ANGELSINAMERIKA1ebew

7/25/2019 ANGELSINAMERIKA1ebew

http://slidepdf.com/reader/full/angelsinamerika1ebew 1/77

Angels in America A Gay Fantasia on National Themes

Tony Kushner

Werkscript Codarts MT1 2015

Script zonder bewerking

Angels in America 1



Inhoudsopgave:

1. MR LIES

2. LOUIS EN PRIOR

3. WASHINGTON

4. HALLUCINATIE PRIOR

5. BEN JĲ HOMO dubbelscène

6. MAMMA, IK BEN HOMOSEKSUEEL

7. IK GA WEG dubbelscène

8. ANTARITCA (1)

9. HANNAH

10. DE GROTE VRAAG iedereen

11. ANTARCTICA (2)

12. AANKLEDEN

13. DIORAMA

14. EINDTĲD

Angels in America 2



1 MR LIES

Harper alleen thuis. Ze luistert naar de radio en praat tegen zichzelf, dat doet ze vaak.

Tegen de zaal.

HARPER

Mensen die eenzaam zĳn, die alleen gelaten worden, gaan voor zich uit praten, gaan

piekeren over... die mooie systemen die het begeven, natuurwetten die ontregeld raken...

Als je naar de ozonlaag kĳkt, van boven, vanuit een ruimteschip, zie je een bleekblauwe

stralenkrans, een lieflĳk twinkelende aureool die onze atmosfeer omspant die weer de

aarde omspant. Dertig mĳl boven ons hoofd, een dun laagje O3-moleculen, product van

fotosynthese, wat de overdreven voorkeur van planten voor zichtbaar licht verklaart en hun

afkeer voor de donkere stralingsgolven. nat. Gevaar van buiten. Het is een cadeautje van

God, de definitieve kroon op de schepping van de wereld: waakengelen, hand in hand,

vormen een fĳnmazig net, een bolvormige blauwgroene schil, een schelp waarin het leven

veilig is. Maar overal dondert alles in mekaar, leugens duiken op, afweersystemen

bezwĳken ... Daarom, Joe, daarom mag je me niet alleen laten.

(korte pauze)

Angels in America 3



Ik zó zou graag op reis willen. Laat ik jou met de zorgen achter. Stuur ik kaarten met

vreemde postzegels en mysterieuze berichten. 'Misschien ooit.'

'Nimmermeer.'(mister lies, de touroperator komt op)O! Ik schrik me dood!

MISTER LIES

Cash, check of credit card?

HARPER

Ik ken u. U komt uit Salt Lake. U hebt ons de vliegtickets verkocht toen we hierheen

vlogen. Wat doet u in Brooklyn?

MISTER LIES

U zei dat u wou reizen.

HARPER

En floep daar bent u. Dat is zó aardig.

MISTER LIES

Mister Lies. Van de Internationale Orde van Tour-Operators. Wĳ laten de wereld wervelen,

brengen vaart in de volken, roeren de massa's om tot ze als zwervers zwalken over deze

planeet. Wĳ zĳn de hogepriesters van de straalstroom zegmaar de razende roelen van de

reiswereld. Cash, check of credit card. Wat is de bestemming?

HARPER

Antarctica misschien. Ik wil het gat in de ozonlaag bekĳken. Ik hoorde op de radio...

Angels in America 4



MISTER LIES

(produceert een computertje uit zĳn tas)

Ik kan een geheel verzorgde reis voor u regelen. Voor meteen?

HARPER

Gauw. Misschien gauw. Ik zit hier niet safe weet u. Het gaat het niet goed met me. D'r

gebeuren dingen...

MISTER LIES

Wat voor dingen?

HARPER

Nou, u bĳ voorbeeld. Bent er ineens. Of verleden week... Ach, laat maar zitten. Mensen

zĳn net planeten, je moet een dikke huid hebben. Soms komt het op me af, dan is Joe

weer weg en dan... Weet u. Soms praten mĳn dromen gewoon terug.

MISTER LIES

De tol van de ontworteling. Reisziekte. Enige dat helpt is: Blĳf reizen.

HARPER

Ik twĳfel. Ik voel... er gaat wat gebeuren. Het is 1985. Vĳftien jaar voor het derde

millennium. Misschien komt Christus terug. Misschien wordt er gezaaid, misschien

geoogst, misschien zĳn er al vĳgen, misschien nieuw leven, misschien vers bloed,

misschien kameraadschap en liefde, bescherming ook, is het veilig binnen, misschien

houdt de deur het of misschien... misschien breekt de ellende naar binnen, is het einde

Angels in America 5



nabĳ en valt de hemel naar beneden met verwoestende stortregens en neerslag van giftig

licht of misschien heb ik juist een heerlĳk leven, misschien houdt Joe van me en ben ik gek

als ik denk van niet, of misschien ook niet, misschien is het veel erger dan ik in de gaten

heb, misschien... wil ik het weten, misschien niet. Die spanning, mister Lies, daar ga ik aan

onderdoor.

MISTER LIES

U moet er eens uit.

HARPER

(hoort iets)

Dat was de lift. O God, ik moet me nog optutten, ik... U moet weg, u hoort hier niet... U

bent niet eens echt.

MISTER LIES

Bel even als u zover bent...

HARPER

Weg!

(De touroperator verdwĳnt bĳ de opkomst van Joe.)

JOE

Buddy?

Buddy? Sorry, ik ben laat. Ik was eh... buiten. Blokje om. Ben je boos?

Angels in America 6



HARPER

Ik was een beetje ongerust.

JOE

Buddy kusje.

(ze geven elkaar een kus)

Niets om ongerust over te zĳn.

Okay. Okay, zou jĳ het leuk vinden als wĳ gingen verhuizen naar Washington?

2. LOUIS EN PRIOR

Angels in America 7



PRIOR

(trekt jasje uit, rolt zĳn mouw op, laat Louis een donkerpaarse plek zien op de onderkant

van zĳn arm, bĳ de schouder)

Kĳk.

LOUIS

Gewoon een bloeduitstorting.

PRIOR

Niet in de ogen van een vooraanstaand specialist.

LOUIS

Wat?(pauze)Vertel.

PRIOR

Kaposi sarcoom, schat. Kĳk maar. De bordeauxrode kus van de engels des doods.

LOUIS

(pakt heel omzichtig Prior’s arm)

O nee...

PRIOR

Ze hebben me ingehaald in het gastronomisch wĳngenootschap. Le beaujolais nouveau

est arrivé.

LOUIS

Hou op.

PRIOR

Dégoustez nos vins!

Angels in America 8



LOUIS

Ophouden jĳ!

PRIOR

Vind je niet dat ik er goed mee omga? Ik ga dood.

LOUIS

Man, je lult.

PRIOR

Laat mĳn arm los.

LOUIS

Nee.

PRIOR

Laat los.

LOUIS

(pakt Prior, omhelst hem heftig)

Nee.

PRIOR

Hoe moet ik je sparen, lieverd. De wetenschap kent geen genade. Kaposi. Toing! Knal

voor je kop.

LOUIS

Klootzak.

(laat hem los)

Klootzak klootzak klootzak.

Angels in America 9



PRIOR

Zo ken ik je weer. Dat bezonnene. Ga je mee kĳken of Lassie home is? Louis?

LOUIS

Sinds wanneer weet je 't?

PRIOR

Ik wist niet hoe ik moest beginnen.

LOUIS

Waarom?

PRIOR

Ik was bang, Lou.

LOUIS

Waarvoor?

PRIOR

Dat je bĳ me weggaat.

LOUIS

O.

(korte pauze)

PRIOR

Slecht getimed, met die begrafenis en zo maar ik dacht: we zĳn nu toch met de dood

bezig.

LOUIS

Ik moet m'n oma begraven.

Angels in America 10



PRIOR

Lou?

(pauze)

Daarna kom je thuis?

LOUIS

Daarna kom ik thuis.

3. WASHINGTON

Joe en Harper thuis

HARPER

Washington?

JOE

Het is een geweldige eer, buddy en...

HARPER

Ik moet erover nadenken.




JOE

Natuurlĳk.

HARPER

Zeg nee.

JOE

Je moest erover nadenken?

HARPER

Ik wil niet naar Washington.

JOE

Ik wel.

HARPER

Een groot kerkhof. Enorme witte grafzerken en overal mausoleums.

JOE

We kunnen in Georgetown gaan wonen.

HARPER

Hier zĳn we gelukkig.

JOE

Is niet helemaal waar, buddy, we...

HARPER

Best gelukkig. Schĳngelukkig. Is beter dan niets.

JOE

Hoog tĳd dat het roer omgaat, Harper.




HARPER

Roer om. Hoezo?

JOE

Vier jaar ben ik nu griffier. Tegen een jaarsalaris van negenentwintigduizend dollar. Een

lachertje. Toen ik afstudeerde hoorde ik bĳ de vier besten, nu zit ik lager dan mĳn hele

jaargang. En ik... Ik heb 't zat. Ik wil ergens naar toe waar het gebeurt.

HARPER

In Washington gebeurt het sowieso niet. De kerk telt niet meer mee. Worden we yuppen.

Ik heb hier nog zoveel te doen.

JOE

Zoals?

HARPER

Ikheb ook m'n dingen...

JOE

Wat voor dingen?

HARPER

Ik moet de slaapkamer afschilderen.

JOE

Ben je al een jaar mee bezig.

HARPER

Weet ik wel, ik... Hĳ is alleen nog niet klaar omdat ik geen gelegenheid krĳg hem af te

maken.




JOE

Ja zeg. Waar slaat dat nou op? Je zwemt in je tĳd. Je kan 'm toch afmaken als ik naar

kantoor ben?

HARPER

Ik ga daar niet alleen naar binnen. Bang.

JOE

Bang waarvoor?

HARPER

Ik hoorde d’r iets. Krassen met een ĳzeren ding tegen de muur. Een man met een mes.

Wie weet.

JOE

In de slaapkamer is niemand, Harper.

HARPER

Nu niet, nee.

JOE

Vanochtend ook niet.

HARPER

Hoe weet jĳ dat? Jĳ was naar kantoor. Dit huis is zo unheimisch. Weet je nogRosemary's

baby?

JOE

Rosemary's baby?

HARPER

Net zo'n flat. Was toch ook in Brooklyn?




JOE

Nee, in...

HARPER

Net zo'n flat. Absoluut.

JOE

Dan gaan we verhuizen!

HARPER

Georgetown is nog veel erger.De exorcist, dat was in Georgetown.

JOE

De duivel schuilt in alle hoeken, he, buddy?

HARPER

In alle hoeken.

JOE

Hoeveel pillen vandaag, buddy?

HARPER

Geen een. Een. Drie. Drie maar.

JOE

Ik weet wel dat het eng voor je is. Maar denk je eens in wat het voor mĳ betekent. Probeer

het.

HARPER

Ja.




JOE

Ja. Probeer het eens echt.

Ik geloof dat er ontwikkelingen gaande zĳn die de wereld zullen veranderen.

HARPER

Maar ik wil niet...

JOE

Moment. Ten goede. Veranderen ten goede. Amerika herontdekt zich. Zĳn verheven

positie onder de naties. En de mensen schamen zich er niet meer voor, zoals vroeger.

Heel belangrĳk is dat. De waarheid telt weer.

De wet stelt weer iets voor. Het werk van President Reagan, Harper. Hĳ zegt 'De waarheid

bestaat en dient met trots gesproken.' En het land doet mee. Wĳ worden beter. Steeds

beter. Ik moet daarbĳ zĳn, ik moet mee in de lift. Want zes jaar geleden ging het omlaag

met de wereld, afschuwelĳk, hopeloos, onoplosbare problemen, misdaad, verwarring,

honger en...

HARPER

Maar het blĳft nog steeds hetzelfde. Erger dan vroeger. Ze zeggen dat de ozonlaag...

JOE

Harper...

HARPER

En vandaag zag ik hier uit het raam een schizofrene verkeersagent die stond te...

JOE

Stil nou! Ik wou net afronden.

HARPER

Ik ook.




JOE

Je bent niet eens begonnen...

HARPER

Ik wou afronden met: de wereld lĳkt wel...

JOE

Ja: líjkt wel, want jĳ komt niet buiten, en emotioneel zit je in de knoop.

HARPER

Ik kom heus wel buiten.

JOE

Helemaal niet. Je zit maar thuis te tobben over allerlei warrige...

HARPER

Ik kom buiten. Jĳ weet niet wat ik doe.

JOE

Je zit niet de hele dag binnen?

HARPER

Nee.

JOE

Nou ja... Dat doe je wel.

HARPER

Dat denk jij.

JOE

Waar ga je dan naar toe?




HARPER

Waar ga jĳnaar toe? Als je gaat lopen.(pauze. Dan, kwaad)

En emotioneel zit iknietin de knoop.

JOE

Sorry.

HARPER

En als ik emotioneel in de knoop zit, komt het omdat ik met jou ben. Of...

JOE

Buddy, sorry, ik was niet van plan...

HARPER

En als je vindt dat ik zo in de knoop zit, had je niet met me moeten trouwen. Jĳ met je

leugens en je gedraai.

JOE

Ik wil met jou getrouwd zĳn, Harper.

HARPER

Helemaal niet. Nooit moeten doen.(pauze)

Hoi buddy. Hoi Buddy.

JOE

Kusje buddy.

(ze kussen elkaar)

HARPER

Ik hoorde op de radio hoe je moet pĳpen.

JOE

Wat?




HARPER

Proberen?

JOE

Je moet echt niet luisteren naar die onzin.

HARPER

Mormonen kunnen ook pĳpen.

JOE

Harper.

HARPER

(neemt zĳn toon over)

Joe.

Het was een joods dametje met Duits accent.

Dit is een goed moment voor mĳ. Om een kindje te maken.

Toen hadden ze een programma over gaten in de ozonlaag. Over Antarctica. Je huid

verbrandt, vogels worden blind, ĳsbergen smelten. We leven in de eindtĳd.




4. HALLUCINATIE PRIOR

Dubbele droomscène. Prior droomt dat hĳ aan een fantastische make-up tafel zit en zich

opmaakt. Harper, die af en toe tript door pilgebruik, heeft een hallucinatie waarin Prior

verschĳnt. Het kan ook zĳn dat Harper voorkomt in de droom van Prior.

Verbĳsterend is het.

PRIOR

'Ready for my close up.'

Je wilt een leven leiden met élégance en gratie. En bloeien, niet zo vaak, maar wel heel

geraffineerd en met superieure timing. Als een zeldzame plant, een Zebra-orchidee... Je

wilt... Maar je krĳgt toch nooit wat je wilt? Nee toch? Nee hoor. Je wordt genaaid. Voorbĳ.

Voor je dertigste de pĳp uit. Je... Je gloriejaren worden je afgepikt waar je bĳ staat.

Kut. Kut.

(blĳft er bĳna in, herneemt zich, bekĳkt zĳn make-up in de spiegel)

Gewoon een lĳk. Een lĳkette. Lief nichtekind, je mag nog zo gewiekst zĳn met spons en

dons, dít krĳg je niet meer opgelapt.

(Harper komt op)

HARPER

Ben jij... Wie ben jij?

PRIOR

Wie ben jij?

HARPER

Wat doe jĳ in mĳn hallucinatie?

PRIOR

Ik in jouw hallucinatie? Jĳ zit in mĳn droom.




HARPER

Jesus, jĳ bent helemaal opgemaakt.

PRIOR Jĳ ook.

HARPER

Maar jĳ bent een man.

PRIOR

(doet of hĳ instort, of een shock heeft, mimet dat hĳ zĳn strot afsnĳdt met zĳn lipstick en

sterft, zo tragisch mogelĳk. Dan)

De benen verraden het altĳd.

HARPER

Dit klopt niet hoor. Ik ken jou nergens van. Jĳ bent niet... Ben jĳ mĳn... zeg maar mĳn

tovervriendje?

PRIOR

Nee. Ben jĳ niet een beetje te oud voor tovervriendjes?

HARPER

Ik zit emotioneel in de knoop. Ik heb teveel pillen geslikt. Waarom heb jĳ je opgemaakt?

PRIOR Ik was inderdaad mĳn gelaat aan 't renoveren - voel ik me wat beter. Ik had de

nieuwe herfstkleuren achterovergedrukt op de Clinique-stand bĳ Macy's.(laat het haar

zien)

HARPER

Gestolen?

PRIOR

Ik was rut. Emotionele noodweer.




HARPER

Joe zal kwaad zĳn. 'k Had hem beloofd: geen pillen meer.

PRIOR

Die pillen van jou, he?

HARPER

Valium. Ik gebruik valium. Bergen valium.

PRIOR

And you're dancing as fast as you can!

HARPER

Ik ben nietverslaafd. Verslaving, geloof ik niet in... Drinken doe ik dusnooit. Ennooitzal je

mĳ drugs zien innemen.

PRIOR

O, je spuit alleen maar.

HARPER

Alleen valium.

PRIOR

Alleen valium. Elke dag een vuistvol valium.

HARPER

Erg, he? Mormonen mogen eigenlĳk nergens aan verslaafd zĳn. Ik ben

mormoon.

PRIOR

Ik ben homo.




HARPER

Onze kerk gelooft niet in homo's.

PRIOR

Onze kerk gelooft niet in mormonen.

HARPER

Wat voor kerk heb jĳ dan...

(lacht)

O, ik snap het.

Een ding begrĳp ik niet. Als ik jou nooit eerder gezien heb en volgens mĳ is dat zo, kan jĳ

niet in mĳn hallucinatie voorkomen want ik weet uit ervaring dat de geest, niet in staat is

iets te produceren dat er niet al in zit uit de bestaande wereld. Fantasie is niet scheppend,

ja toch? Fantasie kan alleen brokstukken van het echte leven recyclen en omsmeden tot

hallucinaties. Slaat dit ergens op?

PRIOR

In jouw geval wel.

HARPER

En maar denken dat je ontsnapt bent aan de ondragelĳke sleur en eh... onechtheid van het

leven, terwĳl je precies dezelfde sleur en valsheid voorgeschoteld krĳgt, onder het mom

van nieuw en echt. De mens ziet alleen wat hĳ kent. Deprimerend, he?

PRIOR

Dat er grenzen zĳn aan de verbeelding?

HARPER

Ja.




PRIOR

Dat weet je al na je tweede schoolfeest: Er Is Niets Nieuws Onder De Zon.

HARPER

Deze wereld. Zo beperkt. Afschuwelĳk, afschuwelĳk. Ja... Van alle hallucinaties die ik

gehad heb, is dit wel de meest deprimerende.

PRIOR

Pardon. We doen wat we kunnen.

HARPER

Laat maar zitten. Van een terminale patiënt verwacht ik niet dat ie mĳ een beetje gaat

zitten opvrolĳken.

PRIOR

Hoe weet jĳ in allejezusnaam...

HARPER

Verbaas je niet. We leven in de eindtĳd. Dingen worden geopenbaard: ook dat jĳ zo ziek

bent. Zie jĳ niets aan mĳ?

PRIOR

Ja

HARPER

Wat?

PRIOR

Je bent superongelukkig.

HARPER

Ja, dat is makkelĳk. Valiumverslaafd, dus ongelukkig. Nee,

dat telt niet. Tuurlĳk ben ik... Nee, iets anders. Wat je niet verwacht.




PRIOR

Wat je niet verwacht.

HARPER

Ja.

PRIOR

Je man is homo.(pauze)

HARPER

Ja zeg!

(pause, dan, heel overwogen)Meen je dat?

PRIOR

(haalt zĳn schouders op)

De eindtĳd, he?

HARPER

Die openbaringen van jou. Nee, jĳ voelt dit nog niet zo goed... Joe is een doodnormale

man. Hĳ is… O God, o God. Hĳ... Gaan homo's eh... vaak uit wandelen?

PRIOR

Nou en of we dat doen. Met een paarse pruik en een boa. Toen ik net naar je keek, kreeg

ik...

HARPER

Een soort flits van herkenning.

PRIOR

Ja.

HARPER

Alsof je me ontzettend goed kende.




PRIOR

Ja.

HARPER

Ja. Nu moet ik weg, terug, ik eh... Er is iets uit mekaar gevallen. God, wat voel ik me

somber...

PRIOR

Sorry, he. Ik zeg altĳd: laat je niet naaien maar je wordt genaaid waar je bĳ staat.

HARPER

Ik zie nog iets bĳ jou...

PRIOR

O?

HARPER

Diep binnenin je zit een stukje van jezelf. Dat is helemaal vrĳ van ziekte. Kan ik zien.

PRIOR

Is dat... Dat is niet waar.

HARPER

De eindtĳd, he? Naar huis...(Harper verdwĳnt).

PRIOR

Dat loopt maar in en uit.

(tegen zĳn spiegelbeeld)

Ik geloof niet dat er iets is dat helemaal vrĳ is van ziekte. Dat gore bloed wordt maar door

mĳn lichaam geperst. Ik voel me smerig.

(Begint zĳn make-up met zĳn handen af te vegen, smeert het overal in het rond. Een grote




grĳze veer dwarrelt neer van boven. Prior stopt met afvegen en kĳkt naar de veer. Gaat er

heen en raapt hem op.)

EEN STEM (een onwaarschĳnlĳk mooie stem)

Kĳk omhoog!

PRIOR

(kĳkt omhoog, ziet niemand)

Hallo?

EEN STEM

Kĳk omhoog!

PRIOR

Wie is dat?

EEN STEM

Bereid je voor!

PRIOR

Ik zie niks...

(dramatische lichtverandering, van boven)

EEN STEM

Kĳkomhoog

bereid jevoor

de oneindige afdaling Een zucht in de lucht zeilt omlaag

Ere zĳ...

(stilte)




PRIOR

Hallo? Einde boodschap? Halloooo!

Kut nog aan toe...?

(herneemt zich)

Arme ik. Arme, arme ik. Waarom ik? Waarom? Arme, arme ik? Ik voel me niet lekker. Echt

niet.

5. BEN JĲ HOMO? dubbelscène

HARPER

Waar was je nou?

JOE

Buiten.

HARPER

Waar?

JOE

Buiten. Nadenken.

HARPER 't

Is laat.

JOE

Ik had een boel om over na te denken.

HARPER

Het eten is verbrand.




JOE

Sorry.

HARPER

Niet mĳn eten. Mĳn eten was lekker. Jouw eten. Ik heb het teruggezet en toen de oven zo

hoog mogelĳk gedraaid en gewacht tot het zwart werd. Het is nog heet. Gloeiend.

Belangstelling?

JOE

Waar is dat voor nodig?

HARPER

Nergens voor. Echt iets voor de geestelĳk gestoorde seksueel verkommerde

pillenverslindende huisvrouw.

JOE

Ja ja.

HARPER

Zodoende. Wat moest ik anders?

JOE

Hoeveel pillen?

HARPER

Een vuistje. Niet van onderwerp veranderen.

JOE

Ik praat niet met je als je...

HARPER Nee. Nee. Doe nou niet. Ik eh... Ik ben okay. Pillen, daar gaat het niet om. Is niet

ons probleem.Ik wil weten waar je was! Ik wil weten wat er allemaal gebeurt!




JOE

Gebeurt waarmee? Met die baan?

HARPER

Het gaat niet over die baan.

JOE

Ik moet erover nadenken. Heb ik al gezegd.

HARPER

Het gaat niet over die baan!

JOE

Ik heb Cohn nog gebeld. Hĳ zei dat ik er gauw bĳ moest zĳn...

HARPER

Het gaat niet over die...

JOE

Maar met jou is geen verstandig woord te wisselen. Iets dat zo...

HARPER

Stil jij!

JOE

Anders?

HARPER

Niet van onderwerp veranderen.

JOE

Wat was het onderwerp dan? Heb je me iets te vragen? Vraag. Nu.




HARPER

Ik... Kan ik niet. Ik ben bang van jou.

JOE

Ik ben moe. Ik ga naar bed.

HARPER

Vertel het me... Laat me niet vragen. Toe.

JOE

Dit is absurd, ik ga niet...

HARPER

Als je 's avonds het huis binnenstapt, is je gezicht altĳd weer anders dan ik dacht. Tot mĳn

grote verbazing ontdek ik elke keer iets hards, iets gemeens. Het is niet meer vertrouwd -

zelfs niet je gewicht, 's nachts in bed en hoe je ademt in je slaap. Je jaagt me de stuipen

op het lĳf.

JOE

Ik weet wie het zegt.

HARPER

Ja. Ik ben de vĳand. Makkelĳk hoor. Vaste prik.

Jĳ denkt dat je de enige bent die seks haat. Nou, ik ook hoor. Geen zin in, met jou. Dan

haat ik het ook. Als ik er weer aan denk hoe je op me ligt te rampetampen tot ik totaal

beurs ben en in stukken uit elkaar val. Gewoon een marteling. Stom van me om met jou te

trouwen. Ik wist dat jĳ...

(ze houdt zicht in)

Het is zondig en we gaan er aan kapot.




JOE

Ik zie het meteen als je pillen hebt genomen. Dan ben je zweterig, heb je een rooie kop en

ik moet eerlĳk zeggen: dan heb ik niet zoveel zin...

HARPER

Omdat...

JOE

Zo ben je niet aantrekkelĳk. Zo niet.

HARPER

Ik moet je iets vragen.

JOE

Nou,vraag dan! Vraag dan!Wat ben je in 's hemelsnaam...

HARPER

Ben jĳ homo?

PAUZE

Nou? Als je d'r weer tussenuit knĳpt, zet ik je eten weer terug, draai ik die oven op zĳn

hoogst, net zo lang tot het hele gebouw blauw staat en iedereen dr in blĳft. Ik zweer dat ik

het doe. Geef antwoord op mĳn vraag.

JOE

En wat als ik nou es...(korte pauze)

HARPER

Zeg het dan, ja? Dan zien we wel.

JOE

Nee. Ik ben het niet.

Wat voor verschil zou het maken.




LOUIS

Joden hebben niets duidelĳks op papier over het hiernamaals - zelfs niet over het bestaan

ervan. Ik ben er niet zo mee bezig. Ik zie het als een eeuwige regenachtige

dinsdagmiddag in maart. Dode blaren.

PRIOR

Eeeugh. Enorm Grieks/Romeins.

LOUIS

Wat voor ons telt is niet het oordeel, maar het procesvan oordelen. Daarom zou ik nooit

advocaat kunnen zĳn. Bĳ de rechtbank draait alles om het oordeel.

PRIOR

Jĳ zou nooit een goeie advocaat zĳn. Je bent te oversekst. Jĳ denkt maar aan één ding.

LOUIS

Niet aan één ding. Juist aan teveel dingen. Ik probeer je iets duidelĳk te maken.

PRIOR Namelĳk:

LOUIS

Ik denk aan de rechter die tussen de boekenwanden van zĳn of haar kamer, wikt en weegt,

het bewĳs taxeert en beschikken moet over de categorieën: goed en kwaad, onschuldig en

schuldig. De rechter in de raadskamer. Niet de rechter van de zitting met zĳn hamer. Het

omgaan met de wet, niet de executie.

PRIOR

Maar schat, wat probeer je uit te leggen...

LOUIS

Het zĳn de vragen en contouren van een leven - een leven, verzameld, gerangschikt en

gewogen in al zĳn complexiteit - waar het uiteindelĳk om gaat en niet: dat je die




complexiteit teniet doet door een stempeltje te geven van zalig of verdoemd, na een

vluchtige blik op de weegschaal...

PRIOR

Erg leuk, enorm zen, lekkere... sussende flauwekul. Wĳ die gaan sterven, danken u.

LOUIS

Je gaat niet sterven.

PRIOR

Het gaat niet goed hoor... twee nieuwe plekken. M'n been doet pĳn. Proteïne in m'n urine,

zegt de dokter. Zegt me niks. Maar het hoort er niet in, die proteïne. M'n reet is aan flarden

vanwege de diarree en gisteren heb ik bloed gescheten.

LOUIS

Hou op. Ik kan er niet tegen.

PRIOR

Jĳ slaat zo op tilt, ik moet jou nog troosten. Wel makkelĳker...

LOUIS

O, dank je wel.

PRIOR

Als het serieus wordt, zeg ik het.

LOUIS

Bloed schĳten is serieus.

PRIOR

Dus vertel ik het ook.




LOUIS

Dus moet ik het verwerken.

PRIOR

Vertel nog eens wat over het rechtswezen.

LOUIS

Ik zit het teverwerken.

PRIOR

Nou Louis, je bent de steunzool van de maand.

(Louis barst in snikken uit)

Ik neem het terug. Je bent niet de steunzool van de maand. Zo werkt het niet...

Vertel nog eens wat over de gerechtigheid.

LOUIS

Je gaat niet sterven.

PRIOR Gerechtigheid...

LOUIS

... komt geen end aan. Van gekmakende proporties. Gerechtigheid is God. Prior?

PRIOR Ja?

LOUIS

Je houdt van me.

PRIOR Ja.

LOUIS

Als ik er nu tussenuitknĳp? Zou je me dan eeuwig haten?

PRIOR




(kust Louis op zĳn voorhoofd)

Ja.

JOE

Ik vind dat we moeten bidden. God om hulp vragen. Hem samen vragen...

HARPER

God, die praat niet tegen mĳ. Daar moet ik mensen voor oproepen.

JOE

Je moet blĳven vragen.

HARPER

Ik ben de vraag vergeten. O ja. God, is mĳn man...?

JOE

Hou op. Hou op. Ik waarschuw je.

Maakt het verschil? Als ik in aanleg een slechte, smerige eigenschap zou hebben? Als ik

die maar te vuur en te zwaard bestrĳd! Wat wil je nou? Wat wil je van me, Harper? Nog

meer? In Godsnaam, wat nog meer? Wat blĳft er over? Ik ben een lege huls. Wat valt er te

bestrĳden?

Als mĳn gedrag maar deugt. Netjes is. Correct. En alleen in de ogen van God.

HARPER

Nee, nee, dat niet, dat is Mormonenpraat, walgelĳk. Joe, zeg het me, zeg...

JOE

Het enige wat ik kan zeggen is dat ik een brave man ben die hard werkt om iets te

bereiken en jĳ wil dat kapot maken. Je wil mĳ kapot maken maar zover laat ik het niet

komen.(pauze)




HARPER

Ik krĳg een kind.

JOE Leugenaar.

HARPER

Jĳ bent de leugenaar.

Een baby met aangeboren pillenverslaving. Een baby die niet droomt maar die

hallucineert, die ons aanstaart met grote karbonkels en geen idee heeft wie we zĳn.

(pauze)

JOE

Ben je echt...

HARPER

Nee. Ja. Nee. Ja. Raak me niet aan. Nu hebben we allebei een geheim.

PRIOR

Een van mĳn voorouders was zeekapitein, verdiende zĳn geld met het transport van

levertraan naar Europa en op de terugreis nam ie immigranten mee, vooral Ierse, dicht op

elkaar gepakt, zoveel dollar de man. Zĳn laatste schip - La Grande Geste - kwam in een

storm terecht, voor de kust van Nova Scotia. Het zonk en hĳ zonk mee. Toch zag de

bemanning kans zeventig vrouwen en kinderen te proppen in de enige sloep die ze

hadden. Het weer werd nog zwaarder en de sloep was te vol, dus pikten ze er mensen uit

die in zee werden gedumpt. Tot de belading goed was. Ze keken gewoon of de rand van

de sloep ergens de waterlĳn raakte - en wie daar zat gooiden ze overboord. Zeventig

mensen in een gammel bootje, stel je voor. Toen ze aankwamen in Hallifax waren ze nog

met negen.

LOUIS Jezus.




PRIOR

Ik denk weer zo vaak aan dat verhaal. Mensen in een boot, in doodsnood en maar

wachten tot zo'n keiharde krachtpatser zonder blikken of blozen d’r een uitpikt... Geen

waarschuwing, niks, je kan nog net een hap lucht nemen voor je in de ĳskoude kolkende

golven geslingerd wordt.

Geef mĳ jouw wereldbeeld maar, schat. Nu mĳn tĳd afloopt, voel ik me aangetrokken tot

alles waar rek in zit, alles wat geen eind heeft... maar ik denk niemand d’r erg mee zit.

LOUIS

Wat bedoel je?

PRIOR

Geen oordeel, hoor, geen vingertje.

LOUIS

Slaat dat op mĳ?

PRIOR

Nee hoor. Ik bedoelde met dat 'niemand' meer 'men'.

LOUIS

Word beter, word beter, word beter. Word alsjeblieft niet zieker.




6. MAMMA, IK BEN HOMOSEKSUEEL

JOE

Mam?

HANNAH

Joe?

JOE

Hai.

Joe aan een munttelefoon, belt Hannah thuis in Salt Lake City. Het is diep in de nacht.

HANNAH

Je belt uit een cel. Het is... Wat is het, vier uur in de morgen? Wat is er gebeurd?

JOE

Niets hoor, ik...

HANNAH

Iets met Harper? Is Harper... Joe? Joe?

JOE

Ja, hai. Nee, Harper is okay. Nou ja, okay... Niet echt. Hoe is 't met jou, mam?

HANNAH

Wat is er gebeurd?

JOE

Ik wou gewoon even met je praten. Ik eh... wou iets met je doornemen.




HANNAH

Joe, je hebt toch niet... Heb je gedronken, Joe?

JOE

In een keer goed. Ik ben dronken.

HANNAH

Niets voor jou.

JOE

Nee. Hoewel, wie bepaalt dat?

HANNAH

Waarom hang jĳ om vier uur 's nachts op straat? In zo'n onmogelĳke stad. Heel gevaarlĳk.

JOE

Niet echt op straat, mam. Ik sta bĳ het botenhuis in het park.

HANNAH Welk park?

JOE

Central Park.

HANNAH

Central Park! Goeie hemel. Wat doe jĳ in vredesnaam in Central Park midden in de nacht?

Ben je...

Joe, je gaat nu meteen naar huis. Bel me zodra je thuis bent.

(korte pauze)

Joe?

JOE

Ik kom hier om te kĳken, mam. Soms. Alleen kĳken.




HANNAH

Kĳken waarnaar? Wat valt er te kĳken om vier uur in de...

JOE

Mam, hield pappa van mĳ?

HANNAH

Wat?

JOE

Nou?

HANNAH

Ga naar huis en bel van daar.

JOE

Geef antwoord.

HANNAH

Kom nou zeg. Dit wordt wel erg klef. Ik vind dit geen gesprek.

JOE

Ja, maar het ergste komt nog.(pauze)

HANNAH

Joe?

JOE

Mam. Mamma. Ik ben homoseksueel, mamma. Goh, wat komt dat er stom uit.

(pauze)

Hallo? Hallo?

Ik ben homo.




(pauze)

Hee, mamma. Zeg es wat.

HANNAH

Je bent oud en wĳs genoeg om door te hebben dat je vader niet van je hield. Hoef je niet

zo gek over te doen.

JOE

Wat?

HANNAH

Doe niet zo gek. Je doet gek.

JOE

Ik ben... Wat?

HANNAH

En nou ga je naar huis, naar je vrouw. Ik moet slapen. We vergeten dit hele

telefoongesprek.

JOE

Mam.

HANNAH

Ik ben uitgepraat. Voor nu. Dit...

(ineens heel boos)

Drinken is zonde! Een zonde! Zo heb ik je niet opgevoed.(hangt op)




7. IK GA WEG dubbelscène

Dubbele scène. Harper en Joe thuis. Louis en Prior in Prior’s ziekenhuiskamer. Joe en

Louis zĳn net binnen. Het moet snel en intens, overlappen is juist goed. De aanloop is een

beetje verwarrend, het resultaat niet.

HARPER

O God. Daar is ie. Het uur der waarheid.




JOE

Harper.

LOUIS

Ik ga bĳ je weg.

PRIOR

Ik dacht het niet.

JOE

Harper. Even luisteren. Ik hou nog steeds heel veel van je. Je blĳft mĳn buddy. Ik ga niet bĳ

je weg.

HARPER

Hier klopt iets niet. Ik ga bĳ je weg.

LOUIS

Ik ga bĳ je weg.

Ik ben eigenlĳk al weg.

JOE

Even luisteren. Blĳf. Wat is dit vreselĳk moeilĳk. We moeten praten.

HARPER

We praten al. Niet dan? En hou nou es je mond. Okay?

PRIOR

Klootzak. Wegsluipen als ik voor pampus lig. Laag gewoon. Als ik de kracht had, sloeg ik

je verrot.

107




JOE

Heb je weer pillen gebruikt? Hoeveel?

HARPER

Geen pillen. Slecht voor de...(tikt op haar maag)

JOE

Je bent niet zwanger. Ik heb je gynaecoloog gebeld.

HARPER

Ik heb een nieuwe gynaecoloog.

PRIOR

Je hebt het recht niet om dat te doen.

LOUIS

Doe niet zo gek.

PRIOR

Het recht niet. Het is strafbaar.

JOE

Laat maar. Luister es. Jĳ wou de waarheid weten. Hier komt de waarheid.

Ik wist het al toen trouwden, eigenlĳk al sinds ik weet hoe het werkt maar... ik weet niet, ik

dacht, als je d’r hard voor werkt, kom je d’r wel van af... maar het gaat niet...

PRIOR Strafbaar.

LOUIS

Dan zou d’r een wet moeten zĳn.

PRIOR

Die wet die is er. Wacht maar.




JOE

Ik heb het niet in de hand. Ik ga wandelen. Wil je weten waar? Ik... ik ga naar het park,

loop de 53ste Straat op en neer. Ook andere plekken... En telkens zweer ik dat ik het nooit

meer doe maar ik doe het toch.

LOUIS

Ik heb iets van privacy nodig.

PRIOR

Dat is nieuw.

LOUIS

Alles is nieuw, Prior.

JOE

Doe ik of ik van ĳs ben, in het vriesvak, stĳf bevroren. Komt er iemand langs die ik leuk

vind en klik! Ik smelt. En ik ben verkocht.

PRIOR

Dit huis te klein voor drie? Met Louis en Prior is het gezellig, maar met Louis en Prior en

Prior's ziekte niet.

LOUIS

Zoiets ja.

Jĳ hebt niet te oordelen over mĳ. Strafbaar? Zulke dingen gebeuren nou eenmaal bĳ

mensen die niet meer... die hun beperkingen...

PRIOR

Stilte!

Ik laat de zaal ontruimen!




LOUIS

Laten we het nou over praktische dingen hebben. De planning. Je hoeft maar

een kik te geven en ik kom. Hele nachten blĳf ik bĳ je... als ik, als ik...

PRIOR

Is de jury tot een uitspraak gekomen?

LOUIS

Ik doe wat ik kan.

PRIOR

Aandoenlĳk. Wat maakt het uit?

JOE

Mĳn leven was één grote aanloop tot dit moment en ik kan mĳn hele leven toch niet

uitvlakken? Ik denk dat ik echt geloofde, toen ik je pas kende, dat ik jou tenminste kon

redden. En misschien ook mezelf. Maar...

Seksueel heb ik niks met je, Harper. Nooit gehad ook, geloof ik.

(korte pauze)

HARPER

Je moet maar weg.

JOE Waarheen?

HARPER

Naar Washington. Waar je wilt.

JOE

Wat krĳgen we nou?




HARPER

Zonder mĳ.

Zonder mĳ, Joe. Dat is toch wat je wilt horen?(korte pauze)

JOE Ja.

LOUIS

Je kan van iemand houden en toch tekortschieten. Je kan van iemand houden en niet in

staat zĳn...

PRIOR

Je kan van iemand houden. Theoretisch kan dat, ja. Jein de zin vanmen. Maar jĳniet,

Louis, jĳ niet. Jĳ hoort niet bĳ dat:men.

HARPER

Jĳ was erop uit om me te redden maar je bent nooit verder gekomen dan liegen. Ik begrĳp

het echt niet.

PRIOR

Theoretisch kanmenvan iemand houden - het zĳn er vast een heleboel die dat doen -

maarnuweten wĳ: jĳniet.

LOUIS Wel.

PRIOR

Je krĳgt het niet eens over je lippen.

LOUIS

Ik hou van je, Prior.

PRIOR

Ik herhaal: wat maakt het uit?




HARPER

Dit is te eng, ik wil dat he ophoudt. Even terug...

PRIOR

Wĳ zĳn tot een uitspraak gekomen, edelachtbare. Deze man heeft een hartafwĳking. Hĳ wil

wel liefde geven maar zĳn liefde is waardeloos.

JOE Harper...

HARPER

Mister Lies, ik wil hier weg. Ver weg. Meteen. Voor ie weer wat zegt. Toe alsjeblieft...

JOE

Zo lang ik je ken, Harper, ben jĳ bang voor mannen onder het bed, mannen onder de

divan, mannen met messen.

PRIOR

(uitgeput, bĳna smekend, probeert hem te bereiken)

Ik ben aan het doodgaan! Stomme kloot! Weet je wat dat is! Liefde! Weet jĳ wat liefde is?

Viereneenhalf jaar hebben wĳ samengeleefd, beest, gek.

LOUIS

Ik moet toch ook door?

JOE

Wie zĳn dat, die mannen? Nooit begrepen. Nu weet ik het.

HARPER Wat?

JOE

Ik ben het.




HARPER

Ja?

PRIOR

Mĳn kamer uit!

JOE

Ik ben de man met de messen.

HARPER

Jĳ?

PRIOR

Als ik mĳn bed uit kon komen, zou ik je je nek breken. Ga weg. Ga weg of ik ga gillen.

HARPER

O god...

JOE

Vergeef me...

HARPER

Jĳ bent het.

LOUIS

Niet gillen.

PRIOR

Weg.

HARPER

Nu herken ik je.




LOUIS

Niet doen.

JOE

O jee, ik... O!

(doet zĳn hand voor zĳn mond, kokhalst. Als hĳ zĳn hand weghaalt zit die onder het bloed)

Bloed.

(Prior gilt)

HARPER

Mister Lies.

MISTER LIES

(verschĳnt in een Antarctische expeditie outfit)

Present.

HARPER

Ik wil weg. Ik wil hem niet meer zien.

MISTER LIES

Waarheen?

HARPER

Maakt niet uit. Ver weg.

MISTER LIES

Absolutamento.

(Harper en Mister Lies verdwĳnen. Joe kĳkt op en ziet dat ze weg is)

PRIOR

(doet zĳn ogen dicht)




Als ik m'n ogen opendoe, ben je weg.

(Louis af)

JOE

Harper?

PRIOR

(doet zĳn ogen open)

Huh. Heeft gewerkt.

JOE

(roept)

Harper?

PRIOR

Alles doet pĳn. Was ik maar dood.

(einde van het tweede bedrĳf)




8. ANTARTICA (1)

Harper in een koele sneeuwwereld met boven zich een helderblauwe lucht, fĳntjes

dwarrelen de vlokken omlaag. Ze heeft vele lagen kleding aan, meer om de warmte dan

om de combi. Zachtjes ruist de zee.

HARPER

Sneeuw! Ĳs! Ĳsbergen! Waar ben ik? Ik...

Ik voel me echt stukken beter, stukken... beter. Ik heb ĳskristallen in mĳn longen: lekker

scherp. De sneeuw smelt als kouwe perzik in de sapcentrifuge. En ik proef ook... bloed in

de wind, gek, smaakt naar ĳzer.

MISTER LIES

Ozon.

HARPER

Ozon! Wouw! Waar ben ik?




MISTER LIES

In het Rĳk van Sneeuw en Ĳs, op het laagste punt van de wereld.

HARPER

KIJKT OM ZICH HEEN, REALISEERT ZICH:

Antarctica. Dit is Antarctica!

MISTER LIES

Asiel voor ontredderden. Verdriet bestaat hier niet. Tranen bevriezen.

HARPER

Antarctica, Antarctica, jongen, jongen, moet je toch eens kĳken, ik... Wouw, ik moet echt

door het lint gegaan zĳn, he?

MISTER LIES Blĳkbaar...

HARPER

Geweldig. Hier wil ik altĳd blĳven. Kamp opslaan. Iets bouwen. Een stad, een enorme stad

met vestingmuren, van donker hout met groene daken, hoge poorten van gepunte

stammen en vreugdevuren op elke straathoek. Bouwen bĳ een rivier. Waar zĳn de

wouden?

MISTER LIES

Hier is geen hout. Te koud. Ĳs, geen bomen.

HARPER

Stomme details. Details, daar baal ik van! Ik zal bomen planten en laten groeien. Laat mĳ

teren op rendiervet, dat smelt ik boven de vreugdevuren en drink ik uit lange spiralende

geitenhoorns. Dit wordt groots. Ik bouw hier een nieuwe wereld. Zodat ik nooit meer naar

huis hoef gaan.




MISTER LIES

Zolang het duurt. Ĳs kan smelten...

HARPER

Nee. Voor altĳd. Ik krĳg hier alles wat ik wil... misschien ook gezelschap, iemand die... naar

mĳ hunkert.

Misschien een eskimo. Die vist in het ĳs, voor 't eten. En mĳ helpt een nestje bouwen voor

de baby.

MISTER LIES

In Antarctica heb je geen eskimo's. En je krĳgt geen kind. Misschien ben je schĳnzwanger.

HARPER

Alles hier is toch schĳn. Maar als de sneeuw koud voelt, ben ik zwanger. Okay? Hier kan ik

zwanger zĳn. En baby's baren zoveel ik wil.

MISTER LIES

Dit is een vluchtoord, Dat er niks is, is juist het goeie. Een vriesvak voor emoties. Lekker

van niets weten en je aan niets storen, daar kwam je toch voor? Een beetje zuinig zĳn op

het tere ecosysteem van je waanzin.

HARPER

Je bedoelt: geen eskimo's in Antarctica?

MISTER LIES

Correcto. No eskimo qui. Hallucinaties hebben ook hun regels.

(Eskimo op)

HARPER En hĳ dan?

MISTER LIES

Een eskimo.




HARPER

Een Antarctische eskimo. Een echte poolvisser.

MISTER LIES Hier klopt iets niet.

(Eskimo knikt)

HARPER

Ik begin het hier leuk te vinden. Mĳn eigen kleurenbĳlage! O! O!

(grĳpt naar haar maag)

Ik geloof... Ik geloof dat ik 'er voelde trappen. Misschien baar ik een baby met een dikke

witte vacht, krĳgt ze het nooit koud. En mĳn borsten spuiten hete chocolademelk, lekker

warm voor dr. En als het echt koud wordt, heeft zĳ een plooi, daar kruip ik in. Als een

buideldier. Een geheel, dat worden wĳ, een geheel.




9. HANNAH

Een braak stuk land in de South Bronx. Een dakloze vrouw staat bĳ een olievat waarin een

vuur brandt. Het sneeuwt. Overal rommel. Hannah komt op. Ze sleept twee zware koffers

mee.

HANNAH

Hallo! Hallo mevrouw! Kunt u me zeggen waar ik hier ben? Is dit Brooklyn? Ik zoek

Pineapple Street. Gaat daar een bus heen, of een trein of...?

Ik ben verdwaald. Ik kom net aan uit Salt Lake City.

Utah? Ik heb de bus genomen die ze me gezegd hadden en hier uitgestapt... Ja, het

eindpunt, ik moest wel, maar ik heb de bestuurder echt gevraagdof dit Brooklyn was en hĳ

knikte van ja, maar eh... iemand uit zo'n ver land, he, die mensen denken dat ze bĳ alles

horen te knikken ook al begrĳpen ze d’r geen snars van maar als je 't me eerlĳk vraagt

denk ik dat ie geen woord Engels machtig was, dus niet echt de ideale employee voor het

openbaar vervoer. Waar Engels toch de voertaal is, meestal. Spreekt u Engels?(de vrouw

knikt)Mĳn zoon zou mĳ afhalen aan 't vliegveld. Maar hĳ kwam niet en langer dan drie uur

en drie kwartier wacht ik voor niemand. Misschien had ik moeten wachten, denk ik nu, ik...

Is dit...

VROUW

Bronx.

HANNAH

Dit: de Bronx? Hoe verzeil ik in hemelsnaam in de Bronx als die chauffeur zegt...

VROUW

(tegen zichzelf)Uit de buurt jĳ, weerzinwekkende vette hoer, jĳ krĳgt geen soep meer, slurp

slurp slurp beest dat je bent, en eh... ja, straks ga je het allemaal weer uitpissen en waar

doe je dat? Achter welke bosjes? Koud als de klere hier en ik...O ja, omdat het een tunnel




had moeten zĳn!

Heb jĳ de voorspellingen van Nostradamus gelezen?

HANNAH

Van wie?

VROUW

Een knaap waar ik wel eens mee uitging, Nostradamus. Profeet, paria, ogen als... dolken,

hĳ...

HANNAH

Stil. Toe. Even ophouden met dat gekwek, even bĳ de les blĳven en mĳ vertellen hoe ik

naar Brooklyn kom. Want u weet het wel! En u gaat het zeggen ook! Want verder is er hier

niemand en ik ben nat, koud en kwaad! Erg naar dat u psychotisch bent maar zet u d’r

even overheen. Even diep ademhalen. Daar gaan we! (Hannah en de vrouw ademen in)

Okay. Nu uitademen.

(ze doen het)

Okay. Hoe kom ik in Brooklyn?

VROUW

Weet ik niet. Nooit geweest. Sorry. Wil je soep?

HANNAH

In Manhattan... Misschien weet u... U weet natuurlĳk niet het bezoekerscentrum van de

Mormonen... In Manhattan!!!

VROUW

Vĳfenzestigste hoek Broadway.




HANNAH

Hoe weet u...

VROUW

Kom ik vaak. Gratis film. Niets te beleven maar je mag de hele dag blĳven.

HANNAH

Nou... Hoe moet ik dan...

VROUW

Neem de D-trein. Volgende blok rechtsaf.

HANNAH Dank u.

VROUW

O ja. Na 2.000 is iedereen gek.

10. DE GROTE VRAAG iedereen

De Grote Vraag is: Zĳn wĳ gedoemd?

De Grote Vraag is: Zal het Verleden ons parten spelen?

De Grote Vraag is: Kunnen wĳ Veranderen?

Op tĳd?

En Verandering is waar wĳ naar dorsten.

DeTheorie?

Hoe kunnen we verder zonderTheorie?

Met welk denksysteem zullen de Hervormers zich teweerstellen tegen de dwaze

wervelingen ener wereldwĳde wanorganisatie,

tegen de Vertroebelende Versmelting van verschĳnselen en voorvallen, feiten en

calamiteiten?




Hebben zĳ, zoals wĳ toen, een schitterende Theorie?

Kentering?

Ja. Kentering is goed, echter, laat me detheoriezien voor ik de barricaden op ga;

geef me het boek met de nieuwe Schitterende Theorie en ik beloof je dat deze blinde ogen

weer ziende zullen zĳn om dat boek te lezen, om die tekst te verslinden.

Geef mĳ de formule van de nieuwe wereldorde -of zwĳg stil.

Als de slang zĳn huid afwerpt voor de nieuwe huid gereed is, staat hĳ naakt in de wereld,

ten prooi aan de chaos.

11. ANTARTICA (2)

Haper’s imaginaire Antartica. Harper op, met een dennenboompje dat ze heeft opgehakt.

De fantasieschakelaar laat het afweten: ze is gekleed in de haastig omgeworpen outfit

waarin ze aan het eind van het tweede bedrĳf van millennium het huis ontvluchtte. Ze is nu

al drie dagen buiten en dat is haar aan te zien, ze is onverzorgd en smerig.




HARPER

Ikbevries!Echt te koud.Hoe staat het eigenlĳk met het broeikaseffect?

MISTER LIES

Waar heb je dat boompje vandaan?

HARPER

Eh... Uit de grote Antarctische naaldwouden. Achter die heuvel daar.

MISTER LIES

Er zĳn geen naaldwouden in Antarctica.

HARPER

Dit is een blauwe spar.

Ik heb hem afgeknaagd. Met m'n tanden. Als een bever. Ik hebhonger. Ik heb in geen drie

dagen gegeten! Ga ik iets mee... bouwen. Misschien wel vuur.

(Even dimt het magische Antarctische licht en daarvoor in de plaats zien we het schĳnsel

van een natriumlamp. Voor het ruisen van zee en wind komen verkeersgeluiden in de

plaats zoals je die hoort, ‘s nachts, vanuit het midden van een park. Harper kĳkt rond en

op dat moment is Antartica er weer een beetje maar het licht en stadsgeluiden gaan niet

helemaal weg.

Joe op, kĳkt om zich heen, geen idee waar hĳ is tot hĳ Harper ziet. Hĳ heeft een laken van

Louis om zĳn lendenen gedrapeerd.)

HARPER

Ik begrĳp niet waarom ik niet dood ben. Als je hart breekt, hoor je dood te gaan. Maar je zit

met de rest. Je borsten, je vagina, die zĳn wel zo stom, net babies of trouwe honden, niks

in de gaten, willen alleen hem. Hem.




MISTER LIES

De eskimo is terug.

HARPER

Zie ik wel.

Ik wou een echte eskimo, iemand koud en behoorlĳk gekleed met zeehondenpels. Niet

zoiets, dit is... een of andere advocaat.

JOE

Hoi Buddy.

Ik heb je gezocht. Overal geweest.

HARPER

Wel je hebt mĳ gevonden.

JOE

Nee ik... Nu ben ik niet aan 't zoeken. Ik geloof dat iets spannends meemaak.

HARPER

Met wie? Is het leuk?

JOE

Ja maar vooral eng.

HARPER

Mag ik mee? Hier is het niks. Ik heb het koud.

JOE

Het is niks voor jou.

HARPER

Denk je dat het erger is dan ik me voorstel? Nee he?




JOE

Ik moet weg.

HARPER

Lul. Je voelt niks meer voor me.

JOE

Dat is niet waar, Harper.

HARPER

Kom dan terug. (korte pauze)

JOE

Kan ik niet.

(Verdwĳnt. De betoverende Antarctische nacht is nu helemaal weg. We horen weer de

geluiden van het park met de stad in de verte.)

moet herbekeken worden aangezien de verhaallĳn met Joe en Louis is geschrapt en

dit dus heel onduidelĳk is dan.

MISTER LIES

Je wilt teveel.

(wĳst naar de afgeknaagde dennenboom)Waar heb je die vandaan?

HARPER

Uit de Botanische Tuin. Daar vlakbĳ. Want we zĳn nog steeds in Brooklyn, zie ik.

(Alarmlicht van een politiewagen)

MISTER LIES

(verdwĳnt)

De sterke arm in natura.




HARPER

(heft haar handen ten hemel)

Ik ben erbĳ. Verdomme. Wat een rotvakantie.

HANNAH

Huize Pitt in Brooklyn. De telefoon gaat. Hannah komt de flat binnen met dezelfde jas aan

als in III-4 van Millennium. Ze laat de koffers vallen en rent naar de telefoon.

HANNAH

Huize Pitt. Nee, hĳ is niet thuis. Nee, geen idee waar ie is. Ik heb geen idee. Ik heb geen

idee. Geen idee. Nee. Nee. Dit is zĳn moeder.O, God!Is ze... U... Wacht, agent, ik weet

niet... U hebt 'r gevonden... in het park? Ik weet niet...Watheeft ze? Waarom zou zĳ een

spar omknagen?(zeer streng)Ik zie geen enkele reden tot lachen, dus laat dat even

achterwege - misselĳk. Ik weet niet waar dat is, ik kom net aan uit Salt Lake, ik kon amper

Brooklyn vinden. Neem ik wel een taxi. Ja natuurlĳk kom ik meteen!Nee.Niet naar het

ziekenhuis. Geen enkele behoefte. Ze is niet gek, alleen een tikje... eigenaardig. Zeg haar

dat ze zich gedraagt. Zeg dát maar: moeder Pitt is in aantocht.

(hangt op)




12. AANKLEDEN

Dezelfde avond en vervolgens een paar avonden later, drie weken lang. Dubbele scène:

Joe en Louis in Alphabetland. Hannah en Harper op de flat van de Pitt’s in Brooklyn.

Hannah kĳkt naar Harper.

HANNAH

Gewassen?

(Harper knikt)

Goedzo.

Gaan we dit eens aantrekken.(helpt Harper in de jurk)Goedzo. Staat je leuk. Schoenen?

(Harper stapt in de schoenen) Goedzo. 's Kĳken wat we met je haar kunnen doen. (Harper

buigt voorover. Hannah kamt Harper’s haar.) In het begin is het haast niet te verduren dat

het leven zo'n teleurstelling is maar zo is het nu eenmaal. Je moet. Door je geloof, door

hard werken, door de tĳd die slĳt kom je aan een punt... waar die teleurstelling niet zo'n




pĳn meer doet. Dan valt er best mee te leven. Heel best. Dat isop zichook weer een

teleurstelling. Maar ja.

Zo.

HARPER

Het is vĳf uur in de ochtend, mamma Pitt. Ik vind dit een rotjurk.

HANNAG

Ik moet er het eerst zĳn. Ik heb de sleutel.

Ik laat boodschappen achter op z'n kantoor. Hĳ ook voor mĳ. Maar aan de telefoon krĳg ik

'm niet. Hĳ schaamt zich.

(staart naar Joe)

HARPER

Ik mis Joe z'n penis.

HANNAH

Dat lĳkt me niet echt een zaak om met mĳ te bespreken. Nu ga ik mezelf klaarmaken.

Kunnen we weg.(af)

13. DIORAMA

Later dezelfde dag. Het diorama in de dioramazaal van het bezoekerscentrum bevindt zich

op een klein toneeltje. De gordĳnen zĳn dicht. Harper zit in een van de makkelĳke stoelen

voor het publiek. Ze heeft hetzelfde aan als in haar vorige scène. Om haar heen staan

zakken chips, M&M en blikjes mineraalwater. Hannah en Prior op.

HANNAH

Hier is het diorama.

(tegen Harper)




Ik dacht dat we afgesproken hadden dat jĳ niet...(tegen Prior)

Kĳken of ik de boel aan de praat krĳg.

(Gaat af. Prior gaat zitten. Het licht in de ruimte dimt. Een stem spreekt via de band.)

STEM

Welkom in de dioramazaal van het Bezoekers-centrum van de Mormonen. Over enkele

ogenblikken begint onze voorstelling en wĳ hopen dat hĳ u speciale boodschap brengt.

Wilt u hier niet roken, niet drinken en geen etenswaar nuttigen?

(een klingel)

Welkom in de dioramazaal van het...

(De bandsnelheid wordt enorm opgevoerd en vervolgens zo vertraagd dat de stem niet

meer verstaanbaar is. Middenin de tekst komt de band tot stilstand met een niet veel

goeds belovende akelige metalige tik.)

HARPER

D’r is iets mis met de apparatuur.

(Harper trekt een zak dorito’s open en biedt Prior aan.)

PRIOR

Je mag hier niet eten...

HARPER

Ik wel. Ik woon hier. Kennen wĳ elkaar niet?

PRIOR

Nee, ik dacht van niet.Woon jĳ hier?

HARPER

Een gezinnetje van etalagepoppen. Dat is het diorama. Wacht maar tot het gordĳn

opengaat. De grote vaderpop, de leider, lĳkt op mĳn man, Joe. Als ze op een knop drukken




begint hĳ te praten. Volstrekte flauwekul wat ie zegt maar zĳn stem klinkt overtuigend.

Ongelooflĳk, zoals ie op 'm lĳkt.

PRIOR

Ben jij Mormoon?

HARPER Demoon.

PRIOR Sorry?

HARPER

Demoon. Zegmaar een gevallen Mormoon. Afvallig. Een afvalproduct. Huisvuil.

PRIOR

Geloof jĳ in engelen?

HARPER

Als je een engel wil zien moet je eerst de pĳp uitgaan.

PRIOR

Eentje... Eentje heb ik er gezien. Een engel. Brak zo door het plafond van m'n slaapkamer.

HARPER

Ja. Dat soort dingen gebeuren mĳ ook altĳd.

PRIOR

Ik heb koorts. Ik hoor eigenlĳk in bed te liggen maar ik breng het niet op. Je komt meerg

bekend voor.

HARPER

Jĳ mĳ ook. Niet huilen. Dit is het enige plekje voor echte gevoelens. Het zĳn maar

verhaaltjes, hou op.




PRIOR

Nooit gedacht dat gek worden zo’n zwaar werk is.

HARPER

Ga eens ergens anders ongelukkig zĳn. Dit ismĳnplekje. Hier moet je je maar inhouden.

PRIOR

Mĳn vriend stond hier net, mĳn... ex-vriend met een... met jouw man, die... wandelende

winkelpop in dat... geval, ik zag hem, ik...

HARPER

Wat sta je nou te flippen? Ik zei toch dat het niet goed werkt. Ja, dat noemen ze nou de

magie van het theater, of zo. Luister. Als jĳ die slĳmbal ziet, zeg dat ie Joe... eh, die

etalagepop terugbrengt, anders gooien ze me dr uit en dit hier / het is wel niks maar het is

de enige plek die ik heb. Ik kan niet meer naar Brooklyn.

HANNAH

(komt binnen)

Wat is dat hier allemaal...

(ziet Prior huilen, observeert Harper)

Wat heb je met hem gedaan?

HARPER

Niks! Hĳ past zich niet aan, hĳ is gewoon...

HANNAH

Het is een gunst dat ik hier mag werken, een gunst. En jĳ maar scènes trappen en kĳk

eens wat een troep, wat een puinhoop!




HARPER

(langs Hannah heen, tegen Prior)

De gelĳkenis is helemaal weg. Hĳ is veranderd. Alweer.

HANNAH

Blĳf jĳ hier eeuwig zitten op die groeiende afvalhoop tot... Tot wanneer eigenlĳk?

HARPER

Gewoon of ik de stem van Joe hoor. Tandenknarsen doe je ook al in je slaap.

HANNAH

(valt haar in de rede)

Als ik hem meekreeg, ging ik morgen HARPER: Jĳ kan niet terug...

terug naar Salt Lake. Maar ik weet wat mĳ te doen staat. Als jullie dat ook wisten, zouden

we...

HARPER

(valt haar in de rede bĳ: morgen)

Je kan niet terug naar Salt Lake, je hebt je huis verkocht.

(tegen Prior)

Mĳn schoonmoeder! Heeft d’r huis verkocht! D’r zoon belt d’r op met de mededeling dat ie

homo is en wat doet zĳ? Verkoopt d’r huis! En dan zeggen datikgek ben!

(tegen Hannah)

Je bent nog een grotere zwerfster dan ik.

PRIOR

Is dit een droom? Ik weet het niet meer.

HARPER

Hĳ heeft een engel gezien.




HANNAH

Dat moet hĳ weten.

HARPER

Hĳ is engeloloog.

PRIOR

Ga dat nou niet rondkraaien.

HANNAH

Als je 't niet echt meent, hoor je hier niet.

HARPER

Of het is waar, of hĳ is gek.

PRIOR

Dit is een bezoekerscentrum. Ik ben een bezoeker.

HARPER

Dat is ook weer waar.

HANNAH

(tegen Harper)

Stil!

(tegen Prior)

Alleen serieuze bezoekers. 't Is een serieus geloof. PRIOR

Wordt u hier nou voorbetaald...?

HARPER

Ze is vrĳwilligster.

PRIOR

... want erg gastvrĳ bent u niet. Ik heb echt een engel gezien.




HANNAH

Wat moet ik daarmee? Heb ik nog niet genoeg aan m'n kop? Het Diorama sluit wegens

reparatie. De zaal verlaten graag.(tegen Harper)

En ruim die troep op.

(Hannah af. Harper en Prior kĳken elkaar aan.)

HARPER

(wĳst naar de Mormomen-moeder)

Zĳn vrouw. Zĳn zwĳgende vrouw. Zei ze maar wat. Zal niet opwekkend zĳn wat ze te

zeggen heeft.

PRIOR

Gevaarlĳk hoor: verbeelding.

HARPER

(kĳkt naar de vaderpop)

Kan fataal zĳn. Kan voor je ogen uit elkaar spatten. Als het waar blĳkt. In de eindtĳd...

PRIOR & HARPER

...wordt alles geopenbaard.

(ze kĳken elkaar aan)

PRIOR

Gekkenuurtje. Volgens mĳ... dit slaat op niks. We hebben elkaar nooit gezien maar

volgens mĳ ken je me door en door.

HARPER

Gekkenuurtje. De staldeur staat wĳdopen en alle koeien zĳn uit wandelen. Je ziet er

beroerd uit. Je hoort thuis in bed te liggen.




PRIOR

Daar ga ik dood.

HARPER

Beter in bed dan op straat. Vraag maar na.

Nou, tot ziens.

(Prior af. Harper zit even alleen, dan)

Bittere Vrouwe van de Vlakte spreek tot mĳ. Wat ik moet doen?

(De Mormonenmoeder kĳkt Harper aan, dan staat ze op en verlaat het toneeltje met haar

hoofd geeft ze Harper een teken haar te volgen.)

Ik zit vast. Mĳn hart is een anker.

14. EINDTĲD

Dezelfde morgen. Dubbelscène: Lou en Prior als tevoren; Harper en Joe in Brooklyn.




HARPER

Ik wil je creditcard.

Verder niks. Kan je me volgen via de afrekeningen. Als je me wilt volgen. Voor mĳ hoeft

het niet.

JOE

Ik moet je een paar dingen uitleggen.

HARPER

Laten we nou niet gaan praten. Heb ik geen zin meer in. Credit card.

JOE

Wat gaat er met mĳ gebeuren zonder jou? Jĳ bent de enige. De enige die van mĳ houdt.

Op de hele wereld. Ik heb dingen gedaan, daar schaam ik me voor. Maar ik ben

veranderd. Ik weet nog niet hoe maar...

Toe, ga niet weg. Niet nu.

Harper.

Jĳ bent mĳn betere zelf.

HARPER

(kĳkt hem aan, loopt ophem in en slaat hem, hard, dan, kalm)

Deed dat pĳn?

(Joe knikt)

Ja. Goed onthouden. Wil je?

Als ik een baan kan krĳgen of zo, knip ik de kaart doormidden. Komen er geen

afrekeningen meer. Creditcard.

JOE




(Trekt zĳn portefeuille, geeft haar zĳn kaart. Dan, heel zachtjes, zonder haar aan te kĳken)

Bel of... Bel. Moet echt.

HARPER

Nee. Ik denk: nooit meer. Zo erg is het.

Soms is verdwĳnen het beste. Verdwĳn. Joe. Ga de wereld verkennen.

Niets gaat ooit verloren. Deze wereld is een soort moeizame vooruitgang. Verlangen naar

wat we achterlieten en blĳven dromen. Dat denk ik tenminste. Ga de wereld verkennen, hè.

(Diept uit de bank een valiumpot op uit haar geheime voorraad, neemt er twee pillen uit en

legt die in Joe’s open handpalm.)

Innemen in ruim water.

(af)

LOUIS

Ik wil bĳ je terugkomen.

Je kan toch... antwoord geven, iets zeggen, me dr uit gooien of zeggen dat het okay is of

niet okay is of wat ook...

(korte pauze)

Ik ben echt tekort geschoten tegenover jou. Maar... zo ingewikkeld. Tekort schieten in de

liefde betekent niet dat er geen liefde is. Het laat je niet zomaar los. Je kan zomaar niet

stoppen met van iemand houden.

PRIOR

Ik hou van je, Louis.

LOUIS

Fĳn. Ik hou van jou.




PRIOR

Echt.

Maar je kan niet terugkomen. Nooit meer. Sorry. Dat kan niet.

Diezelfde avond. Louis en Prior zĳn over uit de vorige scène. Joe zit alleen in Brooklyn.

Harper komt op en gaat zitten in een stoel bĳ het raam aan boord van een jumbojet, in de

lucht.

HARPER

Nachtvlucht naar San Francisco. De maan achterna boven Amerika.

God! Jaren geleden dat ik gevlogen heb!

Zodra we boven de dertigduizend voet komen, zitten we in de tropopauze11. Een grote

gordel windstille lucht. Dichter bĳ de ozonlaag zal ik niet komen.

Ik heb gedroomd dat we er even waren. Het vliegtuig wipte uit die veilige lucht en kwam in

de buitenste laag, van de ozon. Die was gerafeld en kapot. Grote stukken dun als oud

kaasdoek: heel eng...

Maar ik zag iets dat ik alleen kan zien want zulke dingen zie ik nou eenmaal: Zielen die

omhoog stegen, van de aarde ver beneden, zielen van de doden, van mensen die

omgekomen waren door honger, oorlog of de pest en ze kwamen bovendrĳven als

parachute-springers-in-reverse, met hangende ledematen, draaiend naar alle richtingen.

En de zielen van die gestorvenen gaven elkaar de hand, haakten hun voeten in en

vormden een web, een groot net van zielen en die zielen waren O3-moleculen, dat is waar

ozon uit bestaat, en de buitenste laag nam ze op en werd hersteld.

Niets gaat ooit verloren. Alle vooruitgang is moeizaam. Verlangen naar wat we achterlieten

en blĳven dromen. Dat denk ik tenminste.




EINDE

ANGELSINAMERIKA1ebew

Documents

Transcript of ANGELSINAMERIKA1ebew