Antibiotica na tekenbeet: kan wel, hoeft niet
1
101 Tijdschrift voor praktijkondersteuning augustus 2013 | nr 4 Het is weer tekentijd. Zowel in medische vakbladen als in de lekenpers wordt veel geschreven over het gevaar van de ziekte van Lyme. Deze kan optreden wan- neer de teek de Borrelia-bacterie op de mens overdraagt. Dat gebeurt vooral wanneer een met de bacterie besmette teek langer dan 24 uur op de huid heeft geze- ten. Helpt antibiotica in dat geval? In het juninummer van het Tijd- schrift voor praktijkondersteuning gaat de rubriek Euvels over de tekenbeet. Hierin staat dat een eenmalige antibioticagift het risico om de ziekte van Lyme te krijgen kan verminderen wanneer deze binnen 72 uur na het verwijderen van de teek gegeven wordt. In Amerikaans onderzoek is dit effectief gebleken, maar het is onzeker of deze behandeling in Nederland ook werkzaam is. De teek en Borrelia-bacterie zijn in de Verenigde Staten namelijk van een andere soort dan in Nederland. Ook is de kans op besmetting met de Borrelia-bacterie in de Verenig- de Staten over het algemeen groter dan in ons land. Daarnaast kun- nen patiënten bijwerkingen krij- gen van antibiotica. Er is ook een verantwoord alternatief: de huis- arts kan in overleg met de patiënt afwachten en de patiënt instrueren terug te komen voor behandeling wanneer een rode plek ontstaat op de plaats van de teek. Een valkuil hierbij is dat dit zogenoemde ery- thema migrans niet altijd optreedt, terwijl de patiënt toch met de Bor- relia-bacterie besmet is. Het is dus nog onduidelijk of de voordelen van een preventieve behandeling met antibiotica (min- der lymeziekte) groter zijn dan de nadelen (mogelijke bijwerkingen, overbehandeling). Om deze reden is het RIVM onlangs gestart met het Tick Test & Prophylaxis Proof- onderzoek. Het is de bedoeling om in dit onderzoek onder 2500 patiënten de effectiviteit van de preventieve behandeling te bepa- len. De werving van patiënten geschiedt via de website Teken- radar.nl, waarop patiënten zich kunnen aanmelden. Alleen indien de patiënt loot voor behandeling met antibiotica zal deze de huis- arts hiervoor benaderen. Op deze manier zullen huisartspraktijken zo min mogelijk worden belast. Wim Opstelten De Jong A. Tekenbeet. Tijdschr praktijkonderst 2013;8:85. Het is een favoriet onderwerp op verjaardagen, in tijdschriften en op het internet: afvallen. Over afvallen bestaan veel fabels die vaak als feit worden gebracht of worden geïnterpreteerd. Ook bij ons in de spreekkamer. Het Voedingscentrum deed onderzoek naar het bestaan van deze fabels. In een representatieve steekproef werden 1000 Neder- landers van 18 jaar en ouder bevraagd met een online vragen- lijst. Hierbij kregen de deelne- mers gerandomiseerd 10 feiten/ fabels op het gebied van gezond- heid en 10 feiten/fabels op het gebied van gewicht voorgelegd. De respondenten werd gevraagd aan te geven of een uitspraak waar of niet waar is. Uit het onderzoek blijkt dat 1 op de 3 Nederlanders van 18 jaar en ouder een dieet volgt of gevolgd heeft. Informatie over gezonde voeding wordt vooral verkregen via websites, recepten en tijd- schriften. Van de ondervraagden gelooft 63% in de fabel dat je afvalt door veel water te drinken. Bijna 60% gelooft dat het zuur van grapefruit of citroen helpt bij het afbreken van vet en 53% denkt dat je afvalt door het eten van 6 kleine maaltijden in plaats van 3 grote. Op de website van het Voedings- centrum worden deze en andere fabels ontkracht en wordt uitleg gegeven hoe het wel zit. Ook ver- telt de website wat dan wel helpt. Een stappenplan geeft aan hoe je in 7 stappen op een gezonde en effectieve manier kunt afvallen. Waar loop jij tegenaan in de spreekkamer? Wat is de opmerke- lijkste uitspraak die je ooit hebt gehoord over afvallen? Mail het ons op [email protected]. Annemieke de Jong Voedingscentrum. De grootste fabels over afvallen. 29 januari 2013. www. voedingscentrum.nl. Temminghoff M, Van Oirschot J. Onderzoek Feiten en Fabels; wat weten consumenten over voeding en gewicht? Den Haag: Voedingscentrum/GFK, 2012. Maar ik heb hele zware botten! Antibiotica na tekenbeet: kan wel, hoeft niet De berichten, commentaren en reacties in het Journaal richten zich op de wetenschappelijke en inhou- delijke kanten van het vak. Bijdragen van lezers zijn van harte welkom; mail deze naar [email protected]. Foto: Wim Opstelten
Transcript of Antibiotica na tekenbeet: kan wel, hoeft niet
101Tijdschrif t vo or prakti jkondersteuningaugustus 2013 | nr 4
Het is weer tekentijd. Zowel in medische vakbladen als in de lekenpers wordt veel geschreven over het gevaar van de ziekte van Lyme. Deze kan optreden wan-neer de teek de Borrelia-bacterie op de mens overdraagt. Dat gebeurt vooral wanneer een met de bacterie besmette teek langer dan 24 uur op de huid heeft geze-ten. Helpt antibiotica in dat geval?In het juninummer van het Tijd-schrift voor praktijkondersteuning gaat de rubriek Euvels over de tekenbeet. Hierin staat dat een eenmalige antibioticagift het risico om de ziekte van Lyme te krijgen kan verminderen wanneer deze binnen 72 uur na het verwijderen van de teek gegeven wordt. In Amerikaans onderzoek is dit
effectief gebleken, maar het is onzeker of deze behandeling in Nederland ook werkzaam is. De teek en Borrelia-bacterie zijn in de Verenigde Staten namelijk van een andere soort dan in Nederland. Ook is de kans op besmetting met de Borrelia-bacterie in de Verenig-de Staten over het algemeen groter dan in ons land. Daarnaast kun-nen patiënten bijwerkingen krij-gen van antibiotica. Er is ook een verantwoord alternatief: de huis-arts kan in overleg met de patiënt afwachten en de patiënt instrueren terug te komen voor behandeling wanneer een rode plek ontstaat op de plaats van de teek. Een valkuil hierbij is dat dit zogenoemde ery-thema migrans niet altijd optreedt, terwijl de patiënt toch met de Bor-relia-bacterie besmet is.Het is dus nog onduidelijk of de voordelen van een preventieve behandeling met antibiotica (min-der lymeziekte) groter zijn dan de nadelen (mogelijke bijwerkingen,
overbehandeling). Om deze reden is het RIVM onlangs gestart met het Tick Test & Prophylaxis Proof-onderzoek. Het is de bedoeling om in dit onderzoek onder 2500 patiënten de effectiviteit van de preventieve behandeling te bepa-len. De werving van patiënten geschiedt via de website Teken-radar.nl, waarop patiënten zich kunnen aanmelden. Alleen indien de patiënt loot voor behandeling met antibiotica zal deze de huis-arts hiervoor benaderen. Op deze manier zullen huisartspraktijken zo min mogelijk worden belast.
Wim Opstelten
De Jong A. Tekenbeet. Tijdschr praktijkonderst 2013;8:85.
Het is een favoriet onderwerp op verjaardagen, in tijdschriften en op het internet: afvallen. over afvallen bestaan veel fabels die vaak als feit worden gebracht of worden geïnterpreteerd. ook bij ons in de spreekkamer. Het Voedingscentrum deed onderzoek naar het bestaan van deze fabels. In een representatieve steekproef werden 1000 Neder-landers van 18 jaar en ouder bevraagd met een online vragen-lijst. Hierbij kregen de deelne-mers gerandomiseerd 10 feiten/fabels op het gebied van gezond-heid en 10 feiten/fabels op het gebied van gewicht voorgelegd. De respondenten werd gevraagd
aan te geven of een uitspraak waar of niet waar is. Uit het onderzoek blijkt dat 1 op de 3 Nederlanders van 18 jaar en ouder een dieet volgt of gevolgd heeft. Informatie over gezonde voeding wordt vooral verkregen via websites, recepten en tijd-schriften. Van de ondervraagden gelooft 63% in de fabel dat je afvalt door veel water te drinken. Bijna 60% gelooft dat het zuur van grapefruit of citroen helpt bij het afbreken van vet en 53% denkt dat je afvalt door het eten van 6 kleine maaltijden in plaats van 3 grote. Op de website van het Voedings-centrum worden deze en andere fabels ontkracht en wordt uitleg
gegeven hoe het wel zit. Ook ver-telt de website wat dan wel helpt. Een stappenplan geeft aan hoe je in 7 stappen op een gezonde en effectieve manier kunt afvallen.Waar loop jij tegenaan in de spreekkamer? Wat is de opmerke-lijkste uitspraak die je ooit hebt gehoord over afvallen? Mail het ons op [email protected].
Annemieke de Jong
Voedingscentrum. De grootste fabels over afvallen. 29 januari 2013. www.voedingscentrum.nl.
Temminghoff M, Van oirschot J. onderzoek Feiten en Fabels; wat weten consumenten over voeding en gewicht? Den Haag: Voedingscentrum/GFK, 2012.
Maar ik heb hele zware botten!
Antibiotica na tekenbeet: kan wel, hoeft niet
De berichten, commentaren en reacties in het Journaal richten zich op de wetenschappelijke en inhou-delijke kanten van het vak. Bijdragen van lezers zijn van harte welkom; mail deze naar [email protected].
Foto
: Wim
Ops
telte
n
