�

Prof. dr. Geert Van Hootegem

CEVORA

Berchem, 25 september 2012

Anders Organiseren voor meer werkgoesting

OVERZICHT

2

3

• Wat is de traditionele, hierarchische manier van organiseren?

• Uitdagingen op de afzetmarkt

• Uitdagingen op de arbeidsmarkt

• Langer werken, gezonder werken met goesting …

• Innoveren door participatie

INNOVATIEVE ARBEIDSORGANISATIE: WAT EN WAAROM?

WAT IS DE TRADITIONELE, HIERARCHISCHE MANIER

VAN ORGANISEREN? 4

5

• Basis gelegd door A. Smith, F. Taylor, H. Ford en vele anderen

DE PRINCIPES

6

• Organiseren door bewerkingen/functies te isoleren en te groeperen

– Scheiding tussen DENKEN/DOEN

– Scheiding tussen D/O/E/N & D/E/N/K/E/N

DE PRINCIPES

DE PRINCIPES

7

8

• Kwaliteit van de organisatie

– Hiërarchisch

– Zware overhead en stafafdelingen

– Gericht op goedkope standaardproductie

• Kwaliteit van de arbeid

– RSI

– Stress

– Afwezigheid van leermogelijkheden

– Nood aan standaardwerknemers

• Competenties

• Preferenties

DE GEVOLGEN

9

• Assumptie som geoptimaliseerde delen, levert een geoptimaliseerd geheel

• Organisaties zijn contextloze agents (machines …)

• Mens is lui wezen, enkel in geld geïnteresseerd dat moet gecontroleerd worden

• COMPLEXE ORGANISATIES MET SIMPELE TAKEN

DE ACHTERLIGGENDE PREMISSES

UITDAGINGEN OP DE AFZETMARKT

10

11

• Naar het land van het Taylorisme

• Toepassing ideeën in de Verenigde Staten en verspreiding in Europa tussen eerste en tweede wereldoorlog

• Algemene toepassing in het Westen na WO II op basis van historisch compromis tussen arbeid en kapitaal

VAART DOOR DE GESCHIEDENIS

12

• Crisis in de zeventiger jaren

• Met zijn allen naar het land van de rijzende zon

– Teamwork

– Plattere organisaties

• Op zoek naar het Flanders Production System (FPS) …

VAART DOOR DE GESCHIEDENIS

EISEN VANUIT DE AFZETMARKT

13

regelgeving

tijdsdruk

kwaliteitseisen

flexibiliteit

gegevensverstrekking

efficiency arbeidsmarkt

D E N K E N

D O E N

combinatie leidt tot…..

‘hardware’ van organisatie als bron van

samenwerkingsproblemen en ongewenst gedrag

hoge afstemnoodzaak

grote onderlinge

verstoringskans

onduidelijke

verantwoordelijkheden

moeizame

communicatie

weinig regelmogelijkheden moeizame

samenwerking

‘zwarte pieten’

tegengestelde belangen

wij-zij denken,

stereotypering

onbegrip & wantrouwen

Geen diversiteit

UITDAGINGEN OP DE ARBEIDSMARKT

16

17

• Drie periodes

– voor 2010

– 2010-2030

– 2030 en wat daarna?

• 2003-2010

– Groei populatie op arbeidsleeftijd (+160.000)

– Met sterk aandeel ouderen (+ 213.000 of van 16% in 2003 naar 19% in 2010)

VERLOOP VAN DE BEVOLKING

18

• 2010-2030

– Afname bevolking op arbeidsleeftijd

– Toename totale bevolking

– Afhankelijkheidsgraad ook sterk verschillend

• Griekenland, Spanje en Italië: 60% in 2050

• Luxemburg, Denemarken, Ierland: 40%

– Zelfs binnen België

• Brussel 33%

• Wallonië 43%

• Vlaanderen 49%

VERLOOP VAN DE BEVOLKING (2)

19

• 2030 en daarna

– Terug naar een evenwicht of

– Structurele jo-jo-bewegingen op de arbeidsmarkt

VERLOOP VAN DE BEVOLKING (3)

VERLOOP VAN DE BEVOLKING

20

VERLOOP VAN DE BEVOLKING

21

2000 2010 2030 20500

10

20

30

40

50

60

70

0 -14 jaar 15 -64 jaar >=65 jaar

Eu15 BelgiëEu15 BelgiëEu15 België

CONCLUSIE

22

WAR FOR TALENT

Competition by talent

LANGER WERKEN, GEZONDER WERKEN MET GOESTING …

en zonder bazen? 23

24

EU15: 41,1 jaar

IS DAT NU EEN PROBLEEM? …

25

• België lage activiteitsgraad in jongste en oudste leeftijdscategorieën op de arbeidsmarkt

• Werkgelegenheidsgraad 54+’ers is laagste in Europa: 28,1% tegenover 41,5% EU15

• Gemiddelde uitstroom:

– Mannen 58,6 jaar versus 61 jaar

– Vrouwen 58,4 jaar versus 60,5 jaar

• Doelstelling tegen 2010 50% bereiken:

– OK voor Zweden, Denemarken, VK en Portugal

– Binnen bereik voor Finland, Ierland, Nederland

– Buiten bereik voor België ??????

… MADE IN BELGIUM

26

LANGER GEZOND BLIJVEN

27

EUROPEES PERSPECTIEF

… DOOR: EEN HORIZONTALE,

PLATTE ORGANISATIE, VOL VAN INSPRAAK

28

29

• Processen intact houden (DENKEN + DOEN)

• Organiseren in functie van markt/product-combinaties

– Klant komt centraal te staan

• Soms tussen organisaties

DE PRINCIPES

30

• Multidisciplinaire teams

• Horizontale coördinatiemechanismen

• Minimale kritische specificatie (duidelijke en haalbare teamdoelstellingen)

• Resultaat georiënteerd (communiceren)

• Regelruimte zo laag mogelijk, tenzij …

• Een aangepast HRM-beleid moet volgen

DE PRINCIPES

31

• Cultuur die leren en verbeteren aanmoedigt:

– Streef naar lerende werkplekken

• Niet alleen entrepreneurschip maar ook Intrapreneurship

• Benut competenties van iedereen

– Draai de verdringing om

– Ontstandaardiseer

• Diverse stromen zijn bron voor diversiteitsbeleid

HéT PROCES

32

• OVERLEG IS DE SLEUTEL

• ONTWERP & VERANDER

– HOE MEER PARTICIPATIE, HOE BETER

• Kan ook met grote groepen

– VAN GROF NAAR FIJN …

HéT PROCES

Vragen? Geert.vanhootegem@soc.kuleuven.be

0478/201572

33