Aneurysma van de lichaamsslagader (aorta) in de buik. De ... · lichaamsslagader (aorta) in de buik...
Transcript of Aneurysma van de lichaamsslagader (aorta) in de buik. De ... · lichaamsslagader (aorta) in de buik...
1. Welkom 32. Hetaneurysmavandeaortaindebuik 33. Deendovasculairebehandeling 54. Complicatiesvandeoperatie 65. Ontslagennacontrole 76. Overigeinformatie 87. Contact 9
3
1.Welkom
WelkominhetacademischziekenhuisMaastricht(azM).Uwvaatchirurgheeftontdektdatueenverwijdinghebtaanuwlichaamsslagader(aorta)indebuikeenzogenaamdaneurysmaaortaabdominalisofAAA.Binnenkortzaldezeverwijding,tijdenseenoperatieinhetazM,wordenverholpen.Uwartsheeftuverteldhoedegangvanzakenronddeoperatieis.
Omuvoortebereidenopwatkomengaat,schetsenwijindezefoldereenbeeldvandegebeurtenissenrondomuwvaatoperatie.Diversefactorenkunnendegangvanzakenechterbeïnvloeden,waardoorvandebeschrevenproceduresmoetwordenafgeweken.Demedewerkersvanonsziekenhuiszullenuooksteedsmondelinginlichtenoverwatergaatgebeuren.Vooralgemeneinformatieoveropnameenvaatoperatiesverwijzenwijunaardefolder“Opname voor een vaatoperatie”.Dezefolderiseenaanvullingmetspecifiekeinformatieoverdeopnameenoperatievooreenverwijdingvandebuikaorta.Wijverzoekenuditboekjetebewarenenmeetenemenalsuwordtopgenomen.Erstaatnamelijkinhoeuwverblijfinhetziekenhuisglobaalzalverlopen.
2.Hetaneurysmavandeaortaindebuik
Hetaneurysmavandeaortaindebuik(AAA)iseenverwijdingvandelichaamsslagaderinhetverloopindebuik.Dezeverwijdingbedraagtmeerdananderhalfmaaldedoorsnedevanhetnietverwijdedeelvandeaortadirectbovenhetaneurysma.Ditbetekentdatdebuikaortaopdeplaatsvandeverwijdingeendoorsnedeheeftvandriecentimeterofmeer.Opdeplaatsvandeverwijdingisdevaatwanduitgerektendunnergeworden.Doordeverwijdingneemtdespanningindevaatwandtoe.Ookdebloedstroomineenaneurysmaisverstoord,hetbloedwerveltdaarrond.Daardoorvormtzichinhetaneurysmalangsdeuitgezettewandeen
4
bloedstolsel.Ookkunnenstukjesvanhetstolsellosrakenenmeegevoerdwordennaarkleinerebloedvaten,waardoordezeverstoptraken.Indeuiterstesituatiescheurthetaneurysmaenstroomthetbloeduithetbloedvat.
DemeesteAAA’swordengroter,desnelheidwaarmeeisechterverschillend.Dekansopeenruptuur(hetscheuren)vanhetAAAneemtmethetgroeientoe.Hoewelmeerderefactoreneenrolspelen,zoalshogebloeddruk,rokenenlongziekten,isgeblekendatdekansopeenruptuurzeerkleinis(minderdantweeprocentperjaar),zolangdedoorsnedevanhetAAAkleinerdan5,5centimeteris.Wordtdedoorsnedegroterdanzescentimeter,danneemtdekansopbarstensneltoe(ongeveertienprocentperjaar,afhankelijkvandesnelheidwaarmeehetAAAgroeit).Indehelftvandegevallenhalenpatiëntennaeenruptuurhetziekenhuisnietenoverlijden.Vandepatiëntendieinhetziekenhuiseenspoedoperatieondergaanoverlijdtdehelftalsnog.Kortom,slechtséénopdevierpatiëntenoverleefteenruptuurindebuik.
HetAAAismeestala-symptomatisch.DitwilzeggendatveelpatiëntenmeteenAAAgeenofnauwelijksklachtenhebbenendaaromookvaakgeenweethebbenvanhetaneurysma.HetAAAwordtvaakbijtoevalontdekt,wanneerbijiemandomandereredeneneenonderzoekplaatsvindt.Zokanbijlichamelijkonderzoekeenuitgezette,kloppendezwellinggevoeldwordeninhetgedeeltevandebuikdatbovendenavelligt.MaarvooralbijechografischofröntgenonderzoekvandebuikkomenAAA’saanhetlicht.
EenenkelekeerveroorzaakthetAAAvagerugklachtenenpijnindebuik.DitkanbetekenendathetAAAbijnagaatscheuren.DeruptuurvaneenAAAiseendramatischegebeurtenis,dieveelpatiëntennietoverleven.Deruptuurveroorzaaktheftigebuik-ofrugpijn,eenuitzettende,kloppende
Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling
5
zwellingindebuikeneenshock.Verschijnselenvaneenshockzijnondermeer:zeerbleekzien,koudenklamaanvoelen,eenkoudeneusenuiteindelijkbewustzijnsverlies.
HeeftdeechoofCT-scanaangetoonddathetAAAbijueendoorsnedeheeftvan5,5centimeterofgroter,dankomtuinprincipeinaanmerkingvooreenoperatie.Ookeensnellegroeivananeurysma’s,bijpatiëntendieonderpoliklinischecontrolezijn,kanaanleidingzijntotoperatiefingrijpen.Eenvoorwaardeisweldatuwconditieeendergelijkeoperatietoelaat.Ookuwleeftijdspeelteenrolbijdebeslissingomwelofnietteopereren.Eenslechteconditieeneenhogeleeftijdverhogennamelijkhetoperatierisico.Decomplicatiesbijdezeoperatiekunnenzeerernstigzijn.Erisveelbloedverliesenhethartendenierenkrijgenhettijdensdeoperatiezwaarteverduren.Vijftotzevenprocentvandepatiëntenoverlijdttijdensdeoperatieofvlakernaaandegevolgenervan.Daarommoetafgewogenwordenofdekansopeenruptuuropweegttegenhetoperatierisico.
3.Deendovasculairebehandeling
Sindskortbestaatereennieuweoperatietechniek.Doorsneetjesinbeideliezenwordteenopgevouwenprothesegeschovendoordeliesslagaderstotbovenhetaneurysma.Eendergelijkeprotheseheeteen‘endoprothese’.Eenendoprothesebestaatuiteencombinatievaneenvaatprothesemetstents(soortmetalenveren).Dezestentszullenzorgenvoordeverankeringvandevaatprothesetegendebloedvaatwand.Metbehulpvanröntgenapparatuurwordtdeplaatsindeaortabepaaldwaardeendoprothesemoetkomen.Deendoprothesewordtindeaortabovenenonderhetaneurysmavastgezet.Hetvoordeelvandezeoperatieisdatdebuiknietgeopendhoeftteworden.Hierdooriseenlichtereanesthesie(narcose)
6
mogelijk(inclusiefalleenplaatselijkeverdoving)enzijndeopnameduurenherstelduurkorter.Ookhetafsluitenvandeaortaduurtkorter.
Ditzijnallemaalfactorendiemakendatdezenieuweoperatietechniekminderrisico’sensterftetotgevolgheeft.Erbestaattweetotdrieprocentkansdathetinbrengennietluktendatmoetwordenovergeschakeldopdebuikoperatie.Helaaskomenlangnietallepatiëntenvooreendergelijkebehandelinginaanmerking.Deendoprothesekanalleenwordengebruiktalshetaneurysmaaanbepaaldevoorwaardenvoldoet.Zomoeterbijvoorbeeldvoldoenderuimtezijntussendeafgangvandenierslagadersenhetbeginvanhetaneurysmaomdeprotheseteverankeren.
4.Complicatiesvandeoperatie
Hetplaatsenvaneenendoprotheseviadeliesslagadergeeftrisicoopcomplicaties.Demeestvoorkomendecomplicatiebijdezeoperatieislekkagelangsdeprothese,maarbinnenhetaneurysma(endolekkage).DitbetekentdatbloedlangsdebuitenwandvandeprothesestroomtendushetAAAnietvolledigisafgesloten.Dezelekkageverdwijntsomsvanzelfnaenigetijd.Isdatniethetgevaldaniseenaanvullendebehandelingnoodzakelijk.Dezeendolekkagekanookmaandentotjarennadeoperatieontstaan.Ookdanisvaakaanvullendebehandelingnodig.Meestaleenextraendoprotheseofdotterprocedure.
Anderecomplicatiesdiebijdezeoperatiekunnenoptredenzijneenbloedstolselindeendoprothesemetafsluitingvandebloedtoevoernaareenbeen.Verderkandoorhetinbrengenvandeendoprothesedeliesslagaderbeschadigdraken.Dezecomplicatiewordttijdensdeoperatiehersteld.Denieuweoperatietechnieklijktdekansophart-ennierproblementijdensennadeoperatieteverkleinen.
Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling
7
5.Ontslagennacontrole
Naar huisAlseenendoprothesebijuisgeplaatst,zalertijdensdeopnameeenröntgenfotovandebuik(buikoverzichtfoto)wordengemaaktomdepositievandeendoprothesevastteleggen.Ditisomtekunnenvergelijkenmettoekomstigefoto’s.Alsuzoverhersteldbentdatuweergrotendeelsvooruzelfkuntzorgen,zullendeverpleegkundigenendeartsinoverlegmetubepalenwanneeruweernaarhuisgaat.Datistweetotdriedagennahetplaatsenvaneenendoprothese.
Nahetplaatsenvaneenendoprothesekuntunatweetotdriewekenuwnormaleactiviteitenwaarschijnlijkweeruitoefenen.
NacontroleBijhetontslaguithetziekenhuiskrijgtueenafspraakvoorpoliklinischenacontrole.Nahetplaatsenvaneenendoprothesewordturegelmatiggecontroleerd,waarbijnaéénmaandeenCT-scangemaaktzalworden.DezecontrolezalheteerstejaarnadeoperatieiederhalfjaarwordengedaandoormiddelvaneenCTscanofeenbuikoverzichtfotoenechovandeaortaabdominalisendaarnajaarlijks.Hierbijwordtgekekennaaraanwezigheidvanendolekkage,deliggingvandeendoprotheseenveranderingindoorsnedevanuwaneurysma.
8 Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling
6.Overigeinformatie
InformatiemateriaalInhetziekenhuisisdevolgendeinformatieaanwezig:• InformatiefoldervandeNederlandseHartstichting: “AneurysmavandeAortaindebuik”• VerschillendeanderefoldersvandeNederlandse Hartstichting.• Verschillendefoldersover:“gezondevoeding”,“stoppenmetroken” enovermeerlichaamsbeweging.
Adressen (patiënten)verenigingenVerenigingvanVaatpatiëntenPostbus1323720ACBilthovenTelefoonnummer:030-6594651(maandagtotenmetvrijdagvan09.00uurtot17.00uur)www.vaatpatiënt.nl
Nederlandse HartstichtingPostbus300,2501CH‘‘s-GravenhageTelefoonnummer:080-3000300(informatielijn),0703155555(algemeennummer)www.hartstichting.nl
9
7.Contact
Wanneerunahetlezenvandezefoldernogvragenhebt,aarzeldannietomdezeaandeverpleegkundigenofaanuwartstestellen.Eenmaalthuiskuntumetproblemenenvragenbijuwhuisartsterecht.VerpleegafdelingB4: 043-3876420VerpleegafdelingA2: 043-3876210PolikliniekAlgemeneChirurgie: 043-3874900SpoedEisendeHulp(SEH): 043-3876700
Wijwensenueenspoedighersteltoe.AfdelingVaatchirurgieVerpleegkundigenverpleegafdeling.
10 Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikdeendovasculairebehandeling
Noteerhieruwaantekeningenenvragen
Bezoekadres:P.Debyelaan256229HX,MaastrichtPostadres:Postbus58006202AZMaastricht
T:043-3876543
W:www.azm.nl
Uitgave:augustus2011
23932-0811