OVERZICHT METHODIEKEN IFV HET THERAPEUTISCH WERKEN MET JONGEREN ( + 16 ) EN VOLWASSENEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING

De methodieken met een * hebben we met de therapeutische dienst van Ampel aangekocht. Indien wenselijk kan er op onze dienst kennis gemaakt worden met een methodiek of de methodiek kan door ons ter kennismaking meegebracht worden naar onze vaste locaties. Methodieken worden echter niet uitgeleend. Een aantal van de onderstaande methodieken kunnen echter wel ontleend worden in de gezondheidsbib van de CM-Brugge (www.gezondheidsbib.be). Het geleende materiaal kan overgebracht worden naar een CM-kantoor bij u in de buurt.

Waar mogelijk werden prijzen opgegeven. De opgegeven prijzen zijn de meest recente prijzen. Deze kunnen echter wijzigen, maar ifv budgetten geven deze prijzen al een idee.

Het EQ-babbelspel * ( € 65 ) www.baert.com

Versterkt spelenderwijs het emo-zelfbeeld en de omgang met anderen. Een babbelspel waar emotionele intelligentie centraal staat.Je moet je weg zoeken over het ganzenbord en een kaartje nemen dat overeenstemt met het kleur waar je terecht komt. Er dienen opdrachten uitgevoerd te worden. Zes kleuren = zes soorten vragen :-Empathie: Kan jij je inleven in de gevoelens van een ander?-Communicatie: Verbaal en non-verbaal met betrekking tot een emo-onderwerp.-Omgaan met stress: Wat is stress en hoe ga je ermee om? Hoe oefen je zelfbeheersing?-Zelfbeeld: Hoe zie jij jezelf?-Omgaan met emotie: Hoe ga je om met (ook positieve) emoties?-Ik en de anderen: Hoe sta jij tov anderen? Hoe denken anderen over jou?"

Lekker-in-je-vel spel ( EQ coaching-kaartjes) * ( € 11,95 ) www.lekker-in-je-vel-spel.nl Het Lekker-in-je-vel-spel helpt :• de emotionele intelligentie (EQ) te vergroten• inzicht te krijgen in gevoelens en emoties• de emotionele woordenschat uit te breiden• positief en oplossingsgericht leren denken

Het Lekker-in-je-vel-spel bevat 48 coaching-kaartjes met op ieder kaartje een emotie. De afbeelding (dier) op de voorkant van de kaart weerspiegelt het gevoel. Op de achterkant staat een korte uitleg van de emotie. Onder de afbeelding staan twee vragen waarmee je inzicht krijgt in de manier waarop je positief en oplossingsgericht om kunt gaan met het betreffende gevoel.Aan de kleurstelling kun je direct zien of het om een positieve (lichte kleur) of om een moeilijke (donkere kleur) emotie gaat.

Bij het Lekker-in-je-vel-spel is een A2-Poster gemaakt ( € 7,5 ) Hoe je emoties een plaats kan geven zie je op de poster.Met deze visuele indeling wordt het een stuk makkelijker om verschillende emoties te kunnen duiden en uit te leggen.

Met deze kaarten zijn er 6 verschillende spelvormen.De volledige handleiding met de spelvormen is te vinden in het doosje. Maar je kunt deze kaarten ook enkel gebruiken als ondersteuning en niet zozeer in spelvorm.

Praatprikkels * ( € 19 ) www.filosofiejuf.nl

Deze kaartjes stimuleren om te filosoferen. Elke kaart bevat een uitspraak waarover kan nagedacht worden en van idee gewisseld worden.Bv. kan iemand je toekomst stelen ? , wat verandert er als vaders vanaf nu zwanger kunnen worden ? , kun je verdriet uitzetten ? , je hebt een glazen bol en kan in de toekomst kijken, hoelang is dat echt leuk ? Moet je altijd je mening zeggen ? Kun je verliefd worden op een dief ? …….

Daar deze kaartjes ontworpen zijn voor kinderen tussen 5-8 jaar, zijn niet alle kaartjes bruikbaar voor volwassenen en dient er een selectie gemaakt te worden.

Rory’s Story Cubes * (afhankelijk van het doosje is de kostprijs ongeveer € 10 )

Te bestellen op diverse sites , maar ook te kopen in de ‘betere’ spellen winkel.

De Story Cubes zijn afzonderlijk, per thema, te koop in een doosje. Een doosje bevat 9 dobbelstenen.Thema’s : Acties, reizen, sprookjes en vertellingen, afbeeldingen, ZH/hulpdiensten/brandweer……worden nog uitgebreid.

De dobbelstenen kunnen gegooid worden en met de bekomen afbeeldingen kan de cliënt een verhaal maken. De dobbelstenen brengen structuur (maar stimuleren ook de fantasie) en kunnen helpen om in gesprek te gaan en op een andere manier informatie te verkrijgen, waar je dan met de cliënt verder kunt op ingaan.

Schatgravers * ( € 35 )www.schatgravers.com

Is een goed spel om te werken rond kwaliteiten (veel meer diverse kwaliteiten dan bij het kwaliteitenspel). Op de schatkaart staat telkens een kwaliteit (geen afbeelding). Maar de afzonderlijke schatkaarten zijn ook heel goed te gebruiken in een één op één begeleiding. bv. :-schatkaarten nemen en deze aan je cliënt geven wanneer je die eigenschap herkent.-een speciaal plekje op tafel maken waar je cliënt de kaarten kan leggen die hij/zij graag zou willen ontwikkelen.-fictieve personen mee laten doen, daar bv. een poppetje voor neerzetten en die ook schatkaarten geven. -een schatkaart laten trekken en de cliënt vragen of die kaart past bij haar/hem. -de ‘opgegraven schatten’ kun je oplossingsgericht inzetten door te zoeken naar de schat die de cliënt kan gebruiken bij zijn/haar oplossing. -werken met bijhorende ‘karweikaarten’ bv. neem een schat die je graag zou willen hebben, noem een mooi compliment dat je ooit hebt gekregen, pak een schatkaartje en noem wanneer je deze het laatst gebruikt hebt, ook al is het maar een héél klein beetje……

Troostkaartjes * ( € 16,90 ) www.damon.nl

66 kaartjes (met een kleurrijke afbeelding en één woord die een gevoel over een ervaring weergeeft), speciaal gemaakt voor mensen met een VB. De kaartjes kunnen bemoedigen als het moeilijk gaat en kunnen eventueel meegegeven worden ter ondersteuning en overbrugging tot het volgende gesprek.

Het gevoelswereldspel * ( € 27,95 ) www.CREAREpartners.com

Het gevoelswereldspel bestaat uit 144 kaarten, verdeeld over vier groepen : prettige gevoelens (symbool : zon, 36 stuks), onprettige gevoelens (symbool : wolk, 60 stuks), levensgebieden (symbool : regenboog, 16 stuks), afbeeldingen ( 32 stuks).

Je kunt deze kaarten heel eenvoudig inzetten in een één op één begeleiding, door enkel de groepen prettige/onprettige gevoelens te gebruiken ( bv. wat zijn voor jou prettige gevoelens ? wat zijn voor jou onprettige gevoelens ? ).

Maar je kan het ook wat ingewikkelder maken door de kaarten van de levensgebieden erbij te nemen en deze te koppelen aan de gevoelskaarten.

Eigenwijsjes * ( € 9,98)www.eigenwijsjes.com

52 coaching kaartjes ter ondersteuning van het positief leren denken. Op elk kaartje staat een korte, krachtige positieve zin met een bijpassende illustratie (dieren).

Je kunt de cliënt blind een kaart laten trekken en dit wordt dan zijn/haar persoonlijk EigenWijsje voor dat moment, die dag of week. De woorden op het kaartje kunnen in gedachten gehouden worden. De illustratie kan daarbij helpen. Je kunt de cliënt ook zelf een passende kaart laten kiezen of als begeleider kun je voor je cliënt een passende kaart kiezen.

Praatplaatjes * ( € 16,95)www.filosofiejuf.nl

50 kaarten (met illustratie) waarop telkens een filosofische vraag staat (met bijkomende ‘graafvragen’). Aangezien deze kaarten gemaakt zijn om filosofische gesprekken met kinderen te begeleiden, zijn niet alle kaarten bruikbaar voor (volwassen) mensen met een VB. Maar mits het maken van een selectie, kun je zeker de helft van de kaartjes weerhouden. Een greep uit het soort vragen : Wat is zielig ? op wie mag je boos worden ? wat is goed (en waarom) ? wat is lelijk ? waar moet je voor zorgen ? wat is echt ? welke mensen heb je echt nodig ? kun je alles leren ? waar kun je jaloers op zijn ? gaat het beter samen of alleen ? wat is een geheim ? waar kun je trots op zijn ? kun je overal op elke plek blij zijn ? van wat word je het meest gelukkig ? wie is het normaalst ? wie kan het vaakst doen waar hij zin in heeft ? Enz……

Zoveel te zeggen * ( € 104,50)www.zoveeltezeggen.nl

De box ‘zoveel te zeggen’ bevat 96 kaarten met afbeeldingen. Op de achterkant van de abeeldingen staan vragen die allen gaan over de kwaliteit van bestaan. De kaarten zijn onderverdeeld in thema’s (mijn relaties, mijn belangen en wat ik wil, mijn huis en mijn spullen, ik voel me goed en ik ben gezond, ik doe mee, ik leer). De kaarten kunnen individueel gebruikt worden of in groep. Met behulp van de afbeeldingen van leefsituaties en onder begeleiding, kan men ontdekken hoe hij/zij over dingen denkt, wat hij/zij wil en hoe hij/zij zijn leefsituatie kan verbeteren. Dit alles met als doel de kwaliteit van leven te bevorderen.

De kracht van ‘zoveel te zeggen’ ligt in de associatie op de afgebeelde situatie, de koppeling daarvan aan de eigen leefsituatie en de gestuurde gespreksvorm. De methode sluit hierbij aan op de inzichten van Timmers-Huijgens. Mensen ordenen hun ervaring allereerst door te zien en door waar te nemen. Wanneer de aandacht is gewekt en de verbeeldingskracht wordt geprikkeld, is het mogelijk de overstap te maken naar eigen ervaringen.

Vrienden en vrijers * ( € 114,50)www.vriendenenvrijers.nl

De box ‘vrienden en vrijers’ bevat 135 kaarten met afbeeldingen (en vragen op de achterzijde) om met mensen in gesprek te gaan over volgende thema’s : het lichaam, vriendschap, partners, seksualiteit, weerbaarheid.

Van de thema’s ‘seksualiteit’ en ‘weerbaarheid’ zijn onderwerpen als verkrachting, geslachtsgemeenschap en homoseks expliciet getekend.

Doelen :- een gesprek of dialoog tot stand brengen (in een groep of individueel) over de thema’s en het bespreekbaar maken van de eigen gevoelens, waarden en normen, denken en handelen. -onderzoeken welke kennis van de thema’s aanwezig is-knelpunten ontdekken-informatie geven over de thema’s-deelnemers uitnodigen tot het ondernemen van actie (wel/niet begeleid)

Ik ben speciaal – het spel * ( € 88 )www.autismecentraal.com

Het spel is een eenvoudig, ontspannend, coöperatief spel waarbij de spelers (al dan niet met autisme) door het beantwoorden van vragen (die kunnen geselecteerd worden naargelang de deelnemers) meer te weten komen over zichzelf en de andere(n). De kernbegrippen van ‘ik ben speciaal’ zoals binnenkant, buitenkant, talenten, beperkingen en autisme worden verkend. Het spel is er voor normaal begaafde jongeren tussen 10 en 16 jaar, maar kan eveneens gespeeld worden met jongeren met een licht verstandelijke beperking uit de leeftijdsgroep 14 tot 18 jaar.

Je kunt het spel ook spelen in een één-één-contact (begeleider en cliënt).

Houten mannetje om te werken rond voelen/denken/doen *Kan gemaakt worden in diverse houtateliers van VAPH-voorzieningen

Op het mannetje kunnen 3 blokjes met velcro bevestigd worden nl. een blokje waarop DOEN staat ( te bevestigen op de arm ), een blokje met DENKEN ( te bevestigen op het hoofd), een blokje met VOELEN (te bevestigen op de buik).

Te gebruiken in situaties waarin de cliënt het gevoel heeft geen impact te hebben op gebeurtenissen “het overkomt me allemaal”. Ook te gebruiken om beter te leren omgaan met impulsiviteit.

World people set * (€ 54,90 )www.ratoeducation.be/nl/world-people-set.html

16 poppetjes van Lego, te gebruiken om contexten uit te zetten.

De samenstelling van deze set is zo opgevat dat verschillende categorieën vertegenwoordigd zijn : jong, oud, blank, gekleurd, een gevangene, iemand met een handicap…..

Om contexten uit te zetten, kan er ook gewerkt worden met duplo-poppen of de meer neutrale gevoelspoppetjes.De meer neutrale gevoelspoppetjes kunnen ook gemaakt worden in een houtatelier van een voorziening (o.a. in Tordale ). Deze poppetjes hebben geen gezicht, hebben allemaal dezelfde vorm maar kunnen verschillen in grootte. Op de armen is een gaatje voorzien, waarin een stokje kan bevestigd worden wanneer het over een agressief persoon gaat. De poppetjes bestaan in verschillende kleuren die telkens andere gevoelens vertegenwoordigen. Er kunnen ook gevoelsschijven bij gebruikt worden om de intensiteit van gevoelens weer te geven.

OH-kaarten * ( € 33,95 ) Te bestellen via internetDeze 88 visuele associatiekaarten zijn ontworpen om de intuïtie, de fantasie, het inzicht en de communicatie te vergroten. Prima kaarten om een gesprek te starten zonder dat je zelf thema’s aanbrengt.

Door het lint * ( € 33 )www.doorhetlint.be

‘Door het lint’ is een methodiek om inzicht te geven in de opbouw van kwaadheid en de agressie die hierdoor kan ontstaan. De methodiek bestaat uit een doos, waarin een ‘thermometer’ vervat zit, waarop kaartjes kunnen gelegd worden. Een eerste reeks kaartjes gaat over ‘wat maakt je kwaad ?’, een tweede reeks over ‘wat doe je als je kwaad wordt ?’, een derde reeks ‘wat gebeurt er met je lichaam ?’ en een vierde reeks ‘hoe kan je de spanning doen dalen ?’.Op de site kun je werkbladen vinden, die je kunt uitprinten zodat je kunt bijhouden tot waar je in de bespreking bent gekomen. Het werken met de methodiek vraagt immers meerdere sessies. Indien de cliënt niet kan lezen, is dit niet echt een probleem. De kaartjes kunnen voorgelezen worden en bezorgen de therapeut in ieder geval een grote variëteit aan mogelijkheden. De thermometer maakt het geheel dan weer visueel, waardoor de cliënt zelf kan inschatten waar hij de kaartjes het best legt. De methodiek vormt in ieder geval een goeie basis om rond het thema ‘kwaadheid’ te werken.

Het vlaggenspel (€ 58) * (in Ampel zijn we in het bezit van het vlaggenspel, maar niet specifiek het vlaggenspel voor kinderen/jongeren met specifieke behoeften) http://www.seksuelevorming.be/materiaal/buiten-de-lijnenKan ook ontleend worden in de ontleenpunten van Sensoa

Het Sensoa Vlaggensysteem is een in Vlaanderen ontwikkelde methodiek om seksueel gedrag in te schatten en gepast te reageren. Aan de hand van 6 criteria kan je seksueel

gedrag indelen in 4 categorieën, aangeduid met verschillende kleuren vlaggen. Bij elk type gedrag krijg je een aangepaste reactie voorgesteld.

Er zijn verschillende vlaggensystemen ontwikkeld o.a. het Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften.(o.a. voor de doelgroep VB).Deze methodiek biedt een antwoord op vragen van professionals die werken met kwetsbare kinderen en jongeren. Het geeft handvatten om te reageren op seksueel (grensoverschrijdend) gedrag in situaties die wegens het kind of de context complex zijn. Gebaseerd op het Sensoa Vlaggensysteem. Bevat situaties rond trauma, beperking, cultuur en gender.

Mijn cliënt en middelengebruik - Joke Claessens en Nina De Paepe * ( € 15 )Een uitgave van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD)

Hoe vul je met je cliënt met een verstandelijke beperking een begeleiding in als je vermoedt dat hij problematisch alcohol, cannabis of andere middelen gebruikt?

In deze gids vind je een antwoord op deze vraag en worden er tools aangeboden om de begeleiding rond een middelenprobleem concreet in te vullen.

Er wordt een stapsgewijze aanpak gecombineerd bij middelenproblemen (opmerken, bespreekbaar maken en inschatten van gebruik, werken aan verandering en doorverwijzen) met een motiverende gespreksstijl. Tegelijkertijd worden er uitgewerkte methodieken en materialen aangeboden, op maat van mensen met een beperking , die je kan gebruiken tijdens de verschillende stappen van het begeleidingsproces.

Ik mis je zo * - Riet Fiddelaerts-Jaspers ( € 19,90)Uitgeverij DAMON BudelBestelnummer 620 1

‘Ik mis je zo’ omvat een begeleidersboek en een werkboek voor de cliënt rond het thema ‘rouw’Eerder geschikt voor de doelgroep ‘mensen met een matig VB’.

Mijn plakboek * - Ellen Luteijn, Hans Nieuwenstein en Harry van Nielen ( € 47,95)www.uitgeverijpica.nl

Mijn plakboek is speciaal ontwikkeld voor kinderen met autisme in de leeftijd van 10-14 jaar. Het helpt hen om zichzelf aan anderen te laten zien en om inzicht te verwerven in hun sterke kanten en niet alleen in hun zwakke kanten.In’ mijn plakboek’ kunnen ze zelf met behulp van de stickers in deze werkmap of andere plaatjes, cartoons of zelfgemaakte tekeningen of teksten aangeven hoe ze zijn, hoe ze zichzelf ervaren, waar ze goed in zijn en waar hun beperkingen liggen, maar ook hoe anderen hen kunnen helpen. Er zijn vier verschillende katernen : dit ben ik, mijn omgeving, ik in relatie met anderen, mijn doelen.

Boekenreeks ‘volgens Willy’ * ( € 15/boekje) www.volgenswilly.be

In de boekenreeks verschenen 4 boekjes :-Pepe Maurice is dood-Willy en Zwans-Emma is mijn lief-Wonen in de groene leefgroep

Deze boekjes zijn geschreven vanuit de 25-jarige ervaring van een begeleider. De boekjes kunnen voorgelezen worden of kunnen door de cliënt zelf gelezen worden. De boekjes zijn gericht naar mensen die in een leefgroep wonen.

In ‘Pepe Maurice is dood’ kun je aan de slag met volgende thema’s :

de dood en het rouwproces: in welke mate betrek je personen met een verstandelijke beperking?

hoe krijg je zicht op wat er leeft? hoe geef je ruimte om de persoon op zijn manier en tempo te laten rouwen? hoe stap je mee in het verdriet?

In ‘Willy en Zwans’ kun je aan de slag met volgende thema’s :

nood aan eigen ruimte, privacy, een plaats om emoties te uiten structuur inbouwen, een weekindeling individueel afgestemde structuur zicht op tijd en activiteiten aanreiken belang van aandachtsbegeleiding/ een aanspreekpunt

In ‘Emma is mijn lief’ kun je met volgende thema’s aan de slag : verliefd zijn: hoe stel je dit bespreekbaar? de beleving hiervan bij bewoners versus de betekenis die een begeleider hieraan

geeft: klopt de inkleuring van een begeleider wel met hetgeen de bewoners in werkelijkheid verlangen?

het hete hangijzer van recht hebben op een relatie met de daarbij horende gevoelens hoe ermee omgaan in de praktijk wanneer twee bewoners duidelijk meer voelen

voor elkaar

In ‘wonen in de groene leefgroep’ komen volgende thema’s aan bod :

het moeilijke onderscheid tussen materiaal voor algemeen gebruik en eigen bezit elkaars privacy respecteren vriendschappen, onderlinge afhankelijkheid het niet eens zijn met de begeleider op dienst

Boek ‘misschien wisten zij alles’ 313 verhalen over de eekhoorn en de andere dieren van Toon Tellegen Em.Querido’s UitgeverijB.V.,Amsterdam.

ISBN 90 214 8438 2

In het boek staan vele verhalen, die kunnen gebruikt worden om een thema in te leiden en errond te werken : bv.-over de narwal en de albatros p. 481Thema : de moed laten zakken, in een hoekje kruipen, geen gezelschap of hulp vragen. -over de spin en de vlieg p. 400Thema : iemand doet iets tegen eigen belang in, om de ander niet te verliezen. Gaat ook over het schenden van vertrouwen, over wraak…..-over de zwaan die een zwarte lucht verspreidt p. 120-121Thema : verdriet en wat hierbij kan helpen.-over de schildpad p. 396Thema : omgaan met woede-over de mier die op reis gaat p. 327Thema : afscheid

Boekenreeks Martine Delfos * ( € 12,50 / boek ) Uitgeverij Epo

De auteur, Martine Delfos, is psycholoog en werkt met meervoudig getraumatiseerde kinderen en volwassenen.

In onze werking hebben we 4 boekjes aangekocht, die verschenen zijn in een bredere serie. Nl. ‘Sanne, over mishandeling en negatief zelfbeeld’ ( ISBN 9077455019) ‘De wereld van Luuk, over autisme’ ( ISBN 9789085605133) ‘Blijf van me af, over seksueel misbruik bij meisjes’ ( ISBN 9789085605317) ‘Dood is niet gewoon’ (ISBN 9789085605324)

Het zijn therapeutische voorleesverhalen voor kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. Ze zijn niet zo bruikbaar voor volwassenen met een verstandelijke beperking, tenzij het volwassenen betreft met een matig/ernstige verstandelijke beperking.

Boek ‘Seks@autisme.kom’ - Hans Hellemans, Peter Vermeulen en Greet Conix * ( € 30 ) www.autismecentraal.com

Een programma voor relationele en seksuele vorming voor jongeren en volwassenen met autisme. Met een bijhorende CD, waaruit werkbladen/foto’s/tekeningen kunnen afgeprint worden.

De werkbladen zijn ook bruikbaar voor mensen met een verstandelijke beperking.

Thema’s : lichaam, lichamelijke veranderingen, seksuele gevoelens, masturbatie, voortplanting, vrijen, zwangerschap, geboorte, voorbehoedsmiddelen, seksueel overdraagbare ziektes.

Boek ‘ Ik ben speciaal’ * - Peter Vermeulen (€ 25)www.autismecentraal.com

Een werkboek psycho-educatie voor mensen met autisme. Bijhorende CD-rom met werkbladen.In het boek zijn aangepaste versies van werkbladen te vinden voor jonge kinderen, jongeren met een verstandelijke beperking, normaal begaafde broers en zusters.

De werkbladen om te werken rond identiteit zijn ook heel goed bruikbaar voor mensen met een verstandelijke beperking die geen diagnose autisme hebben.

Boek ‘de schatkist van de therapeut’ - Monica Gundrum en Nele Stinckens (red.) (€32)Oefeningen en strategieën voor de praktijkUitgeverij AccoISBN 978-90-334-7926-7

Vijftig therapeuten uit diverse richtingen (cliëntgerichte therapie, gedragstherapie, gestalttherapie, lichaamsgerichte therapie, psychodynamische therapie, systeemtherapie….) beschrijven wat zij in hun dagelijkse praktijk waardevol en helpend vinden om specifieke moeilijkheden te hanteren en te bewerken. Ze delen hun favoriete schatten die ze her en der bij elkaar hebben gesprokkeld uit boeken, syllabi, workshops, losse aantekeningen, eigen ervaringen…..Er zijn doe-en denkopdrachten, belevingsopdrachten, interactieoefeningen, lichaamsgerichte interventies en existentiële methodieken. Ook de werkvormen zijn heel verschillend : er worden teken-en schrijfoefeningen gebruikt, relaxatiemethodes, visualisatietechnieken, bewegingsopdrachten en tal van andere creatieve toepassingen. Om het gebruiksgemak te vergroten, zijn de oefeningen en methodes die in dit boek worden gepresenteerd, in een vastgelegde structuur gegoten. Er wordt gepreciseerd wat het doel is van de oefeningen en voor welke doelgroep deze van toepassing is. Ook de specifieke indicaties en mogelijke contra-indicaties komen aan bod. Naast een gedetailleerde en concrete beschrijving van de oefening, worden ook een aantal praktische aspecten toegelicht : de preferentiële setting, de duur van de oefening en het benodigde materiaal. Sommige van deze oefeningen zijn bruikbaar voor mensen met een verstandelijke beperking. Soms is ook enige aanpassing noodzakelijk. Een selectie : -het kwadrant van de vier basisemoties p. 154-twee gezichten p. 265-hoe lekker ruikt een hond ? (werken met dieren) p. 121-klop het eruit p. 144-mijn succesboekje p. 196-de interne familie p. 134-het puzzelstuk p. 226-leren reflecteren p. 161-zinnenprikkelend zinnen prikkelen p. 306-testament van mijn jeugd p. 258

-hier-en-nu contact behouden p. 119-van zelf-verwonding naar zelf-zorg p. 274-verliesmandala (rouwverwerking voor kinderen/jongeren) p. 276-stoppen van negatieve gedachten, zorgen, piekeren,….. p. 51-ontspanningsoefeningen p. 239-de rugzak p. 232

Picto’s Goeie site om picto’s te vinden, die bv. een stappenplan kunnen visualiseren. Op www.sclera.be

De axenroos - Nand CuvelierOp internet is info + afbeeldingen van de dieren terug te vinden.

De axenroos is een model om gedrag van mensen ten opzichte van elkaar bespreekbaar te maken. Het is mogelijk om het gedrag van mensen ten opzichte van elkaar in te delen in tien categorieën (ook wel axen genoemd), die allemaal gesymboliseerd worden door een dier. Men kan ook op een vereenvoudigde manier, met een individuele cliënt, werken met deze axen nl. kunnen cliënten zich herkennen in een bepaald dier ?

Het grote mandala kleur-en werkboek * - Ruediger Dahlke Uitgeverij J.H.GottmerISBN 90 5230 10469 / NUGI 626

166 mandala’s om zelf in te kleuren.

Het inkleuren van mandala’s kan rust geven. Er kunnen ook instructies gegeven worden hoe de mandala’s –volgens de persoonlijkheid van de cliënt- het best ingekleurd worden bv. een introvert persoon kan vanuit het midden, naar buiten toe kleuren. Aan een extravert persoon kan gevraagd worden om net omgekeerd te kleuren. In het boek wordt o.a. stilgestaan bij de filosofie van de mandala’s, het gebruik in psychotherapie…..

Boek : Black Dog * - Matthew Johnstone Uitgeverij AccoISBN 978-90-334-8581-7

Het boek is een eenvoudig en mooi geïllustreerd boek en is vooral een visuele uiting van wat het betekent om te leven met een depressie. Het boek kan gebruikt worden als psycho-educatie, zowel voor de cliënt zelf als voor familie/vrienden van de cliënt.

Boek : De zussen krijgen bezoek * – Sonja Bougaeva Uitgeverij Milamant, AmsterdamISBN 90-808922-2-X

‘De zussen krijgen bezoek’ is eigenlijk een kinderboek voor kinderen tussen 4-10 jaar. Het boek bevat korte, bondige zinnen en het verhaal is mooi in harmonie met de gedetailleerde kleurrijke tekeningen.

Het boek kan gebruikt worden om volgende thema’s bespreekbaar te maken : tolerantie, verschillende levenswijzen, conflict, verandering, beleefdheid, assertiviteit.

Beeldboek, werkboek en handboek ‘Nu en Straks’ * – Sofie Sergeant en Saar De Buysere Uitgeverij GarantISBN 978-90-441-3030-0

Thema : palliatieve zorg, ziekte en doodgaan. Het werkboek is bedoeld voor mensen die ernstig en ongeneeslijk ziek zijn en zeker ook bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking.

Het persoonlijk werkboek is gecreëerd als werkmateriaal bij het beeldboek. Met behulp van het beeldboek kan iemand praten over het eigen ziekteproces. In het werkboek kan men dan –samen met het persoonlijk netwerk – gevoelens, meningen, bedenkingen, vragen, wensen en opmerkingen optekenen : schrijven, tekenen, dichten, foto’s kleven….Daarnaast is er ook een begeleidend handboek met basisinformatie over de thema’s palliatieve zorg en verstandelijke beperking, met concrete tips bij het gebruik van het beeldboek en het werkboek.

Denken + doen = durven – Susan M. BögelsWerkboek voor jezelfUitgeverij Boh Stafleu van Loghum ISBN 978 90 313 5202 9

Het werkboek is erg gericht naar de leefwereld van kinderen, waardoor de illustraties met bv. invultekstballonnen niet kunnen gebruikt worden.Het werkboek kan wel als inspiratiebron gebruikt worden om op een gestructureerde manier te werken rond angsten.

Een greep uit onze eigen samengestelde methodiekenmap (bronnen zijn vaak onduidelijk)

-Je ouders tekenen als dier. Jezelf erbij tekenen als dier, op de juiste plaats/afstand van jouw ouders.

-‘Ons lichaam schilderen’ : wat vertelt je lichaam ? Als je jouw lichaam zou schilderen, wat zou je dan schilderen ? Na het schilderen, 1 passend woord bedenken om erbij te schrijven. Doel : introspectie aanleren (zich focussen op de innerlijke gewaarwording)2° opdracht : een stuk van je lichaam laten praten : welk stukje roept er nu ? wat is er daar ? wat leeft er daar ?

-Werken rond een bepaald probleem 1° stap : visuele kaarten (bv. de OH-kaarten ; zie hierboven) kiezen die bij je passen die een probleem/een moeilijkheid vertegenwoordigen.2° stap : op een blad tekenen (met ventjes, met bolletjes) welke mensen er allemaal met dat probleem te maken hebben (van belang hoe groot je die mensen tekent, waar je ze tekent). Een soort van sociogram dus. 3° stap : dit sociogram omzetten in een schilderij. Geen kopie van de tekening. Wel fantasie de vrije loop laten en de figuurtjes, bolletjes….loslaten.4° stap : een passend woord bedenken bij het schilderij. Doelstelling : merken dat een probleem niet enkel met onszelf te maken heeft. Er zijn steeds andere mensen bij betrokken.

-Jezelf tekenen als tuin.Doelstelling : zelfinzicht, leren affectdifferentiaties weergeven.

-Met klei werken :Opdracht 1 : 1° een bol maken, van daaruit een ei maken2° op het ei ‘broeden’ en er iets uit maken, dit een naam geven en verbinden met een gevoel/gedachte/gebeurtenis uit je leven.

Opdracht 2 : 1° : iets maken waarbij je een goed gevoel hebt2° : iets maken waarbij je een slecht gevoel hebt3° : deze twee ‘beeldjes’ samen zetten, de interactie bekijken en er eventueel iets nieuws mee maken.Doelstelling : bekijken hoe het positieve invloed kan hebben op het negatieve.

-CD meebrengen met lievelingsmuziek. Opdracht : het gevoel dat deze muziek oproept weergeven in een tekening/schilderij.

-Werken met een 25-tal voorwerpen waarmee kan geassocieerd worden. Een voorwerp kiezen dat bij je past/ dat iets vertelt over…. OF adhv rood/groene kaart aangeven welk gevoel (positief, negatief) de verschillende voorwerpen oproepen.

-Verhaal ‘Bremer stadsmuzikanten’

Thema : 4 dieren die eigenlijk ‘afgeschreven’ waren, zoeken samen een nieuw doel in hun leven. Ieder heeft een eigen sterkte en door elkaar te steunen en samen te werken slagen ze erin om terug een mooi leven op te bouwen. Creatieve opdracht aan koppelen : hoe kun je dit vertalen naar je eigen leven ? Verwerken in het tekenen van een boot, die van Antwerpen naar Afrika vaart. Zichzelf en andere mensen

uit jouw leven erop tekenen. Welke rollen (gebaseerd op kwaliteiten) zou je jezelf en de andere toebedelen, om veilig in Afrika te kunnen aan te komen met de boot.

-Het opmaken van een lichaamskaart. Adhv een uitgeprinte tekening van een lichaam (achterkant en voorkant) kan men aangeven waar in het lichaam zaken gevoeld worden. Zo kan op de tekening, door middel van bv. symbolen en/of kleuren, aangegeven worden wat men voelt bv. rode sterretjes in de vuist staat voor tintelend gevoel bij kwaadheid, blauw voorhoofd staat voor koud gevoel bij angst,….

-Bij de start van een sessie : een uitgeprint blad laten scoren nl. op 4 verschillende schalen ° individueel (hoe voel ik mezelf ?) ° relationeel (familie, vrienden, begeleiding) ° sociaal (werk, opleiding, vrije tijd….) ° algemeen (voel ik mij meestal tevreden ?)Deze scores gaan over hoe het gegaan is in de afgelopen week, of sinds het laatste contact. Op elke lijn wordt een kruisje gezet (links is ‘laag’ en rechts is ‘hoog’).

-Op internet zijn er tal van foto’s/tekeningen/icoontjes te vinden om te werken rond herkenning van emoties.

-Een aangenaam gevoel beschrijven . Welke gedachten had je erbij ? Welke gevoelens ? Wat voelde je in je lichaam ?

-Traumaverwerking (niet als de cliënt nog middenin het trauma zit) : een doos maken, met een buitenkant die representeert hoe anderen je toen hebben ervaren, met een binnenkant waarin symbolen e.d. zitten ( cliënt beslist of er mag binnen gekeken worden). Cliënt kiest een titel voor de doos.

Rouwkubus * ( 13,99)

www.senso-care.nl/rouwkubus.html

De Rouwkubus is voor cliënten, familieleden en begeleiders die willen praten over rouw en verlies.

De Rouwkubus is een dobbelsteen met gekleurde kanten. Op elke kant van de kubus staat een woord waar vragen bij horen. De Rouwkubus is een hulpmiddel om te praten over rouw en verlies. Hij kan helpen om er achter te komen wat iemand anders nodig heeft. De Rouwkubus lijkt net als een Rubik’s kubus op een puzzel. Hij ziet er zo uit omdat rouw kan voelen als een puzzel: hoe los ik dit op? De Rouwkubus is een puzzel die niet opgelost hoeft te worden. Het helpt juist als rouw er gewoon mag zijn. Door de rouw en het verlies van alle kanten te bekijken voelt iemand zich gehoord en gezien.

Beeldboek en handboek ‘Droom van een kind’ * - Cathy De Feyter en Saar De Buysere ( € 31,80)

Uitgever : www.konekt.be

ISBN 9789082121339

Beeldboek met handleiding voor mensen met een beperking en hun ondersteuners.

Het beeldboek ondersteunt in het praten over de gevoelens die samen gaan met een

kinderwens.

In het bijhorende boekje krijg je het verhaal achter het beeldboek. In het boekje staan ook

richtvragen bij de tekeningen en tips om met het beeldboek aan de slag te gaan.