#AMORAS in de haven van Antwerpen (B)

Een uitzonderlijk engineeringproject

12/12

Colofon

Uitgave van

Zinkinfo Benelux Smederijstraat 2Postbus 31964800 DD Breda Nederland

T +31 (0)76 531 77 44 E info@zinkinfobenelux.comwww.zinkinfobenelux.com

tekst

Maité Thijssen

FotograFie

AmorasMaité Thijssen

ConCept en realisatie

www.conquest.nl

Zinkinfo Benelux is een organisatie met een duidelijke missie. Zij wil het thermisch verzinken promoten en - in het verlengde hiervan - het aanbren-gen van een organische toplaag op thermisch verzinkt staal, ook wel duplexsysteem genoemd.

Thermisch verzinken is

veruit de meest doelmatige

en duurzame vorm van

corrosiepreventie van staal.

Zinkinfo Benelux is ontstaan

uit de fusie tussen SDV (Stich-

ting Doelmatig Verzinken)

en ProGalva, haar Belgische

tegenhanger. Zinkinfo

Benelux richt zich hierbij tot

verschillende doelgroepen:

opdracht gevers, architecten,

ingenieurs, staalbouwers,

overheden en onderwijs.

Ze baseert haar werking

op vier pijlers:

- Marketing &

communicatie

- Kennisoverdracht

- Keuringen en inspecties

van thermisch verzinkt

staal en/of duplexsystemen

- Europese samenwerking

#In deze editie

#AMORASEen uitzonderlijk engineeringproject

#Werfingenieur Bewust met thermisch verzinkt staal gewerkt

#Een lang en complex trajectWeg van het slib

In het laatste nummer van dit jaar nemen we u mee naar een industriële omgeving. Vaak krijgen industriële projecten minder aandacht dan ze verdienen. Akkoord, het zijn niet altijd pareltjes van architectuur en ze bevinden zich meestal niet in onze directe omgeving. Maar als het, zoals bij AMORAS, over een Europese primeur gaat, willen we hier toch wel even bij stilstaan.

#Geachte lezer,

De site bevindt zich in de Antwerpse haven en dus in een zeeklimaat. De keuze voor thermisch verzinken lag dan ook voor de hand. De exploitant wil de installatie minimaal vijftien jaar in bedrijf houden, en het thermisch verzinken van de staalconstructies staat hierbij borg voor een onderhoudsvrije en duurza-me oplossing. De norm ISO 1461 waaraan discontinu thermisch verzinken moet voldoen, bepaalt immers dat voor staal met een minimum dikte van 6 millimeter, de gemiddelde minimum laagdikte van de zinklaag 85µm moet bedragen. AMORAS bevindt zich op een locatie die onder corrosieklasse C4 valt en waarbij de gemiddelde afname van de beschermingslaag 2 à 4 µm/jaar bedraagt. Conclusie: met discontinu thermisch verzinken haal je zonder problemen een levensduur van twintig jaar voor deze installatie.

Met vriendelijke groeten,

Bruno Dursin, Algemeen DirecteurStichting Zinkinfo Benelux

#AMORASEen uitzonderlijk engineeringproject

3

PlaatsAntwerpen (B)

OpdrachtgeverVlaamse overheid, Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Maritieme Toegangwww.maritiemetoegang.be

Haven van Antwerpenwww.havenvanantwerpen.be

Aannemerscombinatie THV SereantJan De Nul NVwww.jandenul.com

Dredging International NVwww.deme.be

Milieu-aannemerEnvisan NVwww.envisan.com

DEC NVwww.decnv.com

Studiebureau MWH Keppel SeghersMWH SAwww.mwhglobal.com

Keppel Seghers Belgium NVwww.keppelseghers.com

StaalbouwerReal Corporationwww.real-corp.be

Sleurs Industries

GCMwww.gcm.be

4

Het eiland Amoras bestaat écht. Het bevindt zich in de haven van Antwerpen en is zo’n vijftig hectare groot. Suske en Wiske zal je er niet aantreffen, maar wel een engineeringproject zoals er maar weinig te vinden zijn in België.

#Een uitzonderlijk engineeringproject

5

#AMORAS

6

Weg van het slib

Vlakbij de afrit Stabroek langs de A12 richting Bergen op Zoom investeerden de Vlaamse Overheid en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen in een duurzame oplossing voor de berging van de tonnen onderhoudsbaggerspecie die jaarlijks vrijkomen in de Schelde. Het project kreeg de naam AMORAS, dat staat voor “Antwerpse Mechanische Ontwatering, Recyclage en Applicatie van Slib”.

De installatie is actief sinds oktober 2011 en de investeringskosten bedroegen zo’n 118 miljoen euro. Met dit project, waarbij het slib uit de vaarwateren achter de sluizen wordt verwijderd en na ontwatering in gereduceerde vorm wordt geborgen, kan de toekomst van de haven worden veiliggesteld.

7

Baggerschepen van het Antwerps Havenbedrijf brengen de onderhoudsbaggerspecie naar een onderwatercel van 300.000 m³. Vervolgens baggert een cutterzuiger, die de toepasselijke naam Amoris kreeg, de specie terug op en stuwt deze via een drijvende leiding naar een zandafscheidings installatie op de nabij-gelegen kade.

#Een lang en complex traject

8

“De weg die het slib aflegt, is lang en complex”

9

De zandafscheidings-installatie verwijdert alle deeltjes groter dan 8 millimeter uit de specie en scheidt het zand af. Wat er overblijft, wordt via leidingen over een afstand van vier kilometer naar het zogeheten Bietenveld gepompt.

#Een lang en complex traject

10

Er zijn op deze site vier indikvijvers waar het slib gemiddeld zo’n week moet indikken. De vijvers zijn met elkaar verbonden door een verstelbare portiek (het letterlijke en figuurlijke hoogtepunt van AMORAS!) waaraan twee baggerpompen met beweegbare armen op trolleys bevestigd zijn. Zo kan elk plekje van de vijvers bereikt worden. Drie van de vier vijvers zijn bestemd voor het minder vervuilde slib. Eén vijver is ingericht om de verontreinigde specie op te vangen.

11

12

Vanuit de indikvijvers trekt het slib naar de ontwateringshal, waar onder hoge druk het water uit de baggerspecie wordt geperst. Indien nodig kunnen er in dit stadium nog chemische additieven aan de droge specie worden toegevoegd om een beter persresultaat te krijgen. Het achtergebleven water gaat nog door een zuiveringsinstallatie, vooraleer het terug in de Schelde wordt geloosd.

Na de ontwatering blijven er de zogeheten filterkoeken over, die uit minstens 60% droge stof bestaan en verder op rolbanden naar hun eindbestemming worden gevoerd: de zandwinningsput die aan de site van de indikvijvers grenst.

Er is voldoende ruimte om de filterkoeken de komende dertig jaar op te slaan maar er wordt nu al uitgekeken naar andere mogelijkheden en oplossingen.

13

#Werfingenieur

14

“Vier opties voor het recyclen van baggerspecie”

Zinkinfo Benelux sprak met een enthousiaste Maarten Van Esbroeck, werfingenieur voor het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse Overheid, afdeling Maritieme Toegang.

Bewust met thermisch verzinkt staal gewerkt

15

“Vier opties voor het recyclen van baggerspecie”

Maarten: “Tot de komst van AMORAS werd de bagger-specie in onder watercellen gestort of aan land gebracht om na natuurlijke ontwatering -bijvoorbeeld- kunstmatige dijken te creëren. In 1998 werd het echter te krap in onze haven, de stortplaatsen aan land werden gebruikt voor containers en de onder-watercellen zaten bijna vol... Dat heb je met uitbreidende havens!

Het ontwerp voor de bouw en de opmaak van het bestek zijn gemaakt door een tijdelijke vereniging van de studie bureaus Keppel Seg-

hers NV en MWH SA. Zelf was ik vanaf het eerste uur betrokken bij deze werken als bouwkundig ingenieur.

AMORAS is een groot, com-plex project dat in Europa maar weinig of misschien zelfs géén gelijken kent.In de haven van Hamburg staat een vergelijkbare installatie met slechts twee filterpersen die continu persen. Bij AMORAS werken we telkens met een bepaald volume, batch per batch. Hierdoor halen wij een hoger drogestofgehalte, wat beter is voor de verdere recycling.

De filterkoeken kunnen ongeveer dertig jaar gesta-peld worden maar omdat ze bestaan uit zuiver materiaal kunnen ze hergebruikt worden. Dit hergebruik on-derzoeken we nu binnen MIP2 (milieu-innovatie-pro-ject), gesub sidieerd door het Vlaams Gewest. Er liggen vier opties voor duurzame verwerking op de onderzoeks-tafel: in de baksteen-fabrikatie, als vulstof in beton, in de productie van gebakken (planten)korrels en als toevoegstof bij funde-ringen in wegenbouw.

#Werfingenieur

16

Thermisch verzinkt staal- dikkere zinklaag dan

elektrolytisch verzinken- binnenin behandelen van

holle staalstructuren- resistent tegen agressief

corrosieklimaat

17

“Zeer bewust met thermisch verzinkt staal gewerkt”

Tijdens het bouwen stuitten we ook op grote uitdagingen. De slechte kwaliteit van het terrein en de korte uitvoerings termijn waren daar niet de minste van (lacht). Door de korte bouw-periode werd er modulair gewerkt. Zo kwamen de filter persen uit Italië al binnen terwijl enkel het dak van het gebouw erop lag.

We werkten zeer bewust met thermisch verzinkte materialen omdat de zinklaag dikker is dan bij elektrolytisch verzin-ken en dus resistenter tegen weersinvloeden. Daar waar de materialen in aanraking komen met het zoute water, is degelijke kwaliteit echt van belang. Verder was het be-langrijk voor de grote holle staalstructuren dat ze ook van binnen behandeld konden worden.Doordat alles modulair werd opgebouwd en al het staal

van dezelfde S235-kwaliteit is, speelde de lengte van het zinkbad amper een rol. Je ziet trouwens ook de uit-vloeiingsopeningen zitten op verschillende plaatsen. We hielden in het ontwerp dus minimaal rekening met de afmeting van het zinkbad en welke materialen we naast elkaar zouden plaatsen.Na één jaar exploitatie is er nog geen effect van de slib-materie merkbaar op het thermisch verzinkt staal.

#Werfingenieur

18

19

De aannemerscombinatie SeReAnt, een samenwerking tussen twee Vlaamse baggerbedrijven en hun milieuafdelingen, is nog veertien jaar verantwoorde-lijk voor de exploitatie van AMORAS. Daarna zal worden bekeken in welke vorm de exploitatie voortgezet dient te worden.

Toch bijzonder hoe het groot-ste slibverwerkend bedrijf van Europa in de Antwerpse Haven staat, en dit totaal niet bekend was. Het is echt een vooruitstrevend project. Des te meer als we de cirkel van het hergebruik rond kunnen maken!”

Technische details Begin werken:Oktober 2008

In werking sinds:Oktober 2011

Locatie 1: Kaai 536, Lillobrug- Onderwatercel en drijvende leiding - Zandafscheidingsinstallatie- Twee boosterpompen brengen met

een debiet van 1.500 m³/uur/leiding de specie vier kilometer ver

Locatie 2: Bietenveld- Vier indikvijvers met een totale

capaciteit van circa 480.000 m³- Lengte baggerportiek 175 meter- Hoogte baggerportiek 24 meter- Mechanische ontwateringsinstallatie- Waterzuiveringsinstallatie- Kantoren

Locatie 3: Zandwinningsput- Opslagplaats filterkoeken

#Werfingenieur

20

21

InfoZinc B

enel

ux ~

La

gal

vani

satio

n à

chau

d : d

urab

le e

t effi

cace

Zinkinfo Benelux ~Therm

isch verzinken : duurzaam en doeltreffend

#Volgende editie

Iedere dag worden we in onze omgeving geconfronteerd met vormen van straat meubilair. De term dekt vele toepassingen: straat verlichting, fietsrekken, afval bakken, outdoor zitmeubilair, et cetera.

Verzinkt staal wordt hierbij vaak gebruikt

omdat onderhouds vriendelijkheid vaak een

doorslaggevend element is bij de materiaal-

keuze. Steden en gemeenten zitten krap bij

kas en verkiezen oplossingen waaraan zo

weinig mogelijk onderhoudskosten zijn

gekoppeld. Bovendien is de combinatie hout

en verzinkt staal esthetisch zeer aantrekkelijk.

In het volgend nummer van Zinkinfo zullen

we u een aantal inspirerende voorbeelden

tonen. Zo verschijnen er sinds een paar jaar

her en der in de Stad Brussel opvallende

voorbeelden van stadsmeubilair. Het project

Parkdesign 2008, een initiatief van Bruxelles

Environment, leidde tot het ontwerp van

creatieve en duurzame vormen van stads-

meubilair. De ontwerpers slaagden wonder-

wel in hun doel: het op een correcte manier

samenbrengen van vorm/functie/onderhoud/

duurzaamheid.