure-

aat met de beste scriptie zijn onderzoek mag komen toelichten. Op tijd

en stond verneemt u daar uiteraard meer over.

Tot in de Brabanthal over enkele dagen!

Uw TNAV-team

#46

AquArAmA #65 I 27Nieuwsbrief VaN het Vlaams NetWerk WatertechNologie

Wat u nog mag verwachten:

Als u dit leest hebben we het posterevenement in Aken (BMG ,

met NMG en Duitse membraantechnologen), al achter de rug.

Meer daarover op www.tnav.be/BMG

Voor eind september is een interessant bedrijfsbezoek gepland

aan een installatie die het werk is van de Watergroep. Bij het

afronden van deze nieuwsbrief moest nog een en ander wor-

den geregeld, maar dat komt wel in orde. U raadpleegt best af

en toe de TNAV-website of kijkt uit naar een e-mail van TNAV.

Eerstdaags gedrukt en downloadbaar van de TNAV–website

(www.tnav.be: Over TNAV/publicaties): de 6e grondig her-

werkte editie van A Guide to the Water Treatment Sector in Bel-

gium. Onmisbaar vademecum voor uw anderstalige contacten

en potentiële partners hier en in het buitenland.

Er is, niet te vergeten, de jaarlijkse TNAV-prijs voor het beste

eindwerk op het gebied van watertechnologie. De winnaar/

winnares mag zijn/haar werkstuk komen presenteren op de

jaarlijkse Academia Meets Industry.

With Great Products, Come Great Results™

Uw partner in meetinstrumenten voor temperatuur & wateranalyses

Hanna Instruments bvba – Winninglaan 8 – 9140 TemseT: 03 710 93 40 – F: 03 710 93 59 – [email protected] – www.hannainst.be

• Afvalwater

• Waterbehandeling

• Voeding

• Zwembaden en spa’s

AquArAmA #65 I 29Nieuwsbrief VaN het Vlaams NetWerk WatertechNologie

Op 24 juni FIT: En als u nu eens ging exporteren?

Wie bij het horen van het woord “export” meteen denkt aan han-

del drijven met China, of in dat verre moeilijke land gaan investe-

ren, vergist zich. Een mens staat er niet bij stil, maar het leeuwen-

aandeel van de Belgische uitvoer gaat naar de onmiddellijke buren,

met in de eerste plaats Duitsland. Het aantal bedrijven dat bereid is

met zijn producten of diensten naar zo’n nabij buitenland te gaan,

is al heel wat groter, zeker ook omdat de thuismarkt voor velen, ook

voor TNAV-leden, klein is. Exporteren dus, maar hoe begin je eraan ?

Wel, succes in de export is mogelijk, maar niet vanzelfsprekend. Veel

kansen blijven hoe dan ook onbenut. Braaf onder de kerktoren blij-

ven zitten, is dat niet een beetje de Vlaamse ziekte? En ondertussen

steken anderen, daarom geen beteren (!), u de loef af.

Twee ambassadeurs van Flanders Investment & Trade, respectievelijk

Carla Christiaens en Karla Laheye, hadden het over de vele vragen die

rijzen voor wie wil uitvoeren: hoe begin ik eraan? Is mijn product

eigenlijk wel goed genoeg? Welke zijn de “do’s & don’ts” in de export?

Export mag geen vlucht zijn, zo luidde het: als uw product hier niet

gesmaakt wordt, reken er dan niet op dat het in het buitenland wel

goedkomt. We konden kennismaken met wat voor de meeste aanwe-

zigen een nieuwigheid was, met name de exportmeter, in feite een

heuse en serieuze audit waarmee uw slaagkansen over de landsgren-

zen worden gemeten.

We waren voor dit event te gast op de fraaie campus van ons kern-

lid Trevi in Gentbrugge. CEO en gastheer Stefaan Deboosere, die zich

ontpopte als een ware oenoloog, zorgde voor een lekker glas wijn ach-

teraf, zodat de discussie moeiteloos nog een heel eind voortkabbelde.

De slides van Carla en Karla vindt u op www.tnav.be/Voorbije acti-

viteiten.

u Carla Christiaens en Karla Laheye van FIT: goedlachse pleitbezorgsters voor export

De Blauwe Cirkel

U hebt wellicht reeds de

documenten, de zogenaamde

twopagers, ontdekt op de

TNAV-website met de eerste

resultaten van het Blauwe Cir-

kel-onderzoek. Zie ook: www.

blauwecirkel.be

Qua timing zit dit project of

VIS-traject met een looptijd

van vier jaar nog altijd goed.

De rapporten over de labo-

tests zullen voor 10 typestro-

men afgewerkt zijn tegen sep-

tember. Rest dan enkel nog

de typestroom koeltorenspui.

De demo’s zijn in volle voor-

bereiding.

Desgevraagd vindt 60% van

de aanwezigen op de vergade-

ring van de gebruikersgroep

de projectresultaten op korte,

eventueel langere termijn

bruikbaar binnen de eigen

onderneming.

Voor wie er pas nu voor het

eerst iets over hoort: de Blauwe

Cirkel is een VIS-project (met

IWT-financiering) voor duur-

zaam hergebruik van water

in de industrie en de nuttige

(versta: economisch zinvolle)

aanwending van bestandde-

len uit rest- of concentraat-

stromen. De scheidingstech-

nieken waarmee anorganische

reststromen worden behan-

deld hebben zo hun prijs, al

hangt dit sterk af van geval tot

geval, van de ene industriële

activiteit tot de andere.

Op 4 juni wisselden de tank-

cleaners/afvalwaterverwer-

kers (CTC) die deel uitmaken

van de gebruikersgroep van

gedachten. Voor deze speci-

fieke activiteit ligt het kos-

tenplaatje van verdere efflu-

entzuivering anders dan in de

overige industrietakken. Maar

ook al zijn de kosten nu nog te

hoog, in de toekomst wordt

dat allicht anders, aangezien

de waterprijs en de milieuhef-

fingen zeer waarschijnlijk nog

zullen stijgen.

Op 20 augustus was er ook

nog een workshop die de tech-

nologieleveranciers bijeen-

bracht.

n www.blauwecirkel.be

Internationaal en multidis-ciplinair Uiteraard is Grontmij voor de

meesten van ons geen onbekende.

Sedert in Nederland nu bijna 100

jaar geleden de Grond Ontwik-

kelings Maatschappij (°1915) het

licht zag, is het bedrijf uitgegroeid

tot een “internationaal multidis-

ciplinair advies- en ingenieursbu-

reau voor duurzame infrastructuur

en mobiliteit; industrie, water en

energie; en planning en ontwerp”.

Een hele mondvol, maar in deze

definitie heeft elk woord uiteraard

zijn betekenis.

Grontmij is internationaal: want

als Nederlands bedrijf van start

gegaan heeft het tegenwoordig

behalve in België ook vestigingen

in al onze buurlanden en in Scan-

dinavië , Polen, Turkije en China.

Voorts is het projectgewijs aanwe-

zig in nog enkele tientallen andere

landen. Grontmij België is ook

omwille van zijn verankering met

Brussel als Europese hoofdstad,

intussen uitgegroeid tot een sterke

en onmisbare entiteit met zo’n 800

gespecialiseerde medewerkers bin-

nen een groep die ruim 9000 werk-

nemers in dienst heeft. Ondanks

hoofdrolspeler water-en-energie in de industrie

de moeilijke marktomstandighe-

den heeft Grontmij Belgium een

aantal goede jaren achter de rug.

De totale omzet was in overeen-

stemming met de verwachtin-

gen en de winst steeg aanzienlijk

dankzij doorgedreven kostenbe-

heer en een hoge productiviteit. In

2013 groeide de EBITA (winst voor

belastingen en afschrijvingen)

met 48,6% tot 4,8 miljoen euro en

bedroeg de totale omzet 81,5 mil-

joen euro. Voor de komende jaren

zijn de vooruitzichten gunstig. De

business line Industry, Water and

Energy Services staat hierbij met

een 300-tal medewerkers in voor

ca. 40% van de omzet in België.

Grontmij is multidisciplinair. Dit

betekent dat het bedrijf veel meer

dan een advies formuleert over bij-

voorbeeld waterhergebruik, maar

dit door specialisten vanuit ver-

scheidene disciplines tegen het

licht laat houden en een project

laat onderzoeken in al zijn aspec-

ten: kostprijs allicht, duurzaam-

heid, efficiëntie. Nadien kan het

een dergelijk project volgen tot de

finale oplevering. De consolida-

tiebeweging die zich de afgelopen

jaren in het wereldje van de stu-

diebureaus heeft voltrokken heeft

per definitie voor schaalvergro-

ting gezorgd en Grontmij extra-

expertise opgeleverd. Specialis-

ten allerhande vinden er elkaar en

gebruiken hun gebundelde ken-

nis en ervaring om projecten op

een onderbouwde manier te con-

cipiëren en de realisatie ervan te

begeleiden. Deze kruisbestuiving

is voor de klant altijd nuttig geble-

ken. Daniel Balcer kan ervan mee-

spreken. Na een 23-jarige carrière

bij de door Grontmij overgeno-

men Libost-Groep en nu team-

leader milieu, water en energie,

bevestigt hij: waterzuivering is stil-

aan een achterhaald begrip. Het

gaat, en hij moet er de lezer van

deze nieuwsbrief niet van overtui-

gen, om zoveel meer: hergebruik

van proceswater, recuperatie van

waardevolle onderdelen uit het

effluent, het winnen van energie

uit water, het nuttig gebruik van

warmte, het optimaliseren van de

waterbehandeling op maat van de

klant. We zijn ver weg van de end-

of-pipe aanpak van weleer. Gront-

mij komt dus niet met lege han-

den bij de klant, onverschillig of

die zich in de chemie, de petroche-

mie en biotechnologie of de farma-

cie bevindt, of het om een ferro- of

non-ferrobedrijf gaat, of het in de

privésector actief is dan wel deel

uitmaakt van het publieke domein.

Van Sharon voor Aquafintot metaalrecuperatie voor NyrstarGrontmij is het op twee na groot-

ste ingenieursbureau dat in Europa

actief is. Het gaat prat op zijn onaf-

hankelijk, gefundeerd en grondig

becijferd advies op maat van de

klant. Grontmij heeft zelf ook tech-

nologieën ontwikkeld en er een

patent op genomen, maar zal die

op geen enkele manier opdringen,

zo krijgen we te horen. Een voor-

beeld van zo’n innovatieve tech-

nologie is SHARON, ontwikkeld in

samenwerking met de Technische

Universiteit Delft en het Zuivering-

schap Hollandse Delta. Voor wie

niet zo vertrouwd is met watertech-

nologie: het gaat om een duurzame

techniek om stikstof te verwijderen

uit hoog geconcentreerde afvalwa-

ters, waarvoor aanzienlijk minder

beluchtingsenergie vereist is en

een stuk minder koolstof gebruikt

wordt. Een en ander zorgt ook voor

Nieuwsbrief VaN het Vlaams NetWerk WatertechNologie AquArAmA #65 I 30

Plaats van afspraak bij Grontmij is het duurzaam gerenoveerde

kantoorgebouw van de groep schuin tegenover het station te

Mechelen, waarmee het bedrijf trouwens een “Belgische prijs

voor energie” won. Het is overigens maar één van de negen

Grontmij-kantoren in ons land. Grontmij zit dan ook dicht bij

zijn klanten, waar die zich ook bevinden. Een van onze gasthe-

ren is Daniël Balcer, “Unit Manager Hasselt” en “Discipline Lea-

der Municipal Water.”

Op de koffie bij…

Grontmij Belgium

u Grontmij, kantoor in Mechelen

AquArAmA #65 I 31

een reductie van het afval (40%

minder slib). Geen wonder dat

SHARON nu tot in Parijs, Genève

en New York aanbidders heeft en

door toepassing op de RWZI-Leu-

ven ook een bedrijf als Aquafin

wist te bekoren.

Advies en consulting liggen aan

de basis van het welslagen van

een project, met de nodige audits

en haalbaarheidsstudies tot en

met energiestudies en studie van

de financieringsopties. Het houdt

zoals gezegd niet op bij het afle-

veren van advies. Vakspecialisten

vertalen ideeën en concepten naar

werfklare oplossingen. Grontmij

kan ook instaan voor de nodige

bouwen leefmilieuvergunnin-

gen, juiste materiaalkeuze en glas-

heldere kostenramingen.

Een mooi voorbeeld van wat

Grontmij vermag is het ontwerp

van een duurzame proceswater-

zuivering voor zink- en lood-

producent Nyrstar in Balen, dat

momenteel net in uitvoering

gegaan is. Een aanpassing van de

proceswaterzuiveringsinstallatie

was hier nodig, met doorgedre-

ven recuperatie van reststromen

en van waardevolle metaalres-

ten uit het slib én maximaal her-

gebruik van het gezuiverde pro-

ceswater. In nauw overleg met

Nyrstar werkten de specialisten

van Grontmij een fysisch-che-

misch zuiveringsproces in zes

stappen uit: kwik- en seleenver-

wijdering, vervolgens sulfaat- en

fluorverwijdering, homogenisa-

tie, precipitatie en recuperatie

van de metalen.

In nauwelijks 4 maanden tijd

bestudeerde een team van 35

experts van Grontmij uit ver-

schillende disciplines het pro-

ject. Het resultaat was een gede-

tailleerd plan voor een uiterst

compacte installatie, zonder toe-

gevingen inzake functionaliteit

en ergonomie. Op termijn, zo

voegt Grontmij er aan toe, speelt

er bovendien ook een maximaal

terugverdieneffect.

n www.grontmij.be

u Slibverwerking en fysisch-chemische installatie bij de waterzuivering van Ineos Phenol- Doel, 3D-ontwerp

Trevi nvDulle-Grietlaan 17/19050 GentbruggeBelgium

T +32 9 220 05 77F +32 9 222 88 89E [email protected] www.trevi-env.com

ISO 14001ISO 9001VCABE 0447.717.15

wij realiserenuw luchtzuivering

biofilter & oxidatieve wasser (Tilburg - NL)

gepakte kolom EO scrubber(Izmir - TR)

32 I AquArAmA #65

De vraag naar roestvast staal

blijft toenemen, in het nadeel

van gietijzer. “Wist u dat zowat

alle geïnstalleerde inox balu-

strades op de zeedijk van veel

Belgische badplaatsen door

het elektrolytisch polijstbad

zijn gepasseerd bij Packo?”,

vraagt onze gastheer Bart van

Bastelaere. “Die hebben alles

wat zo’n afsluiting moet heb-

ben: ze ogen goed, hoeven niet

geschilderd te worden, zijn

bestand tegen barre weers- en

omgevingsomstandigheden

en zijn gemakkelijk schoon te

houden”.

We ontmoeten sales manager Van

Bastelaere, een vlotte veertiger en

ingenieur elektromechanica van

opleiding, in de moderne Packo-

fabriek in Diksmuide. Die legt

zich met haar 120 werknemers

toe op de productie van onder

andere roestvrij stalen centrifu-

gaalpompen.

“Daarvan gaan er zowat 6 à 7.000

per jaar de deur uit”. De Packo-

pompen zijn een succesverhaal

op zich, want in iets meer dan

één generatie wist Packo zich op

te werken tot de op één na belang-

rijkste pompenfabrikant in ons

land. Packo is dus niet zomaar

een pompenleverancier. Het ont-

werpt, test en produceert zelf zijn

centrifugaalpompen voor de voe-

dings- en farmaceutische indu-

strie maar evenzeer voor textiel,

chemische en waterbehandeling-

stoepassingen. Daarnaast produ-

ceert het RVS-onderdelen voor

melkmachines. Een absolute spe-

cialiteit binnen de Packo-fabriek

in Diksmuide is het elektrolytisch

polijsten van RVS, wat de weer-

stand tegen corrosie verbetert en

waardoor de pompen beter te rei-

nigen zijn.

De afdeling pompen is er pas vrij

laat gekomen. In de jaren zeven-

tig is er een echte business unit

“pompen” opgericht, die algauw

de snelste groeier bleek te zijn.

“Toen ik hier kwam”, zo ver-

trouwt Van Bastelaere ons toe,

“dat was in 2002, bedroeg de

omzet 3,3 miljoen euro. Nu heb-

ben we de kaap van de 11 mil-

joen overschreden”. Die groei, tot

10 à 12% per jaar, zet zich nog

steeds door ondanks een kleine

dip in 2009, ten gevolge van de

wereldwijde recessie, waarvan het

bedrijf zich snel wist te herstellen.

Met het oog op zijn concurrentie-

vermogen heeft Packo fors geïn-

vesteerd in een computerpakket

CFD Ansys (waarbij CFD staat

voor Computational Fluid Dyna-

mics. Van de Nederlandse verta-

ling “numerieke stromingsleer”

wordt een leek trouwens nauwe-

lijks wijzer). Het gaat om software

die het mogelijk maakt hogeren-

dementspompen, dus energiebe-

sparende pompen te ontwikkelen

met een minimaal cavitatierisico.

Snel stromende vloeistoffen kun-

nen namelijk holten (“cavitatie”)

doen ontstaan, met andere woor-

den mechanische erosie veroor-

zaken.

Ingewikkeld allemaal? “Zo is het

nu eenmaal. De leek heeft nau-

welijks enig benul van wat zoal

komt kijken bij de levering van een

pomp. Er zijn een boel parameters

waarmee rekening dient gehou-

den te worden. Ik som op,” aldus

Van Bastelaere: “Debiet en druk,

temperatuur, viscositeit en densi-

teit van het te verpompen product,

aanwezigheid van vaste bestandde-

len in de vloeistof, corrosiviteit-

en zuurtegraad. Met al die facto-

ren in het achterhoofd werken we

in overleg met de klant de beste

oplossing uit en kijken daarbij niet

alleen naar de pomp maar naar de

installatie in haar geheel. We staan

dus ver van de gewone levering

van een pomp: wat wij doen gaat

al meer op engineering lijken... “.

Schrik van de concurrentie uit de

lageloonlanden hebben ze in Diks-

muide nog niet. “We blijven ze

met onze technologie altijd wel

een paar neuslengten voor en onze

productiemethodes en –ervaring

blijven stevige troeven. Maar we

zijn er ons uiteraard van bewust

dat ook zij evolueren en bijleren”.

Nieuwsbrief VaN het Vlaams NetWerk WatertechNologie AquArAmA #65 I 32

Op de koffie bij…

Packo Inox

De pompenbouwers in Diksmuide staan voor hygiëne, efficiëntie, en absolute betrouwbaarheid

u Bart van Bastelaere, Packo Pumps

Veel technologie voor een eenvoudig, duurzaam eind-product“Een groot deel van het gietwerk

voeren we overigens uit deze lan-

den in. Wat we zelf doen? Eigen-

lijk alles, van R&D over laswerk,

oppervlaktebehandeling, balan-

ceren, montage, testen tot verpak-

king en verzending van de pro-

ducten wereldwijd.

Laswerk en polijsten blijven de

belangrijkste activiteiten tijdens

het productieproces. Dankzij de

elektrochemische reactie tijdens

het elektrolytisch polijsten ver-

groten we de chroomoxide laag

aan het oppervlak van het materi-

aal wat een verhoogde weerstand

tegen corrosie bekomen biedt.

Na montage en voor verzending

testen we elke pomp op druk en

debiet. Dit maakt integraal deel

uit van de Packo-kwaliteitspro-

cedure.”

Het resultaat is een pomp die zeer

lang meegaat, 20 à 30 jaar is geen

uitzondering. Ondanks alle tech-

nologische knowhow die in zo’n

instrument zit, is de Packo-pomp

zeer eenvoudig. “Onze pom-

pen hebben maar een vijftiental

onderdelen. Elke onderhouds-

technicus kan vlot voor het onder-

houd ervan instaan, zonder hulp

te hoeven inroepen van de fabri-

kant. Dat is een belangrijk plus-

punt voor de export. Daarbij is

het goed te weten dat 85% van

deze pompen naar het buiten-

land gaat, vooral naar de andere

EU-landen maar ook naar pak-

weg Canada, Brazilië en Australië.

“En natuurlijk is ook energie-effi-

ciëntie een punt waar wij het ver-

schil kunnen maken. Een pomp

met een beter rendement kan

in vele gevallen snel honderden

euro’s besparing op de energiefac-

tuur opleveren!” Onze pompen

voldoen nu al aan de MEI index

0.4 (minimum-efficiency-index)

die de Europese Unie oplegt

vanaf 1 januari 2015.

Packo en de watersector Nog maar onlangs heeft Packo

Diksmuide zich op de water-

branche geworpen. Dankzij

zijn passie voor kwaliteit kan

het bedrijf dat vorig jaar tot het

Vlaams Netwerk Watertechno-

logie toetrad al heel wat TNAV-

leden onder zijn klanten reke-

nen. “Tja”, zegt Van Bastelaere,

“het is onze plicht voortdurend

uit te kijken naar mogelijkhe-

den om onze productie te dif-

ferentiëren en nieuwe markten

te veroveren. Onze beursdeel-

name aan Aquatech Amsterdam

, waar we in 2013 voor het eerst

aanwezig waren, was een open-

baring: er bleek daar zeer veel

vraag naar RVS. Daarbij komt

dat elk voedingsbedrijf waar

we tot op heden al aan lever-

den nu zelf wel zijn waterzuive-

ringsinstallatie heeft. We zien

daar absoluut mogelijkheden

en nieuwe “win-win” verha-

len”. Voor een onderneming

als Packo loopt een verhaal nooit

af. “Pompen voor voorgefilterd

water, met een hoog gehalte aan

zeer corrosieve waterstofsulfide

(H2S), dat is nu al een speciali-

teit. Onze R&D-afdeling werkt

inmiddels keihard aan een nog

betere weerstand van onze mate-

rialen tegen abrasieve en erode-

rende stoffen”.

U heeft het begrepen: van Packo

Inox hebben we in het water-

technologiewereldje het laatste

nog niet gehoord.

n www.packopumps.com

Instrumentation

Sustainability in the water cycleEfficiënte en duurzame procesbewaking en -sturing van afvalwaterbehandeling

Duurzaam gebruik van water is een zaak van levensbelang. Dit omvat o.a. de doeltreffende behandeling van zowel huishoudelijk als industrieel afvalwater met een wisselende mate van vervuiling.

We bieden u onze omvattende kennis en expertise inzake processturing en een brede waaier van robuuste en betrouwbare toestellen voor processinstrumentatie, inclusief de gepaste interfaces.

Zo kan u uw processen optimaliseren en tegelijk perfect tegemoetkomen aan de geldende regelgeving inzake afvalwater en lozing.

Neem contact met ons op :[email protected]. : + 32 2 536 22 19

siemens.be/instrumentation

AFVALWATERBEHANDELING ad 93x227.indd 1 4/09/13 11:26

34 I AquArAmA #65

vitens’ intelligente watervoorziening

We leven in het tijdperk van ‘big data’

en ICT. Die zijn nu ook in opmars in de

watersector. Zo is er in Nederland een

demonstratiesite die wereldwijd hoge

ogen gooit. Sensoren, sociale media, au-

tomatisatie en zelflerende ICT moeten er

de efficiëntie en effectiviteit van het wa-

ternetwerk tot ongeziene hoogtes tillen.

Focus ligt op energie besparen, lekdetectie,

kwaliteitsmonitoring en betere interactie

met de klant.

Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. Het verdeelt per jaar 330 miljoen m3 drinkwater aan 5,4 miljoen mensen. Erik

Driessen is er innovatiemanager. Hij gelooft dat waterbedrijven een update verdienen. “Vandaag is de situatie, grofweg: we zuiveren water en pom-pen het naar de leidingen zodat het bij de huishou-dens raakt. Maar wat gebeurt tussen die waterzui-vering en de klant is min of meer een ‘black box’. Daar komen zeer weinig real time data uit voort.”

s l i m WAt e r n e t

Vitens wil het anders. Daarom test het een ‘slim waternet’ op zijn demonstratiesite. Die heet ‘Vitens Innovation Playground’. Ze bevindt zich in het Noor-den van Nederland, in de provincie Friesland. Ze omvat 2.300 kilometer van Vitens’ distributienet-werk, wat neerkomt op vijf procent ervan. De gemid-delde ouderdom van dat netwerk is 50 à 60 jaar. En het bedient meer dan 100.000 huishoudens. Het gebied omvat een mooi aandeel van de diverse soor-ten afnemers: rurale, industriële en huishoudelijke, stelt Driessen. Het is intussen voorzien van alle nodige ‘hardware’, zoals flow-, druk- en kwaliteitssen-soren. Nu stellen Driessen en collega’s nog de soft-ware op punt om de talloze data te verwerken. Zodat die op basis daarvan de juiste processen in gang zet.

e n e r g i e

De Nederlandse onderneming is sedert 2012 bezig met intelligente watervoorziening. Daarmee heeft ze vier doelen. Energie besparen, lekdetectie en -lokalisatie, kwaliteitsmonitoring en interactie met de klant. “Ten eerste: het energieverbruik,” begint Driessen. “Vandaag zit teveel druk op waterleidin-gen, om er zeker van te zijn dat de druk overal groot genoeg is. Meten gebeurt vlak achter de pomp. Maar dat kan anders. Door de druk ook te meten op meer strategische plekken, elders in het leidingen-stelsel. Zo wordt het mogelijk de pomp enkel op te toeren als dat nodig is. Ook het slimmer aansturen van reservoirs dankzij de analyse van de real time data zorgt ervoor dat het water efficiënter verdeeld raakt, zodat de druk niet hoger is dan nodig. Ten-slotte zullen onze sensoren helpen modellen te vali-deren. Door die ingrepen kan de druk in de leidin-gen tot een paar tienden van een bar verlagen. Dat levert gigantische energiebesparingen op.”

l e k d e t e c t i e

Een tweede doel is lekdetectie en -lokalisatie. “Soft-ware herkent patronen in de data die het binnen-krijgt van de sensoren,” legt Driessen uit. “Bijvoor-beeld wat de voorbije tien dinsdagen het patroon was. Maar als er een lek is, sturen sensoren andere

”Wij geloven dat je een calamiteit kan zien aankomen vóór die zich heeft voorgedaan. Want die verplaatst zich door het net. Met intelligente watervoorziening zie je het probleem al in het net, en hoe het zich daar verplaatst.

Erik Driessen, Innovatiemanager Vitens

34 I AquArAmA #65

(foto Vitens)

AquArAmA #65 I 35

data door. Het patroon wordt dan anders. Zo her-kent het systeem binnen de minuut een lek. En kun-nen we veel sneller een monteur erop afsturen. Nog voor klanten het merken.”

k WA l i t e i t m o n i t o r e n

Er is nog een derde doel: real time monitoren van de waterkwaliteit. Driessen: “Hoe zit het systeem traditioneel in mekaar? Wel, stel dat er een mel-ding is van een probleem. Zoals een verkleuring van water aan de kraan. Dan wordt een watermon-ster genomen, dat gaat naar het labo en het wordt er geanalyseerd. Na anderhalve à twee dagen heb je het resultaat. Wij geloven dat je een calamiteit kan zien aankomen vóór die zich heeft voorgedaan. Want die verplaatst zich door het net. Met intelli-gente watervoorziening zie je het probleem al in het net, en hoe het zich daar verplaatst. Dan kan je actie ondernemen vóór het water bij de klanten raakt. Naargelang de aard van het probleem zijn dan diverse reacties mogelijk. Bijvoorbeeld hen infor-meren. Of, bij kwetsbare klanten, zoals ziekenhui-zen en labo’s, de watervoorziening automatisch sluiten of omleiden.”

o n v e r WA c h t e e x t r A’ s

Driessen meldt dat het kwaliteitsmonitoringssy-steem heel gevoelig blijkt. “We voerden eens een experiment uit: we veranderden de hardheid van het water minimaal. Onze sensoren pikten dat direct op! Dat blijkt een onverwacht, bijkomend voordeel te hebben. Want aangezien je het water op die manier real time ziet stromen, kan je er hydraulische model-len mee valideren.”

De kwaliteitssensoren blijken nog een ander voor-deel te hebben. “In principe zijn het de flow- en druksensoren die instaan voor het detecteren van lekkages. Maar vóór die ontstaan, zorgt een nakend lek reeds voor abnormale, kleine turbulenties. Onze kwaliteitssensoren detecteren die. Het lijkt er dan ook op dat we met de kwaliteitssensoren nog eer-der lekken zullen kunnen opsporen dan met de andere sensoren.”

i n t e r A c t i e

Dan is er nog het vierde doel: interactie met de klant. “We hebben een programma dat constant Twitter doorzoekt naar woorden als ‘water’, ‘sto-ring’ en ‘Vitens’. Dat levert data op,” stelt Driessen. “Bovendien, als ergens een calamiteit optreedt, krijgen we tal van telefonische oproepen. Ons call-center kan er daarvan slechts zo’n twee procent opnemen. Maar met ons intelligent systeem zetten we real time uit op een kaart waar al die oproepen vandaan komen. Met een GIS- Geografisch Infor-matieSysteem- viewer. Dat levert bijkomende data op. Die combineren onze analysetools met de data die onze sensoren opleveren. Uiteindelijk geloven we dat ons systeem heel snel en autonoom de mon-teur op pad zal kunnen zenden naar de calamiteit. Zonder dat een tussenpersoon dit hoeft te doen. Tegelijk kunnen wij onze klanten een sms sturen om hen te melden dat we op de hoogte zijn van de calamiteit. En hen met een sms informeren wan-neer het opgelost is.”

u Leiding met flow- en druk sensoren. (foto Vitens)

A F v l A k k e n P i e k e n

Vitens is nog bezig met andere middelen om te interageren met de klant. Driessen: “Een bedrijf is voor ons een ‘serious game’ aan het maken. Die zullen vooral jongeren op hun smartphone instal-leren. Het zou hen onder meer leren te handelen op een manier die minder energie verbruikt. Zo wordt de klant tevredener. Tegelijk zou het ertoe kunnen leiden dat mensen meer verspreid over de dag water verbruiken. Zo zou het waterverbruik min-der pieken vertonen. Dat die afvlakken, levert de waterverdeler serieuze besparingen op.”

s m A r t WAt e r 4 e u r o P e

“De resultaten tot nu toe zijn zeer positief, voor alle vier de thema’s,” verzekert Driessen. “Nu reeds is beslist dat we bepaalde elementen van de Inno-vation Playground, Vitensbreed zullen uitrollen. Vooral de lekmonitoring, die binnen de één à twee minuten reageert, wekt veel interesse. Ook vanuit het buitenland. Tekenend is eveneens dat Brussel zes miljoen euro subsidies toekende aan het Euro-pees project waar onze proeftuin intussen zit inge-bed: SmartWater4Europe. Het toont aan dat de EU gelooft dat intelligente watervoorziening de toe-komst is,” besluit hij. (Door Koen Vandepopuliere)

E www.vitens.nl

AquArAmA #65 I 35

m e e t - & r e g e lt e c h n i e k e nd o s s i e r

u De ‘Vitens Innovation Playground’ bedient meer dan 100.000 huishou-dens. (infographic: Vitens)

Calculatie en maatwerkafdeling

• Opslagtanks volgens Vlarem II & EN12573-2

• Process equipment: reactievaten, galvanobaden, beitsbaden...

• Gaswassers, ventilatiekanalen, dubbelwandleidingen

• BENORgekeurde toezichtputten

Schoonmansveld52,2870Puurs•Tel+32(0)08600190•Fax+32(0)38600199•[email protected]

Kunststof is uitgegroeid tot een veelvuldig gebruikt materiaal voor

uiteenlopende industriële toepassingen. Steeds meer bedrijven

zien grote voordelen in het gebruik van kunststoffen vanwege hun

typische eigenschappen en economische haalbaarheid.

VigotecAkathermontwerpt,enbouwtalmeerdan30jaar:

©VigotecAkatherm•RPRBrussel/RPMBruxelles•B.T.W./T.V.A.BE0421.497.662

KUNSTSTOF CONSTRUCTIES

aquarama.indd 7 8/05/2013 12:16:02

Brenntag, toonaangevend distributeur van chemicaliën in de Benelux, heeft een compleet producten-portfolio:

❚ Specialiteiten chemicaliën voorwater treatment, voeding, veevoeding, pharma, cleaning, polymeren, coating, cosmetica, lubricant toepassingen

❚ Industriële basischemicaliën(solventen, zuren, basen, zouten)

❚ Technical support & know-how

Brenntag Water Treatmentproductengamma:

❚ Flocculanten❚ Coagulanten❚ Ontschuimers❚ Bio-additieven/nutriënten❚ Aktief kool❚ Filtermedia❚ Hars voor ionenwisselaars❚ Desinfectantia❚ Klantspecifieke mengsels❚ Andere specialiteiten voor

waterbehandeling

Water is Life – That’s Why We Care

Brenntag N.V.Water TreatmentNijverheidslaan 38, 8540 DeerlijkTel. + 32 56 78 82 52Fax + 32 56 77 57 11

info@brenntag.bewww.brenntag.bewww.brenntag-specialties-europe.com

BEZOEK ONS OP Aquarama 2014 Trade Fair for Water Technology Brabanthal, Leuven - 23/10/2014 Standnr. 48

064-140701_BTS_WT_195x134mm_NL.indd 1 11.07.14 10:38

AquArAmA #65 I 37

ko s t e n e F F i c i ë n t

Dat de implementatie van RTC voor rioleringsin-frastructuur niet altijd uitgebreid hoeft te zijn, bleek duidelijk in het Oost-Vlaamse Olsene. Ook hier onderzocht Aquafin de mogelijkheden om een betere spreiding te krijgen over het rioleringsstel-sel. Enkele kleine ingrepen op verschillende pomp-stations volstonden hier om het gewenste resultaat te bekomen. Geert Dirckx: “RTC is eigenlijk de meest kostenefficiënte maatregel om overstromingen en overstort van de riool te vermijden, of op zijn minst sterk te beperken. Zeker met het oog op de fellere buien die we mogen verwachten door de klimaat-verandering, is het goed om de bergingscapaciteit van het rioleringsstelsel te kennen én te benutten. Bovendien kan RTC ook gebruikt worden om het stel-sel te spoelen in lange droge periodes, waardoor het effect van een ‘first flush’ afgewend wordt.”

E www.aquafin.be

Beide bovenstaande scenario’s kunnen in veel gevallen vermeden worden wanneer het rio-leringsstelsel gelijkmatiger zou gevuld wor-

den bij regen. Dat kan perfect door real time control (RTC) te combineren met een algoritme waardoor sensoren, regelstructuren en control-lers op het juiste moment worden geactiveerd. In Vlaanderen is deze strategie nog niet gebruike-lijk. Denemarken en Duitsland zijn koplopers in Europa. Nochtans leent het vlakke Vlaamse land-schap zich wel om RTC toe te passen. Recent nam Aquafin de controlestrategie dan ook in gebruik voor twee gemeenten.

g e l i J k e v u l l i n g s g r A A d

De Leuvense deelgemeente Kessel-Lo kreeg in het verleden regelmatig te kampen met overstortwer-king. Voor dit zuiveringsgebied werkte Aquafin een complete RTC-strategie uit. “We hadden al heel wat relevante gegevens verzameld over het gedrag van het rioleringsstelsel en de waterhuishouding in het gebied,” legt Geert Dirckx, studieverantwoordelijke bij Aquafin uit. “Nadat we de vullingsgraad van het

stelsel hadden berekend, konden we op strategi-sche plaatsen regelstructuren aanbrengen zoals kleppen en schuiven. Die houden het water tegen of voeren het net verder door, afhankelijk van wat op dat moment gewenst is. Sensoren die het water-peil en het debiet meten, sturen deze structuren in ‘real time’ aan volgens een algoritme voor gelijke vullingsgraad (equal filling degree).”

Aquafin koos voor hydraulisch aangestuurde schuiven met een ingebouwd wegmeetsysteem omdat ze betrouwbaarder en onderhoudsvrien-delijker zijn dan elektrisch aangedreven spin-delschuiven. Om faalrisico’s van het systeem op te vangen, werden bovendien op verschillende niveaus en locaties veiligheidsmaatregelen inge-bouwd. Bij een spanningsuitval zullen in eerste instantie hydraulische accumulatoren de schui-ven kunnen openen. Wanneer ook deze niet wer-ken, zijn er handpompen voorzien om de schui-ven manueel te openen. Als laatste redmiddel kan de schuif ook nog bovengronds geopend worden met een ketting.

AquArAmA #65 I 37


u Met RTC, hier ondersteund door live camera-beelden uit het stelsel, wordt de rioleringsinfra-structuur automatisch gestuurd.

u In de zuiveringsinstallatie van Aarschot volgen technisch medewerkers op afstand de situatie in het stelsel op.

u Instructies die verbonden zijn aan meetgegevens worden in ‘real time’ toegepast, zoals bijvoorbeeld het openen of sluiten van een schuif.

Intelligente sturing van riolen via real time control Veruit de meeste riolen in Vlaanderen zijn van het gemengde type en voeren zowel

afval- als regenwater naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Maar het regent na-

tuurlijk niet overal even hard en de capaciteit in de riolen is ook niet over het ganse

zuiveringsgebied even groot. Daardoor zal een gemengd rioleringsstelsel bij felle

regenbuien ongelijkmatig vollopen. Als de riool op een bepaald punt het debiet

niet meer aankan, zal een overstort in werking treden en vloeit een mengeling van

regenwater en ongezuiverd afvalwater naar de waterloop. Op kritieke plaatsen

in het stelsel kan overvloedige regen ook leiden tot overstromingen van de riool

via de putdeksels in de straat. En dat terwijl er elders in het rioleringsstelsel vaak

nog bergingscapaciteit onbenut is. Real time control (RTC) stuurt riolen op een

intelligente manier.

uSchematische voorstelling van de doorsnede van een pompstation dat

werd uitgerust met RTC-strategie

38 I AquArAmA #65

o P l o s s i n g

Er werd een gestandaardiseerde nitrificatiecontrol-ler gebruikt die werkt aan de hand van het model voor geactiveerd slib No. 1 (ASM 1), in combinatie met sensoren voor ammonia, opgelost zuurstof en het totaal aan zwevende vaste stoffen. De regelaar werd gebruikt om beluchting te regelen in de AWZI van gemiddelde grootte (24.000 inwonerequiva-lenten) in Italië.

vo o r d e l e n

De resultaten wijzen op een verhoogde processtabi-liteit, zoals te zien is in de stabiele effluentwaarden en snelle reactie op piekbelastingen, en een aan-zienlijke verlaging van het totale energieverbruik van de installatie (26 %), wat neerkomt op bespa-ringen van € 12.700 per jaar.

v e r B e t e r i n g e n

Om de vereiste ammoniaconcentratie in het effluent te verkrijgen, past een gestandaardiseerde regel-module voortdurend de instelwaarde voor zuurstof aan door een combinatie van toevoergestuurde en terugvoergeregelde regeling.

Afbeelding 1 toont de toepassing van deze rege-laar in de afvalwaterzuiveringsinstallatie in Ita-lië. In de toevoergestuurde regelkring wordt de ammoniabelasting van het influent bepaald door een online meting van de ammoniaconcentratie in de anoxische zone en de verschillende stromen

(recirculatie, influentstroom en retourstroom van geactiveerd slib) die deze anoxische zone ingaan. Andere parameters die in aanmerking worden geno-men zijn de temperatuur en de zwevende vaste stoffen in het slib-watermengsel. De theoretische instelwaarde voor zuurstof die is berekend door de toevoergestuurde kring, wordt aangepast door de terugvoergeregelde regelkring aan de hand van een vergelijking van de instelwaarde voor ammo-nia in het effluent en de effectieve ammonia-con-centratie in het effluent. Voor de implementatie van de realtime-controller werkte de installatie met vaste beluchtingsprocedures, wat resulteerde in regelmatige overbeluchting, met name tijdens periodes met lage belasting, en zeer lage ammo-niaconcentraties in het effluent. Tijdens het toe-ristische hoogseizoen kreeg de installatie echter te maken met conformiteitsproblemen, omdat de vaste regeling van opgeloste zuurstof niet kon rea-geren op of aangepast kon worden aan binnenko-mende piekbelastingen.

”Door de beluchting aan te passen op basis van realtime-

gegevens wordt uw proces consistenter. Het RTC-N-systeem

bewaakt voortdurend ammoniagehaltes in het water en

reageert automatisch op veranderingen in de belasting. Bart Verrecht, Hach Lange

38 I AquArAmA #65

Realtime regeling voor verhoogde processtabiliteit en energieoptimalisatie voor beluchting

Voor de implementatie van de realtime-

controller werkte de installatie onder

vaste beluchtingsomstandigheden, wat

resulteerde in regelmatige overbeluchting,

met name tijdens periodes met lage belas-

ting, en zeer lage ammoniaconcentraties

in het effluent. Tijdens het toeristisch

hoogseizoen kreeg de installatie echter

te maken met conformiteitsproblemen,

omdat de vaste regeling van opgeloste

zuurstof niet kon reageren op of aange-

past kon worden aan binnenkomende

piekbelastingen.

AquArAmA #65 I 39

Afbeelding 2 toont een typisch profiel voor de NH4-N-belasting in het influent, de ammoniaconcentra-tie in het effluent en de instelwaarde voor opgeloste zuurstof na de implementatie van de nitrificatie-regelaar. Er wordt op 25/08/2013 een piekammo-niabelasting in het influent ontvangen. Dit wordt direct gedetecteerd door de toevoergestuurde regel-kring en de instelwaarde voor opgeloste zuurstof wordt verhoogd tot 1,8 mg/l. Deze snelle aanpas-sing van de concentratie opgeloste zuurstof aan de inkomende piekbelasting zorgt dat de ammoniacon-centratie in het effluent stabiel kan worden gehou-den rond de instelwaarde van 2 mg/L. De realtime regelstrategie zorgt niet alleen voor een snelle reac-tie op piekbelastingen, maar rationaliseert ook het energieverbruik, zoals afgebeeld in Afbeelding 3: Na activering van de realtime regelmodule werd het gemiddelde totaal aangesloten vermogen van de installatie verlaagd met 26 % van 32,2 naar 23,6 kW, wat overeenkomt met een geschatte verlaging van 50% van de beluchtingsenergie. Dit tweezijdige con-cept van toevoergestuurde en terugvoergeregelde regeling staat daarmee snelle reactie op piekbelas-tingen toe, waardoor compliantie met de effluent-vereisten wordt gewaarborgd, met de laagste moge-lijke energiebehoefte voor beluchting.

vo o r d e l e n

Door de beluchting aan te passen op basis van real-time-gegevens wordt uw proces consistenter. Het RTC-N-systeem bewaakt voortdurend ammoniagehaltes in het water en reageert automatisch op veranderingen in de belasting, waardoor uw instal-latie blijft voldoen aan de eisen. Het uit voor-raad leverbare systeem is na een zeer eenvoudige installatie klaar voor gebruik. Er is slechts mini-male uitvaltijd nodig om het systeem te instal-leren. De RTC-N-module is voorgeprogrammeerd met algoritmen die beluchters aanpassen om de berekende instelwaarde voor opgeloste zuurstof te behouden zonder te veel behandeling.

Return activated sludge (RAS)

To clarifier

Measurements: O2 (Dissolved Oxygen) NH4-N (Ammonia Nitrogen) TSS (Total Suspended Solids) Flow rate

Aerobic basins

Equalisation basin

Anoxic basin

Internal recirculation (IRC)

Influent

AquArAmA #65 I 39


u Afbeelding 2: Ammoniabelas-ting van influent, instelwaarden voor opgeloste zuurstof en resul-terende ammoni-aconcentraties in effluent: reactie op piekammonia-belasting in influent.

u Afbeelding 3: Vergelijking in aangesloten ver-mogen voor en na activering van de realtime nitri-ficatieregelaar

c o n c l u s i e

De resultaten van deze casestudy bevestigen andere casestudies over optimalisatie van realtime regeling voor grote installaties die ook een verhoogde pro-cesstabiliteit en een verlaging van het energiever-bruik voor beluchting tussen 15% en 28% melden. Deze resultaten zijn het gevolg van optimalisatie van realtime regeling van nitrificatie, op basis van gelijktijdige vergelijkingen tussen bassins met vaste regeling van opgeloste zuurstof en bassins met real-

time regeling. Door de gestandaardiseerde aanpak kunnen kleinere afvalwaterzuiveringsinstallaties nu ook gebruikmaken van optimalisatiestrategieën die eerst alleen mogelijk waren voor grote instal-laties vanwege de hoge kosten voor op maat gemaakte systemen. (Bart Verrecht, Waste Water Treatment Optimisation Specilialist - HACH LANGE)

E www.hach-lange.be

u Afbeelding 1: Indeling van de locatie en regelstrategie van een gemeentelijke instal-latie voor 24.000 inwoner-equivalenten in Italië.

Geo-Engineering voorziet de pinguïns in Planckendael en de ZOO van Antwerpenvan proper water.

GEO-ENGINEERINGWATERZUIVERINGSINSTALLATIES • Ontwerp, bouw, opstart• Uitbating en technisch onderhoud• Financiering

Geo-Engineering nv • Lammerdries 18 • B-2440 GeelTel.: +32 14 37 32 98 • Fax: +32 14 37 32 99

www.geo-groep.com • [email protected]

AquArAmA #65 I 41

geheugenkaarten op onbeschermde, niet tegen manipulaties beveiligde wijze gebeurt, kunnen deze gegevens niet voor een eventuele bewijsvoering bij officiële instanties worden gebruikt.

J u m o A Q u i s t o u c h s

Een goed voorbeeld is de eindcontrole van afvalwa-ter bij een productiebedrijf. Voor het afvoeren van

Bij de klassieke en meest gebruikte oplossing vormt de met de sensor verbonden meetom-vormer de brug tussen meetsignaal en over-

koepelende besturing. Als zich aan de kant van de sensor wijzigingen voordoen, kunnen deze gemak-kelijker in de meetomvormer worden ingesteld. Moderne apparaten beschikken over een bediening met begrijpelijke teksten in de taal van de gebrui-ker en er is dus meestal geen specialist nodig om de correcties uit te voeren. Dankzij de moderne elek-tronica biedt het decentrale meetomvormerplatform tegenwoordig ook de mogelijkheid om andere func-ties te integreren. 25 jaar geleden was het nog revo-lutionair, maar inmiddels is de integratie van com-plete PID-regelaars in de meetomvormer de norm. Intussen worden steeds meer taken die tot dusver door externe instrumenten werden uitgevoerd, in de meetomvormer geïntegreerd. Meten, weergeven, regelen en registreren: deze taken kunnen tegen-woordig gemakkelijk met elkaar verbonden worden zonder een centrale besturing te belasten. Net in de drinkwater- en afvalwatertechniek ligt het voor de hand essentiële waterparameters met één instru-ment te registreren en gecombineerd elektronisch te verwerken. Moderne kleurendisplays zorgen daar-bij voor een overzichtelijke weergave van de meet-waarden. Met behulp van moderne bedieningstech-nieken zoals touch screens is de vereiste afstelling

en bediening bij het kalibreren kinderlijk eenvou-dig. En dankzij smartphones en tablets vormt dit zelfs voor leken op het gebied van techniek geen obstakel meer.

Nadat de gebruiker de meetwaarden van de sen-sor in het instrument gedigitaliseerd heeft, wor-den deze zonder verdere verwerking weergegeven, aan regelalgoritmes toegewezen of met datum en tijd “geregistreerd”. Deze registratiefunctie mag niet worden verward met de eenvoudige opslag van gegevens op een geheugenchip (bijvoorbeeld een SD-kaart). Omdat de opslag van gegevens op

De taken van de meettechniek op het

gebied van drink- en afvalwater nemen

steeds verder toe. Nieuwe technologieën

bieden de gebruiker ruimere keuzes en

nieuwe mogelijkheden.

Meerkanaals meetinstrument voor vloeistofanalyse

AquArAmA #65 I 41

u De JUMO AQUIS touch S: een modulair meerkanaals meetinstrument voor vloeistofanalyse met geïnte-greerde regelaar en grafische datalogger.

u Klassieke oplossing: pH-sensor met afzonderlijke meetomvormer/regelaar JUMO AQUIS 500 pH en grafische datalogger JUMO LogoScreen 500.

Geo-Engineering voorziet de pinguïns in Planckendael en de ZOO van Antwerpenvan proper water.

GEO-ENGINEERINGWATERZUIVERINGSINSTALLATIES • Ontwerp, bouw, opstart• Uitbating en technisch onderhoud• Financiering

Geo-Engineering nv • Lammerdries 18 • B-2440 GeelTel.: +32 14 37 32 98 • Fax: +32 14 37 32 99

www.geo-groep.com • [email protected]


42 I AquArAmA #6542 I AquArAmA #65

afvalwater uit de productie moet dit afvalwater aan bepaalde grenswaarden voldoen. De exploi-tant van het bedrijf moet deze meetwaarden voor elk gewenst tijdstip kunnen aantonen. Dit werd altijd bereikt door middel van een extern registra-tie-instrument (vroeger een plotter, tegenwoor-dig een elektronische datalogger). In een modern meetinstrument zoals de JUMO AQUIS touch is daarom een echte grafische datalogger met een tegen manipulatie beschermd gegevensproto-col geïntegreerd. Dit bespaart op installatiekos-ten en vermindert meetfouten. Met behulp van analysesoftware kunnen gegevensblokken van verschillende registratieperiodes samengevat, geanalyseerd en grafisch weergegeven worden. Als gegevens gemanipuleerd waren, zou dat hier aan het licht komen. De registratie van verschillende sensorsignalen in een meerkanaals meetinstru-ment biedt ook bij de integratie in moderne data-structuren nieuwe mogelijkheden. Instrumenten zoals de JUMO AQUIS touch S kunnen rechtstreeks met een LAN- of WLAN-netwerk worden verbon-den. Daar is de als optie verkrijgbare ETHERNET-

interface met het internetprotocol TCP/IP voor bedoeld. De JUMO AQUIS touch S kan zo via zijn eigen IP-adres worden benaderd. Via internet-browsers kunnen de actuele meetwaarden en kali-bratielogboeken vanaf iedere willekeurige compu-ter overal ter wereld worden bijgehouden. Hiertoe bevat de JUMO AQUIS touch een zogeheten web-browser: een eigen internetpagina met alle infor-matie van de normale beeldschermweergaven. Via het setup-programma voor pc kan ook de toegang op afstand door een servicemonteur ingesteld worden. Alle meetwaarden en instrumenttoestan-den kunnen met behulp van de techniek “ModBus over TCP” via het LAN-netwerk uitgelezen en in centrale besturingen ingelezen worden. Daarmee vervalt de tot nu toe gebruikte techniek om alle meetwaarden eerst om te zetten in genormeerde signalen van 0/4-20 mA of spanningen van 0-10 VDC, ze vervolgens naar de PLC te sturen en ze daar opnieuw te digitaliseren. Bovendien is de bedra-ding veel eenvoudiger. Bij vier tot tien meetwaar-den was een even groot aantal, soms zeer lange koperkabels tot aan de besturing nodig. Behalve de kosten voor de kabels en het aanleggen moest de PLC/besturing over evenveel analoge ingan-gen beschikken, wat eveneens een extra kosten-post betekende. Dankzij moderne interfaces zoals ETHERNET/LAN kunnen alle gegevens nu via één kabel worden overgedragen. En dankzij de razend-snelle internetverbinding praktisch zonder tijd-

verlies. Het instrument kan uiteraard ook meldin-gen per e-mail of sms verzenden wanneer vooraf gedefinieerde alarmmeldingen of toestanden van het instrument optreden.

c o n c l u s i e

De taken van de meettechniek zullen in de toe-komst steeds uitgebreider worden, vooral op het gebied van het kostbare product “water”. De keuze voor een klassieke oplossing met sensoren en meetomvormers of voor verregaand geïntegreerde sensoren moet door de klant weloverwogen worden gemaakt. Het is van groot belang dat de klant in een vroeg stadium precies bepaalt om welke taken, benaderingen en mogelijke consequenties (ook vervolgkosten) het gaat. Geen enkele trend wordt tot nu toe als alternatief gezien voor de beproefde en bekende methoden. Nieuwe technologieën bie-den gebruikers en planners echter ruimere keuzes en nieuwe mogelijkheden. Meerkanaals meetinstru-menten als centraal verzamelpunt van meetwaar-den en stuursignalen bieden behalve een overzich-telijke weergave op locatie ook de mogelijkheid om de informatie die via moderne communicatie-interfaces zoals ProfiBus DP of Ethernet/LAN ver-zameld is, door middel van een eenvoudiger beka-beling veilig over te dragen.

(Door Dipl.-Ing. (FH) Matthias Kremer, JUMO Ana-lysenmesstechnik, Fulda)

E www.jumo.be


u Gecombineerde oplossing: pH-sensor met gecombineerde meetomvormer, regelaar en registratie-instrument JUMO AQUIS touch S.

u Dankzij een kleuren-touchscreen kan de waterbehandelingsinstallatie grafisch worden weergegeven.

www.jumo.be

Bezoek ons op de beurs AQUARAMA in Leuven op 23.10.2014

Uit traditie innovatief.

VloeistofanalyseU houdt van efficiëntie, precisie en lange levensduur ? U weet dat kwaliteit de som is van ervaring, innovatie en praktische aanpak ? Dan heeft U de passende partner gevonden. Welkom bij JUMO.

Meetomvormers en sensoren - voor de meting van pH, redox, geleidbaarheid,

opgeloste zuurstof, troebelheid, en desinfectiewaardes

Meetomvormer ook, indien nodig, beschikbaar met geïntegreerde regel-

aar en beeldschermschrijver.

Armaturen en verder omvangrijk toebehoor

Koolmijnlaan 185B-3582 Beringen

Tel +32 (0)11 450 750Fax +32 (0)11 450 759

[email protected]

waterzuivering luchtzuivering BlueFil demisters

44 I AquArAmA #65

kalibratie ph-meter ‘uit the field’

Het meten en opvolgen van de pH van

zowel punten in de natte gaswassing als

in het afvalwater en het effluent is voor

het huisvuilverbrandingsbedrijf IVBO

uit Brugge essentieel. Het probleem in

het verleden was dat de kalibratie ‘in

the field’ diende te gebeuren. En bij

sommige meetpunten is dat niet zo

evident.

Jarenlang zocht de dienst meet & regeltechniek van het bedrijf naar een oplossing, want door de slechte werkomgeving - en de complexiteit

van het kalibratieproces dat hierdoor ontstond -, was het zeer moeilijk mensen gemotiveerd te hou-den om deze kalibratie steeds opnieuw kwalita-tief uit te voeren. Naar aanleiding van gesprekken met Endress+Hauser over andere meetapparatuur, kwam men op het onderwerp van nieuwe technie-ken, waaronder de - toch al enkele jaren bestaande - ‘inductieve koppeling tussen pH-sensor en meet-kabel, Memosens’. Deze bleek voor deze pH-kali-bratieproblematiek in een agressieve omgeving de

perfecte oplossing. Een gesprek met Geert Dooms (Directeur), Peter Bonny (Verantwoordelijke Meet & Regeltechniek van IVBO) en voor Endress+Hauser Ronny Quintens (Salescontact van deze klant) en Denis Reydams (Consultant analyse) .

vA n A F vA l t o t e n e r g i e

IVBO is het Intergemeentelijk samenwerkings-verband voor Vuilverwijdering en –verwerking in Brugge en Ommeland. Hierbij zijn 9 gemeen-ten (Beernem, Blankenberge, Brugge, Damme, De Haan, Jabbeke, Oostkamp, Zedelgem en Zuien-kerke) aangesloten. Het bedrijf staat in voor de selectieve inzameling (met 39 vrachtwagens in eigen beheer) en de verwerking van huishoudelijk afval en of gelijkgesteld bedrijfsafval (o.a. niet-gevaarlijk ziekenhuisafval). Het gaat om jaarlijks zo’n 170.000 ton waarvan een deel wordt gecom-posteerd. Het restafval wordt verbrand in de afval-verbrandingsoven. Op een korte onderhoudsstop na, werkt deze verbrandingsoven 24/24 uur, 7 dagen per week. De hiermee geproduceerde warmte wordt deels via een ondergronds buizennet als warm water onder druk doorgestuurd naar klanten (o.a. een zieken-huis en een strafinrichting) voor hun centrale verwarming, voor de productie van warm sani-tair water en (in het ziekenhuis) als basis voor absorptiekoeling. Het grootste deel wordt omge-zet in hoge druk stoom voor het aandrijven van een 16 MW-turbine. De geproduceerde elektriciteit

wordt op het net gezet en ook in de eigen instal-latie gebruikt. Er wordt ook een deel van de stoom gebruikt in de rookgaszuivering. Van de (theore-tische) 90.000 MWh energie-inhoud van het ver-bande afval wordt (reëel) 43.000 MWh als ener-gie verkocht.

o v e n s e n r o o kg A s z u i v e r i n g

De verbrandingsinstallatie werd in 1982 in dienst genomen en werd systematisch omgebouwd en uitgerust met bijkomende installaties om te blij-ven voldoen aan de steeds strenger wordende wet-geving. Het beladings- en verbrandingsproces is geautomatiseerd en is uitgerust met een computer gebaseerd supervisiesysteem. Het hart - en eigen-lijk het kleinste stuk van de infrastructuur - zijn drie identieke ovenlijnen. Deze zijn volledig van elkaar gescheiden en hebben elk een capaciteit van 9 ton per uur. Het zijn verbrandingsovens op basis van bewegende roosters met vier zones (droogzone, ont-gassingszone, primaire verbrandingszone, uitbrand-zone). Verbranding gebeurt op een temperatuur rond de 850°. De assen worden via een waterslot en na recuperatie van de ferrometalen afgevoerd naar containers en worden verder behandeld en afgevoerd naar de hiervoor vergunde stortplaatsen.De rookgaszuivering bestaat uit een aantal fases. Een tweetraps natte gaswassing, de rookgasherop-warming, een mouwenfilter met injectie van actief kool en een deNOx-installatie. Deze zorgen ervoor dat de emissies tot ver onder de geldende normen blijven.

44 I AquArAmA #65

AquArAmA #65 I 45

P r o c e s B e WA k i n g o P B A s i s vA n P h -

m e t i n g e n

De natte gaswassing is een fysicochemisch proces met eerst een zure en dan een basische wastoren. De zuivering steunt op het feit dat de in de gassen aanwezige zware metalen, zwaveldioxide, fluorides en andere schadelijke stoffen overgaan van de gas- naar de vloeistoffase in een specifieke pH-venster, waardoor ze via het waswater worden verwijderd. Injectie van natriumhydroxide en calciumhydroxide zorgt voor het realiseren van de juiste pH-waardes. Recirculatiewater wordt na behandeld met zoutzuur. Vooraleer het spuiwater naar het waterzuiverings-bedrijf gaat wordt in het bezinkerbekken niet alleen natriumhydroxide maar ook ferrotrichloride, trime-thylthiazoline, polymeer en dispergeermiddel toe-gevoegd. Door deze additieven wordt niet enkel de pH van het effluent beter maar slaan de schadelijke stoffen neer op de bodem van de bezinker. Zowel het effluent als het zuiveringsslib hebben maximum grenzen wat betreft belasting van zware metalen. Alle stappen worden zwaar gecontroleerd en de regelkring gebeurt in real-time op basis van de aanwezige pH-metingen. De juistheid van de rege-ling van deze injectie bepaalt de efficiëntie van het proces.

r e g e l m At i g i J k e n i s v e r e i s t

Dat gebeurt met een standaard pH-meter. Deze bestaat uit een glassensor die via een coaxkabel naar een omvormer gaat. De lithium in de sensor en de vloeistof waarin de sensor aanwezig is geven samen een elektrochemische reactie, waarbij de in de vloeistof aanwezige H+ ionen zich rond de sen-sor concentreren. Deze H+ concentratie resulteert in een spanning die evenredig is met de pH van de vloeistof. De spanning wordt in een omvormer ‘geïn-terpreteerd’ en omgezet in een 4 tot 20 mA-signaal. Om de juistheid van de pH-meting te waarborgen moet het geheel - sensor + meetkabel + omvor-mer - op regelmatige tijdstippen gekalibreerd wor-

den. Dat vergt het demonteren van de pH-sensor uit de fitting in de buis, het reinigen van de sensor (waarvoor deze van de meetkabel moet losgemaakt worden), het controleren en ijken van de ‘meetke-ten’, wat gebeurt door de gedemonteerde pH-sen-sor (terug gekoppeld aan de meetkabel, die men hiervoor deels moet losmaken en die op haar beurt is verbonden met de omvormer) achtereenvolgens in twee referentievloeistoffen te dompelen en het mA-signaal te controleren. (Ter situering: natron-loog van 1 mol/l heeft een pH 14, 1 mol/l zoutzuur heeft een pH-waarde 0). Hierbij mag de elektri-sche connector van de meetkabel - een coax-kabel - niet nat worden. Natte kabels zorgen namelijk voor nevenstromen in de meetkring, die een impe-dantie heeft van 10E12 ohm. Dit leidt tot een foute en onstabiele pH-meting. Ook de elektrische con-

u Vlnr Peter Bonny (IVBO), Denis Reydams (Endress+Hauser), Ronny Quintens (Endress+Hauser), Alfons Calders (Industrie) en Geert Dooms (IVBO). (Foto’s Sophie Camerman, RV/Endress+Hauser)

u Een blik op de controlekamer van IVBO te Brugge.

tacten tussen pH-sensor en meetkabel moeten in goede staat zijn.

Deze ijking realiseren zonder schade (wat leidt tot vervanging van onderdelen) was zeker in de zure zone van de scrubbers (pH 2,5) geen evidentie. In deze vuile omgeving komt er gemakkelijk vuil water terecht op de contacten of op de meetka-bel. Dat maakte de job zeer delicaat en de ganse opstelling zeer ‘slijtagegevoelig’: het minste afval-water - en het is echt agressief water - dat op de contacten terechtkomt, leidt tot het feit dat de pH-sensor en/of/inclusief de meetkabels moesten worden vervangen. Kosten aan vervangmateriaal liepen op tot 13.000 euro per jaar. En de technie-kers stonden niet te springen voor deze verplichte kalibratie in moeilijke omstandigheden.

AquArAmA #65 I 45



dialoogbox identiek is aan de output van de vroe-gere omvormer: een 4 tot 20 mA-signaal. De ‘in the field’-activiteit was teruggebracht tot het verwis-selen van de sensor en de ijking van de sensor (met ingebouwde omvormer) gebeurt nu in het labo met PC-ondersteuning.

Zowel de montage als de ijkprocedure met het bij-geleverd PC-programma zijn zeer gebruiksvriende-lijk. Nog een voordeel was dat men nu automatisch ijkverslagen heeft van de sensoren, waar vroeger dat verslag een manuele taak was van de techni-cus. Ook bleek dat men, ondanks de duurdere aan-koop, drie maanden na installatie reeds de ROI van deze investering had bereikt. Dat kwam omdat men op deze drie maanden geen nieuwe sensoren of wisselstukken nodig had: de initieel aangekochte pH-sensoren waren nog steeds in perfecte staat. (Door Alfons Calders)

E www.be.endress.com

l A n g e z o e k t o c h t W e r d B e l o o n d

Er werd al verschillende jaren op regelmatige basis aan de leveranciers van instrumentatie gevraagd of er een oplossing was voor dit pro-bleem. Er waren oplossingen die de sensorhand-ling tijdens de kalibratie (deels) automatiseerde. Maar dat waren onverantwoord dure oplossingen en de kalibratie in-situ bleef hierbij een allesbe-halve leuk karwei. Verleden jaar kwam dit ter sprake bij de verte-genwoordiger van Endress+Hauser die de oplos-sing in zijn gamma had. Het ging om Memo-sens, een - ondertussen reeds 8 jaar geleden door Endress+Hauser ontwikkelde en gelanceerde - pH-meter met volledig afgesloten ‘digitale’ sensor: in de sensor zit zowel de glasbuis met lithium voor het elektrochemisch meetproces als de interpreta-tor. Deze sensor is volledig dicht, krijgt zijn elek-trische voeding en geeft zijn uitgangssignaal - de digitale waarde van de pH - door via een inductie-koppeling (via een spoel in spoel steekcontact) op een twisted pair kabel. De meetkabel en de sen-sor zijn vochtongevoelig, er zijn geen beschadig-bare contacten: zelfs (vuil) water kan de meting niet meer verstoren.

Vermits het uitgangssignaal de digitale pH-waarde is, kan deze pH-sensor aangesloten worden op een ‘dialoogbox’, waaraan verschillende sensoren kun-nen worden gekoppeld. In dit geval geeft deze een analoog signaal naar de regelcontroller door. En doordat de output de pH-waarde is, kan de sensor voor het ijken vervangen worden door een vooraf geijkte sensor en mee naar het meetlabo worden genomen voor controle. Dankzij de digitale pH-sen-sor (Memosens) kan het onderhoud op een comfor-tabele manier (binnen) uitgevoerd worden, zowel de reiniging als de ijking. Dankzij een betere rege-neratie van het sensor-gedeelte kan dit leiden tot een 4x langere levensduur van de pH-sensor. De ijkingsprocedure is zeer gebruiksvriendelijk: kop-pel de pH-sensor via een connectiebox aan een PC met ijksoftware en voer zoals vroeger de ijking uit door middel van twee ijkvloeistoffen. Gezien vooral gezocht werd naar het verbeteren van de ergonomie van de medewerkers, werd voor de meest delicate plaatsen direct deze pH-meter aangekocht en als vervanging van de standaard pH-meter ingebouwd in de kritische regelcircuits. Dat ging vlekkeloos, want het regelcircuit moest niet worden aangepast omdat de output van de


u IVBO te Brugge. (foto Cor Coenrady)

u Peter Bonny (Verantwoordelijke Meet & Regel-techniek IVBO)

Villawal 15 • 3432 NX Nieuwegein • The Netherlands+31-(0) 30-6021533 • [email protected]

www.novochemgroup.com/watertreatment

Duurzame en bewezen waterbehandeling voor:

• Koelwater• Membraansystemen • Pasteurisatie- en

sterilisatiesystemen• Proceswater

novochem_advertentie 1-1_1409.indd 1 11-09-14 nieksdtpstudio 16:11

48 I AquArAmA #65

metrohm vernieuwt met innovatieve toc-meetinstrumentatie

Als ‘s werelds nummer één in ionenana-

lyse, wordt Metrohm door haar klanten

beschouwd als een betrouwbare en com-

petente probleemoplosser, op basis van

wederzijds vertrouwen en gezamenlijk

overeengekomen doelstellingen. Naast

het feit dat het bedrijf haar knowhow over

de belangrijkste technologieën verzekert

door in-house productie, financiert het

bovendien volledig zelf haar toekomst.

“Daardoor kunnen we ook onafhankelijk

blijven ,” verduidelijkt Xavier De Paepe,

Product Manager Process Analytics.

“Ons succes garanderen we door techno-logisch leiderschap op basis van eigen innovatieve ontwikkelingen,” verklaart

Xavier De Paepe. “Metrohm is vooral bekend in het laboratorium, maar produceert sinds 1960 even-eens procesanalysesystemen, zowel voor online als atline-oplossingen. Voor verkoop, ontwikke-ling en dienst na verkoop van de Metrohm-proce-sanalysesystemen, staan wereldwijd niet langer de onafhankelijke dealers, maar wel de plaatselijke Metrohm-organisaties garant. Dat is ook bij onze organisatie in België het geval.”

i n d i v i d u e l e A A n g e PA s t e s e r v i c e

Aangepaste analysesystemen zijn de kerncom-petentie van deze gereputeerde specialist. “Deze garanderen samen met onze voor procesanalyse geoptimaliseerde diensten het realiseren van de noodzakelijke return on investment bij onze klan-ten. Met individuele service, afgestemd op de wen-sen van onze klanten, begeleiden wij hen en het analysesysteem voor de hele levensduur van de apparatuur.”

W i J d s c A l A A A n d i e n s t e n

De diensten van Metrohm omvatten zowel advies in de planningsfase, de projectplanning (opstellen van de aanvraag indien nodig), de inbedrijfstelling en kwalificatie door erkende specialisten als instruc-tie en training van het personeel van de klant over de werking en de functie van de procesanalyzer. Xavier De Paepe: “Bovendien bieden we de markt ook de Metrohm Care Contracts Process Analytics aan. Dat verzekert onze klanten van preventief onderhoud, individueel afgestemd op de procesana-lyzer en de specifieke behoeften. Daarnaast maken we er een erezaak van dat reparaties snel en vak-kundig worden uitgevoerd door onze opgeleide en gecertificeerde service engineers.”

Recent breidde de onderneming het procesanaly-sepakket gevoelig uit met een weliswaar bekende analysetechniek, namelijk analyse van totale orga-nische koolstof (TOC). “Metrohm zou Metrohm niet zijn als we niet zouden proberen om bij deze toch gekende en al door de wol geverfde techniek eigen klemtonen te leggen, die vooral de al op de markt

48 I AquArAmA #65

AquArAmA #65 I 49

bestaande apparatuur moest verbeteren. Het reduceren van de complexiteit, het verhogen van het gebruiksgemak en, last but not least, het sterk reduce-ren van onderhoudswerkzaamheden genoten hierbij onze absolute prioriteit.”

ko s t e n B e s PA r e n

Organisch materiaal is bijna altijd aanwezig in water, of het nu gaat om opper-vlaktewater, ruw of behandeld water, drinkwater, koelwater in productiepro-cessen, ketelvoedingswater/condensaat, koelwater, run-in-off/stormwater, of afvalwater. “Gezien de aanwezigheid van organische verbindingen in water en in veel indu-striële processen, is het geen verrassing dat de analyse en controle van deze somparameter meer en meer nodig is,” onderstreept Xavier De Paepe. “Metho-den voor totale organische koolstof (TOC) bepalen de som van alle organisch gebonden koolstof en kunnen derhalve worden gebruikt als een niet-speci-fieke indicator van de kwaliteit van het water.”

Door toezicht op TOC tijdens industriële processen is de gebruiker in staat om kosten te besparen, door te bevestigen dat een proces al dan niet duurzaam en effectief verloopt . De afvalwaterbehandeling kan hierdoor worden geopti-maliseerd, om te voldoen aan de eisen vóór lozing in het milieu of om te vol-doen aan de limieten van organische belasting voor lozing op gemeentelijke zuiveringsinstallaties.

B e t r o u W B A r e o n - l i n e t o c m e t i n g e n

De METROHM ADI 7010 TOC Analyzer bepaalt de totale organische koolstof of de totale koolstof in vloeibare monsters met behulp van de UV-persulfaat oxidatiemethode en niet-dispersieve infrarood CO2-detectie. De analyzer kan TOC meten in vloeibare monsters variërend van 0-5 mg/L tot 0-50.000 mg/L, in overeenstemming met BIN-, EPA-, IN-, CE- en ASTM-normen. Het apparaat voldoet ook aan de richtlijnen van de Europese ISO/CEN.

Deze TOC onderscheidt zich op verschillende manieren van gelijkaardige syste-men. Zo is er de dubbel gescheiden compartimentbehuizing, die de elektro-nica en de infrarooddetector volledig afschermt van het reactiegedeelte. De volledige kleppenvrije samplelijn sluit het risico van geblokkeerde kleppen. Het ‘fast loop’-reservoir voorkomt het verlies van het monster en elimineert luchtbellen, waardoor foute metingen worden voorkomen. De digitale debiet-meter zorgt ervoor dat de draaggasstroom, een zeer belangrijke parameter bij

TOC-analyse, een digitale monitoring krijgt, in tegenstelling tot traditionele ana-lyzers waar men gebruikmaakt van een eenvoudige rotameter. De draaggasstroom wordt gecontroleerd en in het geval van abnormale waarden stopt de analyzer met terugkoppeling naar het DCS-systeem.

“Verder kenmerkt dit toestel zich door de geïntegreerde luchtzuivering, met een interne luchtcompressor die het draaggas produceert. De lucht wordt gezuiverd, waardoor er geen behoefte meer is aan externe luchtbehandeling, of zelfs aan perslucht. De ‘zerogas’-waarde wordt automatisch gecontroleerd en alarmen kun-nen worden ingesteld in het geval van hoge waarden. Door gebruik van sampling-tubing met grotere diameter, is het gevaar van blokkeren door zwevende delen of zoutvorming quasi nihil. De ‘automatic clean’-functie maakt gebruik van een speciale pomp en reinigt de volledige reagentialijn, de samplelijn en het externe reservoir van de analyzer. De gaslijn voor het strippen van anorganische koolstof en de draaggaslijn zijn volledig gescheiden. Een eenvoudige interface staat borg voor een volledige controle.”

De gebruikersinterface is een touchscreen. Alle input en output van gegevens, informatie, alarmen en statuscondities worden weergegeven. Externe communi-catie verloopt standaard via 4-20mA of ModbusTCP. De toegang tot de set-up en tijdsinstellingen zijn beveiligd met een wachtwoord. De overzichtelijke opbouw zorgt mee voor een eenvoudig te onderhouden systeem.

Xavier De Paepe: “Terwijl klassieke UV-persulfaatsystemen een hoog reagentia-verbruik kennen, werd bij de Metrohm ADI7010 dit verbruik tot de helft geredu-ceerd. Dat resulteert in amper één maandelijkse interventie voor het bijvullen van de reagentia. We zijn er daardoor van overtuigd hiermee een no-nonsense TOC-analyzer op de markt te brengen.” (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.metrohm.be

uDe METROHM ADI 7010 TOC Analyzer bepaalt de totale organische koolstof of de totale koolstof in vloeibare mon-sters met behulp van de UV-persulfaat oxidatiemethode en niet-dispersieve infrarood CO2-detectie. De analyzer kan TOC meten in vloeibare monsters variërend van 0-5 mg/L tot 0-50.000 mg/L, in overeenstemming met BIN-, EPA-, IN-, CE- en ASTM-normen. Het apparaat voldoet ook aan de richtlijnen van de Europese ISO/CEN.

AquArAmA #65 I 49


IQ Sensor NetON-LINEMULTIPARAMETER

METINGEN

BEST InstrumentsT: + 31 (0)594 513373 E: [email protected]

Van enkelvoudige tot sensor netwerk metingen: ammonium, BOD, COD, fosfaat, geleidbaarheid, nitraat, nitriet, pH, redox, SAC, saliniteit, slibniveau, temperatuur, TOC, troebelheid, TSS en zuurstof

wtw.com

WTW-Az_NL_288x117_BEST Instruments.indd 1 08.07.2014 18:43:27

AquArAmA #65 I 51

P h e n r e d ox

Zowel in industrieel water als in afvalwaterbehan-deling is de meting van pH en/of redox van belang. Een zuur of basisch medium dient goed te worden gemeten om biologische en mechanisch/fysische processen optimaal te laten verlopen. Een aantal reacties (bijvoorbeeld neerslagreacties) verlopen alleen onder de juiste condities. Een verkeerde pH-meting kan vervelende en serieuze gevolgen heb-ben waarvan corrosie de meest voorkomende is.De pH en redox sensoren van WTW zijn uiterst robuust en geschikt voor vele toepassingen.

t r o e B e l h e i d e n t s s

Bij het effluent van een afvalwaterbehandeling is troebelheid een grootheid om de nog aanwe-zige onopgeloste delen te kunnen meten. Op deze wijze kan een eventueel slecht functioneren van het behandelingsproces worden opgespoord. De meting van de troebelheid is een eenvoudige optische methode. De meting wordt uitgevoerd onder een hoek van 90 graden volgens ISO 7027. Naast troebelheid kan ook de TSS-waarde (Total Suspended Solids of zwevende stof) eenvoudig worden gemeten. De TSS-meting is in principe een continue gravimetrische bepaling. De bepa-

On-line metingen kenmerken zich over het alge-meen door een snelle respons, automatische doorgave van de gevonden waarden waarop

(eventueel) direct bijgestuurd kan worden, geen externe staalname en het uitsluiten van menselijke factoren die de meting kunnen beïnvloeden. BEST Instruments heeft ervaring inzake (ultra)puur water, stoom/condensaat, koelwater, drinkwater, zwemba-den, in- en effluent en afvalwater. Hieronder wordt dieper ingegaan op de mogelijk te analyseren para-meters in afvalwater.De operationele effectiviteit kan sterk worden ver-beterd met data die voortdurend worden aangele-verd. Hiervoor kan het IQ sensor net van WTW toe-gepast worden. Hiermee kunnen tot 20 parameters worden gemeten op 1 systeem. Sensoren kunnen op elk gewenst moment worden toegevoegd of gewij-zigd met het plug-and-play modulair systeem, wat de mogelijkheid biedt om uw (afval)water continu en nauwkeurig te monitoren. Parameters die met dit systeem kunnen worden geanalyseerd zijn: tempera-tuur, opgelost zuurstof, slibniveau, pH, ORP, geleid-baarheid, saliniteit, troebelheid, TSS, ammonium, nitraat, nitriet, kalium, ortho-fosfaat, COD, TOC, DOC, SAC en BOD.

We lichten een aantal van deze toepassingen ver-der toe.

o P g e l o s t z u u r s t o F

In het biologische verwijderingsproces van nutri-enten uit afvalwater speelt de meting van opge-lost zuurstof een belangrijke rol. De effectiviteit en energievraag van het reinigingsproces (zowel bij nitrificatie als bij denitrificatie) wordt in belangrijke mate bepaald door het beluchtings-systeem. In de aanwezigheid van zuurstof zet-ten de nitrificerende bacteriën ammonium om naar nitraat. De activiteit van deze bacteriën is optimaal bij circa 2 ppm opgelost zuurstof. Hogere concentraties zuurstof resulteren niet in verhoogde effectiviteit, maar brengen wel hoge energiekosten met zich mee. Een goede meting van zuurstof optimaliseert uw proces en bespaart energie. Bij een denitrificatie proces wordt een lage concentratie van het opgelost zuurstof nage-streefd. De optische FDO sensor van WTW kan dit hele proces volgen. Deze sensor is kalibratievrij, waarbij de sensorkap zeker 2 jaar meegaat. Bij een eventuele vervanging van de sensorkap worden automatisch de unieke gegevens van de fabrieks-calibratie geladen.

Het on-line monitoren van waterkwaliteit

vindt steeds meer haar toepassing op di-

verse terreinen, vooral op het gebied van

afvalwater. Door handig gebruik te maken

van de voordelen van on-line metingen

kunnen bedrijven veel geld besparen op

zowel productieprocessen, afvalwater-

reiniging en heffingen.

Meten is weten, gokken is dokken…

AquArAmA #65 I 51

u Multiparameter meting zonder chemicaliën van nitriet, nitraat, COD, TOC, SAK, TSS, DOC, BOD en UVT.

u Contactloze slibniveau meting van 0,4 - 15 m.



ling van de TSS-waarde is een belangrijke para-meter voor de hedendaagse slibbehandeling. Voor de meest voorkomende slibkarakteristie-ken zijn een aantal matrixtypen reeds voorge-programmeerd in de sensor.

Zowel de troebelheid als de TSS-sensor kunnen direct in bijvoorbeeld het bassin worden gehan-gen. De sensoren zijn uitgerust met een continue ultrasoon cleaning om vervuiling van de senso-ren te voorkomen.

s l i B n i v e A u

De bepaling van het slibniveau speelt een pri-maire rol op het gebied van afvalwaterbehande-ling. Up to date informatie met betrekking tot de locatie en het niveau is belangrijk bij het proces van fasescheiding. De sensor kan worden ingezet in helder, troebel en zeer zwaar vervuild water. Typische meetplekken zijn bij de pre-sedimenta-tie, indikker en post-sedimentatie.

Stikstof metingen (ammonium, nitraat en nitriet)Het effectief meten van stikstofhoudende compo-nenten is essentieel. Naast de meting van zuurstof is de meting van ammonium, nitraat en tegen-woordig ook nitriet relevant voor de moderne afvalwater zuiveringen. Nitriet is giftig voor vis-sen en mag niet in hoge concentraties worden geloosd. Nitrificatie en denitrificatie worden uit-gevoerd in hetzelfde bassin. In de nitrificatiestap wordt ammonium geoxideerd om nitraat te vor-men. Hierbij stijgt de nitraatconcentratie. In het denitrificatieproces wordt nitraat gereduceerd tot stikstof, tevens wordt ammonium gevormd uit het residu organisch stikstof. Ammonium en nitraat concentraties hebben qua concentratie een tegengesteld gedrag. Bij een stijgend ammonium-concentratie zal de concentratie nitraat dalen en andersom. De meting van ammonium en nitraat kan worden uitgevoerd met ionselectieve elektro-den. De Varion+ is een sensor die zowel ammo-nium, nitraat, kalium en/of chloride en de tempe-ratuur kan meten. Naast de ionselectieve meting kan nitraat ook worden bepaald met een spec-trale sensor.

De bepaling van nitriet is ook mogelijk met dezelfde spectrale sensor. De spectrale sensor, NiCaVis NI, kan bijvoorbeeld nitraat, nitriet en COD meten!

ko o l s t o F PA r A m e t e r s ( c o d , t o c , B o d

e n s A c )

Om de organische belading van het water te kun-nen bepalen worden de parameters TOC, DOC, COD en BOD gebruikt. Daarnaast wordt veel gebruik-gemaakt van de SAC-meting (Spectrale Absorptie Coëfficiënt). Veel organische verbindingen heb-ben een karakteristiek UV absorptie spectrum. WTW heeft divers spectrale sensoren in het pro-

gramma. De CarboVis en de NiCaVis zijn sensoren die kunnen meten in het gebied van 200 – 720 nm met een extra gevoelige meting in het gebied van 200 -390 nm. Parameters die mogelijk zijn met de CarboVis zijn: COD, TOC en SAC. De meting van TSS is als optie toe te voegen.De NiCaVis, die ook al besproken is bij de stikstof-metingen, is beschikbaar in twee uitvoeringen. De standaardversie kan naast COD, TOC en SAC ook nitraat meten.De NiCaVis NI kan nitriet, nitraat en COD meten.

E www.bestinstruments.nl


u IQ Sensor Net, flexibel en klaar voor de toekomst

MILIEUADVIES: Voor al uw milieuadvies staan wij u graag in raad en daad bij.

(RE)ENGINEERING: Waterbehandeling, afvalwaterzuivering of hetrecyclageproces? U kunt op ons rekenen voor een grondige probleemanalyse en een procesontwerp op maat.

BOUW VAN COMPLETE INSTALLATIES: Eco-Vision bouwt voor u complete installaties voor waterbehandeling en afvalwater-zuivering voor “end-of-pipe” toepassingen en procesgeïntegreerde oplossingen.

Milieu en techniek in harmonieEco-Vision biedt u een complete milieu- totaalservice.

Milieuwinst hand in hand met uw bedrijfswinst is onze business.

Contacteer ons snel ... voor een zuivere kijk op het milieu!Ambachtslaan 14 • 3665 As • T. +32 (0)89 79 81 30www.eco-vision.be

MAXIMAAL

HERGEBRUIK

WATER

Plastic solutions and more

M9.02

VINK BVBA-Industriepark B7-2220 Heist-op-den-Berg - Tel. 015-25 98 10-Fax 015-25 99 [email protected]

FIP STEEKT HET GAMMA FLOWX3 DEBIETMETING IN EEN NIEUW JASJE.

F6.30 en F6.60 blind transmitters zowel als peddelwielsensor en als elektromagnetische sensor (Magmeter) Inzetbaar op alle soorten buizen van DN15 tem DN600 4-20mA of volumetrische puls en alarm, instelbaar via USB aansluiting Materiaal in functie van de toepassing (PVC-C,PVDF, RVS of messing) Magmeter in RVS316L/PVDF, RVS316L/PEEK of CuNi/PVDF

Nieuwe monitors & transmitters

Een grotere display voor verbeterde zichtbaarheid en overzichtelijke calibratie

Uitgangssignalen: 4-20mA, 2x SSR en 1 mechanische relay (programmeerbare functies)

Combineerbaar met geleidbaarheids- meting en/of pH/ORP meting

Montage op de sensor zelf, op afstand in de meetkast of op de muur.

Ook beschikbaar voor batch control (M9.50)

M9.00 serie

M9.50

F6.30 F6.60

ad-vinkaquarama0914-n.indd 1 28-Aug-14 10:50:05 AM

54 I AquArAmA #65

Rock Werchter maakt er al lang een punt van om de milieu-impact onder controle te hou-den en te beperken. Zo wordt onder meer het

openbaar vervoer gestimuleerd, wordt er intensief afval gesorteerd (het verzamelen van 20 bekers of PET-flesjes op en rond het terrein levert een gratis drankbon op) en gerecycleerd en wordt er gebruikgemaakt van ecologische was- en reini-

gingsproducten. Sinds dit jaar heeft het festival ook een eigen waterzuiveringsinstallatie. De door de Europese overkoepelende festivalfederatie You-rope uitgereikte Green ’n Clean Award was dan ook een mooie kers op de taart en het bewijs dat groene festivals realiseerbaar zijn. Festivaldirecteur Yo Van Saet: “Het festivalpark is niet aangesloten op het rioolnetwerk. Tot voor kort werd het afvalwater van toiletten, douches en keukens verzameld en met tankwagens naar waterzuiveringsstations gevoerd. Op zoek naar een milieuvriendelijke oplossing kwa-men we terecht bij Waterleau, vooral bekend van hun grote installaties. Men was meteen enthousi-ast om dit kleiner project te realiseren, dat niette-min een primeur is in de festivalwereld.”

Het project kostte om en bij de 200.000 euro. Langs de wei staan op diverse plaatsen informatiepanelen om de bezoekers in te lichten over de installatie. Yo Van Saet: “We zien dit als een investering in de toekomst. In het verleden hadden we ook tussen de 80.000 à 100.000 euro kosten voor het transport en dergelijke. Over een aantal jaar is deze investe-ring afgeschreven.”

m o B i e l e WAt e r z u i v e r i n g s u n i t

Waterleau en Rock Werchter vonden elkaar in hun milieubewuste aanpak. Het Leuvense technologie-bedrijf levert bedrijfseigen oplossingen voor de beperking van de ecologische voetafdruk van bedrij-ven en overheidsinstellingen. Waterleau ontwik-

Rock Werchter zorgde dit jaar voor een

primeur in de festivalwereld. Het sanitair

afvalwater van ongeveer 150.000 festi-

valgangers werd ter plekke biologisch

gezuiverd voor het in de lokale beek

geloosd werd. In samenwerking met

Waterleau, wereldspeler op het vlak van

water- en luchtzuivering, afvalverwer-

king en de productie van groene energie,

werd een eigen waterzuiveringsstation

gebouwd. Yo Van Saet (Festivaldireteur

Rock Werchter): “We willen onze milieu-

afdruk zoveel mogelijk beperken. Dit is

een investering in de toekomst.”

u Waterleau ontwikkelde een compacte en mobiele oplossing voor het zuiveren van het afvalwater, gebaseerd op de membraan bioreactor technologie.

u Een mestzak met inhoud van 5.000 m³, gelijk aan het volume van twee olympische zwembaden, dient als buffer om een containerunit met MBR-installatie te voeden, die het gezuiverde water naar de beek voert.

Waterzuiveringsinstallatie rock Werchterprimeur in de festivalwereld

ZUIVERING AFVALWATER FESTIVALWEIDE

23 5

IN

UIT

1

1

4

1. SCREENINGEen fijne zeef verwijdert het grove afval.

2. ANOXISCHE TANKBacteriën (actief slib) in de onbeluchte tank verwijderen de stikstof.

3. BELUCHTINGSTANKBacteriën in de beluchte tank verwijderen de organische afvalstoffen.

4. MEMBRAANFILTEREen membraanfilter scheidt het water van het actief slib. Een deel van het water vloeit terug naar de anoxische tank.

5. OPSLAGTANKEen klein deel van het gezuiverde water wordt gebruikt voor het spoelen van de membranen. De rest vloeit naar de beek.

www.waterleau.com

AquArAmA #65 I 55

kelde een waterzuiveringsstation waarbij het afval-water van het festivalpark en de camping The Hive vlakbij wordt verzameld en ter plaatse biologisch wordt gezuiverd. De compacte en mobiele oplossing maakt gebruik van de bedrijfseigen membraantech-nologie. In een membraanreactor (MBR) wordt de gravitaire nabezinking vervangen door membraan-filtratie. Dit verzekert een volledige weerhouding van de biomassa en heeft niet alleen een gunstig effect op de kwaliteit van het effluent, maar laat ook toe met hogere biomassaconcentraties te wer-ken, wat resulteert in zeer compacte installaties. De inzet van membraanbioreactoren laat toe om aan strenge lozingsnormen te voldoen.

WA c h t B e k k e n m e t i n h o u d vA n 5 . 0 0 0 m ³

Een mobiele waterzuiveringsunit met een capaci-teit van 30 m³ wordt tijdens het festival gevoed vanuit een wachtbekken of “mestzak” met een inhoud van 5.000 m³ (te vergelijken met het volume van twee olympische zwembaden). Het wachtbekken verzamelt het sanitair en ander afval-water gedurende het festival en dient als buffer voor een compacte containerunit. Nadat het afval-water afkomstig van het wachtbekken door een fijne zeef gaat, komt het in een eerste comparti-ment van de compacte unit terecht. Daar zetten micro-organismen het organisch afval om in actief

slib, CO2 en water. In het eerste compartiment wordt continu lucht geïnjecteerd. In het tweede wordt het gezuiverde water door middel van membraantechno-logie gescheiden van het actief slib en vervolgens in de lokale beek geloosd. Een klein deel van het gezuiverde water wordt gebruikt voor het spoelen van de membranen.

e vA l u At i e

Er wordt in totaal ongeveer 5.000 m³ afvalwater gezuiverd. Afhankelijk van de vuilvracht behan-delt de installatie 1.500 tot 6.000 liter per uur. Op piekmomenten (tijdens het festival) was dit 6.000 liter per uur. Jan Bos Van Hemelrijck (Process Engi-neer Waterleau): “Dit bracht echter extra opvolging en chemicaliënverbruik met zich meer. Na het fes-tival, zonder tijdsdruk, draaien we aan een lagere capaciteit.”Sinds het festival wordt er niet meer rechtstreeks naar de beek geloosd. Om de levensduur van de buf-ferzak te garanderen, wordt die zo lang mogelijk vol gehouden. Daarom wordt het gezuiverde water terug

w Project

naar de zak gerecirculeerd. Dit water zal pas vol-gend jaar geloosd worden. De voorbehandeling van het septisch materi-aal vraagt nog extra aandacht, blikt Jan Bos Van Hemelrijck terug op het project: “Aangezien het afval van dixi-toiletten niet wordt verdund met spoelwater, is dit materiaal moeilijk te verpompen, zeker wanneer ook t-shirts, bekertjes enzoverder het toilet ingaan. Spoeltoiletten zouden hier voor een verbetering zorgen. De concentratie aan BOD, stikstof en fosfor zou verlagen, maar het totaal volume aan afvalwater zou uiteraard toenemen, wat op zich geen probleem is. Binnenkort worden de resultaten geanalyseerd en bekijken we of het proces ergens moet worden bijgesteld.”(Door Tilly Baekelandt)

E www.waterleau.com

u Het afvalwater voor en na. Jan Bos Van Hemelrijck (Process Engineer Waterleau): “Afhankelijk van de vuil-vracht behandelt de installatie 1.500 tot 6.000 liter per uur.”

”Het project kostte om en bij de 200.000 euro.

We zien dit als een investering in de toekomst. In het

verleden hadden we ook tussen de 80.000 à 100.000

euro kosten voor het transport en dergelijke. Yo Van Saet, Festivaldireteur Rock Werchter

Bekijk onze referenties op www.pantarein.be

Optimalisatie van bestaande zuiveringen

Opleiding operatorenEnergieoptimalisatieSlib- en chemicaliën-reductieVerbeterde e� uentkwaliteitMogelijkheid tot fi nanciering

Pantarein:uw partner in economische waterzuivering

pantareinW A T E R Z U I V E R I N G

Bouw en exploitatie

Aeroob-anaeroob-membraanfi ltratieEngineering en projectbegeleidingSleutel-op-de-deur-realisatieEigen constructie-atelierSturing op afstandProcesbegeleiding en onderhoud

Pantarein:betrouwbaar designwerfopvolging en opleveringuw partner in exploitatie

ProcesexpertiseHaalbaarheidsstudiesAfbreekbaarheidstestenPilootinstallaties on-siteOnderzoek

Pantarein:de beste procestechnologenuw expert voor waterzuivering en kringloopsluiting

Bekijk onze referenties op www.pantarein.be

Groene waterzuivering

Tailor madeEnergie-e� ciëntMinimale slibproductieBiogasvalorisatieKringloopsluitingVerregaande automatisatie

Pantarein:duurzame onderneminguw partner in eco-innovatie

Duurzaamheidsrapporten en -communicatie:kijk op www.pantarein.be/publishing

Penstocks for Sewage Treatment

KWT penstocks... just right!KWT Group use professional routing, laser cutting and robot welding.

One micron is our standard. Yours too?

KWT Milieu, Belgium: Ph: +32 (0)3 309 06 57/www.kwtgroup.nl/[email protected]

Who else?

AquArAmA #65 I 57

Oleon is een Amerikaans bedrijf, Fuji Oil is een Japanse groep. Beide ondernemingen maken nicheproducten voor de voedingsindustrie en

zijn onder meer belangrijke partners voor de cho-colade-industrie. “Zowel Oleon als Fuji Oil waren al vertrouwd met De Watergroep,” verduidelijkt Ortwin Deroo van de businessunit Industrie & Services van De Water-groep. “Zij waren al klant bij ons en deden voor de aanmaak van hun proceswater puur beroep op

stadswater als bron. Omdat wij voor iedere klant voortdurend op zoek zijn naar de beste oplossing, namen we een viertal jaar geleden proactief con-tact met hen op om een alternatief voor hun pro-ceswater aan te bieden. Dankzij die aanpak blijf je dergelijke ondernemingen ook op langere termijn als klant aan je binden.”

g e c l u s t e r d e i n s tA l l At i e

Het project nam - zoals gebruikelijk is bij investe-ringen van dergelijke omvang - de nodige tijd in beslag. “Een doorlooptijd van vier jaar is zeker niet uitzonderlijk,” beaamt Ortwin Deroo. “Gelukkig konden we tijdens de voorbije zomer eindelijk werk maken van de definitieve installatie.”Het gaat om een geclusterde installatie: de twee ondernemingen maken dus gebruik van hetzelfde systeem, dat garant staat voor een capaciteit van

120 m³ per uur. “Die clusterinstallatie is mogelijk omdat beide bedrijven naast elkaar gelegen zijn. Van de 120 m³ per uur zijn er 105 m³ bestemd voor Oleon en 15 m³ voor Fuji Oil.”Dit project is nog om talrijke andere redenen een heel economische oplossing. “Omdat er maar één installatie is, hoeft er ook maar één gebouw te wor-den gefinancierd. Dat creëert meteen heel interes-sante schaalvoordelen.”

m o d u l A i r e o P B o u W

De nieuwe installatie is volledig modulair opge-bouwd, met twee straten ultrafiltratie en drie stra-ten omgekeerde osmose. “Die kunnen met volledige autonomie en dus onafhankelijk van elkaar opere-ren, waardoor het bedrijf ook in geval van periodiek onderhoud verzekerd blijft van een continu produc-tieproces. Het is een systeem met een ingebakken

w Project

Een gevoelig duurzamer productiepro-

ces en een forse verlichting van de wa-

terfactuur: het zijn maar enkele van de

voordelen waarvan Oleon en Fuji Oil

vanaf september 2014 zullen kunnen

genieten. De reden hiervoor is de gloed-

nieuwe waterzuiveringsinstallatie van De

Watergroep, die gedurende de voorbije

zomer helemaal op punt werd gesteld.

Oleon en Fuji Oil volgen hiermee het

goede voorbeeld van Taminco en Rous-

selot, twee andere bedrijven uit de Gentse

haven die gebruikmaken van het water

uit het Kanaal Gent-Terneuzen voor hun

proceswater.

modulaire installatie de Watergroep verzorgt proceswater oleon en Fuji oil

u De nieuwe installatie bestaat uit twee straten ultrafiltratie en drie straten omgekeerde osmose.

58 I AquArAmA #65

redundantie, wat dus impliceert dat ingeval er een skid uitvalt, de andere skids nog wat marge hebben om een deel van het werk van de uitgevallen skid over te nemen. In vergelijking met een enkelvou-dige installatie, is dat toch een grote meerwaarde. In het design is ook een proceswatertank met een capaciteit van 500 m³ opgenomen.”Voorafgaand aan de skids met ultrafiltratie en omge-keerde osmose, is nog een grove filtratie voorzien, waarbij een zelfreinigende zeef zand en andere rela-tief grote vuilpartikels verwijdert.

e i g e n o n t W e r P

Uniek is dat dit systeem volledig intern bij De Watergroep wordt ontworpen. “Dankzij de exper-tise die we door de jaren heen hebben vergaard en de lessen die we uit eerdere projecten hebben getrokken, zijn we intussen perfect gewapend om ieder systeem grondig te evalueren, de bottlenecks te bepalen en te zien welke stappen in het proces kunnen worden geoptimaliseerd.”Alle partijen konden zich ook perfect vinden in de voorgestelde DBFO-formule. De Watergroep staat dus in voor het design, de bouw, de financiering en operationele kosten van de installatie. De klant betaalt de bouwkundige werken terug, de overige investeringen worden verrekend in zijn waterfac-tuur. “Deze aanpak levert de klant vanaf dag één van de ingebruikname van de installatie, een financieel voordeel op,” schetst Ortwin Deroo. “Niet alleen is het water op zich goedkoper, bovendien is de basis-kwaliteit van het water een stuk beter om in het ver-volg van het proces een hoger rendement te halen.”

v l o k m i d d e l d o s e r i n g

De Watergroep is met dit project in de Gentse haven allerminst aan zijn proefstuk toe. Eerder al bouwde het vergelijkbare installaties voor de ondernemin-gen Taminco en Rousselot. “Dankzij die projecten hebben we al behoorlijk wat ervaring om water uit het Kanaal Gent-Terneuzen op te waarderen tot water van proceskwaliteit voor de voedingsindu-strie. Om een perfecte dienstverlening te garande-ren, hebben we na de ondertekening van het con-tract met Oleon en Fuji Oil onze pilootinstallatie

ingezet, vooral om in het proces van de ultrafiltra-tie de vlokmiddeldosering nog eens grondig te tes-ten. Die vlokmiddelen bieden ons de mogelijkheid om de zwevende stoffen te vangen in vlokken, die dan als grotere fractie kunnen worden afgevoerd.”Eerder al bood De Watergroep aan de mensen van Oleon en Fuji Oil de kans kennis te maken met eer-der in gebruik genomen installaties op hetzelfde kanaal. De positieve feedback hierover gaf hen de extra bevestiging om vol overtuiging voor deze oplossing te kiezen. “Wij hopen binnenkort nog voor een andere onderneming uit de Gentse kanaal-zone een dergelijk project te kunnen uitwerken.”Ook vooraanstaande bedrijven zoals onder meer Pepsico, Bravi en Colruyt (realisatie van een drink-waterstation, zie elders in dit magazine) vertrouw-den al op de expertise van De Watergroep voor gelijkaardige projecten. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.dewatergroep.be

w Project

u De mobiele

waterbehandelings-

eenheid wordt ook

als demo gebruikt.

Pilootprogramma in Suriname

In samenwerking met de SWM (Surinaamse Watermaatschappij) en de afdeling

Drinkwater van het Ministerie voor Natuurlijke Hulpbronnen in Suriname, is De

Watergroep momenteel volop bezig met de opstart van een pilootprogramma in

dit land. “Tot eind dit jaar voeren we uitvoerige tests uit op het oppervlaktewater.

Door de acute grondwaterproblematiek in Suriname moet namelijk op zoek wor-

den gegaan naar nieuwe, duurzame waterbronnen. Uit de resultaten van die tests

zal blijken of we het oppervlaktewater zullen kunnen opwaarderen tot drinkwa-

terkwaliteit.”

Dergelijke maatschappelijke projecten, waarbij De Watergroep haar kennis ter

beschikking stelt van ontwikkelingslanden, zorgen voor een grote interne dyna-

miek en bezorgen De Watergroep internationale uitstraling die op termijn ook een

commerciële return genereert.

u Het systeem is volledig intern bij De Watergroep ontworpen.

Eenvoudig meten en controleren

Analoog en digitaal

Niet minder dan 14 selecteerbaremeetparameters zijn mogelijk, vrij tecombineren waardoor de controller diaLogDACa een flexibel toestel is en uiterstgeschikt voor de behandeling vanzwembadwater.De regelaar kan met één of twee meetinputsworden geconfigureerd, afhankelijk van detoepassing. Het multifunctionele meet-encontroleapparaat kan met zowel analoge alsdigitale sensoren en actuatoren werken.Vooreen naadloze communicatie met hetprocesbesturingsniveau zorgt Profibus® DP,Modbus RTU, OPC en een webserver viaLAN/WLAN (binnenkort beschikbaar).De meetwaarden en ijkgegevens, alsookde instelparameters van het apparaat,worden opgeslagen op een gemakkelijktoegankelijke digitale SD-kaart. Zo kunnendeze gegevens zonder problemen wordenovergedragen naar andere controllers.

Gewoon alles meten

De nieuwe controller diaLog DACa isniet alleen flexibel en aanpasbaar aanspecifieke eisen, maar het verzekert debetrouwbare meting en registratie van talvan belangrijke parameters : pH, redox,fluoride en geleidbaarheid (mA) evenalschloor, chloordioxide, chlorite, broom,ozon, waterstofperoxide, perazijnzuuren opgeloste zuurstof.De controller compenseert zelfs detemperatuurinvloed op de parameterspH en fluoride.Afhankelijk van de plaatselijkeomstandigheden kan de controller,vanwege de optionele montageset,direct in de schakelkast of zoalsgebruikelijk aan de muur wordengeïnstalleerd. Internationale gebruikerszullen tevreden zijn, omdat de diaLogDACa U 24 werktalen aanbiedt – eenechte talenknobbel!

ProMinent Belgium NV • I.Z. St. Renelde • Landaslaan 11 • B-1480 Tubeke • Tel : +32 2 391 42 80 • Fax : +32 2 391 42 90

Het nieuwe platform diaLog DACa is een intelligente meet-en regelaar voor het continu meten en controleren van de klassieke parametersin de waterbehandeling. Het vervangt de controller D1Ca/D2Ca en heeft extra specifieke functies meegekregen zoals het verwerken vanstoringsvariabelen en het omschakelen van controleparameters. Het compacte multifunctionele meet-en regelapparaat is het sluitstuktussen de DULCOTEST-sensoren en ProMinent® doseerpompen.

Meer info op : www.prominent.be

ProMinent 0140309 Plateforme 195x133,5 Page 2

Aerzen behoort met zijn jarenlange ervaring in het bouwen van blo-wers en compressoren tot de oudste en grootste fabrikanten van twee-assige draaizuigermachines ter wereld. De Delta Hybrid schroefblower is een synergie uit de blower- en compressortechniek en biedt door de constructieve samensmelting van de voordelen van beide systemen compleet nieuwe mogelijkheden in het opwekken van onder- en bo-vendruk. De 5 belangrijkste voordelen van de DELTA HYBRID schroef-blower zijn:

• Hoogste energie effi ciency en reductie van de life-cycle-costs• Betrouwbaarheid en een lange levensduur• Laag geluidsniveau, geen gebruik van absorptiemateriaal• Plaatsbesparend, eenvoudig te installeren en lagere onder-

houdskosten• Groter toepassingsgebied en uitgebreid drukbereik

Meer hierover in onze brochure D1-010 of op www.Delta-Hybrid.com

Aerzen Belgium N.V.Arthur de Coninckstraat 11 . B- 3070 Kortenberg . Tel: 0032 (0)2 757 22 78

Fax: 0032 (0)2 757 22 83 . [email protected] . www.aerzen.be

Innovation from tomorrow’s world

A e r z e n - o n e s t e p a h e a d

DH_NL-BE_133x197.indd 2 22.10.2010 10:48:57

hsF verrast Belgische watermarkt met competitief gamma

Voor Vlaanderen direct in te kopen bij de bron:

EFCON® Water b.v. Nieuweweg 3B - 4126 RN Hei- en BoeicopNederland - www.efconomy.com [email protected] - Tel +31 347 342 777

• Gekoelde staalopslag in 4°C• Multi staalname technieken van zelfaanzuigend open goot tot ruw afvalwater drukleidingen• Staalname volgens Vlarem - ISO 5667-1/2/3/10 – NEN 6600-1• Diverse staalcontainer combinaties van 6x18 / 4x30 tot 24 x 1 Ltr• Vision high tech controller met o.a. geïntegreerde open kanaal debietmeter en datalogger!• OPTIONEEL met Separaat of ingebouwd te leveren EFCON® Magnetisch Inductieve Debietmeter

Thermoplastische robuuste,chemisch resistente gepatenteerde

kunststof behuizing

EFCON® Afvalwater Staalname toestellengefabriceerd in het hart van Holland.

Het milieu is ons uitgangspuntHet duurzaam en zorgzaam omgaan met afvalwater staat bij KSB centraal. Als inter-

nationaal leidende onderneming in de water- en afvalwatersector beschouwen we het als

onze verantwoordelijkheid om zorgzaam om te gaan met de grondstrofen voor onze

medemensen. Vooral bij dompelmengers en -pompen is rendement en levensduur van

belang. Op deze gebieden heeft KSB veel vaardigheden. De langzaam draaiende voort-

stuwer Amaprop en de dompelpomp Amarex KRT bieden de best mogelijke rendementen

voor de behandeling van afvalwater. Meer informatie via www.ksbbelgium.be

Pompen n Afsluiters n Service

Amaprop

Amarex KRT

AquArAmA #65 I 61

De roots van HSF dateren uit 1966. Vanuit Dui-ven verdeelde de onderneming aanvankelijk messing draaidelen en ging het zich metter-

tijd focussen op zowel de gas-, de warmte- als de watermarkt. In 2000 werd het bedrijf opgenomen in Aalberts Industries, een financiële holding waar circa 150 ondernemingen in zijn ondergebracht. Via acquisities worden daar nog regelmatig complemen-taire kmo’s aan toegevoegd. HSF past uitstekend in de uitgebreide portfolio van Aalberts Industries op vlak van flowcontrol. Daarnaast herbergt de holding ook heel wat specialisten in ‘industrial services’.

v e r B r e e d A s s o r t i m e n t

“HSF had altijd al een voorliefde voor klantspeci-fieke oplossingen,” stipt Harry Vandenbroucke, ver-antwoordelijke voor België, aan. “Onze producten worden ingezet voor het stuk tussen de hoofdleiding en de watermeter. We focusten geruime tijd quasi puur op de aanbestedingsmarkt, maar hebben ook de groothandel en de waterwereld heel wat te bieden.”Onder impuls van het nieuwe management, dat sinds vorig jaar werd aangesteld, splitste HSF zijn activiteiten op in drie grote niches.”Met ‘district

heating’ leggen we ons vooral toe op warmteafgif-testations. Voor de pijler ‘water safety’ brengen we sinds kort een volledig nieuw assortiment van pro-ducten voor terugstroombeveiliging op de markt. We verdelen ook nood- en oogdouches, kraanwerk voor labo’s, en hebben met de legionellapreventie van het merk Conti prima oplossingen voor ther-mische desinfectie, koudwaterbewaking en perio-dieke spoelingsystemen. Met dat aanbod kunnen we ongetwijfeld een meerwaarde bieden voor de sani-taire installaties van grote collectiviteiten.”

c o n n e c t & c o n t r o l

Met de derde pijler, ‘connect & control’, laat HSF de drinkwatermarkt onder meer kennismaken met de meerwaarde van polyamide glasvezelversterkte insteekfittingen. “Met de Isiflo Sprint-koppelingen hebben we een uitstekend ijzer in het vuur,” ver-volgt Harry Vandenbroucke. “Met dit oersterk, anti-corrosief materiaal beschikken we over een prima alternatief voor varianten in messing, een mate-riaal dat over middellange termijn niet meer zal worden gebruikt omwille van zijn corrosiegevoe-ligheid. Onze kunststof insteekfittingen kenmer-

ken zich onder meer door een heel eenvoudige en snelle montage en blijven ook na tientallen jaren heel stressbestendig. De draden zijn sterker en het systeem is beter bestand tegen vervorming. Bij fout inschroeven treedt er bovendien geen beschadiging van de draad op. Isiflo Sprint biedt het antwoord op de groeiende marktvraag naar corrosievrije materia-len en loodvrij water.”

PA12 polyamide (65% glasvezelversterkt), de vari-ant die in Isiflo Sprint wordt toegepast, kenmerkt zich door een lage doorlaatbaarheid van water en gas. Diverse keuringsinstanties, zoals Kiwa, Hydro-check en Belgaqua, zetten al het licht op groen voor gas- en watertoepassingen. “Op termijn is het de bedoeling om de hele garnituur rond de watermeter uit te rusten met producten uit dit materiaal,” zegt Harry Vandenbroucke. Het HSF-assortiment voor de watermarkt omvat ook koppelingen, watermeteraansluitingen, flexibels, afsluiters, verzegelkappen, aanboor- en reparatie-zadels. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.hsfbv.nl

hsF verrast Belgische watermarkt met competitief gamma

Terugstroombeveiligingen, watermeter-

beugels en oerdegelijke kunststof insteek-

fittingen: het is maar een kleine greep uit

het interessante assortiment dat HSF de

watersector te bieden heeft. Het Neder-

landse bedrijf wil meer dan ooit ook de

Belgische markt positief verbazen. Met

Harry Vandenbroucke nam het alvast

een specialist onder de arm die gepokt en

gemazeld is in de brede installatiesector.

u De Isiflo Sprint-koppelingen kunnen een-voudig en snel worden gemonteerd.

u HSF beschikt over een uitgebreid aanbod aan producten voor waterveiligheid

u Watermeterbeugels (hier zonder koppe-lingen) vormen een grote troef van HSF

w rePortage

62 I AquArAmA #65

Ovivo Holland B.V., gelegen in het Neder-landse Zoeterwoude, heeft in 2003 een ultrapuur water (UPW)- installatie bij IMEC

geleverd. Deze UPW-installatie was destijds ook voorzien om de scrubbers en de koeltorens te voorzien van water (permeaat) uit de omgekeerde osmose installaties.De vraag naar ultrapuur water is de laatste jaren echter zo gestegen dat er onvoldoende permeaat overbleef om de scrubbers en de koeltorens te voor-zien van permeaat.Om het tekort aan permeaat op te lossen is in 2013 door IMEC besloten om door Ovivo twee

omgekeerde osmose units te laten plaatsen voor de permeaatvoorziening van de scrubbers en de koeltorens.

sys t e e m B e s c h r i J v i n g

De nieuwe omgekeerde osmose units hebben elk een productiecapaciteit van 5 m³/h, zijn later een-voudig modulair uitbreidbaar naar 7 m³/h en in de toekomst naar 10 m³/h.In het stadswater naar de omgekeerde osmose units wordt een speciale Ovivo Scalexit inhibitor (anti-scalant) gedoseerd om de oplos¬baarheid van hardheidszouten te verhogen en daarmee sca-ling (afzetting van hardheidszouten) op de RO-membranen te voorkomen.

De nieuwe installatie bestaat verder uit een breek-tank, voordrukpompen, doseerunit voor anti-scalant, frequentiegeregelde hogedrukpompen, bestaande permeaat opvangtanks, frequentiege-regelde transportpompen en schakelkast.

B e s t u r i n g e n B e WA k i n g

De installatie is ontworpen volgens het failsafe-principe, wat inhoudt dat de pneumatisch bediende kleppen in de installatie veersluitend zijn. Het voordeel hiervan is dat bij een storing van de installatie (door het wegvallen van persluchtdruk en/of elektriciteit) er geen ongewenste stromen of lozingen van water of chemicaliën kunnen voorko-men. De gehele installatie is automatisch uitge-

Ovivo bundelt meer dan tweehonderd

jaar waterdeskundigheid, met de be-

doeling een meerwaarde te creëren

voor de klanten. Veel bekende en be-

trouwbare merknamen maken deel uit

van die erfenis. Ovivo is aanwezig in

21 landen, met 1.500 personeelsleden

die zich exclusief aan de waterindu-

strie wijden. Een aantal van hen werd

onlangs ingezet voor de realisatie van

een project bij IMEC (Interuniversitair

Micro-Elektronica Centrum) in Leuven.

ovivo installeert omgekeerde osmose installaties bij imec in leuven

1

© Concept Lighting

AquArAmA #65 I 63

TroevenHet is geen toeval dat IMEC voor Ovivo

Holland B.V. koos voor de nieuwe omge-

keerde osmose installatie. Het Neder-

landse bedrijf is gespecialiseerd in pro-

ceswater en hergebruik van water. “Wij

begrijpen de complexiteit van waterge-

bruik in het bedrijfsproces en onderken-

nen de economische impact: water heeft

een directe invloed op de kwaliteit, de

efficiëntie en de kosten van het proces.

Daarom zijn wij permanent op zoek naar

het optimale watergebruik: water is nu

eenmaal een bedrijfskritische grondstof

en niet zomaar een commodity.”

De installaties worden door Ovivo Hol-

land B.V. in eigen beheer ontworpen,

gebouwd, geplaatst en inbedrijfgesteld.

Daardoor kunnen zij specifieke klanten-

wensen flexibel invullen. “Daarnaast

onderscheidt Ovivo zich door zijn sterke

servicedienst. Als aanvulling op de basis-

contracten Standaard, Plus en All-in

kan Ovivo een 24-uursservice verlenen.

Bovendien hebben onze klanten de garan-

tie duurzaam te werken, omdat het milieu

minder wordt belast door een laag water-

en energieverbruik.”

voerd en vereist, behalve dagelijkse controle van enkele meterstanden en het van tijd tot tijd bij-vullen van anti-scalant, geen bediening door de operatoren. Periodiek kan een reiniging van de RO-membranen nodig zijn. De frequentie daarvan hangt af van de aangevoerde waterkwaliteit. De besturing van de installatie gebeurt via een Yoko-gawa PLC.De installatie is door Ovivo Holland B.V. in eigen beheer geplaatst, geïnstalleerd en in werking gesteld. De overdracht van de installatie naar IMEC gebeurde medio 2014. s e r v i c e

De service organisatie van Ovivo Holland B.V. bestaat uit circa 11 medewerkers met een zeer goede staat van dienst voor het onderhoud, trou-bleshooting en validatie van waterbehandelings-installaties. Meestal wordt dit uitgevoerd met een op maat gesneden servicecontract. De toepassing van waterbehandelingsinstallaties in ziekenhui-zen, dialysecentra en de farmaceutische, de half-geleider- en de micro-elektronica-industrie vereist veelal een validatie traject. “Wij hebben hiermee vele jaren ervaring en zijn in Nederland op dit gebied marktleider.”

De aangeboden installaties worden voorzien van een CE-markering in overeenstemming met de Machine richtlijn 91/368/EEG, 93/44/EEG en 93/68/EEG.

c e r t i F i c At e n

Ovivo Holland B.V. is NEN ISO-9001:2008 gecer-tificeerd en is in het bezit van het certificaat VGM Checklist Aannemers, VCA** 2008/5.1 voor het verkopen, ontwer¬pen, bouwen, in werking stellen en in stand houden van installaties voor water¬behandeling. Daarnaast is het BRL-K903/08 gecertificeerd voor installatie van en onderhoud aan bovengrondse tankinstallaties voor bijtende (cor-rosieve), schadelijke, irriterende en giftige stoffen (chemische producten).

r e F e r e n t i e s

De Nederlandse specialist heeft de laatste twee jaar redelijk veel Belgische cliënten van waterbehande-lingsinstallaties mogen voorzien. Daartoe behoren, naast IMEC, ook Terumo, ON semiconductor (Ouden-aarde), Umicore (Olen en Hoboken), Siemens Gent en Cargill (Villvoorde).

E www.ovivowater.nl

w Project

1 Twee-traps omgekeerde osmose (RO)-installatie met nageschakelde elektrodemineralisatie (EDI), capaciteit 5 m³/h

2 Twee-traps omgekeerde osmose (RO)-installatie met nageschakelde elektrodemineralisatie (EDI), capaci-teit 4,5 m³/h

3 Twee-traps omgekeerde osmose (RO)-installatie, capaciteit 20 m³/h

2 3

Textielstraat 13 - 8790 Waregem - T +32 (0)56 432 954 - F +32 (0)56 432 [email protected]

Switch to sustainable water sources

Reduce boiler water and energy consumption

Reduce cooling water and chemical consumption

YOUR WATER

OUR CONCERN!

Lease Sales

www.hydrisengineering.com

INDUSTRIAL WATER TREATMENT

Hydris @ your service

AquArAmA #65 I 65

Bij Hydris Engineering maken ze er een ere-zaak van regelmatig de polsslag van de markt te voelen. Soms leidt dat tot conclusies die

een belangrijke invloed kunnen hebben op hoe je als onderneming die markt benadert. Ceo Marc Beu-nen: “Het gebeurt wel vaker dat een bedrijf plots nood heeft aan een nieuwe waterzuiveringsinstal-latie, of een uitbreiding van de bestaande plant. Alleen voelen ze niet altijd de behoefte, of verke-ren ze niet in de mogelijkheid, om daar de nodige financiële middelen voor vrij te maken. Zeker voor waterkwesties is dat een heel logische gedachte-gang: water is meestal wel een sleutelfactor voor het productieproces, maar behoort niet tot de core business en levert het bedrijf dus niet rechtstreeks geld op. Als ze zich investeringen getroosten, moe-ten die direct gelinkt zijn aan hun kernactiviteiten, niet aan ‘utilities’.”Leasing of huur is een ideale manier om via een laagdrempelige aanpak dergelijke ondernemingen toch verder te helpen. “De prijs voor het aanmaken van water evolueert dan tot een vaste kost: plots zien ze hoeveel ze werkelijk betalen voor een m³ water, waardoor het veel eenvoudiger wordt om zo’n installatie te taxeren op vlak van haalbaarheid.”

o P e r At i o n e l e l e A s i n g

Daarom geeft Hydris Engineering haar klanten nu onder meer de mogelijkheid om te opteren voor een operationele leasing. “De realiteit leert ons dat heel wat bedrijven dit als een ideaal alternatief zien voor een daadwerkelijke eigen investering in waterzuive-ring. Op boekhoudkundig vlak is operationele lea-sing een volledig aftrekbare kost, van zodra een sub-stantieel deel van de activa (15 tot 30%) ten laste van een derde partij valt.”Door het concept van een operationele leasing, gaat de producent van de installatie er uiteraard van uit dat het systeem niet gedurende de hele levensduur bij één en dezelfde klant blijft. “Daarom hebben wij diverse, gemakkelijk verplaatsbare oplossingen uit-gedokterd waarbij de geïntegreerde technologieën voldoende gestandaardiseerd zijn om te anticiperen op de noden van verschillende industriële niches.”Hydris Engineering maakte de voorbije maanden werk van de uitbouw van een stevig uitgebouwde huurvloot, gedimensioneerd voor debieten variërend

Een eigen huis, een plek onder de zon: het is de droom van iedere Belg. De baksteen

in de maag, u kent dat wel. Van bepaalde investeringen vinden we het nu eenmaal

belangrijk dat ze onze eigendom zijn. Voor andere goederen hoeft dit dan weer niet

per se. Waterbehandelingsinstallaties zijn daar een actueel voorbeeld van. Met aange-

paste huuroplossingen, zowel op lange als op korte termijn, speelt Hydris Engineering

sinds begin dit jaar in op behoeften van klanten voor wie het geen prioriteit is dat

een waterzuiveringsinstallatie op de bedrijfslijst met activa staat.

huuroplossingen van hydris spelen in op actuele marktbehoeften

van 3 tot 150 m³/h, en voor zeven toepassingsge-bieden. “Zo hebben wij specifieke oplossingen voor regenwaterhergebruik; hardware voor koeltorens (waterproductie en spuibehandeling); behandelin-gen voor alternatieve waterbronnen (ondiep put-water, oppervlaktewater, afvalwater,...); hardware voor ketelvoedingswater (het programma Sustain®, zie kaderstukje); zeewater voor drinkwaterproduc-tie (vooral voor het buitenland); technologie voor de valorisatie van opgeloste stoffen in afvalwater (via technieken als omgekeerde osmose en mem-braandistillatie) en drinkwaterproductie. Met deze algemeen toepasbare oplossingen is maatwerk uiteraard onmogelijk, maar we dekken er wel een breed behoeftepakket mee af.”

s u c c e s F o r m u l e

Hoewel het om een vrij recente marktintroduc-tie gaat, blijkt deze formule wonderwel aan te slaan. “Nu al hebben we verschillende projecten

w rePortage

u Er zijn onder meer containers voor omge-keerde osmose en membraandistillatie uitge-werkt.

Water is een van onze belangrijkste levensbehoeften. Het is dan ook van groot belang dat we de kwaliteit van ons drinkwater ook in de toekomst kunnen garanderen. Daarom heeft Watts Industries nu een pakket BA BM terugstroombeveligingstoestellen in de maten DN15 t/m DN 50 ontwikkeld, die voldoen aan de nieuwste regelgeving. Samen met de BA BS toestellen DN6 t/m DN10 bent u hiermee klaar voor de toekomst!

Watts Industries Belgium BVBA is onderdeel van Watts Industries Europe B.V.

Watts BA BM terugstroombeveiliging

De nieuwe standaard in BA drinkwaterbeveiliging!

Watts Industries Belgium BVBA Beernemsteenweg 65 8750 WingeneTel. +32 (0)51 65 87 08 Fax. +32 (0) 51 65 87 20 E-mail [email protected] www.wattsindustries.be

• Compact• Licht• Modulair• Eenvoudig• Compleet

Verkrijgbaar in DN15 t/m DN50

Conform EN1717 & EN12729.

Belgaqua gekeurd

De nieuwe standaard in BA drinkwaterbeveiliging!

Kijk ook op

www.waterbeveiliging.be

terugstroombeveligingstoestellen in de maten DN15 t/m DN 50 ontwikkeld, die voldoen aan de nieuwste regelgeving. Samen met de BA BS toestellen DN6 t/m DN10 bent u hiermee klaar voor de toekomst!

is onderdeel van Watts Industries Europe B.V.

Beernemsteenweg 65 8750 WingeneTel. +32 (0)51 65 87 08 Fax. +32 (0) 51 65 87 20 E-mail [email protected] www.wattsindustries.be

die voldoen aan de nieuwste regelgeving. Samen met de BA BS toestellen DN6 t/m DN10 bent u hiermee klaar voor de toekomst!

die voldoen aan de nieuwste regelgeving. Samen die voldoen aan de nieuwste regelgeving. Samen met de BA BS toestellen DN6 t/m DN10 bent u hiermee klaar voor de toekomst!

Egger Turo Pumps BelgiumBaron de Vironlaan 24B - 1700 DilbeekTel +32 2 463 56 96Fax +32 2 463 56 [email protected]

www.eggerpumps.com

SWISS ENGINEEREDPUMPS SINCE 1947

Zandvangpomp (Egger HG25.3) in chroom-molybdeen wit gietijzer Foto na 6 jaar en 13600 werkuren Hardheid tot 60 HRC Ongewijzigde pompprestaties

Problemen met vochtige doekjes?Test nu onze nieuwe TA waaiers.

Eggerwanneer andere pompen verstoppen of te snel slijten

De Vortex Turo® pompen zijn speciaal ontworpen voor het verpompen van afvalwater met vezels, slurry en slib. Verstoppingsvrij Volledig vrije doorlaat Trillingsvrij

Egger Pumps pub 195x134mm versie april2014.indd 1 5/05/14 08:41

AquArAmA #65 I 67

w rePortage

in de wacht gesleept voor zeewater, valorisatie van ondiep putwater, drinkwaterproductie (Iraaks pro-ject), de valorisatie van kaliumnitraat via mem-braandistillatie, en twee operationele leasings voor voedingswater voor stoomketels (beide in België).”De opbouw en ‘mapping’ van de containers was een titanenwerk, maar nu al lijkt het dus meer dan de moeite te lonen. “Het aantal potentiële projecten is groot, maar dat danken we ook aan het feit dat we meteen met een uitgebreide productportfolio uitpakken. Uiteraard blijven sommige klanten lie-ver voor een eigen investering kiezen: zij verkiezen geen all-in prijs per m³ water te betalen, maar dra-gen dan wel de volle verantwoordelijkheid voor hun installatie. Ondernemingen die hun cashpositie wil-len versterken, beursgenoteerde firma’s en bedrijven die vooral willen investeren in hun core business, zijn wel vragende partij voor operationele leasing.”

ko r t e t e r m i J n

Bij een operationele leasing wordt de installa-tie gebouwd van zodra het contract getekend is. Hydris Engineering koos ervoor nog een extra ijzer in het vuur te hebben en biedt daarom ook huur op korte termijn aan. “Bij dergelijke aanvragen moet je meteen kunnen anticiperen, omdat het door-gaans om een dringende behoefte gaat. Dan is de installatie nodig om een noodgeval op te vangen, te anticiperen op seizoensgebonden piekbelastin-gen, als vervanginstallatie bij onderhoudswerk-zaamheden (zodat de continuïteit blijft gewaar-borgd), et cetera.”

In dit segment is het Waregemse bedrijf pas gestart. Het beschikt nu al over één container-installatie, twee andere zijn in opbouw. “We zul-len hier hoofdzakelijk met membraantechnolo-

gie werken. Deze technologie laat namelijk toe om verschillende soorten water te produceren en bovendien zijn de installaties vrij compact en dus makkelijker te plaatsen.”Huren op korte termijn is een ideale manier om een bepaalde technologie te testen. “Het is begrij-pelijk dat bedrijven aanvankelijk nogal kritisch staan tegenover de aangehaalde voordelen. Door een installatie gedurende een bepaalde periode in gebruik te hebben, kunnen ze meteen toetsen of die troeven ook realiteit worden.”

m u lt i t o e PA s B A A r

Hydris Engineering gaat er prat op in deze sec-tor vrij uniek te zijn met off balance-leasing op lange termijn. “Andere aanbieders focussen zich eerder op kortere termijnen, waardoor hun prij-zen vaak hoger liggen. Deze strategie bewijst dat wij bereid zijn risico’s te nemen op onze assets, omdat we weten dat ze multi-toepasbaar zijn en voor verschillende ondernemingen heel nuttig kunnen zijn.”

Bij huur op korte termijn is er geen verplichting: de klant betaalt op week- of maandbasis, tot hij de installatie niet langer nodig heeft. Bij een ope-rationele leasing engageert de klant zich voor een periode van minimum twee jaar.

E www.hydrisengineering.com

u De containers bevatten gestan-daardiseerde technologieën waarmee Hydris inspeelt op de noden van diverse industrieën.

Sustain®

Met het Sustain®-concept streeft Hydris Engineering naar de optimalisering van de energieconsumptie en een zo laag mogelijke uitbatingskost

voor de stoomproductie bij haar klanten. Het concept omvat een krachtige financiële tool (aanbod via verkoop, verhuur of ‘off balance lea-

sing’), opteert telkens voor de juiste watertechnologie en omvat ook een profiel voor de optimalisering van het chemicaliëngebruik. “Dank-

zij de expertise binnen Pollet Water Group kunnen we dus zowel de hardware-installatie als de chemicaliën aanbieden.”

Sustain® scoort onder meer sterk in de voedings-, bouwen staalnijverheid.

68 I AquArAmA #65

De groeiende vraag op de wereldmarkt naar gezonde voeding die op duurzame wijze is geproduceerd, biedt FrieslandCampina kan-

sen. Na opmaak van een wateraudit en waterbalans werd al vrij snel duidelijk dat de bestaande water-infrastructuur niet voorzien was op de toekomst. De lat werd hoger gelegd door het verbruik per Ton afgewerkt product met minimaal 20% te redu-ceren, waardoor waterhergebruik in beeld kwam. Andere items die aan bod kwamen waren de hui-dige waterzuiveringsinfrastructuur die de stijging niet aankon, de milieuvergunning die moest wor-den aangepast, warmte- en product verlies. Ook de extra inname van drinkwater leidde tot hogere pro-ductiekosten door beperking van grondwaterwin-ning opgelegd door de overheid. Door een van de grotere afvalwaterstromen, het condensaat van de indampers, op te werken tot zeer zuiver proceswa-terkwaliteit, kon de inname van drinkwater worden verminderd en de lozing van afvalwater beperkt. Bijkomende voordelen van het indamper conden-saat zijn de lage geleidbaarheid en hoge tempera-tuur. Een nadeel is dat het condensaat laag mole-culaire organische componenten bevat die sterke biologische groei veroorzaken en niet volledig wor-den weerhouden door RO membranen.Veolia Water Technologies bouwde in 2013 een uniek proces dat op al deze voorwaarden een ant-woord gaf. Door toepassing van de door Veolia Water Technologies ontwikkelde BiopROtector® is het mogelijk om de organische componenten te neutraliseren en de biofouling tot een minimum te herleiden. Een nabehandeling door UF en RO geven

dan een hoge waterkwaliteit die geschikt is voor het gebruik als hoogwaardig proceswater. Toepassingen voor het behandelde condensaat zijn ketelvoeding-water, CIP water en naspoelwater. De warmte in het condensaat wordt maximaal hergebruikt voor ketel voedingswater zodat hier minder energie nodig is om het water op te warmen. De installatie is ontwor-pen om 50 m³/h zuiver proceswater te hergebrui-ken met als eindresultaat een reductie aan totaal waterverbruik van 15%.De installatie wordt volledig automatisch gestuurd met on-line visualisatie van alle kwaliteitsmetin-gen en remote control.

c o n c e P t

Het concept bestaat in grote lijnen uit 4 delen: •Hydraulischebufferingvandecondensaten•BiopROtectorbehandeling•UFmembraanfiltratievoorproceswater•RO+UVbehandelingvoorketelwaterenhoog-waardig proceswater.

B i o P r o t e c t o r

De biopROtector verwijdert stoffen uit het water die een overmatige groei van bacteriën op membranen, ook wel biofouling, veroorzaken. De stoffen verant-woordelijk voor bacteriële groei zijn in lage concen-traties aanwezig, veelal slechts enkele milligram-men per liter. Indien er een juiste mix van stoffen aanwezig is kunnen zelfs hele lage concentraties, 50 – 100 nanogrammen per liter ongewenste bacte-riële groei veroorzaken. De functie van de biopRO-tector is groeistoffen te elimineren zodat geen hin-

FrieslandCampina is in België een

grote speler in de zuivelsector. De

grootste productielocatie ligt in Aal-

ter, waar een grote diversiteit van

zuivelproducten wordt geproduceerd

FrieslandCampina formuleerde voor

de periode 2010-2020 de strategie

route2020. Sleutelwoorden zijn duur-

zame groei en waardecreatie. Met deze

doelstelling werd in 2012 een water

management plan opgemaakt met het

oog op een aanzienlijke uitbreiding

van de productiecapaciteit. Veolia

Water Technologies bouwde in 2013

binnen dat kader een uniek proces.

Frieslandcampina Aalter legt de lat hoger met het oog op de toekomst

AquArAmA #65 I 69

derlijke nagroei op de membranen zal plaatsvinden. Van de biopROtector bestaan twee uitvoeringsvor-men. De keuze van de uitvoeringsvorm of een com-binatievorm is afhankelijk van de samenstelling van het te behandelen water. Indien het te behandelen condensaatwater licht vervuild is (scenario 1) maar toch voldoende voe-dingstoffen (nutriënten en organische stoffen) bevat voor bacteriële groei, dan kan worden vol-staan met de ‘fixed bed‘ biopROtector. Lage concen-traties organische en stikstof componenten worden snel met behulp van aanwezige zuurstof omgezet in CO2, water en biomassa. Een korte hydraulische ver-blijftijd volstaat (5 à 12 minuten) om het meren-deel van de voedingsstoffen te verwijderen. Door lage concentraties voedingstoffen zal slechts een geringe drukopbouw over de biopROtector in de tijd plaatsvinden. De biopROtector kan worden terug-gespoeld bij het bereiken van een grenswaarde en zal op deze wijze overtollige biomassa afvoeren. Is het condensaatwater relatief sterk vervuild met voedingsstoffen, dan bestaat een biopROtector uit een ‘fluidized bed’ gevolgd door een ‘fixed bed’ In de ‘fluidized’ biopROtector wordt geforceerd lucht ingebracht via een fijne bellen beluchting zodat voldoende zuurstof aanwezig is om de voedings-stoffen te oxideren. De verblijftijd is afhankelijk van de vervuilingsgraad van het condensaatwa-ter. Vervolgens wordt de ‘fixed bed’ biopROtector gebruikt als polishing reactor om de voedingstof-fen vergaand af te breken en het water biologisch te stabiliseren (lage concentratie ATP, lage con-centraties nutriënten, lage concentratie zuurstof). Na passage van de 2e biopROtector trap (B) is het water biologisch stabiel en zal niet of nauwelijks bacteriële groei meer optreden. De hoeveelheid groeistoffen welke door de biopRO-tector worden verwijderd wordt bepaald door de hoeveelheid beschikbare opgeloste zuurstof in combinatie met de beschikbare biomassa. Daar-naast zijn de lokale procescondities zoals pH en temperatuur van invloed op de snelheid waarmee de oxidatie plaatsvindt.

u lt r A F i lt r At i e ( u F )

Ultrafiltratie is per definitie de retentie van deel-tjes groter dan 0.1 micron uit een waterige stroom door een semi-permeabel membraan. In praktijk is er een zeer grote variatie in poriedi-ameter in de ultrafiltratie technologie (zie onder). De gebruikte cut-off varieert van 0.1 micron tot 30 kDalton, afhankelijk van leverancier en toepassing.

o m g e k e e r d e o s m o s e ( r o )

Omgekeerde Osmose (O.O.) of Reverse Osmose (R.O.) is een hooggeprezen technologie voor elke toepassing waar een opgeloste stof van haar oplos-middel dient te worden gescheiden. De meest fre-quente toepassing van omgekeerde osmose is het zuiveren van water door verwijdering van onge-wenste contaminanten. De industrie maakt veelvul-dig gebruikt omgekeerde osmose om sterk gezuiverd proceswater te produceren en/of om industrieel afvalwater te behandelen. Het proces omgekeerde osmose wordt gebruikt om door het ontzouten van zeewater drinkbaar water te maken en wordt ook aangewend om de smaak van water te verbeteren en/of om potentieel ongezonde contaminanten te verwijderen.Omgekeerde osmose is fundamenteel onontbeerlijk voor zowel het behandelen van water dat bij het fabriceren van halfgeleiders en farmaceutische en medische toestellen gebruikt wordt als bij het zui-veren van water dat ingezet wordt voor dialyse en stroomgeneratie. Het proces omgekeerde osmose wordt gehanteerd voor de concentratie en regene-ratie van zouthoudende afvalwaters en wordt zelfs gebruikt in de voedingsnijverheid om suikeroplos-singen op te concentreren.

w Project

Het mechanisme van omgekeerde osmose ver-schilt van filtratie in de zin dat er bij omgekeerde osmose geen enkele sprake is van fysische schei-ding. Het gaat er immers om dat water en stoffen met een kleiner organisch gewicht in staat zijn zich doorheen het membraanpolymeer te ver-spreiden door zich tussen de segmenten van de chemische structuur van het polymeer te bewe-gen. Opgeloste zouten en organismen met een groter moleculair gewicht dringen echter niet door het membraan omwille van hun afmetingen en chemische eigenschappen. Het omgekeerde osmose membraan is eveneens in staat een vol-ledige verwijdering van de zwevende partikels te bewerkstelligen.

Het succes van de technologie omgekeerde osmose is voor het merendeel te danken aan de goedkope werking en de eenvoud met een dege-lijke voorbehandeling. Vergeleken met andere zoutverwijderende technologieën, is het rela-tief goedkoop in aankoop en werking.

E www.veoliawaterst.be

MAAK SAMEN MET ONS DE JUISTE POMPKEUZE VOORUW AFVALWATER

SPX Flow Technology Belgium N.V.

+32 (0)53 602 715 - [email protected]

www.spx.com of www.johnson-pump.com/BE

Ideaal voor industriële toepassingen

Werkt zonder elektriciteit

Laag zouten waterverbruik

Verschillende configuraties

Hoge debieten

DeltaWATERONTHARDERS

AquArAmA #65 I 71

Bij een lobbenblower of rootsblower, een technologie die nauwelijks geëvolueerd is sinds het eind van de negentiende eeuw,

heeft men af te rekenen met een hoge luchtweer-stand en een grote interne drukval. De energie-verliezen worden vooral veroorzaakt door het inlaatluchtfilter, de externe compressie, de nood-zakelijke uitlaatdemper, en de V-riemoverbren-ging. Voor een luchtopbrengst van 1600 m³/h, bij een druk van 0,8 bar, verbruikt een drielobbenblo-wer zo gemiddeld 61 kW.

“De schroefblower daarentegen is een geïnte-greerde installatie met een geoptimaliseerde lucht-stroom,” verduidelijken Samuel Tossyn en Stef Ver-bruggen van Atlas Copco. “Hierdoor worden zowel de drukval als de turbulentie sterk verminderd. Dat laat toe gevoelig te besparen. Dankzij het aan-gepaste inlaatluchtfilter, de interne compressie in het schroefelement (die bij rootsblowers dus afwezig is), de geïntegreerde tandwielkast voor de aandrijving en de gladde uitlaatdemper ver-bruikt een schroefblower voor een luchtopbrengst van 1600m³/h bij een druk van 0,8 bar gemiddeld slechts 43 kW, of 30% minder.In een typische biologische afvalwaterzuiverings-installatie is het blowersysteem voor beluchting verantwoordelijk voor zeventig procent van het energieverbruik. Momenteel worden in heel wat van deze installaties de minder efficiënte lobben-blowers gebruikt. Door het energieverbruik van hun beluchtingssysteem te verlagen met schroef-blowers zullen deze zuiveringsinstallaties niet alleen hun energiekosten verlagen, maar ook heel wat milieuvriendelijker werken.

e n e r g i e z u i n i g e e n B e t r o u W B A r e t e c h -

n o l o g i e

“Tachtig procent van de totale kosten gedurende de levenscyclus van een blower gaat naar het energie-verbruik,” stipt Jean Schaus aan. “Door de schroef-technologie toe te passen in onze luchtblowers, hebben we nu een compleet aanbod van compres-soren en blowers voor alle lagedruktoepassingen en

Bye bye lobbenblower, leve de schroef-

en turboblower! Het is een tendens die

bij Atlas Copco meer dan ooit leeft. De

nieuwe technologieën laten toe de be-

drijfskosten te verlagen, terwijl ander-

zijds de productiviteit verbetert. Daarom

neemt Atlas Copco afscheid van de ge-

neratie lobbenblowers (ZL) en heeft

het een stevig aanbod uitgebouwd van

schroefblowers (ZS-generatie) en turbo-

compressoren (ZM en ZB VSD). Ze heeft

nu voldoende alternatieven in huis om

elk type waterzuivering in België van

energiezuinige blowertechnologie te

voorzien.

schroef- en turboblowers Atlas copco, een meerwaarde in de waterzuivering

-processen tot 4 bar(e). De schroeftechnologie van Atlas Copco helpt de klanten energie te besparen, wat een belangrijk voordeel is in een heel compe-titieve markt.”

w rePortage

Inzetbaar in de: • Verwerkendeindustrie• Waterbereidende-,waterbehandelings-enafvalwaterindustrie

• Energieopwekkendeindustrie

Voordelen: • Modulaireopbouw• Universeleinzetmogelijkhedendoorveelvuldigemateriaalkwaliteiten

• Atexuitvoering(optioneel)• Geringedraaimomenten• Diversetoelatingenvoordrinkwaterindustrie(DVGW,ACS)

Flexibel, betrouwbaar en divers GEMÜVictoria®

www.gemu-group.comGEMÜ 481 Victoria®pneumatischbediend

Collectorineendrinkwaterbereidinginstallatie(WasserwerkNiedernhall)teDuitsland

AquArAmA #65 I 73

Inzetbaar in de: • Verwerkendeindustrie• Waterbereidende-,waterbehandelings-enafvalwaterindustrie

• Energieopwekkendeindustrie

Voordelen: • Modulaireopbouw• Universeleinzetmogelijkhedendoorveelvuldigemateriaalkwaliteiten

• Atexuitvoering(optioneel)• Geringedraaimomenten• Diversetoelatingenvoordrinkwaterindustrie(DVGW,ACS)

Flexibel, betrouwbaar en divers GEMÜVictoria®

www.gemu-group.comGEMÜ 481 Victoria®pneumatischbediend

Collectorineendrinkwaterbereidinginstallatie(WasserwerkNiedernhall)teDuitsland

In een aerobe afvalwaterzuivering voeden bacteriën zich met organisch afval en breken het af in kooldi-oxide, stikstof en water. Omdat de bacteriën zuur-stof nodig hebben, als onderdeel van dit proces, worden grote hoeveelheden lucht in de beluchting-tanks geblazen. Om energie te helpen reduceren, heeft Atlas Copco een volledige lijn van ZS-schroef-blowers geïntroduceerd die de conventionele tech-nologie van lobbenblowers vervangt. Jean Schaus: “Deze bewezen energie-efficiënte productlijn is door de onafhankelijke Duitse keu-ringsinstantie TÜV vergeleken met die van een drielobbige blower in een test volgens de interna-tionale norm ISO 1217, editie 4. Deze test heeft aangetoond dat de ZS bij 0,5 bar(e) 23,8 procent en bij 0,9 bar(e) tot 39,7 procent energiezuiniger is dan een drielobbige blower. Dit rendement is hoofdzakelijk te danken aan de interne compres-sie in de schroef. Andere belangrijke elementen die bijdragen aan het verbeterde rendement en de hoge betrouwbaarheid zijn de directe koppe-ling (waarbij de energieverliezen beduidend lager liggen dan bij een riemoverbrenging), het olie-systeem en het innovatieve ontwerp waarbij alle componenten in een ‘plug and play’-machine zijn geïntegreerd.”

l e e n tJ e B u u r g e s P e e l d B i J d e P e r s -

l u c h t c o m P r e s s o r

De technologie van de nieuwe schroefblowers is in wezen vergelijkbaar met de principes die in een persluchtcompressor gebruikt worden. Een manne-lijke en vrouwelijke rotor grijpen de lucht en persen die samen in de rotorkamer. De lucht wordt gelei-delijk samengedrukt tijdens elke rotatie en heeft haar gewenste einddruk al bereikt als de uitlaat-poort vrijkomt.

De 120 jaar oude technologie in de lobbenblower maakt daarentegen gebruik van rotoren met twee of drie lobben die in een behuizing ronddraaien, lucht aanzuigen en vervolgens door de uitlaatpoort duwen. De luchtdruk blijft tijdens het hele proces constant, totdat de lobben de uitlaatpoort berei-ken. De rotorlobben persen dan deze hoeveelheid lucht uit de behuizing naar de persleiding. Samuel Tossyn: “Bij dit proces stroomt er eerst telkens geperste lucht van de drukleiding terug in de blo-wer. Dit fenomeen resulteert in drukpulsaties en het klassieke bonzend geluid of ‘zeuren’. Die pul-saties zijn er niet bij schroefblowers, want die zor-gen voor een continue luchtstroom waardoor er ook geen sprake is van een zeurend geluid.”Stef Verbruggen: “Bovendien overtreft deze schroefblowertechnologie de traditionele lobben-techniek met een zeer breed toerentalbereik. De roterende schroeftechnologie kan opereren van 100 procent tot 25 procent van de capaciteit, met zeer kleine verandering in het specifiek vermogen. Dit betekent dat de schroefblower voorzien van variabel toerentalaandrijving haar capaciteit kan aanpassen aan de vraag, wat voor nog meer glo-bale operationele efficiëntie kan zorgen.”

k r i t i e k e F u n c t i e

Waterzuivering heeft een kritieke functie in een continu proces dat geen weekends kent. Omdat productie-installaties en de bewoners in de steden en gemeenten afhankelijk zijn van zuiver water, is het essentieel dat deze activiteiten zonder onder-breking voortgezet kunnen worden. Schroefblo-wertechnologie is een nieuwe technologie, waar-van bewezen is dat ze de kosten met één derde kan reduceren zonder afbreuk te doen aan kwaliteit en bedrijfszekerheid.

t u r B o B l o W e r s

Naast deze nieuwe schroefblowers kan je bij Atlas Copco ook terecht voor lagedruk turbocompresso-ren (ZM en ZB VSD) met grotere luchtcapaciteiten. “Dankzij dit assortiment, kunnen we nu blower-oplossingen voor de meest courante toepassingen aanbieden,” vervolgen Samuel Tossyn en Stef Ver-bruggen. “ Met ons huidig assortiment zijn we vol-doende gewapend om zowat elke uitdaging op Bel-gisch niveau probleemloos aan te gaan. Het is de bedoeling ons aanbod in de toekomst nog verder uit te breiden naar nog grotere volumes, maar het gaat dan eerder om toepassingen voor de interna-tionale markt. “

E www.atlascopco.be

ZM-assortiment

De ZM olievrije meertraps centrifugaal-

blowers werden ontwikkeld op basis

van heel geavanceerde technologie.

Jean Schaus: “Tijdens de ontwerpfase

maakten we gebruik van tools zoals

3D-modellering, CFD (Computatio-

nal Fluid Dynamics) en ‘eindige-ele-

menten-modellering’, wat toelaat om

nauwkeurig vast te stellen waar we nog

verbeteringen konden aanbrengen. Het

innovatieve ontwerp zorgt voor een

grotere efficiëntie.”

Een andere grote meerwaarde bij

Atlas Copco is de uitgebreide techni-

sche ondersteuning. Jean Schaus: “We

beschikken over een team van zowat 70

fieldtechnici, die elke dag de baan op

gaan om onderhoud en herstellingen uit

te voeren, zowel voor lobben-, schroef-

als turboblowers. Met die aanpak zijn we

vrij uniek op de Belgische markt.”

w rePortage

74 I AquArAmA #65

De nieuwe drinkwaterleiding vertrekt in de buurt van het pompstation van de AWW (Ant-werpse Waterwerken) in Walem. Ze wordt

aangesloten op de bestaande leiding Willebroek-Aalst in Tisselt. De aanleg is hoofdzakelijk gepland in open sleuf. Op vijf locaties wordt een boring voorzien. Het gaat om stalen leidingen, met een PE-coating voor de opensleufbuizen en een PP-coating voor de gestuurde buizen. “De aanleg van de nieuwe drinkwaterleiding is een erg belangrijk

project, dat voor extra bevoorradingsveiligheid tus-sen Oost- en West-Vlaanderen moet zorgen,” aldus Frederick De Sutter van Water-Link.Het tracé volgt de leidingstraat zoals aangeduid op de gewestplannen van 26 mei 2000, en de hierop aangebrachte wijziging via een in 2005 goedgekeurd RUP (leidingstraat voor hoofdtransportleidingen ter hoogte van Heindonk). Ter hoogte van de kruising met de Dijle wijkt het tracé beperkt af van de afgeba-kende leidingstraat. Deze wijziging van het initiële tracé kwam er op vraag van Waterwegen en Zeeka-naal, afdeling Zeeschelde, die ter hoogte van de Dijle de inrichting van een overstromingsgebied plant in het kader van het geactualiseerde Sigmaplan.

In het MER van 1999 was de leiding aangevraagd als een DN 1200 mm. Dit werd gewijzigd naar een DN 1000. De kokers waarin de leiding wordt aangelegd waren initieel DN 1800 mm en zijn nu 1600 mm.

s A m e n s t e l l i n g e n i n s tA l l At i e

De stalen leidingen die de drinkwatertoevoerlei-ding vormen, worden bij de overgangen aan elkaar gelast. Op die plaatsen is het niet zo evident om corrosiebescherming te voorzien. Om dat pro-bleem optimaal op te vangen, worden op de over-gangen krimpkousen van Vigotec Akatherm voor-zien. Het zogenaamde Covalence® WPC-E systeem is een tweelagige oplossing. De ‘sleeve’ krimpt bij opwarming en garandeert een perfecte corrosiebe-stendigheid. De eerste laag is een ‘adhesive’, gebaseerd op butyl-rubber. Dit is een kleurloos tot lichtgeel flexibel materiaal, dat bovendien water- en luchtdicht is. Het is een synthetische rubber of elastomeer die veel wordt gebruikt als iets luchtdicht moet wor-den afgesloten. De tweede laag is een polyethy-leen van hoge densiteit, met een permanente tem-peratuurindicator.

De aanleg van een drinkwatertoevoer-

leiding tussen Walem en Tisselt: het is

een project zoals er tegenwoordig zelden

nog in ons land worden uitgevoerd. De

leiding loopt over een afstand van 9,23

km, met een buisdiameter van DN 1000.

Logisch dat Water-Link, het samenwer-

kingsverband tussen TMVW en AWW,

hoge eisen stelde aan de leveranciers. Met

op maat geproduceerde krimpkousen

levert Vigotec Akatherm een belang-

rijke bijdrage tot het welslagen van dit

project.

krimpkousen vigotec Akatherm cruciaal voor belangrijke waterleiding

u Tijdens de installatie wordt de onder hitte krim-pende kous rond de leiding gewrapt.

u Het blanke staal wordt voorverwarmd tot op een temperatuur van circa 70 °C.

AquArAmA #65 I 75

Deel van Aliaxis

Vigotec Akatherm is een dochterbedrijf van Aliaxis, de grootste kunststofverwerker ter wereld. De groep ontstond na een aantal fusies en

overnames in de kunststoffenbranche. Aliaxis groepeert tegenwoordig 150 ondernemingen in meer dan 100 landen en is op die manier de

werkgever van ruim 15.000 mensen. Aliaxis kenmerkt zich onder meer door een sterke innovatiedrang voor het transport van vloeistoffen

via kunststofleidingsystemen.

VigotecAkatherm is specialist in geavanceerde leidingtechnieken en kunststofconstructies op maat. In de (waste)watersector ontwerpt en bouwt

VigotecAkatherm al meer dan dertig jaar alle soorten constructies zoals opslagtanks, zuiveringsstations, gaswassers, beitsbaden, enzovoort.

Denys

Leidingen leggen is een specialisatie

die Denys al van oudsher uitermate

beheerst. Waar deze onderneming

zich aanvankelijk vooral focuste op

het plaatsen van waterleidingen,

nam het belang van hogedrukpijplei-

dingen voortdurend en exponentieel

toe. Het was net met de aanleg van

waterleidingen dat Edouard Denys in

1923 begon. Zoveel jaren later loopt

deze activiteit nog altijd als een rode

draad door de onderneming. Na haar

sporen te hebben verdiend in de aan-

leg van transportleidingen in België,

focust Denys zich onder meer op het

optimaliseren van distributieleidin-

gen. Zo vervangt het voor Antwerpse

Water Werken (AWW) tegen 2015

alle lodenbuisaansluitingen door lei-

dingen in polyethyleen.

Het blanke staal wordt voorverwarmd tot op een temperatuur van circa 70 °C. “Daarna wordt de sleeve direct aangebracht op het gereinigde en gedroogde leidingoppervlak, zonder dat er een pri-mer moet worden voorzien,” verduidelijkt Kim Van Huynegem van Vigotec Akatherm. “Tijdens de instal-latie wordt de onder hitte krimpende kous rond de leiding gewrapt, zodat ze goed rond de joint spant. De verwarming gaat verder tot de sleeve gevoelig is gekrompen. Tijdens de afkoelingsperiode wordt de ‘adhesive’ zachter en vormt het zich perfect rond het leidingoppervlak, zodat corrosie geen kans krijgt. De tweede laag vormt een ondoordringbare barrière tegen mechanische schade en vochttransmissie.”“De installatie gebeurt heel vlot. Het product ken-merkt zich door hoogfunctionele prestaties. Dank-zij die simpele installatie en het lage gasverbruik, laat dit de aannemer toe heel wat geld te besparen. Bovendien is er dus geen primer vereist.”

l A n g e vo o r B e r e i d i n g s FA s e

De productie van deze ‘sleeve’ verliep niet zonder slag of stoot. Er ging een lange voorbereidings-fase aan vooraf, omdat het product moet voldoen aan de hoge eisen van opdrachtgever Water-Link. De productie van de krimpkous werd aangepast aan de eisen van het bestuur.Vigotec Akatherm beperkte zich niet tot het pure leveren van deze hoogwaardige krimpkous. De onderneming stond ook in voor de technische opleiding aan de coaters van de aannemer. “Daar-naast hebben wij voor de specifieke gereedschap-pen gezorgd die nodig zijn om de sleeve optimaal aan te brengen. Naast vuurvaste handschoenen zorgden we voor thermometers met thermokoppel (nauwkeuriger dan infraroodthermometers), vuur-vaste siliconenrollers (om eventuele luchtbellen eruit te rollen),” zegt Kim Van Huynegem. Er werden bovendien een karrenvracht aan testen uitgevoerd, om te bekijken of de krimpkous in alle mogelijke omstandigheden haar sterke functiona-liteit bleef behouden. Uit die testen bleek dat de ‘sleeve’ de leiding uitstekend beschermt tegen cor-rosie en aan de hoge eisen voldoet.

A n d e r e t y P e s

Naast de WPC-krimpkousen van Covalence® ver-deelt VigotecAkatherm ook andere krimpkousen. “De meest gebruikte zijn Dirax: deze kunnen veel-eisende toepassingen aan, zoals die voorkomen bij gestuurde boringen.”

Dirax is versterkt met een glasvezelstructuur. Opdat de bekleders deze op een correcte manier zouden aanbrengen voorziet VigotecAkatherm op regelma-tige basis opleidingen. Bij de meeste besturen is die opleiding verplicht tweejaarlijks opnieuw te doen.

“De krimpkousen worden ook gebruikt in de rio-leringssector. Zo werd in samenspraak met Aqua-fin een krimpkous met ritssluiting voorzien, waar-bij zeer grote diameterverschillen kunnen worden opgevangen die voorkomen bij de overgang van rioolbuizen uit gres, PVC, beton of PP,” besluit Kim Van Huynegem. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.vigotecakatherm.be

w Project

u De sleeve wordt direct aangebracht op het gerei-nigde en gedroogde leidingoppervlak.

FIELD, LABO & PROCESS

WATER ANALYSIS

from Al…conductivity…O2...

pH…SS…turbidity…to Zn

Afl eesunit/Datalogger ODEON

Digitale physico-chemische analysers (draagbaar en vast)

Digitale sensoren voor op het terrein

Overstortsensor

Meten van het slibdeken

Detectiesensoren voor melkproducten-zuivelproces

[email protected] Tel. 04 253 57 55 – 09 234 01 58

sprl bvba

BPI_AQ56.indd 1 21/05/12 17:18

Industrieweg 100 | B-3980 TessenderloT.: +32 13 670 200 | F.: +32 13 672 [email protected] | www.iwaki.be IWAKI Belgium

De nieuwste generatie Doseerpompen & Controllers!

Iwaki ontwikkelt en produceert high-tech doseerpompen en

robuuste, kunststof magneetpompen voor agressieve vloeistoffen.

Daarnaast heeft Iwaki een uitgebreid gamma van

gebruiksvriendelijke waterbehandelingscontrollers

voor het automatiseren van o.a. koeltorens, stoom-

ketels, CIP of afvalwater.

Wij bieden onze klanten hoogwaardige producten,

uiterst professioneel advies en fl exibiliteit met

levering uit eigen voorraad.

IWAKI staat wereldwijd bekend voor:> Kwaliteit voor een betaalbare prijs> Betrouwbaar, ook in moeilijke omstandigheden> Effi ciënt en innovatief

3555_IWAKI_PUB_b195h135_NL_v2.indd 1 5/08/11 14:37

AquArAmA #65 I 77

P e r s o o n l i J k e A A n PA k

Clarflok is een kmo die kiest voor een heel persoon-lijke aanpak. “Drie mensen zijn continu de baan op en beschikken over een ruime technische kennis, wat toelaat om de klant snel en vlot verder te hel-pen. Tijs Vanslambrouck verzorgt de West- en Oost-Vlaamse markt en Ann Denoël is verantwoordelijk voor Wallonië. Zelf ben ik de rechtstreekse contact-persoon voor Antwerpse, Limburgse en Vlaams-Bra-bantse klanten.”

Dankzij de ruime voorraad slaagt Clarflok er zo goed als altijd in om binnen de week te leveren. Het bedrijf is ook prominent aanwezig bij intercommu-nales (zowel voor drink- als afvalwater), de chemie en steengroeven. (door Bart Vancauwenberghe)

E www.clarflok.be

Door een maatwerkgerichte aanpak de

juiste chemicaliën voorzien voor de wa-

terbehandelingsinstallaties bij de klanten:

het is de strategie waarmee Clarflok al een

kwarteeuw scoort. De onderneming uit

Aarschot mag dit jaar 25 kaarsjes uitblazen

en doet dat met een heel aangenaam gevoel:

de overname van twee jaar geleden en de

verschillende troeven zorgen ervoor dat het

bedrijf steviger dan ooit in de markt staat.

clarflok (clarificatie door flocculatie, nvdr.) is onder die naam opgericht in 1989. Het bedrijf nam de activiteiten

over van een firma die vlokmiddelen verkocht. De twee investeerders bouwden de onderneming uit tot een specialist in distributie van technische chemicaliën voor drink-, afval- en industriewa-ter. Toen de aandeelhouders in 2012 pensioen-gerechtigd waren, nam de Franse holding Proxis Clarflok over. Zij oordeelden dat het bedrijf per-fect paste binnen hun specialisatie van waterbe-handeling. Sindsdien legt Clarflok nog meer de focus op behandeling van afvalwater. “Hoewel we financieel altijd al kerngezond waren, heeft de overname onze positie nog versterkt, is de continuïteit verzekerd en hebben we toekomst-gericht meer mogelijkheden tot diversificatie,” aldus zaakvoerder Frank Vueghs.

B i o l o g i s c h e P r o d u c t e n

“Ons assortiment omvat onder meer een wijde waaier van vlokmiddelen,” vervolgt Vueghs. “Meer en meer leggen wij de klemtoon op biologi-sche producten, vervaardigd op basis van plant-aardige producten en dus zonder minerale oliën. Dankzij het gebruik van deze producten (in plaats van ijzerzouten of aluminiumzouten) wordt de pH-waarde amper nog beïnvloed, waardoor er achteraf dus geen pH-correctie meer noodzake-lijk is. De ervaring leert ons dat de markt daar heel gevoelig voor is: de vraag naar milieuvrien-delijke producten neemt almaar toe. Onder meer klanten die hun slib afzetten naar de landbouw, vinden dat erg belangrijk.”Het assortiment van Clarflok omvat ook produc-ten voor ionenwisselaars en filterhulpmiddelen

w rePortage

(beide populair in de voedingsindustrie), anti-schuimmiddelen en conditioneringsproducten. “Dat aanbod willen we de komende jaren nog uit-breiden: door verdere ontwikkelingen is het de bedoeling ons nog meer op de markt van ketel- en koelwater te richten.”

P r o J e c t m At i g

Clarflok is allerminst een ‘cash-and-carry’ van chemicaliën, integendeel. Vanaf dag één ging het bedrijf prat op een heel klantgerichte aan-pak, waarbij sowieso de beste oplossing voor de specifieke problematiek wordt uitgedokterd. Die strategie waarderen ook talrijke aanbieders van waterbehandelingsapparatuur, wat Clarflok veel mond-tot-mondreclame oplevert. “Wij streven altijd de meest duurzame oplossing na en zorgen ervoor dat alles voor de klant goed betaalbaar blijft. Vaak doen we er alles aan om, in overleg met de leverancier van de apparatuur, het beste uit beide oplossingen te halen.”

clarflok viert zilveren jubileum

u Met de vlokmiddelen van Clarflok is achteraf

doorgaans geen pH-correctie meer nodig

u Clarflok legt meer en meer de

nadruk op biologische producten

Waterpsychologie

vanuit kennis investeren

Acties

EvaluatieWaterbesparing

Energiebesparing

MetingenAnalysen

Waarnemingen

MechanischOperationeelChemie

Kalk

Corrosie Fouling

MicrobiologieKennis van de flowLeidingconfiguratie

Waterdynamica

Weet je... ?... waarom er kalkafzetting is?

... waarom er corrosie in de leidingen is?

... waarom er groene aanslag in de douche is?

... hoe Legionella voorkomen kan worden?

... hoe je aan waterbesparing kan doen?

... hoe energiebesparing gerealiseerd kan worden door optimalisatie van de waterkringloop?

Toepassingen:Sanitair drinkwaternet - Stoomketel

Condensors - IJswaterWaterrecuperatie - Desinfectie

Wateris gaat op zoek naar de oorzaak! Pas als de oorzaak bepaald is, kan de remediëring starten.

WATERPSYCHOLOGIEWeten wat er zich afspeelt in het leidingnet = de leer van water

Wateris bvbaLaarnebaan 131 - 9070 Destelbergen (Heusden)Tel +32 (0)9 230 85 43 - GSM +32 (0)494 11 80 84

[email protected]

www.wateris.be

Meerkanaals waaiers met wereldklasse bescherming tegen verstopping

We nodigen u graag uit om Sulzer Pumps standnummer 8 te bezoe-ken tijdens Aquarama op 17 Oktober 2013 in de Brabanthal te Leuven, België.

Onze 1-kanaal Contrablock Plus waaier van Sulzer Pumps zette de toon voor ongeëvenaarde bescherming tegen verstoppingen, met een vrije doorgang van 75 mm en 80% afvoer van de binnenkomende vaste stoffen zonder tussenkomst van de snij-inrichting.

En nu zijn er de meerkanaals Contrablock Plus waaiers, die hetzelfde doen voor pompen tot 400 kW / DN400.

Hun unieke ontwerp resulteert dankzij CFD-design in een uitstekend hydraulisch rendement.

Als onderdeel van de al even efficiënte ABS afvalwaterdompelpomp XFP bieden ze de best mogelijke garantie voor zorgeloos pompen.

Meer oplossingen van wereldklasse vindt u op www.ABSEffeX.com

Sulzer Pumps www.sulzer.com

Eennieuwedefinitievanpomprendement

The Heart of Your Process

We nodigen u graag uit om Sulzer Pumps standnummer 78 te bezoe-ken tijdens Aquarama op 23 Oktober 2014 in de Brabanthal teLeuven, België.

AquArAmA #65 I 79

worden vandaag geplaatste bestellingen morgen geleverd, zonder enige extra kost. De komende jaren blijven we hoofdzakelijk inzetten op de Bel-gische markt en willen we ons nog nadrukkelijker in de waterwereld profileren,” besluiten Geoffrey Boonen en Geert Van Hoof. (Door Bart Vancau-wenberghe)

Net als in zoveel andere sectoren, leeft ook in de drinkwater- en afvalwatermarkt een

voortdurende behoefte aan sterke rubberproducten. En laat uitgerekend dat al ruim

veertig jaar de specialisatie van P. Boonen & C° zijn. Het familiebedrijf uit Niel is bij

talrijke eindgebruikers en distributeurs bekend omwille van de sterke service, de snelle

leveringen en de uitgesproken klantgerichtheid. “Meer dan ooit willen we ook de water-

markt laten kennismaken met onze sterke troeven. Het is één van de redenen waarom

we tegenwoordig sterk investeren in de modernisering van ons machinepark,” zeggen

gedelegeerd bestuurder Geoffrey Boonen en manager Geert Van Hoof.

We schrijven 1973 als Pierre Boonen met ‘Cobra Hoses’ de kiemen van zijn levens-werk plant. Veertien jaar later wordt het

bedrijf omgevormd tot een nv, die vanaf dan door het leven gaat als P. Boonen & C°. “Oorspronke-lijk zijn we gestart met de distributie van slangen en koppelingen, maar de activiteiten kregen een extra dimensie toen mijn vader een rubberverwer-kend bedrijf uit Borgerhout overnam en in zijn onderneming integreerde,” verduidelijkt Geoffrey Boonen, die als jongste zoon in 1992 in de zaak stapte en vijf jaar geleden de fakkel van zijn pen-sioengerechtigde vader overnam. B e l g A Q u A - g e k e u r d

De integratie van het rubberverwerkend bedrijf verruimde het potentieel van P. Boonen & C° aan-zienlijk. Geert Van Hoof: “In ons atelier produce-ren wij onder meer dichtingen, verbindingsmoffen en gevulkaniseerde vormstukken. Daarnaast zijn we door een recente investering in een CNC-gestuurde snijmachine ook in staat om Belgaqua-gekeurde vlakke dichtingen uit rubberplaat te snijden zon-der hoge gereedschapskosten. Daarnaast zijn we ook prominent actief in onder meer de (petro)che-mie, de bouw, de voedingssector, enzovoort. Daar-

w rePortage

P. Boonen & C°, kwaliteitsreferentie voor rubberproducten

u In het atelier kunnen nog specifieke aan-

passingen worden uitgevoerd.

u De CNC-gestuurde snijmachine laat toe om

Belgaqua-gekeurde vlakke dichtingen uit rub-

berplaat te snijden.

door zijn onze risico’s uitstekend gespreid en voelen we betrekkelijk weinig de impact als een bepaalde nichemarkt het tijdelijk zwaar te verduren heeft.”De meeste producten zijn eigen fabricaat, wat het Nielse bedrijf de kans biedt om heel snel te antici-peren op dringende vragen van klanten. “Een andere cruciale troef is onze merkonafhankelijkheid,” sti-puleert Geoffrey Boonen. “Daardoor zijn onze klan-ten niet gelimiteerd tot een catalogus, maar heb-ben ze de garantie dat wij altijd op zoek gaan naar de oplossing die het best bij hun noden aansluit. In ons atelier kunnen we bovendien nog specifieke aanpassingen uitvoeren. Net daardoor onderschei-den wij ons van grotere concurrenten. Het gebeurt trouwens wel vaker dat wij de ‘speciallekes’ voor die concurrenten produceren. Dat vergt gespecia-liseerde handenarbeid, maar daarvoor hebben we heel competente medewerkers in huis.”

vA s t A A n s P r e e k P u n t

P. Boonen & C° steunt op een team van vijftien ervaren medewerkers en hecht het grootste belang aan kwaliteit, snelheid en service. “Elke klant heeft zijn eigen aanspreekpunt, die de behoeften daardoor goed kent en vrij snel voor een oplossing kan zorgen. Door onze deal met een koerierdienst

Assortiment

Bij P. Boonen & C° kan u terecht voor slangen en koppelingen, dichtingen op maat, buis-

koppelingen en Belgaqua-gekeurde dichtingen. Dankzij recente investeringen (onder meer

een injectiepers en een snijtoestel voor vlakke dichtingen) is het bedrijf helemaal klaar

voor een veelbelovende toekomst. E www.boonenp.be

De technologie van morgen, hier en nu

Trap uw oude blowers eruit, en spaar energie met onze nieuwe schroefblowers

Vergeet uw oude blowers en stap over naar de technologie van de toekomst. De nieuwe schroeftechnologievan de Atlas Copco ZS-blowers is gemiddeld zo’n 30% energiezuiniger dan de bestaande lobben- ofrootstechnologie. Door het energieverbruik van uw blowersysteem te verminderen,

zal u niet alleen heel wat milieuvriendelijker werken, maar biedt u tegelijk een beterantwoord op de vraag naar duurzame produktiviteit en lagere CO2-uitstoot.Wil je weten hoe u met Atlas Copco ZS-blowers en -compressoren uw energiekostenkunnen verlagen? Kijk op www.effi ciencyblowers.com www.atlascopco.be

Atlas-00056.indd 1 15/05/12 14:10

AquArAmA #65 I 81

Met andere woorden: het begrip waterzuivering wordt niet langer uit één, maar vanuit verschil-lende perspectieven bekeken. Dat moet het mogelijk maken om nog minder water te lozen. Ook op Euro-pees niveau krijgen de raakvlakken tussen warmte en water steeds meer - terechte - aandacht.

h e r g e B r u i k

Waterrecuperatie is alvast een stap in de goede richting van meer duurzaamheid. Pantarein heeft daar de voorbije jaren heel wat expertise in opge-bouwd. “Een goed voorbeeld daarvan is een zui-veringsinstallatie in een textielbedrijf, waar het effluent wordt gebruikt om de machines mee af te spoelen. Bij andere cases werd het biologisch behandelde condensaat ingezet als koelwater, of het gezuiverde water benut voor irrigatie of sani-taire doeleinden.”Daarnaast staan bij het Mechels bedrijf een aan-tal projecten op stapel waarbij het gezuiverde water van drinkwaterkwaliteit moet zijn. “Zo zit er momenteel een installatie in de pijplijn waarbij het water door een membraanreactor en een nanofil-tratie wordt gestuurd. Vervolgens wordt het efflu-ent gebruikt om flessen mee te spoelen.”

Daarnaast biedt het team ook een service aan waar-bij bestaande WZI’s worden gescreend op hun effi-ciëntie. “We bekijken onder meer of het energiever-bruik rationeel is. Op basis van de resultaten van die analyse, kunnen we dan concrete optimalisatie-voorstellen lanceren.”

Waterzuiveringen laten uitgroeien tot voorbeelden van duurzaamheid in al zijn facet-

ten: dat is één van de ambities waarmee Pantarein de toekomst enthousiast tegemoet

treedt. Het technologisch bedrijf focust zich daarbij niet langer op alleen maar de ef-

fluentkwaliteit, maar streeft ernaar de efficiëntie ook op andere vlakken te verhogen

en het ecologisch plaatje nog een extra dimensie te geven. “Elke medewerker van ons

bedrijf is gebeten door de microbe om nog een stap verder te gaan, en dat creëert een

enorme dynamiek doorheen alle echelons van onze organisatie,” klinkt het enthousiast

bij zaakvoerder Piet De Langhe.

Pantarein legt klemtoon op multi-functionele waterzuiveringen

w Project

Hoogwaardig effluent produceren: dat is, uiter-aard, de belangrijkste doelstelling van een waterzuiveringsinstallatie. Het heeft er alle

schijn van dat dit in de toekomst maar één van de objectieven van een dergelijke installatie zal wor-den. Ook op andere vlakken wordt gestreefd naar maximale efficiëntie en milieuvriendelijkheid. Van die filosofie zijn de 25 medewerkers van Pantarein allemaal doordrongen.

u i t g e B r e i d e m o g e l i J k h e d e n

“Tot voor kort waren de belangrijkste vragen bij het ontwerp van een waterzuivering: welke methode zul-len we toepassen? Welke energie en chemicaliën zul-len we daarvoor gebruiken? En wat zullen we doen met de restfractie,” stipt Piet De Langhe aan. “Bin-nenkort komen daar nog enkele uitdagingen bij: wat kunnen we met dat water doen? Kunnen we de water-consumptie van ons productieproces gevoelig beper-ken? En: wat zullen we doen met de energetische inhoud van het water? De antwoorden op die laat-ste vragen leveren namelijk uitgebreide mogelijkhe-den op. Zo kunnen de in het water aanwezige orga-nische verbindingen bijvoorbeeld worden omgezet tot biogas, dat dan weer kan worden gebruikt voor warmtecreatie of voor het opwekken van elektrici-teit. Daarnaast zijn er ook heel wat opportuniteiten om de warmte uit het water te recupereren.”

u Pantarein is een enthousiast pleitbezorger van de verduurzaming van de sector.

82 I AquArAmA #65

Vanuit de wetenschap dat ondernemingen hun liquide middelen liever gebruiken om in hun core business te investeren, pakt Pantarein tegenwoor-dig ook uit met huurkoopformules, waarbij het bedrijf zelf de financiering van de installatie draagt. “De winst die onze klant hierdoor op operationeel vlak boekt, laat hem dan weer toe duurzamer te zuiveren. Zo kan een aanpassing van de beluchting en/of de sturing op jaarbasis enkele tienduizen-den euro’s op de factuur schelen. We voelen steeds meer belangstelling voor deze formules, ook van-wege het groter bewustzijn over energieverbruik. De ervaring leert dat bedrijven daar almaar gevoe-liger voor zijn.”

i n n o vAt i e v e P r o J e c t e n

Bij Pantarein schromen ze er zich niet voor af en toe de platgetreden paden te verlaten en op zoek te gaan naar vernieuwende systemen. Zo wordt momenteel volop de mogelijkheid onderzocht om bij een verwerker van extern afvalwater een anae-robe membraanbioreactor te installeren.“Dat bedrijf werkte tot voor kort met een aerobe zui-vering. De stap naar een anaerobe variant is geen

evidentie, omdat een dergelijk systeem een vrij kwetsbare technologie is. Daarom zal de nadruk moeten liggen op een vrij robuust ontwerp. Eén van de risicofactoren is dat het slib kan uitspoelen, waardoor het niet opnieuw kan worden aangevoerd. De technologie is nu evenwel in volle ontwikkeling en vormt het onderwerp van een onderzoeksproject dat de steun van het IWT (agentschap voor Inno-vatie door Wetenschap en Technologie) geniet, zodat we dit kunnen vertalen naar een full-scale installatie.”

De voordelen van zo’n anaerobe membraanbioreac-tor zijn legio: met het gas kan elektriciteit worden opgewekt, de klant kan de capaciteit van de instal-latie verhogen (wegens een lagere energiekost) en

w Project

u Het Pantarein-team, aangevoerd door Piet

De Langhe, is structureel bezig met innovatie-

gedreven oplossingen.

u Het begrip waterzuivering wordt niet langer

vanuit één, maar vanuit verschillende per-

spectieven bekeken.

MIP-project

Pantarein speelt ook een actieve rol in een onderzoeksproject MIP (Milieu- en energietech-

nologie Innovatie Platform), dat wordt gesteund door de Vlaamse overheid. Het beheer van

deze MIP-projecten is in handen van de vzw i-Cleantech Vlaanderen, die als doel heeft duur-

zame technologieën versneld te integreren door bruggen te slaan tussen leveranciers, de over-

heid, kennisinstellingen en de burger. Pantarein is een van de actoren die het MIP-programma

beheren. “Het uiteindelijke objectief van ons project is de creatie van één procesconfigura-

tie, voor de ontwikkeling van een waterzuivering die zo weinig mogelijk energie verbruikt,

zoveel mogelijk water recupereert en tegelijk ook biogas opwekt voor elektriciteitsproductie.”

Het in juni van dit jaar opgestarte onderzoek bewijst nogmaals hoe fundamenteel en structu-

reel Pantarein bezig is met innovatiegedreven oplossingen. “Die verduurzaming van de sector

vormt een dynamische leidraad doorheen heel onze organisatie en ondersteunt het enthousi-

asme dat onmiskenbaar één van de cruciale factoren van ons groeiverhaal is. Uiteraard is het

de bedoeling dat in de toekomst krachtig te bestendigen,” besluit Piet De Langhe.

door de aanpassing van de bestaande beluchting en sturing is het proces ook heel duurzaam. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.pantarein.be

Met de VLT® AQUA Drive, kunt u in alle vrijheid uw motortechnologie kiezen.

• Asynchrone motoren• Permanent magnetische motoren • Synchrone reluctantiemotoren

Danfoss helpt u om snel en efficiënt de juiste oplossing voor alle uw watertoepassingen te vinden. Bezoek onze stand op het Aquarama netwerkevent, op 23 Oktober. Ontmoet de Danfoss experts op de stand nr. 80. Meer info: www.danfoss.be - [email protected]

Motor_Technology_210x105.indd 2 26/08/2014 14:53:47

Optimaliseer uw installatie en verbeter uw proces

Optimalisatie betekent meer bereiken met minder.Wij helpen u daar graag bij. HACH LANGE levert RTC-modules voorprocesoptimalisatie van uw afvalwaterzuiveringsinstallatie.

Voor meer informatie: www.hach-lange.be

20 JAARHACH LANGE

BELGIE

WATER-ANALYSES

advertentie.indd 1 15-08-14 10:43

cgk-online.beVoor meer info:

standaardproducten

maatwerkoplossingen

Ga veilig, conform en productief ommet chemicaliën.

The NANOCOLOR® system

SPECTROPHOTOMETERS for universal use and water analysis (COD,total N/P,BOD,…)

NANOCOLOR UV/VIS-spectrophotometer • monochromator 190-1100 nm (UV/VIS) 340-1100 nm (VIS) • user friendly touchscreen • barcode technology • high resolution scans and professional spectrum processing • nephelometric turbidity measuerements with 90° scattered light • USB and serial interface connections • including DVD PC Software Features: • quality control in various fields of industry • save time • experienced Precision •flexibility • meet specifications

HEATING BLOCKS for fast and safe sample digestions

NANOCOLOR® VARIO 4 Features: • Simultaneous digestion of 24 samples • 2 independently usable heating units • the most flexible solution

_______________________________________________________________________________________________________

Reagents, measuring equipment and personal handling are already subject to validation or frequent internal control in many labs. The NANOCONTROL system offers a complete range of products for analytical quality control of analyses carried out with the NANOCOLOR® system: •NANOCONTROL single standards •NANOCONTROL multistandards •NANOCONTROL NANOCHECK •NANOCONTROL NANOTURB•NANOCOLOR T-SET.

Handelsstrasse, 16 – 4700 EUPEN Tel. 087/59.51.70 – Fax 087/59.51.79 www.filterservice.be [email protected]

AquArAmA #65 I 85

De MIVB plant voor de komende jaren de bouw van zes nieuwe stelplaatsen voor trams, metro’s en bussen. De bouw van de eerste

tramstelplaats, Marconi, vindt nog dit jaar plaats. Het is de bedoeling dat hier 75 trams onderdak zul-len krijgen. Dit past binnen het Europees project TramStore 21, waarvan de MIVB projectleider is. De tramremise Marconi zal worden gebouwd in Ukkel en gedeeltelijk op het grondgebied van Vorst, in het zuiden van het Brusselse Gewest. De stel-plaats moet niet alleen een toegevoegde waarde bieden voor het openbaar vervoer, maar ook rele-vant zijn voor de stedelijke omgeving. Marconi geldt zowat als het pilootproject van TramStore 21: vanuit de ervaringen die MIVB er opdoet op vlak van duurzame ontwikkeling, wil het andere

partners uit Noord-West-Europa helpen om ook hun doelstellingen te verwezenlijken. Ook de RET (open-baarvervoermaatschappij van Rotterdam, investeert in een nieuwe tramstelplaats in Beverwaard), SNCF (Franse spoorwegmaatschappij, plant de bouw van een nieuwe tramremise in Dijon), City of Blackpool (opnieuw bouwen van de bestaande Rigby Road-remise in Blackpool) en Fraunhofer Gesellschaft (Duits onderzoeksinstituut voor materiaalstroom en logistiek) participeren in TramStore 21.

d u u r z A A m h e i d t r o e F

Het duurzaamheidsaspect is dus één van de abso-lute prioriteiten bij de bouw van de zes nieuwe stelplaatsen. In dat kader contacteerde de BMWB (Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer) stu-diebureau Tauw, met de opdracht de mogelijkheid te onderzoeken om de nieuwe kantoren te verwar-

men door middel van riothermie.“Het is de tweede keer dat wij in België een der-gelijke vraag krijgen. Eerder al onderzochten we de mogelijkheid om voor de verwarming van het nieuw te bouwen zwembad in Hasselt gebruik te maken van gerecupereerde warmte uit drinkwater. In Nederland hebben we al behoorlijk wat erva-ring opgebouwd inzake riothermie,” verduidelijkt Nele Philips, projectleider bij Tauw. “Zo wordt in de Nederlandse gemeente Raalte het zwemwater van zwembad Tijenraan verwarmd door de rest-warmte van het gezuiverde rioolwater van Water-schap Groot Salland. Dit maakte overigens deel uit van het overkoepelende Europese project INNERS (Innovative Energy Recovery Strategies in the urban water cycle). Tijenraan was meteen ook het eerste Nederlandse zwembad dat op die manier werd verwarmd.”

De warmte van rioolwater benutten

om gebouwen te verwarmen: het is een

technologie die in België momenteel

nog vrij weinig wordt toegepast, maar

steeds meer ‘believers’ krijgt. Dat is ook

de Brusselse Maatschappij voor Water-

beheer (BMWB) niet ontgaan. Zij gaf

aan studiebureau Tauw de opdracht

om de haalbaarheid van riothermie te

onderzoeken voor de verwarming van

nieuwe stelplaatsen van de Brusselse

vervoermaatschappij MIVB.

u Met riothermie zou de temperatuur van het rio-leringswater met amper 0,1 °C zakken om aan de warmtevraag te voldoen.

tauw onderzoekt riothermie-mogelijkheden voor stelplaats mivB

w Project

AVK - Expect solutions, not just products

AVK BELGIUM NVZoomstraat 6a, B-9160 Lokeren www.avkvalves.be - [email protected]

Het succes van de

zekerheid

Kommenstraat 20 Rue des Bassins - BRUSSEL 1070 BRUXELLES

Tel. (02) 5201676 - Fax (02) 5201978 - e-mail: [email protected]

Buizen en fittings in Polipropyleen voor

Hydrosanitaire en Klimatisatie installaties

Een zekere oplossing voor elk type installatie

Elektrolasbare verbindingsstukken in HD-PE, voor water en gas toevoer

NUPIGECO BENELUX p/a bsc N.V.

Nupigeco BSC pubbl NIRON-ELOFIT 2013 116x150.indd 2 08/01/2013 11:07:04

AquArAmA #65 I 87

Kansen en toepassingen

Riothermie kan niet alleen grote kostenbesparingen opleveren,

onder meer omwille van een sterke reductie in het gebruik van fos-

siele brandstoffen (en dus een lagere uitstoot van broeikasgassen). De

technologie laat zich goed combineren met andere thermische tech-

nieken, zoals warmtekoudeopslag (WKO) in de bodem en thermische

energie uit oppervlaktewater. Bij WKO wordt riothermie vaak toe-

gepast om een eventueel onevenwicht in de ondergrond te herstel-

len. In steden komen onder meer hotels, kantoren, zwembaden en

appartementen in aanmerking om gebruik te maken van riothermie.

Samen streven naar duurzaamheid

Tauw is een van origine Nederlands bedrijf dat zich steeds

meer opwerpt als Europees advies- en ingenieursbureau, met

een specialisatie in milieuadvies en de duurzame ontwikkeling

van de leefomgeving. Naast de hoofdvestiging in Nederland,

beschikt het bedrijf onder meer over kantoren in Duitsland,

Spanje, Italië, Frankrijk en België. Tauw gaat er prat op ruimte-

lijke ontwikkeling steevast te verbinden met de zorg voor een

goed leefklimaat.

A A n PA k

Tauw voerde voor het project in Brus-sel eerst een studie uit die de tech-nisch-economische haalbaarheid in kaart moest brengen. Zo werd onder meer grondig bekeken welk aanbod aan warmte er in de riool aanwezig is en hoe dit kan worden afgestemd op de vraag van de gebruiker. Dit gebeurt op basis van metingen van het debiet en de temperatuur. “Eén van de meest kri-tische parameters, is de warmte die gedurende de winter in het rioolwater aan-wezig is,” stipt Nele Philips aan. “Op dat moment is het aanbod aan warmte het kleinst, maar de vraag van de gebruiker het grootst. De warmtevraag van het gebouw bekijken we zowel in normale situaties als op piekmomenten.”

i n t e r n e o F e x t e r n e WA r m t e W i s s e l A A r

Vervolgens werd bekeken welk type warmtewisselaar voor dit project het meest geschikt is. “Een externe warmtewisselaar bevindt zich niet in de riool zelf, maar bijvoorbeeld in een gebouw ernaast. Het water wordt vanuit de riole-ring opgepompt en op die manier over de warmtewisselaar gestuurd. Bij een intern type wordt de warmtewisselaar in de rioolbuis geïntegreerd. Hiervoor wordt vaak gekozen als de riolering sowieso aan renovatie toe is, maar kan ook toegepast worden in bestaande riolering. Voor het Brusselse project zou een interne warmtewisselaar ons inziens de beste keuze zijn, gezien het rioolwa-ter grote brokstukken kan bevatten. Als we voor een extern type zouden kie-zen, zou er al een intense voorzuivering moeten gebeuren, wat dan weer een extra investering en extra onderhoud met zich meebrengt.”De interne warmtewisselaar zou in principe vlot in de rechthoekige riolen kun-nen worden geïntegreerd.

g e o t h e r m i e v e r s u s r i o t h e r m i e

De MIVB was, omwille van het duurzaamheidskarakter van het project, aan-vankelijk van plan om een systeem van geothermie te voorzien, tot ze dus oor kregen van de mogelijkheden van riothermie.“Beide hebben hun voor- en nadelen,” aldus Nele Philips. “Financieel zou rio-

w Project

u Rioolbuizen met geïntegreerde warmtewisselaars

u Financieel zou riothermie voor het project van de MIVB gunstiger zijn dan geothermie.

thermie iets gunstiger uitvallen, omwille van de lagere investeringskost en de vergelijkbare operationele kosten. Riothermie is in de winter bovendien interessanter omdat de tempera-tuur van de bodem dan lager is dan die van het rioolwater. Net omwille van die reden is geo-thermie dan weer iets voordeliger in de zomer indien er koeling nodig is. Toch zou ik voor dit project kiezen voor riothermie. Een reden hier-voor is dat er bij een bodemwarmtewisselaar een balans moet worden gevonden tussen de zomer- en de winterregeling. Zonder zo’n stu-

ring zou de temperatuur van de bodem op termijn namelijk stelselmatig afne-men, waardoor het op de duur amper nog mogelijk zou zijn om van geothermie gebruik te maken. Onze berekeningen hebben aangetoond dat met riothermie de temperatuur van het rioleringswater met amper 0,1 °C zou zakken om aan de warmtevraag te voldoen. Daardoor zou het systeem ook geen enkele nega-tieve impact hebben op de efficiëntie van de waterzuivering.”Verwacht wordt dat de opdrachtgever tegen eind dit jaar de knoop doorhakt. “Er moeten nog een aantal opties meer in detail nagegaan worden, zodat de verschillende partijen alle zaken vooraf grondig kunnen afwegen. De samen-werking verloopt trouwens uitstekend.” (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.tauw.be

Blancefloerlaan 179G — 2050 Antwerpen LO T: +32(0)3 281 33 31 [email protected] www.metrohm.be

TitrIC :

One system for your fully automatic water analysis !

Sample preparation and determination of pH, conductivity, p & m value, anions and cations in a single run

Your partner in sludge and wastewater treatment

• Drum screens• Flotations• Lamella separators• Physicochemical treatment

• Biological treatment• Sludge treatment• Study/optimisation/

realization/follow up

Fraterstraat 45 - B 9820 Merelbeke - T: +32 (0)9 219 06 03 - F: +32 (0)9 219 06 05 - [email protected] - WWW.NOVOTEC.BE

AquArAmA #65 I 89

Bio-Dynamics is het geesteskind van ir. Luc Van Hyfte. Dertig jaar geleden startte hij vanuit Gent-brugge met een onderneming die zich toelegde op zowel de engineering als de bouw van waterzuive-ringsinstallaties. “Dankzij die activiteit bouwden wij uitstekende relaties op met onder meer West-Vlaamse diepvriesgroentenproducenten, een markt die ook vandaag nog steeds volop in de lift zit,” verduidelijkt commercieel directeur Stijn Verfail-lie. “Net zoals bij talrijke andere Belgische klan-ten, beleefden wij hun groeiverhaal van op de eer-ste rij, waardoor ook Bio-Dynamics een hoge vlucht nam. In 2002 namen wij de strategische beslissing om ons niet langer op engineering toe te leggen. Zo zaten we niet langer in het vaarwater van spe-cialisten in dit vakgebied.”

A A n v e r WA n t e s e c t o r e n

Het bedrijf concentreerde zich vanaf dan exclu-sief op haar rol als aannemer voor de bouw van ronde betonnen tanks, die zeer belangrijk zijn

voor waterzuiveringsinstallaties. “Vanuit die acti-viteit staken wij ook onze voelsprieten uit naar aan-verwante sectoren. Zo rolden wij bijvoorbeeld in de agrarische sector, waar onze opslagtanks graag wor-

den ingezet als mestsilo’s. De voorbije jaren heb-ben we in België en Frankrijk honderden dergelijke tanks geplaatst. Deze tanks worden inmiddels ook gebruikt voor industriële stockage: voor de buffe-ring van onder meer effluenten, pekel en andere specifieke toepassingen blijken ze heel geschikt.”

Daarnaast legde Bio-Dynamics zich al van in het begin van de biogasmarkt toe op deze duurzame industrie. “We hebben steeds oog gehad om ons te profileren in de richting van opportuniteiten die perfect in ons kader passen. Het biogasverhaal past perfect in die strategie. Wij willen niet op de trein springen op het moment dat die voorbij raast, maar als machinist achter het stuur zitten. Dat doen we niet alleen voor tankbouw, maar ook voor sleutel-

“Het gaat uitstekend met Bio-Dynamics, dank u.” De gespecialiseerde aannemer

uit Bachte-Maria-Leerne pronkt na dertig jaar met een groeiscenario dat de markt

blijft verbazen. Dat realiseert het team onder meer via prestigieuze projecten in

België, Nederland en Frankrijk. Onder meer aardappelverwerkend bedrijf Mydi-

bel en de Franse projecten Methalandes en Champargonne gaan enthousiast het

partnership aan met Bio-Dynamics, dat anno 2014 de omzet opnieuw met liefst

20 procent ziet groeien.

Bio-dynamics blijft Belgische, Franse en nederlandse markt charmeren

w Project

Bio-Dynamics

investeerde

stevig in eigen

bekisting.

Ook bij Tereos

in Lillebonne

realiseerde

Bio-Dynamics

een mooi pro-

ject . u

u Het project bij Remofrit in Willebroek illustreert de knowhow van Bio-Dynamics in de aardappelverwer-kende sector.

Packo Pumps België Tel. +32 51 51 92 80 • [email protected]

www.packopumps.com

Bezoek ons op UK AD & Biogas

Stand P084Birmingham2-3/7/2014

Onze bijdrage tot het verlagen van uw CO2

We optimize your fl ow

www.pentair.com/valves

Pentair Valves & Controls Belgium. Phone: +32 16 386 100

One Name Pentair Valves & Controls. We’ve made a name for our divisions by backing up the world’s leading range of valves, actuators and associated flow control equipment, with the best customer support services available. Indeed, whatever your process needs, our experienced team can work in partnership with you to ensure you have the most efficient products for your operation. Profitable solutions that will make your production line and your board meetings run a whole lot smoother. When it comes to making your business more efficient there’s only one name you need to remember – Pentair Valves & Controls.

One Name performs in the most demanding environments

Tyco_AQ45.pdf 10-09-2009 16:17:00

bezoek ons opaQuarama trade faIr

stand 0623/10/2014

AquArAmA #65 I 91

op-de-deurprojecten. Zo voorzien we voor water-zuiveringen ook loopbordessen, betonbescher-ming, isolatie, wandbekleding en rakelbruggen en kunnen we bij biogas ook instaan voor gasopslag en de mixers. Dankzij die extra service verhoogt onze toegevoegde waarde gevoelig. Onze arbei-ders hebben ook die werkzaamheden intussen al prima onder de knie. Van andere oplossingen (bij-voorbeeld plaatsing van motoren of injectiesyste-men) houden we bewust onze handen af, net omdat we in die domeinen niet voor toegevoegde waarde kunnen zorgen.”

g r o e i i n F r A n k r i J k

In 2009 gaf oprichter Luc Van Hyfte de fakkel door aan Thomas Van Damme. Dat betekent evenwel niet dat de stichter op zijn lauweren rust: hij blijft de polsslag van de onderneming voelen en zijn advies wordt nog altijd zeer naar waarde geschat. Onder impuls van Thomas Van Damme blijft Bio-Dynamics zijn opmars verderzetten, zowel in de agrarische als de industriële sector. Dé reden voor die hausse? De vastberaden keuze voor kwaliteit. Zo investeert het bedrijf regelmatig in vernieuwing van de infrastructuur en het materi-aal en werkt het met eigen vrachtwagens, kranen, hoogtewerkers en moderne bekisting. Een viertal jaar geleden verhuisde de firma van Gentbrugge naar een mooi pand in Bachte-Maria-Leerne. Stijn Verfaillie: “Daarnaast werven wij regelmatig gemo-tiveerde verse krachten aan. Zij kunnen de bedien-dencrew versterken of worden ingezet in een van

onze werfteams of in onze équipe voor speciale technieken (laswerken, mixers, chauffages,...).”De activiteiten van Bio-Dynamics bestrijken momenteel de Belgische, Franse en Nederlandse markt.

P r o J e c t e n

In eigen land is deze aannemer onder meer promi-nent actief in de voedingsindustrie. Stijn Verfail-lie: “Wij werken al jaren nauw samen met Horafrost, een groentenverwerkend bedrijf uit Staden in volle groeifase. Recent hebben wij daar een volledig nieuwe UASB-reactor gebouwd die de uitbreiding van de productiecapaciteit ondersteunt. De samen-werking met Horafrost is een typisch voorbeeld van hoe wij meegroeien met onze klanten.”Inmiddels ontwikkelt de Franse markt zich al jaren tot dé groeipool voor Bio-Dynamics. “Waar de Loire vroeger voor ons een geografische grens was, heb-ben wij nu in heel Frankrijk projecten lopen voor

biogas. Zo plaatsten we in een tijdspanne van nog geen drie jaar meer dan dertig units voor biogas, waardoor wij in die markt tot de top drie beho-ren. Die positie zetten we momenteel in de verf met de bouw van nieuwe projecten , die samen 12 MW geïnstalleerd vermogen vertegenwoordigen. Het pronkstuk op dat vlak is het project Méthalan-des voor Eneria, een dochterbedrijf van Caterpillar. Daar plaatsen we een installatie voor 4,5 MWh. Dat wordt meteen de grootste industriële vergister op Frans grondgebied.”

c h A m PA r g o n n e

In Noirlieu, in de buurt van Reims, werkt Bio-Dyna-mics volop mee aan het project Champargonne. Stijn Verfaillie: “Dit typisch industrieel project zit momenteel in volle constructiefase. Hier bouwen we een installatie met een capaciteit van 3 MWh. Deze opdracht hebben we te danken aan ons part-nership met Ampower uit Egem, dat veel ervaring heeft in de biogasmarkt, veel mogelijkheden zag in Frankrijk en de Belgische expertise nu tot bij onze zuiderburen brengt.”

Daarmee is de Franse kous voor de aannemer uit Bachte-Maria-Leerne nog lang niet af. Zo werkt het momenteel ook talrijke kleinere projecten uit, met de implementatie van vergistingsinstallaties bij lokale boerderijen. (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.bio-dynamics.be

w Project

Toekomst

De komende vijf à zes jaar blijft Bio-Dynamics sterk actief in Frankrijk. “Wij zorgen ook

voor ondersteuning ter plekke. Zo beschikken we onder meer over een technisch team

dat opereert vanuit Montauban en snelle interventies voor Zuid-Franse werven kan ver-

zorgen. Uiteraard blijven we volop de Belgische markt bewerken en verliezen we onze

focus op waterzuivering niet uit het oog.”

u Ook DP World in Kallo

rekende op de expertise

van Bio-Dynamics.

De pamco®-biorotorenEen waterzuiveringsinstallatie met pamco®-biorotoren heeft veel voordelen:

• ideaal voor kleine en middelgrote gemeenschappen (100 tot 5.000 IE)• hoge zuiveringsprestaties• nitrifi catie - denitrifi catie• opmerkelijke weerstand tegen tijdelijke schokbelastingen• zeer geringe exploitatiekosten• uitstekende integratie in het landschap

Kiezen voor pamco®, is kiezen voor:

• meer dan 30 jaren ervaring• de best aan de industrie aangepaste biorotoren op de markt• een holle as van geverfd staal of van inox• slechts 2 steunlagers • een veilig onderhoud van langs buiten• een drager in honingraatstructuur, die dankzij de geometrie en tussenruimten niet-verstopbaar is• beproefde oplossingen voor het omgaan met onbalansen• verstandige adviezen voor de hele behandelingsinstallatie (voorbezinktank, nabezinktank,…)

T +32(0)4 278 02 28F +32(0)4 369 90 72E [email protected] www.exelio.be

exelio s.a.Rue de la China 65B-4141 Louveigné

Exelio_AQ63.indd 2 21/02/14 11:02

Efficiënte olievrije schroefblower met maximale

energiebesparing en laag geluidsniveau.

• tot 2.500 mbar • tot 10.500 m3/h

Biogasblowerunit voor verplaatsen en

comprimeren van biogas

• tot 1.000 mbar • tot 2.850 m3/h

Low-pulse Blowerunits:

Kompakt en eenvoudig

onderhoud. De beste oplossing voor uw installatie

• tot 1.000 mbar • tot 10.500 m3/h

Robuschi Benelux B.V. - www.robuschi-benelux.nl

De Robuschi ROBOX producten voor

zuiveringsinstallaties

AquArAmA #65 I 93

waaier bestaat, met mengbladen bovenaan, en luchtverdeelschoepen onderaan om de luchtbel-len te versnijden en dispergeren. Het heeft geen bodemlager nodig, en de mechanische dichting komt nooit in contact met het afvalwater. Dit, in combinatie met de eenvoudige installatie en de intense menging bij heel laag verbruik, maakt het systeem heel robuust en flexibel. Voor zuurstofre-geling is er niet enkel een frequentiesturing voor de blower, maar ook een frequentiesturing voor de AER-GS, met het oog op optimale zuurstof- en mengregeling.

E www.aquaturbo.be

Een van de projecten bestond uit het ver-vangen van bestaande traagdraaiende oppervlaktebeluchters, die onvoldoende

performantie aan de dag legden. Een typisch ver-schijnsel bij traagdraaiende oppervlaktebeluch-ters, zijn kortsluitstromen die voortkomen uit het ontbreken van een keringsmuur. Deze kerings-muur is aanwezig in oxydatiesloten, maar niet in andere reactorvormen, en zorgt ervoor dat de beluchte watervolumes kunnen wegstromen van laan tot laan. Daardoor belucht en mengt dit soort beluchter steeds dezelfde aangezogen watervolumes, als deze keringsmuur ontbreekt. In grotere oppervlaktes is dit verschijnsel zelfs visueel op te merken. Oppervlaktebeluchters zijn nog steeds gegeerde toestellen in afvalwaters met hoge belastingen en hoge temperaturen. Een oppervlaktebeluchter kan het water afkoelen, wat

een invloed heeft op de zuurstofvraag. De zuur-stofvraag verlaagt immers drastisch, doordat in kouder water een grotere saturatiewaarde kan bereikt worden. Men kan namelijk veel meer zuur-stof inbrengen in kouder water en de endogene respiratie verlaagt. Het actief slib zal in kouder water immers veel minder energie verspillen in celonderhoud.

i n i t i e e l r e n d e m e n t v r i J WA r e n

In verschillende projecten, ook in België en Nederland, worden elk jaar verschillende opper-vlaktebeluchters type AQUA TURBO® AER-AS geplaatst, om de zuurstofnood bij hoge zomerse temperaturen op te vangen. Daarbij zijn er ver-schillende projecten waar de bestaande beluch-ting, voornamelijk membraanbeluchting, onvol-doende zuurstof levert. Dit door verstoppingen, veroudering van de membranen en/of opwarming van het afvalwater. Niettegenstaande de talloze inspanningen om de stabiliteit van het rende-ment te verlengen doorheen de jaren, moeten tot op heden nog steeds membraandiffusoren ver-vangen worden, als de klant wenst het initiële rendement te vrijwaren. Ook in andere projecten namen klanten de beslissing om hun membraan-beluchting te vervangen door de AQUA TURBO® AER-AS beluchters en de AQUA TURBO® AER-GS beluchter/mengers. De AER-GS is een mechani-sche blowergevoede bodembeluchter/menger die vrijstaat op de bodem, uit een verstoppingsvrije

vermijd slechtwerkende oppervlaktebeluchters

Aquasystems International nv, bekend

om het AQUA TURBO® beluchters-men-

gers gamma, vergroot de groei op ver-

schillende afzetmarkten. Het voorzag

twee grote Arabische projecten van res-

pectievelijk 36 AQUA TURBO® AER-AS

oppervlaktebeluchters van 45 kW, en 8

toestellen van 110 kW.

w Project

u De nieuwe AQUA TURBO®

AER-GS beluchter-mengers

u Het oude ophaalbare membraanbeluch-

tingssysteem werd vervangen door AQUA

TURBO® AER-GS beluchter-mengers.

u Systematisch vervangen van bestaande

traagdraaiende oppervlaktebeluchters (rechts)

door AQUA TURBO® AER-AS oppervlakte-

beluchters (links).

94 I AquArAmA #65

De Kruisberghoeve in Arendonk strekt zich uit over een domein van 300 hectare, met daar-naast nog 250 hectare contractteelt. Het aan

Nederland grenzende landbouwbedrijf profileert zich de jongste jaren als een specialist in het com-posteren van groenafval, het spoelen van allerlei landbouwproducten en het telen en verhandelen van akkerbouwgewassen. Heel wat vooraanstaande ondernemingen, onder meer uit de West-Vlaamse diepvriesgroentesector, zijn kind aan huis bij het team van zaakvoerder Jos Sweere.“Elk jaar telen wij op een verantwoorde manier ver-schillende gewassen. Dat doen we met het oog op een optimale rendabiliteit en een gepaste timing,” legt Jos Sweere uit. “Zo telen wij onder meer aard-appelen, wortelen, bonen, maïs, suikerbieten, graan en koolzaad. Daarna zorgen we, zowel voor onze eigen als voor geleverde gewassen, voor de spoe-ling. We wassen, snijden, sorteren en ‘lezen’ onder meer wortelen, schorseneren, kruiden en aardap-pelen. Deze activiteiten bereiken hun piek in de

periode tussen juli en februari. Tertio verwerken we biologisch afbreekbaar groenafval tot een vol-ledige natuurlijke groencompost. Dat doen we op een duurzame en vernieuwende manier. Bedrijven en kleine zelfstandigen gebruiken deze compost als ideale voeding voor hun bodems.”

s t u d i e

Tot voor kort paste de Kruisberghoeve al deels waterrecuperatie toe. Het water uit lagunes werd gebruikt om het grofste vuil van de groenten en gewassen af te spoelen. Met de investering in een belucht rietveld gaat Jos Sweere nu nog een stap verder. Hij contacteerde Vito om een studie te ver-richten over welk type waterzuivering het best bij zijn bedrijf past.

“Persoonlijk had ik al een voorkeur voor een zuive-ring via rietvelden, en de resultaten van de Vito-stu-die wezen uit dat dit inderdaad een goede keuze zou zijn. Bovendien past zo’n systeem uitstekend bij ons

landbouwbedrijf. Een dergelijke investering bleek bij een kostenbatenanalyse ook heel interessant. Bijkomend voordeel is dat zo’n rietveld een zelfbe-druipend systeem is dat weinig onderhoud vergt. Ook die troef hielp om de knoop door te hakken.”De installatie van de waterzuivering draaide uit op een gefaseerd traject. Dion van Oirschot, zaak-voerder Rietland: “Toen Vito in functie van de stu-die enkele waterstalen nam, bleek dat het afvalwa-ter van de Kruisberghoeve 1% klei bevatte. Op zich is dat niet zoveel, maar met een volume van 500 m³ per dag kan dat in principe wel voldoende zijn om een rietveld te doen verstoppen. Daarom instal-leerde Jos Sweere als voorbehandeling een lamel-lenafscheider, waarin de kleideeltjes kunnen bezin-ken. Dat kan de werking van het rietveld alleen maar ten goede komen.”De dimensionering van het rietveld werd vervol-gens berekend op basis van nieuwe watermonsters, genomen door het PIH (Provinciaal Instituut voor Hygiëne).

B e l u c h t i n g

Jos Sweere: “Toen ik destijds met de voorberei-dingen van dit project begon, besefte ik al dat het een proces van lange adem kon worden. De recupe-ratie van water met een zware organische vervui-ling, zoals het onze, is niet zo simpel. Het was een intense zoektocht, die gelukkig wel de juiste oplos-sing heeft opgeleverd.”

Een belucht rietveld dat dagelijks 500 kubieke meter spoelwater zuivert: dat re-

aliseerde Rietland onlangs bij Kruisberghoeve in Arendonk. De landbouwonder-

neming anticipeert op die manier perfect op de almaar hogere eisen van de voe-

dingsindustrie, voor wie het een belangrijke leverancier is, en toont zo het bewijs

van een kwalitatieve aanpak.

rietland zuivert spoelwater kruisberghoeve

AquArAmA #65 I 95

Niet-scheurbare folie

Voor de installatie van dit rietveld,

werkte Rietland met een nieuw type

folie. “Het gaat om een folie uit polypro-

pyleen, die bestaat uit drie lagen,” weet

Dion van Oirschot. “De producent biedt

vijftien jaar garantie op dit product. Dat

doen ze natuurlijk niet zomaar. Een test

op de scheurvastheid van deze folie,

leverde prima resultaten op. Zelfs bij

maximale uitrekking, scheurde de folie

nog niet. Daardoor kan de installatie nog

vlotter verlopen.”

Rietland viel onlangs trouwens in de prij-

zen. De installatie van een rietveld op de

Badboot in Antwerpen, leverde hen de

Design Award van de IWA (Internatio-

nal Water Association) op.

“De eliminatie van de kleideeltjes, maakte een riet-veld haalbaar voor dit type afvalwater,” vervolgt Dion van Oirschot. “We becijferden enkele moge-lijkheden, en stonden onder meer stil bij de instal-latie van een percolatierietveld. Zo’n systeem ver-eist evenwel een grotere oppervlakte en impliceert een grotere kost (onder meer aan zand en grind). Uiteindelijk kozen we voor de optie van een riet-veld met beluchting. Hierbij heb je wel de extra kost van de blowers, maar dat weegt niet op tegen de compactheid van het systeem. Bovendien heb je minder folie en substraat nodig. De keuze was dan ook snel gemaakt.”

s t r o o m vo o r z i e n i n g

De Kruisberghoeve is op het eind van straat De Lusthoven gelegen. Op zich een mooie en uitge-strekte locatie, maar de site bevindt zich daardoor wel op het eind van de elektriciteitskabel. Dat impliceert vaak uitdagingen op vlak van stroom-voorziening. Jos Sweere: “Het zorgt ervoor dat we soms kampen met een beperkt vermogen. Dat heb-ben we opgevangen door zelf generatoren te instal-leren, zodat onze installaties overdag toch pro-bleemloos op volle toeren kunnen draaien.”Ook bij de installatie van het rietveld dienden Dion van Oirschot en Jos Sweere hiermee reke-ning te houden. “We hebben dit opgevangen door twee blowers te voorzien,” legt Dion van Oirschot uit. “Overdag, als de generatoren van het bedrijf op volle sterkte werken, draaien die twee blowers gezamenlijk. Als de generatoren van de onderne-ming worden uitgeschakeld, is er nog voldoende vermogen om één blower continu te laten functio-neren. Dankzij die aanpak wordt het rietveld opti-

maal belucht. Dit kan probleemloos worden bij-gestuurd in functie van de waternoodzaak en van piekmomenten. Momenteel zuivert het rietveld dagelijks 500 m³ (ofwel 50 m³ gedurende 10 uur), wat de huidige noden van De Kruisberghoeve goed afdekt, met een marge voor uitbreiding.” Naast het rietveld is nog een spaarbekken voorzien, waar permanent zal kunnen worden geput uit een voorraad van 1.500 m³ gezuiverd water.Het rietveld zuivert hoofdzakelijk het spoelwater van de Kruisberghoeve. Op langere termijn, meer bepaald over een vijftal jaren, plant Jos Sweere nog de installatie van een bijkomend rietveld, waarmee dan het afvalwater van de compostering zal wor-den behandeld.

h A n d e n u i t d e m o u W e n

Het vijfkoppige team van De Kruisberghoeve had er geen probleem mee om heel wat voorbereidende werkzaamheden voor de installatie van het rietveld zelf uit te voeren. “Eind mei zijn we zelf gestart met de graafwerken,” licht Jos Sweere toe. “We hebben ook eigenhandig de folie gelegd, onder begeleiding van het Rietland-team. We stonden mee in voor de vulling van het rietveld en vervolgens hebben we ook de aanleg van de bevloeiingsleidingen en de elektriciteit voor onze rekening genomen.”“Zelf tekenden wij verantwoordelijk voor de beluch-ting, de drainage, de vulling, de plaatsing van de blowers en de beplanting,” pikt Dion van Oirschot in. “We kunnen het enthousiasme van dergelijke landbouwbedrijven alleen maar toejuichen: zij benutten hun machines en ervaring met grondwer-ken optimaal om het project mee in goede banen te leiden.”

“Die aanpak is onder meer mogelijk omdat wij over een eigen elektriciteitsmonteur beschikken,” aldus Jos Sweere. “Ook nieuwe machines kopen we aan zonder motor en elektriciteitsvoorzieningen. Dat maakt het mogelijk om voor uniform materiaal te kiezen.” (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.rietland.com

u Het rietveld zal dagelijks 500 m³ water zuiveren.

u Het team van De Kruisberghoeve stond zelf in voor heel wat voorbereidende werkzaamheden.

w Project

AquArAmA #65 I 97

Als Wateris de waterhuishouding van een onderneming onder de loep neemt, gaat het daarbij niet over één nacht ijs. “Wij bekijken

het hele plaatje, van de watermeter tot het lozings-punt,” aldus Toon Sanczuk. “Daardoor zijn we goed in staat om ondernemingen te begeleiden op vlak van chemicaliëngebruik, de microbiologie, integrale processen en installaties.” De gegevens van perio-dieke analyses worden grafisch verwerkt in duide-lijke grafieken, die de evolutie van de situatie helder weergeven. “Zo kunnen we onder meer voor stoom-ketels en koeltorens bekijken in hoeverre de instal-laties afwijken van de normen en waar er dus dient te worden bijgestuurd.”

F l u c t u e r e n d e i n d i k k i n g

Bij een Oost-Vlaamse vleesverwerkende onderne-ming kwam Wateris tot enkele opmerkelijke vast-stellingen. “De indikking op de stoomketel was onderhevig aan stevige schommelingen,” verklaart

Toon Sanczuk. “Daarom moesten we op zoek naar de oorzaken van die golvende curve. Potentiële rede-nen waren het type water waarmee werd gewerkt, bepaalde onjuiste handelingen van de operator, enzovoort.”Een grondige analyse leerde dat het probleem zich situeerde bij de spui van de stoomketel. “Het systeem was te veel gericht op de bodemspui, waardoor er ook te veel gespuid werd. Daardoor bleef de ketel niet in balans, wat leidde tot een fors energieverlies. Wij adviseerden de operator om de bodemspui te reduce-ren en veel meer met de bovenspui te gaan werken.” Deze aanpassingen hebben geleid tot het beha-len van een maximaal stoomketelrendement. “Via de datagegevens hebben wij vastgesteld dat het waterverbruik niet is gedaald. De laatste maanden was er zelfs een stijgende productie, met als gevolg een extra stoomvraag. Deze acties hebben ervoor gezorgd dat er mits eenvoudige handelingen een grote besparing is gerealiseerd op vlak van energie, water en chemieverbruik.”

Klanten gevoelig laten besparen op ope-

rationele kosten, door het rendement van

onder meer stoomketels en koeltorens

stevig te verhogen: het zijn maar enkele

van de voordelen die mogelijk zijn dank-

zij de audits en begeleiding van Wateris.

De Oost-Vlaamse specialist realiseerde de

voorbije maanden opnieuw enkele spraak-

makende cases die leiden tot een tot de

verbeelding sprekende efficiëntieboost.

“Onze analyses geven een goed beeld van

alle waterstromen, waardoor dergelijke

optimalisaties mogelijk zijn,” stipt zaak-

voerder Toon Sanczuk aan.

Aanpak Wateris garandeert krimpende facturen

g e vo e l i g e J A A r l i J ks e B e s PA r i n g

Een West-Vlaamse onderneming uit de voedings-industrie doet in zijn productieproces beroep op een stoomketel, die werkt op basis van grondwa-ter. Omwille van de strenge normen voor voedsel-veiligheid, moet de stoom van heel goede kwaliteit zijn. Toch zag het bedrijf zich met enkele uitdagin-gen geconfronteerd.

“Uit onze metingen bleek dat het energetisch ren-dement van de installatie heel slecht was. Boven-dien kan het bedrijf zijn volledige behoefte voor productiewater niet invullen met grondwater, omdat de hoeveelheid aan op te pompen grond-water gelimiteerd is door de milieuvergunning. Dit noopte de onderneming tot het optimaal beheer van het watergebruik.”

De bevindingen van Wateris leerden dat de firma gevoelig op de waterfactuur kon besparen, door het water dat bestemd is voor stoomproductie eerst

w rePortage

u Door een stroom van constante kwali-teit te garanderen, kan onder meer kalk-afzetting worden vermeden.

> Neem contact met Jurgen Vanden Bon Tel +32 85 830 111 Mob +32 498 17 52 11

NaTural SoluTioNS

Carmeuse, uw partner voor toepassing van kalk in de slib- en waterbehandeling.

Carmeuse biedt u een breed scala aan droge en vloeibare kalkproducten en bijbehorende know-how. Voor een zowel duurzame als economische toepassing bij de behandeling van slibben, drink- en afvalwater.

DESINFECTIE VAN DRINK- EN PROCESWATEROn-site aanmaken van desinfectiemiddel via electrolytische weg, zonder toevoeging van chemicaliën

VOORDELEN

TOEPASSINGEN

zonder toevoeging van chemicaliën geen gevaarlijke stoffen gebruikmakend van drinkwater en/of zout weinig of geen bijproducten volledig automatisch lage energieconsumptie lage operationele kosten capaciteiten van 1gram tot 100kg/uur

voeding | drinkwater | legionella serres | koeling | verse groenten

Productie tussen 0,1% en 1% desinfectiemiddel op basis van actieve chloor en zuurstof (synergie effect)

Newtec Water Systems NV | Industriepark Noord, Zandvoortstraat, 5 2800 Mechelen BELGIUM | 0032 3 641 91 00 | www.newtecwatersystems.eu

Advertentie Aquarama_NL.pdf 1 4/09/14 09:45

AquArAmA #65 I 99

door een omgekeerde osmose te sturen. “Een der-gelijke investering impliceert een kost van 10.000 euro, maar die optimalisatie zou leiden tot een jaarlijkse besparing op de waterkost van maar liefst 40.000 euro. Daardoor verdient de installatie zich dus al na drie maanden terug. Die wetenschap was voor het bedrijf voldoende om hiervoor meteen de nodige inspanningen te leveren.”Dit project was voor Wateris een schoolvoorbeeld van het gegeven dat zelfs bij ondernemingen die al vrij duurzaam ingesteld zijn, vaak toch nog veel werk aan de winkel is. “Het bedrijf had al fors in waterrecuperatie geïnvesteerd. De uitdaging lag hier, net als bij het vorige project, opnieuw in de voorbehandeling. Als de kwaliteit na zo’n voorbe-handeling goed is, zit je als bedrijf meteen rede-lijk safe om je kwaliteitsdoelstellingen en voor-opgestelde rendementen te halen. Vooral kleinere bedrijven zien zich evenwel geconfronteerd met uitdagingen inzake opvolging, financiële draag-kracht en tijd: ze besteden hun aandacht liefst aan hun core business, waardoor ze te weinig bezig zijn met stoomketelbeheer en door een niet-optimaal rendement te veel uitgeven aan energie en water. Zo belanden ze in een vicieuze cirkel.”

ko e lWAt e r B e h A n d e l i n g – u lt r A s o o n

d e s i n F e c t i e

Een West-Vlaams bedrijf uit de metaalsector maakte voor zijn koelwater gebruik van oppervlaktewater. “Op zich is dat de goedkoopste oplossing, maar het nadeel is dat de kwaliteit ervan voortdurend vari-eert, wat de sturing niet vereenvoudigt. Bovendien loop je op die manier meer risico op kalkafzettingen en bestaat, zeker in de zomermaanden, de kans dat het water bacteriologisch besmet is. Hoe beter je die bacteriologie onder controle krijgt, hoe beter de kwaliteit van het koelproces.”

Daarom stelde Wateris een aanpak voor waarbij het water zodanig wordt geconditioneerd dat het evo-lueert tot een stroom van constante kwaliteit. “We willen voor de klant drie doelstellingen realiseren: minder (kalk)afzetting op zijn warmtewisselaar, een verlaagde factuur voor chemicaliën (biociden) en de kans op bacteriologische problemen fors redu-ceren of zelfs uitsluiten.”

Het troebele oppervlaktewater wordt opgevangen in een wachtbekken met een ultrasoon behandeling. “Het resultaat na behandeling was helder transpa-rant water en ideaal om verder behandeld te worden over een zandfiltratie, ontharding en omgekeerde osmose, om zo een constante waterkwaliteit te garanderen. Daarna voorzien we in het buffervat opnieuw een ultrasone behandeling voor post-des-infectie, zodat de eventueel nog aanwezige bacte-riën en biofilm geen kans krijgen om te ontwikkelen. Indien nodig, kan het nadien nog worden behandeld met een veel beperktere hoeveelheid aan biociden.”Met deze aanpak kan het bedrijf zijn totale operati-onele kost gevoelig inkrimpen. “De return on invest-ment situeert zich hierbij vooral in de operationele werking en in de bedrijfszekerheid van het integrale proces.” (Door Bart Vancauwenberghe)

E www.wateris.be

Beheersplannen

Naast gedetailleerde wateranalyses

en begeleiding bij de implementa-

tie van waterbehandelingsinstalla-

ties, kan Wateris ook worden gecon-

sulteerd voor het schrijven van

beheersplannen, onder meer voor

koeltorens. “We stoten wel vaker

op afwijkingen in installaties, waar-

van de klant niet eens op de hoogte

is door een gebrek aan consequente

opvolging. Dat kan snel leiden tot

een slechtere waterkwaliteit, hogere

risico’s en extra chemiekosten. In

onze audits onderzoeken we ook de

structuur van de leidingen, de chemi-

sche en biologische factoren, ... Op

basis daarvan kunnen we aanbeve-

lingen doen inzake veiligheid, voor

operatoren, voor een optimale legi-

onellapreventie, et cetera.”

w rePortage

u Milieu-vriendelijke desinfectie koeltorens: Ultrasoon desinfectie

u Opvolging van installaties is iets wat door veel bedrijven wordt onderschat.

100 I AquArAmA #65

Weg levert motoren en drives voor nieuwe Wzi in rijsel

Het voormalige waterzuiveringsstation van Rijsel werd gebouwd in 1969. Gezien die leeftijd was het vrij logisch dat het sta-

tion behoefte had aan een verjongingskuur. De opdracht werd toevertrouwd aan Veolia Water Solu-tions & Technologies, meer bepaald aan dochteron-derneming OTV (het technologische filiaal van de groep), die een volledig nieuwe installatie bouwde.

n i e u W s tAt i o n

“De oude installatie in Rijsel was niet aangepast aan de normen van de 21ste eeuw,” verduidelijkt Armel Bezu, onderhoudsverantwoordelijke voor Veolia van het nieuwe waterzuiveringsstation. “Daarom was het hoog tijd dat het station volle-dig werd vernieuwd, zodat het opnieuw helemaal kon voldoen aan de Europese normen inzake het afstoten van fosfor en stikstof.”De nieuwe installatie werd gebouwd in Marquette-lez-Lille. “Het gaat om een ultramodern station, dat voldoet aan de hoogste standaarden op vlak van duurzaamheid en technologie,” licht Patrick Binjamin van Atlas Copco toe. “Daardoor kan het station worden gerund aan een geoptimaliseerde exploitatie- en energiekost.”

B e h A n d e l i n g

Het station heeft de capaciteit om het afvalwater te zuiveren voor een bevolking van liefst 620.000 mensen. Het bestaat uit twee aparte behandelings-units: een voor afvalwater (2,8 m³/s) en een voor stormwater (5,3 m³/s). Het stormwater zal wor-den behandeld in het gepatenteerde flocculatie-proces Actiflo®.

Het afvalwater ondergaat dan weer drie proces-sen. Ten eerste komt het terecht in een Multiflo®-installatie. Deze bewezen technologie voor wateront-harding is verpakt in een draagbaar ontwerp. In Rijsel wordt deze primaire behandeling ingezet voor de ver-wijdering van gesuspendeerde vaste stoffen. Vervol-gens passeert het water door de hybride technologie Hybas®, die zorgt voor een biologische behandeling. Dit combineert het beste van twee bekende technolo-gieën: actief slib en een AnoxKaldnes MBBR (Moving Bed Biofilm Reactor). Hierdoor is een hogere behan-delingscapaciteit mogelijk in een kleiner volume. Ten-slotte wordt het water nog eens over Hydrotech Disc-filters gestuurd. Deze tertiaire behandeling biedt de mogelijkheid om het effluent nog verder te zuiveren.

g r o t e t o e g e vo e g d e WA A r d e

Het nieuwe waterzuiveringsstation is om diverse redenen erg nuttig voor de streek. “Ten eerste zal er

op piekmomenten meer water kunnen worden ver-werkt, wat het beheer van het netwerk zal vergemak-kelijken,” weet Armel Bezu. “Secundo zal de water-kwaliteit van de Marque (kanaal waar het water in wordt geloosd) gevoelig verbeteren. Daarnaast zal de hoeveelheid slib ook stevig verminderen, waardoor er minder slib dient te worden afgevoerd. Daarmee kunnen we de ecologische voetafdruk fors inkrimpen, want er zullen veel minder vrachtwagens op de weg moeten worden gestuurd. Last but not least maakt de warmtekrachtkoppeling het ook mogelijk om via dit station elektriciteit te produceren.”

PA r t n e r s h i P

Het was geen toeval dat Veolia France met WEG Benelux en Atlas Copco in zee ging voor dit project. Patrick Binjamin: “Er waren al goede relaties tus-sen Atlas Copco en Veolia, meer bepaald met doch-terbedrijf OTV, omdat Atlas Copco sinds 2010 voor de markt van waterzuiveringsstations uitpakt met oplossingen voor overdruk aan een hoog energe-tisch rendement. Dergelijke systemen werden eerder al geïnstalleerd bij ettelijke nieuwe stations, onder meer in de regio rond Parijs en in Noord-Frankrijk (Hénin Beaumont, Cergy pontoise, ...).”Voor het project in Marquette-lez-Lille werd geop-teerd voor een oplossing met 3+1 schroefcompres-soren in elk bassin. “Dit laat een heel groot bereik van flow controle toe in elk bekken, van 2700 Nm³/h tot 23000 Nm³/h, met een goed energetisch ren-dement en vrij constant. Bovendien bespaarden de ‘plug and play’-oplossingen uit het Premium-gamma heel wat studie-uren op vlak van elektrici-teit en automatismen,” vervolgt Patrick Benjamin.

Voldoen aan de normen van de Euro-

pese gemeenschap: het vormt een stevige

uitdaging voor talrijke waterzuiverings-

stations die al enige levensjaren op de

teller hebben staan. Dat geldt niet alleen

voor Belgische installaties, ook over de

grenzen heen worden forse inspannin-

gen geleverd om zuiveringsinstallaties

te optimaliseren. Zo kan de Franse stad

Rijsel bijvoorbeeld sinds begin vorig

jaar rekenen op een gloednieuw water-

zuiveringsstation. Onder meer WEG

Benelux en Atlas Copco leverden een

belangrijke bijdrage tot het welslagen

van dit project.

u De W22-motor van WEG bespaart stevig op energie.

AquArAmA #65 I 101

Evaluatie

Onder meer door de grootte van het project, was het vrij logisch dat er hier en daar uit-

dagingen optraden in het bouwproces. “Bij het constructiegedeelte en de ingebruik-

name dienden inderdaad enkele kinderziekten te worden opgelost,” herinnert Armel

Bezu zich. “Eenmaal alles goed en wel was opgestart, hebben we nog amper problemen

gekend. Het waren vrij indrukwekkende werken, die in een relatief korte tijdspanne

dienden te gebeuren. Tussen de start van de werkzaamheden en de opstart van het sta-

tion zat een periode van amper twee jaar. De grootste moeilijkheid lag in de fasering

van de werken en de coördinatie tussen de verschillende aannemers, aangezien de con-

tinuïteit van de zuivering gedurende de hele periode gegarandeerd moest blijven. Glo-

baal bekeken zijn we vrij tevreden over de samenwerking met de partners, temeer Atlas

Copco zich heel correct heeft opgesteld toen er enkele uitdagingen bij het afstellen van

de compressoren bleken te zijn.”

“Die akkefietjes, die vier tot zes maanden aansleepten, hebben ervoor gezorgd dat de

klant inderdaad wat tijd heeft verloren. Wij hebben dat opgelost door Veolia hiervoor

een aangepaste vergoeding te betalen,” stipt Patrick Binjamin aan.

WEG Benelux

WEG Benelux is het Belgisch filiaal van

het Braziliaans bedrijf WEG. Met hoofd-

kantoor in Jaraguá do Sul (Brazilië) werd

WEG in 1961 opgericht als fabrikant van

elektromotoren. Tegenwoordig is het

bedrijf, met 26.000 medewerkers wereld-

wijd, een leverancier van complete syste-

men en biedt het kant-en-klare oplossin-

gen met motoren, frequentieregelaars,

soft-starters, enzovoort. WEG Bene-

lux (voorheen WEG Europe) is dit jaar

22 jaar actief.

E www.weg.net

P r o d u c t e n W e g e n At l A s c o P c o

Specifiek werd geopteerd voor ZS Premium-com-pressoren van Atlas Copco, die werden uitgerust met een regelaar aangepast aan de instellingen van de klant. Deze schroefcompressoren zijn uitgerust met de hoogefficiënte elektrische W22-motoren en de CFW11M-frequentiesturingen van WEG.

Werner Joosens, WEG Benelux: “Deze W22-motoren hebben een vermogen van 355 kW en de gebruikte frequentieregelaars zijn van het modulaire type, bestaande uit vermogenmodules van telkens 400 kW. Op deze manier kunnen verschillende vermogen-modules gecombineerd worden tot sturingen van 2 MW. Bijkomend voordeel is dat met behulp van een speciale transformator de sturingen 12 puls worden aangesloten, waardoor er veel minder harmonische storingen worden gecreëerd. De drives van het type CFW11 en de W22-motoren (vermogens van 18,5 kW

w Project

u De motoren van WEG zijn geïntegreerd in de ZS Pre-mium-compressoren van Atlas Copco. De compresso-ren werken ondermeer met de CFW11M-frequentiestu-ringen van WEG.

tot 400 kW) worden trouwens gebruikt in het vol-ledige assortiment ZS-blowers van Atlas Copco, die worden ingezet voor afvalwaterzuiveringsstations, de voedings- en drankenindustrie en voor chemi-sche processen.”De W22-motor is een driefasige motor die talrijke voordelen biedt: het systeem bespaart op energie,

biedt een verhoogde productiviteit, heeft een ver-hoogde levensduur en vereist minder onderhoud dan gelijkaardige motoren. Hij is nu al beschikbaar in een versie die voldoet aan de IE3- en zelfs IE4 nor-mering. “Dit bewijst eens te meer hoezeer WEG zijn pioniersrol ter harte neemt,” aldus Werner Joosens. (Door Bart Vancauwenberghe)

• 25 topmerken uit voorraad leverbaar binnen 24 uur• Duurzame kunststof leidingsystemen van Ø 10 mm tot Ø 3600 mm• Technische ondersteuning bij projecten

vision on plastic solutions

KAPELSESTEENWEG 292 • 2930 BRASSCHAAT • TEL. +32 (0)38 080 497 • WWW.PROFILPLAST.BE

STANDNR.95

AQUARAMA

TRADE FAIR

BRABANTHAL LEUVEN

BEZOEK ONS OP

23 OKTOBER 2014

PPadv_A5_aquaLEUVEN_Opmaak 1 01-09-14 14:40 Pagina 2

Een nieuwe wereldspeler in water

In september 2010 is een nieuwe wereldspeler in waterbehandeling opgestaan om geavanceerde technologieën en gedetailleerde proceskennis in te zetten voor municipale, industriële en afvalwatertoepassingen. De fusie tussen Eimco Water Technologies, Enviroquip en Christ Water Technologies brengt meer dan 200 jaar ervaring van enkele zeer bekende merken en de meest vakkundige medewerkers bij elkaar.

Ovivo is wereldwijd vertegenwoordigd in 21 landen in Azië, Europa, Afrika en Noord en Zuid Amerika. Ovivo wordt gedreven door een doel: “create value in water” door innovatie, creativiteit en expertise.

ovivowater.com© Copyright 2011 GLV Inc. All rights reserved

Ovivo_HorizAd_NL_13_05_195x134mm_v1.indd 1 16/05/2011 16:02

AquArAmA #65 I 103

moest Waterleau kunnen rekenen op betrouwbare hogedrukpompen. Het water wordt namelijk opge-pompt onder een druk van 38 bar. Het ondergronds meer is in het verleden amper of zelfs helemaal niet aangeboord geweest, waardoor het zelfs op lange termijn als bron voor de aanmaak van kwalitatief grondwater kan fungeren.”

Om een idee te krijgen over de kwaliteit van derge-lijke pompen, brachten de verantwoordelijken van Waterleau een bezoek aan een Spaans irrigatiepro-ject waar Xylem onlangs aan meewerkte. “Naast informatie over de pompen, leverde dat ook inspi-ratie op voor de aanpak van de cablering.”Het bronwater wordt uit het meer gepompt door 10 pompen van elk 83 kW. “De pompen zijn in duplex opgesteld en goed voor een debiet van 77 m³ per uur. In samenwerking met Hydroscan, een Leuvens expertisebureau inzake integraal waterbeheer, heb-ben we een risicoanalyse uitgevoerd voor het optre-den van waterslagfenomenen.”

Laat in de waterwereld de naam Xylem

vallen, en uw gesprekspartner legt vrij

snel de link naar vuilwaterpompen. Die

associatie is volledig correct, maar tege-

lijk onvolledig: de multinational heeft

namelijk nog veel andere pijlen op de

boog en profileert zich de jongste jaren

steeds nadrukkelijker op de drinkwater-

markt. Die ambitie wordt onderstreept

door enkele spraakmakende referenties.

Zo is het bedrijf onder meer betrokken bij

de bouw van een indrukwekkend drink-

waterstation in de nieuwe Egyptische

stad Madinaty en fungeerde het ook als

een belangrijke partner bij de bouw van

de nieuwe installatie van De Watergroep

voor ozondosering in Kluizen.

xylem, meer dan ooit ook thuis in drinkwater

w Project

“Madinaty is een nieuwe stad die zich in vroeger woestijngebied bevindt en volop in opbouw is. Het gaat om een

project in de buurt van de Egyptische hoofdstad Cairo van de Talaat Mustapha Group. Om deze stad van drinkwater te voorzien, nam de bouwheer Waterleau onder de arm. Waterleau staat in voor het ontwerp en de constructie van een ontziltings-plant (circa 10.000 m³/dag), met brak grondwa-ter als bronwater. Het is de bedoeling dat in eerste

instantie een drinkwaterstation wordt gebouwd en op termijn ook een installatie voor waterzuivering.Waterleau en Xylem zijn geen onbekenden voor elkaar. “Waterleau kent ons, net als zovelen, in eer-ste instantie van onze vuilwaterpompen,” stipt Bart Dewitte, account manager treatment bij Xylem, aan. “Eenmaal zij er op de hoogte van waren dat wij in ons assortiment ook de kwalitatieve drinkwater-pompen van het Oostenrijkse merk Vogel aanbie-den en intussen al een drietal jaren vertrouwd zijn met deze markt, kregen we het licht op groen om hen te ondersteunen bij de bouw van het drinkwa-terstation in Madinaty.”

s t e v i g e u i t d A g i n g

Waterleau werd binnen het kader van dit project met een aantal stevige uitdagingen geconfronteerd. “Zo moet via boorputten het bronwater worden opge-pompt uit een ondergronds meer, dat zich op een diepte van liefst 250 meter bevindt,” vervolgt Bart Dewitte. “Om dit proces te kunnen laten slagen,

u In Madinaty worden boorputpompen van Xylem ingezet om water op te pompen uit een ondergronds meer.

u Madinaty City Center Master plan (© Perkins Eastman)

104 I AquArAmA #65

o m g e k e e r d e o s m o s e

Eenmaal het water opgepompt, wordt het eerst over een multimediafilter gepompt waarna het onder hoge druk door een installatie voor omgekeerde osmose gestuurd wordt, om de gewenste drinkwa-terkwaliteit te bereiken. Ook in deze tweede fase van het proces leverde Xylem een belangrijke bij-drage. “Hiervoor werden respectievelijk de ‘clea-ning in place’-pompen en de high pressure-pom-pen geleverd.”Het was de bedoeling dat het hele drinkwatersta-tion in juli operationeel zou zijn, en die timing werd ook vrij goed gerespecteerd. Bij dit project kon Xylem eens te meer de flexibiliteit van de orga-nisatie bewijzen, want er moest vrij kort op de bal worden gespeeld. “Dit project diende op korte ter-mijn te worden afgerond, want de bestelling liep pas in maart-april binnen en de pompen moesten dus enkele maanden later al operationeel zijn.”Voor Waterleau en Xylem was het de eerste keer dat ze voor een drinkwaterproject samenwerkten. “Het is de bedoeling ons steeds meer in dit marktseg-ment te profileren, want we hebben er ook de pro-ducten voor. Zo zijn we met Vogel onder meer sterk in boorputpompen, boilerfeedpompen en ‘in-line suction’-pompen, in dit project zelfs in gegoten inox. Dergelijke pompen worden onder meer in de drinkwatermarkt, bij airconditioningprojecten en in de industrie ingezet. Het is maar één van de brands die we in drinkwaterapplicaties kunnen aanbieden.”

k l u i z e n

De breedte van de Xylem-mogelijkheden voor drinkwaterprojecten wordt ook geïllustreerd door de nauwe samenwerking met De Watergroep bij de bouw van de nieuwe installatie voor ozongene-ratie, bestemd voor het drinkwaterproductiecen-trum in Kluizen. Dit drinkwaterstation heeft een rijke historiek: het dateert van 1974 en werd in 1996 uitgebreid met een tweede spaarbekken. Het bijkomende, in 2007 gebouwde productiecentrum, verhoogde de capaciteit tot 60 miljoen liter per dag. In de toe-komst zal dat worden uitgebreid tot 80 miljoen liter (80.000 m³) per dag.

Omwille van de grotere drinkwaterverkoop, had De Watergroep nood aan een grotere installatie voor ozondosering. Daarom werd beslist een volledig nieuwe ozoninstallatie te bouwen, met momen-teel twee ozongeneratoren. Later komt daar nor-maliter nog een derde bij.

“Bij de aanbesteding speelden naast de prijs ook de service en de kwaliteit een belangrijke rol,” ver-volgt Bart Dewitte. “Wij kregen de opdracht eind vorig jaar toegewezen en fungeren als hoofdaanne-mer. Normaal is dat niet echt onze rol, maar omdat de installatie voor het overgrote deel uit appara-tuur bestaat, wilde De Watergroep dat de belang-rijkste leverancier die taak op zich nam.”

Het complex bestaat uit een hoogspanningscabine (de generatoren werken op 5500 Volt), de genera-toren zelf (van het Duitse merk Wedeco), een ozo-ninjectiesysteem, een koelwaterskid en een grote statische menger. “Wij hebben alles zelf geleverd en deden voor de montage beroep op Deckx. Een heel bewuste keuze, want Deckx was nauw betrok-ken bij de bouw van de vorige installatie en kende de plant heel goed, waardoor we niet vanaf nul moesten beginnen.”

A c t i e F ko o l B e h A n d e l i n g

Vanuit het nieuwe gebouw (met aparte ruimtes voor de generatoren, de koeling en de meetappa-ratuur) vertrekt de ozonleiding naar het gebouw waar de actiefkoolbehandeling gebeurt. De twee injectie-units (later drie, als de extra generator wordt geïnstalleerd) bevinden zich in het bypass-gedeelte. “Na deze fase wordt nog een chloordo-sering toegevoegd om de drinkwaterkwaliteit te bereiken. Bij de bouw van het actiefkoolgedeelte ging veel aandacht naar veiligheidsvoorzieningen. Zo is de hele ruimte goed geventileerd en zijn er

w Project

u De nieuwe injectie-unit voor ozon in het

drinkwaterstation van Kluizen

u De nieuwe installatie in Kluizen heeft in de

zomer proefgedraaid en neemt in september

de volledige functie van het vroegere systeem

over.

ook overal ozondetectoren aanwezig. Het injec-tiesysteem is zo dicht mogelijk bij het water voor-zien, waardoor er een snelle reactie kan optreden. Anders dreigt het risico op vorming van dibromaat, wat bij drinkwater te vermijden is.”De installatie heeft in de zomer proefgedraaid en neemt normaal in september de volledige func-tie van het vroegere systeem over, zodat de vorige installatie kan worden afgebroken.“Deze projecten illustreren nogmaals dat wij op de nationale en internationale drinkwatermarkt sterk scoren met hoogwaardige pompen, installaties voor ozon- en UV-behandeling en systemen voor efficiënte open zandfiltratie,” besluit Bart Dewitte.(Door Bart Vancauwenberghe)

E www.xyleminc.com

[COLLECT] [CLEAN] [HOLD] [RELEASE]

Van de eerste druppel die op de oppervlakte valt tot het grootste, berekende

debiet, alles wordt gecontroleerd opgevangen en in de gewenste richting

gestuurd.

Is het regenwater verontreinigd of wordt er proceswater opgevangen? Vetten, oliën en slibdeeltjes

worden eruit gehaald, omdat het milieu ons

dierbaar is.

Het water wordt gestockeerd in buffer- of

infiltratiebekkens om overstromingen in lager

gelegen gebieden tegen te gaan.

Uiteindelijk wordt het water gedimensioneerd afgevoerd in de ondergrond, naar de riolering, een rivier of een natuurlijk wachtbekken.

OLIE- EN VETAFSCHEIDERSAFVOERGOTEN

INFILTRATIE- EN BUFFERINGSBEKKENS POMPPUTTEN

ACO Passavant n.v. - Preenakker 8, 1785 Merchtem - Tel. 052 38 17 70 - Fax. 052 38 17 71 - www.aco.be - [email protected]

ACO. Totaaloplossingen voor efficiënt waterbeheer.




gestuurd.



dierbaar is.












gestuurd.



dierbaar is.









106 I AquArAmA #65

Brouwerij Ter Dolen is gevestigd in een prach-tig, zestiende-eeuws kasteeldomein. De hypermoderne brouwerij beschikt er onder

meer over een gezellig café en een aangenaam, verwarmd terras. Medestichter Armand Desplen-ter gaf een tijdje geleden de fakkel door aan doch-ter Mieke. Door het succes van het bedrijf werden onlangs belangrijke knopen doorgehakt voor de uitbreiding van de brouwerij. Zo investeerde de onderneming onder meer in een eigen afvullijn. Daardoor gingen het management en brouwmees-ter Hendrik Hanssen ook nadenken over een pre-ventief, performant desinfectiesysteem. Via mond-tot-mondreclame kwamen de zaakvoerders van Ter Dolen terecht bij Spirotech uit Tessenderlo.

l A n c e r i n g i n 2 0 1 2

“Desinfectie is één van onze stokpaardjes,” stipt Eddy Jansen van Spirotech aan. De zaakvoerder van het Limburgse bedrijf bouwde de jongste jaren een mooi referentielijstje op in de voedings- en dranken-industrie. Dat dankt Spirotech onder meer aan de lan-

cering van stabiel, vloeibaar chloordioxide in 2012.“In vergelijking met gasvormig chloordioxide, heeft het SpiroPlus stabiel chloordioxide diverse voorde-len,” beklemtoont Jansen. “De gasvormige variant dient ter plaatse te worden geproduceerd in een dure generator en moet worden geïnjecteerd via die generator. De nieuwe oplossing is een stuk veiliger, heel efficiënt (doodt gegarandeerd alle bacteriën af) en werkt al heel goed bij een erg lage dosering.”

Stabiel chloordioxide wordt intussen onder meer breed toegepast in de Belgische en Duitse voe-dings- en drankensector, maar leent zich voor nog meer toepassingen. Zo bewijst het ook zijn waarde als wapen in de preventie en bestrijding van legio-nella-organismen in koelsystemen. “Het is boven-dien een milieuvriendelijk product. Afvalwater dat hiermee behandeld is, mag probleemloos worden geloosd op oppervlaktewater: de vervuilende stof-fen worden volledig afgebroken.”

c o n c e P t u e l e A A n PA k

Bakkerijen, vlees- en visverwerkende ondernemin-gen, brouwerijen,... : ze moeten allemaal voldoen aan de strenge eisen op microbiologisch niveau van het FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen). Een krachtig desinfectiemid-del past naadloos in dat verhaal.“Wij beperken ons evenwel niet tot het puur leveren van het product, maar hebben bewust gekozen voor een conceptuele aanpak,” verduidelijkt Eddy Jan-sen. “Dit omvat onder meer een nauwkeurige opvol-ging gedurende de implementatieperiode van enkele

Een continu productieproces van hoge kwaliteit, dat volledig voldoet aan de strenge eisen

van desinfectie: het staat hoog op het prioriteitenlijstje van elke zichzelf respecterende

onderneming uit de voedings- en drankenindustrie. Ook brouwerij Ter Dolen hecht er

veel belang aan. Daarom klopte het familiebedrijf uit Houthalen-Helchteren aan bij

Spirotech. Dankzij stabiel, vloeibaar chloordioxide slaagt de brouwerij er nu preventief

in om elk risico op waterinfectie uit te sluiten.

stabiel chloordioxide desinfecteert water brouwerij ter dolen

u Voor de eigen afvullijn investeerde de brouwerij in het performant desinfectie-systeem van Spirotech

AquArAmA #65 I 107

Industriële projecten

Spirotech België is binnen de internationale groep, met hoofdzetel in Nederland, verantwoordelijk voor de industriële tak. Het specialiseert

zich in de waterbehandeling van open en gesloten systemen in de industrie. “In ons eigen laboratorium analyseren we vloeistofmonsters en

onderzoeken we onder meer corrosie, microbiologische vervuiling en afzettingen in watervoerende installaties.”

Naast de SpiroPlus additieven heeft het bedrijf nog talrijke andere ijzers in het vuur. Zo zorgen mechanische filter- en ontgassingstechnieken

voor continue vuil- en luchtverwijdering, zodat de industriële toepassingen van de klant gegarandeerd worden geoptimaliseerd naar instal-

latie- en procesrendement. Door een goede mix van mechanische en chemische technieken realiseert Spirotech België bvba jaarlijks talrijke

energiebesparingen bij hun industriële klanten.

In de prijzen

In Brouwerij Ter Dolen worden een

aantal gereputeerde abdijbieren

gebrouwen. Eén daarvan is Ter Dolen

Donker, dat in een proeverij (geor-

ganiseerd door De Standaard en Het

Nieuwsblad) werd verkozen tot het

beste Vlaamse - en tweede beste Bel-

gische - donker abdijbier. Nog in deze

proeverij kaapte Ter Dolen Blond bij

de blonde bieren de derde plaats weg.

In de Brussels Beer Challenge viel Ter

Dolen Donker nogmaals in de prijzen,

met een bronzen medaille. Geen pro-

bleem, want ook de gouden medaille

ging naar Ter Dolen, met het bier

‘Armand’. Dit bier werd door dochter

Mieke speciaal gebrouwen ter ere van

haar vader en medestichter Armand

Desplenter. ‘Armand’ is een bijzon-

der verfrissend bier, met een erg frui-

tig aroma en tinten van onder meer

citrus en grapefruit.

Het assortiment van Brouwerij Ter

Dolen omvat ook nog een kriekbier

en een tripel.

maanden. Daarin voeren we voortdurend analyses uit, in overeenstemming met de strenge autocon-trolegidsen van het FAVV. Daarnaast voorzien we ook een opleiding voor de interne mensen die zich met de dosering van het stabiel chloordioxide zul-len bezighouden. Op zich is het gebruik ervan niet moeilijk, maar het vereist toch een bepaalde ken-nis, zodat ook de veiligheidsvoorschriften nauw-keurig worden nageleefd.”

i n J e c t i e

Het stabiel chloordioxide wordt bij Brouwerij Ter Dolen geïnjecteerd op de plaats waar het leiding-water binnenkomt. “We kiezen voor een dosering in functie van de te verwachten microbiologische belasting. Meetresultaten op de meest kritische punten van de productielijn (onder meer de fles-senreiniging en de tanklijn) leren dat er in elke fase van het proces sowieso 0,15 ppm SpiroPlus (de minimumnorm, red.) in het water aanwezig blijft. Die dosis biedt de sluitende garantie dat alle mogelijke bacteriën efficiënt worden afgedood. Dat wordt ook bewezen door de resultaten van micro-biologische analyses.”ClO2 werkt dermate kiemdodend dat uiterst lage concentraties volstaan om bij minimale contacttijd onder meer salmonella, legionella, listeria, crypto-sporidium, cystes en andere schimmels, parasieten en virussen volledig te vernietigen. “Bovendien krijgen die bacteriën geen kans om een resistentie tegen deze oplossing op te bouwen, omdat de cel-len van binnenuit worden afgebroken.”Ook biofilm krijgt door het SpiroPlus chloordioxide geen enkele kans om de roestvrij stalen leidingen van brouwerijen en andere bedrijven aan te tasten. “Biofilm ontstaat door de aanhechting en de groei van micro-organismen op het leidingoppervlak.Deze besmettingsbron is doorgaans moeilijk aan te pakken: ze vormt namelijk een beschermende laag over de pathogene organismen, waardoor de meeste desinfectiemiddelen niet eens tot bij de bacteriën kunnen komen. Het krachtig ontsmet-

tende effect van SpiroPlus chloordioxide voorkomt de vorming van biofilm en verwijdert deze slijme-rige laag uit het leidingsysteem van alle waterin-stallaties.”

g e u r - e n s m A A k l o o s

Het vloeibaar, stabiel chloordioxide leent zich vooral voor kleinere tot middelgrote toepassingen. Het desinfectiemiddel wordt aangemaakt volgens een uniek productieprocedé, dat dus niet langer de investering in een generator vereist. De sterk geconcentreerde oplossing kan rechtstreeks van-uit het recipiënt worden gedoseerd. “Het product staat garant voor een duurzame waterkwaliteit, zonder geur, bijsmaak of wijzigingen aan de che-mische parameters van het water.” (Door Bart Van-cauwenberghe)

E www.spirotech.be

w Project

u Ook biofilm krijgt geen kans om de roestvrij stalen leidingen aan te tasten.

U zoekt een partner die uw doelstellingen begrijpt. U wilt efficiënte installaties. Wij hebben uw automatiseringsoplossing.

Uw partner voor de automatisering van waterbehandeling:Festo kan bedrijven in de water/wastewater -industrie het voordeel bieden van een ‘single source supplier’, het comfort van wereldwijd beschikbare support, en systeemzekerheid dankzij diagnose op afstand.

Veiligheid | Eenvoud | Efficiëntie | Expertise

Festo Belgium nv

www.festo.be

FestoBelgium1 964 – 2014years50

PUB Aquarama septembre 2014.indd 1 5/09/2014 09:52:52

AquArAmA #65 I 109

de productiviteit te verhogen, de kosten te ver-minderen en de beschikbaarheid van de installa-ties te verhogen. Het bedrijf bracht de jongste jaren veel innovatieve producten op de markt, ook voor de water- en afval-waterbehandelingsindustrie.

E www.festo.be

Festo is dit jaar een halve eeuw actief op

Belgisch grondgebied. In 1964 besliste

de Duitse firma om in Anderlecht een

filiaal op te richten dat ook de distributie

van Festo componenten verzorgde in het

Groothertogdom Luxemburg. 50 jaar

later bevinden de gebouwen zich aan de

oostkant van Brussel. Het streven naar

het gebruik van kennis en ervaring om

de productiviteit van klanten te verho-

gen bleef ongewijzigd.

Festo is wereldwijd gekend voor zijn automati-seringstechnologie voor de industrie. Gestart als bedrijf dat voornamelijk houtbewerkings-

machines maakte (de allereerste kettingzaag!), zagen de oprichters snel het potentieel van pneu-matica bij de automatisering in de houtverwer-kende nijverheid. Het bleef niet beperkt tot deze sector en algauw werd de nadruk gelegd op indu-striële pneumatische automatisering met tal van innovaties zoals het ventieleiland. Tijdens de jaren zestig merkte de producent het tekort aan kennis over pneumatische technieken op, en stichtte Festo Didactic. Deze onderneming

Automatiseringsoplossingen voor gemeentelijke en industriële water- en afvalwaterbehandeling

u Festo Pneumatic Belgium bvba, pionier in

persluchtautomatisering sinds 1964

had, en heeft nog altijd, de doelstelling om werk-nemers en studenten beter op te leiden in automa-tiseringstechnologie. In het continu streven naar innovatie, heeft Festo eveneens ingezet op de markt van elektrische automatisering vanaf 1997 en Pro-cess Automation sinds 2007.

i n n o vAt i e v e P r o d u c t e n

Het Belgisch filiaal telt 56 personeelsleden. De samenwerking tussen een interne verkoopploeg, ervaren technische adviseurs op het terrein en een uitgebreid netwerk van officiële distributeurs bie-den nog steeds een meerwaarde voor de klanten.Festo beschikt over een jarenlange ervaring in indu-striële automatisering. Deze kennis laat zich met succes inzetten in de process automation. Geïn-tegreerde automatisering en een totaalaanpak met geïndividualiseerde oplossingen, helpen om

Partner in watertechnologie

Festo biedt op maat gemaakte en kosteneffectieve automatiseringsoplossingen voor gemeen-

telijke en industriële water- en afvalwaterbehandeling. Economisch voordelig, betrouw-

baar en robuust, alles uit één hand: van aandrijftechnologie tot veldniveau, als component

of inbouwklaar systeem. Precies in het domein van de vereisten inzake water- en afvalwa-

terbehandeling toont pneumatiek zich als een waardevol en uiterst betrouwbaar alternatief

voor elektrische automatiseringssystemen. Pneumatiek als een van de onmisbare toonaan-

gevende technologieën in de automatisering onderscheidt zich door robuustheid en kosten-

effectieve systeemoplossingen.

w rePortage

u Pneumatische lineaire aandrijvingen voor

het openen en sluiten van de proceskleppen.

Born to run

If you expect highest performance and maximum availability in all

fields of application, opt for GEA Westfalia Separator ecoforce.

This new decanter saves energy, water and operating costs, but

not at the expense of robustness and endurance. High separating

effciiency and throughput capacities have never before been

available as reliably and sustainably. ecoforce is not just a, but

the decanter of a new generation.

GEA Westfalia Separator Belgium nv/saKorte Braamstraat 37, 2900 Schoten, BelgiumPhone: +32(0)3 680 02 11, Fax +32(0)3 658 24 62www.westfalia-separator.be - [email protected]

engineering for a better world

AquArAmA #65 I 111

Exelio nam in 2012 de licentie van Besix over voor de fabricage en commercialisering van de pamco®-biorotoren. De pamco®-biorotoren

bestaan al meer dan 30 jaar. Dankzij haar corebusi-ness weet exelio goed wat exploitanten willen. Dat vertaalde zich in een verbetering van het pamco®-product op de volgende punten: • verbetering van de geometrie van de alveolaire drager en de watercirculatie in de structuur om de drager zelfreinigend te maken;

• ontwikkeling van diverse strategieën voor het beheer van de onbalansen;• levering, indien gewenst, van een as in roestvrij staal 304L (standaard in koolstofstaal ST37 + epoxy-verflaag van minimum 300 µm); • standaard realisatie van de bevestigingsstructuur van de biomassadragers in roestvrij staal 304L (in plaats van gegalvaniseerd staal voordien).Om aan de eisen van bepaalde bestekken tegemoet te komen, wordt de optie aangeboden om voor modules van het schijftype te zorgen in eenzelfde mechanisch-gelaste structuur. Bij het gebruik van schijven is de specifieke dichtheid weliswaar onge-veer 30% minder dan bij het gebruik van alveolen, maar heeft de operator wel een visuele toegang tot de drager. Deze nieuwe biologische schijfcontactor wordt door exelio geproduceerd en verkocht onder de handelsnaam plato®.Eén van de belangrijke specificiteiten van de pamco®- en plato®-producten is dat ze de biomas-sadragers samenbrengen rond een holle as (die stij-ver is dan een volle as), waardoor er met slechts 2 steunlagers (en dus geen tussenlagers) gewerkt kan worden. Dat resulteert in een reële onderhoudstijd-besparing, meer comfort en een grotere veiligheid bij de exploitatie (geen gangbare tussenkomsten in de reactor).

Een ander opmerkelijk punt van de pamco®- en plato®-producten is de positionering van de bio-massadragers in naast elkaar geplaatste kwarten rond de as: zo kan de module indien nodig vervan-gen worden, zonder dat de machine volledig gede-monteerd hoeft te worden. De modules van het alve-olaire type zijn bovendien uitwisselbaar met dragers van het schijftype en omgekeerd.

exelio is op de Belgische markt actief als

(hoofd)aannemer van kant-en-klare wa-

terzuiveringsprojecten voor leidingen

afvalwater en water voor industrieel en

stedelijk gebruik (naast projecten op het

vlak van ventilatie en energierationali-

sering in de industrie).

exelio profileert zich verder op internationaal niveau met de verkoop van de pamco®-biorotoren en de plato®-bioschijven

Gezien hun geringe voetafdruk in termen van ener-gieverbruik en CO2-uitstoot, beveelt exelio pamco®- of plato®-biorotoren aan voor de behandeling van biologisch afbreekbaar (stedelijk en industrieel) afvalwater en dat met name voor kleine en middel-grote zuiveringsinstallaties (tot ±300 kg DBO5/d of ±700 kg DCO/d).

Ter verzekering van haar verdere ontwikkeling is exelio nu volop bezig met het implementeren van een strategie voor de verspreiding van pamco®- of plato®-biorotoren op internationale schaal. exelio neemt sinds 2012 ook deel aan diverse interna-tionale beurzen, zoals Pollutec (Lyon en Parijs), Ame-ricana (Montreal) en meer recent IFAT (München), om de pamco®- en plato®-producten om de export te promoten. In diezelfde optiek wordt op dit ogenblik tevens de laatste hand gelegd aan een eerste verte-genwoordigingsovereenkomst voor het zuidwesten van Frankrijk met een lokale partner: de onderne-ming TGF nabij Toulouse (een samenwerking die op het moment dat u dit leest, misschien al een feit is geworden). Ook voor andere regio’s in de wereld wer-den er al gelijkaardige contacten gelegd.

Een korte beschrijving van twee recente realisaties.

z u i v e r i n g s i n s tA l l At i e vA n v i e r s e l

(250 IE - 15 kg DBO5/d) – Eindgebruiker: PIDPA Antwerpen – exelio-klant: Ronoh NV, partner van Lareco Bornem NV.Bijzonderheid: exelio leverde een pamco®-biorotor van 2 m diameter in een tank van geprefabriceerd beton, voorzien van een licht deksel in met glasvezel versterkt polyester. Daarnaast zorgde het bedrijf ook voor de dimensionering van de inrichting en leverde de bezink-gistingstanks en de secundaire bezinktank (eveneens in prefabbeton).

w Project

u plato®-bioschijven - Ø2m

De Watergroep, uw partner voor waterhergebruik en water-op-maat-oplossingen voor bedrijven

Gespecialiseerde business unit Industrie & Services binnen De Watergroep

Analyse van beschikbare bronnen

Audit van interne waterstromen

Optimalisatie waterverbruik

Installatie op het terrein van de klant

Design, Build, Finance & Operate

Eigen mobiele pilootinstallatie

Eigen boorploeg

www.dewatergroep.be

Contact

Business unit Industrie & SevicesVooruitgangstraat 1891030 Brussel02 238 96 [email protected]/industriewater

AquArAmA #65 I 113

De zuiveringsinstallatie van Viersel (gemeente Zand-hoven, ten oosten van Antwerpen) werd in juli 2014 in gebruik genomen. De installatie heeft een capa-citeit van 250 IE en wordt geëxploiteerd door de intercommunale PIDPA (Provinciale en Intercom-munale Drinkwatermaatschappij der Provincie Ant-werpen). Vanwege haar knowhow als ontwerper mocht exelio alle tanks stroomop- en stroomaf-waarts van de biorotor dimensioneren en leveren. Verder opteerde de klant voor een pamco®-biorotor, niet alleen omwille van zijn compactheid en stevig-heid, maar ook omwille van zijn uitstekende inte-gratie in het landschap (wat als erg belangrijk gold voor dit project).

de installatie zelf bestaat uit:•eenbezink-gistingstankmet2compartimentenin serie voor een totaal volume van 25 m³ en een opslagtermijn van het slib, tussen twee afvullin-gen door, van ±2 maanden;•eenpamco®-biorotormeteencontactopper-vlak van 1.455 m² voor een oppervlaktebelasting tot 7,7 g DBO5/m² (louter koolstofbehandeling);•eenstatischklaringsbekkenmeteenoppervlaktevan 4,5 m² bij een bezinkingssnelheid van 0,6 m/u; het bekken is uitgerust met een ondergedompelde centrifugaalpomp ter verzekering van de terugzen-ding van het slib naar het eerste compartiment van de bezink-gistingstank;•eenwortelzonerietveldmeteenoppervlaktevan440 m² (een realisatie va Lareco Bornem NV).

Alle tanks zijn vervaardigd uit geprefabriceerd beton. De tanks stroomop- en stroomafwaarts van de biorotor zijn in staalvezelbeton uitgevoerd, ter-wijl de tank van de biorotor van gewapend beton met traditioneel wapeningsstaal gemaakt werd. Teneinde de planning van de werken te optimali-seren, werd de biorotor in een eigen tank van 2,5m breed en 5,35m lang geleverd en reeds voorzien van de nodige ballast tegen opdrijving.

z u i v e r i n g s i n s tA l l At i e vA n l i e r n e u x

(2500 IE – 135 kg DBO5/d) – Intercommunale AIDE – Investeringsprogramma van de SPGE voor de lagere gemeenschappen in Wallonië. Bijzonderheid: exelio leverde een pamco®-biorotor van 4 m diameter en 8 m lang die volledig geassembleerd werd in de werkplaats. Dankzij een uitzonderlijk trans-port en het gebruik van een kraan van 250 t kon de biorotor tot bij het bouwwerk in ter plaatse gegoten, gewapend beton gebracht worden. Het is de tweede pamco®-biorotor die voor AIDE geïnstalleerd wordt (de eerste bevindt zich sinds 2001 in de RWZI van Chaw-resse (Tilff) en heeft een capaciteit van 2100 IE).(De zuiveringsinstallatie van Lierneux heeft een totale capaciteit van 2500 IE. Het project werd bestudeerd en gerealiseerd door exelio in het kader van een tijdelijke vereniging met een plaatselijke bouw en wegenbouw aannemer.)

De inbedrijfstelling van de zuiveringsinstallatie van Lierneux ging van start in augustus 2014. Na de ont-werpen de bouwfase zal exelio ook 3 à 4 maanden lang instaan voor de exploitatie. Daarna zal de instal-latie opgeleverd worden aan AIDE (Association Inter-communale pour le Démergement et l’Épuration) en uitgebaat worden door het technische personeel van deze Luikse intercommunale.

w Project

de installatie zelf bestaat uit:•eenvoorbewerkingsinrichting(steenvanger+zeef6 mm + overlangse zandvanger);•eenbezink-gistingstankmet3compartimentenin serie voor een totaal volume van 355 m³ en een slibopslagcapaciteit, tussen twee afvullingen door, van ±4 maanden; de bezink-gistingstank geldt daar-bij als van primordiaal belang, omdat de tank het grofste afval elimineert en een eerste fractie (25 tot 30 %) van het organische materiaal in het water tegenhoudt, voordat het in de biorotor belandt;•eenpamco®-biorotormeteenzuiveringsopper-vlak van 11.590 m² voor een oppervlaktebelasting tot 8,7 g DBO5/m² (alleen koolstofbehandeling);•eenvanschrapersvoorzienklaringsbekkenvan9,9 meter diameter bij een maximale bezinkings-snelheid van 0,8 m/u; de brug is uitgerust met een systeem voor het verwijderen van de drijvende ele-menten en een bodemschraper; het slib dat van de dragers loskomt en vastgehouden wordt onderaan het klaringsbekken, wordt teruggestuurd naar het eerste compartiment van de bezink-gistingstank door middel van twee schroefpompen;•eenlozingskunstwerkmeteendebietmetervanhet type venturi, gevolgd door een geul gevuld met breuksteen richting beek.Alle constructies van de installatie zijn vervaar-digd uit ter plaatse gegoten, gewapend beton. Er zijn ook tal van bypasses met muurkranen of vang-dammen voorzien teneinde zelfs bij de uitvoering van een aanzienlijke onderhoudstussenkomst voor een gedeeltelijke zuivering te kunnen zorgen. Om veiligheidsredenen kan de bezink-gistingstank wel niet gebypassed worden voor de biorotor.

E www.exelio.be

u Zuiveringsinstallatie van Lierneux (2500 IE) AIDE - Plaatsen van de pamco®-biorotor Ø4m

u Zuiveringsinstallatie van Viersel (250 IE) PIDPA Kuip vervaardigd uit geprefabriceerd beton- geleverd met biorotor pamco® Ø2m

De Watergroep, uw partner voor waterhergebruik en water-op-maat-oplossingen voor bedrijven

Gespecialiseerde business unit Industrie & Services binnen De Watergroep

Analyse van beschikbare bronnen

Audit van interne waterstromen

Optimalisatie waterverbruik

Installatie op het terrein van de klant

Design, Build, Finance & Operate

Eigen mobiele pilootinstallatie

Eigen boorploeg

www.dewatergroep.be

Contact

Business unit Industrie & SevicesVooruitgangstraat 1891030 Brussel02 238 96 [email protected]/industriewater

114 I AquArAmA #65

u i t d A g i n g

In het productieproces worden de warmtewisse-laars, door hoge procestemperaturen en het “inblok-ken” van koelwater, thermisch zwaar belast. Water-temperaturen kunnen hierdoor oplopen tot boven 100°C. Daarbij komt nog, ondanks de stoppen die in sommige pijpen geplaatst zijn, dat er een lage koelwaterflow is als gevolg van overdimensione-ring. Genoemde procesomstandigheden leidden tot de vorming van harde kalkafzettingen die een opti-male warmteoverdracht in de koelers belemmerden (foto 1). Het waterbehandelingsproduct dat in de case sinds lange tijd toegepast werd, bleek niet in staat om het vervuilingsproces voldoende onder controle te houden. Met als resultaat onvoldoende koeling, teruglopende productiecapaciteit en onge-veer elke 4maanden een onvermijdelijke productie-stop om de koelers intensief mechanisch en che-misch te reinigen.

o P l o s s i n g

Er zijn diverse opties bekeken om te komen tot een betere situatie, waaronder het gebruik van demi-water, onthard water en snel uitwisselbare reser-vekoelers. Vanwege de hoge investerings- en toe-nemende operationele kosten, en de ingrijpende veranderingen bij deze opties, werd besloten om NovoTraqua® te doseren. Met name omdat NovoTraqua® al meerdere malen bewezen had om onder zware procesomstandigheden uitstekend te functioneren.In juni 2010 werd, na een grote onderhoudstop, een test met NovoTraqua® gestart. Tijdens de behande-ling werden een groot aantal parameters gevolgd om inzicht te krijgen in de vervuilingsgraad van de warmtewisselaars waaronder de kalkstabilisatie en procesdata van de koelers. Daarnaast werden uiter-aard de corrosiesnelheden en de microbiologische activiteit opgevolgd.

Bij een van de chemische fabrieken van

een multinational, had men te maken

met significante productiederving als

gevolg van onvoldoende koelcapaciteit

door scaling in kritische warmtewis-

selaars. Sinds de koelwaterbehandeling

wordt uitgevoerd met NovoTraqua®, is

de koelcapaciteit aanzienlijk verbeterd.

novotraqua® zorgt voor maximale efficiëntie en verhoogde productiecapaciteit met een duurzame koelwatertechnologie

r e s u ltAt e n

Na een testperiode van 8 maanden werden een aan-tal warmtewisselaars voor inspectie geopend en bleken deze duidelijk minder afzettingen te bevat-ten. Een ander belangrijk fenomeen was de veran-derde structuur van de oude afzettingen. Met de NovoTraqua® behandeling waren deze zachter en

meer poreus geworden waardoor ze zeer gemakkelijk te verwijderen zijn.

Nadat de warmtewisselaars weer in gebruik waren geno-men, zijn deze 12 maanden lang onafgebroken in bedrijf gebleven zonder limitatie van de productie als gevolg van onvoldoende koelcapa-

citeit. In verband met een algemene turnaround konden

de warmtewisselaars voor het eerst weer geïnspecteerd worden.

Hierbij bleek dat er nagenoeg geen sca-ling aanwezig was zodat de warmte-

wisselaars na een milde reiniging weer in gebruik genomen kon-den worden (foto 2).Recent, na 14 maanden onafgebroken en opnieuw zonder limitatie van de pro-ductie in bedrijf geweest te

zijn, was er weer een inspec-tiemogelijkheid van de warmte-

wisselaars. Hierbij bleek dat deze nog schoner waren en snel weer in

u Foto 1: oude situatie, voor reiniging en na 4 maanden productie, waarbij de kalk-afzettingen duidelijk zicht-baar zijn. Foto 2: nieuwe situatie, voor rei-niging en na 12 maanden productie, waarbij de warmtewisselaar schoon is.

1

2

AquArAmA #65 I 115

w Project

= necessary cleaning

= preventive cleaningNovoTraqua® treatmentPolymer-Phoshonate treatment

Trend line

bedrijf genomen konden worden tot aan de volgende turnaround.In figuur 1 is goed te zien, dat in de oude situatie de koelcapaciteit van de warmtewisselaar na reiniging weer snel daalt en deze de bottleneck voor de productie wordt. In de nieuwe situatie kan de koelcapaciteit in functie van de productie steeds mooi geregeld worden en is deze geen productiebeper-kende factor meer.

B e s PA r i n g e n

Sinds de koelwaterbehandeling wordt uitgevoerd met NovoTraqua®, is de uptime van de warmtewisselaars verhoogd van ca. 95% naar meer dan 99% waardoor de vroegere productiederving van jaarlijks miljoenen euro’s voor-komen wordt.Daarnaast worden er honderdduizenden euro’s aan reinigingskosten bespaard, gaan de warmtewisselaars langer mee doordat deze niet meer met agressieve chemicaliën gereinigd worden en verbruikt het koelwatersysteem minder energie. Dit project geeft een jaarlijkse return on investment (ROI) van maar liefst 3.600%.

n o vo t r A Q u A ® t e c h n o l o g i e

Gangbaar bevatten waterbehandelingschemicaliën die kalkafzettingen en corrosie tegengaan milieuonvriendelijke componenten zoals zink, fosfaat, polyacrylaten en fosfonzuren. Met de lozing van koel- of proceswater komen grote hoeveelheden van deze stoffen in het aquatische milieu terecht. Van-wege hun persistente eigenschappen en de verscherpte lozingsnormen, komen deze verbindingen steeds meer onder druk te staan. Met de productlijn NovoTraqua® beschikt Novochem Water Treatment B.V. over een milieuvriendelijk alternatief op basis van duurzame en biodegra-deerbare componenten met een zeer laag tot geen fosfaatgehalte. De dis-pergerende werking van deze componenten zijn zo sterk dat er een reini-gend effect uitgaat van de behandeling. Systemen worden hierdoor schoner en operationele kosten nemen af. NovoTraqua® is aangemerkt als zijnde best beschikbare techniek (BBT).

E www.novochemgroup.com

u Figuur 1: Koelcapaciteit kritische koeler

BIO DYNAMICS

BIO-DYNAMICS N.V.Groenstraat 55

B-9800 Deinze, België

tel | 00 32 (0)9 210 31 60fax | 00 32 (0)9 210 31 65

[email protected]

Betonnen tanks voor opslag van water, slib en biomassa.

Perfect waterdicht!

Naadloos ter plaatse gestort.

Diameter 4,5m tot 40m en hoogte tot 14m.

Levering en installatie van mangaten, collectoren, spankappen, roerwerken, etc...

Uw partner voor de bouw van...

Waterzuiveringstations & Biogascentrales

OXIPERM® PRO HOUDT LEGIONELLA EN UW KOSTEN

ONDER CONTROLEChloordioxide bestrijdt Legionella en andere bacteriën

• Continue dosering van ClO2 zorgt voor uiterst e� ciënte desinfectie en voorkomt de vorming van bio� lm in uw waterleidingen. (Legionella kan zich nergens meer verbergen)

Verminder uw bedrijfskosten – van bij de opstart• Oxiperm® Pro is onovertro� en qua prijs en betrouwbaarheid.

(Bespaar op uw investeringskosten.)• Ongeëvenaarde doseernauwkeurigheid. (Verminder uw

verbruik van chemicaliën.)• Genereer ClO2 rechtstreeks ter plaatse – met het hoogste

rendement. (Verminder uw opslag- en transportkosten.)• Erkend alternatief voor thermische desinfectie. (Bespaar op

uw energiekosten)

Het resultaat? Gezond, heilzaam water• Oxiperm® PRO bestrijdt en voorkomt Legionella - zonder de

smaak van uw water te beïnvloeden.

Meer info op: www.grundfos.com

Het resultaat? Gezond, heilzaam water• Oxiperm® PRO bestrijdt en voorkomt Legionella - zonder de

smaak van uw water te beïnvloeden.

Meer info op: www.grundfos.com

Oxiperm Pro 93x277 NL.indd 1 14/11/2013 16:21:10

AquArAmA #65 I 117

evenredig met de massa (diameter van de lei-ding en lengte van de leiding) en evenredig met de (terugstroom)snelheid van het fluïdum. Bij sluiting van de klep wordt die volledige kineti-sche energie omgezet.”

B e PA l i n g t e r u g s t r o o m s n e l h e d e n

Uit studies van het Delfts Hydraulics-labora-torium blijkt dat terugstroomsnelheden klei-ner zijn bij kleppen met een kleinere sluitaf-stand, bij veerbelaste kleppen en bij kleppen met bewegende delen met een kleinere massa. “De Nozzle check valves van Noreva combine-ren deze drie eigenschappen. Het gaat om tor-pedovormige terugslagkleppen met een heel goede dynamische karakteristiek,” vervolgt Pierre Delcourte.

“Voor de watersector zijn vooral de types ZO en NG belangrijk. Het zijn standaardkleppen die in de drinkwatersector in België al meer dan 25 jaar worden ingezet, tot grote tevredenheid van zowel onze klanten als wijzelf. Het leveren van wisselstukken is omzeggens nihil. De klep-pen voor de drinkwatersector worden boven-dien geleverd met een bekleding met Belgaqua-certificering.”

(Door Bart Vancauwenberghe, met dank aan Pierre Delcourte)

E www.noreva.de

Eerst en vooral is een terugslagklep absoluut nodig. “Om te vermijden dat reservoirs leeglo-pen, pompen omgekeerd beginnen te draaien

of dat er contaminatie optreedt, is het cruciaal om het terugstromen van de vloeistof tegen te gaan,” zegt Pierre Delcourte. “De klep moet de installa-tie beschermen en mag niet zelf de oorzaak zijn van waterslag, met soms veel schade tot gevolg. Daarnaast is het belangrijk het drukverlies over dit onderdeel zo laag mogelijk te houden, want ener-giekost is in veel gevallen de grootste factor in de TCO. Idealiter kiest de klant voor kleppen die geen onderhoud vergen.”

J u i s t e i n F o r m At i e

Het gebeurt te vaak dat fabrikanten weinig tot geen informatie geven over specifieke kenmerken van hun kleppen. “Voor klanten is het belangrijk om weten wat het drukverlies over de klep is in functie van het debiet; hoe groot de terugstroom-snelheid is (in functie van de vertraging, cruci-aal om het risico op waterslag te bepalen); welke druk nodig is om de klep te openen en bij welke snelheid van de vloeistof de klep volledig open is. Een klep die niet helemaal opengaat, kan ‘kleppe-ren’, wat op zich weer kan leiden tot vermoeiings-verschijnselen en eventueel zelfs tot een vroeg-tijdige breuk van onderdelen zoals veren, assen of andere elementen.”

Bij het ontwerp moet daarom worden gewerkt met volledige en correcte gegevens. “Een juiste bepa-ling van de terugslagklep is van wezenlijk belang om in een later stadium te vermijden dat er veel aanpassingen dienen te gebeuren. Voor die juiste bepaling zijn factoren zoals het debiet, de monta-gepositie en de plaatsing in de leiding van door-slaggevend belang.”

B e s c h e r m i n g l e i d i n g sys t e m e n

Voor de bescherming van een leidingsysteem is een terugstroomsnelheid die 0 m/s benadert bij sluiting van de klep ideaal. “Bij het sluiten van de klep moet de kinetische energie die op dat ogenblik in het fluïdum zit, door het systeem worden geabsorbeerd. De kinetische energie is

keuze van de juiste terugslagklep verdient meer aandacht

Bij het ontwerp van een pompinstallatie wordt doorgaans relatief weinig aandacht

besteed aan terugslagkleppen. Nochtans verdienen deze producten zoveel meer dan

een stiefmoederlijke behandeling, temeer ze een grote invloed uitoefenen op de goede

werking van een installatie. Daarom is het van cruciaal belang om al vanaf de ontwerp-

fase voldoende stil te staan bij de keuze (en de ‘total cost of ownership’) van de juiste

terugslagklep: ze is namelijk even belangrijk voor de bescherming van een systeem als

bijvoorbeeld een overdrukventiel. Samen met Pierre Delcourte van specialist Noreva

overlopen we de belangrijkste eigenschappen van deze producten.

w technIek

u Voor de bescherming van een leiding-systeem is een terugstroomsnelheid die 0 m/s benadert, heel bevorderlijk.

u De aerodynamische vorm zorgt voor een laag drukverlies over de klep.

www.kaeser.com

Turnkey blower installatiesDe nieuwe Compact-blowers overtuigen door hoge totaal-efficiëntie • energiebesparend OMEGA PROFIEL • aansluitklaar met frequentiesturing en CE/EMV-keuring • nieuwehoogefficiënteIE3-motoren • plaatsbesparendecompacteopstelling

*) debiet 5 tot 150 m³/min overdruk tot 1000 mbar vacuüm tot 500 mbar

KAESER KOMPRESSOREN BVBA Heiveldekens 7A – B-2550 KontichTel: 03/ 326 39 62 – Fax: 03/ 326 39 73E-Mail: [email protected]

www.kaeser.com

Turnkey blower installatiesDe nieuwe Compact-blowers overtuigen door hoge totaal-efficiëntie • energiebesparend OMEGA PROFIEL • aansluitklaar met frequentiesturing en CE/EMV-keuring • nieuwehoogefficiënteIE3-motoren • plaatsbesparendecompacteopstelling

*) debiet 5 tot 150 m³/min overdruk tot 1000 mbar vacuüm tot 500 mbar

KAESER KOMPRESSOREN BVBA Heiveldekens 7A – B-2550 KontichTel: 03/ 326 39 62 – Fax: 03/ 326 39 73E-Mail: [email protected]

WATER • HERGEBRUIK • LUCHTZUIVERING • AFVAL • BIOMASSA • HERNIEUWBARE ENERGIE10 kantoren en meer dan 1.000 referenties wereldwijd

Duurzame en sleutel-op-de-deur oplossingen voor overheid en industrie.

WATERLEAU • Radioweg 18 • B-3020 Herent (LEUVEN) • +32 16 650 657 • [email protected]

RioolwateRzuiveRing, MaRokko eneRgie uit afvalveRbRanding, China MeMbRaan bio ReaCtoR, MaCau

anaeRobe afvalwateRzuiveRing, Spanje dRinkwateR, Congo luChtzuiveRing, Saoudi-aRabië

AquArAmA #65 I 119

van het op dat ogenblik nog gebruikte leidingwater. Daarnaast werd ook een MOCS-audit (‘Mechanical, Operational, Chemical, and Sustainability Audit’ - mechanische, operationele, chemische en duurzaam-heidsdoorlichting) uitgevoerd van de werking van het koelsysteem. Dat leverde effectief een aantal verbe-teringen op, alsook een kwantificering van de moge-lijke operationele bedrijfskostenbesparingen. Zo wer-den er met het oog op de recyclage van het water een aantal stappen aanbevolen om ongewenste onzuiver-heden te verwijderen en het water geschikt te maken voor gebruik in het koelsysteem. Figuur 1 toont het voorgestelde behandelingsprogramma, waarbij zowel gebruik zou gemaakt worden van de 3D TRASAR-tech-nologie als van de Nalco 360™ Service.

3 d t r A s A r - t e c h n o l o g i e

Het koelwaterbeheerprogramma 3D TRASAR zorgt voor een controle in functie van de vraag en een optimalisering van de chemische en microbiolo-gische samenstelling van het koelwater, terwijl

Een grote chemische fabriek in Noord-Europa produceert plastics en gespecialiseerde

tussenproducten die vervolgens aan erg uiteenlopende industriële sectoren verkocht

worden. Als onderdeel van haar engagement voor duurzaamheid is de onderneming

continu op zoek naar nieuwe manieren om het watergebruik te optimaliseren, af-

valwaterlozingen te minimaliseren en haar operationele kosten te drukken. Voor de

productiefabriek betekende dat de vooropstelling van de doelstelling om het verbruik

van vers stadswater tegen eind 2015 met 27% te verminderen.

nalco verbetert duurzaamheidsprestatie noord-europese chemische fabriek

w Project

Aan Nalco werd gevraagd nieuwe pistes te ver-kennen om het waterverbruik van de koelsy-stemen te doen dalen zonder afbreuk te doen

aan de operationele doeltreffendheid van de kri-tieke warmtewisselaars. Het nieuwe programma moest bovendien de nodige controle op microbiolo-gisch vlak garanderen en corrosievorming en mine-rale afzettingen in de systemen blijven voorkomen. A c t i e P l A n

Nalco en de lokale verantwoordelijken voor het beheer begonnen te zoeken naar een manier om het afvalwater te recycleren, dat op dat ogenblik nog verzameld en rechtstreeks van de site wegge-voerd werd om elders te worden geloosd. Het water in kwestie bestond voornamelijk uit regenwater dat van over de hele site in een groot opvang-bekken verzameld werd. Van dit water werden er gedurende een bepaalde periode stalen geno-men, die vervolgens geanalyseerd werden om elke eventuele variabiliteit in kwaliteit als gevolg van

de veranderende seizoenen te identificeren. Daar-naast werd ook het debiet van het uit het bekken geloosde afvalwater gemeten, dat constant bleek te zijn en ca. 20 m³ per uur bleek te bedragen. Het bekken zelf bevond zich nabij één specifiek koelsy-steem dat structureel ca. 31 m³ water per uur ver-bruikte. Vervolgens werd de haalbaarheid onder-zocht van de optie om het water van dit bekken te gebruiken ter vervanging van een belangrijk deel van de make-up van het systeem, nl. tot twee derde

u Figuur 1:

Behandelings-

strategie om

afvalwater als

koelsysteem-

make-up te

recycleren

120 I AquArAmA #65

het onderliggende koelsysteem continu beschermd wordt tegen corrosievorming, ketelsteenaanslag en microbiële vervuiling. Door de geboden bescherming wordt een vroegtijdige en dure vervanging van niet-hernieuwbare elementen vermeden. De controle over de minerale afzettingen en vervuiling maximaliseert de energie-efficiëntie en minimaliseert de CO2-emis-sies en hun impact op de opwarming van de aarde. Het verbeterde waterbeheer herleidt de behoefte aan dure hernieuwbare bronnen tot een minimum en spaart openbare watervoorzieningen. Dankzij het gebruik van een gepatenteerde ‘phosphino succinic oligomeer’-verbinding (PSO) en een getagde dis-pergeerder kunnen hogere indikkingsfactoren met lagere orthofosfaatniveaus bereikt worden.

Verder voldoet de 3D TRASAR-technologie aan de eisen van de beste beschikbare technieken voor industriële koelsystemen krachtens de Europese wetgeving op het vlak van geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging (‘Integrated Pol-lution Prevention & Control’ - IPPC) en dat met name qua algemene verbetering van de energie-efficiëntie en qua reductie van verbruik, emissies en lozingen.Met 3D TRASAR-technologie uitgeruste besturings-systemen houden rekening met de inherente vari-abiliteit in systeemwateromstandigheden, terwijl ze de bescherming tegen corrosie- en afzettingen voortdurend op peil houden door te anticiperen op mogelijke problemen en in te grijpen, voordat deze zich voordoen. Het programma controleert het che-mische aspect van koelsystemen, zorgt voor een dosering in functie van de behoefte en minimali-seert de hoeveelheid stoffen die aan het systeem worden toegevoegd - wat de kosten maximaal drukt - zonder afbreuk te doen aan de integriteit van het specifieke systeem.

n A l c o 3 6 0

De Nalco 360 Service koppelt de 3D TRASAR-tech-nologie aan de diensten van een team hoogopge-leide deskundigen om voor de nodige gemoedsrust bij het gebruik van watersystemen te zorgen en dat 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar. Het Nalco 360 Expert Centre, een groep van hoogopgeleide ingenieurs, scheikundigen en indu-striële experts, zal daarbij namelijk continu aan-bevelingen formuleren voor operationele verbete-ringen en ook onmiddellijk actie ondernemen in eventuele alarmsituaties. Figuur 2 toont een voor-beeld van een ‘dashboard’ voor systeem- en pres-tatiemonitoring.Het rendement of ‘Return On Investment’ (ROI) van het voorgestelde programma voldeed aan de criteria van de hier als voorbeeld genomen klant voor een terugverdieneffect op drie jaar tijd en het project kreeg dan ook groen licht voor realisatie.

i m P l e m e n tAt i e P r o g r A m m A

Een Nalco 3D Trasar controller werd geïnstal-leerd op het waterbekken om het oxidatie-reduc-tie potentiaal (ORP) en de troebelheid op te vol-gen, als deel van de controle van de waterkwaliteit voor het toedienen aan het koelsysteem. Daarnaast werd ook nog een tweede 3D TRASAR-controle-inrichting geplaatst voor het meten en controle-ren van een reeks parameters aan het koelsysteem zelf, kwestie van ervoor te zorgen dat deze para-meters continu zouden voldoen aan de beste prak-tijken ter zake.

w Project

u 3D TRASAR-controlesysteem

u Voorbeeld van een 3D TRASAR-data ‘dashboard’

Om de operationele grenzen van het koelsysteem te bepalen bij het gebruik van de nieuwe program-mastrategie, werd er voorts een beroep gedaan op de 3D TRASAR Optimiser. Dit is een gesofisticeerde procesoptimalisatietool die het geavanceerde uit-gebreide behandelingsbeheerprogramma identifi-ceert, dat nodig is om een systeem te beschermen tegen minerale afzettingen, corrosievorming en microbiologische vervuiling. Dankzij de verrichte analyse kon het behandelingsregime geoptimali-seerd worden met behulp van de nieuwe 3D TRASAR-technologie. Het Nalco-programma is gebaseerd op een geautomatiseerde controle in real time van diverse systeemparameters. Het bevat een geavan-ceerde chemische functie om voor een uitgebreide controle van zowel corrosievorming als vervuiling te zorgen en maakt gebruik van een uniek polymeer om het systeem hiervan te vrijwaren. Het gebruik van het polymeer zorgt voor een goede disperge-ring en bescherming van het systeem. r e s u ltAt e n

Dankzij het gebruik van de 3D TRASAR-technologie kon het management van de fabriek de afvalwater-stroom recycleren voor gebruik in het koelsysteem en zo 65% van de tot dan toe geldende behoefte aan leidingwater vervangen. Dat leverde een aanzienlijke besparing van de totale operationele kosten (TCO) op door voor een beter gebruik van het beschikbare water en een grotere betrouwbaarheid van de instal-latie in haar geheel te zorgen. Door per uur 20 m³ aan gefilterd oppervlaktewater vanuit het verzamel-bekken te hergebruiken, nam de vraag naar leiding-water namelijk met ca. 175.200 m³ per jaar af, ble-ven leidingwatervoorraden buiten schot, werd het milieu minder belast en kon er ca. € 85.000 per jaar worden bespaard. Met de niet langer gebruikte hoe-veelheid leidingwater kan in de jaarlijkse behoeften van 3.000 mensen worden voorzien. (door Ing. Frank De Cordt MSc, NALCO Belgium BVBA)

E www.nalco.com

© PHOENIX CONTACT 2014

Remote control/maintenance

…secure and reliableMonitor distributed systems and communicate with remote system components or mobile machines securely.

• Modems and routers for worldwide and universal access to controllers and Ethernet networks

• Security routers for secure VPN connections with IPsec encryption

• PLCs and software for controlling remote systems and continuous system overview

For additional informationphoenixcontact.be

dichtingen op maat

buiskoppelingen

Belgaqua gekeurde dichtingen*

*Kroll & Ziller

slangen en koppelingen

■ Fabricatie van geconfectioneerde rubberstukken en algemene rubberstukken.

■ Ontwerp en verkoop van fl exibele leidingen en compensatoren.

■ Fabricatie en plaatsing van inkommatten en antislipmatten, voornamelijk in rubber.

Kroll & ZillerKroll & Ziller

n.v. P. BOONEN & CO s.a.P. Boonen & Co zorgt voor een permanente kwaliteits-verbetering. Ook wordt er effi ciënt ingespeeld op de vragen van de klant. Advies, research en technische bijstand leiden tot een vlotte samenwerking bij het ontwikkelen van nieuwe producten en het verbeteren van bestaande producten.

[email protected] ■ tel. +32 (0)3 844 25 29

www.boonenp.be

n.v. P. BOONEN & CO s.a.

PBN_140813_ads_Aquarama_1-2pag_NL_GVD.indd 1 13/08/14 11:22

Service | Value | Responsibility

Water is too valuable to be used only once

Veolia technologies provide more than

3.5 million m3 of reused wastewaterevery day

www.veoliawaterst.be

World leader in water reuse through a complete range of innovative solu-tions and technologies

• Hydrotech™Discfilters

• Actiflo®High-rateSandBallastedClarifiers

• Filtraflo™TGVRapidadvancedfiltrationandadsorption

• Biosep™membranesystems

• OPUS™OptimizedPretreatmentandUniqueSeparationprocess

• Evaled™evaporators,towardszeroliquiddischarge

AquArAmA #65 I 123

Service | Value | Responsibility

Water is too valuable to be used only once

Veolia technologies provide more than

3.5 million m3 of reused wastewaterevery day

www.veoliawaterst.be

World leader in water reuse through a complete range of innovative solu-tions and technologies

• Hydrotech™Discfilters

• Actiflo®High-rateSandBallastedClarifiers

• Filtraflo™TGVRapidadvancedfiltrationandadsorption

• Biosep™membranesystems

• OPUS™OptimizedPretreatmentandUniqueSeparationprocess

• Evaled™evaporators,towardszeroliquiddischarge

wproductnews

Hydrochemie-Conhag BV (HYCON) focust sinds de oprichting in 1956 op het importeren, fabri-ceren en leveren van machines, apparaten en installaties voor doseertechniek, waterbehande-ling en vast/vloeistofscheiding. Na de introductie van de nieuwe zwembadregelaar Hycontrol Micro TS in 2012, werd deze verder ont-wikkeld voor de koelwaterbehan-deling: Hycontrol Cool TS voor onder andere koelwatertorens en luchtwassers. Deze regelaar kan

ontploffingsveilige W22xd-motor van Weg nu vol-ledig ex-gecertificeerd

De ontploffingsveilige W22Xd-motor van WEG, vervaardigd in het WEG-kenniscentrum voor fabricatie en ontwerp van middenspan-nings- en hoogspanningsinductiemotoren voor explosiegevaarlijke zones in het Portugese Maia, beantwoordt aan de universele nor-men en is officieel conform verklaard met de Europese ATEX- en internationale IECEx-vereisten. De ontploffingsveilige WEG-moto-ren W22XdB/W22XdC en W22XdM werden speciaal ontworpen om te voldoen aan de certificeringsvoorwaarden voor apparatuur geïnstal-leerd in gevaarlijke zones, respectievelijk voor gas- en oliewinning en mijnbouw. Deze motoren voldoen aan de ATEX-richtlijn 94/9/EC en zijn bijgevolg geclassificeerd als Groep I (mijngashoudende mij-nen) en Groep II (bovengrondse toepassing), voor gassen als Groep IIB en IIC, geschikt voor gebruik in gevaarlijke omgevingen gede-finieerd als Zone 1 - Gassen en dampen (G) - en Zone 21 – Gassen, dampen en stof (GD).

E www.weg.net/be

worden gebruikt voor het con-tinu meten en regelen van onder andere: pH-meting, vrijchloor-meting, geleidbaarheidmeting, pulsregeling van watermeter, bio-cide timer-regeling, spuiregeling en voorspuiregeling en andere metingen in overleg. Communi-catie met de regelaar is moge-lijk door middel van modbus en/of ethernet HTML. Via de touchscreen is deze eenvoudig in te stellen en te bedienen. Het paneel kan uitgebreid worden met een corrosie-rack.

E www.hydrochemieconhagbv.nl

cmi werkt samen met horiba

CMI (Cleanroom Management International) meldt dat het een samenwerking heeft opgezet met de Japanse fabrikant Horiba, meer bepaald voor de afdeling Process & Environmental, waarin onder andere meetinstrumenten voor het bepalen van waterkwaliteit worden aangeboden. Doelmarkten zijn de farmaceutische-, halfgeleider-, voedings- en cosmetica-industrie in de Benelux en Frankrijk.Een nieuw product in het gamma is de HT110 Online TOC analyser voor het bepalen van lage concen-traties Total Organic Carbon (TOC) in zuiver process water. (PW, UPW, WFI, 0-1000ppb) E www.cmi-sales.com

hycontrol cool ts regelaar

NETZSCH TORNADO® T2 Rotary Lobe Pumps

NETZSCH Pumps Bellux BVBABrusselbaan 2091790 Affl igemBelgiumTel.: +32 53 [email protected] www.netzsch.com

Full Service in Place (FSIP) Oil free and synchronised tooth belt drive

Patented metal to rubber lobe contact

Low pulsation due to optimised fl owpath through the pump chamber

The perfect concept

t +31 (0) 26 319 57 57 | [email protected] | www.hsfbv.nl | www.linkedin.com/company/hsf-bv

De vele voordelen van de ISIFLO Sprint insteekkoppeling

De Isifl o Sprint insteekkoppeling is geschikt voor drinkwaterapplicaties (PN16). Isifl o

Sprint insteekkoppelingen zijn glasvezelversterkt, licht in gewicht en uitermate sterk.

De Sprint koppelingen zijn 100% loodvrij en corrosiebestendig en kunnen boven- en

ondergronds toegepast worden op alle typen PE leidingen.

Voordelen:

• 100% corrosiebestendig en loodvrij

• Sterkste in zijn klasse

• Licht in gewicht

• Geen extra gereedschappen nodig

• Snel en eenvoudig installeren

• Boven- en ondergronds toepasbaar

• Altijd installeren ondanks temperatuur

of weertypen

ISIFLO Sprint

Aquarama Trade Fair

Brabanthal

Leuven-Haasrode

Stand 76

AquArAmA #65 I 125

wproductnews

nieuwe ksB-vlinderklep met dubbele functie

KSB brengt onder de seriebena-ming Dualis een nieuwe vlinder-klep op de markt, die tevens als terugslagklep kan fungeren. De klep wordt geleverd met de nomi-nale diameters van DN 500 tot DN 1400 en is ontworpen voor de drukklassen PN 6 tot PN 40. De afsluiters van het type Dua-lis werken normaliter als elektro-hydraulisch bediende vlinderklep-pen. Daarbij openen en sluiten ze als volkomen normale klep-pen met een dichtheid volgens ISO 5208 / EN 12266-1, catego-rie A. Bij een eventuele storing sluit een, aan een hefboomarm gemonteerd, gewicht de afsluiter met een instelbare snelheid. De nieuwe, zacht-afdichtende afslui-ter is ontworpen voor toepassin-gen in het transport en de dis-tributie van water, de ontzilting van zeewater en de stroomopwek-king door waterkracht alsook voor industriële koelcircuits. De aan-drijving is een compacte eenheid,

modmAg® m1000 - het low-cost alternatief

De nieuwe generatie elektromagnetische debietmeters ModMAG ® M1000 is geschikt voor bidirectionele flowmeting van geleidende vloeistoffen tot > 5 µS/cm en bij gebruik op gedemineraliseerd water tot > 20 µS/cm. De ModMAG ® M1000 flowmeters hebben een nauwkeurigheid van ± 0,3% van de meetwaarde (± 2 mm/s) en een herhaalbaarheid van 0,1%. Ze zijn verkrijgbaar in diame-ters van DN6 tot DN200 met procesaansluitingen zoals DIN, ANSI, JIS, AWWA flenzen enzoverder alsook Tri-Clamp ®, DIN 11851 en andere speciale aansluitingen. De versterker ModMAG ® M1000 wordt gevoed door 92…275 VAC (50/60 Hz) of 9…36 VDC en is bij uitstek geschikt voor flowmetingen bij vloeistoftemperaturen van -40 °C tot +150 °C. Een LCD grafische display geeft de nodige infor-matie, zoals het ogenblikkelijke debiet, totaalteller, dagelijks ver-bruik en eventuele foutmeldingen. Verschillende in- en uitgangen zoals RS232, RS422, RS485 en Modbus ® RTU interfaces zorgen voor een breed toepassingsgebied in de proces- en voedingsmiddelen-industrie, water- en afvalwatersector, automotive en chemische- en petrochemische industrie. Een robuuste aluminium IP67behui-zing maakt het gebruik in ruwe omgevingen mogelijk.

E www.gefran.be

waarin alle elektro-hydraulische componenten zijn geïntegreerd. Als stroomvoorziening kan gebruik worden gemaakt van standaard 3-fasen draaistroom van 400 V en 50 Hz. De openen sluittijden zijn instelbaar op de actuele behoefte van de installatie. Door de modu-laire uitvoering kan de Dualis een-voudig aan specifieke opties wor-den aangepast.

E www.ksb.nl

hach lange lanceert Prognosys

Hach Lange’s nieuwe diagnostische software PROGNOSYS geeft vroegtijdig inzicht in de meetbe-trouwbaarheid en de servicebehoefte van instrumenten. Op die manier kan het onderhoud voor-speld en ingepland worden, zodat er kan vertrouwd worden op een juiste werking tegen minimaal onderhoud. Prognosys analyseert met behulp van diagnostische software meerdere variabelen en signalen van instrumenten en houdt u op de hoogte over de prestaties van het instrument. Een eenvoudig dashboard zorgt voor een snel en duidelijk inzicht in de meetbetrouwbaarheid en servicebehoefte van de instrumenten. E www.hach-lange.be

126 I AquArAmA #65

wproductnews

nieuwe ontwikkeling van Q-Flow

Q-Flow International maakt bij het ontwikkelen en reinigen van waterwinputten onder andere gebruik van een jutterbehandeling, omdat verstopping of vervuiling op de boorgatwand moeilijk bereik-baar is. Bij “jutteren” wordt de waterkolom in de waterwinput via perslucht naar beneden gedrukt, vastgehouden en vervolgens weer ontlast. Dit zorgt voor het lostrekken van de verstopping in de water-winput. Bij het regenereren en incidenteel ook bij het ontwikkelen wordt vooraf sectiegewijs een regeneratiemiddel via het filter inge-bracht. Q-Flow International ontwikkelde nu een methode om de fil-ter sectiegewijs te jutteren. Hierbij is het mogelijk om de filter per meter te isoleren en lokaal te jutteren. Groot voordeel is dat het ver-stopte deel van de bron beter bereikt wordt dan voorheen. De laatste stap bij het ontwikkelen regeneratie procedé is het intermitterend pompen. De, voor het sectiegewijs jutteren, ontworpen instrumen-ten kunnen tevens gebruikt worden om een bron sectiegewijs inter-mitterend af te pompen. Groot voordeel is dat voorkomen wordt dat het water toestroomt via de weg van de minste weerstand. De blok-kade in de bron kan middels deze methode veel gerichter aangepakt en verwijderd worden. Q-Flow is gestart met een testtraject. E www.q-flow.nl

WtW spectrale sensoren - chemicaliënvrije meting: cod, no3 en no2

Dankzij de optische methode waar-van deze sensoren gebruikmaken, kunnen koolstof- en stikstofpara-meters doorlopend en rechtstreeks in het medium gemeten worden. En met het oog op een gelijktij-dige meting van meerdere para-meters wordt de informatie van het hele spectrum tijdens het pro-ces ook geëvalueerd. Tegelijker-tijd worden kruisgevoeligheden van individuele parameters en sto-rende factoren, zoals troebelheid, geëlimineerd. De geïntegreerde

ultrasone bron zorgt intus-sen voor een oscilla-

tie van de meetvensters. De hier-uit voortvloeiende beweging van het oppervlak voorkomt de aan-hechting van vuil en vervuiling van bij het begin, wat vergelijk-bare en betrouwbare meetresul-taten tijdens de continue wer-king garandeert. Verder zijn de sensoren ook bij-zonder resistent: zo zijn zelfs de schroeven van sterke materialen, zoals titanium, vervaardigd, werd voor een geïntegreerde schok-bescherming gezorgd en kunnen de sensoren zelfs in agressieve media gebruikt worden.Het enige wat u nog hoeft te doen, is de juiste sensor voor uw specifieke toepassing kie-zen: influentmeting, influent-piekdetectie, controle/regeling van recirculatie, procesoptima-lisering van de verluchting of effluentcontrole.

E www.wtw.com

Weg lanceert Pump genius-software

WEG introduceert de Pump Genius-software voor procesbesturing, waarmee machinebouwers hun pompsystemen kunnen optimaliseren en het rendement ervan nog opdrijven. De software is ont-worpen om de werkings- en onderhoudskosten van het pompsysteem te verminderen en tegelijk de procesnauwkeurigheid en de beveiliging te vergroten. De software werkt met de CFW11-aan-drijving van WEG voor een gemakkelijke aansturing van de systeemprocessen, voor een uitge-breide pompregeling en -beveiliging en ook voor systeembewaking. Pump Genius kan worden toegepast op elk systeem dat een constante stroom of druk vereist en kan tot zes pompen in een gecoördineerde structuur beheren en monitoren. In tegenstelling tot alternatieve softwareoplos-singen bewaakt de Pump Genius-software de werktijd van alle pompen in het systeem en voegt pompen toe of haalt er weg afhankelijk van de behoeften, zonder dat er een tijdschakelaar moet worden ingesteld. Een ander kenmerk is de soepele overgang van hoofd- naar secundaire pomp in plaats van de vaste master/slave-instelling bij traditionele systemen.

E www.weg.net

Effi ciënt water meten en een betrouwbare water analyse?Geen probleem met KROHNE.Als één van de toonaangevende bedrijven in de proces meettechnologie, levert KROHNE een waardevolle bijdrage aan de vereisten van de waterindustrie.

Het KROHNE productassortiment dekt het gehele scala van meet en -analyse technologie, van diverse meetinstrumenten tot complexe totaaloplossingen voor uw bedrijf.

Naast een compleet instrumentatie assortiment van fl ow- en niveaumeters, bieden wij onze klanten ook analyse toestellen voor ph-metingen, geleidbaarheidsmetingen, ion concentratie en redox. Service en calibratiemogelijkheden maken onze portfolio compleet.

KROHNE – Water is onze wereld.

Mesure effi cace de l’eau et analyse de l’eau fi able?Aucun problème chez KROHNE.KROHNE, une des sociétés modèle dans la technologie de mesure de proces, fournit une précieuse contribution aux exigences de l’industrie de l’eau.

L’assortiment de produits KROHNE couvre la gamme complète des technologies de mesure et d’analyse, depuis des instruments de mesure divers jusqu’à des solutions totales complexes pour votre entreprise.

En plus d’un assortiment complet d’instruments de mesure de débit et de niveau, nous proposons également des appareils d’analyse pour la mesure de pH, de conductivité, de concentration en ion et de redox.

Les possibilités de service et de calibration complètent notre portfolio.

KROHNE – L’eau est notre monde.

Do you speak H2O?

Voor meer informatie zie onze website.Pour plus d’information, consultez notre site web.

Aquarama 65 NL

Documents

Transcript of Aquarama 65 NL